Een Oproep tot het Land
Tekorten aan Katholieke Mentaliteit
G0UWFEEST der Katholieke Turners
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
STAD VEURNE TWAALFDE
ROOSEVELT en do CRISIS
De Binnenlandsche en
Internationale toestand
5PI3UYOL
BELGISCHE
KATHOLIEKE UNIE
Z. H. de Paus
komt
uit het Vatikaan
MENGELWERK
Het Finantleel Herstel
van WESTVLAANDEREN
NA DE BOODSCHAP VAN
ROOSEVELT
ONS NIEUW
STERKE SUS
ZONDAG 28 MEI 1933.
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.
«DE HALLE»
Katholiek Weekblad van leper.
Bureel:
Boterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR I JAAR
(per post)
In t l and 18,60 fr.
Frankrijk 35,fr.
Congo. Engeland 40,fr. i
Amerika, Canada en an
dere landen 60,f-
Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Poperinge
ros te heekrekening N' 15.570.
Tel. Poperinge N' 9.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1.00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4.3'J fr.
2 fr. toel. v. ber. met adr. t. Uur.
Berichten op 1* bi per regel 2,50 fr.
Berichten op 2' bl. per regel 1.75 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 5.C3 fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond ingezonden worder. - Kleine
berichten tegen de Donderdag noen.
Er zijn menschen die denken nooit iets
te moeten veranderen aan hunne men
taliteit en diensvolgens aan hunne hou
ding, die er de vrucht van La.
Ze zeggen dat ze katholiek zijn en ka
tholiek handelen, maar daar ze weinig
gewoon zijn aan een gewetensonderzoek,
kan men ze niet meer overtuigen dat
hunne mentaliteit henzelven en anderen
beschouwt in een valsch daglicht. ZE
hebben zich wel telkens zij te biecht gin
gen beschuldigd van hunne tekortkomin
gen aan de geboden van GOD en van
de H. KERK. toch moet men het ver
onderstellen, en toen was 't al gedaan,
niemand zou ze ooit mogen verdenken
niet dóór en dóór katholiek te zijn. ZE
nemen wel aan dat ze niet altijd katho
liek handelen, maar nooit komt het in
hun gedacht in hoever ze mogelijks te
gen den katholieken GEEST handelen in
hunnen dagelijkschen handel en wandel,
en seffens springen ze te paarde als
iemand hun zou durven wijzen op een
gemis van dusdanigen gees* In sommige
uitingen van hun leven.
Het moet mij van het hart, nu dat we
terecht dikwijls zeggen mogen dat er zoo
veel dingen verkeerd zijn op gebied van
ECONOMIE, van MAATSCHAPPIJLEER,
van POLITIEK, van OPVOEDING, enz.,
dut bij vele Katholieken ook de menta
liteit verkeerd is en zoo traag van rich
ting verandert. Handelen ze wel weinig
of niet tegen den katholieken geest, zoo
a's ze het volmondig en met eene zelf
zekerheid durven houden staan? Zouden
z? niet veel beter eerst durven twijfelen
aan de ongereptheid van hunnen katho-
li.ken geest, om wat meer dien geest in
werkelijkheid aan te werven dan in
woorden
Wringen ze niet veel meer zonder we
ten de katholieke princiepen naar hunne
persoonlijke verroeste mentaliteit dan
hunne mentaliteit naar de katholieke
princiepen, en geven ze zoo geen voedsel
aan de kritiek van vijanden, die in hun
binnenste wel onderscheid maken tus-
schen katholieks LEER en het beleven
van die leer door personen, maar in hun
persoonlijken of politieken haat daar geen
verschil willen maken, en alzoo de een-
voudigen bedriegen en kwaad stichten,
en den GODSDIENST BELAGEN!
Streven die welmeenende Katholieken
wel werkelijk naar den geest van KRIS-
TUS EN ZIJNE KERK! Ze beweren het,
maar is hunne mentaliteit wel werkelijk
de katholieke mentaliteit, 1.1. z. de men
taliteit van liefde en van rechtvaardig
heid, niet van liefde OF van rechtvaar
digheid afzonderlijk, maar wel van beide
elkander zoenend?
Wie zal mij tegenspreken als ik ver
klaren durf dat vele katholieke mentali
teiten, of aldus verklaard, eene ophelde
ring en eenen kuisch noodig hebben, en
dat KRISTUS NOCH ZIJNE KERK er
thans niet erg fier op gaan door dezen
te moeten verdedigd worden uit naam
hunner KATHOLICITEIT.
ZELFKRITIEK behoort tot de echte
katholiciteit veel meer dan de stelsel
matige kritiek van anderen, want deze
laatste geschiedt niet immer volgens de
geest van LIEFDE, die bovenal de geest
is. vau KRISTUS en het jrenmerk zijner
beste volgelingen.
ZELFKRITIEK die leidt tot deemoe
dige zelfveroordeeling waar 't moet, weer
houdt den zelfonderzoeker van een hoo-
gsn toon aan te slaan tegenover andere
personen. Iemand die durft aan zelf
kritiek doen, doch in 't licht van de re-
ge.3 ons door de KERK en hare verte
genwoordigers gegeven, staat wantrouwig
tegen zijn eigen oordeel in vele zaken.
Een echte KATHOLIEK, met den ech
ten katholieken geest bezield, zal zich
eerst en vooral wel wachten hoog op te
loopen met zijn eigen katholicisme en
zich uit te geven als zuiverder en beter
katholiek dan anderen die toch ook, in
hun doen en laten, de richtlijnen volgen
van PAUS EN BISSCHOPPEN. Het zou
veel wijzer zijn moesten ze kunnen met
wantrouwen henzelven afvragen in hoe
ver ze nog verwijderd zijn van den zui
veren geest van KRISTUS, en ze zou
den zich zeker hierin in gebreke vinden
en misschien wel op een verbazende en
vernederende wijze; ZE zouden mis
schien tot het besef komen dat het
welzijn en de bestemming van den
mensch niet bestaan in het doen zege
pralen van eigen mentaliteit op anderen,
maar wel in de zegepraal van de ééne
KATHOLIEKE GEDACHTE OP HET
GEHEELE COMPLEX VAN HET MEN-
SCHELIJK DENKEN EN STREVEN. Ze
zouden veel meer trachten te steunen op
de hedendaags te veel miskende deugden
van NEDERIGHEID. GEHOORZAAM
HEID, VOORZICHTIGHEID, ZELFBE-
HfiERSCHING, ONBAATZUCHTIGE
NAASTEN LIEFDE EN LIEFDE TOT
GOD EN VOORAL HET GEBED, dan
op de uiterlijke AKTIVITEIT waarin
vaak deze bij uitstek maatschappelijke
deugden op den achtergrond geraken zoo
ze al niet miskend worden. Als we dan
Katholieken ontmoeten die nederigheid
schijnen te misprijzen, gehoorzaamheid
ais knechtschap en platbroekerij doen
doorgaan, voorzichtigheid als vrees en
zelfbeheersching als futloosheid bestem
pelen, de naastenliefde beperken tot eens
klasse van personen die hunne gedachten
met slaafschheid dienen, en bidden met
het hart ver verwijderd van GODS wil,
kunnen we dezen de eer schenken ze te
betitelen met de naam van bezitters van
den echten katholieken GEEST? Wan
neer deze een natuurbetamelijkheid doen
doorgaan als eene wet die ze heiliger ma
ken dan een NATUURWET, die op zonde
verplicht, omdat ze de noodzakelijke be
trekking tusschen de ziel en GOD hand
haaft; wanneer ze tegen GODS liefde-
gebod in, personen op de meest onbe
schaamde manier in hun katholiek-zijn
bespotten dat het de kiesschheid ergert,
hebben we wei nog redens om te geloo-
vsn aan hunne katholieke mentaliteit?
Zoudsn we nog kunnen denken dat
zulke Katholieken aan zelfkritiek en ern
stig gewetensonderzoek doen. Wat is er
DOGMA geworden in hun leven? Zijn
het c T'cofswaarheden en de deugden-
bepr, KERK, of is het hun eigen
verdv,i tot dwaling aansporende
mentaliUi-.
Niets schrikt den mensch zoozeer af
dan te moeten bekennen DAT HIJ MIS
IS en toch is het nu eenmaal eigen aan
den menschelijken toestand van beperkt
heid dat feitelijk de mensch dikwijls mist
als hij buiten den geest van KRISTUS,
buiten den katholieken geest, leeft en
handelt. Alleen de WAARHEID redt, dus
de bekentenis van eigen falen en van
eigen faalbaarheid redt de zielen en
maakt ze los van hun tyranniek denken
en streven. Kunnen bekennen dat men
gemist heeft volgt op zelfkritiek in 't licht
van de eenige reddende waarheid die van
de KERK komt. en is een hoogstaande
zelfverheffende daad, waartoe alleen de
geest van KRISTUS, de geest van oot-
taoed «r. dsenK^d, bekwaam maakt.
Een streng gewetensonderzoek is -CON
DITIO SINE QUA NON van echt ka-
thoüek-zijn, en meer dan ooit is radika-
lisme noodig bij de Katholieken. Een ra-
dikaal katholicisme in denken en doen is
hoodig. We zijn in de eeuw van radika-
lisme. Een katholicisme dat bij de men
seden meer en meer gezuiverd wordt, is
een radikaal wordend katholicisme.
Het onecht, het onzuivere, bij de ka
tholieke menschen willen we aantoonen,
datgene wat opvalt in de handelingen van
de menschen uit ons midden, en dat niet
overeen te brengen is met de zuivere
katholieke geest.
We vragen en streven naar de zuivere
katholieke mentaliteit, naar KRISTUS'
GEEST, naar eensgezind DENKEN. VOE
LEN en WILLEN met GODS KERK, met
PAUS en BISSCHOPPEN, en daartoe
moeten we durven bestatigen en aan de
kritiek onderwerpen, zonder bitterheid
tegenover personen, al wat niet eene
uiting mag genoemd worden van zuivere,
echte katholieke mentaliteit.
De economische omwenteling heeft ze
ker aanleiding gegeven om katholieke
menschen van den ouden stempel hunne
katholieke mentaliteit te ontnemen. De
stempel bestaat nog wel, doch de letters
zijn ineengeloopen.
De bekommernis om winst te maken, hoe
wel gewettigd, heeft vele Katholieken zoo
danig in beslag genomen dat gansch hun
gedachtenloop, van den morgen tot den
avond, op WINSTGEVEN gericht wordt.
Winstbejag heeft weliswaar de menschen
altijd aangetrokken, doch, bij echte Ka
tholieken, bleef het bijzonder welzijn toch
altijd ondergeschikt aan het ALGEMEEN
welzijn.
Maar jammer genoeg, de geestelijke
bekommeringen, die vooruitgebracht wor
den en zeker ook wel gevoeld worden, zijn
stilaan doorweven geworden met min
edele drijfveeren zooals: gemakzucht en
routine die, de krachtinspanning vermin
ken en tot het zoeken van lusten aan
zetten.
Lange jaren heeft de VOORRANG VAN
HET GEESTELIJKE het menschdom af
gehouden, de minst begoederden voorna
melijk, van vele ellenden. Doch in plaats
van die bekommeringen, die noodzake
lijke bekommeringen, te bewaren, heeft
eene LIBERALE MENTALITIET, die
reeds op zichzelf een gevolg was van
GELOOFSVERZWAKKING in gansch de
verledene eeuw,, de misbruiken en gebre
ken nog veregerd.
Eindelijk onder den drang der hervor
mingen, opgedrongen aan de MACHIE-
NENNIJVERHEID, hebben de betrekkin
gen tusschen patronen en bezc'digden
nieuwe vormen aangenomen. De recht
vaardigheid riep dringend om nieuwe
ORGANISMEN, die niet t; tand kwa
men.
Welnu, bij het ontwikkelingsstadium
van de menschheid, gedreven door stoffe
lijke en geestelijke invloeden van onge
lijk belang, kenden de werklieden, en in
vele gevallen wel terecht, zich nieuwe
rechten toe die ze opeischten. Onder de
vele redens zijn wel de hoofdzakelijke:
de christelijke beginsels van van RE-
RUM NOVARUM, een grondiger en meer
verspreid onderwijs, gemakkelijker be
trekkingen en aansluitingen, en deze ga
ven aan het volk meer bewustzijn van
zijn waarde en zijn kracht.
Gansch anders dan op andere terrei
nen, zooals voornamelijk in politiek, die
zich meer aanpaste aan de nieuwe om
standigheden, bleef men op economisch
gebied in het middeleeuwsch stelsel van
feodaliteit. Maar het volk werd daar af-
keerig van. Welnu tegenover deze nieuwe
richting en deze nieuwe verplichtingen
welke is dan de houding geweest van vele
Katholieken? Terwijl op alle andere ge
bied eene ontwikkeling ontstond van
PATRONAAT TOT SAMENWERKING
zijn vele Katholieken gehecht gebleven
aan hunne verworvene posities. De gods
dienstige princiepen en het echte chris
tendom vonden, helaas! bij vele Katho
lieken geen genoegzame toepassing meer.
Weliswaar, DE ONDERWIJZENDE
KERK. DE PAUSEN IN 'T BIJZONDER,
EN OOK VOORAANSTAANDE GROOTE
KATHOLIEKEN, de toestand duidelijk
inziende, hebben de misbruiken ontmas
kerd en de rechten der arbeiders voorge
staan.
Zij hebben den socialen plicht met
klaarheid afgelijnd. Maar werden ze wel
gevolgd door al de Katholieken? Welk
gebruik maakten ze van de WERELD-
BRIEVEN? Velen veroordeelden de ar
beiders die min christelijk werden, doch
ze verwaarloosden hun eigen gewetens
onderzoek, en de KERK werd ten on
rechte geoordeeld naar de niet-katholieke
mentaliteit van de Katholieken; en zoo
dragen vele Katholieken wel schuld dat
het GEZAG van de KERK bij velen on
gelukkiglijk verzwakt is geworden.
Zegde Z. E. Pater Rutten niet te Tou
louse in 1921 dat nooit zoovele arbeiders
de rangen der Kerk zouden ontvlucht zijn,
hadden de Katholieken meer de prakti
sche Leer der Kerk beleefd en verspreid.
Rechtgeaarde Katholieken roepen ter
verontschuldiging hunne onwetendheid in
nopens de echte toestanden, maar was
deze ontwetendheid wel zonder schuld?
Afkeer van gewetensonderzoek, hetzij
nu uit lamlendigheid, hetzij uit vrees
voor de waarheid en bijgevolg voor ver
plichte verandering van levenswijze en
doenswijze, heeft aan de katholieke men
taliteit veel schade aangebracht waarvan
we nu de jammerlijke gevolgen beleven.
De HOOGMOED, ADAMS ERF, is er wel
bij velen voor iets tusschen. Welnu, hoog
moed komt van Adam, en is niet het erf
goed van de katholieke Kerk, terwijl
ootmoedig zelfonderzoek en deemoedige
schuldbekentenis door KRISTUS werd
aangepredikt op alle tonen, en deze ge
steltenis alleen gevolgd door krachtdadige
voornemens is alleen de KATHOLIEKE
GESTELTENIS.
De onwetendheid nopens de arbeiders
wereld moet in de betwistingen van rech
ten, ten minste den goeden wil opleggen
om de klachten bereidwillig te aanhoo-
ren, en te LUISTEREN naar aanspraken
vooraleer deze in blok te verwerpen en
zonder beroep te veroordeelen. Socialisten
en Kommunisten houden zich bezig met
het welzijn der arbeiders, of schijnen het
althans toch ie doen en vele Katholieken
SCHIJNEN HET NIET TE DOEN. WEL
NU IN ZAKE OPENBARE MEENING
GELDT SCHIJN VOOR WEZENLIJK
HEID.
iHiBaiiaEaBMBBaBE&HiESBsaeaiD
LEENING
DER VERWOESTE GEWESTEN
5% 1923
TREKKING VAN 20 MEI
Uitkeerl.aar met 100.000 fr.: R. 197.776
Nr 5, R. 254.834 Nr 3.
Uitkeerbaar met 50.000 fr.: R. 189.193
Nr 1, R. 322.214 Nr 2, R. 209.171 Nr 3.
De volgende nummers zijn uitkeerbaar
met 10.000 fr.: R. 378.855 Nr 2, R. 292.926
Nr 4, R. 345.525 Nr 4. R. 349.429 Nr 4,
R. 133.408 Nr 2, R. 105.975 Nr 1, R. 377.710
Nr 4, R. 93.646 Nr 2, R. 200.618 Nr 5,
R. 399.110 Nr 5, R. 206.808 Nr 2, R. 33.806
Nr 1, R. 268.266 Nr 1, R. 1.433 Nr 5,
R. 67.188 Nr 2.
De andere nummers van de hooger-
vermelde reeksen zijn uitkeerbaar met
550 frank.
Gebruikt Ghicorei
W'yppelier-Taff in. 't is de beste.
Ziehier het manifest dat de Regeering komt uit te zenden
om beroep te doen tot den fisealen en burgerlijken moed aller
inwoners en tot de opofferingen die de finantieele toestand
van het Land ons oplegt.
Vast besloten niets onverlet te laten, om te komen tot het fi
nancieel herstel en tot in het evenwicht brengen van de begrooting,
richt de regeering een dringenden oproep tot het land.
Ter overwinning van de moeilijkheden, die ons overstelpen, zal de
regeering onder geen voorwendsel overgaan tot het nemen van nood
lottige maatregelen, zooals inflatie, waardevermindering van den frank,
of gedwongen conversie der renten.
Daarvan is geen sprake. Daarvan zal nooit sprake zijn.
De regeering wendt zich tot alle Belgen, tot welke klasse zij ook
behooren, om hun te vragen, door eensgezinde krachtinspanning het
welslagen van het ontworpen plan te verzekeren.
Zij verzoekt den belastingschuldigen, de belasting te willen beta
len, zonder daarvoor het verstrijken van het wettelijk termijn af te
wachten.
Zij zal op alle gebied het bedrog doen vervolgen, en de misbrui
ken beteugelen, overal waar zij voorkomen.
Zij, die bedriegen of misbruiken, eigenen zich andermans goed toe,
en doen het volk bezwijken onder de zwaarte der lasten: het weze in
zake belastingen, pensioenen, bewilligingen of toelagen, steeds ver
rijken zij zich ten koste van de belastingbetalers, en ten nadeele van
de oorlogs- of arbeidsinvalieden, de gepensior."eerden, de werkloo-
zen, de weezen, de ouderlingen. Streng zullen de schuldigen gestraft
worden.
Evenmin als bij de particulieren, mogen bij den Staat de uitgaven
grooter zijn dan de inkomsten. Zij dienen dus besnoeid; en die ver
mindering moet aanzienlijk zijn. De regeering bezweert eenieder, ze
moedig te aanvaarden.
Eens te meer, komen er donkere dagen over het land. Doch de
regeering weet ook, dat zij eens te meer mag rekenen op het door
zicht, de wilskracht en de eerlijkheid van het Belgisch volk. Dank aan
die groote gaven, zal Belgie over die nieuwe beproeving zegevieren.
De Eerste Minister,
de BROQUEVILLE.
De Minister van Buitenlandsche Zaken
Op 10 Juni, 's avonds te 8.30 uur in Ste Walburgapark, PRACHTIG TURNFEEST,
met de medewerking van de Eere-afdeeling van 't Gouwverbond.
Op 11 Juni, 's voormiddags WEDSTRIJD tusschen al de Maatschappijen en hunne
trompetterskorpsen. 's Namiddags te 2 uur GROOTSCH TURNFEEST, met
24 maatschappijen en 1500 deelnemers.
Iedereen houde die dagen vrij voor zijn huisgezin en zijne familie.
BBQBBBNBBBBBBBIB3B9SBB3BBEBSSEI(!SBSSSBSEBEBCBQEBE!D;SS2EC3EB !5EE3BEHlBaKBS5ESBBfi2SHBEEMI
ECONOMISCHE WERELDTOESTANDEN
II. DE VAL VAN DEN DOLLAR.
PAUL HYMANS.
De Minister van Justitie,
P.-E. JANSON.
De Minister van Sociale Voorzorg en
Volksgezondheid,
H. CARTON de WIART.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Min. van Posterijen, Telegr. en Tel
P. POULLET.
De Minister van Financiën
HENRI JASPAR.
IBBBaaBËSSBaBBBB3B3!BBBI£39BCI
De Minister van Openbaar Onderwijs,
MAURICE LIPPENS.
De Minister van Openbare Werken en
Minister van Landb. en Middenstand,
G. SAP.
De Minister van Arbeid en Nijverheid,
PH. VAN ISACKER.
De Minister van Verkeerswezen,
P. FORTHOMME.
De Minister van Landsverdediging,
A. DEVÈZE.
De Minister van Koloniën,
P. T3CHOFFEN.
IETS MEER LICHT
Op binncnlandsch plan is het stellig,
dat, ten spijt der socialistische troebel-
water-visschers die in alle landen van
den tand zijn er hier enkel woeling ver
wekken met electorale nevenbedoelingen
de bijzondere aan de regeering ver
leende volmacht goeden indruk te weeg
heeft gebracht.
Wat het sparend pubiiek bijzonder heeft
gewaardeerd is de beslistheid waarmee de
minister van geldwezen heeft verklaard
dat zoo min de regeering als om 't even
welke partij de hand zou leenen tot in
flatie.
Aan die verklaringen van M. Jaspar
werd bijzondere kracht bijgezet door het
schrijven van Koning Albert aan Presi
dent Roosevelt, waarin de Koning plech
tig vcor de wereld zijn woord verpandt,,
dat België niet zal afzien van den goud
standaard.
Dat staat nog bevestigd in den Oproep
der regsering tot het land.
Al wie om de toekomst van het land
bezorgd is zal zoowel 's Konings woord
als de verklaringen der ministers toejui
chen, er geloof aan hechten en uit alle
krachten medewerken om de moeilijkhe
den van het oogenblik te overwinnen.
Inflatie kan tot niets leiden, tenzij tot
nieuwe onheilen en het dieper en dieper
zinken in de crisisramp. Om dit gevaar
af te wenden is de regeering verplicht de
maatregelen te nemen die zij voorstellen
zal, die zeker hard zullen gevoeld worden
door allen, maar die in alle geval veel
minder hard zijn dan het eenig ander
vooruitzicht dat M. Jaspar in de Kamer
in de volgende bewoordingen uitlegde:
De Schatkist binnen eenige maanden,
ten laatste daags voor den winter, er toe
verplicht te zien de betaling van jaar
wedden, van pensioenen en van werkloo-
zensteun te zien staken
Dit is het eenige, 't is te zeggen de
ondergang van iedereen: hanaelsman,
nijveraar, burger, neringdoener, landbou
wer en werkman, dat ons zou te wachten
staan, moesten de ophitsingen van socia
listen en communisten in ons land gehoor
vinden. Wij zijn echter overtuigd dat dit
niet zal zijn en dat de gezonde zin zal
zegepralen. Al de voorteekenen wijzen er
op dat het zoo zal uitvallen
Wat nu de internationale toestand aan
gaat, die er over een paar weken zoo drei
gend uitzag, het is onbetwistbaar dat er
ook daar, na de gebeurtenissen der verle
den week, opluchting is gekomen.
Zeer waarschijnlijk staan wij aan den
vooravond van gewichtige gebeurtenissen
in zake de Ontwapeningsconferentie. In
alle geval zoo'n hoog diplomatiek spel als
in de laatste dagën jv lUcht nooit op
het internationaal Sfnaakbord gespeeld.
De eene verrassing is gekomen na de
andere. Ingezet door de Boodschap van
President Roosevelt, gevolgd door de op
hefmakende redevoering van rijkskanse
lier Hitier, werd 19 Mei 1.1. een nieuwe
zet gedaan te Geneve door den Duitschen
afgevaardigde Nadolny, toen deze namens
de Rijksregeering kwam verklaren dat
Duitschland het Mac Donald plan aan
vaardde, niet alleen als basis van bespre
king, maar ook als grondslag der te slui
ten internationale Ontwapeningsconfe
rentie.
't Komt hier op neer dat Duitschland
al zijne bij dit plan voorgestelde amen
dementen, die dreigden de Conferentie
te doen mislukken, introk.
De vierde zet is geweest de samen
spraak te Rome tusschen Mussolini en
Hitler's eersten luitenant Goering, gevolgd
door samenspraken van Mussolini met de
gezanten van Frankrijk en Engeland, wat
aanleiding heeft gegeven tot het gerucht,
dat het Pact der Vier groote mogend
heden, gewijzigd in den zin der Fransche
en Britsche wijzigingen, ging aangenomen
worden.
En, nu het groote nieuws uit Parijs. In
de Kabinetsraad van 29 Mei 1.1., te Parijs
gehouden, stonden twee standpunten lijn
recht tegenover elkaar: het aansluiten
van Frankrijk bij het Mac Donaldplan,
of het verwerpen van dit plan door
Frankrijk; het is de thesis der aanslui
ting, verdedigd door M.M. Daladier en
Paul Boncour, die ten slotte de overhand
heeft behaald.
De Fransche regeering zal dus te Ge
neve bij monde van M. Paul Boncour,
verklaren dat het in beginsel het Britsche
Ontwapeningsplan toetreedt, mits zekere
voorwaarden.
Schreven wij niet dat de uitzichten veel
gunstiger zijn geworden en dat wij mis
schien eerstdaags gebeurtenissen van ka
pitaal belang, die eene blijvende ontspan
ning kunnen verwekken, zullen mogen
begroeten.
(B3BB33BSB23BH3aB3BSBiaüiS3SB3
komen vroeg in het voorjaar.
Voorziet Udaarom tijdig van een pot
Verkrijgbaar in alle Apotheken.
OP HET BELGISCH SPOOR
Wagons-bars zijn omloop gebracht die de reizigers toelaten tijdens de reis ee-
maal met drank te nullen.
Het i3 onmogelijk, in de beperkte ruim
te van een dagbladartikel, al de maat
regelen, door Roosevelt getroffen ter be
strijding van de economische crisis, te
bespreken. De meeste zijn trouwens van
binnenlandschen en budgetairen aard en
belangen ons als dusdanig minder aan.
Vermelden we volledigheidshalve dat
Roosevelt, den dag na de aanvaardiging
van zijn ambt, aan de banken een mo
ratorium, het is te zeggen een opschor-
sing van schuldaflegging toestond en om
de thesaurisatie en den gouduitvoer tegen
te gaan, beslag op het goud legde. Later
zou Roosevelt nog een stap verder zetten,
en aan allen, die goud aan de circulatie
onthielden, zware geldboeten opleggen.
Dit heeft voor gevolg gehad dat de ban
ken. op dit oogenblik, weer groote goud
voorraden ontvangen.
Op 15 Maart mochten de banken, die
aan zekere geruststellende voorwaarden
voldeden terug hun werking aanvatten
en dien dag boekten de meests aandee-
len een merkelijke verhooging, die op al-
gemeene vreugde werd onthaald en aan
zien als een eerste stap naar de econo
mische hervatting.
Intusschen had Roosevelt uitgebreide
volmachten bekomen om het budget kost
wat kost in evenwicht te brengen en hij
zette een reeks doortastende besparings
maatregelen door: de credieten ten voor-
deele van de oud-strijders warden met
400 millioen dollar verminderd; de wed
den der federale ambtenaren mat 100 mil
lioen dollar; 4000 officieren en 20.000 be
dienden werden ontslagsn; het bierver-
bruik werd weer toegelaten, maar zoo
zwaar belast dat een humoristisch blad
het uitgaf alsof Roosevelt de crisis in
stroomen bier wou verdrinken!
Toen zette Roosevelt zich kordaat aan
de oplossing van het nijpendste vraag
stuk van dezen tijd: Kost wat kost de
inzinking van de wereldprijzen der grond
stoffen (koren, maïs, katoen, koper, ko
len, enz), die beneden alle perken waren
gedaald, tegen te gaan en door een goed
geordende actie een merkelijke verhoo
ging te bewerken. Om dit doel te berei
ken moest eerst en vooral de omneer-
halende invloed van het SCHOMME
LENDE pond sterling te niet worden
gedaan. Roosevelt vroeg aan Mac Donald
om het pond te stabillseeren.
Engeland, echter, was van oordeel dat
de stabilisatie van het pond sterling van
grooter belang was voor de andere lan
den, en in de eerste plaats voor Amerika,
dan voor Engeland zelf. dat er sinds den
val van het pond goed was op vooruit
gegaan en het verwachtte dus een rede
lijke compensatie, liefst in den vorm van
oorlogsschuldenschrapping en verlaging
van tolrechten.
Roosevelt kon echter op die vragen niet
ingaan. Voor de kwijtschelding der oor
logsschulden waren de tijden nog niet
rijp. Het Amerikaansche volk, dat in de
voorbije voorspoedige jaren het nooit had
kunnen begrijpen dat de verzaking aan
de oorlogsscnulden in zijn voordeel zou
uitvallen, was, nu het in miserie leefde,
minder dan ooit voor zulke grootmoe
dige daadts vinden. Daarbij voor een
Amerikaan staat het paalvast: Europa
werpt liever het geld aan overdreven be
wapeningen weg dan hare schulden te
betalen...
Verlagingen van toltarieven konden al
evenmin worden toegestaan, omdat tal
rijke nijverheden enkel door hooge be
schermende tolrechten in het leven kon
den worden gehouden.
Dit alles wijst duidelijk uit, dat de
Vereenigde Staten, die aan den goud
standaard vasthielden, in een onderge
schikten toestand tegenover Engeland
stonden, dat het pond stelselmatig op
een laag peil hield, daardoor zwaar op de
wereldprijzen der grondstoffen drukkende
en den moeilijken toestand, waarin Ame
rika verkeerde, nog verscherpende.
Om aan dien minderwaardigen toe
stand een eind te stellen bleef Roosevelt
slechts een middel over: de dollar te la
ten vallen om aldus door een gecontro
leerde inflatie een gunstlgen invloed op
de prijzen der grondstoffen uit te oefenen.
Op 19 April 1.1. dreef Roosevelt dit voor
velen verbijsterende initiatief door: Ame
rika verliet den goudstandaard. Van aan
gevallene werd het aanvaller. De kansen
keerden. De prijzen stegen. Een nieuw
leven begon. En van dag tot dag wordt
het duidelijker, dat de energieke actie van
Roosevelt meer en meer kans heeft blij
vende uitslagen te bereiken.
Alvorens de reeds bekomen resultaten
te onderlijnen, is het echter nuttig de
redenen, die Roosevelt daartoe hebben
aangezet, nader te beschouwen, en tsr-
zelfdertijd de laatste doeltreffende maat
regelen door hem getroffen.
1° - Gelijk we hooger zegden beoogde
Roosevelt met den val van den dollar
Amerika en Engeland op gelijken voet
te zetten inzake internationalen handel.
Het lijdt geen twijfel dat muntdepreciatie
groote voordeelen meebrengt. Engeland,
ten minsten, heeft er zich niet over te
beklagen gehad. Sinds 1931 beterde de
handelsbalans gestadig aan, verminderde
de werkloosheid, al zij het ook in zeer
geringe mate, sloot het budget evenwich
tig. Weliswaar verloor het pond 30 van
zijn goudwaarde waar de dollar slechts
totnogtoe 15 inboette. Roosevelt bezit
echter inzake inflatie schier dictatoriale
volmachten, waarvan hij zeker gebruik
zal maken indien de toestand het mocht
vereischen.
Dan stelt zich natuurlijk de vraag of
Engeland ook verder den weg der infla
tie zal opgaan. Dit is moeilijk op voor
hand te bevestigen. Weliswaar kan En
geland, mits gestadig dollars in te koo-
pen, Roosevelts actie tegenwerken; maar
dit manceuver lijkt ons gevaarlijk, daar
Roosevelt de macht heeft nog voor mil-
liarden dollar papierengeld in omloop te
brengen.
2° - Met den val van den dollar be
oogde Roosevelt de prijsverhooging der
grondstoffen in de hand te werken,
hetgeen ook gebeurd is.
Nochtans is een inflatie, hoe scherp
ook doorgevoerd, niet in staat een blij
vende prijsverhooging tot stand te bren
gen. Het negatief resultaat, in dit op
zicht door Engeland bereikt, ligt, trou
wens, nog versch in het geheugen.
De inflatie om blijvende resultaten in
zake priizenverhooging af te wernen,
31" nauw gepaard paan met een goed
geordende productiecontrool. En in het
doseeren van die twee middelen, inflatie
en productiecontrool, ligt het lastige en
het moeilijke van Roosevelts taak.
Immers, niemand weet op voorhand,
hoeveel ieder van die twee middelen tot
het beoogde doel zal bijbrengen. De on
dervinding moet dit uitwijzen. Dit is dan
ook de reden waarom Roosevelt den dol
lar rond het huidig peil vasthoudt, en in-
tusschentijd met volle kracht Ijvert om
zoo snel mogelijk aan landbouw en nij
verheid, productiebeperkingen op te leg
gen.
Indien die beperkingen in weinig tijds
uitslagen ten goede afwerpen, dan zal de
inflatie niet veel verder hoeven doorge
voerd te worden. Maar in het tegenover
gestelde geval zal de dollar nog menig
punt verliezen. Vooraleer dit echter met
zekerheid uitgemaakt is, zal van een sta
bilisatie van den dollar geen spraak kun
nen zijn, en zijn de berichten omtrent
een gezamenlijke stabilisatie van al de
schommelende munten, voorbarig.
3" - Met den val van den dollar be
oogde Roosevelt de landbouwers en de
nijveraars, die onder hypotheken en cre-
dietvoorschotten als begraven liggen, ter
hulp te komen.
Er kon van een economische hervatting
absoluut geen spraak zijn voordat de
schuldenlast, die b. v. voor den landbouw
eventjes 12 milliard dollar bedraagt, aan
zienlijk verminderd werd. Daarom heeft
Roosevelt bijzonder inzake landbouw diep
ingrijpende maatregelen genomen. De on
langs gestemde FARM RELIEF BILL
voorziet een uitgifte van federale grond-
pandobligaties voor een bedrag van 2
milliard dollar om den Staat toe te la
ten de landbouwhypotheken met hoogen
intrest over te nemen. Verder verleent
die wet de machtiging velden te huren
en braak te laten liggen indien er over
productie dreigt. Verder controleert de
Staatssecretaris al de in- en uitvoerorga-
nismen van landbouwproducten, enz.
Voor handel en nijverheid liggen dezelf
de ingrijpende maatregelen ter studie.
Het wetsvoorstel door Mejuffer Perkins,
Staatssecretaresse, ingediend, houdt de
machtiging in de nijverheidsproductie te
rationaliseeren door het stilleggen van
fabrieken, zelfs van gansche takken van
de nijverheid. Ook zal door de neerge
legde GLAS-BILL de werking der ban
ken controol ondergaan.
Melden we nog. om te sluiten, dat er
een crediet van 3.300 millioen dollar is
ingeschreven om grootsche werken van
openbaar nut te laten uitvoeren om alzoo
vele duizenden werkloozen terug arbeid
te verstrekken.
Uit het voorgaande blijkt duidelijk dat
Roosevelt een breed-opgevatte actie ter
bestrijding van de economische inzinking
heeft ingezet, en we zullen, toekomende
week, de eerete resultaten aanstippen, die
zich reeds zeer betrouwvol aflijnen.
H. M.
De Katholieke Unie die nu door alle
standen aanveerd en goedgekeurd is, hield
Woensdag- hare eerste vergadering.
De Heer Renkin werd gekozen als Voor
zitter.
Als afgevaardigden van het Verbond
der Kath. Vereenigingen en Kringen
worden aangeduid: de H.H. de ia Barre
d'Erqnelinnes, Fieullien, de Wasseige en
Herin ckx.
Voor het Christelijk Werkersverbond
de H.H. Kubbens, Hevman, Bodaert en
Tscneffen.
Voor den Middenstand: de H.H. Van
Coiliic, De Ley, Waucquez en Van Ackere.
Voor den Belgischen Boerenbond: de
H.H. Brusselmans en De Vleeschouwer
en voor de Alliance Agricole de H.H.
Moffarts en Delvauw.
Mocht de Kathoieke Unie in goede ver
standhouding werken ten bate der ka
tholieke belangen en het katholieke leven
van heel ons volk.
II
HET ANTWOORD VAN KONING
ALBERT
Koning Albert zond het volgende ant
woord aan President Roosevelt:
Ik bedank U hartelijk voor Uwe bood
schap welke ik aan mijn regeering over
handigd heb die de werken, erin vervat,
met de grootste aandacht zal nagaan.
Ik bewonder ook Uwe boodschap en Ik
houd eraan U te zeggen dat Belgie op
velerlei gebied getracht heeft aan de ver
heven inzichten te gemoet te komen die
Gij in Uw boodschap tot uiting brengt.
Vóór zeven jaar heeft Belgie zijn valuta
gestabiliseerd en het heeft den vasten wil
zijn munt op de huidige goudbasis te
handbaven want een nieuwe afwijking
van die goudbasis zou den gemeenen on
dergang van het land ten gevolge hebben.
Mijn regeering, in eenklank met het
parlement, heeft niet opgehouden te be
vestigen en door daden te bewijzen dat
de Belgen den terugkeer tot de vrijheid
van het internationaal ruilverkeer van
overwegend belang achten.
Ten slotte heeft mijn land te veel ge
leden door den oorlog en in den strijd
voor het behoud van zijn onafhankelijk
heid en van zijn grondgebied alsmede
voor het naleven van zijn internationale
verplichtingen dan dat het niet vurig
wenschen zou dat alle pogingen zouden
worden gedaan om den vrede te vesti
gen en den volstrekten eerbied te waar
borgen voor de garantieverdragen die het
heeft goedgekeurd.
Dit toont dat Belgie gehecht is aan den
geest van solidariteit waarvan Uwe bood
schap een zoo verheven uiting is.
(Get.) ALBERT.
Uit meest alle landen gingen antwoor
den naar President Roosevelt, om groote
tevredenheid over zijn boodschap uit te
drukken en medewerking tot goede op
lossing te beloven.
Mocht dit tot overeenkomst en vrede
leiden!
Donderdag morgen, om 8 ure 5, kwam
Z. H. de Paus per auto uit het Vatikaan
en begaf zich naar de kerk van St Jan
van Lateranen.
De stoet bestond uit vijf rijtuigen. De
Paus droeg de tiaar.
De tijding dat de Paus in St Jan van
Lateranen was aangekomen verspreidde
zich snel in de stad en de menigte drong
samen binnen de basiliek en in den om
trek.
Aan het balcon van het paleis van La
teranen wappeTden de pauselijke vlaggen;
de vensters van de eerste verdieping wa
ren met rood fluweel en tapijten belegd
evenals de gevel van het St Jansgasthuis.
Op het plein voor de basiliek waren
Italiaansche standaarden en die van de
stad Rome geheschen.
Mgr Nardone, secretaris van de cere
moniën congregatie, ontving de verschil-
lige personaliteiten, onder wie ex-koning
Alfonso XIII met zijne twee dochters, heer
de Valera, voorzitter van den Ierschen
Vrijstaat, het diplomatisch korps, de pre
fect en de gouverneur van Rome. Mgr
Chaptal, hulpbisschop van Parijs, enz.
De Italiaansche regeering was verte
genwoordigd door heer Surich. onder
staatssecretaris voor Buitenlandsche Za
ken.
De pauselijke gendarmen en de Zwit-
sersche wachten stonden opgesteld aan
de poorten der basiliek.
Het was de eerste maal sinds 1870 dat
het volk van Rome hunne schilderachtige
uniformen op het plein van St Jan van
Lateranen te zien kreeg.
DE PONTIFICALE MIS
De Pontificale Mis begon om 11 ure.
Wanneer de Paus om half elf verscheen
barstte een onbeschrijfelijke geestdrift
los. Z. H. bekleed met de pluviale en de
tiaar op het hoofd, deed de Paus, op de
"Sedia gestatoria> gedragen, zijne intrede
langs de Poort Innocentius III. Zegenend
vorderde hij langzaam tot aan het hoofd
altaar.
17 Kardinalen, onder wie 16 Roomsche
en de Kardinaal Hlond, primaat van Po
len, woonden de plechtigheid bij.
Kardinaal Sincere, officieerde.
Na het evangelie las een leerling van
het Capranicacoliege een kort sermoen
waarin hij de vreugde uitsprak dat Z. H.
de Paus eene oude traditie had hervat
en Gode vroeg dat deze verjaardagen van
het Verlossingswerk aan de wereld het
heil mocht brengen waar deze naar snakt.
De Mis eindigde om 12 ure 15.
DE ZEGEN
De Paus besteeg nu opnieuw de sevia
gestatoriaen werd, voorafgegaan door
de kardinalen, bisschepen en orde-over
sten naar de eerste verdieping gedragen
van de basiliek, tot aan het middenbal-
con.
Toen de H. Vader verscheen steeg een
geweldig gejubel op uit de menigte die
tot verscheidene honderdduizenden is aan
gegroeid.
Herhaald door acht luidsprekers werd
door Z. H. de zegen uitgesproken.
Twee ceremoniemeesters, de eene in
't Latijn, de andere in 't Italiaansch. ga
ven lezing van de aflaatformules waarna
de H. Vader in het paleis terugkeerde.
WIJ BEGINNEN HEDEN
Een roman uit de crisisjaren 1931-1937.
door HERMAN MULDER.
Het is een boeiend werk van begin tol
het einde. Het is een brok leven uit
de pijnlijke jaren van crisis en werke
loosheid die we thans doorstaan.
We beleven er de treurige gevolgen van
misverstand tusscnen bazen en werklie
den; de gevolgen der socialistische theo-
riën in de werkersgezinnen; de werkloos
heid en het spook van den honger bij
brave werkers en kleine kindjes en tus
schen dit alles het leven van Liza, de
frissche dochter van den dokwerker, op
gevoed door een vader verdwaald door de
socialistische gedachten, zonder God noch
strenge zedenleer; het zoeken naar genot;
de verleider; het treurig einde van het
teleurgestelde meisje.
Heel het werk strekt tot een oprcep
naar meer liefde en onderlings hulp tus
schen alle menschen en tot verheerlijking
der christene zedenleer.
Het is een niet alledaagsoh werk en Le
zers van ALLE standen hooge zoowel
als mindere zullen er nut tot eigen ver
betering kunnen uit trekken.
e33G3EB3B£SS;jXH3EftiUi*135iaHi3MB
Een Ex-Prinses aan 't woord
Ex-Prinses Cecile, dochter van den r-f-
Keizer van Duitschland, vc.it he: 1
voor den luidspreker op i j L.„*«
richt door de Vrouwen te De.