met de Burgerij x Zondag 12 September 1909 - 10 cent. per nummer 65' jaar N' 37. voor de Stad en het Arrondissement. Treinen van 1 Juli tot 1 October 1909 De zotte Schooluitgaven. Aan de Ouders De godsdienst op den buiten. Van alles wat. r r '~W Abonnementen voorop betaalbaar. Ite abonnenten genieten bet recht van kosteloos drie annoncen. De affichen worden eens gratis ingelijfd I Annoncen 20 c. per regel Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. per regel en vonnissen 30 c. Men schrijft in bij den drukker-uitgever en in dePostbureelen of bij de lacteurs. Annoncen en artikels franco yy j TT 11 toe te zenden tegen den Vrijdag-m ond aan n pt y den Uitgever Arthur Boury, Dixmude. XAVC V/AAV Werkmanspensioen 1 FE. daags aan 65 jaar. Een man, ééne'stem. 7?qtRe^Uit^i3in,lLde naar Gent en Brussel QAi 7-l& 10.21 12.26 4.21 6.31 8 Kb Vei trek uit Dixmude naar Veurne en Duinkerk* 9.21 10.26 2.11 539 806V 7 .BBAd. 9 10V 9 39 7 ^7 Tas in'lnDiX,mï,{.eanaar NieuP°^ en baden 8.*12 9 46 1 ^7 2.17 5.46 6.34 7.45 tn ons artikel over de klerikale zegeltjes hebben wij gezegd waartoe die kleine papiertjes met hun leeuwken en hunne leu genlegende wel zouden gebruist worden namelijk om al de domheden, uilbuiterijen, kuiperijen en ongerechtigheden van ons 25 jaar klerikaal bestuur te bedekken. Ge moet evenwel niet gelooven dat onze tegenstrevers daarin zullen gelukken. Wat zij pogen te doen vergeten door hunne leugenachtige zegeltjes zullen wij, anti klerikalen, helder doen opflikkeren in gloeiende letters tot hunne schande en schade. Ons zullen ze den mond niet stoppen met hunne bedreigingen en vervolgingen. De waarheid moet in 't licht komen, gezegd en geschreven worden, verteld tot duizend keeren toe, overal, lot in de meest klerikale nesten. Onze werkers waken al en ze zullen niet zwijgen. Wij ook zullen ons best doen en om te beginnen kunnen wij niets beters doen dan spreken over de zotte schooluitgaven. Met den uitroep Weg met de zotte Schooluitgavenhebben de klerikalen den strijd begonnen tegen het liberaal ministerie van 1879-1884. Wij zullen eens zien hoe het met hunne spaar zaamheid staat van af 1884 tot 1909. Daar over vinden wij in het wakker Brussels strijdblad La Gazette du Nord-Est de reke ning van de reuzensommen,die het klerikaal Staatsbestuur aan liet vrije katholiek onder wijs geschonken heeft, ledereen moet die rekening eens lezen. Hier is ze. Ze is stichtend. Tot in 1894 zegt de Gazette du Nard- Est waren de niet aangenomen katholieke scholen op de Staatsbegroting niet aange- kas M. de Burlet, destijds minister van Binnenlandsche Zaken en Openbaar Onder wijs, begon met huil een klein geschenk te geven door hun van Staatswege eene toe lage van 300,000 fr. te verschaffen. Dl 1895 klom die toelage na 300000 lot 500000 fl'. lil 1896 5000O0 1302491 In 1897 1302491 1538127-45 In 1898 1538127-45 1582320 In 1899 1582320 1712748 In 1900 1712748 1773789 In 1901 1773789 1821488 In 1902 1821488 1902547 In 1903 1902547 2003075 In 1904 2003075 2068958 In 1905 2068958 2152118 Tellen we dat laatste kolommeke nu op, dan vinden wij dat de Staat in 12 jaren aan de vrije katholieke scholen het aardig sommeke van 18657661 fr. 45 c. geschonken heeft. Zegge Achttien millioen zes hon derd zeven en vijftig duizend, zes honderd één en zestig franks vijf en veertig centiemen. De opgaven van 1906, 1907 en 1908 zijn nog niet verschenen, (Die hooggeplaatste mannen komen traag met hunne rekeningen af. De ontvangers der belastingen mogen zoo traag niet zijn. Nota van den vertaler) Maar we kunnen op hoogervermelde toe lagen voortgaan om te zeggen dat er voor de laatste drij jaar nog wel 6500000 fr. zal bijkomen. Dat is samen al zoo iets van meer dan 25 millioen in 15 jaar. Dat kan no°- al tellen héEn dat is nog maar voor de vrije katholieke lagere scholen. Maar dat is nog niet alles. Uit de kassen der klerikale provinciën en gemeenten kregen die zelfde scholen sedert 1894 nog 1700000 fr. zegge één millioen zeven honderd duizend frank. De bewaarscholen en de kinderkribben der kloosters kregen van Staat, provinciën en gemeenten 6212000 fr. zegge zes mil lioen twee honderd en twaalf dui zend franks. Als we de algemeene optelling maken komeri^ we tot het rond sommetje van 37 millioen franks zegge zeven en dertig millioen franks (Wij zijn eerlijk en daarom schrijven we die sommen in volle vette letters). En dat is bijna uitsluitend voor het vrije katholiek onderwijs, want wij weten dat de andere gestichten van dien aard bijna niets krijgen. Ziedaar de cijfers zegt Le Matin van Antwerpen, een onzer meest bedaarde libe rale konfraters, waarom wij dan ook gaarne de volgende bedenkingen van hem over nemen uit zijn nummer van 1 September laatstleden Als men ze beschouwt, vraagt men zich at hoe een klerikaal blad zeggen durft dat de katholieken voor de scholen eene drijdubbele bijdrage betalen eene eerste onder vorm van belasting aan Staat en gemeente eene tweede onder vorm van giften tot onder stand der vrije scholen eu eene derde voor Evenredige Vertegenwoordiging in alles en voor alles. de opvoeding en het schoolgeld hunner jflP kinderen, die z;j naar de officiëele gestichten^ niet kunnen zenden, waar eene zoogeze rdi} onzijdigheid heerscht. De vrije gesticluen zijn talrijk genoeg en worden vet genoeg met toelagen begiftigd opdat de katholieken er het godsdienstig onderwijs zouden vinden, dat hun droombeeld is. En nog hebben wij niet gesproken van de afzonderlijke aange nomen scholen, die ook een groot gedeelte van de scliooltoelagen opslorpen. Wat beteekenen, bij die cijfers, de liooge woorden van den Bien Pubticdie de ver- kriatelijking van het onderwijs vraagt onder voorwendsel dat dit onderwijs betaald wordt met het geld van iedereen en aan de liberalen liet recht ontkent de onzijdigheid ervan te verdedigen? Zoo er wel een godsdienstig-, een sektenoiiderwijs, een partijdig onder wijs is dat door iedereens centen betaald wordt, dan is het wel het vrije katholiek onderwijs. Wij zijn het, liberalen, die belastingen voor de officiëele scholen en de opvoeding en liet schoolgeld onzer kinderen in de Staatsgestichten betalen en die boven dien nog een onderwijs helpen recht houden, waar wij geen gebruik van maken. En toch vragen wij niets anders voor de officiëele gestichten dan liet behoud der onzijdigheid onafscheidbaar van een pro gramma, dat iedereen kan volgen. Maar dat is nog ie veel. Üe katholieken willen dat onderricht verkristelijken. Het is hun nog niet genoeg, ons hol onderwijs hunner kinderen te doen betalen, zij willen hel ons nog opdringen, doortrokken van hunnen bijzouderen dwepersgeest. Zij wil len de hand leggen op de scholen onzer groote steden. Op onze groote steden heb ben zij het gemunt Üe Bien Public bekent liet Ir» «tp. Innd'stijl kleine steden is liet officieel onderwijs ver nietigd de laak is er volbracht. Maar in de groote steden, verknaagd door het anti klerikalismus, zijn onze regeerders er no" verre al daarin gelukt te zijn, zoo zij er ooit in zullen gelukken. Het in beslag nemen van het stedelijk onderwijs, zoo streng onzijdig, wordt be vraagd, gcëischt door den Leuvenschen bond der katholieke scholen Die hond over stroomt het land met vertoogschriften, die eene nieuwe herziening der schoolwet vragen. Het is niet genoeg dat er in de scholen een leergang van godsdienst zfj, door geestelijken gegeven; heel liet onder wijs moet godsdienstig zijn: de liberale gemeenten zouden daarbij nog moeten de vrije scholen ondersteunen. Eu tot overmaat van stoutmoedigheid nemen de katholieke gazetten niet aan dat wij liet officiéél onderwijs verdedigen,onder voorwendsel dat wij het recht niet hebben, liet teil voordeele onzer partij aan le slaan! en dat geene partij recht heeft, het als zijii eigendom te beschouwen. Het is—zegt de Bien Public een der misdaden van het liberalismus, liet officiéél onderwijs van zijne bestemming van openbaar nut te hebben doen afdwalen om het te doen dienen tot zijne onkristelijke propaganda. Het is juist omdat het openbaar nut zijne bestemming is dat het streng onzijdig moet zijn zoo min Roomsch katholiek als pro- testantsch of joodsch. Het moet alle gods dienstige overtuigingen eerbiedigen, zelfs alle afwezigheid daarvan, en daarom moet liet gesteund zijn op de zuivere wetenschap. Dat kunnen, dat willen de katholieken niet verstaan. De eerbied voor hunne overtuiging schijnt hun reeds onverdraaglijk en belee° digend. Niet enkel eerbiedigen ze^en zij; - maar deelen. ae In steden en dorpen moet, volgens hen het onderwijs Roornsch katholiek en fana tiek zijn. Heel België een Xaverianenparochie met waar, klerikalen. Geen godsdienstvrij heid zooals er in de grondwet staat. Niet waar Maar, kerels, onze vrijheid van denken bedekt ge met uwe zegeltjes niet. En zeggen dat de kiezingen van 1884 hebben plaats gehad onder den kreet Weg met de zotte schooluitgaven. De zotte schooluitgaven Maar wij zijn er midden in. Millioenen uit onze Staats-, provincie- en gemeentekassen gaan in deze der vrije katholieke gestichten. Wij betalen het officiéél onderwijs en ook het gods dienstig op den hoop toe Op 15 jaar tijd zijn de toelagen vertieiidubbeld. Zie dat is 't. De klerikalen spraken in 1884 van sparen en ze smijten al 25 jaar lang het geld der lasten betalers door alle vensters, als er maar vrienden achter zitten. Stedelingen en dorpelingen moeten toe komend jaar den kiesstrijd aangaan onder den kreet der klerikalen in 1884 Weg inet de zotte Schooluitgaven X. )e vacantie loopt ten einde. I)e vacantie loopt ten einde. De scholen .worden weldra heropend. Ouders overweegt rijpelijk, vooraleer gij uwe keus doet. b VV ilt gij uwe kinderen geplaatst zien on der de leiding van ervaren, bekwame en gediplomeerde leerkrachten Wilt gij ze zien opvoeden naar de beste en nieuwste leerstelsels Wilt gij, dat ze eerbied voor U en voor iedereen gevoelen VI ilt gij, dat iu hun herte verdraagzaam heid, broederlijkheid en eerbied voor an dersdenkenden worde geprent Wilt gij, dat ze een uitgebreiden schat van onmiskenbare kennissen opdoen Wilt gij ze zien opgroeien tot vrije, ver standige en naarstige werkers VVilt gij dat ze krachtig worden voorbe reid voor den lateren strijd om het eerlijk bestaan. Aarzelt geen oogenblik. Zendt ze naar onze gemeentescholen. Leve het officieel enderwijs Op reis zijnde, verleden oogstmaand, doortrok ik een dorpje uit de provincie Luxemburg toen ik eetien eigenaardigen rouwstoet de marktplaats zag optrekken Vooraf, de burgemeester, een goed liberaal met den sluier omgord dan zes kloeke '?l""lel? die eent» lijkkist op hunne foranh* uiouiiers droegen, gevolgd van de familie ran den overledene en een duizendtal vrien- Jen en kennissen, mannen en vrouw m, die len De Profondis met luide stem'aan- ïieven anderen lazen hun rozenhoedje le vrouwen vooral preveldon gebeden dat let een aard had all^n baden met de meeste overtuiging eu met de grootste be geerte hunne gebeden aanhoord te zien. Ik •roeg aan eeuen boer, die ingetogen en bid- lecde den iudrukwelckendeu stoet bad zien \oorbij trekken en het teeken des kruises naakte Is het eene begraving, vriend, eene tedevaart Ja, 't is eene burgerlijke begraving. En inderdaad, noch priester, noch kruis. Maar dan, waarom al die gebeden De geschiedenis verdient verhaald te vorden. Op 18 Oogst wierd bijna schielijk in het door ons bedoelde dorp, een arme werkman, Dabe genoemd, ziek. Zijne dochter liep den doktor halen deze kwam in der haast en verklaarde dat de zieke den nacht niet zou overleven. Men zou dau deu priester halen - er hoeft hier gezegd dat Dabe sinds land den weg naar de kerk vergeten had Do gelegenheid voor de geestelijkheid was uiterst schoon eene ziel was te redden. Maar het duurde lang eer de priester zicli vertoonde en toen hij ter plaatse kwam was de ziel van den arme werkman reeds vóór Gods troon om er geoordeeld te worden. Die mac overleed dan zonder de gerechten onzer moeder de heilige kerk ontvangen te hebben. Kon die ziel dan in den hemel aanveerd worden De priesters beweren dat, als het bewezen wordt dat geen slechte wil bestaat bij den stervende, zijne ziel verlost kan worden door lange en vele ge beden, en dat zij weldra, het voorgebergte der hel, verlaten mag. Daar de overledene toegestemd had be recht te worden kon men geen slechte wil bij hem bestatigen. En nochtans wilde de pastoor hem niet godsdienstig begraven. De familie drong natuurlijk niet aan, zooveel te meer daar eene begraving met gods dienstig eerbetoog, veel geld kost. aan arme familien, ook aanzagen zij de weigering als bepaald en toen, 's anderendaags, de pas toor tot bezinning kwam, weigerden de kinders van den overledene verder in onder handeling te komen met de geestelijkheid En t is daarom dat al de christenen van het dorp den ouden Dabe tot zijne laatste rust plaats vergezeld hfbbon, onder het prevelen van vurige gebeden tot verlossing zijner ziel. Ik wenschte, uit den grond van mijn hert, dat hunne gebeden aanhoord wierden want, zooals in eene lijkrede op bet k.-rkhof werd gezegd Dabe was goed, e- riijk, bedienstig. Hij misdeed niemand eu kende noch naai, noch leugen Hij was de belangen van het volk, uit wier midden hij sproot, genegen. Hij verdedigde ze gansch zijn leven en stortte deze gevoelens in het hert zijner kinderen. De onafhankelijkheid van 'ziin kar pik ter moest dezeu niet aaustaau die de gedachte der vrijheid zouden willen ver smachten, en, tegenover de dood, heeft deze vijandschap blijven bestaan. Dabe was christen en godsdienstig, hij had de hulp der kerk gevraagd en men weigerde hem als christen te begraven. Maar 't zijn de schoone plechtigheden der.teraardbestelliug niet die den doode meer verdienstelijk maken zonder praal of pracht begraven worden is geen bewijs dat het leven van den overledene geen leven van eer en eerlijkheid was, integendeel zijne nagedachtenis teekent zich meer af als zijnde deze van een eenvoudig er» eerlijk man. Men spreekt er van niets anders. De boe reu van ginder bezitten meer goed oordeel dan hunnen pastoor: zij redeneeren heel juist. Wat zeggen zij het zou genoeg zft'n dat do priester te laat kome bij bet sterfbed opdat de doode de hemelzaligheid niet ge nieten zou, terwijl een terdoodveroordeelde vader- of moedermoorder. de kwijtschelding zijner zonden en den priesterkus ontvangt, eene laatste maal, vooraleer onthoofd te worden, het tnisnff-r bijwoont, en verzekerd is aan de rechterhand van zijneD hemel- scheu vader te zitten iu alle eeuwen der eeuwen Eene oude vrouwe sprak Ik bad de heilige maagd Maria opdat zij bij haren goddelijken zoon tusschenkomen zou ten voordeele van vader Dabe, die enkel op zijn geweten eenige dagelijksche zonden kon gehad hebben Moeten de gebeden van het volk indruk maken hierboven, dan zullen de gebeden der geestelijkheid niet meer gevraagd wor den, en dit is het slechtste van de zaak. Ziehier wat dit godvruchtig blad schrijft Het zou nochtans kunnen gebeuren dat hier, gelijk elders, de geestelijke macht uoodige maatregels neme die de neringdoe ners niet zou doen lachen. Dan zou men die duizende bedevaarders niet meer hebben die welstand en nering op het dorp brengen. Denkt men dat plakbrieven en aanbevelin gen van de vijanden der geestelijkheid dit gevaar zouden afwijken. Neen, de bede vaart zou langzaam uitsterven. De rijken eu de nietsdoeners zouden er hun botten aan vegen' maar... de neriugdoeners Zaken zijn zaken, zei vader Diericx. Nieuwe geldstukken. Binnon kort zullen er weer nieuwe nik kelstukken van 25 centiemen en koperstuk ken van 2 centiemen in omloop gebracht worden. Daartoe heeft er onlangs in de Munt een aanbesteding plaats gehad van 47,000 kilo koper en 6,600 kilo nikkel. Op het einde der maand September of het begin van October zullen de 47,000 kilo koper vervormd zijn in tien miljoen stukken van 2 centiemen, zeg^e ,'de som vau 200,000 fr. De 6.600 kilo nikkel zullen vier miljoen nikkelstukken van 25 centiemen opleveren, of een miljoen frank. Vliegmaohienen Dirk Karman, de broeder van den vlieger, die zich Le Iieims z >o zeer heeft onderschei den, heeft reeds 76 bestellingen van vlieg- machienèn ontvangen. Het museum van Waterloo Ben 5 October moest de eindelijke toewij zing plaats hebben van het hotel en de ver zamelingen van het museum van Waterloo. Bij de voorafgaandelijke toewijzing werd er 125,000 frs geboden voor het museum en 175.000 frs voor het gebouw. Welnu, de verkoop van het museum zal geen plaats hebben. Graaf Beauregard heeft uit Biarritz aau l'Autorité van Parijs, het volgende tele gram gezonden <r De herinneringen van Waterloo zullen niet bij opbod verkocht worden. De bijzonderste en echte gedenke nissen zullen op bevel van prins Napoleon afgekocht worden. Een dierentuin te Brussel. Het ontwerp in de nabijheid der Ter- zondagsblad ^h'okoijd Zo trokken <1n,s ni<:ia - Ouk de katholieke gazet dier streek is uiterst gebeten op het volk van dit dorp. Ik weet niet als het ter oorzaak is van die burgerlijke begravenis, maar vele menschen zijn er uit 's pastoors gratie gevallen. Zij kunnen niet genoeg den ruggraat buigen voor den drietuit en het blad waarvan spraak bedreigt ze met eene straf men zal er de bedevaart van St Rochus afschaffen.

HISTORISCHE KRANTEN

De Dixmudenaar (1879-1931) | 1909 | | pagina 1