(Jen beetje van
HIER EN ELDERS 5
5 In 't Lustig Reusje
OUDE KRONIEK [STA
't een en 't ander
Leest en vessreidt
DE HALLE
rss
LODE
Plaatst uwe
Aankondigingen in
DE HALLE
der loopgrachten getjoold hadden
't was oorlog tegen den oorlog, en ach
ter die zinnelooze menschenslachting
en moest er geen andere meer komen.
Ze vochten om eens voorgoed met
vechten gedaan te maken.
Schoone theorie
Nauwelijks is de wapenstilstand ge-
teekend of reeds zijn de generaals ubb
't spekuieeren hoe ze Frankrijk hun
neerlage gaan betaald zetten.
Wel heeft het vredeverdrag bepaald
dat Duitschland zooveel wapens moest
afgeven en zooveel moest vernietigen
en maar zooveel en mocht houden.
Duitschland wapent opnieuw, en 't fa-
brikeert munitie, tienmaal meer dan
het mag.
Dat en is algelijk ook niet om achter
de musschen te schieten.
Tot nu toe bezetten wij den linken
Rijnoever en zoo lange Frankrijk daar
sterk blijft, zoolang waret de Duit
schers vierkante weg onmogelijk daar
over te geraken.
Maar die bezettinge van duitsch ge
bied en kan toch niet blijven duren.
En tegen dat ze eens t'enden is wat
staat er Frankrijk te wachten
Dat is een serieuze kwestie. Niet
alleen Frankrijk en Belgie maar ook
Engeland en Amerika zijn ermee be
kommerd.
Eerst was er sprake van een verbond
tusschen Frankrijk, Engeland en Ame
rika, waarbij Engeland en Amerika
gingen borge staan voor Frankrijks geen-
zen, en meevechten als Frankrijk aan
gevallen wierd.
Dat mistukte, omdat Amerika niet
en wilde meedoen.
Frankrijk had en heeft over de zake
zijne eigene gedachten.
't Heeft begonnen met Duitschland
geheel af te sluiten: Esthland, Letland,
Lithauen, Polen, Thecc-Slovakye, dat
zijn staten die gesticht zijn zuiveruit
om Duitschland van Rusland af te
scheiden en te maken dat die staten
niet en kunnen te gare doen.
Frankrijk steunt Polen, eenerzijds
tegen de russen, anderzijds tegen dé
duitschers.
De kleine entente, tegen Rusland
voornamelijk, is een fransche opzet.
Zoo tracht Frankrijk te maken dat er
aan de oostgrenze van Duitshland een
samenhang komt van volkeren, die ge
reed staan om Duitschland op den
nekke te vallen tegen dat er zouden
cnlnsten ontstaan langs den kant van
I rankrijk.
Aan de Westergrenze toen.
Frankrijk heeft een militair verbond
voorgesteld aan Belgie en onze belgi-
r che ministers die in groot getal frans-
quilljons waren, hebben zonder veel
te onderzoeken dat verbond aange
nomen, blijde dat ze 't kregen. Frank
rijks veiligheid zeiden ze is de onze,
en daarbij, 't is een defensief verbond
wat kwaad kan dat.
Als Belgie dat akkoord sloot,
heeft Engeland leelijk geblekt naar ons,
alzoo lijk entwie die zou willen zeggen:
Gij stommerikken -
En als Frankrijk aan Engeland ook
stak van zulk verkond, toen zeiden de
Engelschen we gaan er nen keer op
peinzen.
Ze peinzen nog altijd.
Toen kwam de fameuze protokol
van Geneve. Al de landen gingen te
gare doen, en als er een aangevallen
wierd, al de andere moesten helpen.
Belgie en Frankrijk waren daarmee
opgezet, maar Engeland en Amerika
veel min.
Ze zeggen voor hunne redens:
Dat zijn al verbonden tegen Duitsch
land, en ook tegen Rusland. Dat is wan
trouwen toogen, en vijandschap stich
ten dat is oorzake stellen van nieu
wen oorlog: 't is immers uit zulke ver
bonden dat de wereldoorlog ontstaan
is; en t'en is niet verstandig den vrede
te willen vestigen met middels die den
oorlog vet wekt hebben. Ten andere,
wat kan een verbond als de twee
machtigste staten van Europa erbuiten
blijven?
Hetgene wij moeten hebben, 't is
een overeenkomste met Duitschland
er in, en als Rusland wil zijn manieren
houden, met Rusland ook. Dus, geen
verbonden tegen, maar verbonden niet:
Zoo kunnen we tot vrede geraken, an
ders niet.
De engelschen weten algelijk ook
dat Duitscland niet onvoorwaardelijk
te betrouwen is, maar met nen kwa
den gebuur beter een slechte overeen
komste, dan een goe ruzie!
Wij katholieken weten nog erbij dat
alleen de kristelijke liefde de grond
slag kan zijn van vrede, en als 't gebod
van liefde tusschen volkeren onder
houden wordt, dat er niets dan zegen
en zal uit voortkomen.
't Zijn de Engelschen die gelijk heb
ben
En zeggen dat geheel dien toestand
voortkomt uit het feit dat Frankrijk zijn
plicht niet gedaan en heeft. In den tijd
hadden Frankrijken Duitschland even
veel inwoners, en dan en dachten de
duitschers er niet op de franschen aan
te vallen.
Sedert lange hebben ze in Frankrijk
de wiege op den zolder gezet: 't en
heeft maar half zooveel volk als
Dujtschland; eerst of laatst zal het toch
slagen hebben, geen verbonden zullen
't beletten.
't Is daarom dat ik niet en ben voor
een verbond met Frankrijk. We gaan
toen immers meedeelen van de
brokken.
ss Over 't algemeen heeft de Katte-
feeste dit jaar menige foorkramer en
inwoner teleurgesteld. Er was veel
meer te doen dan verleden jaar, maar
d'r is ook veel min werk. En al die
draaiende, toetende, ronkende en pron
kende vermakelijkheden stonden daar
meeéfal te blekken voor... den drol.
Geen centen, geen verteer.
ss Men spreekt van de bals in de
Brusselsche Munt voor het volgende
jaar af te schaffen, gezien de hooge
onkosten. De twee orkesten vergen
eene uitgave van 12.000 fr. en het op
slaan en afbreken van den plankenvloer
1800 fr. per bal. Natuurlijk wordt er
geweldig geprotesteerd door de lief
hebbers, en het spreekt vanzelf dat die
nietinde Verwoeste Gewesten wonen.
ss Verleden week veroorzaakte de
plotse daling der tarweprijzen eene
ware paniek op de graanmarkt te Chi
cago.
Wanneer krijgen we dergelijke heil
zame paniek onder onze bakkers door
broodafslag.
m Nog binst men het protokol van
Geneve aan 't wegdrommen is, spreekt
men over eene mogelijke ontwape
ningsconferentie
Maar woorden zijn geen oorden.
ss Bij eene anti-godsdienHige ten
toonstelling te Leningrad gehouden,
hadden de Soviëts eene nogal bittere
pil te slikken. Van armoe aan bezoe
kers moeSt dit prachtig bolsjeviStiesch
propagandamiddel na enkele dagen
weer gesloten worden.
Dat z'er maar maar mee naar 't on
zent afzakken, en een monStersukses
wacht hen vanwege onze godsdieSt-
haters, die voor de gelegenheid wel
hunne anti-bolsjevistiesche meeningen
zouden van kant zetten.
ss In Egypte zal het onlangs gevorm
de kabinet Ziwar Pasja niet lang Stand
houden, en men verwacht eene nieu
we kamerontbinding.
De miStevredenheid is de wereld
meeSter.
ss Te Niel woont nog een gewezen
soldaat van Leopold I, Johan Vervliet,
geboren in 1830, klas 1850.
Dit wordt eene zeldzaamheid.
ss Het schijnt dat Dr Royaards uit-
genoodigd werd om te Parijs Neder-
landsch tooneel te gaan opvoeren binSt
de tentoonstelling voor Kunstnijverheid
en Dekoratieve KunSt.
Nu, dat is niets te veel, als men be
denkt dat het Fransch tooneel bij ons
voortdurend te gaSt is, en, over 't al
gemeen, vrij goed onthaald wordt.
DienSt... wederom dienSt.
ss Gut zon Borglum, de ontwerper
van het grootSte oorlogsgedenkteeken
der wereld, in Noord-Amerika, heeft
de plannen van zijn prachtwerk ver
nield.
...Wat daar nu we :ral achter schuilt
valt nog te onderzoeken.
ss Giorgo Levi, gevolmachtigd mi
nister van den Koning van Itatlë, is
nabij het Station van Couzon-au-mont-
d'or (bij Lyon), uit een sneltrein ge
vallen. Zijn lijk werd nadien vermor
zeld teruggevonden.
SS iïanada verwerpt het protokol van
Geneve. Onder de opgegeven redens
worden aangehaald
de afwezigheid van Amerika
de poging om de sankties op te leg
gen, en wel bepaaldelijk aan een land
gelegen aan de Kanadeesche grens,
wat voor de regeering groote beden
kingen medebrengt.
Anderzijds blijft Kanada aan den
Statenbond getrouw.
ss De oppervlakte van het gebied
dat tijdens den oorlog aan 't Yzerfront
werd overStroomd bedraagt voor de
Streek van Nieuwpoort alleen 1110
hektaren verdeeld onder de omliggen
de gemeenten als volgt Kaaskerke,
45 Ha.; Lombardzijde, 36 Ha.; Per-
vyse, 325 Ha.; Ramskapelle, 290 Ha.
S' Joris, 185 Ha.; Stuivekenskerke,
144 Ha.; WeStende, 91 Ha.
ss 't Schijnt dat deSoviëts nog eens
gaan oorlogen.
D'r zijn nog geen gruwelen genoeg
bedreven.
ss In de Vereenlgde Staten ligt de presi
dent overhoop met zijn eigen regeering.
Het geschil tusschen Coolidge en
senator Borah over de kandidatuur van
Warren voor het ambt van «attorney-
generaal» is verscherpt. De republie-
keinen hadden den president verzoch,
een anderen kanditaat aan te wijzen,
doch het Witte Huis antwoordde,
dat de presipent verwachtte, dat de
oude traditie, volgens welke het hoofd
van den staat zelf zijn ministers kiestt
gehandhaafd zal blijven en dat Co-
lidge desnoods bereid was Warren
na zijn benoeming een langdurig ver
lof te geven.
De Senaat heeft vervolgens teu
iweedemale, ditmaal met 46 tegen
39 stemmen, de benoeming van War
ren tol attorney-generaal verworpen.
Of Coolidge zich daarbij zal
neerleggen is eene andere vraag.
ss Eea oorlogschade-proces. 2°oals be
kend was een Brusselsch rechter be
trokken in een zuak van oorlogschade.
Een onderzoek, ingesteld door advo-
kaat-generaal Sartini en door voorzit
ter Dubret, besloot tot het niet-vervol
gen van den magistraat. Deze zal over
enkele dagen zije ambt opnieuw waar
nemen.
Meester Penneman had het metriek
stelsel uitgelegd, en gesproken van
hectoliter, decaliter liter centiliter enz.
en toen ondervroeg hij zijn leerlingen.
Lowietje, wat is 't honderste
deel van 'nen liter
't Gat mijnheer
De inspecteur kwam 's anderdaags
in de school, en vroeg aan de jongens
wat het tegenovergestelde was van
mage.
Geen antwoord.
Wat zegt men van een zwijn dat
dik is, dat met zijn balg schier tot te
gen de grond loopt. Gij daar kleinen
Wat zegt men van zulk een zwijn
Dat 't jongen in heeft Menheere!
zei Lowietje.
Onze gazette en is nog geen weke
oud en reeds hebben we raad gekregen
bij geheele karrevoeren.
«G'en gaat zeker de burgerij niet in
den steek laten 't werkvolk heeft
zooveel gazetten die zijn belangen ver
dedigen; verdedigt nu de onze».
«Als ge met de demokraten niet mee
en doet, g'en zult niet trekken op den
buiten De wind zit al dien kant, ge
moet demokraat zijn of...
«G'en moogt niet te veel flamingant
zijn, de burgerij en is daarmee niet
gediend.»
«De burgerij
«Ten minste een goed deel van de
oude burgerij»
«Oude wijn kan zeer goed zijn, maar
ook misschien gepasseerd...»
«Ge moet radikaal vlaamschgezind
zijn, en er voor uitkomen geen
vlaamsch half en half, maar geheel
vaneen stuk, 'ten is maar dat, dat
nog meetelt».
'k Weets wonder wie het zou ge
vonden krijgen om al dien wijzen raad
met eenen keer te kunnen volgen.
Wij en kunnen niets anders dan on
ze eigene wegen gaan, zonder veel
naar de reste om te zien.
We zullen enkel en alleen zoeken
om de waarheid te dienen.
In iedere theorie ligt er een deel
waarheid we zullen overal de waar
heid uithalen waar we ze vinden.
Ieder stelsel heeft ook zijn flauwe
kanten; w'en gaan wel niet altijd ge
reed zitten om overal flauwe kanten
te zien, te zoeken en af te breken.
Doch. als 't nood doet, we zullen
toch hier en daar op gebreken wijzen,
de keeren dat het kan nuttig zijn en
dat er beternis kan uit voortkomen.
Afbreken om 't leedvermaak dat we
vinden daarin, of om te toonen dat
we een tekort bemerkt hebben, dat
laten we geerne aan anderen wij en
doen het niet.
Ons verkoopen aan een stelsel, 't zij
politiek, 't zij taal, 't zij economie in
het spel, dat weigeren wij volstrekt.
Die maar ons blad en leest om er
zijn eigen stelsel in te vinden, zijne
eigene gedachten, die en moet het
geen twee maal koopen wij geven
onze gedachten, met de redens erbij.
Als ge ze redelijk vindt, aanveerdt ze,
en vindt ge ze niet redelijk, ge zult ze
natuurlijk verwerpen.
Wij hebben van den eersten keer
gezeid dat wij katholiek waren voor
alles en dat ons katholiek zijn geen
kwestie en is van personen maar van
program en princiepen.
Nu er twee katholieke lijsten zijn,
vraagt men ons welk eene wij voor
staan,welk eene wij bestrijben.
Wij en bestrijden geen katholieke
lijste. Wel verre van daar, en als wij
het nog ooit zouden doen, 't en ware
algelijk nu niet; ge begrijpt dat zeker
wel.
De socialisten zijn eensgezind. De
liberalen met het weinige dat ze nog
hebben zijn het ook. Tot ons groot
verdriet, de katholieken en zijn het
nieter is geen tucht geweest, en dat
is al jammer genoeg.
De verdeeldheid bestaat ongelukkig
lijk; maar dat men van ons niet en
vrage dat we met een hard of onvoor
zichtig woord de verdeeldheid doen
overslaan in vijandschap en haat 1
Wij zeggen aan de katholieken
stemt voor de katholieke lijst die uwe
voorkeur heeft; maar waarom malkan
der verscheen trekken
Het kiezerskorps kan beslissen wat
het per naasten hebben wil, en uit het
getal stemmen dat de twee gezindhe
den zullen behalen kan er tegen toe
komenden keer besloten zijn hoeveel
plaatsen elke gezindheid kan hebben
op eene algemeene lijst.
Maar nu moeten alle katholieken
ten strijde trekken eensgezind tegen
den gezamentlijken vijand, het libera
lism en socialism. Het voorbeeld van
Frankrijk t">ont wat we van een over-
heersching van liberalen en socialisten
te verwachten hebben
Tegenover Katholieken moeten we
dien strijd maar wel breede zoeken.
'ÜW.ViW.VA -V» V.V«VdV.V.7V
Uit Yoer's Verleden
j Maart c
2 L Henri N
O.S. o£
er Sint-Pietm; werd ten jare 1/üüdoo cr
i ïiflZe msc
graaf Robr< .h, gesticht. J j
>s Sint-Jaki b ce Meerdere wordt reetf
,ii r, .[hopen
vernoemd m eene bulle van Wauj
Innocentius 11 van 13 Maart 1 1394 'a
-sr Sint-Nik!-,,.: bestond als kapel van#®1110 f
1202. Eén ,-n d rtig jaar nadien we#en
ze tot parochiekerk verheven.
^^jn^Mjcfc^elegqjjfaMten de Mfety,
|A. Ga
oir
Stf
senpoort was slechts een kapel in 11(X-
en werd parochiekerk in 1249; bele
geraars der stad vernietigden haar ij
1383.
ss Onze-Vrouw tan Brielen, kapel gesticht
door Ghelhn, ambtenaar aan het hofj
van graaf Filiep van den Elzas, weru-
parochiekerk in 1196, toen de stichter^
een voldoende jaarlijksche inkomstkonp jj;uziel
verzekeren tot het onderhoud vaneenjj
priester.
ss Sint-Jan, buiten de Diksmuidepoort,
wordt vernoemd in eene bulle van
Paus Innocentius III van 3 Oogst 1200.
ss Sinte Kruis, aan de Boterpoort, ge
sticht in 1270, werd parochiekerk den
19 Oktober 1277. Een eerste maal
in brand gestoken door de Franschen
in 1297, en hersteld in 1303 ver
dween ze voor altijd in den reuzachli-
gen brand der voorsteden van Yper tij
dens de belegering van 1313.
1925,
i'per,
ien door
rillende
Lett, ha
Lens,
Albei
Jondag,
eer stip
ondstrt
oor de
Oplö
JODEL
7 tafe
ONS HOEKJE
Oude
uige Vi
Tegi
ander
uur va
tchtof
e de
touw
jnen.
Duivels, zegt men, zijn booze geeften
die ons van het goede aftrekken, Maar
wie geen booze geest is en ons noch
tans kwade poetsen speelt, dat is het
zetduiveltje. Dat zal menige lezers van
HALLE wel ondervonden hebben,
zondag laatstleden, toen hij las dat de
Zuid-Afrikaansche regeering, een bio
logie of levensleer van Krüger zou
uitgeven. Blijkbaar was hier bedoeld
een biografie of levensbeschrijving!
Maar wie wel een booze geeéf is, dat
is het geldduiveltje. Van minister
Theunis te beginnen tot den armste
doodwroeter zijn we allemaal een
beetje van dien duivel bezeten. Ter
wijl men vroeger zoo verhaalt immers
de HSchrift liet bidden om van den
duivel verlost te worden, schijnen
sommige menschen er nu zeker wel
behagen in te scheppen van den geld
duivel bezeten te zijn.
Mammon, de geldgod, of beter de
geldduivel heeft zijn klauwende geld-
pooten over onze moderne wereld
uitgestoken: waar we ook gaan of ko
men, 't is al geld dat de klokke slaat en
er ergens ruzie denkt dan maar dat er
profijten mede bemoeid zijn.
Sprekende over den pas overleden
Duitschen rijkspresident Ebert, en
vaststellende dat hij bij zijn dood even
arm was als bij zijn geboorte, merkt
de heer S. F. Oss, terecht aan in de
Haagsche PostNooit te voren is
er in de wereld zoo gezwendeld, ge
roofd en gestolen als sinds het uitbre
ken van den wereldoorlog. Nooit te
voren was de dans om het Gouden
Kalf zoo wild, zoo, woest, zoogemeen
en zoo algemeen. Nooit te voren heb
ben menschen zoo gemakkelijk, zoo
gaarne en zoo veelvuldig hun ziel en
hun zaligheid verkocht voor geld en
goed.
En is het dan geen groote voldoening
te weten dat er in dezen tijd toch nog
menschen bestaan die den rug kunnen
toekeeren naar het geld, die de over
bodige schatten kunnen versmaden.
Dat ook wensche ik mijzelf, dat wen-
sche ik U allen.
Solo-
rond
jete,
:t 13
oone
irteli
iler.
Naa
de
lordt
,doli
C
Het
|hjn
ttlit
pans
igei
>sie
|rtoi
fcili
|B
Z
ri