25 Jarig Jubelfeest |van 7. E. H. Kanunnik VERVAEKE SPROETEN SPRUTOL Politiek en Sociaal Allerlei KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER Cyriel Verschaeve als Deken te Poperinge WaarLIJk Dankbaar, De beVoLklng Van 't poperlngsChe JUICht Vrij Voor 't VIJf-en-tWIntlgste Deken-JUbeLfeest Van kanonlk VerVaeke. iz^^rsaRSSBESBsassanaEBaaBaBcisaBaBBHHBBBBaBBBBBSBBzeu TE LISIEUX JONGELINGEN DOCHTERS WAT IS UWE JEUGD VERTROUWEN! roept Vandervelde TREK ER UIT! roept Spaak! de priester, dichter en denker «JUDAS» ZONDAG 15 APRIL 1334. WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN. 2 JAAR. N' 15. «DE HALLEi Katholiek Weekblad van leper Bureel: Eoterstraat, 17, IEPER. ABONNEMENTSPRIJS VOOS 1 JAAB (per port) Binnenland 18,50 fr. Belgisch Congo 35,Ir. Frankrijk 35,tr. Alle andere landen 65,fr. jcitsmn SAKSEN VANNESXE, Poperlng» Tel. Poperinge K* foatcheckrekenlng N' 15.570, T.VRIEF VOOR BERICHTEN* Kleine berichten per regel 100 fr. Kleine berichten (minimimi) 4,00 Ir. 3 fr. toel. v. ber. met adr. t. bur. Berichten op 1* bL per regel 2.50 fr. Berichten op 2* bl. per regel 1.75 fr, Rouwber. en Bedank, (min.) 5.00 Ir. Te herhalen aankondigingen: prijs op aanraag. Anr.oncen rijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag avond ingezonden worden. - K.elne berichten tegen den Donderdag noen. Zooals we reeds aankondigden viert Po peringe op Maandag aanstaande 16 April, de 25' verjaring der benoeming van Z. E H. Kanunnik Vervaeke als Pastoor-Deken onzer stad. Heel de bevolking zal hieraan mede vieren om zijne genegenheid te bewijzen aan den Jubilaris die steeds met zacht held doch vastheid iedereen wist te ge leiden. ALGEMEENE COMMUNIE Zondag 15 April, worden al de goede christenen uitgenoodigd om met de H. Hartebonden een Heilige Communie op te dragen ter Intentie van Z. E. H. Deken, die dan 's anderendaags zijn jubelfeest viert, en die ook vuriglijk God zal bidden voor al c:ze die hem Indachtig zijn. ORDE DER FEESTELIJKHEDEN Maandag 16 April: Te 10 uur: Solemneele dankmis door den Jubilaris met Pontificale Assistentie van Zijne Excellentie Monseigneur La miroy, Bisschop van Brugge; en met Kan selrede door Hoog Eerwaarden Heer Ka nunnik Mahieu, Groot Vicaris. Te 11 li uur: Plechtige ontvangst in het College. Te 1 uur: Feestmaal, bij inschrijving, ln den Katholieken Kring. PRACHTIG GESCHENK Om een blijvende herinnering van deze grootsche plechtigheid te behouden, werd door de bevolking beslist aan Z. E. H Vervaeke, bij zijn Deken-Jubel, een autaar voor St Bertinuskerk aan te bieden. Een omhaling hiervoor in Stad en Dekenij ge daan, liet toe, elk naar zijn vermogen, aan dit edel werk deel te nemen. LAATSTE SCHIKKINGEN De feestvergadering te 11 li uur ln het College is vrij voor iedereen (zoowel Vrouwen als Mannen); Het Feestkomiteit vraagt dringend aan alle inwoners hun huis te willen be vlaggen. gezinsopvoeding VERBRQEDERINGSDAGEN Op aekeren dag liet onze goddelijke Ver- loeftr vol deernis het oog weiden over Jerusalem. De groote stad rag vóór Hem in volle pracht. Betooverend schoon en f vol majesteit verhief zich de wonderbare i tempel des Heeren en vol trots de paleizen ea voorname huizen der rijken; zij ver- f leenen den stad een schitterend aanzien; op de straten heerschte een bont gewoel en zag men tal van vroolijke menschen; r in sommige huizen vierde men feest hier naar aanleiding van een of andere blijde gebeurtenis, daar eenvoudig uit zucht naar genoegen en uitspanning. Dit alles aan- sohouwde het oog van onzen goddelijken Heiland, doch Hij zag dieper en verder, Hij zag in de toekomst en ontwaarde itaarin den ondergang van Jerusalem. Waar het goud van den tempel Hem te- genschitterde, teekenden zich vurige vlam men af, welhe het heerlijke gebouw in de asch legden; waar vreugde heerschte en feestgezang weerklonk, dreigde bittere rood en grijnsde het spook van den hon ger; waar gejubeld werd en gejuicht, hoorde Hij argstgeschrei en het rochelen van menschen in bangen doodstrijd. Dat al «es vervulde zijn liefdevol hart met wee moed, tranen van medelijden schreide Hij en diep bedroefd riep Hij uit: Mocht ook gij, en wel op dezen uwen dag, neg erkennen wat U tot vrede strekt! Doch nu is het voor uw oogen verborgen Ook menige Jonge dochter, menig jon- Feiing leeft er zorgeloos op los. Ze geven zich over aan verstrooiing en vermaak, vol verwachting houden ze hun blik op de toekomst gevestigd, ze gaan groot op hun vaak ingebeelde, talenten en wanen later heel wat tot stand te zullen brengen en dan zoo gelukkig te zullen zijn. Ware het hun echter gegeven, in de toekomst te lezen, dan zouden ze niets aanschouwen, dan een treurig leven, dan kommer en ellende- Jongelingen en dochters, tot uw tijde lijk en uw eeuwig heil zal het bevorderlijk zijn, als ge juist tijdens uw jeugd met hoo- gen ernst streeft naar deugd en volmaakt heid. Wel is de tijd uwer jeugd de schoon ste en prettigste van geheel uw leven; wel gelijkt hij op de lente, waarin de natuur uit haar winterslaap ontwaakt en tallooee bloemen hun teere kelkjes openen, waarin do blauwe onbewolkte hemel vriendelijk op ons neerziet en zoete lentelucht ons verfrischt. Doch diezelfde Jeugd is de ge wichtigste t-ljd uws levens, de tijd, waar van uw toekomst geheel en gansch af hangt. ooit wat het leven hiernamaals be treft. De Jeugd is de zaaitijd. Bewerkt men dan den akker zijner aiel niet, strooit men can geen zaadjes uit, doch laat men hem treak liggen, dan zal hij ook in den oogst tijd geen vucht opleveren. Men moge dan in de nazomer arbeiden, zoo hard men kan, om het verzuimde in te halen, het zonnetje moge nog zoo lustig schijnen en mikJe regen de dorstige aarde drenken toch zal geen overvloedige oogst uw deel jn. Gij hebt den zaaitijd ongebruikt la ten voorbijgaan en dat is een onherstel baar nadeel. Juist zoo gaat het met uwe jeugd. Wilt ge later waarlijk gelukkig zijn. dan moet ge, terwijl ge nog Jong zijt, den grondslag daartoe leggen door een deugd zaam en echt christelijk leven. Wilt ge la- Ver rijk zijn aan deugden en zoodoende welbehaaglijk aan God en de menschen. spant dan al uw krachten in; om uw ziel in onschuld te bewaren en haar met deug den te versieren. Eten zesvoudig aureool moet haar omgeven en haar een schitte rende glans verleenen! BELGISCHE FABRIEK VAN CHICOREIWYPPELIER-TAFFIN komen vroeg in het voorjaar. Voorziet Udaarom tijdig van een pot Verkrijgbaar in alle Apotheken. In den loop van aanstaanden Zomer worden door het Katholiek Reisbureau Dux Korte Nieuwstraat, 46, Antwer pen, verschillige bedevaarten ingericht uaar Lisieux, per autocar. De eerste bedevaart van 29 April tot 2 Mei gaat over Parijs, Lisieux, Deau- ville, Trouville; de tweede bedevaart 11-15 Juli gaat over Atrecht, Abbeville, Rouen en door heel Normandië. Het doel dezer bedevaarten Is vooreerst aan de kleine Heilige Theresiia, vereering en liefde aan te bieden door haar heilig dom in bedevaart te bezoeken en vervol gens aan onze uitgeweken landgenooten de gelegenheid te geven met hunne fami lieleden en vrienden uit het vaderland te verbroederen. Kost: voor de 1* bedevaart: uit Kort- rijk per spoor: 2" klas: 465 fr.; 3* klas: 355 fr.; daarbij 167 fr. voor verblijf te Lisieux. Tweede reis in autobus kost 625 fr. per persoon, alles inbegrepen. Alle verdere inlichtingen te verkrijgen op bovengemeld adres. Met betrek op die Bedevaart-Verbroede- ringsdagen ontvangen we nog volgende van een Vlaming landbouwer uit Nor mandië: Op het tijdstip van deze bedevaart staat het heerlijk Normandië in zijn prach tigste natuur-gewaad; zijn honderddui zend cider-, appel- en peerelaars in voile bloei, zijn een wonder van natuurschoon; zijn bosschen. boomen en weiden in jeug dig schitterend groen, geven U overvloe dig en weelderig de schoonste zichten en panoramas; zijn bergen en valleien door- kronkeld met snelvliedende rivieren, met tusschenin de machtige Seine-stroom; de zingende kwielende vogelen in de boomen, het prachtig vee in de rijke weiden, de huppelende lammeren en schapen in de bergen, de zotspringende veulens met de rennende koersenpeerden in de berggra- zen, bieden U alles door-een gemengd in het schoone lentegroen, zeker het prach tigste en meest schilderachtigste land schap van gansch het Fransche land. Een reis in en door La vielle Norman dië in de bloeiende Lente is een aan eenschakeling van verrukkende aanblik ken in weelderige krachtige levensgroei. Vlamingen, die de natuur, den groei en wasdom bemint, gaat ter gelegenheid van de groote bedevaart naar Lisieux met uw landgenooten aldaar verbroederen; gij voornamelijk die er familie, vrienden of kennissen wonen hebt. Wij kunnen U ver zekeren dat Ge er gulhertig-Vlaamsch onthaald zult zijn. De ijverige priester E. H. Jer. Van Eecke, is er de beminde aalmoezenier der Belgen, door de Franschen algemeen geacht en zeer gewaardeerd, zoo bewonderd ter gele genheid zijner lijkrede-sermoenen bij de diensten in verscheidene steden opgedra gen voor onzen beminden Koning Albert. De oude prachtige kathedralen en kerken, waren ditmaal te klein om het toege stroomde volk, met de overheden en de Oud-Strijders aan het hoofd, plaats te geven. E. H. Van Etecke, verzoekt zijn land genooten talrijk te komen naar deze be devaart en er te verbroederen met de Belgen in Normandië, onze familiën ten goede en God ter eer. Ia Duitschland ging het onder in zijn congenitale machteloosheid. In Oostenrijk is het gesmoord in het bloedige bad, dat het door zijn bewapeningsmethode had uitgelokt. In Belgie dreigt het te vergaan in zijn rijkdom, die eens zijn macht en zijn hoogmoedigen trots is geweest. In Spanje wordt het gedood door de geesten der revolutie die het zelf heeft opgeroepen. En wie weet wat er volgt in andere landen. In dergelijke partij kan ons volk zijn vertrouwen niet meer stellen, in dergelijke politiek kan ons arbeiden de volk slechts een zeer pijnlijk ont waken kennen. Mochten velen thans klaar zien en begrijpen! - - - - DOOR VOLKSVERTEGENWOORDIGER R.-D. DE MAN. Alhoewel in de dagbladpers al met een keer, het stilzwijgen is ingetre den rond het avontuur van de Bank van den Arbeid, toch is het noodig er nog eens op terug te komen, vooral in verband met wat er zich thans rond heel dit geval afspeelt in de socialistische rangen zelf. Onder de heeren der Belgische afdeeling der socialistische internationale voor zooveel die nog bestaat schijnt het niet erg goed te vlotten. Het stuift er vooral tusschen oud en jong, tusschen de mannen van de «Vooruit-politiek» en de mannen van het roode omver en erover. Zondag jl. schreef Vandervelde in Le Peuple een artikel, waarin hij op het vertrouwenriep, dat stil aan schijnt tè loor te gaan, althans te oordeelen, naar den smeekenden toon waarin het artikel van den «pa troon» was gesteld. We moeten nochtans eerlijkheids halve bekennen, dat Vandervelde geen moed mist en zijn woorden ste ken eerlijk af, tegenover het onbe tamelijke en taktlooze proza dat we in plakbrieven en weekbladartikels over het avontuur van de roode bank te lezen krijgen, vanwege de korpo raals der socialistische partij. Wie zou er vandaag nog aan den ken, schrijf Vandervelde, te looche nen, dat de Belgische Werklieden partij, van stoffelijk standpunt uit, een zwaren slag heeft gekregen: de bank heeft voor eenige dagen ten minste hare winketten gesloten; daar tegenover, zouden de spaargel den in sommige coöperatieven in ge vaar zijn geweest, ingeval de Spaar kas niet ware tusschenbeide geko men; daarenboven het GROOTSTE DEEL van ons syndikaal bezit GE BLOKKEERD, waarschijnlijk voor langen tijd, op het oogenblik, dat een staking als die van Verviers, heel veel steungeld eischt. Maar dit alles, meent Vandervelde, mag het vertrouwen niet doen ver liezen!? Verder bekent hij zelfs, dat het grootste deel der syndikale gelden van Verviers in de Bank geblokkeerd zitten en toch zetten de Socialisten daar een wanhopigen strijd voort, ten nadeele van wie? Het antwoord op die vraag zal Vandervelde niet geven, doch de arbeiders zullen het over enkele maanden best onder vinden! Wat er in het artikel van Vander velde het meest dient onderlijnd, is wel volgenden passes; v-o. Men heeft zich soms kunnen af vragen, of den voortdurenden bloei onzer werken niet heeft geschaad aan onze wilskracht en onze strijd lustigheid, en onlangs nog bij het spektakel der ineenstorting der so- ciall-demokratie stelde Leon Blum de vraag, of in tijden van crisis, rijke arbeidersinsteUingen, niet veeleer een last waren dan een steun? Meer dan ooit, antwoord ik neen, op voorwaarde evenwel, dat het ar- beiderscooperatisme niet ontaardt in arbeiderskapitalisme, dat de strijd lust der militanten niet verzwakke om het op het gemak te nemen, dat het geloof sterk blijve, al hebben we meer dan een houten kapel. In zijn blad heeft de socialistische volksvertegenwoordiger Spaak, die ln het gareel van den patroon niet meer loopen wil, het antwoord gegeven aan Vandervelde op voorhand, waar hij schreef dat de Socialisten ten gronde gaan aan hun rijkdom en dat het geld hen ten verderve heeft gevoerd. Het vertrouwen dat Vandervelde preekt zal zeker weinig troost bren gen in de rangen, zooveel te meer wanneer de arbeiders die in de so cialistische rangen zijn verzeild ge raakt, zullen beseffen dat het Bel gische socialisme thans de fouten uitboet, die het sedert vijf en twintig jaar heeft begaan en dat het thans in de schaduw van de zoo gehate zilveren muur rondwandelt en dat het gouden boeien om zijn polsen voelen zal, jaren en nog jaren lang! In zijn Action Socialiste van 31 Maart jl. teekende Spaak aan dat een golf van afkeer de Socialisten overstroomt. Toen de Socialisten van de Bank van den Arbeid het geld der kleine spaarders gingen beleggen in de koloniale maatschappijen, heeft Spaak hun verweten, dat zij de ne gers in Kongo gingen uitbuiten en dat die maatschappijen beheerd wer den door menschen gekozen, niet om hun technische bekwaamheid, niet om de kapitalen die ze aanbrachten, maar om de positie die ze in de partij bekleedden, dat die beheerders zouden zitpenningen opstrijken en aandeelen als beheerders, die door niets zouden gerechtvaardigd zijn en dat diezelfde heeren, bij het verla ten van de beheerraadszittingen, naar het Volkshuis zouden komen, om er de kwalen van het kapitalis me te komen aanklagen. De gebeurtenis (het avontuur van de Bankt die zich afspeelt, is niet alleen een bank in moeilijkheden, het is een politiek die faljiet gaat. En daarop komt Spaak tot het be sluit, een besluit, dat gericht aan het adres der oudere socialistische leiders zeggen wil: «Trekt er uit» «stapt het afwij, jongere, zuivere socia listen zullen uw plaats innemen, wij zullen het socialisme zuiveren van ai de kapitalistische doodzonden, die gij Anseele, Balthazar, Mathleu en an dere Cnudde's hebt bedreven. Wij eischen een andere politiek, gevoerd door andere menschen roept Spaak! Niet waar het gaat goed in de so cialistische rangen en wie weet wat er nog te wachten staat! De grenzelooze hoogmoed van som mige socialistische voormannen, die het zwaar geschut op het kapitalis me hadden gericht om zelf in de geldvestingen plaats te gaan nemen, heeft hen zelve en hun politiek ten verderve gevoerd. In het laatste nummer van het blad van Spaak «L'Action Socialiste» wordt er een buitengewoon socialis tisch congres gevraagd om het volle licht te laten schijnen op het ge beuren met de Bank. Een der leiders van de Socialisti sche Jonge Wachten te Charleroi, ze kere Godefroid schrijft verder in het orgaan van Spaak; Ziedaar, waar zekere mannen ons hebben gebracht, die er van droom den het socialisme steen voor steen op te bouwen, het kapitalisme op te slorpen. Vandaag worden zij opgeslorpt door het kapitalisme, dat ons belet aan het hoofd te gaan staan van de massa ln den strijd die zich opdringt Zoo men de ontaarde Socialisten laat voortdoen, zoo zij verder scha den aan de revolutie, zal de revolutie tegen ons keeren, NeenZonder dralen moeten de persoonlijke fouten worden ontdekt, moet het rekwisitorium worden opge steld, moeten de zakenbrouwers wor den buitengestooten! Wij zetten de jongeren, de mas sa aan, een volledige zuivering te eischen. De Belgische Arbeiderspartij moet worden ontnomen aan de handen van die zakenbrouwers, om ze te ge ven in handen van de arbeiders, der werklieden, de Socialisten! Dat is een taal die zeker Vander- dervelde en consoorten maar raar in de ooren moet klinken en die voor bode is van een strijd tot het bittere einde... tot de hopelooze broeder strijd onder roode strijdgenooten! HET PLAN DE MAN VOOR DE ARBEIDERS! EN HET PLAN VAN DEN ARBEID VOOR ECONOMISTEN! Op 27 Maart jl. heeft de socialist Henri De Man, de opsteller van het hier meermalen besproken plan van den Arbeid, of plan De Man, een rede gehouden over zijn plan in de Société d'Economie Politique (Maatschappij voor Staatshuishoud kunde) te Brussel. De aanwezigen op die vergadering waren natuurlijk geen Socialisten, het waren studie- menschen en behoorden zeker niet tot de arbeidersklasse. Toen wij die voordracht lazen van M. Henri De Man hebben we ver wonderd opgekeken toen we vaststel den hoe gematigd de 'Heer De Man daar heeft gesproken, hoe hij zelf zegde dat zijn plap-s^lfs geen socia listisch plan wéu?,! ïïiaar enkel een plan door een Socialist gemaakt, waarvoor de hulp tof verwezenlijking van eenieder werd gevraagd. We herinnerden ons dan de verkla ringen afeglegd door De Man zelf onder meer, op het Kerstdagköngres der Socialisten in 1933. Daar immers werd bij hoog en bij laag gezworen voor hun eigen man nen, dat het plan een stuk was, van het socialistisch programma en dat het een eerste stap was, naar de volle verwezenlijking van het socialisme in ons land. Wij stellen thans vast, dat we niet de eenigen waren, die verwonderd hebben opgekeken, ook in de socia listische rangen heeft men raar op gekeken. Zoo schrijft een der luitenanten van den socialistischen volksverte genwoordiger Spaak in diens blad; Volgens deze conferentie heeft het plan niet voor doel een socialistische huishouding in te richten, maar meer bescheiden, de hervorming van een slecht bestuurder-huishouding, in een huishouding die zoo goed mo gelijk zal worden bestuurd. Het pro fijt zal niet verminderd worden, maar heel eenvoudig gestabiliseerd. De volledige socialiseering is in Bel gie alleen niet denkbaar. Zelfs wan neer de arbeidersklasse in Belgie de politieke macht zou in handen ne men, zou zij zelfs over de noodige bevoegdheid niet beschikken om de Staatshuishouding te besturen. Door nationaliseering van het krediet ver staat men alleen het boven de ban ken stellen van een organisme, die de algemeene werkzaamheid van het krediet zou onderwerpen aan een economisch plan. De jonge Socialisten hebben dus met ons begrepen, dat Henri De Man over zijn plan heel anders praat bij menschen die eerder tot de kapita listische kringen behooren dan te genover de arbeiders en zijn eigen partijgenooten. Dat alles doet de jonge Socialist Dauge, want hij schreef bovenaan gehaalde woorden in L'Action So cialiste besluiten Al de werkelijke revolutionairen, al degenen, die het ter harte nemen het socialisme zoo spoedig mogelijk uit het reformistisch karreslag te helpen, hebben zich slechts VOLLE DIG TE DESOLIDARISEEREN EN VAN HET PLAN ZELF EN VAN DE ACTIE DIE ER ROND GEVOERD WORDT. Aldus blijkt klaar dat de eenheid van de socialistische partij die schijnbaar was gevormd op het jong ste Kongres met Kerstdag 1933 rond het Plan De Man spoedig aan 't ver zwinden is en dat er van dat zoo ver heerlijkte eenheidsfrond der Socia listen niet veel meer zal overblijven, wanneer de strijd door de jongeren tegen het plan en de leiding der partij op die manier wordt voort gezet. EEN BESLUIT Het is werkelijk merkwaardig, thans de oogen eens te laten rond waren op de kaart van Europa en het lot van het socialisme te over- sc houwen. Overal waar het socialisme dood ging, stierf het aan de straf voor de zonden die het misdreven heeft. In Italië verging het socialisme in de anarchie, die het zelf had tot stand gebracht. .(Zie verve'c-ideraan 2* k lom.) Op 30 April van dit jaar wordt Cyriel Verschaeve 60 jaar. Te dier gelegenheid zal heel Vlaanderen hem de hulde brengen van zijn vereering en van zijn erkentelijk heid. Verschaeve aelf zoekt die hulde niet; in zijn groote bescheidenheid zal hij er eerder afwijzend en afwerend tegenover staan. Maar 't is een plicht voor een volk zijn groote zenen te «eren en Hef te heb ben in wie de schoonste gaven van zijn eigen diepste wezen werden uitgesproken en verheerlijkt. Vooral waar, zooals bij Cyriel Verschaeve, grootheid van geest samengaat met adel van gemoed en schoonheid van levenstoewijding. En ook de K. A. J. doet mee in deze Verschaeve-hulde. Onze arbeidersjeugd heeft leeren uitkijken boven het onmid dellijk stoffelijk belang, naar hooger waar-, den. En, dank zij onze K.A.J.-actie die op de eerste plaats opvoedend wil zijn, zien wij al den tijd naderen dat de drang naar een fijnere beschaving en zin en waardeering voor de kunst, ook voor de hoogste en edelste, niet meer het alleen- bezit zal zijn van een bevoorrechte klasse, ma ar gemeen goed van gansch het volk. Het werk van Cyriel Verschaeve is een dier hoogtepunten van onze Vlaainsche kunst en beschaving waarnaar ons volk, geheel ons volk, van langs om meer moet leeren opzien. Verschaeve's leven verliep uiterlijk groo- tendeels, zooals dit van meest al onze Vlaamsche priesters, in eenvoud en stille vervulling van den priesterlijken plicht van iedieren dag. Van 1896 tot 1911 was hij professor aan het bisschoppelijk Col lege te Tlelt; op 7 November 1911 kwam hij als onderpastoor te Alveringem-bij- Ve-urae, en is er nu nog... Opvallend was alleen zijn verbazende werkkracht en drift naar studie: jaren lang arbeidde hij van '6 morgens 5 uur tot middernacht. Ongewoon was ook zijn wijze van les geven: sinds Geselle en Ver- riest had geen leeraar 'n invloed op zijn studenten zooals hij, geen sloeg zoo 'n blij venden stempel op heel hun verder geestes- en gemoedsleven. Zijn leerlingen getuigen van hem: «Hij jceg ons een koorts naar kunst en schoonheid op het lijf. We dweepten met hem als met Ro- denbach De oorlog kwam den stillen vrede van zijn kapelaanschap in Veurne-Ambacht brutaal verstoren, maar kwam meteen be wijzen wat een man van de daad die dich ter en denker was. Wat Verschaeve was voor onze IJzerjongens in die vreeselijke jaren '14-18, dat vertelt ons Pater Calle- waert in zijn raak, sappig Vlaamsch: Verschaeve was er bij. Hij zat er tus schen, erin tot over den kop. Hij lag niet achteruit, hij trapte het niet af, hij was geen embusqué. Hij was priester bij de typhuslijders, priester bij de dutsen van piotten... Hij was er zelfs geerae bij... ■Ja, lichamelijke en geestelijke werken van barmhartigheid plegen, dat was wel zijn oorlogsleven. Hij was de medestichter en de steun van S. K. V. H. tot verzedelij- king van het leger. Hij was de medestich ter en penningmeester van Heldenhulde, om de gesneuvelde Vlaamsche jongens op zijn Vlaamsch te verheerlijken. l«Spreekt gij allen, aalmoezeniers, Vlaam sche en Waalsche, was het naar Verschae ve niet dat gij gingt om rust en raad en priestertroost? Spreekt gij allen, officieren, Vlaamsche, edele Fransche en Waalsche, was het bij Verschaeve niet dat gij gingt aankloppen tot redding van uw intellec tualisme en uw hooger leven? Was hij voor u niet de gentleman bij uitstek? Spreekt gij allen, glorierijke dooden, zijt gij niet bij hem de kracht gaan putten tot liet hoogste sacrificie? Spreekt gij allen, kunstenaars en vlaamschgezinde studen ten, maar hebt gij zijn huis niet omver- geloopen en omwoond, en was hij niet voor u steeds de kalme, blijmoedige oudere broeder? Spreekt gij allen, simpele piot ten, och! hij was zot van uw zielen, hij mocht en moest er zijn voor u niet waar, en wie er zijn mag voor een piot is een uitverkorene. Spreekt gij allen, geroepe nen tot het heilig priesterschap, wie schonk u licht in de duisternis, wie hel derde er uw twijfels op, wie tilde u naar het ideaal? Spreekt gij allen, ongeloovigen en bekeerlingen, die voor de eerste maal in uw leven misschien een priester hebt benaderd! Maar neen, 't staat alles opge schreven in het boek des levens, en de echte priester werkt voor de eer van Christus. Blum oportet crescere, me autem minui. Maar als 't avondt en de scheme ring invalt over uw studie kamer, en gij alleen zit, midden die oneindige Veurne- Ambaohteche stilte, moet gij met weemoed dien tijd herdenken, toen te midden de diepste lichaamsellende ran onze oorlogs jeugd, uw liefste kunst bestond in 't boet- oeeren van schoone en groote zielen die, gezond lijk Vlaamsche potaarde smeekten om door uwen vuist te werden gekneed en door uwen geest te worden bezield, Vlaan deren ten bate en Gade ter tere. 't Kwam dan wel aan Verschaeve toe en hij alleen kón het ook het grootsche Hed te dichten der trouwe aan Vlaanderen dat ieder Jaar te Diksmuide opklinkt naar het IJzerkruis uit den mond en de ziel van tienduizenden. Wellicht bleven we, te lang dwalen bij dingen die met het litterair werk ven Ver schaeve geen ui' aan hebben, maar... t doet zoo hartverheffend aan weer eens in een groot kunstenaar ook een groot en edel mensch te vinden. Verse ha eve's letterkundig werk is al zeer omvangrijk: het bevat drama's, lyrische poëzie en studies over literatuur en kunst. Over de waarde van Verschaeve en over zijn plaats in onze letterkunde werd in dsn laateten tijd veel over en weer gerede twist. Sommige nuchtere geesten maakten er de Vlamingen een verwijt van dat ze aan hun nationale grootheden de gave der genialiteit nogal licht toekennen. Daarmeê werd wel een zoogezegde over schatting van Verschae-ve's werk bedoeld. Maar ze vergaten wellicht dat ook een rransch-schrijvend criticus ook een scherpe, nuchtere geest Verschaeve had gerangschikt bij de enkele grootste den kers der wereld -literatuur. Op den. vorm van Verschaeve kan wel en somtijds veel afgedongen worden. In zijn studies is zijn betoogtrant niet al tijd voldoende helder en geleidelijk, ln zijn lyriek is zijn taal bijwijlen onmachtig om het geweldig gevoel uit te spreken, en wordt ze holle klank: zijn drama's zijn technisch niet altijd af, scans onevenwich tig gebouwd. Maar als we, zij het met wat inspan ning, door dien soms weerbarstigen vorm heen dringen.wat een diepte van gevoel, wat een rijkdom aan gedachtenWat een vergezichten gaan open, glanzend van vroeger nooit vermoede schoonheid. De gansobe geesteswereld der menschheid trekt voorbij, prachtig geordend, verschei den een.(Dosfel). We lezen de studies van Verschaeve, gedegen staal van kennis, wit-gloeiend van gevoelover: Dante, Vondel. Roden- bach. Geaelle, het Evangelie, de Psalmen, Beethoven, Wagner, Rubens, Michel-An- gelo. Franciscus van Assisi, Joannes ran het Kruis, Augustinus... en 't is of voor 't eerst nu al die afgronden van godde lijke en menschelijke schoonheid vóór ons opensloegen en in schittering van bliksem licht nu eindelijk gansch him heerlijkheid openbaarden. Wie misschien nog niets van Verschaeve las, probeere het eens met zijn beekje over de Schoonheid in het Evangelie of met zijn beroemd Passieverhaalen hij zal met ontroerde verbazing ervaren hoe het schijnbare zoo simpele Evangelieverhaal, waarmee hij meende al zoo vertrouwd te zijn, nu op iedere bladzij vóór hem hui- vering-wekkende diepten open legt en schatten van sublieme schoonheid. Het zeer eigen kenmerk van de poëzie van Cy riel Verschaeve is die rustelcoze drang naar het grootsche, het reusachtige, het eindeloozte, die haar asemtooht en haar leven zelve is. 'n Prachtig symbool van den dichter Verschaeve was wel de Zee meeuw die immer zweeft. Waar mek geen kleinheid kan ontwa... [ren... en die steeds ...hangt in den hemel boven de zee. Uit dien onedndigheidsdrang ontstonden de bekende Zeesymfonieën die blijven zullen een hoogtepunt in onze letterkunde, trots de soms zeer hinderlijke zwakheden in den vorm. Aan Beethoven's werk is dit werk gelijkschreef E. Belpaire. En een oude criticus zei: «Verschaeve heeft het gToot en edelvoelend Vlaamsche volk gevoerd tot een hoogte, die ook in wereld talen niet of slechts tenauwernood werd bereikt Ook in zijn drama's zal Verschaeve en kel die karakters uitbeelden die het sym bool zijn van de altijd weerkeerende men schelijke levenstragiek. iiaaa: Een Jacob van Ar te velde, de hoog zwe vende idealist die den weg naar de werke lijkheid niet vinden kan, de geniale geest die wordt neergehaald door de niet begrij pende kleinheid van zijn omgeving. Een Philips Van Artevelde. de man, niet bere kend voor de taak die naam en afkomst opleggen, en die trots liefde en offervaar digheid er onder verpletterd wordt. Een Pater Verbiest, de man met het sterk geloof, die uit de ineenstorting van alle menschelijk geluk oprijst naar het hoogste, schoonste zieleleven. Judas, de laagst-afdaiendc hartstocht; Magdalena, de hoogst-opstijgende liefde. Verschaeve schreef eens bij 't einde van zijn studie over Rodenbach: De gedachte moge ons opbeuren, dat de schoot van den vadergrond die een zoo machtig genie als Roder.bach baarde, toch gen onvruchtbare ls, en het wellicht een tweede maal zal kunnen. Een Dosfel zaliger die het eerst Zee- meeuweontdekte en begreep, merkte hierbij aan: Mogen wij niet zeggen dat wat Ver schaeve verhoopte, l~ en door hem ge schied If? TONY V. T. P. S. Door het comité der Verschaeve- hulde, wordt een volledige uitgave voor bereid van al de werken van Verschaeve. Nadere inlichtingen hierover zullen binnen kort in de bladen en tijdschriften gegeven worden. (Uit het Paaschnummer der K.A.J.) VERSCHAEVE GEVIERD TE IEPER OPVOERING VAN HET PRACHTIG DRAMA Een komiteit werd gevormd te leper dat zorgen wil om ter gelegenheid van de zes tigste verjaring van E. H. VERSCHAEVE. zijn prachtig drama JUDAS n te laten opvoeren. De maatschappij Hooge? Op uit Kortemark, die dit jaar met Judas bekroond werd in 't 10* Landjuweel, is aangeworven om in den prachtigen nieu wen Stadsschouwburg van leper op Don der 26 April Judas ten tooneele te brengen. Deur open te 7.30 uur; doek te 8 uur; eens het doek gehaald, worden de deuren gesloten. Prijzen der plaatsen: 20 fr., 10 fr., 6 fr. en 4 fr. Kaarten te krijgen In het klein Stadhuis Groote Markt; tel. 499. IIIIIHIUIIIIUIIHIIIIIlllllllllllllllllIIIII KONING LEOPOLD III BIJ DE WAPENSCHOUWING TE BRUSSEL Op uitdrukkelijken wensch van Koning Leopold 111 om de wapenschouwing die gewoonlijk gehouden werd op den verjaardag van zijn Vader Koning Albert, op dien dag te behouden, had Maandag 11. wapenschouwingen plaats te Brussel, Antwerpen, enz. Hierboven ziet men Koning Leopold III, de troepen voorbijtrekkend, en zijn broeder, Graaf van Vlaanderen en bevelhebber van het regiment der Gidsen, groetend. S£53giBSaaRSS5g;BBB2£ESBSSE3KR&[gSSEÏsBB3B2SEBlg2giaq3;£3iga2BBHH NACHTELIJKE INBRAAK IN SINT BAAFSKERK TE GENT EEN ZIJLUIK VAN «DE AANBIDDING VAN HET LAM GODS», SCHILDERIJ DER GEBROEDERS VAN EYCK, GESTOLEN. »rV*<TI MUL*"»»* -r- }'anrDi?Sng Woensdag werd er ingebroken in St Baafs- kerk, kathedraal, tc Gent. Den \V oensdag morgen, toen de pijkenheer de kerk opende, bemerkte h.j dat een zijdeur geopend was. Wat later bestatigde hij het verdwijnen van een der zijluiken der beroemde schilderij der Gebroeders Van Eyck «De Aanbidding van bet Lam.Gods». Het gestolen paneel, 1,47 m. hoog op 5c cm breed, stelt «De Rechtvaardige Rechters» voor, en sluit aan bij een ander luik dat de Mihtes Chnsti voorstelt. Op de buitenzijde van het ge stolen paneel was de H. Joannes de Dooper, met liet Lam Gods in de armen, af geheeld. Dc schilderij waarvan een luik ontstolen werd, is een der heerlijkste kunst gewrochten onzer Vlaamsch Kunst en is van onschatbare waarde. Door de dief stal is het harmonisch geheel ervan geschonden. Het parket werd op de hoogte van het gebeurde gebracht en stelde on middellijk een onderzoek in. Hopen wij dat het ontstolen luik spoedig weerom Sint Baafskerk zal kunnen terecht komen. Hierboven ziet men links het ontstolen paneel, verbeeldende de Rechtvaardige tv echt er a Rechts heeft men het daarncvengaande luik, voorstellende de Mar les Christin De «Strijder* van Christus*

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1934 | | pagina 1