GEGEESELD ft* jet Belangrijk Bericht UI TGIFTEPRIJS Frs. 3 B 0oo SPRUTOL Schrijft in bij de BANK van BRUSSEL KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER DE OORLOG China-Japan DE DOLLAR. DE TOESTAND IN DUITSCHLAND I De gevangene bekijkt die muren waar- lep de misdadigers een spreuk of een ■vloek krabbelden. Eigenhandig geschre- lyen: «Nog zestig dagen. Leve de vrij- fcheid! Akelige autografen van wanhoop teloor malkaar geschreven, de eene reek ■©ppt in de andere. Hier zaten voorde ken mannen zonder geweten en zonder ■aam; misdadigers die schoelietrekken l ebben uitgemeten te middernacht, die- fcen vanaf hun jeugd, baanstroopers, ïnoordenaars hebben hier hun handtee- fcen genet. Hier hebben levenswrakken Kan de samenleving hun gal uitgebraakt tegen de Instellingen van 't land of de schikkingen van 't noodlot; hier heb- b dronkaards in hun delirium tre- m:ns» onverstaanbare woorden uitgestot- llerd; samenzweerders, opstandelingen, het vierde van niemendalle hebben hier teren Rome en de Romeinsche soldaten uitgevallen. Die Romeinen hebben hun schouders opgehaald en onder elkaar lachend gezegd: «We verstaan er niets van, 't is hebreeuwsch voor cns. Daar stond de edelste onder alle ge hangenen in die plaats, minder dan een 'achterkeuken, slechter dan een koolkot. Drie en dertig Jaar! En het is de laat- at- dag van zijn leven die aanbreekt. Hij bidt zijn morgengebed. Hier in dit gevang heeft Joannes Baptista ook ge beden. zoo menigmaal. In zijn meditatie zkt Hij zijn Voorlooper en zijn Profeet van hier weggeleid om een hoofd klei ner te wo-den. Hij herinnert zijn speel genoot, zijn makkertje der jonge jaren. Vreeseiijke Aardbeving aan de Kust v. Californië 150 Dooden 1009 tot 1500 Gskwatsten. SINT JOZEFSFEEST SPROETEN Geheim Consistorie in het Vatikaan DE ONTWAPENINGS CONFERENTIE Op 1 April tweede trekking Loten leening 5t.h. GEMEENTEKREDIET VANBELG IE 1 lot van Fr. 2.000.000 3 loten van Fr. SQO.OGO 1 lot van Fr. 1.000.000 8 loten van Fr. 50.GC0 1 lot van Fr. 500.000 132 loten van Fr. 25.000 hetzij 146 LOTEN voor een totaal bedrag va;i Fr. 7.503.033,00 Agentschap van Poperinge ZONDAG 19 MAART 1933. ■C i WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN. 1* JAAR. N' 12. «DE HALLE Katholiek Weekblad van leper. Bureel: Boterstraat, 17, IEPER. ABONNEMENT SPRIJS VOOR 1 JAAR (per post) In h Land 18.60 fr. Frankrijk 35,Ir. Congo, Engeland 40,fr. Amerika, Canada en an dere landen 60,f: Uitgever: SAN SEh-VANNESTE, Poperinge TeL Poperinge N' 9. Postcheckrekening N' 15.570. TARIEF VOOR BERICHTEN: Kleine berichten per regel 1,00 fr. Kleine berichten (minimum) 4.00 fr. 2 fr. toel. v. ber. met adr. t, bur. Berichten op 1* bl per regel 2.50 fr. Berichten op 2* bL per regel 1.75 fr. Rouwbcr. en Bedank, (min.) .00 fr. Te herhalen aankondigingen: prijs op aanvraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag avond ingezonden worden. - Kleine berichten tegen de Donderdag noen. I HIJ bekijkt het somber hol van het [gevang; eerst in het halfdonkere, ziet Hij de vier muren van het eaehot. God weet den tijd dat ze gewit werden. En 'daar, een bankje waar men met geen tweeën kan opzitten. De oogen worden gewoon aan die getemperde halve klaar te en zien nu alles beter; geen tafel, geen kas, geen stoel. Daar waar lucht en licht schaarsch binnenkomen-, doet het Licht der we- Sold zijn intrede. De vloer werd sedert Hen laatsten kostganger niet gerei- fcigd of ontsmet. Het ls een echt mi- jerobennest. Nu, alles wel ingezien, is 't kie moeite niet weerd: morgen moet Hij poch sterven. Zoo denkt de gevangbe- praker. Jezus en St Janneken Die speelden met een lammeken. 1 Joannes heeft Hem later met den vin ger gewezen als het Lammeken Gods dat d" zonden der wereld wegneemt. Gelijk zij eens speelden te gare, zullen ande ren nu spelen met dat Lammeken, maar zon onschuldig niet. Beiden gaan als lam naar de slacht bank zonder klagen, de eene voor, de andere na. Hij die voorgegaan is in het prediken, ging voor in den kerker en naar de marteling. Lijk den eersten keer macht hij zeggen: Een ander komt Achter die grooter ls dan ik. Jezus ziet het visioen der jeugd met zijn speelkameraadje en lacht. Hij ziet ook daarna het visioen van dezen bloed de g en weent. T.Ianr.en komen ongevraagd binnen, onbeleefd, zender kloppen. Ze groeten niet. Ze doen -*>«-•< om ne„i vast te nemen. Mee met ons! Vooruit! Ze zeggen het maar één keer. i Naar het verhoor van den Rechter. Een paar uren later wordt de zware gevangenisdeur achter hun hielen weer gesloten. Het roestig slot knarst. Nu begint het treurspel. De acteurs verkleeden zich, trekken een soort zak- segoed aan om eventueel ge kunt nooit weten hun uniform met bloed niet te I sespeersen. Ze willen zich aan Hem niet ruil maken. I Het zijn de geeselaars die de veroor deelden met tuchtmiddelen kastijden. Maar deze Gevangene is nog niet ter dood veroordeeld. Dat doet niets ter ■7 zake. Het is niet reglementairHet 1'. strekt zoo nauw niet. De mannen zijn er op gevieid. 't Zijn s- soldaten van 't garnizoen, meestal Sy- r- riërs in den dienst der Romeinen. De Joden makkerden niet met de Syriërs en wederzijds moesten de Syriërs niet veel weten van de Joden; de eene liefde was de andere weerd. Ze spogen in iiun handen als werklieden eer zij er aan gaan; zij zullen Hem geheel en gansch martelaar slaan. Het is voor den Koning der Joden, zoogezeid, en ze zullen hun laatste gewicht in de schale leggen. Het getal is niet bepaald; geen grens wordt gesteld aan de brutaliteit en als ze hun karweitje doen, volgens het drink geld dat ze kregen, 't zal wel zijn. Ze werden hun duimen gesmout en iets in hun oor geblazen. Ze ontdoen Hem van zijn kleederen, binden Hem aan de geeselkolom, nemen hun tuig plooibare roeden, leeren rie men met haakjes eraan, of loodjes en ze gaan er duchtig op los. Zij voe len er niets van. Binst dat we er aan zijn lachen ze. Het zijn mannen van 't vak, 't is hun stiel ze hebben dat nog gedaan ze hebben er verstand van, ze slaan er niet nevens. Ze slaan lijk een smid op een aambeeld; er vallen ook kletsende zweepslagen die meer snerpen dan een slag met een gummistok. Het vel zwelt. Er komen ook al stukken vleesch mee. Ze slaan voort, om ter meest, om ter hardst. Op die opene wonden komt er nu en dan een tweede slag, venijnig snijdend juist op de plaats die meest zeer doet; 't ls om in den grond te zin ken. Ze slaan nu om ter rapst, daarna minder, de maatgang vertraagt, ze zijn moe. Een deur gaat open, anderen komen hen aflossen, kijken waar de plekken zijn op borst en schouder die er minst van kregen. Het bloed spat op den muur; Stelt U voor: Wildemans, bolchevisten van dien tijd, die snoer geven al dat ze kunnen. Hun arm verlamt ook, eerder dan hun woede. Het vleesch is al rauw genoeg. Nu hebben we 't eens schoon ge had met hun Koning. Geen koningen meer, allen gelijk. Al die meer bezitten dan wij, zijn uitzuigers van 't volk. De twee galeiboeven die morgen ook moeten hangen, zullen zooveel slagen niet krijgen. Ze hebben eventjes adem gehaald. De Heer heeft ondertusschen ook kunnen verademen en tot zijn Hemelschen Va der dank Uzeggen voor eiken slag. Ze herbeginnen; herhaaldelijk vallen de slagen, scherp als een vliem. Ze kijken niet waar ze slaan. Ze slaan overhands, een, twee. De eene slag verbeidt den an deren niet, soms te gelijker tijde van twee kanten. Hij kijkt zoo triestig neer, droevig ge noeg om die steenen zuil te vermurwen. Het is in drie poozen. De eersten ko men weer. De hoofdzonden slaan IJselijk en gru welijk, ze slaan Hem ridder en paladijn. De hel poeiert en schminkt Hem. Hij ziet er lief uit», juichen de duivelen. Hij kijkt zoo bedrukt. Waarom slaat gij mij? Wat heb ik u misdaan? schijnt Hij te zeggen. Het herbegint met versche krachten. Niemand roept: Halt! Hij zal hezwij- Hij zakt ineen. Leeft Hij nog? Ja, men zou het zeggen. In een stuiptrek king wrijft Hij zijn arm in den bloed plas. Hij wentelt in zijn eigen bloed. Langs de zuil stijft het bloed, langs zijn lijf vloeit het voort. Een der solda ten telt zijn drinkgeld zonder om te zien naar den Gegeeselde. Dat is al hun compassie voor hun slachtoffer. Dat is de werkelijkheid zon der frazen. Hij zwijgt lijk vermoord. Hij predikt; de Professor van het lijden predikt het groot sermoen, de panegyriek der stilte: Met een eeuwige liefde heb Ik U be mind. Zijn goedheid overtreft de boosheid zijner beulen. En als ze al lang opge houden hebben met slaan, deed het nog lange zeer. En zij geeselden Hemzegt het Evangelie in drie woorden, die den schijn hebben van niets. A. B. JAPAN HEEFT NOG NIET GENOEG Naar verluidt ts Japan voornemens de provintie Tsjahar ook te bezetten en den grooten muur over te gaan, zoogezegd om de grenzen van de veroverde provin tie veilig te maken. Aldus zou men geheel de wereld kun nen bezetten. De Japanners zouden reeds de grens de provintie Tsjahar overschreden heb ben en een inval voorbereiden tot Peking, die maar op 125 km. der grens van Je- hol gelegen is. CHINEESCH TEGENOFFENSIEF Chang-Kai-Shek, de gewezen diktator van China heeft nu zelf de leiding op zich genomen en heeft besloten een te genoffensief ln te zetten. Een nieuw le ger van 66.000 man zou onder zijn orders staan. De Chineezen die nu onder betere lei ding staan, zouden reeds terug de pro vintie Jehol binnengevallen zijn en harde gevechten geleverd hebben met de Ja panners. Volgens Chineesche berichten zouden zij 18 kanonnen, 7 tanks en 5.000 geweren buit gemaakt hebben bij een aanval. Een pas zou heroverd zijn en de Japanners zouden nu ook eens hunne beurt hebben van te vluchten. De Chineezen zouden sedert hun nieu we aanval 4.000 mannen verloren hebben en de Japanners hebben twee maal zoo veel mannen verloren bij de laatste ver richtingen, als zij gedurende gansch de bezetting van Jehol hadden geleden. JAPAN UIT DEN VOLKENBOND De Japansche regeering heeft nu vast besloten uit den Volkenbond te treden, binnen korten tijd. Dit besluit werd den Volkenbond bekend gemaakt. ■BRBSBBSSSS!3HaSH>BSaHSHaB339 >i: i33332asasBBHi!35oaBa£aBBBgE!iaBZB9SBsnaaiiBi5Bxisaas&2SBasa ti? HELPER IN ALLEN NOOD Als het Sint Jozef is, laten de tim merlieden hamer en tang, boor en win- keihaak op de werkbank stil, beginnen hun feestdag met O. L. Heer in de kerk, maar eindigen hem niet zonder eerst eens joed te hebben geteerd en gesmeerd, 't Is s" Immers maar eens Sint Jozef. En Sint Jozef, de timmerman is hun patroon. De >iA timmerlieden echter mogen er nu kwaad am zijn of niet, maar Sint Jozef behoort als beschermer ook ons allen toe; hij is niet uitsluitend hun patroon, lijk de schoenmakers het met Sint Crispijn heb- Pe,'aen gelapt en de boeren het met Sint OS'isidoor hebben gewonnen. Om zijn ver- oorgen leven met Jezus en Maria is Jozef ook patroon der inwendige zielen. Om zijn sterven zalig en zacht in Jezus en Maria's handen is Hij de patroon der goede dood. Om zijn bezorgdheid en va derlijke toewijding voor Jezus is hij pa troon der opvoeders van de jeugd. Als (proletariër en arbeider, die met het werk zijner halsden het brood won voor hem en zijn gezin, is hij het toonbeeld van den werkersstand. Onder zijn patronaat staan de echtelieden, ook nog de zuiver heid, de maagdelijkheid, kloosterorden, steden en landen. Beschcrmvorst is hij der geheele Kerk, uitbreiding en verrui ming der H. Familie van Nazareth. EEN LASTIG BEGIN Niet altijd werd de H. Jozef zoo alge meen gevierd, 't Gaat met de heiligen so:. ais met de trouwers. Voor velen tegenwoordig is trouwen een schoon lied- j6) dat begint met meubels naar den W laatsten chic en gemakkelijke clubzetels, i al werden ze ook op crediet gegeven. If^aar niet altijd blijft het schoone liedje lang duren. Vaders en moeders van den ouden tijd vertellen dat ze al blij wa ren met een gekregen tafel en een krom men stoel. Ze begonnen in 't klein en groeiden stilaan, en eindigden veelal in "t groot. Stilaan, maar zeker boerden ze toaruit. Sommige heiligen floreeren sef fens in volle glorie, maar Sint Jozef be gon in 't klein, bleef lang in de schaduw, liet anderen voorbij stormen met geweld, maar groeide zelf ook stilaan maar zeker, lii.-: het ook de zin is van zijn naam, di» aangroei en vermeerdering beteekent. Nu is hij de heilige algemeen ln heel de Kork door allen gevierd. DE PARTIJ VAN DE SCHADUW Het Evangelie had niet zeer veel over Sint Jozef geschreven, en vrome oude ijvers met de beste intentie wilden veel over hem vertellen, maar hebben diXv.lj!s meer gebabbeld en gepraat dan waarheid over Jozef gezegd. De kunste- naars, zij ook deden het niet goed, ze Ingaven ons dikwijls een Jozef die meer uits- onze compassie dan onze vereering ver- .;r.' diet: t. Slechts Iaat komt Sint Jozef te 6$ El* Boorschijn in de tafereelen der geboorte van Christus. Later mocht hij wel ver schijnen, maar moest in de schilderij de partij van de schaduw bij ven. Hij had er niets te doen, of kwam als pelgrim op bezoek bij het Kir.deke Jezus, of zit met de beenen gekruist op de zadel van een ezel, of mag van verre eens komen kijken door het kreupelhout of komt aan gestrompeld met een lantaarn of een kaarske in de hand. Dan zie ik toch liever Sint Jozef bij Fra Angelico, daar mag hij de hand der Wijzen drukken, of zit op zijn ware plaats die hem toe komt, met Maria knielend en biddend bij de Kribbe. Ze hebben van Sint Jozef ook een ouden, grijzen en baardigen man ge maakt van ten minste negentig jaar. Dan zie ik ook weer liever Sint Jozef bij Angelo in 't tafereel van het Huwe lijk van Maria en Jozef, waar een hoop kloeke jongens verslagen staan, wijl Sint Jozef de uitverkorene is en hun hoop vervlogen, waar er ook twee kerels zelfs met gebalde vuist op Sint Jozef slaan. Volgens de gulden legende hadden ze elk een staf in den tempel gebracht, maar de staf van Sint Jozef alleen bloeide open met bloemen en bladeren, want St Jozef alleen was voor Maria, de ware en de rechte Jozef. ZIJN WARE GROOTHEID Maar al zei 't Evangelie niet veel over hem, het Evangelie had zijn ware groot heid geroemd. Uit zijne zoo intieme ver- eeniging met Jezus en Maria is toch op te maken zijn bijzondere uitverkiezing en uitmuntende heiligheid. Hij was de echtgenoot van Maria, hij was haar man en wat valt er nog meer te zeggen, hij was de maagdelijke beschermer der Moedermaagd Maria. Hij was de voed stervader van Jezus, had over Hem va derlijke macht, had tot Hem vaderlijke liefde, treedt in het Evangelie als vader van Jezus op en geeft aan Jezus zijn naam. Hij was een rechtvaardige, zegt het Evangelie, en wat valt er hier pok hier nog meer te zeggen. Met het volste betrouwen mag elkeen gaan naar den door Stalpert zoo schoon geroemden: Joseph, Davids soon Bewaerder van veel beter koren. Bezitter van veel hoogher troon, Als d'eerste Joseph van te voren. CREDO. P. L. LUYTS, O. P. lIBBBBfllIBiaaBZSEEZSSEBESBERB komen vroeg in het voorjaar. Voorziet U daarom tijdig van een pot Verkrijgbaar in alle Apotheken. Vrijdag 10 Maart, in den avond, werden de bewoners der kust van Californië, schilderachtige streek van de V. S. van Amerika, plots door geweldige aardbevin gen opgeschrikt. De schokken hielden twee volle uren aan en in de steden Los Angeles, Long- Beach, Compton, Hollywood, enz. stortten de hulzen bij honderdtallen ineen. Bij tusschenpoozen van 10 minuten ongeveer volgden zich vier bijzonder hevige schok ken die groote schade aanrichtten. De bewoners die hun huizen zagen wag gelen en instorten, vluchtten in allerhaast uit de steden. Op verscheidene plaatsen brak brand uit daar de gasleidingen open gebroken waren door de trillingen en het ontsnappende gas vuur vatte. Groote ge bouwen waggelden en scheurden van hun grondvesten en in eenige sekonden was ail£ verkeer step geget, bijaoi^r^jk^ vingen zich het ergst deden gevoelen. Vele inwoners vluchtten naar de hoogten uit vrees voor een vloedgolf, die zich gelukkig - lijk niet voordeed. De elektrische stroom was afgesneden en alle steden waren in het duister ge dompeld, waardoor de paniek nog grooter werd. Tal vluchtelingen weiden gekwetst door pannen en steenen die van de hui zen afvielen. Onmiddellijk werden soldaten en ma trozen naar de geteisterde steden gestuurd om het plunderen der verlatene woningen te vermijden. Op het oogenblik der aardbevingen wa ren Mevr. Hoover en de geleerde Einstein in Californië maar zij bekwamen geen leed. Hollywood, de stad der filmkunst, werd maar licht geteisterd. Eerst sprak men van honderden docden en duizenden gekwetsten, maar naar la tere berichten zou het aantal dooden be paald zijn op 151 en de gewonden van 1000 tot 1500, waarvan een groot deel ter verzorging dienden opgenomen. Evenwel moet men rekening houden dat veel per sonen enkel licht gekwetst werden en zich zelf konden verhelpen of na een licht verband in een of ander ziekenhuis kon den vertrekken, zoodat men het juiste ge tal gewonden niet kan bepalen. De schade wordt berekend op 75 mil- lioen dollar. Duizenden menschen zijn echter dak loos geworden. EEN WONDER VERSCHIJNSEL OP HET EILAND MALTA Een wonder verschijnsel dat eenig ver band kan hebben met de aardbeving deed zich in Malta heel vroeg in den morgen voor. Het water van de haven trok zich gedurende eenige ©ogenblikken terug, zoo- dat de bodem der zee bloot kwam. Een dergelijk verschijnsel deed zich voor ge durende de aardbeving in Messina in 1908. AARDBEVINGSRAMPEN UIT DE LAATSTE 50 JAAR zich de volgende aardbevingsrampen voor gedaan: 28 Okt. 1891 Japan 25.000 dooden 15 Juni 1896 Japan 27.000 30 Maart 1902 Kaukasus 1.000 16 Dec. 1902 Turkestan 4.200 4 April 1905 Br.-Indie 10.600 V 8 Sept. 1905 Calabrië 2.500 D 31 Jan. 1906 Columbia 1.000 14 Jan. 1907 Jamaica 1.600 28 Dec. 1908 Messina 83.000 16 Dec. 1920 China 4.000 1 Sept. 1923 Tokio 200.000 0 14 April 1928 Balkan 120 1 Dec. 1928 Chili 120 23 Juii 1930 Italië 2.500 26 Nov. 1930 Japan 250 3 Febr. 1931 Nw.-Zeeland 260 0 9 Maart 1931 Macedonië 200 n 31 Maart 1931 Nicaragua 1.000 29 April 1931 Tr.-Kaukasië 390 3 Juni 1932 Mexiko 500 n 27 Sept. 1932 Griekenland 330 8 Maart 1933 Japan 3.000 WERVELSTORM TE TENNESEE Een ander gewest der Vereenigde Sta ten van Amerika, Tennesee, werd geteis terd door een geweldige wervelstorm. Een groot getal gebouwen werden vernield, 23 personen werden gedood en 200 ge wond. IBBBBBSSEIBBSaBSBEflBSIESZaSSa Gebruikt Cbicorei WYPELIER-TAFFIN 't is de beste. IBBBHEBBSSBB3BflSS3BBBB3BBBB TREKKING DER VERWOESTE GEWESTEN 5 p. c. 1922 130* TREKKING VAN 10 MAART 1933 S. 137627 n. 19 uitbetaalb. met fr. 250.000 S. 137627 n. 16 uitbetaalb. met fr. 100.000 S. 137627 n. 6 uitbetaalb. met fr. 100.000 De andere nummers dezer serie hier bovenvermeld en der series 131824 en 104737 zijn uitbetaalbaar met 300 fr. VRIJE TRIBUUN Ter uitzondering van Amerika, Holland en Zwitserland zijn alle landen in den loop dezer laatste veertien jaar verplicht geweest af te zien van den goudstan daard hunner munt. Wie hadden bij het teekenen van den Wapenstilstand kun nen voorzien, dat de wereld in 1933 zich nog niet zou hebben hersteld van de rampzalige gevolgen van den wereldoor log? En nu is de dollar op zijne beurt aan getast. Moet hij den goudstandaard op geven, wat als onvermijdelijk kan wor den aanzien, dan zullen de gulden en de Zwitsersche frank hem onmiddellijk op den weg der waardevermindering volgen, want deze week zijn er te Parijs reeds belangrijke bedragen aan guldens omge zet geworden in franks De maatregelen door President Roose velt en de gouverneurs der Vereenigde Staten genomen, hebben hun doel ge mist en zijn er niet in gelukt het ge schokte vertrouwen te harstellen. Gewone werkdagen als feestdagen proclamee- ren om aan de banken toe te laten de uitbetaling te weigeren der haar toever trouwde gelden, of bedreiging om de brandkoffers, zelfs bij oartikulieren, te doen onderzoeken ten einde na te gaan of er geen goud is in verborgen, zijn weinig geschikte maatregelen tot het te genhouden eener paniek. Zelfs bij den minst ontwikkelden persoon moeten zij integendeel het vermoeden doen ontstaan, dat de banken niet kunnen uitbetalen en de haar toevertrouwde gelden als verlo ren dienen te worden aanzien. En bovendien legt dit besluiten van banken en Beurs niet aiteen het gansche zakenleven bij gebrek aan betaalmidde len voor verschillige dagen stil, doch voor maanden schokt het zijne regelmatige werking uiteen. Het is niet onder da aanvallen van vreemde speculanten, dat de goudwaarde van den dollar zal bezwijken, doch zijne eigene bevolking heeft deze neergehaald. Sedert maanden war:n de banken er in serie gesprongen en bij al deze krachs hadden millioenen inwoners hunne laat ste spaarpenningen ingeschoten. Deson danks bleef de Ameritaansche wetgever werkloos en verzuimde hij door eene degelijke wet op het bankwezen en op de financieele ondernemingen het ge schokt vertrouwen ts herstellen. Amerika beschikt over ontzaglijke rijk dommen, doch'nijveraars, landbouwers of welkdanige voortbrengers hebben er niet den minsten invloed. De hocgere financie is er almachtig en doof hare gewaagde speculaties met het geld harer klienten, heeft zij het land geriiïneerd. Het ver trouwen dezer klienten heeft zij hierdoor verloren, de koopkracht der bevolking vernietigd en nu zou zij zich verwonde ren, dat de door haar gesubsidieerde nijverheid kwijnt!! Bijzonderlijk Europa heeft zich echter geenszins te bekommeren over de gevol gen eener eventueele waardevermindering van den dollar. Indien (deze waardever mindering b. v. wffKfoi» bgpaald op de' tóig,"zijnde? ongeveer «fer*goud- waarde, dan zou de werkelijke schuld van alle in dollars aangegane leeningen verminderen met 351. h. En bovendien zou deze waardevermindering meer bij dragen tot de oplossing van het Schul- denvraagstuk dan alle Conferenties tot heden hebben kunnen doen, want zij zou gelijk staan met eene kwijtschelding van 35 t. h. op alle aan Amerika verschul digde oorlogs- of herstelschulden! Doch vergeten wij niet, dat hetgeen nu in Amerika gebeurt een bewijs te meer is, dat het menschdom een flinke dosis gezond verstand bij den oorlog heeft Ingeschoten. Daar ook hebben geldverspillingen en allerlei onnoodige uitgaven hoogtij gevierd en heeft het volk geleefd in de illusie van onuitputtelijke rijkdommen. De fabel achtige winsten op zijne leveringen ge durende de oorlogsjaren hadden Amerika verheven tot den rang van schuldeischer en geldschieter van bijna al de landen der wereld. Al het goud was naar zijne brand koffers toegestroomd en de afbetalingen op zijne schuldvorderingen zouden gedu rende lange jaren het belangrijkste ge deelte dekken van 's lands uitgaven. Doch in al zijn vooruitgang en weelde heeft het het grondbeginsel miskend van eiken blijvenden welstand: Zet uw te ring naar de nering De waarheid van dit spreekwoord is internationaal, zoo wel voor wat landen als particulieren betreft en de miskenning ervan zal voor Amerika de oorzaak wezen, dat het voor jaren zijne positie zal verliezen als toon- aangever der geldmarkt. Belangrijk goudbezit is een ernstige waarborg voor de stevigheid eener munt. Doch alleen is het niet in staat het ver trouwen recht te houden, want dit wil enkel gehoorzamen aan esn vastberaden, zuinig en vooruitziend beheer. Al de goudvoorraad van Amerika heeft den dollar niet kunnen redden, doch de munt van een land, waar. orde en recht vaardige wetten heerschen en waar het algemeen belang niet wordt verdrongen door laag egoïsme, heeft niets te vreezen. Doch ongelukkiglijk worden ten huidige dage al te veel economische en financieele vraagstukken, welke niet politiek niets hebben te maken, enkel en alleen op politieke wijze opgelost. Het meerendeel der Parlementen bestaan nog enkel voor hunne likwidatie na bewezen te hebben, dat zij niet voor hunne taak waren op gewassen. En het is juist in die landen, waar de ouderwetsche Parlementen wer den uitgeschakeld, dat de feiten eene be tere toekomst en een draaglijker bestaan voor de bevolking laten verhopen. Mussolini heeft aan Rome zijn vroe- geren luister en macht terug gegeven. Wat men er ook van zegge, Hitier redt Duitschland, en meteen Europa, uit de klauwen van het kommunisme. In zijn land heeft koning Carol eveneens den strijd tegen het kommunisme aangebon den en koning Alexander van Joego-Sla- vië heeft zich machten toegeëigend, welke verre deze van een grondwettelijk vorst overtreffen. In Griekenland trad de mi litaire dictatuur op den voorgrond en nu zelfs in Amerika heeft President Roose velt aan het Congres volmacht gevraagd en ook verkregen, zoo uitgebreid als deze van om het even welken Europeeschen dicta teur! Willen de overblijvende Parlementen nog verder hfln nut of bestaan verrecht vaardigen, dat dienen zij zonder verder uitstel te begrijpen, dat hun als taak de verdediging werd opgedragen der belan gen van het land en zijner bevolking, van het algemeen belang en dat zij niet langer den kostbaren tijd der Kamer zittingen hebben te verbeuzelen met al lerlei belachelijke interpellaties van plaat selijk belang, wanneer het volk gebukt gaat onder den last van overdreven be lastingen en der gevolgen van de crisis. MARNXX EEN NIEUWE HEILIGVERKLARING TOESPRAAK VAN DEN PAUS DE PAUS EN DE WERELDPOLITIEK Z. H. de Paus heeft Maandagmorgen een geheim Consistorie gehouden. Het is het eerste sedert 30 Juni 1930. De plechtigheid werd ingezet met de Heiligverklaring van den Gelukzaligen Andreas Fournier. Ieder Kardinaal stond op zijne beurt uit zijn zetel cm uitspraak te doen over die Heiligverk'aring. Gelukzaligen ANDREAS FOURNIER. Na die hooge plechtigheid hield de Paus een redevoering waarin hij een terugblik wierp op de blijde en treurige gebeurte nissen voorgevallen sedert het laatste Con sistorie. Onder de droevige gebeurtenissen repte onze Heilige Vader over de verwikkelingen van den internationalen toestand die zeer kritiek schijnt. Zijne Heiligheid de Paus betreurde dat opnieuw in de wereld het gekletter klinkt van de wapenen. Een andere bron van droefheid vond de H. Vader in het voortduren van de we- j- 7 1 rln ztXTflkikiPn H£t zwaars;.Jiioen en don# dewelke de mPTS?*- nien werk!dozen iminjntt opgaMtci worden door de vijanden van iedere maatschappelijke en godsdienstige orde. Hetgeen in Rusland, Mexico. Spanje en ln zekere landen van midden-Europa ge beurt, zegt maar al te duidelijk welk ge vaar dreigt. Ondanks al het gevaar Is hst alleen de stem van den Paus die waarschuwt tegen de vijanden van geloof en Kerk. OVERAL HAAT TEGEN DE KERK Men mag niet vergeten, zegde de Hei lige Vader, dat de tegenwoordige tegen God ontketende oorlog zoo goddeloos en uitdagend is, dat deze ook wel beschouwd kan worden als een wereldcatastrophe, evenals de wereldoorlog en ekonomische erttis. De steeds toenemende haat van de vij anden van God en Kerk is het grootste bewijs dat zij in den Godsdienst wel den grootsten steun zien van vat zij bestrij den. Echter weet de Kerk. u" de belofte van Haar Goddelijken Stichter, dat zij immer striiden moet. en dr.t niets haar kan ver nietigen. WOORDBREUK VAN DEN KONING VAN BULGARÏE De Paus besprak ook de Protestantsche agitatie in Italië en weidde daarna uit over de ergerlijke woordbreuk van den Koning van Bulgarie Het k'ndje van den Koning van Bulga rie werd, in tegenstrijd met een plechtige belofte afgelegd door den Koning van Buigarle bij zi!n huwelijk, gedoopt volgens orthodoxen ritus. Door bijzondere dokumenten wist de Paus echter waar de verantwoordelijkheid te zoeken was en kon zich niet onthouden de ongelukkige moeder zijn vaderlijken zeven toe te sturen. Aan hen die aan dil alles schuldig ziin roeot de Heilige Vader toe; «De gerech tigheid verheft de volkeren maar de zon den maken ze ongelukkig. HET HEILIG JAAR Betrekkelijk het Heilig Jaar, drukte onze Heilige Vader de hoop uit dat dit een jaar van geestelijke erheffing moet zijn, en Hij smeekte God dat Hij het noo- dige licht en den geest van eendracht mocht zenden over de conferenties welke dit jaar zullen plaats hebben voor de ont wapening en het herstel van de wereld economie. NIEUWE BENOEMINGEN Daarna ging de H. Vader over tot de benoeming van verscheidene nieuwe bis schoppen en kardinalen. Als kanselier van de Roomsche Katholieke Kerk werd aan gesteld Z. H. Em. Kardinaal Pio Bog- giano. Na het Consistorie begaf de Paus zich naar de Troonzaal waar Hij aan de nieu we bisschoppen het onderscheidingsteeken overhandigde en in korte woorden op de grootheid en de verantwoordelijkheid van hun ambt wees. De definitieve Heiligverklaring van den Gelukzaligen Andreas Foumier zou vast gesteld zijn op den 2 Mei, datum waarop een openbaar Consistorie zal gehouden worden. iBSSSaZBB3BSBBBSBXBBBS3aBSEB De laatste ontwapeningsconferentie, die reeds sedert meer dan een jaar duurt heeft nog geen vruchten kunnen dragen. Op de laatste dagen scheen de spanning en het onverschil grooter te zijn dan ooit en geen enkel land wil van zijne ziens wijze afzien. Om een mislukken te vermijden heeft de Eerste Minister van Engeland, Mac Donald, zelf deel genomen aan de be sprekingen en de Heer Roosevelt, Presi dent der V. S. van Amerika zal ook aan dringen om een regeling te bekomen. Een minnelijke overeenkomst blijft dus ver in het verschiet en een wedloop voor bewapeningen schijnt beter in het zfrM. DEZE TREKKING BEDRAAGT HITLERIANEN MAKEN ZICH MEESTER VAN ALLE STATEN EEN RIJKSKOMMISSAKIS IN BEIEREN In alle Staten van Duitschland hebben de Hitlerianen zich meester gemaakt van de regeering. Overal waar hunne mannen niet aan het hoofd stonden hebben zij hun tegenstrevers afgezet en Nazi's aan gesteld. Ook in Beieren, wier regeering over een drietal weken nog zoo krachtdadig ver klaarde zich bij alle macht te verzetten tegen een indringen van Hitlerianen, is de vorige regeering afgezet geweest en werd het bestuur van het Land in han den gegeven van een Natlonaal-Socialis- tische Rijkskommissaris. Tot dit ambt werd de generaal von Epp geroepen. Een Beiersch minister werd door Nazi's met geweld uit zijne woning 'gehaald en ,een ander minister werd mishandeld. Hitler zelf trok naar München, hoofd stad van Beieren, en gaf er zijne mannen opdracht onderhandelingen te voeren om eene nieuwe regeering te vormen met de hulp der Beiersche voltapartij, t. t. z. de Katholieke partij. De gebouwen der Socialisten t Mün- ahen werden door Nazi's bezet en op alle openbare gebouwen werden goedwillens of niet de vlag van het keizerrijk en de vlag met het hakenkruis geheschen. Gansch Duitschland is in de macht der Hitlerpartij en het door Hitier voorspelde III* Reich wordt dus stilaan eene werke lijkheid. VERKIEZINGEN IN PROVINTIEN, STEDEN EN GEMEENTEN Zondag 1.1. hadden de verkiezingen plaats voor alle provintie-, stads- en ge meenteraden. De uitslagen hebben de stemming van den vorigen Zondag be vestigd en in oiina alle steden en og tfn. Of» w>c ihljj ui t»oixrJcj-ln^e n na. Hebben de kandidaten der Nazi's, samen met da kandidaten dér Duitsch-Nationalen, de meerderheid behaald. Aan deze verkiezingen hebben niet zoo veel kiezers deel genomen als voor de Rijksverkiezingen. Te München werd de burgemeester, een Socialist, aangehouden en opgesloten. Te Keulen werd ook de burgemeester, de Centrumman Dr Audenauer, afgezet en vervangen door een Nazi. In veel andere plaatsen vielen zelfde feiten voor, geen enkele partij werd ge spaard, zelfs niet het Centrum. VERVOLGING VAN KOMMUNISTEN EN SOCIALISTEN Het beteugelen van het Marxisme wordt met ijzeren arm doorgedreven door Hitier en zijn mannen. Alle dagen worden Kom- munisten aangehouden en veel gevange nissen zijn reeds te klein geworden om alle nieuwe gevangenen plaats te bieden. In Beieren werden niet min dan 900 Kommunisten ingerekend. Te Keulen werden 15 personen, verdacht van betrek kingen te hebben met Kommunisten, op gesloten. Aan de Oostenrijksche grens weid de Kommunist Ullstein alsmede zijn chauf feur aangehouden. Het verbod van uitgeven der Socialis tische pers, dat in den loop der week een einde moest nemen, werd verlengd voor een tijdstip van veertien dagen. In Saksen en Beieren werden de ver- eenigingen van Het IJzeren I'xonten de Reichsbanierverboden. Alle amb tenaren, onderwijaeis en leeraren die kommunist zijn kregen aun ontslag of staan het te wachten. WERKING TEGEN HET CENTRUM DE PAUSELIJKE NUNTIUS BELEEDIGD Alhoewel gemeld wordt dat von Papen onderhandelingen zou aangeknoopt heb ben met de leiders van het Centrum, om dezer deelneming te verkrijgen aan het vormen eener meerderheid van twee der den dar stemmen in den Reichstag ten einde zekere ontwerpen van grondwette lijke wijzigingen te doen doorgaan, blijft het Centrum niet gespaard. Verscheidene Ceratrumbladen en ver gaderingen werden om onbenullige rede nen verboden. Tijdens eene vergadering van het Centrum werd deze bijeenkomst gestoord door Nazi's die er zoo geweldig te keer gingen dat zij zeifs Mgr Ulitzka slagen op het hoofd toebrachten. Door Dr Goering, minister, werd het Centrum grof gesmaad. Te Keulen werden de drukkerijen der Kölnische Volkszeitung en andere Ka- gasiixEKaaiiaasaBKBXBSsaBSBSsii tholieke bladen, door Nazi's bezet en ge sloten. Te Spiers ontging een Katholieke uitgeverij zelfde lot. Te Karlsruhe was de pauselijke Nun tius gekomen om het gesloten konkor- daat met het Vatikaan door de Baden- sche regeering te ratifieeren. Daar de Ba- öensche Ministers, met wie de Nuntius moest onderhandelen, opgesloten waren, werd hem toegelaten met de aangehoude nen te dineeren. maar aan de deur van de kamer waar het diner opgediend werd waren twee Nazi's in uniform geposteerd. GEEN UNIFORMEN IN DE KERK Te Munster heeft de Katholieke geeste lijkheid de geloovigen verzocht bij het binnentreden der godsdienstige gebouwen alle politieke herkenningsteekenen af te laten en zich niet te vertoonen in uniform. DEKREET VAN HINDENBURG AANGAANDE DE DUITSCHE VLAG Een dekreet van Maarschalk von Hin denburg werd Zondag IX bekend gemaakt, waarbij men voortaan de oude keizerlijke vlag, rood-zwart-wit zal moeten te zamen hijschen met de Hitleriaansche vlag, dit als zinnebeeld van de afhankelijkheid van het hervormde Duitschland aan het glo rievol verleden. TEGEN DE JODEN Door de Nazi's werden tal van waren huizen gehouden door Joden afgezet en werden de klanten verhinderd er iets te koopen. Joodsche rechters en advokaten werden afgezet. Dit, alhoewel Hindenburg en Goering verklaard hebben dat de be zittingen en rechten der Joden gevrij waard zijn door de Grondwet. VIER MOGENDHEDEN PROTESTEEREN TEGEN MISHANDELINGEN VAN HUN ONDERDANEN IN DUITSCHLAND Ts jecho - SI aki j«d-> "V. vhm Am<- - rite. rranfc-l.;K en naar' men ze"?t, oeX Rumenië, hebben door hunne consuls pre test doen aanteetanen tegen mishande- ligen door hun onderdanen ondergaan van wege de Duitsphe overheden. Te Berlijn werd van de auto van de Rumeensche Consul het Rumeensch vlag getje afgerukt en de chauffeur mishan deld. Een Amerikaansche journalist werd aangehouden en een Fransche uitgewe zen. VERGADERING VAN DEN REICHSTAG OP 21 MAART Minister Goering, voorzitter van den Reichstag, heeft deze bijeengeroepen voor 21 Maart. HITLER WIL IJZEREN TUCHT In eene radiorede heeft Hitier zijne mannen aangespoord tot ijzieren tucht, tot stipt uitvoeren -an alle bevelen, niets te doen buiten de richting gegeven door de regeering en nergens geene kleinzielige wraak te nemen. Nu dat hij aan het bewind is, is hij misschien zijne mannen niet meer zoo zeer meester als vroeger en mogelijks is hij bevreesd dat zij hem over het hoofd zouden zien? ENGELSCH DAGBLAD BEWEERT DAT HITLERIANEN HET REICH STAG GE BOUW IN BRAND HEBBEN GESTOKEN Het Engelsch dagblad The Daily Te legraph O beweert dat de Hitlerianen zelf het Reichstaggebouw hebben in brand gestoken enkele uren voor de stemming, dit om de gemoederen tegen de Kommu- nistefi op te hitsen. Van der Lubbe zou gehandeld hebben in overleg met de mi nister Goering. STAATSGREEP MISLUKT Naar verluidt zouden de Nazi's een staatsgreep beraamd hebben op den dag der verkiezingen om President Hinden burg te ontvoeren, maar dit ontwerp zou mislukt zijn doordat de Duitsch-Nationa len een macht van 25.000 man in Berlijn ter verdediging van Hindenburg hadden opgesteld. EEN AANSLAG OP HITLER Zekere Graaf Arco werd te München aangehouden wegens het beramen van een aanslag op Hitier. De man zou be kentenissen hebben afgelegd. Het is dezelfde graaf Arco die den vroe- geren Beierschen ministerpresident Eisner doodschoot. Dit was in 1919. Hij werd hiervoor ter dood veroordeeld; zijne straf werd gewijzigd in levenslangen dwangarbeid en... in 1924 liep hij reeds vrij. SSSSBBXSaiSIBKSCBSSa&BXSK^iSS HET GEBOORTEHUIS VAN GELUKZ. ANDREAS FOURNIER Hierboven het huis van den gelukzall- j eigendom van het ge. waar hij geboren werd ten tare 1752. ters van het Kruis Het wordt onveranderd bewaard in den Moede rh' te La Fir

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1933 | | pagina 1