I
WERWAARTS
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
Herodes, de Kindermoordenaar
HET HERSTEL VAN ONRECHT
OMVORMING DER REGEERING
Nieuw schandaal van omkooperij b Lrussel
Kalender 1934
POLITIEKE KRONIEK
KRACHTIGE VERKLARINGEN VAN DEN
HEER MINISTER VAN STATE VAN CAUWELAERT
KATHOLIEKE RADIO
IN VLAANDEREN
Heeren Pouiiet en Carton de Wiart afgetreden
Heeren Van Cauwelaert en Pierlot
worden IVIinister
VREESELIJKE MIJNRAMP IN TSJECHO-SLOWAKIJE veiligen, behoeden of bewaren?? En
ZONDAG 14 JANUARI 1934.
2' JAAR. N 2.
«DE HALLE»
Katholiek Weekblad van leper
Buree!:
Boterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOS 1 JAAR (per post)
Binnenland 18,40 fr.
Belgisch Congo 35,Ir.
Frankrijk 35,Ir.
Alle andere landen 55,(r.
vagmer
EA.N3EX VANXESTE, Poperlcjo
TeL PopeHnge N'
Postcheckrekening N' 15^70,
TARIEF VOOR BERICHTEN':
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten minimum) 4.CO fr.
2 fr. tael. v. ber. met adr. t. bur.
Berichten op 1* bh per regel 2,50 fr.
Berichten op 2* bi. per regel 1,75 fr.
Rouw her. en Bedank, (min.) 5.00 fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanraag.
Annoncen rijn Yocraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond Ingezonden worden. - K.eLre
berichten tegen den Donderdag noen.
GODSDIENST
Een der hatelijkste figuren uit de
wereldgeschiedenis.
Hij was het die den eersten aan
slag pleegde op het leven van het
Goddelijk Kind te Bethlehem. Hij
mag samengaan met Judas, die den
laatsten aanslag bereidde op 't le
ven van den Zaligmaker.
Bij Judas was het om 't geld. Bij
Herodes om 't genot en de macht
van den troon.
Beiden waren verraders. Een ver
rader draagt altijd het masker der
vriendschap: Judas en Herodes wa
ren even vriendelijk en even verra
derlijk. De eene smoorde zijn lafheid
ln een verraderlijken kus, en de an
dere beloofde te knielen in aanbid
ding voor zijn slachtoffer.
Het moordlustig plan mislukte, 't is
waar; maar had Herodes daartoe de
kans gehad, hij had de Koning der
Joden gewurgd in een kus!
Alwie Herodes in den weg stond,
moest verdwijnen. En een man, of
liever, een monster lijk Herodes was
doorslepen in die kunst. Alzoo ver
dwenen zij allen, die zijn troon kon
den bedreigen. De een na de an
dere viel, als onder de slagen van
een onzichtbare hand.
Alzoo vielen en verdwenen ook twee
van zijn eigen kinderen!
Eenvoudig daarom omdat ze hem
stoorden en zijn rust ontnamen en
zijn gemakkelijkheid bedreigden, 't
V/as hem overigens genoeg dat zijn
moorddadig plan verradersplan van
Bethlehem in duigen viel, om heel
de streek ln rep en roer te zetten
door een algemeene moorderij op
groote schaal, door de ontzettende
slacnting van onschuldige kinderen.
In dien tijd timmerde men in het
land van Herodes meer doodkisten
dan wiegen.
En toen Herodes dat zag. ademde
hij vrijer in zijn vorstelijk paleis,
kon hij vrijen teugel geven aan zijn
persoonlijk gemakzucht, zijn schelm
stukken smoren in bedwelmenden
feestroes, en zijn zorgeloos leventje
verder slijten...
Voor een tijdje maar! tot zijn li
chaam eindeiijk begaf onder den
drukkenden last van ondragelijke
kwalen.
Herodes, de monsterachtige schelm,
Is sedert bijna twintig eeuwen ge
storven.
Maar zijn trawanten en navolge-
lingen leven nog. In volle «verlichte»
twintigste eeuw zijn de aanslagen
op het onschuldige kinderleven, he
laas, niet zoo zeldzaam.
't Schijnt misschien niet meer zoo
als het gebeurde te Bethlehem, doch
't blijft even harteloos, even onmen-
schelijk, en vol sluwe berekening.
En t wordt fijner aan boord ge
legd. De menschen zullen er niet van
spreken, de gazetten er niet over
schrijven, noch de tribunalen erme
de gemoeid zijn.
Men heeft het zelfs nog verder ge
bracht. De oorlog werd niet enkel
verklaard tegen het kiemende en
wassende leven, maar de weg naar
het bestaan zelf wordt heel eenvou
dig versperd en afgesneden.
Er ligt als een sombere en dood
sche kerkhofstemming over de we
reld. In vele huizen is die doodsche
lucht binnengedrongen, en hangt er
over de ledige wiegen.
In vele steden telt men twee gra
ven tegenover ééne wieg; in vele dor
pen timmert men zooveel doodkisten
als wiegen, lijk weleer te Bethlehem...
Maar thans is het uit zelfgewilde
uitbloeding, uit welberekende genot
en gemakzucht.
Om de crisis? Och kom, wqt zei
den die menschen vóór de crisis? in
de goe jaren?
Om de armoede? Maar er staan,
over 't algemeen, meer ledige wiegen
in de paleizen dan in de krotwonin
gen!
Om het tegenwoordige ellendige le
ven? Jawel, omdat men het leven lijk
het is en moet zijn niet meer dragen
kan, omdat men het leven niet meer
kristelijk opvat, maar op zijn hei-
densch uitleeft.
In zekere grootstad zijn er 40.000
honden meer dan zuigelingen. Hiér
en daar wordt het nu de mode dat
de ouderliefde overgaat naar het
schoothondje. Schoonheidsinstituten
worden opgericht voor kleine poedel
tjes, en hondenkerkhoven aangelegd
met marmeren grafzerkjes...
Hoe diep daalt de mensch, als het
moederschap wordt gehoond, de kin
derzegen uitgelachen, en 't kroost
rijke gezin misprijzend met de hand
wordt gewezen! En wat een heerlijk
en eerlijk menschenleven wan
neer honden de kinderen verdringen
uit de armen der moeders!
Men beweent de slachtoffers van
de treinramp te Parijs, van den
luchtpostdienst te Ruisselede, van de
mijnontploffing te Bohemen. Nog im
mer betreurt men sedert vijftien jaar
de tien millioen menschenlevens in
den wereldoorlog vernietigd.
Doch wie zal beweenen de slacht
offers van den moordenden oorlog
tegen het kind, wie zal betreuren de
kinderlevens door wulpsch plichtver
zuim belet of weggemaaid door de
moorddadige zonde van Herodes?
brutaal, niet meer zoo barbaarsch
IS.'CSl£3aB9IB233S2IBSBSSBBBBBEii3.1B3BB2«!33BBEQB39BSEa£S23S3By
HET ONWAARDIG KABAAL TEGEN DE
HERSTELMAATREGELEN VOOR VLAAMSCHE AMBTENAARS
In «Le Vingtième Siècle» verscheen welke door de commissie zijn voorge-
een belangrijk interview afgenomen
van den Heer Minister van State Van
Cauwelaert.
Na de herrie gestookt tegen de
voorgenomen maatregelen te hebben
aangestipt wijst Le Vingtième Siè
cle er op dat dit protest en die be
weging een niet minder levendige
reactie verwekken in de Vlaamsche
middens.
Wat denken de Vlaamsche leiders
van die gisting? vraagt Le Ving
tième Siècle
Die vraag werd gesteld aan één
hunner meest vooraanstaande man
datarissen, Heer Van Cauwelaert, Mi
nister van State.
ACISTATIE STEUNEND OP
ONWETENDHEID
Het zou, zegt de katholieke volks
vertegenwoordiger van Antwerpen,
eene niet te vergeven jout zijn te
genover de Vlaamsche openbare mee
ning, indien, na haar zoo langdurig
geduld, de Regeering moest wijken
voor eene agitatie die, het is noo
dig er nadruk op te leggen berust
op eene onvrijwillige (ik geef zulks
toe) onwetendheid van de jeiten. Het
is geen nieuwe zaak. Hoe menigmaal
hebben de Vlaamsche parlementsle
den en ministers niet hun beklag ge
maakt over zekere dwalingen die ge
schiedden daags na de bezettingEr
toerden hun beloften gedaan, gevolgd
door een onpartijdig onderzoek, ge
daan door een commissie samenge
steld uit personaliteiten van het be
stuur, die zeker niet van te gunstige
stemming ten opzichte der Vlamin
gen kunnen verdacht worden. Ik zelf
ken zekere dossiers en het is vol
doende ze open te slaan om zich er
van te overtuigen dat echte onrecht
vaardigheden werden begaan. Minis
ters hebben maatregelen getroffen
welke zij wisten niet gesteund te zijn
op de rechtvaardigheid. Ik kan V nl.
het geval aanhalen van een opziener
van het middelbaar ondenoijs: de
minister had zelf erkend dat de te
gen hem aangebrachte feiten onbe
duidend waren, en slechts een beris
ping verdienden. De zaak werd voor
een eere-comiteit gebracht dat zich
uitsprak voor de afzetting. En het
hoofd van het departement heeft
zulks aangenomen. Aan wat had de
man zich nu schuldig gemaakt? Hij
had, in 1915, in een Vlaamschen
Kring waarvan enkele leden nadien
naar het aktivisme overgingen, eene
voordracht gehouden over de Vlaam
sche uitspraak! Hij was daar opge
treden als deskundige en geen enkel
feit van gebrek aan burgerplicht kon
hem dus aangerekend worden.
De Heer Delacroix heeft erkend
ilat in andere gevallen vergissingen
werden begaan die moesten goedge
maakt worden. Doch hij is gezwicht
voor de zedelijke drukking die door
sommige hooge ambtenaren werd ge
oefend. Men dient ook op te merken
dat de meerderheid van hen die noch
katholiek noch Vlaming waren sedert
den oorlog terug in dienst zijn ge
nomen en hun loopbaan hebben
voortgezet. Ik meen dat maatregelen
steld het minimum vormen dat bij
ministerieele beslissing aan de be
langhebbende agenten kan worden
geschonken. Zoo de regeering wijken
moest voor de agitatie die thans in
het leven geroepen wordt; dan zou
geen katholiek Vlaamsch minister
nog langer in de regeering kunnen
blijven want dan zouden die Vlaam
sche ministers door de Vlaamsche
openbare opinie als lafaards worden
beschouwd.
DE TOESTAND IS ZEER ERNSTIG
De toestand is zeer ernstig, geloof
mij. Wij hebben twaalf jaren lang
tegen de aktivisten gestreden die ons
hebben verweten de Vlaamsche zaak
te verraden en wij zijn erin geslaagd
het frontisme te vernietigen. Moest
de regeering ons die beleediging aan
doen haar woord niet te houden en
wijken voor de chantage van buiten
dan zouden wij onvermijdelijk tegen
de regeering moeten staan.
Men kondigt een vergadering van
de liberale parlementairen aan.
De liberalen doen wat zij goed
vinden. Zij hebben deel uitgemaakt
van de regeering en men heeft nooit
gepoogd hun vertrouwen te bescha
men.
Men spreekt ook van een inter
pellatie.
Dat ligt in de parlementaire tra
ditie. Als hel Parlement niet tevre
den is over de getroffen beslissing dan
moet het dit zeggen na een debat
tijdens hetwelk eikendeen de noodige
uitlegging zal hebben verstrekt. Ik
herhaal dat de heele agitatie berust
op opzettelijke of onvrijwillige on
nauwkeurigheden. Wij vragen na
tuurlijk niet dat men verraders terug
in dienst zou nemen. Doch in de bun
dels treft men dingen aan die bela
chelijk of onbeduidend zijn en om re
den waarvan het onrechtvaardig zijn
zou de loopbaan van een bediende te
breken. Men heeft onlangs naar aan
leiding van de zaak der politiecom
missarissen verteld dat de politiecom
missaris van Brussel tijdens de be
zetting paspoorten in blanko getee-
kend had die door de Duitschers wer
den geëischt. Welnu die politiecom
missaris werd gedecoreerd. Ware hij
een Vlaming geweest dan zou men
hem aan den schandpaal hebben ge
klonken.
DE VLAAMSCHE OPENBARE
OPINIE
Het zou gevaarlijk zijn de Vlaam
sche openbare opinie in opstand tc
doen komen. Want wij vragen enkel
dat de waarheid zou recht gedaan
worden. Ongelukkig heeft de regec-
ring te lang getalmd. Indien zij elk
geval afzonderlijk had onderzocht,
dan zou die heele zaak niet die om
vang hebben gekregen. Doch de re
geering heeft gemeend dat zij goed
deed door een oplossing van a'.ge-
meenen aard te treffen. In de pro
vincies en ook te Antwerpen zijn die
kwesties sinds lang opgelost. Als men
dezelfde besluitvaardigheid te Brus
sel had aan den dag gelegd, dan zou
den deze vraagstukken sedert gerui-
men tijd dood en begraven zijn.
Er bestaat op dit oogenblik een on
beschrijflijke verwarring zoowel op
ekonomisch als op politiek gebied.
Men heeft langen tijd gemeend dat
ekonomie en politiek geen uitstaans
hadden met elkaar. En om de eko-
nomische krisis te bestrijden zoch,
men naar ekonomische redmiddelen
Toen deze ten slotte hulpeloos ble
ken is men aan de politiek gaan
knagen, omdat men begon ln
zien dat er feitelijk een zeer nauu
verband bestaat tusschen het brood
en de verdeeling ervan. Men is ver
der gegaan en men is tot de con
clusie gekomen dat liet politiek le
ven de ekonomie in zich opneemt
met andere woorden, dat de ekono
mie enkel een deel, een voornaam
deel weliswaar, maar toch een dec
is van de politiek.
Politiek heeft hier natuurlijk de
beteekenis van totaal leven der
volksgemeenschap
Het zwaartepunt van de krisis ver
plaatste zich van het ekonomische
naar het politieke. Als de politieke
struktuur herzien wordt, zal de eko
nomie tezelvertijd een gezondheids
kuur ondergaan. Dit is bijlange geen
ketterij meer. En we gelooven zelfs
dat de strijd thans meer sociaal is
dan ekonomisch.
Er was een tijd dat de menschen
deemoedig het hoofd in den schoot
legden en alle heil verwachtten van
den tijd en de ekonomisten. Na re
gen, zonneschijn was het credo van
hun fatalisme; en de conjonktuur-
akrobatiën van de geleerde menschen
zorgden voor het noodzakelijk vleug
je optimisme.
Maar als er op dit moment nog
woestijnen en berglanden kunnen
ontdekt en opgespoord worden, is er
zeker geen enkel hulpmiddel voor de
krisis dat nog niet aangeprezen werd.
het moge nog zoo microscopisch zijn
De gekste onzin werd vrijmoedig
aanvaard en geëxperimenteerd. Ja
zelfs de wetenschappelijke en ratio
neele ekonomie is nog zeer empirisch
En zooals men vaak voor een zieke
alle mogelijke en onmogelijke char
latan-remedies wil beproeven, heeft
men net hetzelfde geprobeerd voor
een... ekonomische wetenschap.
Le mal est sans remèdes. Een heele
boel menschen hebben ten einde
raad, alle hoop verloren en de zaak
geklasseerd, dit wil zeggen gelooven
niet meer in een herneming, en aan
zien de krisis als een bestendige gee-
sel, die niet meer kan noch zal weg
gecijferd worden.
Doch andere akteurs zijn van ach
ter de schermen op het tooneel ver
schenen. En de spelers van het twee
de bedrijf zijn dezelfde niet meer als
die uit het eerste.
Wel gaan de ekonomisten nog ge
regeld voort met wekelijks of maan
delijks statistieken en nog statistie
ken uit te geven met cijfers die de
schrik op het lijf zouden jagen, als
ze... de menschen zoo onverschillig
niet lieten.
Een nieuwe lente en een nieuw
geluid.
De nieuwe akteurs hebben thans
de belangstelling aan hun zijde. Zij
spelen niet met cijfers, piaar heb
ben de mensch, de komplete mensch
vastgegrepen.
Het zijn geen stijve, verweten-
schapte geleerden die tooveren met
geestdriftige formules. Het zijn jon
ge menschen die verklaren dat wan
neer de maatschappij en het kader
waarin ze beweegt gezuiverd en ver
nieuwd wordt, de krisis noodzakelij
kerwijze moet en zal verdwijnen.
Eerst de politieke krisis. Ziedaar
het geldend theorema, met als co-
rollarium, als logisch uitvloeisel, de
gezondmaking van de ekonomie.
Slaat de eerste de beste krant open
en iedere dag kunt ge de uitdruk
king hervorming van den Staat
verifleeren.
Als enkele menschen heftig discus
sieeren, wordt hun diskussie vaak
verrechtvaardigd door het spreek
woord: Du choc des idéés jaillit
la lumièrenet of een spreekwoord
geen klinkklare levensdwaasheid zijn
kan in plaats van gecondenseerde
levenswijsheid.
En als dat hoogervermelde spreuk
een werkelijke beteekenis zou heb
ben wat we sterk betwijfelen
kan ze thans van uitstekend nut zijn.
Nog maariras is de politieke strijd
of beter de strijd rondom de politiek
ingeluid, of het is om er het hoofd
bij te verliezen. Gelukkig nog maar
dat de nieuwe strijders sterk bij adem
zijn, en over een athletisch uithou
dingsvermogen beschikken om een
Ladoutnègue of een Nurmi te be
schamen.
Wie thans dc moed heeft om de
meeste Europeesche revues ln te kij
ken en te verwerken staat versteld
over de diversiteit in de voorgewende
methodes... en stelsels.
Internationalisme, diktatuur, par
lementarisme, corporatisme, vrijheid,
tucht, communisme, individualisme,
orde, zijn schei ing en inslag gewor
den.
Sedert Rusla d een Sovjet-Unie
werd, sedert Mussolini Rome ver
overde, en Hiti r de pseudo-demo-
kratie van We. lar wegbezemde, is
er in de overvlanden een sterk
geschoold gesU.sht opgestaan, dat
zich eerst ferm gespijsd heeft met
de geestelijke waarden der hierbo
ven genoemde bewegingen en ze
thans in eigen land praktisch wü
omzetten.
Na zoovele steden en dorpen door
heen het heele Vlaamsche land, door
heen onze West-Vlaamsche gouw in
het bijzonder, komt ook thans Pope-
ringe aan de beurt voor het houden
van een Katholieken Radiodag. Van
Brugge over Torhout, Roeselare, Kort-
rijk tot Meenen; van Tielt over Diks
muide tot Nieuwpoort liggen de ra
diodagen van voordezen als een ver
overend kruisteeken over ons West
Vlaanderen gezaaid. Het ls derhalve
ook maar passend dat ook de zuide
lijke westkant zijn beurt opneemt
Gebeurt dit laat van tijd, het zal er
des te meer om gebeuren met de
aart vaderlijke keikoppigheid en, la
ten we wenschen en verhopen, met
onverwrikbare volharding.
Op Zondag 14 Januari zal de ka
tholieke radio-ontwaking zinderen en
trillen door de luchten en door de
gemoederen van het Poperingsche
Van op den preekstoel onzer kerken,
door de woorden der propagandabro
chuurtjes, door het gejoel der neefjes
en nichtjes van Nonkel Jan, door de
goedgestemde aandacht der groote
menschen zal duidelijk worden, ook
voor de meest onachtzamen, dat er
besef komt aan de kant van onzen
Westhoek voor wat katholicisme en
radio met elkaar te maken hebben
op dezen tijd.
Zoo moet het!
Het mag immers niet dat ons ge
west van den modernen tijd en voor
uitgang alleen maar zou kennen: het
samenloopen van volken en rassen
voor de massaslachting van een we
reldoorlog, het daveren der lorries
die onze wegen tot gruis en put heb
Daartegenover staat de oude garde
die zich mordicus vasthoudt aan de I pen gereden, der obussen en grana
princiepen die ze belichaamt, de ten die de muren der huizen op ver-
kampioenen der vrijheid en der de- ren afstand tot pulver hebben ge-
mokratie. schoten, de geperfectionneerd
De eersten staan rechts, de ande- moordtuigen van gas- of luchtbom-
ren links. men. De moderne tijd bracht ook
De eersten zijn revolutionnairen anders en, goddank, beter: aldus, de
van rechts, de anderen zijn ofwel veraangenaming van het moderne
conservatieven ofwel revolutionnairen leven door het rondvaren der won-
van links. derlijke toovergodin die radio heet.
In medio virtus Velen meenen Radio is een keurteeken van den
hun heil te vinden op den gulden nieuwen tijd: als boodschapper van
middenweg en zouden het oud re- kunst en kennis, van woord en zang
giem opknappen met enkele nieuwe i reist hij de ruimten rond, en giet
waarden. zijne weldaden en verleidingen uit,
Ieder kamp zelf is nu onderling zoowel over den versten uithoek of
verdeeld. pet kleinste kantje, als wel over de
Er zijn voor- en tegenstanders van groote en kleinere steden van hein-
diktatuur; voor- en tegenstanders de 0f pjj.
van volksmedezeg genschap. Radio wordt een grootmacht... is
Het korpor^tief stelsel telt veel alreeds de moderne grootmacht! Wie
aanhangers, wijl het parlement al- dat van hier af nog niet begrijpt is
gemeen veroordeeld wordt. een wereldvreemde, is niet van zijn
Sommigen stellen de Staat als doel, tijd, leeft niet in de voeling van wat
anderen de volksgemeenschap. gaat en staat, woekert of roert, ver-
Weg met de demokratie hier leve overt... en staat om te winnen! Radio
de demokratie een eind verder. jg eene realiteit in onze wereld van
Zonder te 'n van de nuan-\nu_ een machthebbende realiteit die
ces, de schaKxeringen, is het reeds Zjjn werk volvoert-, de ruimten door,
duidelijk genoeg dat ook de politieke al over onze hoofden en over onze
krisis geen eenstemmig koor is. streken en gewesten. Een machtheb-
Ze behoort zelfs niet tot het do- pende realiteit die met eene snelheid
mein der massa, want jammer ge- van 300.000 km. per sekonde zijn werk
noeg is de massa nog wat ze altijd aflegt... niet ergens in Amerika of in
geweest iszonder belangstelling Rusland, maar wel in onze eigenste
voor alles wat buiten het ordinaire streek van Vlaanderen, ten goede of
lifft. ten kwade onzer eigene Vlaamsche
Dit is echter geen reden om de I huisgezinnen en menschen.
evolutie over 't hoofd te zien, wel Radio is verleidelijk en hij speelt
integendeel. Als de stam en de tak- daarin en daartoé al zijne moderne
ken er zijn komen de blaren en de troeven uit. Hij biedt zich aan, ko-
vruchten bij de genade Gods. mende van zijn verre reis, over hui-
De politieke krisis is op het huidige zen en daken, door steen en door
moment een kwestie van macht. hout. Hij is opgezet naar modernen
Het is niet denkbaar dat de vele trant, gekleed en gesmukt naar de
tegenstrijdige begrippen een resul- jongste snit en mode, met de voor-
tante leveren die iedereen kan be- naamheid en voorkomendheid van
vredigen. De een of de andere op- moderne wellevendheid, met al de
vatting haalt het. Dewelke? Deze die aanlokkelijkheid van het jeugdige
over de meeste macht beschikken zal, en van het nieuwe, met de dictato-
op het gepaste oogenblik. riale macht van bezitter buiten con-
Macht is geen getal. Niet de hoe- currentie der wijde ruimten en der
veelheid zal het halen, maar de hoeI overbrugde afstanden.
danigheid. Radio is ronddrager van leven en
De realisatie van de politieke om- gedachte. Met muziek en zang, met
vorming is voorloopig nog een toe- nieuwsbericht en voordracht gaat ra-
komstdroom. Thans is de revolutie dringt hij aan de menschenkinderen
nog innerlijk, ze gebeurt in den zijn gang, geeft radio zijn zin, en
mensch zelve. °P wat hij zelf heeft gekookt en ge-
En hoe verwarrend alles ook schi}-1 pakken, gestoofd of gebraden. Wat
nen moge, dit eene dient geestdriftig gewordt er intusschen bij dit alle3
onderlijnd te worden: Midden de van onze katholieke levensbeschou-
hopeloosheid van den tijd wordt er wing, van onzen christelijken levens-
blijmoedig gearbeid aan de arcliitek- I z;n?
tuur van een nieuwe mensch. Wie zal dit verzorgen en beveiligen,
(Veróoden nadruk.) Herwig. behoeden en bewaren langs de wijd-
iO loopende wegen van het aetherland,
daar ligt de nood, de levensnood van
het katholieke Vlaanderen uit den
V/oensdag IJ. zijn de Heeren Poullet en
Carton de Wiart als Minister afgetreden.
Heer Poullet uit gezondheidsredenen en
Heer Carton de Wiart omdat hij België's
bestendige afgevaardigde zou kunnen wor
den te Geneve bij den Volkenbond.
Een omvorming van het ministerie werd
bij zelfde gelegenheid bewerkstelligd. Een
ministerie werd gevormd van Nijverheid.
Handel en Middenstand. Daarbij komt in
de bevoegdheid van dit ministerie de pos
terijen, telefoon, telegraaf en radio.
Bij het Ministerie van Binnenlandsche
Zaken werd de Volksgezondheid gevoegd.
De Sociale Voorzorg keerde terug naar
het Ministerie van Arbeid.
Andere ministeries werden ook verminkt.
Aldus werd Nijverheid afgescheiden van
Arbeid: Middenstand werd Landbouw
ontnomen; Posterijen, Telegrafen en Te
lefonen werden ontnomen aan Binnen
landsche Zaken en de Binnenlandsche
Handel onttrokken aan Buitenlandsche
Zaken.
Heer Van Cauwelaert werd benoemd tot
Minister van Handel, Nijverheid en Mid
denstand. Heer Pierlot tot Minister van
Einnenlandsche Zaken en Volksgezond
heid. Heer Van Isacker werd Minister
van Arbeid en Sociale Voorzorg.
Alle Vlamingen zullen verheugd zijn om
het optreden van den Heer Van Cauwe
laert als Minister, en niet het minst de
Middenstanders. Het zal niemand ont
gaan welk ontzaglijk werk de Heer Van
Cauwelaert zal kunnen ten goede brengen
zijn Vlaamsche Volk ten bate.
Heer Pierlot is een krachtig Katholiek,
een Waal, senator van Luxemburg, die
met sterke hand het gezag en orde zal
weten te handhaven.
De afgetreden Staatslieden mogen bo
gen op een rijk politiek verleden en steeds
hebben zij hun beste krachten gewijd tot
's Lands welzijn. Met de meeste onbaat
zuchtigheid, de hoogste bevoegdheid en
rechtvaardigheid hebben zij ten allen tijde
ons Land en Volk gediend. Bedanken wij
hen daarvoor uit gansclier harte.
HET MINISTERIE
De gewijzigde titels
Met al die afschaffingen en wijzigingen
van departeraentsdlensten is het goed de
nieuwe samenstelling der regeering af te
kondigen.
M. DE BROQUEVILLE. kath., Eerste
Minister zonder portefeuille.
M. VAN CAUWELAERT. kath.. Minister
van Handel, Nijverheid, Middenstand en
P. T. T.
M. PIERLOT, kath.. Minister van Bin
nenlandsche Zaken en Volksgezondheid.
M. JASPAR, kath., Minister van Fi
nanciën.
M. SAP, kath.. Minister van Openbare
Werken en Landbouw.
M. TSCHOFFEN, Christ.-dem.. Minister
van Koloniën.
M. VAN ISACKER, christ.-dem.. Mi
nister van Arbeid en Sociale Voorzorg.
M. HYMANS, lib., Minister van Buiten
landsche Zaken.
M. JANSON, lib., Minister van Justicie.
M. DEVEZE, 11b., Minister van Lands
verdediging.
M. LIPPENS, lfb., Minister van Open
baar Onderwijs.
M. FORTHOMME, lib., Minister van
Verkeerswegen.
Dus, zeven katholieken, waaronder twea
christen-demokraten (in plaats van drie)
en vijf liberalen.
ONZE
-BET-
NIEUWE
KATHOLIEKE MINISTERS
bij hun bezoek aan het Koninklijk
Paleis: linke M. Pierlot; rechts onze
Vlaamsche voorman Heer Frans Van
Cauwelaert; in 't midden de kranige
leider II. de BroqueviLc.
Woensdag 3 Januari waren de ploegen
der koolmijn Nelson IIIte Briix, nabij
Ossec, in Tcjecho-Siowakije, als naar ge
woonte aan het werk getogen, teen zich te
6.45 uur een geweldige knal deed hooren.
Wanden begaven, gewelven stortten in,
zoodat op talrijke plaatsen de uitgangen
volkomen waren afgesloten. Mijnwerkers,
die neg niet dcor het geweld der ontplof
fing waren gedood geworden of niet door
de gassen bedwelmd, zagen zich ingesloten
en derhalve gedoemd tot een vrceselijken
dood door verstikking, indien niet tijdig
reddingsploegen opdaagden om hen te
ontzetten. De liftschachten, de verluch-
tings putten werden gansch vernield. Tot
overmaat van ramp ontstond brand in
verscheidene putten, zocdat aan redding
van de ingesloten slachtoffers r.-let meer te
denken viel, en tevens de stoffelijke scha
de nog aanzienlijk verhocgd werd.
de brand zet zich voort
Hoewel spoedig al het mogelijke gedaan
werd cm de naburige mijnen te bevrijden,
ftonden toch weldra de mijr.en Nelson
VIINelscn VIIIen Nelson IX in
lichtelaaie.
de reddingswerken opgegeven
De reddingswerken waren uiterst moei
lijk. Van de arbeiders die in de mijn aan
hit werk wareh op het ooger.hiik van de
ontploffing, heeft men er slechts vier kun
nen redden. Voorts werden slechts der
tien lijken gevonden. Teen de onder-
z.ekskornmissie de stopzetting van de red
dingswerken beval, bevonden zich 129
slachtoffers onder den grond, die onge
twijfeld reeds alien om het leven waren
gekomen. Daar zich in de mijn neg voort
durend ontploffingen voordeden, b.eef het
roekeloos nut het bergen der lijken te
willen voortgaan.
De ramp kostte den dood van 142 per
sonen.
de oorzaak
De onderzoekscommissie spreekt het ge
rucht tegen, als zou de brand reeds heb
ben geweid voor de ontploffing zicii voir-.
led. Volgens haar is de ramp waarschijn
lijk te wijten aan de ontploffing van miju-
gas, ontploffing wlke dun den brand hc-eii ziet: c? de puine-i bij de miWWki
veroorzaakt. .1. mi.njaiacoi
gr.aote beroering in de streek modernen tijd, de levensnood aan
Dadelijk na de ramp verdrong zich een een levenskrachtigen katholieken
dichte massa op de plaats van het ongeluk Vlaamschen radio-omroep
en eek toen alle hoop meest worden opge- Hoeveel heeft ons katholicisme, niet
geven, bleven velen nog bij de mijn toeven, in Amerika of in Rusland, maar hier
velen die spijts alles niet wilden getooven jn ons eigenste Vlaamsche Vlaande
dat het onherroepelijke was geschied en renj niet verloren door ontijdig of
8eUefd. «en vreeselijken onvoldoende benuttigen der moderne
painen van machten van pers, kinema en thea-
ft^ere mijnschacht. hoezeer dQor huidig
geslacht dit tekort aan doorzicht, aan
veroveringszin of daadkracht niet in
geboet?! Het rechtmatig aandeel op
de ruimten van den nieuwgevonden
aether worden ook thans alreeds, en
zeer beslist, aan het katholicisme
ontzegd en ontstolen... elders en ook
in ons land.
De kwestie is onmiskenbaar en
vast: of het hier een nieuwe maal
tot eene verloren zaak zal uitloopen,
of alhier een nieuwe maal, als het te
laat is, leiders en massa zullen bevin
den dat er zooveel onkruid groeit in
dat nieuwgevonden gebied, omdat er
ongestoord zooveel onkruid kan wor
den op rondgezaaid!
Katholieke radio in Vlaanderen
MOET leven en MOET er sterk wor
den! Voor het katholieke Vlaanderen
dat staat voor de onafwendbare
eischen van het moderne leven en
van den modernen tijd is dit een ge
biedende noodzaak en derhalve een
heilige plicht! Van stad tot stad en
van dorp tot dorp moet het vuur van
het veroverend radio-apostolaat wor
den rondgedragen, opdat bij allen het
noodige besef doordringe en de vaar
digheid tot de daad. Zoo verovere een
katholieke radio-omroep ten onzent
zijn vrijheid, zijn ruimte van bewe
gen in den aether, zijn recht op het
leven en zijn kracht om te leven!
Des luidt onze wekroep en onze
strijdleuze
Dus luidt onze wekroep en onze
Kerleve vrij K. V. R. O.
P. Leopold, O. C. D.
Wij, Vlamingen, zijn bijzonder ver
heugd over het benoemen van den
Heer Van Cauwelaert. Het is steeds
en rechtzinnige politieker geweest
die den last op hem nam ten bate
van zijn volk.
Als leider der Vlaamsche Kamer-
groep, als Burgemeester van Antwer
pen gaf hij bewijs van zijn durf en
zijn eerlijk werken.
We zien hem liefst als Minister van
den Middenstand omdat deze stand
lBBBBBaBBBBBBBBaBaaBB»B9aaBaB(asBBaaHBBBBBB3a3tB2iïas£aBBB
het meest verlaten is en het meest
lijdt onder de crisis.
Bij hem zal mogen aangeklopt wor
den; hij kent de nooden van den Mid
denstand en zal al doen wat in zijn
macht is om die te verhelpen.
Aan Minister Sap die in den kor
ten tijd dat hij den Middenstand on
der zijn bevoegdheid had er veel voor
deed, onzen besten dank.
Mochten de Middenstanders den
nieuwen Minister in zijn streven steu
nen met ONDERLINGE SAMENV/ER-
KING in plaats van gelijk nu
meikaar te verscheuren.
NAAR DE MACHT DOOR SAMEN
WERKING, weze de leuze, en, Leve
Heer Van Cauioelaert, Minister van
den Middenstand.
Nel.
:cu 111 a.
Na het komznissarissen-schandaal te
Brussel, leekte deze week eene nieuwe om-
kooperij-zaak uit waarin een afgevai.en
priester en eeltige ministerie-bedienden
oe trokken zijn.
Over deze zaak wordt een en ander ge
schreven in den brief van onizen corres
pondent uit Brussel. Evenwel dienen nog
enkele kieine bijoonderheden bijgevoegd
cm onze lezers ganeoh op de hoogte te
brengen.
De aangehoudene, genaamd Pater
Vereecke is een afgezette pater Redemp
torist. Op zijn naamkaartjes deed hij zich
doorgaan ais oud-a.moezenier, alhoewel
hij nooit tot het leger behoord heeft noch
tot het bisdom Brugge. Hij is geboortig
van Nieuwpoort.
Nevens Vereecke werden ook nog drie
ambtenaars van het Ministerie van Justi
tie aangehouden. Deze ambtenaars hadden
de genadeveriterur.gen in hunne bevoegd
heid en stonden, mits betaling, ten dienste
van Vereecke. Een drietal medewerkers
van den omkcoper, waaronder een gewe
zen politieagent, werden ook ingerekend.
Een hunner, zekere Kendrickx, poogde
zelfmoord tc plegen ln het gevang.
Naar verluidt poogde Vereecke, die
steeds in een half-price terkleed rondreisde,
alhoewel sedert jaren in den ban der H.
Kerk, zijn zaakjes uit te breiden lar.gs de
kust, te Oostende en te Nieuwpoort.
Zes aanhoudingen bleven behouden.
Buiten het bewerkstelligen der losiating
der gevangenen, deed Vereecke ook zaken
met de uitgedrevenen die hij poogde terug
te doen aannemen in het land. De prijs
van een loslating of gunst sohommelde
tusschen 200 tot 9.CC0 fr.
|Het zaakje werd aan het licht gebracht
doordat een Kortrijksche familie een som
bij Vereecke had gestort voor de vrijlating
van esn familielid en niet rap genoeg vol
doening kreeg. Alsdan werd de zaak ten
csaasaasi
gehoore van het gereoh', gebracht me'. 1. t
gevolg hie:eoven gemeld.
Laat ons hop er. cat eens alle mUd-u-;
mochten fi#uiverU worden.
Vereecke kort na rijne aar'cuding. Hij
verbergt gedeeltelijk zijn aangezicht voor
den fotograaf.
BBBBBBBBBBBflB3BBBBBBBBBBBBBBBBBBBB9BB2B22BQB3ai
LEENING
DER VERWOESTE GEWESTEN
5% 1922
Trekking van 10 Januari.
Woensdag morgen, om 10 uur,
heeft de 140° trekking plaats ge
had van de I.eening der Verwoeste
Gewesten 1922. De loten zij'n uit-
keerbaar als volgt
Reeks 143.669 Nr 6 wint 250.000 fr.
Reeks 93.331 Nr 18 wint 100.030 fr.
Reeks 143.669 Nr 7 wint 100.000 fr.
De andere nummers dezer reek
sen evenals al de nummers van de
reeks 45.853 zijn uitkeerbaar met
300 frank.
Belgische fabriek van
Chicorei Wyppelier-Taffin.
Heden geven wij bij ons blad on
zen Kalender 1934. Postabonnen-
ten en koopers van losse nummers,
iedereen heeft recht op een kalender.
We hebben hem zoo volledig mogelijk
gemaakt en daarom raden wij cl onza
Lezers aan hem uit te hangen en bij
elke omstandigheid te rade te gaa