GEGEESELD
ft*
jet
Belangrijk Bericht
UI TGIFTEPRIJS Frs. 3 B 0oo
SPRUTOL
Schrijft in bij de BANK van BRUSSEL
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
DE OORLOG
China-Japan
DE DOLLAR.
DE TOESTAND IN DUITSCHLAND
I De gevangene bekijkt die muren waar-
lep de misdadigers een spreuk of een
■vloek krabbelden. Eigenhandig geschre-
lyen: «Nog zestig dagen. Leve de vrij-
fcheid! Akelige autografen van wanhoop
teloor malkaar geschreven, de eene reek
■©ppt in de andere. Hier zaten voorde
ken mannen zonder geweten en zonder
■aam; misdadigers die schoelietrekken
l ebben uitgemeten te middernacht, die-
fcen vanaf hun jeugd, baanstroopers,
ïnoordenaars hebben hier hun handtee-
fcen genet. Hier hebben levenswrakken
Kan de samenleving hun gal uitgebraakt
tegen de Instellingen van 't land of de
schikkingen van 't noodlot; hier heb-
b dronkaards in hun delirium tre-
m:ns» onverstaanbare woorden uitgestot-
llerd; samenzweerders, opstandelingen,
het vierde van niemendalle hebben hier
teren Rome en de Romeinsche soldaten
uitgevallen. Die Romeinen hebben hun
schouders opgehaald en onder elkaar
lachend gezegd: «We verstaan er niets
van, 't is hebreeuwsch voor cns.
Daar stond de edelste onder alle ge
hangenen in die plaats, minder dan een
'achterkeuken, slechter dan een koolkot.
Drie en dertig Jaar! En het is de laat-
at- dag van zijn leven die aanbreekt.
Hij bidt zijn morgengebed. Hier in dit
gevang heeft Joannes Baptista ook ge
beden. zoo menigmaal. In zijn meditatie
zkt Hij zijn Voorlooper en zijn Profeet
van hier weggeleid om een hoofd klei
ner te wo-den. Hij herinnert zijn speel
genoot, zijn makkertje der jonge jaren.
Vreeseiijke Aardbeving
aan de Kust v. Californië
150 Dooden
1009 tot 1500 Gskwatsten.
SINT JOZEFSFEEST
SPROETEN
Geheim Consistorie
in het Vatikaan
DE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE
Op 1 April
tweede trekking Loten leening 5t.h.
GEMEENTEKREDIET VANBELG IE
1 lot van Fr. 2.000.000 3 loten van Fr. SQO.OGO
1 lot van Fr. 1.000.000 8 loten van Fr. 50.GC0
1 lot van Fr. 500.000 132 loten van Fr. 25.000
hetzij 146 LOTEN voor een totaal bedrag va;i Fr. 7.503.033,00
Agentschap van Poperinge
ZONDAG 19 MAART 1933.
■C
i WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.
1* JAAR. N' 12.
«DE HALLE
Katholiek Weekblad van leper.
Bureel:
Boterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENT SPRIJS
VOOR 1 JAAR
(per post)
In h Land 18.60 fr.
Frankrijk 35,Ir.
Congo, Engeland 40,fr.
Amerika, Canada en an
dere landen 60,f:
Uitgever:
SAN SEh-VANNESTE, Poperinge
TeL Poperinge N' 9.
Postcheckrekening N' 15.570.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4.00 fr.
2 fr. toel. v. ber. met adr. t, bur.
Berichten op 1* bl per regel 2.50 fr.
Berichten op 2* bL per regel 1.75 fr.
Rouwbcr. en Bedank, (min.) .00 fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond ingezonden worden. - Kleine
berichten tegen de Donderdag noen.
I HIJ bekijkt het somber hol van het
[gevang; eerst in het halfdonkere, ziet
Hij de vier muren van het eaehot. God
weet den tijd dat ze gewit werden. En
'daar, een bankje waar men met geen
tweeën kan opzitten. De oogen worden
gewoon aan die getemperde halve klaar
te en zien nu alles beter; geen tafel,
geen kas, geen stoel.
Daar waar lucht en licht schaarsch
binnenkomen-, doet het Licht der we-
Sold zijn intrede. De vloer werd sedert
Hen laatsten kostganger niet gerei-
fcigd of ontsmet. Het ls een echt mi-
jerobennest. Nu, alles wel ingezien, is 't
kie moeite niet weerd: morgen moet Hij
poch sterven. Zoo denkt de gevangbe-
praker.
Jezus en St Janneken
Die speelden met een lammeken.
1 Joannes heeft Hem later met den vin
ger gewezen als het Lammeken Gods dat
d" zonden der wereld wegneemt. Gelijk
zij eens speelden te gare, zullen ande
ren nu spelen met dat Lammeken, maar
zon onschuldig niet.
Beiden gaan als lam naar de slacht
bank zonder klagen, de eene voor, de
andere na. Hij die voorgegaan is in het
prediken, ging voor in den kerker en
naar de marteling. Lijk den eersten keer
macht hij zeggen: Een ander komt
Achter die grooter ls dan ik.
Jezus ziet het visioen der jeugd met
zijn speelkameraadje en lacht. Hij ziet
ook daarna het visioen van dezen bloed
de g en weent.
T.Ianr.en komen ongevraagd binnen,
onbeleefd, zender kloppen. Ze groeten
niet. Ze doen -*>«-•<
om ne„i vast te nemen. Mee
met ons! Vooruit! Ze zeggen het
maar één keer.
i Naar het verhoor van den Rechter.
Een paar uren later wordt de zware
gevangenisdeur achter hun hielen weer
gesloten. Het roestig slot knarst.
Nu begint het treurspel. De acteurs
verkleeden zich, trekken een soort zak-
segoed aan om eventueel ge kunt nooit
weten hun uniform met bloed niet te
I sespeersen. Ze willen zich aan Hem niet
ruil maken.
I Het zijn de geeselaars die de veroor
deelden met tuchtmiddelen kastijden.
Maar deze Gevangene is nog niet ter
dood veroordeeld. Dat doet niets ter
■7 zake. Het is niet reglementairHet
1'. strekt zoo nauw niet.
De mannen zijn er op gevieid. 't Zijn
s- soldaten van 't garnizoen, meestal Sy-
r- riërs in den dienst der Romeinen. De
Joden makkerden niet met de Syriërs en
wederzijds moesten de Syriërs niet veel
weten van de Joden; de eene liefde
was de andere weerd. Ze spogen in iiun
handen als werklieden eer zij er aan
gaan; zij zullen Hem geheel en gansch
martelaar slaan. Het is voor den Koning
der Joden, zoogezeid, en ze zullen hun
laatste gewicht in de schale leggen.
Het getal is niet bepaald; geen grens
wordt gesteld aan de brutaliteit en als
ze hun karweitje doen, volgens het drink
geld dat ze kregen, 't zal wel zijn. Ze
werden hun duimen gesmout en iets in
hun oor geblazen.
Ze ontdoen Hem van zijn kleederen,
binden Hem aan de geeselkolom, nemen
hun tuig plooibare roeden, leeren rie
men met haakjes eraan, of loodjes
en ze gaan er duchtig op los. Zij voe
len er niets van. Binst dat we er
aan zijn lachen ze.
Het zijn mannen van 't vak, 't is hun
stiel ze hebben dat nog gedaan
ze hebben er verstand van, ze slaan er
niet nevens. Ze slaan lijk een smid op
een aambeeld; er vallen ook kletsende
zweepslagen die meer snerpen dan een
slag met een gummistok. Het vel zwelt.
Er komen ook al stukken vleesch mee.
Ze slaan voort, om ter meest, om ter
hardst. Op die opene wonden komt er
nu en dan een tweede slag, venijnig
snijdend juist op de plaats die meest
zeer doet; 't ls om in den grond te zin
ken. Ze slaan nu om ter rapst, daarna
minder, de maatgang vertraagt, ze zijn
moe.
Een deur gaat open, anderen komen
hen aflossen, kijken waar de plekken zijn
op borst en schouder die er minst van
kregen. Het bloed spat op den muur;
Stelt U voor: Wildemans, bolchevisten
van dien tijd, die snoer geven al dat ze
kunnen. Hun arm verlamt ook, eerder
dan hun woede. Het vleesch is al rauw
genoeg.
Nu hebben we 't eens schoon ge
had met hun Koning.
Geen koningen meer, allen gelijk.
Al die meer bezitten dan wij, zijn
uitzuigers van 't volk.
De twee galeiboeven die morgen ook
moeten hangen, zullen zooveel slagen niet
krijgen.
Ze hebben eventjes adem gehaald. De
Heer heeft ondertusschen ook kunnen
verademen en tot zijn Hemelschen Va
der dank Uzeggen voor eiken slag.
Ze herbeginnen; herhaaldelijk vallen de
slagen, scherp als een vliem. Ze kijken
niet waar ze slaan. Ze slaan overhands,
een, twee. De eene slag verbeidt den an
deren niet, soms te gelijker tijde van twee
kanten.
Hij kijkt zoo triestig neer, droevig ge
noeg om die steenen zuil te vermurwen.
Het is in drie poozen. De eersten ko
men weer.
De hoofdzonden slaan IJselijk en gru
welijk, ze slaan Hem ridder en paladijn.
De hel poeiert en schminkt Hem. Hij
ziet er lief uit», juichen de duivelen.
Hij kijkt zoo bedrukt. Waarom slaat
gij mij? Wat heb ik u misdaan?
schijnt Hij te zeggen.
Het herbegint met versche krachten.
Niemand roept: Halt! Hij zal hezwij-
Hij zakt ineen. Leeft Hij nog? Ja,
men zou het zeggen. In een stuiptrek
king wrijft Hij zijn arm in den bloed
plas. Hij wentelt in zijn eigen bloed.
Langs de zuil stijft het bloed, langs
zijn lijf vloeit het voort. Een der solda
ten telt zijn drinkgeld zonder om te zien
naar den Gegeeselde.
Dat is al hun compassie voor hun
slachtoffer. Dat is de werkelijkheid zon
der frazen.
Hij zwijgt lijk vermoord. Hij predikt;
de Professor van het lijden predikt het
groot sermoen, de panegyriek der stilte:
Met een eeuwige liefde heb Ik U be
mind.
Zijn goedheid overtreft de boosheid
zijner beulen. En als ze al lang opge
houden hebben met slaan, deed het nog
lange zeer.
En zij geeselden Hemzegt het
Evangelie in drie woorden, die den schijn
hebben van niets. A. B.
JAPAN HEEFT NOG NIET
GENOEG
Naar verluidt ts Japan voornemens de
provintie Tsjahar ook te bezetten en den
grooten muur over te gaan, zoogezegd
om de grenzen van de veroverde provin
tie veilig te maken.
Aldus zou men geheel de wereld kun
nen bezetten.
De Japanners zouden reeds de grens
de provintie Tsjahar overschreden heb
ben en een inval voorbereiden tot Peking,
die maar op 125 km. der grens van Je-
hol gelegen is.
CHINEESCH TEGENOFFENSIEF
Chang-Kai-Shek, de gewezen diktator
van China heeft nu zelf de leiding op
zich genomen en heeft besloten een te
genoffensief ln te zetten. Een nieuw le
ger van 66.000 man zou onder zijn orders
staan.
De Chineezen die nu onder betere lei
ding staan, zouden reeds terug de pro
vintie Jehol binnengevallen zijn en harde
gevechten geleverd hebben met de Ja
panners. Volgens Chineesche berichten
zouden zij 18 kanonnen, 7 tanks en 5.000
geweren buit gemaakt hebben bij een
aanval. Een pas zou heroverd zijn en
de Japanners zouden nu ook eens hunne
beurt hebben van te vluchten.
De Chineezen zouden sedert hun nieu
we aanval 4.000 mannen verloren hebben
en de Japanners hebben twee maal zoo
veel mannen verloren bij de laatste ver
richtingen, als zij gedurende gansch de
bezetting van Jehol hadden geleden.
JAPAN UIT DEN VOLKENBOND
De Japansche regeering heeft nu vast
besloten uit den Volkenbond te treden,
binnen korten tijd. Dit besluit werd den
Volkenbond bekend gemaakt.
■BRBSBBSSSS!3HaSH>BSaHSHaB339
>i: i33332asasBBHi!35oaBa£aBBBgE!iaBZB9SBsnaaiiBi5Bxisaas&2SBasa
ti?
HELPER IN ALLEN NOOD
Als het Sint Jozef is, laten de tim
merlieden hamer en tang, boor en win-
keihaak op de werkbank stil, beginnen
hun feestdag met O. L. Heer in de kerk,
maar eindigen hem niet zonder eerst eens
joed te hebben geteerd en gesmeerd, 't Is
s" Immers maar eens Sint Jozef. En Sint
Jozef, de timmerman is hun patroon. De
>iA timmerlieden echter mogen er nu kwaad
am zijn of niet, maar Sint Jozef behoort
als beschermer ook ons allen toe; hij is
niet uitsluitend hun patroon, lijk de
schoenmakers het met Sint Crispijn heb-
Pe,'aen gelapt en de boeren het met Sint
OS'isidoor hebben gewonnen. Om zijn ver-
oorgen leven met Jezus en Maria is Jozef
ook patroon der inwendige zielen. Om
zijn sterven zalig en zacht in Jezus en
Maria's handen is Hij de patroon der
goede dood. Om zijn bezorgdheid en va
derlijke toewijding voor Jezus is hij pa
troon der opvoeders van de jeugd. Als
(proletariër en arbeider, die met het werk
zijner halsden het brood won voor hem
en zijn gezin, is hij het toonbeeld van
den werkersstand. Onder zijn patronaat
staan de echtelieden, ook nog de zuiver
heid, de maagdelijkheid, kloosterorden,
steden en landen. Beschcrmvorst is hij
der geheele Kerk, uitbreiding en verrui
ming der H. Familie van Nazareth.
EEN LASTIG BEGIN
Niet altijd werd de H. Jozef zoo alge
meen gevierd, 't Gaat met de heiligen
so:. ais met de trouwers. Voor velen
tegenwoordig is trouwen een schoon lied-
j6) dat begint met meubels naar den
W laatsten chic en gemakkelijke clubzetels,
i al werden ze ook op crediet gegeven.
If^aar niet altijd blijft het schoone liedje
lang duren. Vaders en moeders van den
ouden tijd vertellen dat ze al blij wa
ren met een gekregen tafel en een krom
men stoel. Ze begonnen in 't klein en
groeiden stilaan, en eindigden veelal in
"t groot. Stilaan, maar zeker boerden ze
toaruit. Sommige heiligen floreeren sef
fens in volle glorie, maar Sint Jozef be
gon in 't klein, bleef lang in de schaduw,
liet anderen voorbij stormen met geweld,
maar groeide zelf ook stilaan maar zeker,
lii.-: het ook de zin is van zijn naam,
di» aangroei en vermeerdering beteekent.
Nu is hij de heilige algemeen ln heel de
Kork door allen gevierd.
DE PARTIJ VAN DE SCHADUW
Het Evangelie had niet zeer veel over
Sint Jozef geschreven, en vrome oude
ijvers met de beste intentie wilden
veel over hem vertellen, maar hebben
diXv.lj!s meer gebabbeld en gepraat dan
waarheid over Jozef gezegd. De kunste-
naars, zij ook deden het niet goed, ze
Ingaven ons dikwijls een Jozef die meer
uits- onze compassie dan onze vereering ver-
.;r.' diet: t. Slechts Iaat komt Sint Jozef te
6$
El*
Boorschijn in de tafereelen der geboorte
van Christus. Later mocht hij wel ver
schijnen, maar moest in de schilderij de
partij van de schaduw bij ven. Hij had
er niets te doen, of kwam als pelgrim
op bezoek bij het Kir.deke Jezus, of zit
met de beenen gekruist op de zadel van
een ezel, of mag van verre eens komen
kijken door het kreupelhout of komt aan
gestrompeld met een lantaarn of een
kaarske in de hand. Dan zie ik toch
liever Sint Jozef bij Fra Angelico, daar
mag hij de hand der Wijzen drukken,
of zit op zijn ware plaats die hem toe
komt, met Maria knielend en biddend
bij de Kribbe.
Ze hebben van Sint Jozef ook een
ouden, grijzen en baardigen man ge
maakt van ten minste negentig jaar.
Dan zie ik ook weer liever Sint Jozef
bij Angelo in 't tafereel van het Huwe
lijk van Maria en Jozef, waar een hoop
kloeke jongens verslagen staan, wijl Sint
Jozef de uitverkorene is en hun hoop
vervlogen, waar er ook twee kerels zelfs
met gebalde vuist op Sint Jozef slaan.
Volgens de gulden legende hadden ze elk
een staf in den tempel gebracht, maar
de staf van Sint Jozef alleen bloeide open
met bloemen en bladeren, want St Jozef
alleen was voor Maria, de ware en de
rechte Jozef.
ZIJN WARE GROOTHEID
Maar al zei 't Evangelie niet veel over
hem, het Evangelie had zijn ware groot
heid geroemd. Uit zijne zoo intieme ver-
eeniging met Jezus en Maria is toch op
te maken zijn bijzondere uitverkiezing
en uitmuntende heiligheid. Hij was de
echtgenoot van Maria, hij was haar
man en wat valt er nog meer te zeggen,
hij was de maagdelijke beschermer der
Moedermaagd Maria. Hij was de voed
stervader van Jezus, had over Hem va
derlijke macht, had tot Hem vaderlijke
liefde, treedt in het Evangelie als vader
van Jezus op en geeft aan Jezus zijn
naam. Hij was een rechtvaardige, zegt
het Evangelie, en wat valt er hier pok
hier nog meer te zeggen. Met het volste
betrouwen mag elkeen gaan naar den
door Stalpert zoo schoon geroemden:
Joseph, Davids soon
Bewaerder van veel beter koren.
Bezitter van veel hoogher troon,
Als d'eerste Joseph van te voren.
CREDO. P. L. LUYTS, O. P.
lIBBBBfllIBiaaBZSEEZSSEBESBERB
komen vroeg in het voorjaar.
Voorziet U daarom tijdig van een pot
Verkrijgbaar in alle Apotheken.
Vrijdag 10 Maart, in den avond, werden
de bewoners der kust van Californië,
schilderachtige streek van de V. S. van
Amerika, plots door geweldige aardbevin
gen opgeschrikt.
De schokken hielden twee volle uren
aan en in de steden Los Angeles, Long-
Beach, Compton, Hollywood, enz. stortten
de hulzen bij honderdtallen ineen. Bij
tusschenpoozen van 10 minuten ongeveer
volgden zich vier bijzonder hevige schok
ken die groote schade aanrichtten.
De bewoners die hun huizen zagen wag
gelen en instorten, vluchtten in allerhaast
uit de steden. Op verscheidene plaatsen
brak brand uit daar de gasleidingen open
gebroken waren door de trillingen en het
ontsnappende gas vuur vatte. Groote ge
bouwen waggelden en scheurden van hun
grondvesten en in eenige sekonden was
ail£ verkeer step geget, bijaoi^r^jk^
vingen zich het ergst deden gevoelen. Vele
inwoners vluchtten naar de hoogten uit
vrees voor een vloedgolf, die zich gelukkig -
lijk niet voordeed.
De elektrische stroom was afgesneden
en alle steden waren in het duister ge
dompeld, waardoor de paniek nog grooter
werd. Tal vluchtelingen weiden gekwetst
door pannen en steenen die van de hui
zen afvielen.
Onmiddellijk werden soldaten en ma
trozen naar de geteisterde steden gestuurd
om het plunderen der verlatene woningen
te vermijden.
Op het oogenblik der aardbevingen wa
ren Mevr. Hoover en de geleerde Einstein
in Californië maar zij bekwamen geen
leed.
Hollywood, de stad der filmkunst, werd
maar licht geteisterd.
Eerst sprak men van honderden docden
en duizenden gekwetsten, maar naar la
tere berichten zou het aantal dooden be
paald zijn op 151 en de gewonden van
1000 tot 1500, waarvan een groot deel ter
verzorging dienden opgenomen. Evenwel
moet men rekening houden dat veel per
sonen enkel licht gekwetst werden en zich
zelf konden verhelpen of na een licht
verband in een of ander ziekenhuis kon
den vertrekken, zoodat men het juiste ge
tal gewonden niet kan bepalen.
De schade wordt berekend op 75 mil-
lioen dollar.
Duizenden menschen zijn echter dak
loos geworden.
EEN WONDER VERSCHIJNSEL OP
HET EILAND MALTA
Een wonder verschijnsel dat eenig ver
band kan hebben met de aardbeving deed
zich in Malta heel vroeg in den morgen
voor. Het water van de haven trok zich
gedurende eenige ©ogenblikken terug, zoo-
dat de bodem der zee bloot kwam. Een
dergelijk verschijnsel deed zich voor ge
durende de aardbeving in Messina in 1908.
AARDBEVINGSRAMPEN
UIT DE LAATSTE 50 JAAR
zich de volgende aardbevingsrampen voor
gedaan:
28 Okt.
1891
Japan
25.000 dooden
15 Juni
1896
Japan
27.000
30 Maart 1902
Kaukasus
1.000
16 Dec.
1902
Turkestan
4.200
4 April
1905
Br.-Indie
10.600
V
8 Sept.
1905
Calabrië
2.500
D
31 Jan.
1906
Columbia
1.000
14 Jan.
1907
Jamaica
1.600
28 Dec.
1908
Messina
83.000
16 Dec.
1920
China
4.000
1 Sept.
1923
Tokio 200.000
0
14 April
1928
Balkan
120
1 Dec.
1928
Chili
120
23 Juii
1930
Italië
2.500
26 Nov.
1930
Japan
250
3 Febr.
1931
Nw.-Zeeland
260
0
9 Maart 1931
Macedonië
200
n
31 Maart 1931
Nicaragua
1.000
29 April
1931
Tr.-Kaukasië
390
3 Juni
1932
Mexiko
500
n
27 Sept.
1932
Griekenland
330
8 Maart 1933
Japan
3.000
WERVELSTORM TE TENNESEE
Een ander gewest der Vereenigde Sta
ten van Amerika, Tennesee, werd geteis
terd door een geweldige wervelstorm. Een
groot getal gebouwen werden vernield,
23 personen werden gedood en 200 ge
wond.
IBBBBBSSEIBBSaBSBEflBSIESZaSSa
Gebruikt Cbicorei WYPELIER-TAFFIN
't is de beste.
IBBBHEBBSSBB3BflSS3BBBB3BBBB
TREKKING
DER VERWOESTE GEWESTEN
5 p. c. 1922
130* TREKKING VAN 10 MAART 1933
S. 137627 n. 19 uitbetaalb. met fr. 250.000
S. 137627 n. 16 uitbetaalb. met fr. 100.000
S. 137627 n. 6 uitbetaalb. met fr. 100.000
De andere nummers dezer serie hier
bovenvermeld en der series 131824 en
104737 zijn uitbetaalbaar met 300 fr.
VRIJE TRIBUUN
Ter uitzondering van Amerika, Holland
en Zwitserland zijn alle landen in den
loop dezer laatste veertien jaar verplicht
geweest af te zien van den goudstan
daard hunner munt. Wie hadden bij het
teekenen van den Wapenstilstand kun
nen voorzien, dat de wereld in 1933 zich
nog niet zou hebben hersteld van de
rampzalige gevolgen van den wereldoor
log?
En nu is de dollar op zijne beurt aan
getast. Moet hij den goudstandaard op
geven, wat als onvermijdelijk kan wor
den aanzien, dan zullen de gulden en de
Zwitsersche frank hem onmiddellijk op
den weg der waardevermindering volgen,
want deze week zijn er te Parijs reeds
belangrijke bedragen aan guldens omge
zet geworden in franks
De maatregelen door President Roose
velt en de gouverneurs der Vereenigde
Staten genomen, hebben hun doel ge
mist en zijn er niet in gelukt het ge
schokte vertrouwen te harstellen. Gewone
werkdagen als feestdagen proclamee-
ren om aan de banken toe te laten de
uitbetaling te weigeren der haar toever
trouwde gelden, of bedreiging om de
brandkoffers, zelfs bij oartikulieren, te
doen onderzoeken ten einde na te gaan
of er geen goud is in verborgen, zijn
weinig geschikte maatregelen tot het te
genhouden eener paniek. Zelfs bij den
minst ontwikkelden persoon moeten zij
integendeel het vermoeden doen ontstaan,
dat de banken niet kunnen uitbetalen en
de haar toevertrouwde gelden als verlo
ren dienen te worden aanzien.
En bovendien legt dit besluiten van
banken en Beurs niet aiteen het gansche
zakenleven bij gebrek aan betaalmidde
len voor verschillige dagen stil, doch voor
maanden schokt het zijne regelmatige
werking uiteen.
Het is niet onder da aanvallen van
vreemde speculanten, dat de goudwaarde
van den dollar zal bezwijken, doch zijne
eigene bevolking heeft deze neergehaald.
Sedert maanden war:n de banken er
in serie gesprongen en bij al deze krachs
hadden millioenen inwoners hunne laat
ste spaarpenningen ingeschoten. Deson
danks bleef de Ameritaansche wetgever
werkloos en verzuimde hij door eene
degelijke wet op het bankwezen en op
de financieele ondernemingen het ge
schokt vertrouwen ts herstellen.
Amerika beschikt over ontzaglijke rijk
dommen, doch'nijveraars, landbouwers of
welkdanige voortbrengers hebben er niet
den minsten invloed. De hocgere financie
is er almachtig en doof hare gewaagde
speculaties met het geld harer klienten,
heeft zij het land geriiïneerd. Het ver
trouwen dezer klienten heeft zij hierdoor
verloren, de koopkracht der bevolking
vernietigd en nu zou zij zich verwonde
ren, dat de door haar gesubsidieerde
nijverheid kwijnt!!
Bijzonderlijk Europa heeft zich echter
geenszins te bekommeren over de gevol
gen eener eventueele waardevermindering
van den dollar. Indien (deze waardever
mindering b. v. wffKfoi» bgpaald op de'
tóig,"zijnde? ongeveer «fer*goud-
waarde, dan zou de werkelijke schuld
van alle in dollars aangegane leeningen
verminderen met 351. h. En bovendien
zou deze waardevermindering meer bij
dragen tot de oplossing van het Schul-
denvraagstuk dan alle Conferenties tot
heden hebben kunnen doen, want zij zou
gelijk staan met eene kwijtschelding van
35 t. h. op alle aan Amerika verschul
digde oorlogs- of herstelschulden!
Doch vergeten wij niet, dat hetgeen
nu in Amerika gebeurt een bewijs te
meer is, dat het menschdom een flinke
dosis gezond verstand bij den oorlog heeft
Ingeschoten.
Daar ook hebben geldverspillingen en
allerlei onnoodige uitgaven hoogtij gevierd
en heeft het volk geleefd in de illusie van
onuitputtelijke rijkdommen. De fabel
achtige winsten op zijne leveringen ge
durende de oorlogsjaren hadden Amerika
verheven tot den rang van schuldeischer
en geldschieter van bijna al de landen der
wereld. Al het goud was naar zijne brand
koffers toegestroomd en de afbetalingen
op zijne schuldvorderingen zouden gedu
rende lange jaren het belangrijkste ge
deelte dekken van 's lands uitgaven.
Doch in al zijn vooruitgang en weelde
heeft het het grondbeginsel miskend van
eiken blijvenden welstand: Zet uw te
ring naar de nering De waarheid van
dit spreekwoord is internationaal, zoo
wel voor wat landen als particulieren
betreft en de miskenning ervan zal voor
Amerika de oorzaak wezen, dat het voor
jaren zijne positie zal verliezen als toon-
aangever der geldmarkt.
Belangrijk goudbezit is een ernstige
waarborg voor de stevigheid eener munt.
Doch alleen is het niet in staat het ver
trouwen recht te houden, want dit wil
enkel gehoorzamen aan esn vastberaden,
zuinig en vooruitziend beheer.
Al de goudvoorraad van Amerika heeft
den dollar niet kunnen redden, doch de
munt van een land, waar. orde en recht
vaardige wetten heerschen en waar het
algemeen belang niet wordt verdrongen
door laag egoïsme, heeft niets te vreezen.
Doch ongelukkiglijk worden ten huidige
dage al te veel economische en financieele
vraagstukken, welke niet politiek niets
hebben te maken, enkel en alleen op
politieke wijze opgelost. Het meerendeel
der Parlementen bestaan nog enkel voor
hunne likwidatie na bewezen te hebben,
dat zij niet voor hunne taak waren op
gewassen. En het is juist in die landen,
waar de ouderwetsche Parlementen wer
den uitgeschakeld, dat de feiten eene be
tere toekomst en een draaglijker bestaan
voor de bevolking laten verhopen.
Mussolini heeft aan Rome zijn vroe-
geren luister en macht terug gegeven.
Wat men er ook van zegge, Hitier redt
Duitschland, en meteen Europa, uit de
klauwen van het kommunisme. In zijn
land heeft koning Carol eveneens den
strijd tegen het kommunisme aangebon
den en koning Alexander van Joego-Sla-
vië heeft zich machten toegeëigend, welke
verre deze van een grondwettelijk vorst
overtreffen. In Griekenland trad de mi
litaire dictatuur op den voorgrond en nu
zelfs in Amerika heeft President Roose
velt aan het Congres volmacht gevraagd
en ook verkregen, zoo uitgebreid als deze
van om het even welken Europeeschen
dicta teur!
Willen de overblijvende Parlementen
nog verder hfln nut of bestaan verrecht
vaardigen, dat dienen zij zonder verder
uitstel te begrijpen, dat hun als taak de
verdediging werd opgedragen der belan
gen van het land en zijner bevolking,
van het algemeen belang en dat zij niet
langer den kostbaren tijd der Kamer
zittingen hebben te verbeuzelen met al
lerlei belachelijke interpellaties van plaat
selijk belang, wanneer het volk gebukt
gaat onder den last van overdreven be
lastingen en der gevolgen van de crisis.
MARNXX
EEN NIEUWE
HEILIGVERKLARING
TOESPRAAK VAN DEN PAUS
DE PAUS
EN DE WERELDPOLITIEK
Z. H. de Paus heeft Maandagmorgen
een geheim Consistorie gehouden. Het is
het eerste sedert 30 Juni 1930.
De plechtigheid werd ingezet met de
Heiligverklaring van den Gelukzaligen
Andreas Fournier. Ieder Kardinaal stond
op zijne beurt uit zijn zetel cm uitspraak
te doen over die Heiligverk'aring.
Gelukzaligen ANDREAS FOURNIER.
Na die hooge plechtigheid hield de Paus
een redevoering waarin hij een terugblik
wierp op de blijde en treurige gebeurte
nissen voorgevallen sedert het laatste Con
sistorie.
Onder de droevige gebeurtenissen repte
onze Heilige Vader over de verwikkelingen
van den internationalen toestand die zeer
kritiek schijnt.
Zijne Heiligheid de Paus betreurde dat
opnieuw in de wereld het gekletter klinkt
van de wapenen.
Een andere bron van droefheid vond de
H. Vader in het voortduren van de we-
j- 7 1 rln ztXTflkikiPn H£t
zwaars;.Jiioen en don# dewelke de mPTS?*-
nien werk!dozen iminjntt opgaMtci
worden door de vijanden van iedere
maatschappelijke en godsdienstige orde.
Hetgeen in Rusland, Mexico. Spanje en
ln zekere landen van midden-Europa ge
beurt, zegt maar al te duidelijk welk ge
vaar dreigt.
Ondanks al het gevaar Is hst alleen de
stem van den Paus die waarschuwt tegen
de vijanden van geloof en Kerk.
OVERAL HAAT TEGEN DE KERK
Men mag niet vergeten, zegde de Hei
lige Vader, dat de tegenwoordige tegen
God ontketende oorlog zoo goddeloos en
uitdagend is, dat deze ook wel beschouwd
kan worden als een wereldcatastrophe,
evenals de wereldoorlog en ekonomische
erttis.
De steeds toenemende haat van de vij
anden van God en Kerk is het grootste
bewijs dat zij in den Godsdienst wel den
grootsten steun zien van vat zij bestrij
den.
Echter weet de Kerk. u" de belofte van
Haar Goddelijken Stichter, dat zij immer
striiden moet. en dr.t niets haar kan ver
nietigen.
WOORDBREUK
VAN DEN KONING VAN BULGARÏE
De Paus besprak ook de Protestantsche
agitatie in Italië en weidde daarna uit
over de ergerlijke woordbreuk van den
Koning van Bulgarie
Het k'ndje van den Koning van Bulga
rie werd, in tegenstrijd met een plechtige
belofte afgelegd door den Koning van
Buigarle bij zi!n huwelijk, gedoopt volgens
orthodoxen ritus.
Door bijzondere dokumenten wist de
Paus echter waar de verantwoordelijkheid
te zoeken was en kon zich niet onthouden
de ongelukkige moeder zijn vaderlijken
zeven toe te sturen.
Aan hen die aan dil alles schuldig ziin
roeot de Heilige Vader toe; «De gerech
tigheid verheft de volkeren maar de zon
den maken ze ongelukkig.
HET HEILIG JAAR
Betrekkelijk het Heilig Jaar, drukte
onze Heilige Vader de hoop uit dat dit
een jaar van geestelijke erheffing moet
zijn, en Hij smeekte God dat Hij het noo-
dige licht en den geest van eendracht
mocht zenden over de conferenties welke
dit jaar zullen plaats hebben voor de ont
wapening en het herstel van de wereld
economie.
NIEUWE BENOEMINGEN
Daarna ging de H. Vader over tot de
benoeming van verscheidene nieuwe bis
schoppen en kardinalen. Als kanselier van
de Roomsche Katholieke Kerk werd aan
gesteld Z. H. Em. Kardinaal Pio Bog-
giano.
Na het Consistorie begaf de Paus zich
naar de Troonzaal waar Hij aan de nieu
we bisschoppen het onderscheidingsteeken
overhandigde en in korte woorden op de
grootheid en de verantwoordelijkheid van
hun ambt wees.
De definitieve Heiligverklaring van den
Gelukzaligen Andreas Foumier zou vast
gesteld zijn op den 2 Mei, datum waarop
een openbaar Consistorie zal gehouden
worden.
iBSSSaZBB3BSBBBSBXBBBS3aBSEB
De laatste ontwapeningsconferentie, die
reeds sedert meer dan een jaar duurt
heeft nog geen vruchten kunnen dragen.
Op de laatste dagen scheen de spanning
en het onverschil grooter te zijn dan ooit
en geen enkel land wil van zijne ziens
wijze afzien.
Om een mislukken te vermijden heeft
de Eerste Minister van Engeland, Mac
Donald, zelf deel genomen aan de be
sprekingen en de Heer Roosevelt, Presi
dent der V. S. van Amerika zal ook aan
dringen om een regeling te bekomen.
Een minnelijke overeenkomst blijft dus
ver in het verschiet en een wedloop voor
bewapeningen schijnt beter in het zfrM.
DEZE TREKKING BEDRAAGT
HITLERIANEN MAKEN ZICH MEESTER
VAN ALLE STATEN
EEN RIJKSKOMMISSAKIS IN BEIEREN
In alle Staten van Duitschland hebben
de Hitlerianen zich meester gemaakt van
de regeering. Overal waar hunne mannen
niet aan het hoofd stonden hebben zij
hun tegenstrevers afgezet en Nazi's aan
gesteld.
Ook in Beieren, wier regeering over een
drietal weken nog zoo krachtdadig ver
klaarde zich bij alle macht te verzetten
tegen een indringen van Hitlerianen, is
de vorige regeering afgezet geweest en
werd het bestuur van het Land in han
den gegeven van een Natlonaal-Socialis-
tische Rijkskommissaris. Tot dit ambt
werd de generaal von Epp geroepen.
Een Beiersch minister werd door Nazi's
met geweld uit zijne woning 'gehaald en
,een ander minister werd mishandeld.
Hitler zelf trok naar München, hoofd
stad van Beieren, en gaf er zijne mannen
opdracht onderhandelingen te voeren om
eene nieuwe regeering te vormen met de
hulp der Beiersche voltapartij, t. t. z. de
Katholieke partij.
De gebouwen der Socialisten t Mün-
ahen werden door Nazi's bezet en op alle
openbare gebouwen werden goedwillens
of niet de vlag van het keizerrijk en de
vlag met het hakenkruis geheschen.
Gansch Duitschland is in de macht der
Hitlerpartij en het door Hitier voorspelde
III* Reich wordt dus stilaan eene werke
lijkheid.
VERKIEZINGEN IN PROVINTIEN,
STEDEN EN GEMEENTEN
Zondag 1.1. hadden de verkiezingen
plaats voor alle provintie-, stads- en ge
meenteraden. De uitslagen hebben de
stemming van den vorigen Zondag be
vestigd en in oiina alle steden en og
tfn. Of» w>c ihljj ui t»oixrJcj-ln^e n na. Hebben
de kandidaten der Nazi's, samen met da
kandidaten dér Duitsch-Nationalen, de
meerderheid behaald.
Aan deze verkiezingen hebben niet zoo
veel kiezers deel genomen als voor de
Rijksverkiezingen.
Te München werd de burgemeester,
een Socialist, aangehouden en opgesloten.
Te Keulen werd ook de burgemeester, de
Centrumman Dr Audenauer, afgezet en
vervangen door een Nazi.
In veel andere plaatsen vielen zelfde
feiten voor, geen enkele partij werd ge
spaard, zelfs niet het Centrum.
VERVOLGING VAN KOMMUNISTEN
EN SOCIALISTEN
Het beteugelen van het Marxisme wordt
met ijzeren arm doorgedreven door Hitier
en zijn mannen. Alle dagen worden Kom-
munisten aangehouden en veel gevange
nissen zijn reeds te klein geworden om
alle nieuwe gevangenen plaats te bieden.
In Beieren werden niet min dan 900
Kommunisten ingerekend. Te Keulen
werden 15 personen, verdacht van betrek
kingen te hebben met Kommunisten, op
gesloten.
Aan de Oostenrijksche grens weid de
Kommunist Ullstein alsmede zijn chauf
feur aangehouden.
Het verbod van uitgeven der Socialis
tische pers, dat in den loop der week een
einde moest nemen, werd verlengd voor
een tijdstip van veertien dagen.
In Saksen en Beieren werden de ver-
eenigingen van Het IJzeren I'xonten
de Reichsbanierverboden. Alle amb
tenaren, onderwijaeis en leeraren die
kommunist zijn kregen aun ontslag of
staan het te wachten.
WERKING TEGEN HET CENTRUM
DE PAUSELIJKE NUNTIUS BELEEDIGD
Alhoewel gemeld wordt dat von Papen
onderhandelingen zou aangeknoopt heb
ben met de leiders van het Centrum, om
dezer deelneming te verkrijgen aan het
vormen eener meerderheid van twee der
den dar stemmen in den Reichstag ten
einde zekere ontwerpen van grondwette
lijke wijzigingen te doen doorgaan, blijft
het Centrum niet gespaard.
Verscheidene Ceratrumbladen en ver
gaderingen werden om onbenullige rede
nen verboden. Tijdens eene vergadering
van het Centrum werd deze bijeenkomst
gestoord door Nazi's die er zoo geweldig
te keer gingen dat zij zeifs Mgr Ulitzka
slagen op het hoofd toebrachten.
Door Dr Goering, minister, werd het
Centrum grof gesmaad.
Te Keulen werden de drukkerijen der
Kölnische Volkszeitung en andere Ka-
gasiixEKaaiiaasaBKBXBSsaBSBSsii
tholieke bladen, door Nazi's bezet en ge
sloten. Te Spiers ontging een Katholieke
uitgeverij zelfde lot.
Te Karlsruhe was de pauselijke Nun
tius gekomen om het gesloten konkor-
daat met het Vatikaan door de Baden-
sche regeering te ratifieeren. Daar de Ba-
öensche Ministers, met wie de Nuntius
moest onderhandelen, opgesloten waren,
werd hem toegelaten met de aangehoude
nen te dineeren. maar aan de deur van de
kamer waar het diner opgediend werd
waren twee Nazi's in uniform geposteerd.
GEEN UNIFORMEN IN DE KERK
Te Munster heeft de Katholieke geeste
lijkheid de geloovigen verzocht bij het
binnentreden der godsdienstige gebouwen
alle politieke herkenningsteekenen af te
laten en zich niet te vertoonen in uniform.
DEKREET VAN HINDENBURG
AANGAANDE DE DUITSCHE VLAG
Een dekreet van Maarschalk von Hin
denburg werd Zondag IX bekend gemaakt,
waarbij men voortaan de oude keizerlijke
vlag, rood-zwart-wit zal moeten te zamen
hijschen met de Hitleriaansche vlag, dit
als zinnebeeld van de afhankelijkheid van
het hervormde Duitschland aan het glo
rievol verleden.
TEGEN DE JODEN
Door de Nazi's werden tal van waren
huizen gehouden door Joden afgezet en
werden de klanten verhinderd er iets te
koopen. Joodsche rechters en advokaten
werden afgezet. Dit, alhoewel Hindenburg
en Goering verklaard hebben dat de be
zittingen en rechten der Joden gevrij
waard zijn door de Grondwet.
VIER MOGENDHEDEN PROTESTEEREN
TEGEN MISHANDELINGEN VAN HUN
ONDERDANEN IN DUITSCHLAND
Ts jecho - SI aki j«d-> "V. vhm Am<- -
rite. rranfc-l.;K en naar' men ze"?t, oeX
Rumenië, hebben door hunne consuls pre
test doen aanteetanen tegen mishande-
ligen door hun onderdanen ondergaan van
wege de Duitsphe overheden.
Te Berlijn werd van de auto van de
Rumeensche Consul het Rumeensch vlag
getje afgerukt en de chauffeur mishan
deld.
Een Amerikaansche journalist werd
aangehouden en een Fransche uitgewe
zen.
VERGADERING VAN DEN REICHSTAG
OP 21 MAART
Minister Goering, voorzitter van den
Reichstag, heeft deze bijeengeroepen voor
21 Maart.
HITLER WIL IJZEREN TUCHT
In eene radiorede heeft Hitier zijne
mannen aangespoord tot ijzieren tucht,
tot stipt uitvoeren -an alle bevelen, niets
te doen buiten de richting gegeven door
de regeering en nergens geene kleinzielige
wraak te nemen.
Nu dat hij aan het bewind is, is hij
misschien zijne mannen niet meer zoo
zeer meester als vroeger en mogelijks is
hij bevreesd dat zij hem over het hoofd
zouden zien?
ENGELSCH DAGBLAD BEWEERT DAT
HITLERIANEN HET REICH STAG GE
BOUW IN BRAND HEBBEN GESTOKEN
Het Engelsch dagblad The Daily Te
legraph O beweert dat de Hitlerianen zelf
het Reichstaggebouw hebben in brand
gestoken enkele uren voor de stemming,
dit om de gemoederen tegen de Kommu-
nistefi op te hitsen. Van der Lubbe zou
gehandeld hebben in overleg met de mi
nister Goering.
STAATSGREEP MISLUKT
Naar verluidt zouden de Nazi's een
staatsgreep beraamd hebben op den dag
der verkiezingen om President Hinden
burg te ontvoeren, maar dit ontwerp zou
mislukt zijn doordat de Duitsch-Nationa
len een macht van 25.000 man in Berlijn
ter verdediging van Hindenburg hadden
opgesteld.
EEN AANSLAG OP HITLER
Zekere Graaf Arco werd te München
aangehouden wegens het beramen van
een aanslag op Hitier. De man zou be
kentenissen hebben afgelegd.
Het is dezelfde graaf Arco die den vroe-
geren Beierschen ministerpresident Eisner
doodschoot. Dit was in 1919. Hij
werd hiervoor ter dood veroordeeld; zijne
straf werd gewijzigd in levenslangen
dwangarbeid en... in 1924 liep hij reeds
vrij.
SSSSBBXSaiSIBKSCBSSa&BXSK^iSS
HET GEBOORTEHUIS VAN GELUKZ. ANDREAS FOURNIER
Hierboven het huis van den gelukzall- j eigendom van het
ge. waar hij geboren werd ten tare 1752. ters van het Kruis
Het wordt onveranderd bewaard in den
Moede rh'
te La Fir