ZONDAGSBLAD
Het VolkgOg^E met de Burgerij
Zondag 10 Januari 1909 10 cent. per nummer
65' jaar Nr 2.
voor de Stad en het Arrondissement.
Treinen van 2 Jan. tot 1 Jnni 1909
De Aardbevingen.
Een akelige statistiek.
v Klerikale geestelijken.
Het arme Frankrijk.
De Erfenisrechten
in de Kloosters.
Ouderdomspensioenen.
Wij zijn de meesters
en doen het gevoelen.
Monsterverbond.
Abonnementen voorop betaalbaar. De
abonnenten genieten bet recht van kosteloos
drie annoncen. De affichen worden eens
gratis ingelijfd Annoncen 20 c. per regel
Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. per regel
en vonnissen 30 c. Men schrijft in bij den
drukker-uitgever en in dePostbureelen of bij
de facteurs. Annoncen en artikels franco
toe te zenden tegen den Vrijdag-a* cr d a;i
den Uitgever Euo. VanCüyck, Dixmude
Vertrek uit Dixmude naar Gent en Brussel
4.59 7.18 8 34 10.22 12.26 2.13 4.21 6.31
Vertrek uit Dixmude naar Veurne en%Duinkeike
7.15 9.21 11.42 2.11 5.39 8.06V 7.55Ad. 9.43
Vertrek uit Dixmude naar Nieuport eo'baden
7.27 9.29 12.27 2.17 5.46 7.45 8.12
Werkmanspensioen IPIR,. daags aar 65 jaar.
Een man,ééne stem. Evenredige Vertegenwoordiging in alles en voor tflles.
De weergalooze ramp van Sicilië en Cala-
brië heeft voor eenige dagen de heele wereld
met verstomming geslagen. De schrikkelijke
aardbeving, die deze streken geteisterd
beeft, heeft overal de beschouwing der
plaatselijke belangen in de schaduw gesteld.
Al wie een medelijdend hart in 't lijf heeft
ijst bij de gedachte aan het onherstelbaar
verlies, dat een der schoonste gewesten der
aarde heeft geletien. Messina en omstreken,
Corregio, Palmi en zoovele andere bloeiende
eD lachende steden zijn niets meer dan
puinhoopen, waaronder duizenden en nog
maals duizenden lijken zijn bedolven. Da
weelderige, bekoorlijke heuvelen, velden en
oraüjebosscheu zijn veranderd in beklagens
waardige oorden, waar nood en dood den
mensch akelig tegengrijnzen. Bij de twee
honderd duizend bewoners van allen rang
en stand liggen verpletterd of verstikt ouder
de puineu van paleizen, zoowei als onder
ingestorte woningen vau armen en hulpbe
hoevenden, en.wie bij de ramp het leven
niet inschoten, dwalen haveloos rond, ten
prooi aan honger en koude, verdwaasd en
als uitzinnig en door niets meer gedreven
dan door den bewusteloozeD drang tot zelf
behoud, En enkele stonden zijn voldoende
geweest om al dat wee, al die onheilen
teweeg te brengen. Maar welke stonden
Wie nooit gezien heeft wat ee.ne aardbeving
is kan er zich geen gedacht van geven. Ik
ook niet. Maar naar de plaatselijke berich
ten te oordeelen en naar de verhalen, die
wij van ooggetuigen in de groote dagbla-
deu lezen, moet het ons voorkomen als of
het voor de beproefde streken het vergaau
der wereld is geweest. Op min dan een half
uur tijds Maandagmorgen, 28 Decem
ber 1908 ten 5 uren bleef er van kerken
en palei/.en, vau spoorwegstaties en gast
hoven, van kazernen en arbeiderswoningen
niets over dan hoopen steenen met meube
len en lijken vermengd. Een baaierd. En als
dan alles verbrijzeld was, kwamen hooge
golven der zee landwaarts in en overstroom
den alles in hun geweldigen loop. Neen,
iets zoo verschrikkelijks stellen wij ons niet
voor. In ons gezegend landeken heeft nooit
iemand zulke vreeselijke uatuurtooneelen
gezien. Zulke geweldige aardomwentelin
gen hebben wij ook niet te vreezeu. Maar
wat wij kunnen beseffen is het onmetelijk
lijden der overlevenden, die in die onuit
sprekelijk groote ramp naastbestaanden,
vrienden, have en erf verloren hebben en
thans hulpeloos dwalen in de uitgestorven,
verwoeste strekec, waar vóór een tiental
dagen 't leven hun nog toelachte. Wij voelen
diep medelijden met die arme geteisterden.
Zij zijn onze mederaenschen, onze broeders,
onze zusters, wier smartkreten en wee
klachten ons van verre tegenklinkeu en ons
hulp eu troost afsmeeken. En daarom ver
geten wij onze aardsche beslommeringen
om te deuken aan die wezens, wier onheil
zoo machtig groot is. En daarom gaan in
ons land stemmen op, die ons toeroepen
Geeft middelijk uwen penning om brood
en onderkomen te helpen schenken aan de
arme Sicilianen en Calabreezen, die thans
zoo erg te verduren hebben. En niet
alleen hier spreekt zoo luide de stern der
liefdadigheid, maar in aÜ6 landen weer
klinkt ze en uit alle landen ook worden
overvloedig hulpmiddelen naar de plaatsen
des onheils gezonden. Frankrijk, Duitsch-
land. Oostenrijk, Engeland, Rusland, Tur-
kijen en andere, zelfs de Vereenigde Staten
van Noord Amerika zamelen niet alleen
groote sommen gelds in, maar zenden koop
vaardijschepen en oorlogsbodems met ten
ten, kleederen, geneesmiddelen en mond
voorraad om in da eerste behoeften te voor
zien, en manschappen om hulp te bieden bij
het begraven der talloöze dooden, het ver
zorgen der gekwetsten en het overvoeren
naar veiliger plaatsen van hen, die hopeloos
te midden derpuinen ronddwalen. Het mag
ter eere der menschheid gezegd worden dat
Sicilië en Calabrië niet hulpeloos gelaten
worden in hunnen benarden toestand, maar
dat in alle beschaafde landen menschen
van alle geloofsbelijdenissen en gezindheden
op het gebied der liefdadigheid wedijveren.
Het zou ook in zulkeu hoogen nood wel
grootelijks misplaatst wezen, beschouwin
gen te maken zooals sommige bladen doen,
die de ramp aanzien als eene straffe Gods.
Barmhartigheid en menschenliefde zouden
die bladen moeten aanpredikeu Daarin zou
den zij het voorbeeld volgen van de Ita-
liaansche vorsten, die mede van de eersten
bij de diepb' proefde bevolkingen waren om
hulp en troost te brengen van aüdere
staatshoofden, die gansche smaldeelen stu
ren naar de Italiaansohe kusten om daar
onderstaud en leniging in de bittere smar
ten te brengen van den paus zeiven die
zijne millioenen veil heeft om de duizenden
noodlijdenden ginder te helpen. Zulke bla-
d-n, die zich toch voor kristen uitgeven,
lasteren dien God van liefde, met wien zij
bij kiesaangelegenheden zoo duchtig scher
men. Of houden zy er eene andere soort van
liefdadigheid op na, die maarten doel heeft
verdeeldheid onder do menschen te bren
gen Of is er misschien berekening in
hunne boetpredikatie Wie weet. Ia alle
geval, zij maken zich bespottelijk, niet enkel
tegenover de wereld, maar tegenover de
grondbeginselen, die zij zouden moeten ver
dedigen. Vlenschenliefde, broedermin moet
bij groote onheilen alle harten bezielen.
Weg met alle bijbedoelingen ea berekenin
gen i:i zulke gevallen X.
Met oorlogen, pest en hongersnood zijn
het de aardbevingen die gemeenlijk het
meeste slachtoffers maken Dikwijls gaan zij
met vulkaanuitbarstingen gepaard, waar
door dan nog de afgrijselijkheid der ramp
vergroot wordt. Ziehier de jaartallen en
plaatsen der voornaamsto aardbevingen,
door de geschiedenis aan-ieteekenrl, met het
getal menschenleveus welke zij gekost
hebben
Jaar
1631
1692
1693
1724
1755
1783
1797
1765
1822
1829
1842
1857
1860
1868
1880
1883
1883
1896
1902
1902
1902
1905
1905
1906
Plaats Dooden
Napels 3,000
Jamaica 3,000
Sicilië 60,000
Si mal (Peru) 18,000
Lissabon 50,000
Calabrië 60,000
Quito 41ooo_
Caracas 12,0(
Aleppo 22,000
Spanje 6,000
Haiti 5,000
Calabrië 3,000
Meudoza 7.000
Peru 25.000
Manilla 3,000
Ischia 2,000
Krakatoa 35,000
Japan 26,000
Transkaukasië 2,000
Mont-Pelée 20,000
Turkestan 10,000
Sicilië en Calabrië 2.500
Indië 75,000
San Francisco 1,000
Er was een tijd dat de brave en waardige
priesters geene zeldzaamheid waren zij
wierden toen vereerd door de geloovigen,
welke zij troostten, en welke zij hielpen en
bijstonden in de moeilijke beproevingen des
levens. Dezen zelve, die aan hunne leering
niet geloofden, eerbiedigden hen, en zij
zouden hun voor niets ter wereld eenig
verdriet willen aandoen hebben.
Maar,wat zijn die tijden verre verwijderd 1
Dat alles is verdwenen en behoort tot het
verleden.
Nu bestaat hun eenig streven in de
politiek en de najaging van winsten.
Er zijn nog eenige uitzonderingen maar
zij worden dagelijks zeldzamer.
De geestelijkheid zoekt zich thans overal,
bij middel van tusschenkoraende eu plooi
bare mannen, meester te maken van het
bestuur des lands, der provintiëu en ge
meenten. Hun eenig duel is tegenwoordig
het wereldlijk gezag in handen te krijgen.
Het overige wordt verwaarloosd.
En dan klagen zij dat de godsdienstzin
vermiudert
k^t en waaruit wij het volgende knippen
Werp uwe oogeu op Frankrijk, dat,
dank aan zijne spaarzaamheid, het rijkste
land der wereld is. Ik ken Frankrijk en
de Franschen, omdat ik verscheidene
jaren aldaar heb doorgebracht.Frankrijk
is zijnen rijkdom verschuldigd aan zijnen
vruchtbaren bodera, alsmede aan zijue
werkzaamheid en aan die zijner inwo-
ners, maar nog meer aan zijne spaarzaam-
heid, die ieders bewondering uitlokt.
Door deze spaarkracht die eiken Fransch-
man kenmerkt, is Frankrijk de bankier
der wereld geworden. Wat Frankrijk
minder wint dan wij door zijne opbrengst,
bespaart het, het vergoedt zulks door de
intresten zijner spaarpenningen.
M. von Bülow slaat daar weêr eens de
ruiten in van 't klerikaal leugenaarskraam
maar daarvan zullen onze klerikale blaadjes
niet gebaren. Ze hebben liever te boffen met
het geldelijke bestuur hunner klerikale
ministers, die, gaat het zoo voort, ons
landeken naar het bankroet leiden
Frankryk is zijn val nabij, zoo hoort men
wekelijks de klerikale bladen vol helsche
vreugde uitgalmen, en alles komt die bewe
ring logenstraffen. Heeft een land, dat zich
in moeilijken toestand bevindt, geld uoodig,
dan wendt het zich tot dat Frankrijk, dat',
volgens de klerikalism.de bankroet nabij is
weet ons rijk landeken niet van wat hout
pijlen te maken, dau nemen onze voorbeel
dige bestuurders hunnen toevlucht tot dat
land, dat zij uit het diepste hunner ziel
verfoeiën.
Dat deze bewering enkel com'die is, en
door niemand met gezond verstand wordt
gedeeld, bewijst ons de redevoering, door
den kanselier van het Duitsche Keizerrijk,
M. von Bülow, in deD ReinJjatag uitgespro.
Te recht deed de heer Denis in de Kamer
opmerken, dat de erfenisrechten niet in
verhouding vermeerderen tot de toenemende
waarde der onroerende goederen Overal
uordt bedrog gepleegd. De kloosters heb
ben hierin den toon aangegeven. Hun
brandkasten stoken vol geldwaarden. Wat
dr.- 2500 kloosters met hun 48 duizend paters
nonnen zooal in ons land bezitten, moet
zijn. Overui zijn ze eigenaars
van kloostergebouwen met landerijen, kost
scholen, brouwerijen,, wasscherijeu, enz.,
hoewel sommige toch uit bedelen gaan.
Een enkel voorbeeld onder de velede
paters van Carlsburg bezitten een kost-
tcihool met 500 leerlingen, uitgebreide lan
derijen, eene bakkerij, eene slachtery, enz.
Zij hebben meer dan 400,000 frs inkomen,
tai weet ge h ïeveel belasting die kostschool
betaalt 14 frs.
Hoewel de kloosters bovenmatig rijk zijn,
sterft een kloosterling toch altijd
arm.
Ze weten de wet op de erfenisrechten te
ontduiken en bestelen aldus het land met
honderdduizenden franks. Dat weten de
klerikale bazen heel goed, maar laten onge
straft begaan.
M. Clement, afgevaardigde van het
Arbeidsambt, heeft aan de pensioenmaat
schappijen inlichtingen gezonden voor
hetgeen de stortingen betreft te doen door
de personen geboren in 1843. 1844 en 1845.
Hij raadt de leden der pensioenkassen die
in 1843 geboren zijn, aao in 1908 nog 12 fr.
te8torter., en dan 3 fr. in 1909 en in 1910.
Voorde personen in 1844 geboren is het
voordeeligst te storten als volgt 9 fr. in
1908 6 fr. iu 1909 en 3 fr in 1910.
De personen geboren in 1845 kunnen nog
voldoen met op gewone wijze te storten.
Het is van het hoogste belang voor de
belanghebbenden te storten door tusschen-
koiust vau een pensioeumaatschappij op
die manier zullen zij 2 franken bekomen als
lid, en deze 2 franken zullen in afrekening
komen om de vereischte som van 18 fr. te
volledigen.
Daarbij voor de toekenuing van de Staats-
pramiën zullen de gedeeltelijke stortiugon
gedaan vóór 1 Februari 1909 nog iu aan
merking komen.
Toen onze liberale Volksvertegenwoor
diger M. Buyl, over eenige dagen in de
Kamer een stuk voorlei, waaruit bleek dat
een klerikale burgemeester, degenen die
het pensioen van 65 fr. 'sjaars wil len be
komen, aanbevool zich te wenden tot de
onderpastoors, ging er in de vergadering
dier vroede mannen een algemeen gelach
op.
De heeren volksvertegenwoordigers, zoo
wel rechts als links, vonden liet zoo grap
pig, die inmenging der pastoors in de open
bare aangelegenheden, dat ze hun lachlust
niet konden bedwingen en het uitscha
terden.
Zij hadden groot ongelijk, en liet vervolg
der ondervraging heeft bewezen, dat het
veeleer treurig is
Welke is de zending van de priesters
Zij zelve herhalen het dikwijls genoeg Ons
rijk is van deze wereld niet wij verkondi
gen het woord Gods, de veropenbaarde
waarheden, de plichten van de menschen
jegens God en jegens elkander, we prediken
den ootmoed, de naastenliefde, de ijdelheid
der aardsche goederen.
Doch, in praktijk willen ze de meesters
zijn over alles, over het aardsche zoowel als
over het kerkelijke, en waar ze de meesters
niet zijn, is alles slecht, is alles den duivel.
En meer en meer willen ze nevens hunne
kerkelijke meesterschap, de burgerlijke
macht inpalmen, de burgerlijke overheid
verdringen of onderjukken.
iinfV7rsrj -
Sen Gentsche hutsepot.
Het soep-konflikt te Geut is uitgedraaid
op een hutsepot, zooals er in de Artevelde-
stad, die nochtans en terecht vermaard is
voor het bereiden van dien smakelijken
Winterkost, nog nooit eenen werd opge
diend eu die den stroppèndragers dezen
keer wel eens zwaar op de maag zou kunnen
blijven.
Gelukkig dat zij ook in 't peperkoekhakken
meesters zijn en, als '1 mocht noodig blijken,
in den deeg voor dien zoetekoek wel die
bestanddeelen zullen welen te versterken,
welke hem gewoonlijk reeds zoo'11 snel
werkend... verleriiigsvermogen geven.
Die laatste nieuwe hutsepot is een kleri
kaal socialistisch Schepenkollegie.
kwam, zijn ontslag neer te leggen 't Was
na de stemming over het gebruik van een
krediet van 5000 fr. voor uitdeeling van soep
aan de arme schoolkinderen. De socialisti
sche groep in den Gemeenteraad had voor
gesteld, dat al de arme kinderen,-onver
schillig waar zij ter schole gaan, zelfs
diegene welke in hei geheel geen school
bezoeken, van die uitdeeling zouden genieten
terwijl het Kollege verklaarde, alleen de
kinderen der Gemeentescholen te willen
kennen in dit geval. Niettegenstaande schepen
De Ridder, uit naam van hel Gemeente
bestuur, verklaard had, dat burgemeester
en Schepenen liever hun ontslag zouden
indienen, dau het voorstel der socialisten
uit te voerenindien het gestemd moest
worden, sloten toch de klerikalen zich bij
de socialisten aan, zoodat het voorstel erdoor
kwam met 23 stemmen tegen 14. Natuurlijk
kregen dan de nieuwe bondgenoolen onmid
dellijk al de sctiëpéuportefeuilles naar
hunnen kop.
Men had gedacht, dat zij ze niet zouden
oprapen. Zij hebben het toch gedaan.
Woensdag werd de buit verdeeld. De eerste
en de vierde schepenplaats namen de kleri
kalen, de tweede en derde de socialisten.,
en de vijfde lieten zij nog openstaan, blijk
baar wijl zij nog den tijd niet gevonden
hadden om liCh over de toewijzing ervan
t'akkoord te stellen. Daar het oudste lid
van den Raad, de liberaal de Hemptinne,
geweigerd heeft, die plaats warm te houden
tot de nieuwe bondgenoolen erover uiige-
schacherd zullen zijnis hel de heer
Cooreman, de voorzitter van de Kamer, die
zich zoolang op den schupstoel zal zetten.
Misschien wel met de hoop... tol burge
meester te worden benoemd.
De gekozen schepenen zijn de klerikalen
Siffer en Vande Vijvere, en de socialisten
Anseele en Gambier. Zij hebben dadelijk
den eed afgelegd van trouw aan den koning
en 's lands wetten de socialisten, in hun
eerste blijdschap, nog met de meeste over
tuiging
De liberalen hadden vooraf verklaard, on
der geen beding van een gemengd Kollege
te willen deelmaken De socialisten en de
klerikalen hebben hun het beheer van de
Stad ontnomen dat zij nu ook samen maar
verder hun plan trekken.
Wij kunnen zeer goed onze partijgenooten
te Gent over hun kranige houding nu felici-
teeren, zonder onvoorwaardelijk hun hals
starrigheid goed te keuren, die het konflikt
zelf veroorzaakt heeft.
Dat isj,e zeggen, dat zij voor ons paart
gerust in de uitdeeling van soep, ook aan de
andere kinderen dan die van de Gemeente
scholen hadden mogen toestemmen.
Het princiep waarop zij zich gesteund
hebben, is zeker te verdedigen,door de
soepuitdeeling algemeen (te maken, verloor
zij de beteekenis van een buitengewoon toe
voegsel aan het stedelijk onderwijs om een
openbare voedseluildeeling te worden, zijnde
een zuiver kollektivistisch beginsel, dat
gewis een zeer gevaarlijk voorgaande daar-
D1XMVDENAAR
uu
Men weet. hoe het libéraal Eoiiogio ifw6
