I
Zondag 1 Augusti 1909
10 cent, per nummer 65' jaar Nr 31
Treinen van 1 Jnli tot 1 October 1909
SSS^lüsSgStf.v.k voor de Stad en het Arrondissement.
tomende» ,egen den Vrijd^e Ret VOlK IM H0©t (Ie BUrgei^
Wie steekt er
aan ons Wagentje
Onze Kermis.
Van alles wat.
X
nnementen voornn hAtaoih^r i I
Abonnementen voorop betaaibaar. De
abonnenten genieten het recht van kosteloos *7 g TVT TT\ A T*^ T JL T-V
drie annoncen. De afflchen worden eens I J l\| I A I T S I A Tl
de facteurs. Annoncen en arti! TT TT n f J'21 10*26 2J1 539 8-06V 7.55Ad. 9.10V 9.3)
den Uitgever Arthur Boury, Dixmude.
Werkmanspensioen 1 FR. daags aa„65 jaar. Een gao. besten,. Evenredige Vertegenwoordig in al!
es en voor alles.
De klerikalen hebben geen geluk met hun
jubeljaar. Ik had gedacht dat ze zich op
eenen overgrooten praalwagen zouden laten
voeren hebben van stad tot stad, door heel
het land eu dat ze van tusschen zijden en
gouden behangsels, vlaggeu en andere sie
raden tot het volk zouden gesproken hebben
om de heldendaden te vertellen van hun
vijfden-twintigjarig landsbestuur, en 't is
er niets mee. Ze durven ternauwernood hier
eu daar, in hunne vergaderzalen, voor het
volk verborgen, een bescheiden feestje
geven om hun zilveren jubeljaar te vieren.
Jeemenismenschen 't Is mager. Neen,
zij hebben geen geluk. En op den hoop toe
komen er in dat gezegend jaar dingen voor
den dag, die bij ieder weldenkend mensch
de haren te berge doen rijzen zoo bij voor
beeld dat bijna al hunne kopRtukken uit de
staatskas geld krijgen om propaganda voor
hun eigen en voor hunne partij te maken.
En nu beleven ze nog de schande van met
het wetsvoorstel van hunnen hoofdman,
heer Schollaert, in de kamerafdeelingen
deerlijk door de mand te vallen.
Het is namelijk nu al weken en maanden
geleden dat heer Schollaert een wetsvoor
stel beloofde aangaande onze legerherin-
richting. De man kwam eindelijk over zoo
wat veertien dagen af met een voorstel om
van elk huisgezin éénen zoon voor het leger
te vragen met behoud van de plaatsvervan
ging, de geheele vrijstelling van al degenen,
die zich tot den geestelijken staat bereiden
en de tijdelijke vrijstelling van audereu, die
S^vrufueu Zouc*en onj onderwijzer of lee r»qr
Toen hij daarmede voorloopig voor de
pinnen kwam ging er een schaterlach op
door heel het land en toen het stuk aan het
onderzoek der kamerafdeelingen onderwor
pen werd, werd het met 81 stemmen tegen
63 afgeketst, terwijl, dubbel ongeluk voor
de klerikalen, het voorstel van den socialis-
tischen algevaardigde Bertrand, tot afschaf
fing van de plaatsvervanging, met eene
meerderheid van zoo wat 18 stemmen werd
aangenomen.
Waren nu onze ministers, met Schollaert
aan 't hoofd, mannen met eene stevige rug
graat geweest, die fier den kop omhoog
kunnen houden, dan hadden zij tegenover
zulke uitspraak hun gezamentlijk ontslag
gegeven. Maar onze ministers hebben niet
veel ruggraat, ze zijn taai en kunnen plooien
in alle richtingen en affronten voor kompli-
menten nemen. Nu ook voor de zooveelste
maal, na den zooveelsten kaakslag, zeggen
zij Er is geen reden om te vertrekken en
wij blijven. De uitspraak der afdeelingen is
maar eene halve uitspraak. Wij wachten
het oordeel der kamer af eu dan zullen wij
zien.
Daartoe hebben ze nu nog tijd tot in
October aanstaande. Dan houden de kamers
eenen buitengewonen zittijd en dan komt
weer het voorstel tot legerherinrichting te
berde.
Intusschen rolt hun triomfwagen voort.
Maar welk een wagen Een oud eu versle
ten schommelend en rammelend karretje
met zoo dikwijls verspeekte wielen,hinkende
paarden en zoo menigmaal verwisselde
voerlieden, die malkander niet verstaan.
En die voerlieden roepen de menigte, die
het ellendig ding waggelend zien bollen
Wie stoot er aan ons wagentje Komt,
vrienden, geeft een stootje, duwt ons kraam
vooruit of anders geraken we nooit waar
we zijn moeten. Maar vele van die vrien
den duwen tegen draad en zouden het wag
gelend tuig wel vau den kant in de gracht
helpen als er van hunne hulp geene per
soonlijke voordeelen, bevrediging van kleine
of groote ambitie's of onderstand voor hunne
talrijke beschermelingen kan voortspruiten.
Daarom zult ge zien dat er van nu tot
October door de voerlieden van 't wagentje,
dat zijn onze ministers.'geloopen en geketst,'
beloofd en gevleid worden dat er het einde
aan verloren is.
Aan 't wetsontwerp Schollaert zal veran
derd en geknoeid, bijgevoegd en afgedaan
worden om het toch maar in ieders goesting
te doen vallen. Het zal zijn gelijk een
Arlekyntje, aan wiens kleedsel ieder kleri
kaal kamerlid een lapje zal bijgebracht
hebben. En de klerikale meerderheid zal het
dan steramen gelijk één man, inweerwil van
al de gegronde bewijsvoeringen van onze
vrienden. Zoo zullen wij een misbaksel te
meer krijgen bij al deze, die de klerikaleu
ons reeds geleverd hebben. En zoo sukkelt
het klerikale wagentje voort tot groot na
deel van de belangen van land en volk. Wij
haken naar verbeteringen en onze klerikale
meesters geven ons niets dan partij wetten
en kiósgeknoei.
Maar daar is een andere, fiink opgetuigde
wagen in aantocht, gevoerd door mannen
die onbewimpeld willen en zeggen waar ze
naar toe willen mannen die het goed inee-
nen met de belangen des volks. En ieder
die het wel meent met land en volk begint
Krachtdadig mee te werken om hem klnelc
en her vooruit te helpen. Er komt eendracht
in de rangen der antiklerikalen. Van alle
kanton komen de beste tijdingen aangaande
eene eeudrachtige samenwerking voor de
aanstaande kiezingen, en alles laat verhopen
dat onze wagen het waggelend klerikaal
gespan hals over kop zal rijden. Onze leiders
zullen de vracht opladen, die de klerikalen
niet meer vervoeren kunnen en in een zege
tocht zullen wij ons voertuig sturen op de
baan des vooruitgangs. De vracht zal zwaar
zyn omdat onze tegenstrevers onhebbelijk-
r ,on °P onhebbelijkhedeo, onrechtvaar
digheden op onrechtvaardigheden, schulden
op schulden gestapeld hebben, maar in ons
kamp is goede wil en kracht genoeg om ze
te dragen.
Komt, vrienden van den lande en van zijn
heil. Een krachtigen ruk on we zijn toek'o
mend jaar van 't klerikaal geknoei bevrijd
Den berg af met 't klerikaal kraam 't Heeft
lang genoeg geschokkeld en gerammeld tot
schande van heel het land. X.
Daar zooeven, oude boeken en weekbladen
doorsnuff.jlende, vond ik een pakje Gazetten
zaliger ontdeed ik het pakje en doorzag
hetzelve de Gazette van Dixmude van den
derden zondag van Juli der hierboven aan
gehaalde jaren. Ik herlas al die artikelen
waarin onze confrater den spot dreef met de
jaarlijksche kermis, de feesten verkleinde,
kortom den aap hield met al die sch )one
en wel bijgewoonde feesten gegeven door
het vorig liberaal stadsbestuur, en de land
lieden aanspoorde naar Dixmude niet te
komen, daar het de moeite niet waard was.
Iedereen weet en kont het verschil vaii
uering in 1895 en thans. Onnoodig dus
daarover uit te weiden de laffe handelwijze
der Gazette werd alom afgekeurd en met
reden.
Ons liberaal weekblad nogtans, sinds de
klerikale partij, tot schade en schande der
stad, hier den baas speelt, heeft nooit haren
toevlucht genomen tot de stelselmatige
afbraak van feesten en aantrekkelijkheden
in Dixmude wij stellen de belangen onzer
medeburgers boren de kleingeestige politiek
van kazakdraaiers en mannen die plat op
deu buik jliggen voor vreemde dwingelan
den ons blad gaf meer dan eens kostelooze
ruchtbaarheid aan de ontworpene feesten,
maar beknibbelde ook, nadien, als de
feesten niet onpartijdig van stapel liepen,
zelfs als zij gegeven wierden met de centen
van katholieken en... liberalen.
Wij kunnen niettemin dit jaar niet nala
ten te wijzen op de armzaligheid der Kermis
van 1909, het jubeljaar der katholieke
regeering.
De Groote Markt stond vol met barakken,
maar buiten de cinema Geissler, het gebak
kraam Gonsael en den Caroussel zag alles er
zoo kaal en klein uitwaarom aanveerdt
onze beroemde feestcommissie al die kleine
kotjes en wendt zij geene stappen aan om
iets schoons ter markt te krijgen waarom
ook op de westzijde der Markt deu schoonen
molen van Overmeer niet geplaatst op zulke
wijze dat de drie herbergen der drie hoeken
elk van het schoon gezicht van den voor
gevel genieten, zooais de heer politiecom
missaris het tot ieders voldoening geschikt
had en later op bevel van hooger hand
moest verandereu Wordt de spreuk Recht
in alles en voor allen, voor goed begra
ven Waarom de schoonste barakken niet
vóór de herbergen geplaatst, maar wel voor
de huizen van bijzonderen, voor de voldoe
niug van Madame of Mijnheer die gaan
slapen met de kiekens
De eerste zondag was er veel volk in stad
en toch klaagde iedereen dat de verkoop
kleiner was dan vorige jaren de Dinsdag
was het de tweejaarlijksche prijsdeeling der
Academie vanTeeken- en Bouwkunde over
jaren was dit feest een der geraoedelijkste
aantrekkelijkheden: voorop het muziek, met
de heeren der Commissie, de leeraars, de
leerlingen, hunne ouders, hunne kennissen.
Dit jaar was het precies 'nen oudewijfskerk-
gang. Geen muziek, ja toch, acht muzikan
ten, waaronder drie tamboers de anderen,
't zij dat ze hunnen roes nog niet hadden
uitgeslapen, 't zij uit onverschilligheid
tweedracht, schitterden door hunne
SU wpzigheid. De klerikale bladen zelf zeggen
of
uat de leeraars tevredeo waren van hunne
leerlingen verlost te zyn en dat deze laatsten
Juoelden omdat het feest gedaan was.
I Alle bewijsvoeringen om de onverschillig
heid onzer stadsbestuurders tegenover het
^onderwijs onzer toekomende ambachtslie
den te bewijzen ziju overbodig.
De Woensdag het schoone feest van het
I e Deum Het muziek voorop, 17 man sterk,
met 7 vaandels vertegenwoordigende 7 van
Je 30 gilden en maatschappije» van stad
de gemeenteraad, de eerste bijgevoegde
-vrederechter, het leger, do plaatselijke
politie en de heer Jan Vanduyfhuys, met
zijne eermetalen vertegenwoordigende de
oudgedienden van 't jaar 70 en de algmeeue
.bond der gedecoreerden van Belgie. Ver
trokken om 11 ure juist waren allen om
II u. 12 m. weder op het stadhuis hun
liertje bonsde van blydschap dat de plech
tigheid voltrokken was. Of Leopold er ook
zijn botten...
i ij zijn oprecht een bloempje verschul-
ydigd aan de Maatschappij der Peerdenloop-
stryden die het volk eenen aangenamen
Donderdag namiddag heeft verschaft. Het
-waren de schoonste koersen die wij hier
gehad hebben. Jammer dat er niet meer
l°lu .w*9' Uie l°°P9trÜdea z'jn door stad
j,beholpm met een hulpgeld van 500 frank
onze bestuurders mogen zich verheugen dat
die hoeren zich zoo belangloos ten hunnen
.dienste stellen om mits dit gering hulpgeld
het schoonste feest der Kermis te bewerk
stelligen. Hoorden wij niet zeggen dat onze
/burgemeester op het koersplein kosteloozeu
H toegang had Zoo ja, waarom dat Wij
jr^staan dat hij het hoofd is der politie
waren gfljyeiaggtf
eerste zijn ora eene farailiekaart te koopen
en zoo doende dit schoone feest aan te
moedigen.
Da tweede Zondag en Maandag veel volk.
Het luchtbalfeest is wel gelukten de opsty-
ging bovenmate schoon en regelmatig
Het feast van 1909 is de vorige jaarker-
raissen in de eeuwigheid gaan vervoegen en
zal bij den neriogdoener van stad maar eene
treurige nagedachtenis behouden. Waar zijn
die schoone feesten van vroeger Hoelang
is het maar geleden dat raaer dan eene her-
bar# 15, j i 2) tonnen tapte, dat de dans
zalen kropten van het volk dat beenhou
wers en bakkers eeaen mooien stuiver
wonnen en iets konden wegleggeneen
appeltje voor den dorst
Die tijd is lang voorbij, zong de dichter 1
Is het niet opmorkelijk dat het jaarfeest
verkwijnt sinds op het stadhuis mannen
zetelen met lood in de beenen, zonder
initiatief, m9t twee maten en twee gewich
ten En 't zal niet beteren 1 Wij zijn op
goeden weg om hier een stil en verlaten
beggljnhof te worden en binnen 5 jaar steekt
St Jacobscappelle ons den loef af.
Zult gij het beklagen, volk van Dixmude,
kooplieden, neringdoeners, als alles te laat
zal zijn Hoort de Vrije Burger moord en
brand schreeuwen over den verval van onze
boter- en wekelijkscha markt, wijzigingen
vragen aan de uurtabel der trams en zie
daarnevens het verplicht stilzwijgen der
Gazette. Wie is hier de meester tegenover
het eertijds zoo vrije en bloeiende Dixmude
Wie maakt van onze alom gekende boterstad
een oord waar weldra niets meer zal moe
ten gedaan worden dan gebedeu prevelen in
stomme dweepzucht en diepe vernedering
Aan u, beste lezer, te antwoorden gij
hebt een machtig wapen ter hand de stem
bus. Weet bij stonde het te gebruiken tot
welzijn uwer stad en zoo zult gij benevens
uwe eigen belangen,uwe geboorteplaats zien
herleven, van haar wederom het peroltje
van Vlaanderen maken en er de vervlogena
rust en broederlijkheid weer doen heer-
schen.
En de 10 millioen P
M. Buyl over tijd de papieren van
't ministerie der finantien onderzoekende
aangaande het fonds der werkmanspen
sioenen vond er een tekort van 10 millioen.
Een openbare brief werd aan de minister
geschreven om het feit te verklaren alsook
om de konkelfoes die er rondom geschiedde
ruchtbaar te maken.
Hot nieuws verwekte groote opschud
ding de klerikale bladen riepen en tierden
dat het een leugen was, dat er niets te kort
was in de kas. Maar nu is het een ander
paar mouwen.
Het tekort is nu officieel verklaard door
de middenafdeelirig welke gelasi is de be-
?J[üntiDg ya,n 0Dtvacg8ten en uitgaven voor
1909 te onderzoeken.
Van die afdeeling maken drie klerikalen
deel de heeren Cousot, Harmignie en
boer van Brussel.
Wat zullen de klerikale pastoorbladen nu
vertellen Zullen zij zoo deftig zyn hun
woord te herroepen Ge ziet dat van hier
Liegen en de dutsen van 't volk bedriegen
dat is hunne leuze.
Om geld te Blaan.
Dat onze Staatskas ledig is en dat de
ratten er in spelen en dansen ia genoeg1
geweten. b
Nu als men in de krotte zit zijn alle mid
dels goed om geld te slaan.Vroeger wanneer
onze patriotten met de nationale feesten
naar Brussel gingen om er hunne dekoratie
te ontvangen mochten zy voor nieten naai
de hoofdstad reizen. Het spoorwegbestunr
leverde kosteloos eene reiskaart.
Maar dit jaar zijn er andere reglementen.
De koepon gratis is afgeschaft. Al deze die
naar Brussel willen gaan om hunne deko
ratie moesten betalen.
Van den anderen kant heeft men het
getal gedecoreerden van dees jaar fel ver
meerderd er waren er 6000 omtrent; boven
dien in den brief waarbij zy naar Brussel
werden geroepen, werden die brave lieden
aangespoord zich naar de Hoofdstad te
doen vergezellen door eenen of twee bloed
verwanten en dat ten einde nog eenige
reiskaarten meer te verkoopen.
Op die manier schat men dat Helleputte
50,000 fr. gemaakt heeft, 's Anderendaags
met de eerste uur zond Liebaert al achter
de klmten om toch iets in de ledige Staats
ka* t« kunnep
Nieuwe bankbriefjes.
De Nationale Bank van ons land brengt
een nieuw bankbriefje van 100 fr. in om
loop.
Het nieuw briefje is wat grooter van
formaat dan deze die in omloop zijn.
Leopold II en China.
Nu dat onze Koning ons den Congo op de
schouders heeft gesmeten nadat al het
beste er vau weg was bekommert hij er zich
niet meer mede. 't Is alsof de Congo voor
hem niet meer bestond, 't Is nu al China
die in zijnen kop speelt. Hij spreekt van
niets anders meer en zelfs droomt hij er van.
Wat hy ginder gevonden heeftom com
mercie te maken en geld te slaan weet men
nog niet juist.
Weldra zullen de speculateurs in 't spel
treden en de nieuwe actiën en obligatien
gaan zooals regeuen en de millioenendans
gaat beginnen.
Iedereen weet nog de teleurstellingen
welke de Congowaarden in ons land hebben
veroorzaakt. Men vergete het niet.
Geld verbrassingen
Men wilt kost wat kost de Noordstatie
van Brussel met de Zuidstatie verbinden
door een spoor welke dwars door de 9tad
zoude loopen.
Een gedeelte ervan zou in tunnel ge
maakt zijn en het ander in viaduc.
Helleputte die door gaat voor een ver
standig man en een bekwamen ingenieur
beweerdde in de Kamers dat die verbinding
geen duit meer dan 56 millioen^ zoude
kosten.
M. Helleputte is aan zijnen eersten kemel
niet en als Minister van Spoorwegen wacht
men nog altijd op de groote veranderingen
welke hij ging tot stand brengen.
Andere vakmannen tien maal bekwamer
dan den klerikalen minister beweren dat
men met 100 millioen niet zal toekomen.
En de 56 millioen is eene zekere som
voorzien voor het aankoopen en onteigenen
van huizen eD gronden. Op den dag van
heden moeteu nog 330 huizen worden aan
gekocht en men is nu al meer dan 350,000 fr.
de som te boven welke voor die aankoopen
voorzien waren.
Dat Helleputte eenen Cbarel was
wist men al lang, maar dat het zulken
grooten snoek was, dat wist niemand.
Uit Antwerpen.
De Liberale Jonge Wacht zal op 10 April
van toekomende jaar de 38* verjaring zijner
stichting vieren. Groote feesten worden op
touw gezet en aangezien de wetgeveude
kiezingen beraamd men or eene nationale
betooging.
Ten dien einde vraagt het bestuur den
DE DIXMUDENAAB
- uui i ijuiifc-il vi.i|
