ZONDAGSBLAD 7 voor de Stad ep het Arrondissement. ft i Zondag 25 Januari 1880. 111 cent, per nummer, 36® Jaar N. 4f -* V7j .A DIXMUDE, den 24 JANUARI 1880, Tiende brief unit HSrinssel nan den <r SMxniHdcnaai'. Den 22 Januari 1880. Sedert dinsdag is de Kamer weder bijeen. De kwestie aan de dagorde is hel budget van openbaar onderwijs, dat zoozeer de klerikale partij iu den weg loopt. Weest dan niet al te verwonderd dat de klerikale representanten aan 't zagen gegaan zijn en dagbladartikels van oude date beginnen te her lezen tegen de nieuwe schoolwet... om nutteloos den tijd der wetgeving te verspillen. Over de redevoeringen van Wasseige, Woeste, Tack, Debruynen tutti-quant; zegik niets, natuurlijk want zij vertelden niets nieuws. Al het oud ge rammel van goddeloofce wet, onrechtvaardige oor- logs'wet komen-WeTter te barre. t Zal te zien zijn hoelang de liberalen hun geduld op de proef zullen laten stellen. Het land is vermoeid van de tjeefkenslamentatien; men moet de babbe laars goed doen verstaan dat het ministerie geenszins van zin is een stap achteruit te doen in de school kwestie. De geestelijkheid heeft den oorlog gewild, daagt hem nog dageljks uit, inweêrwil de raadge vingen van den Paus. Rij dezen toestand kan het Staatsbestuur niet anders dan vooruitgaan en strijden. De zege moet aan darwet en de liberalen blijven. Men verzekert dat de heer minister Van Ilum- beeck, ter gelegenheid van het budget van het onderwijs, eene redevoering zal uitspreken die den ontzaggelijksten indruk in het land zal maken de "minister zaï u "7*ettüihe-t,-aamvntr vsmhi de schandalige gewetensdrukking in het werk ge steld door de geestelijkheid en hare aanhangers. Een man die in nesten zit is M. MalouDeze dacht toen hij het woord uitsprak ik vraag een wetgevend onderzoek, dat de liberalen zich te vreden zouden gehouden hebben bijaldien de pastoors zich gelasten de bevolking der scholen op te geven. Maar nu de kwestie eene andere wending' neemt, nu de liberalen het gedrag van allen willen kennen, zoowel narichten nemen over de pastoors en kapelaans en hun gedrag; tegen de scholen, de onderwijzers, de ouders, de kinderen, ah nu keert de kaart en M. Malou, als oude zondaar, zou een mea culpa willen zingen. Dat kan niet z;jn, de waar heid moet gekend zijn, zij moge Malin-Malou ljefof leed zijn. Kost wat kosten moge, moet ér paal en perk ge steld worVlen aan den geestelijken dwang op den buiten. Het gedrag der klerikalen, kasteelheeren en priesters, zal onderzocht worden en 't zal eens te zien zijn of zij alleen meester van den lande zijn en moeten blijven. Oh de zwartjes denken zeker dat de zon voor hen alleen schijnt. Van dag tot dag komen betere berichten toe. Scholen die eerst geheel ontruimd werden, krijgen hunne bevolking terug, en de ezelscholen beginnen geheel hun krediet te verliezen. De Moniteur bevat vele koninklijke besluiten waarbij provincieraden, gemeenteraden, kerkfa brieken, enz.-tot eerbied aan de wetten geroepen worden. Verdienden dat mag krachtig handelen heeten Zoo had de gemeenteraad van Brugge be paalt dat de kinderen, wier ouders op den armboek niet geteekend waren, een maandgeld van frs 2-50 moesten betalen in de communale scholen. Na tuurlijk wordt zulke willekeur niet geëerbiedigd door den minister; zulks ware al te belachelijk en te kinderachtig. De kerkfabrieken de bureelen van weldaad mogen hunne goederen niet ter beschikking der geestelijkheid stellen voor het openen van scholen ook de pastorijen zijn geene plaatsen voor scholen. Wel zeggen de klerikale gazetten dat deze konink lijke besluiten ouwettig zijn maar zoolang die kwestie voor de rechtbanken niet gebracht is, zijn al die praatjes ijdelen wind. Zoo had de bestendige Deputatie van Brugge be slist geene hulpsommen te verleeneu voor het bouwen van scholen te Leysele en te Houtthem, bjj IJperen, maar dolleer Van Humbeeok heeft daar orde in gesteld enwle Deputatie is nu gedwongen volgens de wet hulpsommen te verleenen aan die gemeenten. De klerikale bestendige Deputatien worden zoo partijdig en willekeurig, dat er in 't kort tegen hen maatregelen zullen moeten genomen worden. Ziehier een feit vselk bewijst hoe hoog het liberaal ministerie in de arming van het land staat en welk krediet het geniet. Iedereen weet dat het bestuur van Malou en compagnie de staatskas in volkomene verwarring gebracht had, bij zooverre dat zij bank roet dreigde. ToenJVl. Malou in 1872 zijne leening van 3 p. h. uitschreef wist hij niet waar de actiën plaatsen, en liet heeft jaren geduurdeer die leening vasten koers op de markt kreeg zelfs daartoe, moesten de liberalen eerst aan het roer komen. Eiwelverleden-saterdag vroeg de heer Graux, minister van financiën, bij openbare insohrijving, eene leening van 68 miljoen aan 4 p. h. Het publiek heeft ingeschreven voor eene totale som van 279,136,300 frs; dus vier maal het bedrag der ge vraagde som. Ziedaar een feitciat tot eere strekt van ons libe raal ministerie wek het openbaar vertrouwen in zoo hooge mate bezii en verdient. O® lasterschriften* Wederom zijn nieuwe lasterschriften in Dixmude verspreid geword n. Worden de klerikalen dan razende dat zij zoo schaamteloos de eer en de waar digheid van de tref. lij leste burgers van stad durven ■oani-jnjpn ,.n "k laffe lasteraars doejv Gij twistapostels die ge zijt, Zoo zwart van hart als kleeren Is dat den vrede wijd en zijd Naar Christus voorbeeld leeren? Gij draagt den tweedracht in uw vaan Gij booze, zwarte tikkenhaan! Lasteraars, wiens eer denkt gij te besmeuren met uwe gedrukte vuilniskarren, die zelfs jonge meisjes en vrouwen niet eerbiedigen. Zwarte beleedigers, gij hebt nu bijna de helft van Dixmude gehoond en versmaad. Maar uw geschrijf vereert de mannen die er het slachtoffer van zijn. Uwe haatvolle pen werkt slechts omdat gij in onze 3tad te doen hebt met mannen die beraden zijn tegenstand te bieden aan het klerikaal geweld, dat niet arzelt opstand te verwekken tegen het openbaar bestuur, tegen de overheid. Ahgij durft zeggen dat er besloten was op het volk te schieten. Laffe leugenaars, kwaadwillige volksophitsers. Maar wie was het dan die het volk tot plundering aanhitsen durfde, die het opwekte om ruiten te gaan insmijten Wie was liet die eene bende dronken maakte om de achtbaarste ambtena ren te hoonen en te versmaden. Het waren klerikalen, maarniet opleiders doch wel kleine mannekens en verachtelijke kwezels. De zoogezegde groote kleri kale platvoeten zitten achter de gordijn, verduiken zich met zorg, zij geven aan een knaap geld om twintig konvooikaarten in eens te koopen. Al die feiten zijn gekend en nog meer anderenzij worden streng geschandvlekt in de stad. Maar de ware daders eu aanhitsers hebben hunne maat regelen genomen. Zij verduiken zich op zolders of in stallenvervolgens komen zij schreeuwen in laster schriften. Waarom komen zij niet zelve voor den dag? Dit ware moediger dan dat laf beleedigen. Want wilden de liberalen het volk tegen de geestelijkheid ophitsen tot gewelddaden, dat zou hun gemakkelijk vallen. Maar dat doen zij niet. Bovendien zoo zij de eer en de reputatie hunner tegenstrevers wilden be kladden, wat zouden vele klerikale mannekens zit ten te knarzetanden, immers onder dezen vindt men er velen bij wie het woord eer en geweten eene spotternij mag heeten. Dat zii maar wachten, wel licht krijgen zij ook wel eens nun rekeningske klaar. Denkt 'er op na, chevalier de la triste figure, snoe vend witvoetje, gij zwartjes van 't kollcgie met uwen aanhang van overdragers en kommeeren. Eens zal uwe beurt ook komen. Gare la bombe Wat er van zij, wij zijn van gedacht dat de kleri kale sehimpschriften de liberalen onzer stad ver eeren, veel meer dan treffen. De geheele stad is van oordeel: laster bevlekt den lasteraar. .nfrfrfrii'S 1 den buiten. Door de lieflijke bemoeiingen der geestelijkheid gaan twist en tweedracht in dep guiten gedurig voort. God zal 't haar loonen 1 De haat der klerikalen tegen de gemeenteonder wijzers, die geen andere misdaad hebben bedreven dan op hunnen post te blijven, tegen den wil en de begeerte van M. den pastoor, geeft zich op alle manieren lucht. Hier tergt men hem door beleedigende gezangen daar hitst men zijne bloedverwanten, zijne echtge note, ja, zijne eigene kinderen tegen hem op ginda schrijft men hem walgelijke brieven en zendt hem visietkaartjes met honende spreuken verder randt men zijne zwangere vrouw, op zulke brutale manier aan, dat zij er eenen misval van krijgt, enz. enz., Ondertusschen loopen de fanatièken van Hofstade hunne waardige vrienden van elders, nog vóóruit. In hun bitter spijt, dat de brandstapels der heilige inquisitie zijn uitgedoofd, flansen zij eenen man aaneen, die W^ien gemeenteonderwijzer moet ver- Kt.p.1 j^n,. ale.vy/ 7xi' T" ''f," bhw». (W StrfttfT ren weirpeiï iiem^ïïnuciyk' '...4>-nnj roosteren, in afwachting dat Lucifer heriThierondei voor goed aan het hellespit brade.' «Broeders', kinderen van denzelfden hemelschep vader, bemint elkander filoe verre «If Het drijven. Nu dreigen de pastoors de kinderen niet meer te doopen. Het volgende feit is in de gemeente C. gebeurd, zeer nabij Dixmude. Men weigerde er een kind te doopen 1 Echter vertelt de professorsgazet wekelijks van zendelingen die duizende uren verre reizen eu alle gevaren trotseeren om halfwilde menschen te gaan bekeeren en doopen, en hier te lande zien wij de priesters duizende menschen in den ban der Kerk werpen! 't Is waar. dit laatste geschiedt maar ip Belgie. Nu, in de gemeente C. ging een vader bi) een pastoor om te vragen wanneer het hem paste zijn nieuwgeboorne te doopen. De eerste vraag van den geestelijke was Waar gaan uwe kinderen ter school? De vader antT woordde Naar de gemeenteschool van Dix mude. De pastoor werd kwaad en riep uit Zoo gij niet belooft uwe kinderen naar de katho lieken scholen te zenden, dan doop ik uw nieuw geboren kind niet. - De vader,diep verontwaardigd, antwoordde bedaard Goed, M. de pastoor, ik ben staatsbediende bij den ijzeren weg, mijne kin deren gaan en zullen blijven gaan naar de gemeen teschool, en wilt gij mijn boorling niet doopen, het zal blijven waar en gelijk het is. Saint Maar hier begint het kluchtspeleene wel ver foeilijke komedie, weinig geschikt om den eerbied voor den godsdienst in stand te houden. De pastoor riep den werkman terug en vroeg wie peter en meter gingen zijn. Er werd geantwoord Land bouwer V. en de dienstmeid uit de herberg 't F... De geestelijke was plotselings bekeerd en zegde Goed kom maar met uw kind, ik zal het; doopen. Wij voegen bij dit feit geene bemerkingen. Maar sporen ie "iereen aan moedig de onverdraagzame geestelijkheid in de oogen te zien en vrij te zeg gen niet te willen gedwongenzijn. Weihoe! do pastoors zouden willen doen geloven dat zij voor den Jlfen abonneert zich ten allen tijde. Alle de abonnenten genieten het recht jaar lijks een bericht van 10 drukregels, hunne neering of beroep betreffendedrijmaal koste loos in ons blad ie lijven. Alle affchen bij den drukker van dit blad gedrukt, worden eens onvergeld in hetzelve ge- plaasti Min wordt verzocht alle hoegenaamde arti kels ruiterlijk tegen Donderdag-avond vracht vrij en onderteekend toe te zenden. De bekendmakingen betalen 20 centimen den drukregel. Er norden wekelijks exemplaren tan dit blad gratis gezonden in de voornaamste her bergen onzer omstreken ten einde aan de annoncen, welke in ons blad gelijfd worden, meerdere ruchtbaarheid te geven Men schrijft in bij den drukker van dit blad, alsook bij alle post-direkteurs. Brieven en geld vrachtvrij tot te zenden. hun vennijiïën sai:™l in u;:n vreëiüuAuï'iTKK'eur vrees van verantwoordelijk gemaakt te worden voor het gerecht. Altijd achter de gordijn gedoken; wanneer zij oproer verwekken zenden zij dronkene arme lieden ter straat, en voor hunne smaadschrif ten hebben zij mannen zonder ooren. Iu geheime vergaderingen komen nijdige/ en heerschzuchtige kerels bijeen, waar onder de leidiug eu de pen van geestelijken de repotatien der aektbaarste per sonen en ambtenaren besmeurd worden.

HISTORISCHE KRANTEN

De Dixmudenaar (1879-1931) | 1880 | | pagina 1