H M AN I DOPPERS Politiek Allerlei LW_ KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER DE POLITIEKE BEROERINGEN IN DUITSCHLAND DS VISCHWEEK TE BRUSSEL GEWELDIGE ONTPLOFFING De Gemeenten zitten in leelijke nesten ZONDAG 12 MAART 1933. 'WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.' 1* JAAR. Nr «DE HALLE Katholiek Weekblad Tan leper. Bureel: Boterstraat, 17, IEPER. ABONNEMENTSPRIJS VOOR X JAAR (per post) In t Land Frankrijk Congo, En»»^nd Amerika en dere 1.1 18.60 fr. 35,— fr. «0,— fr. 60,— t. Uitgever: SAN' SEN-VANNESTE, Poperinge Tel. Poperinge N' 9. Postcheckrekening N' 15.570. TARIEF VOOR BERICHTEN: Kleine berichten per regel 1,00 fr. Kleine berichten (minimum) 4.00fr. 2 fr. toel. v. ber. met adr. t bur. Berichten op 1* bl per regel 2.50 fr. Berichten op 2* bL per regel 1.75 fr. Rouwber. en Bedank, (min.) \0C fr. Te herhalen aankondigingen: prijs op aanvraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag avond ingezonden worden. - Kleine berichten tegen de Donderdag noen. Zoo groot is het geluk dat ons hier bo ven roept, zoo sterk de liefde die er ons naar trekt, da« wij in eenen sprong er naartoe zouden willen, konden we 't maar verstaan. En in plaats daarvan, hoe gaat het Van uit de hoogte ziet de Zone Gods de menachengesiachten, die in dichte drommen, in rijen van twintig, lijk voor een Wereldcongres, de eenen vóór, de an deren na, in den afgrond tuimelen en niet meer terug bonteren. Hij wil op aarde ne derdalen en aan den boord van dien kuil, op het einde der helling, een kruisstake planten, opdat zij, die in hun duizelige vaart naar beneden komen, zich niet meer kunnen tegenhouden, zich nog op 't laatst zouden eraan vastklampen en weer om hoog klauteren. Er is maar die redding meer mogelijk. En wat zien wij, dien Donderdagavond, bij 't begin van dien lijdensnacht? Degene die moet die paal slaan om an deren te verlossen, ligt zelf neergeveld. Hij heeft de sensie niet om recht te staan, Hij heeft maar één gedacht, dat honderd maal weerkeert om er vastgeankerd te blijven: Morgen wordt mijn lichaam ge kruisigd; heden nacht, mijne ziel.. Laat dat voorbijgaan... Brr! Indien het van daag reeds zoo erg is, wat zal dat morgen zijn? Weihoe; is Hij verzind? Geeft Hij het op, al met eens; veranderde zijn theorie, nu het er ernstig op aan kwam ze in prak tijk te stellen? Het uur van het offer slaat. Ach! roept hij. En zijn dood strijd zaJ duren zoolang er zondaars zijn. Is dat klagen? Of is 't maar een keer zeggen? Waarom gruwt Hij die geen duivel vreest? Waarom beeft Hij, de aanvoerder die kon prediken lijk een he'.d? Ontziet Hij nu de moeite? Is Hij bang ais 't gevaar opkomt? Hij is toch God. Maar Hij voelt zich ook mensch, gewo nen mensch, man-in-de-straat, en zijn hert klopt rapper, dat hert dat neg jong is en niet wil sterven. Hij ziet dat kruis In de hoogte, het is zoo vreeselijk met zijn détails en zijn geschiedenis! Hij kan het niet meer zien, wendt zijn gelaat af. An deren zullen zich er moeten aan hechten, zoo ze ir et willen ten onder gaan. Hij kan zijn armen er niet naar uitsteken, Hij laat die armen zakken, moedeloos. Het is te erg wat Hij voor anderen predfikte. ■•Ik kan niet!» Hier is geen kind dat sehruwelt, geen vrouw die siddert. Hier beeft een man. Ach! laat me lie ver sterven dan te moeten dat kruis be kijken. Heel zijn gevoelen steigert. En morgen moet Hij met diezelfde ar- m n datzelfde kruis omhelzen en Juichen zal Hij: «Welk kruis zou het voor Mij zijn. dit kruis niet te mogen dragen voor ai degenen die ik bemin. Mijn grootste pijn ware voor hen niet te mogen lijden, hen niet te mogen verlossen. Onze onschuldige kleine penslonnairtjes zingen Paree Domine voor de zonden van anderen; onze brave meisjes offeren en boeten binst het H. Uur voor onnoe melijke fouten, die zij zelf niet bedreven, welke zij in hun onnoozelheid nog niet kennen en zelfs niet vermoeden. Het is 6C/100U,V j- <- - Maar het is nog schoon_r hier een God- Menech te zien /eenen voor 't kwaad dat Hij niet deed, maar ander ,-n tegen Hem; het is nog schooner Hem te zien diep bui gen voor een Confiteorover de schuld en de allergrootste schuld an 't mensch- dom. terwijl Hij al de archieven van 't verleden voor zich ziet uitgestald, terwijl de landkaart der toekomstige zonden zich ontrolt alsof i Jles voor zijn ocgen bedre ven werd. Hij siet al die misdrijven welke geen Parket I on achterhalen, Hij weet ze en ziet ze, dij zonden die in de moderne feestjes en .-arouss-els geschieden terwijl het licht voor (.enige oogenblikken uit gaat en men boven de muziek van den draaiorgel den scherpen lach hoort der on/kuischheid. Hij hoort het te Gethse- mani, te midden 't gsdruisch de- olijf takken. Op voorhand komt de echo tot Hem. Van al die zondaars die voor Hem de- fileeren, geen enkele die Heim een mede lijdenden blik gunt, geen vrienüenstem die fluistert Ik, ten minste, ben bij U. Hij kijkt beschaamd neer, beschaamd in de plaats der anderen... die niet be schaamd zijn. Vader, Ik kan ze niet meer zien, die zenden, zoo menigvuldig en zoo vuil, zoo zwart; Vader, laat ze toch voorbijgaan. Geen antwoord. Vader, waar is de tijd toen uw Zoon mocht zeggen: Ik weet dat Gij mij al tijd verhoort.»?» Vader blijft doof voor dien zang in mi neur met meer dan zeven klagende noten en voor die ontelbare soupirs. Ach. Vader, Ik moet U niet zien, het is donker; Ik moet U niet hooren, Ik hoor maar de blaren der oiijfboomen; het ware mij genoeg te weten, te voelen dat Gij bij Mij zijt, Hij gevoelt dat niet. Hij weet zich verlaten; Hij voelt maar de eenzaamheid. Vader, waar is de tijd, toen Gij zoo liefdevol gewaardigdet te zeggen: Zie hier mijn welbeminde Zoon in wien Ik al mijn behagen gesteld heb. Vader. Gij wendt thans zelf uw gelaat ef van dien welbeminden... vervloekte, en Ge laat Hem lijden, het gaat U niet aan, Gij vindt geen gratie in Hem. De kwellingen en de angsten keeren weer lijk Spaansche vliegen in de zomer hitte op een wonde, bij een gekwetste zon der verweer. Waarom komen nu geen schoone ge dachten in rijn geest, waarom geen schoone woorden en gebeden op zijn lip pen? Men zou er een mooie verzameling mee maken. Hij kan zijn gedachten niet thoope houden, lijk iemand die lijdt aan hocge koorts: Hij kan geen twee zinsne den aan malkander krijgen; Hij is nog Beker en ijdeler van hoofd dan een die moet gal spuwen. Hij peinst op niets, ten zij op dat kruis van morgen. Als bij een neurasthenieker, keert dit gedacht hon derd keeren weer, gaat niet meer weg; het maakt Hem levensmoe. Hij geeft geen cent meer voor zijn leven, het steekt Hem tegen dat Hij nog niet dood is. Dat is Gethsemani. De droefheid roept en plaagt Hem: Verkort uw gebed! Verveelt Gij U nog «liet genoeg? En Hij bidt dringerder: Uw wil geschiede! Het schoonste gebed wanneer het niet gaat om te bidden, en ook wanneer het wel gaat. Wanneer geen enkel woord nog uit zijn kroppende kele kan, dan steekt Hij zijn handen omhoog, lijk een drenkeling die onder gaat. met een wanhoopsgebaar dat ook een smeeking is. Binst da wijle hoort Hij ziin apostelen snare!en. in een diepen gerustën slaap. En als wij ooit zullen die pe zuchten en hard klagen, dan zal dia- zelfde stem ons toeroepen: «Dat heb lk ook tegengekomen. Gij komt ook een avondluchtje schep pen in dien hof na den stikh-seten dag... gij struikelt over iats. gij kijkt met uw zaklamp: o. 't is een mensch, gij hebt op hem geirapt. gij bekijkt zijn aangezicht en roept: - Verschooning, o Heer, lk wist niet dat Gil het waart. Ja, Ik ben het. Waarom niet stoïek lijk een komman- dant, die de eerste bij den aanval, op den parapet springt, heel zijn gestalte, onbe schut blootstelt aan 't geschut? Waarom niet als een held zooals de schilders en beeldhouwers voorstellen met een gebaar en een houding die van de hielen tot de oogen roept: «Vooruit.».» Waarom ook niet lijk een martelaar die zijn geestdrift uitjubelt en de bran dende kolen onder zijn voeten niet ge voelt? Dan zou Hij u niet kunnen toeroepen, wanneer gij zelf lam en moedeloos ligt onder den molensteen des levens verplet terd: Dat heb Ik ock tegengekomen. Hij schudhoofdt neen Het is te veel. Zoo veel uitstaan en te vergeefs. Hij ziet ze neerploffen, al degenen, die het kruis niet willen vasthouden. Hij weet alleen wat het is: verloren gaan. Hij weet wat de eeuwige wanhoop ts zoowel als de verdoemden zelf. En die weten het best. Waarom lijdt Hij meest? Dagen lang mediteerden de grootste mystiekere over dien nacht en ze weten het nog niet al. Zij zullen het nooit al weten. Hij ziet ze weggaan van Hem voor goed, die jeugdige kinderzielen, die maagden, die jongelingen. Hij bemint ze sedert al len tijd. Hij is maar daarvoor gekomen om ze tegen te houden in hun nederstor- ting. Niemand houdt do redpaal vast, nie. mand steekt zijn armen uit, allen dompe len neer in den afgrond met de tragische décors; de eene houdt zijn sacoche vast in plaats van 't kruis; de andere zijn flesch en zijn cigaar, de derde ginder zijn vriendin en ze storten beiden neer in één trek. Hij voelt dat ze van Hem weg willen; ze weigeren Hem te bekijken, Hem te be minnen; ze willen Hem' haten en door Hem niet bemind worden, met berusting in hun droevig lot. Hij hoort zijn eigen woorden die Hij eens, als tegen wil en dank zal mettertijd moeten uitspreken: Gaat weg van Mij, vermaledijden.Hij voelt den onweerstaanbaren drang der rechtvaardigheid die uit zijn lippen zal persen: «Weg!». Zóó moeten verwer pen, hen, die men hartstochtelijk heeft bemind; zóó moeten de eeuwige litanie hooren van diegenen die '.ens zijn lieve lingen waren, het moesten blijven en die nu huilen: We vervloeken U, in uw Bethlehem; we misprijzen U, in uw Geth semani; we blasphemeeren U, op uw Cal varie. En nooit meer mogen naar beneden kijken om meewarig te smeefcen: «Komt tot Mij terug.En het had zoo heel an ders moeten zijn. Dit was zijn dood strijd. Op, laten we gaan, het uur is daar! Laten we moed hebben; Op, het uur der beproeving is daarmoest die weduwe zeggen, wier man berecht werd. Maanden lang had ze hem binst zijn sle pende ziekte bezorgd, ze dacht niet aan de spaarcenten die wegsmolten voor kloek te en geneesmiddels. Hij stierf. Op, het uur is daar moet ze moedig nogmaals zeggen, om te kunnen voor hare kleine kinders kraai' lot dra ge i.ij-n ook het •hunne, zonder hun leed te verzwaren door het hare. Op, het uur is daarzegde zij, drie jaar later, toen zij als slachtoffer van de zelfde ziekte weg moest naar het Sana torium. Daar bidt zij om te genezen en bij haar kinders te mogen terugkomen. Maar het uur is nog niet daar. Op. het uur is daarzegt de Mis sionaris die te Antwerpen op den boot stapt om naar den Congo weer te kee ren... voor den derden keer, misschien den laatsten. Hij weet waar hij naar toe gaat. Op, het uur is daar zegt het rij-kbe goed meisje, dat het ouderlijk huis ver laat om zich achter de grille van een slot klooster te sluiten. Op, het uur is daar zegt de plicht getrouwe man, die zijn zaken ziet achter uitgaan door de crisis en niettemin zijn werklieden voort ondersteunt. «Op. het uur is daar! Zij werd geo pereerd van den appendiciet, zoo 't volk zei, maar het was dit niet. Twee maan den later moet ze weer naar de kliniek zich uitstrekken op die witte tafel met al die instrumenten en onbekende dingen, waar ze niet wist waartoe dat al dienen moest, al had ze 't reeds gezien... en weer bedwelmd worden door de verdoovlngs- middels, later weer wakker worden, zeer hebben overal, dorst voelen en onophou delijk moeten walgen nevens die mooie blomkens die op de nachttafel staan. Op. het uur Is daar de pijn zal op haar zenuwen spelen li.ik een virtuoos op de snaren van een viool, Op. het uur is daar! Den eersten keer, zag hier alles zoo vreemd er uit, maar den tweeden keer is 't nog raarder... Ze rilt bij de gedachte «O. dat weer wakker worden. of mis schien niet meer wakker worden... in die offeratmosfeer van den chloroform. Nader tot die wite tafel, schoone ziel; 't was de heilige Tafel dezen morgen toen gij te communie gin-gt, nu is 't de witte tafel van het sacrificie. Strek u uit, vrees niet ontkleed te worden (wat ge meer ont ziet dan de operatie)vrees de spons niet met den bitteren drank. Ze voelt de stuip trekking in haar ziel. Maar iemand fluistert haar moed in: Dat heb ik ook tegengekomen. 't Is Gethsemani. A. B GODSDIENSTHAAT IN SPANJE Het Spaansch Eestuur heef alle toela gen aan Keek en Priesters afgeschaft. De eigendommen aan de Kerken toebe hoorend werden aangeslagen. De Ker ken en de Priesters moeten leven van aalmoezen. De Katholieken hebben nu eene werking ingezet om steun voor hun Priesters in te zamelen. Hier ziet men een Spaansche dame, geze^n bij den ingang der kerk, om aan de Katholieken hunne junst te vragen. God spare Vlaanderen van zulke toe standen Velen zijn de meerling toegedaan dat het volstaat lid te worden van 't syndi- kaat om morgen te kunnen en te mogen gaan doppen. Niets ts min waax. Daarom m eenen we, dat om veel vooroordeelen weg te nemen, het niet misplaatst zal zijn, klaar en duidelijk de werkloozenverzeke- rtng uit een te zetten. Alle loontrekkenrien, zoo mannen als vrouwen, kunnen lid worden van 't syn- dikaat. Mits ze een jaar regelmatig hun bijdrage aanbetaald hebben, dus noet vroeger, kunnen ze bij onvrijwillige werk loosheid gedurende een bepaald getal da gen eene vergoeding trekken naar gelang de aanbetaalde bijdrage, de familietoe stand en het verdiende loon. Er kan aan niemand werkloozensteun uitgekeerd worden, zoo de betrokkene geen werkloozerubewijs kan voorleggen opge maakt of ingevuld en geteekend door den patroon. Op dit werkloozenbewljs moet vermeld staan: naam, voornaam en adres van den patroon; naam, voornaam, adres en geboortedatum van den werkman, het verdiende loon, met of zonder kost, en voor den gehuwde de melding of hij geniet van een compensatiekas. Het werkloozen bewljs mioet nog vermelden den datum van de indiensttreding van den werkman, alsook den datum van afdanking en de oorzaak van de werkloosheid. De gedeel telijke werkloozen, 't is te zeggen zij die maar een dag of meer per week werkloos zijn, moeten bij iedere betaling een zulk- danig werkioozenbewijs voorleggen, maar de dagen dat ze niet gewerkt hebben moe ten er dan nog rp vermeld staan. In ruil van 't werkioozenbewijs wordt door het syndikaat een roode stempelkaart gege ven en kan de werklooze gaan doppen. In gewone ,tijde wordt er ten hoogste gedurende 90 dagen per jaar werkloozen- vergoeding aan een en denzelfden persoon uitgekeerd; nu, tengevolge van de druk kende en lange krisisperiode is dit mer kelijk veranderd en kan een werklooze die bijvoorbeeld aangesloten is bij het Christen Textielsyndikaat volgende dagen vergoed worden: 60 KASDAGEN verdeeld in 2 perioden, 't Is te zeggen 30 dagen vanaf 1 Januari tot einde Juni en 30 dagen van 1 Juli tot einde December. Nu tengevolge van de krisis komen dan nog vanrwege het KRI- SISFONDS 30 125 dagen. Dan hebben we de maand WACHTTIJD die vergoed wordt door de Provincie, en tot slot 55 HERVERZEKERINGSDAGEN, 't Zij een totaal van 300 dagen. Gedurende de Kasdagen wordt er als HOOFDSTEUN uitbetaald hetgeen waar op de werklooze recht heeft volgens zijn aanbetaalde bijdrage. Daarbij komt er dan: 1) VAN T KRISISFONDS: 3,50 fr. per dag voor de vrouw; 3 fr. per dag en per kind onder de 14 jaar of 16 jaar zoo het kind de school nog volgt. 2) VAN DE PROVINCIE: 1 fr. per dag voor de vrouw en 1 fr. per dag en per kind onder de 14 jaar of 16 jaar zoo het de school nog volgt. 3) DE GEMEENTEBIJLEG. Gedurende de krisis-, verlengings- en herverzekeringsdagen wordt de HOOFD STEUN teruggebracht: A) Voor de ongehuwden onder de 25 jaar en voor de gesyndikeerde vrouwen op ten hoogste 7 fr. per dag. B) Voor de ongehuwden meer dan 25 jaar en voor de gehuwden op ten hoogste 9 fr. per dag. De vergoeding van Krislsfonds, Provin cie en Gemeente voor de vrouw en kin ders blijft dezelfde als gedurende de kas dagen. Gedurende de WACHTTIJD of Provin ciedagen wordt de HOOFDSTEUN terug gebracht op 5 fr. per dag 2 fr. per dag voor de vrouw 1 fr. per dag en per kind onder de 14 jaar of 16 Jaar indien het nog de school volgt. De gesyndikeerde gehuwde vrouwen kunnen gedurende de krisis-, verfengings-, herverzekerings- en provinciedagen den Hoofdsteun niet genieten. De loontrekkende vrouwen, de vrou wen der werklooaen-herbergiers of -win keliers kunnen de vergoed-ng van 't Kri- sisfonds. Provincie en de Gemeente niet genieten. Er mag nooit meer uitbetaald worden dan de 2/3 van het loon vermeld op het werkioozenbewijs, tenzij aan een werkloo ze m-eit 3 en meer kinders, dan kan ten hoogste de 3/4 van het loon uitgekeerd worden. Nemen we ter verduidelijking een paar voorbeelden. A) Pier en Pol zijn werkloos, ze zijn al lebei gehuwd en hebben elk 2 kinders en betalen als bijdrage Aan 't Christen Tex tielsyndikaat 4 fr. pér week. Pier verdien de een loon van 180 fr. en Pol een loon van 240 fr. per week, compensatiekas of kindertoeslag inbegrepen. Ze kunnen gedurende de kasdagen ge nieten: j Hoofdsteun 11,00 fr. van 't Krislsfonds: '(oor d vrouw 3,50 fr. voor tejJer kind 3 fr. 6.00 fr. van de Provincie: oor de vrouw 1,00fr. voor leder kind 1 fr. 2,00 fr. voor de leden van Poperinge Gemeentebijleg 1,75 fr. Totaal 25,25 fr. per dag of 151 50 fr, per week. Pier zal ontvangen de 2/3 van-180 fr. 120 fr.; Pol zal ger..eten 151.50 fr. en niet meer alhoewel de 2 3 van 240 fr. 160 fr. B) Nemen we m 't zelfde voorbeeld maar met voor IEDER 4 KINDERS. Ze kunnen ontvangen gedurende de kasdagen: Hoofdsteun 11,00 fr. van 't Krislsfonds: voor de vrouw 3,50 fr. voor ieder kind 3 fr. 12,00 fr. van de Provincie: voor de vrouw 1,00 fr. voor ieder kind 1 fr. 4,00 fr. voor de leden van Poperinge: Gemeentebijleg 2,25 fr. Totaal 33,75 fr. per dag of 202,50 fr. per week. Ze kunnen echter allebei maar de 3/4 van hun loon uitgekeerd worden, Pier zal dus ontvangen de 3/4 van 180 fr. 135 fr., en Pol zal naar huis gaan met de, 3/4 van 240 fr. 180 fr. C) Moesten Pier en Pol nu de kasdagen uitgeput hebben, en ln de Krisis-, Verlen- ginigs- of Herverzekeringsdagen zijn, dan zou de Hoofdsteun niet 11 fr. maar 9 fr. bedragen. De andere toekenningen dezelf de blijvende zoo kan men gemakkelijk de berekening maken, maar altijd rekening houdende van de 2/3 of de 3/4 van het loon. D) In den wachttijd of provinciedagen, zouden Pier en Pol met hun 4 kinders al lebei Juist hetzelfde ontvangen, nament- lijk: Hoofdsteun 5,00 fr. voor de vrouw 2,00 fr. voor leder kind 1 fr. 4.00 fr. Fifty Totaal 11,00 fr. per dag of 66 fr. per week. Om te eindigen nemen we een werkloo ze die ongehuwd is en 4 fr. aanbetaalt per week; die zal gedurende de kasdagen kun nen genieten: Hoofdsteun: 11 fr.; voor de leden van Poperinge; Gemeentebijleg; 1 fr.; totaal: 12 fr. per dag of 72 fr. per week. In de krisis-, verlengings- cf herver zekeringsdagen zal hij ontvangen: Zoo hij min dan 25 jaar is: Hoofdsteun: 7 fr.; voor de leden van Poperinge: Gemeertehjjieg: 1 fr.; totaal: 8 fr. per dag of 48 !r. per week. Is hij meer dar V aar, dan zal hij ont vangen: -V*,..-. Hoofdisteun: 9 fr.; voor de leden van Poperinge: Gemeentebijleg' 1 fr.; totaal: 10 fr. per dag of 60 fr. per week. Gedurende den wachttijd of Provincie dagen zal hij ontvangen: Hoofdsteun: 5 fr. per dag of 30 fr. per week. Gedurende de kasdagen wordt een dag per maand niet vergoed en mogen de halve dagen per maand samengeteld wor den. Gedurende de krisis-, verlengings-, her verzekerings- en provinciedagen wordt de berekening der werklooze dagen niet ge daan per maand maar per week en zoo wordt 1 dag werkloosheid per week niet vergoed. 2 Dagen werkloosheid geeft recht op 1 dag vergoeding; 3 dagen werkloosheid per week geeft recht op 2 dagen vergoe ding; 4 dagen per week op 4 dagen ver goeding; 5 dagen per week cp 5 dagen vergoeding; 6 dagen per week op 6 dagen vergoeding. Met deze gegevens kan eenieder bereke nen wat een werklooze kan genieten en de overtuiging opdoen dat de werkloozen steun niet zoo heel breed toebedeeld- wordt. C. W. Ter gelegenheid der vischweek heeft een Oostendsche visscherssloep de Brus- selsche haven aangedaan met 5 000 kgr. visch aan boord. Deze visscherssloep, de 0.178 hoort toe aan het koninklijk werk Ibisdat de wcezen der visschers in het harde vak van hun vader vormt. laaniissasE&saBBSisssissgsiBaasiRzasBssRsssBBiEQSBaflBssszaa TE TERVUREN VIJF PERSONEN LEVEND VERBRAND In de fabrieken van scheikundige pro- dukten te Te-rvuren, waar men zich spe ciaal op toelegt op het kuischen en was- schen van cinemafilmen, was men Dins dag morgen als naar gewoonte in volle bedrijvigheid. Plots deed zich een geweldige ontplof fing voor ln het laboratorium der fabriek. Alle ruiten van het gebouw, dat een hec- taar beslaat, vlogen aan stukken; 15.000 Kgr. film die in het gebouw geborgen la gen vatten vuur en weldra was geheel het gebouw ln lichte laaie. Een paniek was ontstaan onder de werklieden en werkmeisjes en dezen vluchtten in alle richtingen, de velden in. Een werkman die uit het gebouw vlucht te was omringd van vlammen daar zijn kl-e-eren in laai stonden. Toeschouwers rukten hem de kleederen van het lijf maar de ongelukkige had reeds erge brandwonden opgeloopcn en van zijn aan gezicht hingen vleeschklompen van de beenderen. De reddingswerken werden aanstonds aangevat en men ontdekte de lijken van twee werklieden en van twee werkmeisjes. D-s oorzaak is onbekend. Later stierf een vijfde slachtoffer. de gemeenten van het land evenredig te verdoelen, zou men moeten zorgen dat de eene gemeente den last van de an dere niet verzwaart door al te hooge gemeentelijke bijslagen te geven. We zegden dat hot mogelijk was voor deze oplossing een meerderheid te vin den. Inderdaad, want in de bespreking der afdeeling en commissies waar de be grootingen werden onderzocht en bespro ken, werd voor die oplossing gepleit door meerdere sprekers die tot de verschil lende partijen behooren. Laat ons hopen, dat de regeering ge hoor verleene aan die stemmen opdat tenminste de toestand van de gemeente- financies kan worden gered. Het gaat Immers niet op dat een gemeente, waar van de inwoners werklieden werken in een andere gemeente AL DEN LAST van de werkloosheidsbijslagen te dragen heeft, dan wanneer de andere gemeente de be lastingen opstrijkt die door de fabriek worden betaald, waar de arbeiders werken. Wij hebben ons voor vandaag alleen bij dit vraagstuk bepaald omdat het juist van zulk groot gewicht is voor het leven van onze gemeenten een ware nachtmer rie geworden is voor onze gemeentebe stuurders en tenslotte ons volk in de hoogste mate aanbelangt, daar de ge meente immers de werkelijke levenscel is van den Staat zelf. door ROBERT D. DE MAN Volksvertegenwoordiger De toestand van de gemeen te financies Is over 't algemeen niet zeer schitterend. Sommigen zuilen misschien daarop la ten aanmerken: ln die of die gemeenten kunnen ze nog gemakkelijk rond komen en de belastingen zijn er niet hoog of er liggen er bijna geen. Daartegenover zullen we in de eerste plaats laten aanmerken, dat er veel meer andere gemeenten zijn, waar de lasten van de werkloosheid zoo zwaar drukken op de gemeentebegrooting. dat de gemeen tebestuurders, werkelijk piet meer weten, hoe ze 't aan boord zullen moeten leggen om de zaken te regelen. Evenals het voor den Staat een onmis bare voorwaarde is, om het vertrouwen van het volk in het Staatskrediet te be waren, dat de begTOoting in evenwicht zij, dat er dus evenveel inkomsten zijn als er uitgaven worden gedaan, zoo is het ook het geval voor de gemeenten. Ten andere de gezonde beginselen van bestuurlijk recht eisohen dat een begroo ting, die een raming ls van de kosten der gemeentehuishouding, in evenwicht sluite. We moeten hier evenwel ook laten op merken, dat de gemeenten, die thans ln moeilijkheden vertoeeren op gebied van financies, niet alle op dezelfde manier in die moeilijkheden zijn geraakt. Ziehier ten andere waarom? Het is niet moeielijk goede financies te hebben, wanneer men gierig met de ge meentegelden omgaat, wanneer men dus de noodzakelijke uitgaven heel eenvoudig niet doet. Veronderstelt, dat een gemeente over verschillende kilometer gemeentewegenis beschikt en over een groot gedeelte gra- viers; die wegen moeten onderhouden wor den, op gevaar af na enkele jaren heel en al kapot te zijn gereden en aan de voer tuigen en eigenaars ervan groote schade te berokkenen. Het onderhoud van die gemeentewege nis kost in deze tijden veel geld. Wan neer naar dit onderhoud niet wordt om gezien, houdt men natuurlijk zijn geld ln kas! Maar of die politiek de verstan digste is, kan een kind uitmaken. De gemeenten nu die openbare werken hebben gedaan, die «traten hebben aange legd; kleine steden die, naar e eischen van den modernen tijd, godshuizen, scho len, hebben gebouwd, waterleiding en riool- werken hebben aangepakt, moesten voor die werken belangrijke bedragen leenen. Die leeningen moeten worden afgelost en de kroozen moeten betaald. Dit alles vormt in de gemeentebegrooting een post, die er vast in ligt voor vele Jaren, doorgaans zestig jaar! Anderzijds moet ook worden opgemerkt dat de Staat sedert den oorlog op den rug van de gemeenten heel wat lasten heeft geschoven en alhoewel de wet op de ge meentelijke en provinciale flskallteit, de gémeehteii van enkele latten heeft onts-ie- gen, toch heeft die wet de toestand der gemeenten op financieel gebied niet gered, zooals het in de bedoeling lag van den wetgever. Op dit oogenblik echter zitten de ge meenten meer dan ooit in nesten. In de begrooting van 's Landsmiddelen staan er 277 MILLIOEN fr. ingeschreven als ont vangsten, die moeten in de Staatskas ko men, als aandeel van de gemeenter. in de gemeentelijke onderwijzerspensioenen en als voorschotten die den Staat heeft ge daan om de werkloozen te betalen; het gaat hier om de sommen die de gemeen ten hebben gestemd ten bate van de werk loozen. De Minister van Binnenlandsche Zaken, heer Poullet heeft in datum van 27 Fe bruari 1933 een rondschrijven gestuurd aan de gemeenten wa<arin hij meedeelt dat die aandeelen van de gemeenten inzake achterstallige onderwijzerspensioenen, zoo spoedig mogelijk moeten terugbetaald worden aan den Staat en de gemeenten moeten maar de maatregelen nemen om hun schuld af te betalen. Hebben ze 't geld niet liggen, dan moeten ze maar gaan lee nen, bij 't Gemeentekrediet of andere fin-ancieele inrichtingen! Voor de som men die tsn laste van de gemeenten voor geschoten zijn inzake werkloosheidsbij slag, hetzelfde. In hetzelfde schrijven wordt eveneens meegedeeld dat de Staat nog enkel zal voorschotten verleenen aan de gemeenten inzake werkloosheidsbij slagen tot op 1 Mei aanstaande; van dan af moeten de gemeenten maar zorgen dat ze zelf in hun kas geld genoeg hebben om die bijslagen te betalen. Hebben ze geen geld, dan zouden ze dus maar hun plan moeten trekken en doen wat ze meenen noodig te zijn! Dit rondschrijven heeft in tal van ge meenten en vooral in de nijverheidsge meenten, waar veel werkloozen zijn, een groote ontroering verwekt en heel wat gemeentebegrootingen onderste boven ge keerd. Bij dit alles komt dan nog, dat bij Koninklijk Besluit van 10 December 1932 het beslagbaar gedeelte van de ouder domspensioenen der gehospitaliseerde ouderlingen is afgeschaft, zoodat de Commissies van Openbaren Onderstand een inkomen moeten missen, dat in som mige gemeenten meer dan 100.000 frank bedraagt. Hoe zullen de gemeenten er door ge raken? Hier is slechts keuze tusschen twee middelen: ofwel houdt de regeering mor dicus aan het rondschrijven van den Minister van Binnelandsche Zaken, en dan zullen tientallen gemeenten, hun be lastingen zoodanig moeten opdrijven, dat ze werkelijk de palen van de rechtvaar digheid te buiten gaan ofwel zullen de gemeenten, tot het uiterste overgaan en de bijslagen, die ze totnogtoe verleenden aan de werkloozen, verminderen of wie weet heel en al afschaffen. Moest dit gebeuren, dan staan we zeker voor een ware ramp. Immers het gaat niet op ln de tijden van grootsten nood zoomaar in één slag de gemeentelijke bijslagen aan de werkloozen te doen afschaffen. Dit alles neemt niet weg, dat de ge meenten werkelijk voor een onontwarba- ren toestand staan. Er is tenslotte nog een andere middel om de gemeenten te l.elpen en voor dat middel zal er zeker in de Kamer een meerderheid gevonden worden, ingeval de Regeering van die oplossing hooren wil. Die oplossing is: het inrichten van een soort Gemeene Fonds om de kosten der werkloosheid die op de gemeenten rust, te dragen. Om dit Gemeene Fonds dat de las ten der werkloosheid die op de gemeen ten rust, zou verdeelen op al de gemeen ten van het land, althans voor een ge deelte in te richten, zou men echter vooraf moeten beginnen met de éémna- king van de gemeentelijke bijslagen. Op dit oogenblik is het verschil van bijslag van gemeente tot gemeente en van pro vincie al te verschillend. Om echter een gedeelte van de lasten evenredig over al (Zie vervolg onderaan 4* ke'rn). Zondag IJ. hadden de nieuwe verkie zingen plaats die een aanzienlijken voor uitgang der Nazi's daarstelden. Zij won nen namelijk in vijf maanden tijd 5 14 millioen ^temmen. Het Centrum won een driehonderdduizend stemmen. De Socia listen bleven op hun sterkte, de Kommil- nlsten boerden fel achteruit. Het verbond van von Papen-Hugenberg en Seldtke, de vereeniging van Duitsch- DE NIEUWE VERKIEZINGEN BRENGEN DE MEERDERHEID AAN DE NATIONALE REGEERING. DE NATIONAAL-SOCIA- LISTEN BOEKEN EEN AANZIENLIJKE VOORUITGANG, HET CENTRUM WINT OOK STEMMEN BIJ, DE SOCIALISTEN HOUDEN STAND EN DE KOMMUNISTEN LIJDEN GROOTE VERLIEZEN HITLER AAN HET BEWIND UITSLAGEN DER NIEUWE VERKIEZINGEN Nationalen en Stahlhelmen met de partij van von Papen kon het maar weinig verder brengen. Voor geheel het Rijk be haalden zij amper 170.000 stemmen als mede een zetel meer dan in November 1.1. Hier laten wij een tabel volgen gevend de uitslagen van de laatste verkiezingen met de vergelijkende cijfers bekomen in November 1.1. 6 Maart 1933 11 Nov. 1932 Aantal Zetels Nationaal-Socialisten Sociaal-Democraten Kommunisten Centrum Strijdfront Zw. W. F, Bciersche Volkspartij Duitschc Volkspartij Christen- Socialen Democratische partij 17.265.823 7.176.505 4.845.379 4.423.161 3.132.715 1.072.893 432.105 384.265 333.487 11.737.016 7.247.959 5.980.163 4.109.768 2.959.051 1.215.475 661.794 4C3.674 336.451 1933 283 120 80 73 52 19 4 4 1 1932 196 121 100 70 51 20 11 2 92 1 20 3 1 1 7 1 1 ENKELE BESTATIGINGEN Opvallend is dat nimmer een stem ming zooveel kiezers naar de stembus heeft gebracht. 88,5 van het kiezere korps heeft aan de verkiezingen deelge nomen; percentage dat nog nooit werd bereikt. Uit dien hoofde is het aantal zetels fel verhoogd. Nu werden 647 zetels behaald alswanneer in November U. maar 584 volksvertegenwoordigers genoeg stem men behaalden om gekozen te worden. Door de Hitlerpartij werd Zondag 1.1. 43,9 der stemmen behaald tegenover 33,1 ln November 1.1., en door de Duitsch-Nationalen 8 tegenover 8,6 De Nationale partijen in Duitschland, de partijen dus der tegenwoordige Hitler regeering, behalen samen 51,9 der, stem men en bekomen in den Reichstag een meerderheid van 16 zetels. DE WOELIGE STRIJD VOOR DE VERKIEZINGEN De strijd werd hard gevoerd, bijzonder lijk van wege de Nazi's en Duitsch-Na tionalen. Maar ook hadden zij alle troe ven in handen. De pers van de oppositie-partijen was gemuilband, alle vlugschriften en aan- plakbrieven van Socialisten, Kommunis ten en zeer dikwijls van het Centrum werden aangeslagen. Vergaderingen van Socialisten en Kom munisten mochten niet gehouden worden. Zelfs werden veel vergaderingen van het Centrum, om onbenullige redenen, verbo den en uiteengedreven. Zulks gebeurde onder meer te Keulen waar een Centrum leider het verbod opgelegd werd te spre ken r eene vergadering onmogelijk werd gemaakt. Dan trokken de Centristen in gesloten gelederen naar de kerk waar de pastoor het Bisschoppelijk vermaan naar aanlei ding der verkiezingen voorlas. Daarna sprak hij een kort gebed dat woord voor woord nagezegd werd door alle aanwezi gen. Tot slot werd het lied van Kristus- Koning aangeheven. Terloops weze gezegd dat de Bisschop pen een herderlijken brief hadden rond gestuurd om alle geloovigen aan te zet ten alleen te stemmen volgens hun gewe ten. Hitier legde een geweldige bedrijvigheid aan den dag om zooveel mogelijk meetings te houden en redevoeringen voor de radio uitzendingen. In alle steden en groote gemeenten van het Rijk vielen nogmaals slachtoffers van de politieke driften. Bloedige botsingen hadden plaats tusschen de aanhangers der verscheidene partijen. De dooden en gewonden werden bij tien tallen geteld. Tegen het Centrum werd zelfs door zoo gezegde Katholieken een- manifest Uitge geven waarbij het Centrum ten felste ge hekeld werd en de Katholieken aanbevo len werd te stemmen voor Hitler en zijn trawanten. Vele kommunisten zijn het land ont vlucht om de vervolging van de Nazi's te ontgaan. Op Zondag, dag der verkiezingen, geleek Berlijn een bezette stad. Een 35.000 man schappen der Stalhelmen, troepen der Duitsch-Nationalen, defileerden in uni form die een heel trouwe weergave is der kleederen gedragen door de Duitsche sol daten gedurende den oorlog, maar zij droegen schijnbaar geen wapens. Ook de Nazi-troepen hielden hun para- demarsch maar velen deden dienst als hulppolitie. HET HAKENKRUIS OP DE BURCHT DER KOMMUNISTEN Sedert het innemen van het Karl Lieb- knecht-huis, lokaal der Duitsche Kommu nisten te Berlijn, door de Nazi's wappert het hakenkruis boven op het huis. HET HAKENKRUIS OP DE KCMMUNISTISCHE BURCHT TE BERLIJN De Nazi's hebben het Karl IaebkneBht- Haus te Berlijn, waarin de hoofdzetel van de kommunistische partij gevestigd was, Ingenomen. De Hakenkruisvlag werd op het gebouw geheschen. De Berlijners kun nen hun oogen niet gelooven. De Kom munisten boden niet den minsten tegen stand. VAN DER LUB3I i'v de Hollandsche Koirrmunlst die het Duit sche Rijksdagpaleis te Eerlijn in brand stak. HITLER HEEFT STEEDS GEEN PROGRAMMA Bij al zijn red:'oeringen ging Hitier meesterlijk om met kritiek en zelfverheer lijking maar steeds kon hij geen bepaald program uil-halen. Wel zegt en lelooft hij Duitschland weer groot te maken en den vroegeren welstand weer te doen heerechen, dat binnen een tijdspanne van vier jaar, maar hoe hij zulks zal verwezenlijken en welke middelen daarvoor zal -gebruiken heeft hij nog nooit kenbaar gemaakt. HITLERIAN'EN NAAR LUXEMBURG Over enkele dagen wilde een groep Hit- lerianen het Groot Hertogdom Luxem burg binnendringen maai- zij werden door de Luxemburgsohe Rijkswacht vriendelijk maar dringend verzocht de grens terug over de steken. VREEMDE JOURNALISTEN ONGEWENSCIIT Door de Rijksregeering werd besloten de journalist van Le Petit Parisienuit te drijven uit Pruisen, voor een termijn van twee maanden. Andere journalisten werden bedreigd met zelfden maatregel. Op verzoek van de Fransche gezant werd het besluit voorloopig ingetrokken. WAT ZAL HET CENTRUM DOEN Nu dat de Nazi's met de Duitsch-Natio nalen de meerderheid in de Reichstag hebben in handen gekregen, zal de hulp van het Centrum niet meer noodig zijn aan Hitier om te regeeren volgens de grondwettelijke bepalingen, namelijk met de steun van het Parlement. De positie van het Centrum wordt er aldus veel min belangrijk. Doch Hitier wordt het inzicht toegezegd grondige veranderingen te willen brengen aan de grondwet en zulks kan niet ge schieden zonder de goedkeuring der twee derden van den Reichstag. Die goedkeu ring zou dan alleen kunnen bekomen worden met de hulp der Cenitristen. Zekere personen bewerei. dat de leiders van Nazi's jn Centrum besprekingen zul len voeren om tot een akkoord te geraken. Eenerzijds zou het Centrum de voorge stelde wijzigingen van de grondwet moe ten door helpen en anderzijds zou het Centrum daarvoor enkele tegemoetkomin gen van wege Hitier moeten bekomen, DE KOMMUNISTEN MOGEN ZETLLEN De nieuwe Reichstag zal tusschen 3 en 8 April bijeengeroepen worden. Eerst werd gedacht dat het de Kommunisten zou ver boden worden te zetelen maar dit verbod werd in alle geval nog niet uitgevaardigd. Men denkt dat de Duitsch-Nationalen zich tegen zulke maatregel zullen verzet ten daar zij alsdan niet meer noodig zou den zijn om eene meerderheid te vormen en Hitier alsdan totaal de handen vrij hebben. CENSUUR OP DE PERSBERICHTEN De regeering heeft besloten den cen suur toe te passen op alle persberichten voor het buitenland. Zoo wil Hit-Ier alle berichten die hem ongunstig zijn uitscha kelen. BESTORMING VAN STADHUIZEN Door de Nazi's werden verscheidene stadhuizen bestormd, de tegenwoordige besturen gedwongen het beheer neer te leggen en het hakenkruis werd op de ge bouwen geheschen. Zulks gebeurde onder meer te Ham burg, te Freiburg, te Altona, te Einden, te Mannheim, enz. De Nationaal-Socialisten stellen zich overal voor als alleenheersohers. HITLER EN ÏIINDENFURO Voor de eerste maal werd Hitier alleen door Hindenburg ontvang n. Vroeg:;- ge beurde zulks steeds in bijzijn van voa

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1933 | | pagina 1