)MiiZonneslag Voorpostgevechten in Frankrijk L KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER HET INDUSTRIEEL FAILLIET van DUITSCHLAND Politiek en Sociaal Allerlei cp VEURNE's Gr. Markt OPENLUCHTOPVOERING weekblad: 35 CENTIEMEN. «de hall:» Streeft het naar een economische afzondering? POLITIEKE KRONIEK ZONDAG 22 JULI 1934 SPECIALE TRAMS JEREMIAS DRINGEND BERICHT ZONDAG IS JULI 1331. 2* JAAR. N 23, Katholiek Weekblad van leper Bureel: Boterstraat, 17, IEPER. ABONNEMENTSPRIJS TOOK 1 JAAR (per post) Binnenland Belgisch Congo Frankrijk Alle andere landen 18,60 (r. 25,— tr. 35,— tr. 55,— Ir. WitfWëri KANSEN VAVNESTE. PopëHnfd Tel. Poperlnge N' Tostobeckrekening N' 15.510, TARIEF VOOR BERICHTEN: Kleine berichten per regel 1.00 fr. Kleine berichten (minimum) 4.00 Ir. 2 Ir. toeh v. ber. met adr. t. tur. Berichten op 1* bh per regel 2.50 fr. Berichten op 2* bh per regel 1,75 Jr» Rouw ber. en Bedank, (min.) 5.00 fr. Te herhalen aankondigingen: prijs op aanraag. An nonoen lijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag avond ingeaonden worden. - K-eir.e berichten tegen den Donderdag noen. DOOR VOLKSVERTEGENWOORDIGER R.-D. DE MAN. EH9 r.rs^-i Hpss ii. De talrijke reizigers, die uit Duitach- jand weerkeeren, zijn het er over eens iat, gelijk onder den oorlog, de ersatz ienw meester zijn in het land. De papieren balen zijn weer op de markt Yerschenen en in de delicatessenwin- ttis stelt men ingrediënten te koop, die, soogszegd. koffie en caoao en wat weet ik «eer, voordeelig vervangen. Het gaat er om. in de mate van het mo gelijke. den invoer van levensmiddelen te »enninderen, invoer welke jaarlijks nog li milliard mark bedraagt, of ongeveer pet 1 5 van het totaal verbruik. Men beoogt niets minder dan een gansch nieuwe manier van volksvoeding ingang te doen vinden. Koffie, cacao, enz. wor den door producten van eigen bodem vervangen Dit woord past hier allicht niet. Hoe bitter weinig overeenkomst er tusschen gebranden gerst en koffie of tusschen gedroogde eikelblaren en te bak bestaat, moeten we niet meer vertellen. Verder ontbreekt het niet aan pogin gen om de graan-, suikerbeet- en aard appelculturen te verhoogen, minder door een vergrooting van de bezaaide of toe- ptente oppervlakte, dan wel door een ver betering, een veredeling der zaden en knollen. Hier loopt Duitschland in de voetsporen van Italië. Men weet dat laatstgenoemd land er in gelukt is, zonder de bebouwde oppervlakte merkelijk te verhoogen, zijn tarwevoortbrengst zoodanig op te voeren, dat het, in dit opzicht, niet langer van het buitenland afhankelijk is. Duitsch land wil hetzelfde doel bereiken, en om den strijd aan te wakkeren, heeft men tot in de nietigste dorpjes plakbrieven uitgehangen met de volgende woorden van Frederik den Groote: Liever dan de grootste veldheer, is mij de man die er roer zorgt dat daar waar vroeger maar ten korenaar groeide, er nu twee rijpen. Ook het feit, dat er jaarlijks voor on geveer een milliard mark aan levensmid delen bederft of bij gebrek aan zorgen verloren gaat, ontsnapte niet aan de aan dacht der scheikundigen. Door middel van nieuw ontdekte schutgassen kan men is. v. het fruit 39 weken lang bewaren, .frisch al kwame het versch van den boom Dit jaar reeds hoopt men den in voer van vreemd fruit te kunnen stopzet ten. Ook aan het kunstmatig samenstellen van grondstoffen, welke voor de Duitsche nijverheid onontbeerlijk zijn, werd koort- zig de hand geslagen, in den laatsten tijd des te koortsiger naargelang het deviezen- gebrek zich nijpender deed gevoelen. We mogen van stonde af aan zeggen, dat, ook op dit gebied, merkelijke resultaten werden bereikt. Kiezen we tusschen een lange reeks voorbeelden de meest in het oog vallende uit: In het eerste deel van dit artikel heb ben we uwe aandacht getrokken op het schreeuwend tekort van Duitschland in zake benzine en olie, zoodat het ieder jaar voor één milliard benzine en voor 350 milüoen mark dieselolie uit het bui tenland moet betrekken. HMs enkele jaren bezit Duitschland tijn eigen petroleumvelden. In 1933 le verden ze gemiddeld iedere maand 19.000 ton ruwolie op. In April van dit jaar bereikte de voortbrengst 24.153 ton. Dit is echter slechts een begin. Duitsche geolo gen verklaren, dat de Duitsche bodem rijk is aan petroleum en om, ook op dit gebied den invoer te kunnen inkrimpen, heeft de Regeering voor het ontdekken van nieuwe lagen hooge premies uitge loofd. In afwachting tracht de scheikunde, ten minste voor een klein gedeelte, in het tekort te voorzien. De I. G. Farbenin- dustrie fabrikeert jaarlijks uit steenkolen en cokes 350.000 ton benzine en olie. Het synthetisch product is, echter, merkelijk duurder, dan het natuurlijk product, zoo dat men mag aapnemen dat Dutschland nog lange jaren voor den ramoer van benzine van het buitenland zal afhangen. Inzake zware metaalertsen wanhopen de Duitsche ingenieurs niet zich grooten- deels van het buitenland onafhankelijk te kunnen maken. Weliswaar is de Duit sche bodem eerder arm aan 'zulke grond stoffen; nochtans zijn zij ei in gelukt ce ertsontginningen merkelijk te verhoogen en, anderzijds, wordt het oud ijzer en het schroot hersmolten en opnieuw ge bezigd. Inzake koper, waarvoor Duitschland vroeger geheel op het buitenland was aangewezen, werd er een mengeling van Duitsche ertsen en oud koper tot stand gebracht, dat goede resultaten oplevert. Nochtans zal de productie nooit hooger dan tot 50 t_h. van de geheele behoefte kunnen opgevoerd warden. Weliswaar laat koper zich in vele ge vallen door staalaluminium vervangen, waarvan de grondstoffen voor 93 t.h. in Duitschland aanwezig zijn. Ook voor de zink was Duitschland vroeger voor 1/3 van zijn behoefte op het buitenland aan- geweae.; en ook daarin werd merkelijk verand ring gebracht. De invoer totaal stopzette» zal, echter, tusschen dit en lange jaren niet mogelijk zijn. Het offensief der chemiekers conoen- treert op dit oogenblik voornamelijk op het uitvinden van een product in staat katoen en wol te vervangen. Op de onlangs gehouden tentoonstelling Deutsches Volk Deutsche Arbeit», was er een heerenkostuum uitgestald dat voor 50 t. h. uit Vistra een kunstmatig uit hout getrokken garen bestond. Vol gens de getuigenis van den uitvinder bezit het al de kwaliteiten, die men aan een degelijk heerenpak mag stellen. Er is maar een bezwaar, maar dat is er dan ook een belang: de prijs is vijfmaal duur der dan voor een gewoon kostuum. Ver wonderlijk is het niet, dat in zulke voor waarden, de liefhebbers eerder zeldzaam waien. Dit zijn een paar voorbeelden uit een lange reeks gekozen. Ze bewijzen over vloedig, dat. eenerzijds, Duitschand zich tenland onafhankelijk te maken, en, an- m:'ai. en grondstoffen van het bui tenland onafhankelijk e maken, en, an derzijds. dat het er nog niet gelukt is en waarschijnlijk ook nooit in gelukken zal, tenminste indien het er aan hou3c fai- soêiilijk te Jeven. Dit beginnen vele Duitschers op dit oogenblik in te zien, nu de eerste roes voorbij is, al neemt de Regeering strenge maatregelen tegen hen, die aan de econo mische toekomst van Duitschland durven twijfelen. De gelijkgeschakelde pers steekt na tuurlijk een hand toe om dit gevoel van onzekerheid, dat zich van de menschen heeft meester gemaakt, weg te redenee ren. Vandaag leest ge dat de vrees voor een gebrek aan grondstoffen ongegrond is, dat Duitschland over groote voorra den koper, rubber, leder, benzine, textiel- waren beschikt; morgen dat het niet moeilijk zal zijn ook al zijn er geen deviezen meer beschikbaar om de nij verheid verder van grondstoffen te voor zien door het voeren van een actieve han delspolitiek. Daarmee wordt bedoeld, dat de buiten- lindsche gi;ondstoffenleveranciers Duit sche produkten in betaling van hun le veringen moeten Opgedrongen worden. In andere woorden: koopen van het land dat van ons koopt. In zekere mate is dit systeem zeker toepasselijk. Op die basis werden onlangs nog akkoorden tusschen Duitschland en Bulgarië getroffen: ma- chienen tegen tabak. Het weekblad Sontag Morgenvan zijn kant, schrijft dat het verder voorzien van de nijverheid van grondstoffen altijd mogelijk is: Men mag niet vergeten dat voor een volk, dat tot een uiterste kracht inspanning besloten is, het probleem zijn uitvoer met een paar honderd millioen mark te verhoogen, niet onoplosbaar is, omdat het zoo noodig zijn uitvoer kan foroeeren aan hetzij gelijk welken prijs Het blad herhaalt in andere woorden de verklaring van Dr Schmidt, die on langs te kennen gaf dat Duitschland, om uit den neteligen toestand, waarin het verstrikt zit, te komen, bereid is van een nood een deugd te maken In het volgend artikel zullen we daar over verder uitweiden. H. M. Tegenover de brutale knak die het nationaal-socialisme zich zeitoe diende houdt het Fransch prestige zich bepaald knap. Barthou, commis- voyageur van de Fransche regeering, loopt Europa af. Men noemde zijn voorganger Briand le pèlerin de la paix Hij zelf mag zeker wel le pèlerin de la France genoemd wor den. Het is opvallend dat de verte genwoordiger van een stevig en toon aangevend land persoonlijk van de eene hoofdstad naar de andere reist. Men kome ons niet vertellen dat al deze verplaatsingen in dienst van het vre- iesideaal staan. Als Barthou het ver kieslijk vindt de eene uitstap na de andere te ondernemen dan is het vooral om de positie van Frankrijk derwijze te cimenteeren, dat ze in Europa onaantastbaar wordt. We be weren niet dat de III' Republiek met oorlogsinzichten op zak loopt. Maar zeker is het in alle geval dat de Fransche Regeering slechts dan aan ernstige vredesaktie zal denken, wan neer haar positie in de internationale Politiek onaanvechtbaar geworden is. Dit zal echter nimmer gebeuren zon der bij sommige andere groote mo gendheden wrevel en afgunst te ver wekken, zoodat er langs die zijde geen stabiliteit te verwachten is. Europa is derwijze geconstrueerd dat geen enkel land probeeren moet van ie balans langs zijn zijde te doen overslaan, zonder onmiddellijk een te genovergestelde reaktie uit te lokken. Dat Japan Azië beheerscht, en de Ver- eenigde Staten nagenoeg gansch Ame- rika onder de knie hebben kan geen kwaad. Maar als Frankrijk probeert 'en het hooge woord in Europa te l"er<r,n zai tet zeker Engeland, Italië Duitschland ontstemmen. En bij ■dpp lfr sleutel van het Euro- m,J debeuren. Zoolang die vier énhl?!Lede" eender niet vinden, en nli, eenzijdige akkoorden Frantrrven 1X171 satellieten zooals voorhJl nu aanlegt mogen we ^l:eke r'^f ,a^zien van bestendige po- te keri?,f*716 nu trouwens niet dat T\n9aan <te Februari-op- ?°orati*, n uitgeleefd is. Minister- 7 di FP,oumergue heeft heel ze- ansche politiek een fat soenlijk uitzicht teruggegeven. Doch indien de buitenlandsche horizont voorloopig de Fransche hegemonie duldt, zijn de binnenlandsche toe standen verre van bemoedigend. En de eerste minister zal wel zijn legen- daire glimlach moeten op zak ste ken, en enkele kordate maatregelen nemen, wil hij niet weldra zonder medewerkers vallen. Le ministère de tréve is alles behalve eensgezind, en daarenboven worden de ministers het vuur aan de schenen gelegd door hun onderscheidene politieke groepen. Zoolang de bloedige Februari-dagen in de lucht hingen, was iedereen blij dat Doumergue naar Parijs kwam om den boel te zuiveren. Maar nu de troebele atmosfeer eenigzins opklaart, herbeginnen t'allen kant de ellendige politieke knoeierijen die eerstdaags Doumergue in 't nauw zullen bren gen. Mén heeft hem gesmeekt Frank rijk te redden, het zal niemand moe ten verwonderen als men hem een reisbiljet voor Tournefeuille in de hand stopt, en als een ongewenschte naar huis stuurt. Dat is politiek. Per soonlijke of partijbelangen vóór al les. Tenware Doumergue nog andere gaven bezat dan zijn glimlach. Ook daar zal de politiek van de ijzeren vuist vereischt worden. Anders wordt weer verloren wat Doumergue gered heeft. Allereerst gaat het niet tusschen de twee ministers zonder portefeuille Tardieu en Herriot. Waar Tardieu re soluut de partijpolitiek zou opber gen, vergeet Herriot niet dat hij de chef is van de radikale partij die honderd en zooveel deputés groepeert. Maar hij zelf wordt weer getorpe deerd door zijn partijgenooten die het niet aannemen kunnen dat de loge- en Stavisky-broeders zoo ver volgd worden door het'ministerie. Marquet, Minister van Openbare Werken en leider der Neo-socialisten, werd zooeven geluk gewenscht om zijn ministerieels arbeid door een pariij- kongres, dat er lakonisch bijvoegt: Jammer dat U juist in zoo n reak- tionnair ministerie moet zitten.*. Rivollet, Minister van Pensioenen, wordt door de helft der Oud-Strijders gelaakt omdat hij de bezuinigingen (Vervolg 3" en 4e kolom). ZIJN "WIJ OP WEG NAAK EEN POLITIEK VAN AVONTUREN De Regeering heeft bij de Kamer haar ontwerp van volmacht inge diend. De pers heaft het zoo volledig mogelijk ter kennis gebracht van de bevolking. De eerste indruk, die bij de pers tot uiting is gekomen is gun stig. Anders schijnt het gesteld met den indruk in zekere parlementaire I middens. Er is onbetwistbaar een kloof tus schen de meening van het groot pu bliek en die van de parlementaire middens. Waaraan is die kloof toe te schrijven en kan die kloof niet over brugd worden en in geval die kloof onoverbrugbaar zou blijken, wat zul len daarvan de gevolgen zijn? Die verschillende vragen zullen we trachten, in alle objectiviteit en on afhankelijkheid te beantwoorden. WAT WENSCHT EN EISCHT DE BEVOLKING Sedert maanden, om niet te zeg- |gen sedert jaren, klagen ALLE men schen, tot welke klasse ze ook behoo- ren, over den steeds verzwarenden druk der belastingen. De fiscale las ten drukken zoo zwaar, niet alleen omdat de Regeering door haar ver schillende financieele noodmaatrege len, die ze heeft moeten nemen, ge durig aan de belastingen heeft ver zwaard, maar omdat daarbij zich zijn komen voegen de immer zwaar der wordende taksen vanwege pro vincies en gemeenten. Door die zware fiscale lasten wer den alle nijverheden en zaken, reeds zoo zwaar door de crisis getroffen, nog in een moeilijker parket gesteld en werd de werkloosheid door het stilvallen van nijverheids- en han delsleven, gedurig aan meer uitge breid. Op alle tonen, van alle kanten, over huizen en daken werd het maanden lang uitgeschreeuwd, dat we leefden boven onze krachten en ons inkomen. Iedereen wist gevallen aan te wijzen, waaruit het klaarblijkelijk schijnen moest dat de Staat op veel te bree- den voet leefde, iedereen was akkoord dat de levenswijze van ons openbaar huishouden moest worden ingekort en besnoeid, met andere woorden, dat de lasten van het Staatshuishouden moesten worden verminderd. Dat al les wil zeggen, minder uitgeven, om het met minder inkomsten te kunnen doen en minder inkomsten voor den Staat heeft te beteekenen, minder belastingen leggen, dus belastingen verminderen. De honderdduizende werkloozen vragen gedurig aan, arbeid in plaats van steun, en de nljveraars antwoor den: we zijn bereid het onmogelijke te doen om meer werkgelegenheid te scheppen, maar dan moet de Staat beginnen met ons in de mogelijkheid te stellen, die werkgelegenheid te scheppen, door de vermindering van de vele lasten van fiscalen en finan- cieelen aard die op onze onderne mingen rusten. Tot daar is de bevolking in al zijn lagen het roerend eens en juist daar om wordt sedert lang aan de Regee ring gevraagd een algemeen plan van actie op te stellen en het met de noodige energie en kracht door te zetten. HET REGEERINGSPROGRAMMA VOOR EEN POLITIEK VAN NA TIONALE SOLIDARITEIT In haar vraag om volmacht schetst de Regeering thans voor het land een breed programma van nationale so lidariteit, dat zij wil verwezenlijken, zoo het Parlement haar daartoe de noodige volmacht geeft. Dat programma omvat, zooals Mi nister Van Cauwelaert het Zaterdag te Antwerpen treffend samenvatte: de lasten verminderen, de onderne mingsgeest aanmoedigen en de han delseerlijkheid bevorderen. Waar er sprake is de lasten te ver minderen, moet dit gebeuren op het heele breede terrein der openbare be sturen en op het terrein der finan cieele lasten die op de nijverheid in ons land drukken. Het volstaat niet dat de Staat de belastingen vermindert, wanneer men de Provincies en de Gemeenten laat voortgaan allerhande taksen en op centiemen te heffen, die den belas- tingsplichtige zwaar treffen. De fis cale lasten moeten over de heele lijn worden verminderd en daarom moet het totaal bedrag der openbare uit gaven van Provincies en Gemeenten evengoed verminderd worden als dat van den Staat. Het is klaar en duidelijk dat het Regeeringsprogramma heel en al te gemoet wil komen aan de wenschen en de eischen der heele bevolking./ lEBSsHiBssaaEfiHsasssBEasBssa; op de oorlogspensioenen goedkeurde, en door de andere helft gelukge- wenscht. Louis Marin kan het met de link- sche ministers niet vinden, en an derzijds worden de Ministers van Binnenlandsche Zaken en Justitie, Sarraut en Cheron, scherp gehekeld om hun laksch optreden inzake fi- nancie- en justitieschandalen. Voegen we daarbij het eenheids front tusschen de /communisten en socialisten, dat de sterke socialisti sche partij in twee stukken zal bre ken, en anderzijds het eenheidsfront tusschen de rechtsche groepen Croix de Feu Jeunesses Patriotes So- lidarité frangaise en Action fran- gaise Deze koncentratie tusschen anti fascisten en fascisten (epitheten waarmee ze gewoonlijk bestempeld worden) heeft reeds aanleiding ge geven tot honderden, zegge honder den bloedige botsingen, waar revol vers niet uit de lucht bleven. Dit alles bewijst dat de binnen landsche toestanden niet bepaald ommerloos zijn en vooral de knoeie rtjeA der partijpolitiek en de strijd rondom het fascisme zullen Frank rijk nog veel lastige dagen bezorgen. Jammer genoeg kan het Ministerie Doumergue de twee moeilijkheden niet gezamenlijk wegnemen. Dat de pers als veergave van de openbare opinie, in die omstandighe den op gunstige wijze het ontwerp van volmacht begri -t heeft, moet nie mand meer verwo deren en dat de openbare meening ridus een gunstige stemming doet ontstaan voor een spoedige, doordrijvende actie der Re geering, zelfs wanrfeer de Regeering, om dat programma tot een goed einde te brengen quasi-diktaroriale mach ten vraagt, is zeer begrijpelijk. Immers het publiek ondervond maar al te goed, dat het Parlement er niet voor opgewassen is, een zoo omvangrijke taak als wordt geschetst in het ontwerp van volmacht, binnen een zeer korten tijd af te werken. Vele voorbeelden zot1 den kunnen aan gehaald worden, wa. ruit blijken moet hoe door oneindige redevoeringen en besprekingen en het indienen van honderden amendementen, het lot van een ontwerp in het parlement gedurende vele jaren onbeslist blijft. VAN WAAR DE KLOOF TUSSCHEN OPENBARE MEENING EN SOMMIGE PARLEMENTAIRE MIDDENS? Het zal voorzeker dan ook wel de openbare opinie onaangenaam ver rast hebben, door de dagbladen te vernemen, dat er almeteens in de parlementaire kringen, tegen het Re geeringsprogramma van nationale solidariteit in de memorie van toe lichting van het volmachtsontwerp geschetst en tegen de ontworpen wet teksten, die moeten toelaten, dat programma uit te voeren, verzet is gerezen, verzet dat zich bij zekere parlementairen nog al op zeer hef tige wijze heeft geuit, onder meer bij sommige Liberalen, van het soort van den Heer Max. Wanneer we eventjes willen na gaan, tegen welke bepalingen van het wetsontwerp der volmacht die heeren het meest verzet aanteekenen, zullen we zeer vlug de redenen van hun verzet hebben opgespoord. De grootste oppositie is gericht te gen de bepalingen, dat de Regeering een sterker kontrool zal mogen uit oefenen op de gemeentelijke en pro vinciale financies en maatregelen zal mogen nemen om de gemeentelijke en provinciale begrootingen in even wicht te brengen. Het zal nu niemand meer verwon deren dat zekere parlementairen te gen die bepalingen opkomen, wan neer men weten zal dat er in de Ka mer alleen op de 187 volksvertegen woordigers 125 zijn die gemeente raadslid, burgemeester of schepene zijn. Die heeren wenschen natuurlijk heer en meester te blijven in hun eigen terrein, ze s«-.h rien in de po sitie te staan heeren, die samen voor een open deur staan en waarvan de eene aan de andere en de andere aan de eene, maar steeds den voorrang wil laten om er door te gaan. De heeren parlementairen-ge- meentebestuurders zeggen aan den Staat, gij eerst en ik daarna, maar de Staat wil de gemeenten eerst la ten gaan, opdat de Staat niet meer zou varen als vroeger, namelijk, dat hij de deur der bezuinigingen zou in gaan, terwijl de gemeenten vóór de deur blijven staan. Het is echter meer dan noodzake lijk eens een zeer strenge kontrool in te stellen op de uitgaven en de finan cies der gemeenten. Niet alleen de kleine gemeenten komen hier in aanmerking, maar ook en misschien wel vooral de groote gemeenten als sommige voorsteden van Brussel zelf waar de liberalen met de socialisten samen besturen. Moeten we herinneren aan de ge beurtenissen te Sint-Joos-ten-Noode waar een Gemeenteontvanger ver schillende millioenen uit de gemeen tekas kon verduisteren, zonder dat de heeren gemeentebestuurders het ge waar werden, tenzij nadat het kwaad reusachtig groot was geworden, vol staat het niet te wijzen op wat te Gent en te Antwerpen in verband met de belegging der gelden in de bank van den arbeid is gebeurd? En hoeveel Gemeenten zijn er niet, waar er uitgaven worden gedaan, ten laste van al de belastingsbetalers, die veeleer zijn ingegeven door enggees- tige dorpspolitiek, dan door het al- meen welzijn der inwoners. Er zijn dan echter ook nog wel een gedeelte, vooral onder de kleinere, waar men uit geest van ongezonde populariteits-jacht, de gemeenten in slechten financieelen toestand heeft laten vervallen, door het weigeren van redelijke en rechtmatige belas tingen te heffen. Ook tegenover der gelijke besturen dient te worden in gegrepen. (Vervolg 5" en 6' kolom). Zijn wapenstilstand - ministerie heeft de partijpolitiek niet uitge schakeld, hogstens voor eenigen tijd stilgelegd. En een pi 'tijen-ministe rie is niet opgetvassen om een steeds dreigender gevaar voor burgeroorlog (want daar loopt het op uit) kordaat af te weren. We gelooven niet dat dit jaar hee- lemaal zal verloopen zonder dat er in Frankrijk ingrijpende veranderin gen gebeuren. Of dit een merkbare weerslag heb ben zal op de internationale politiek is niet zoo zeker, omdat een Fransch- man, hij sta rechts of links, steeds en voor alles een Franschman blijft. Kenschetsend mag het echter heeten dat een stevig en rustig regiem naar binnen ook naar buiten kordater op treedt. En de verzwakte positie van Hitier, heeft zijn medewerker Rudolf Hess verleden Zondag dingen doen vertel len, die enkele maanden geleden ieder militiaan verontwaardigd hadden. Als Duitschers en Franschen alle bei toat water in hun wijn doen kun nen ze best elkander vinden, want 't zal noodig zijn. Ware het niet dat de internationale loapentndustrie en financie als een Damocles-zwaard over o'ize hoofden hangt. En het koordeke is zoo fijn! (Verbgden toadruk.) Herwig. fSMBHC! DE WEEKLACHT VAN DEN PROFEET te 7 uur zeer stipt met goedkeuring van 't Stadsbestuur Grootsch dramatisch spel in zeven deelen, door STEFAN SWEIG. - Nederlandsche tekst en regie van Pater J. BOON, C. ss. R. Muziek van Art. MEULEMANS. 109 Spelers Nieuwe costumeering* Klokkenspel en bazuinen van op den kerktoren. De laatste bedrijven worden gespeeld bij duister nis met Kleurbelichting der gebouwen. PLAATSENEerste rang (voorbehouden) 7 frank Tweede rang 5 frank. Kroostrijke Gezinnen (lidkaart) en Vreemde groepen van 20 man 25 afslag. Kaarten te bekomen bij M. Em. DEMAREY, Sportkinstraat, Tel. 54 Veurne Wj F. SlOEN, Groote Ooststraat, Tel. 76 Veurne Ook ter Drukkerij DUMON, Marktstraat, Nieuwpoort. Voor het Guldensporencomiteit Em. DEMAREY. ff Zal iets uitstekends zijn die op voering? 'k Geloof het wel; U zoudt waarlijk denken (en waarom niet?) dat ALLES zoo maar bij af spraak meêwerkt, om van dien 22 Ju lidag, 'n onvergetelijken dag te ma ken, niet enkel voor de Veurnaars, maar voor al die omliggende dorpen en steden waar zoo'n flinke propa ganda gemaakt wordt. We hebben allen zoo'n grenzeloos betrouwen dat feest zal en moet een pracht prestatie worden. 'n Beet jen erg overmoedig, hoor! Och, ja, laat de zwartkijkers maar praten: 't moest eens water gieten... de menschen zijn beuvan al die nieuwtjes... 'k Koop geen kaarten, 'k zal toch wel ergens boven uitkij ken, als 't ten minste de moeite waard is... Wij lachen wij «die overmoedigen» met al die zwartkijkers, en we zijn er zeker van dat de menschen dat nieuwtje... eens met nieuwe oogen, dieper en breeder zouden bekijken, begrijpend en verwerkend, den ZIN van 't stuk. We rekenen op de mild dadigheid van de menschen, de prij zen der plaatsen staan laag, TE LAAG moogt U gerust zeggen, voor hetgeen U er zult zien en hooren; voor de moeite die er gedaan wordt; voor talent en tijd eraan geofferd. Met de grootste welwillendheid van wege 't Stadsbestuur werden de Groote Markt, Stadhuis en Gerechts hof als tooneel ter beschikking ge geven, werden maatregelen genomen aangaande verkeer, enz... Zeker kon men geen beter kader voor zoo'n opvoering uitkiezen. Die oude, zwijgende, kunstgebou wen zullen op 22 Juli herleven. Bal kons, vensters, trappen, straten en torens en klokken, alles moet meê- spelen, om de stemming te verster ken. Een levend protest tegen den oor logsgruwel, in 't vreedzame Veurne- stedeken. Dit geweldig, dramatisch stuk «JE- REMIAS» brengt ons naar een ver leden, dat spreekt over den Bijbel, waar Godsgezanten en Profeten ver schijnen; een Jerusalem rijst, met z'n bonte menschenwemeling in z'n II Dat burgemeester Max niet graag aan de Regeering toelaat wat nauwer op zijn stadsfinancies te komen kij ken en zijn uitgaven te komen kon- troleeren is begrijpelijk, wanneer men weet, dat die groote steden heel wat honderdduizenden, om niet te zeg gen millioenen, uitgeven aan toela gen en bij wedden van allen aard, waarvan de rechtvaardiging wel wat verre zou moeten gezocht worden, vooral In deze harde krisistijden. En zoo moeten wij tot het besluit komen dat de kleine dorpspolitiek gevoerd in sommige groote steden of voorsteden en gemeenten het halen zou tegenover het algemeen welzijn van alle Staatsburgers. Wil men werkelijk een politiek van nationale solidariteit laten voeren en het land eischt zulks, dan mag de regeering niet toegeven aan die par lementairen-gemeentebestuurders, die hun eigen gemak en hun eigen macht boven het belang van het land trach ten te stellen. HET LAND WIL VAN GEEN POLITIEK VAN f VONTUREN Wij zijn er diep van bewust dat het land van geen politiek van avon turen weten wil en zij, die de poli tiek van nationale solidariteit die onze Regeering voeren wil, zouden doen mislukken om kleinzielige rede nen van egoïstischen aard of om de belangen van een kliek, zullen een zeer zware verantwoordelijkheid dra gen tegenover het land en de ge meenschap. Immers moesten de volmachten aan de Regeering geweigerd worden dan gaan we avonturen tegemoet. Men moet dat niet te licht opne men. Politiek gesproken kan de Re geering de Broqueville nietb anders dan vertrekken, wanneer men haar niet volgen wil. En dan? Dan zal er maar een werkelijk re delijke formuul meer overblijven: een drieledige Regeering, die voor op dracht krijgt de ontbinding van het parlement voor te bereiden en dus nieuwe kiezingen uit te schrijven. De Regeering die uit die nieuwe kiezingen zal voor den dag komen nauwe straten, we zien den tempel... en zie we zijn toch te Veurne. Maar Veurne wordt Jerusalem voor ons. Op haar plein stroomt zoo'n massa volk... daar gaat in den slanken Cecilia- toren, een klok, angstig in een ge jaagd tempo, aan ff kloppen. Plots... dat klokkengelui... herinnert aan ve len een GETAL, ze huiveren als z'er aan denken, en zien gansche troe pen en legers met kanonnen en gru welijk oorlogsmateriaal naar hun landeken aanrollen... 1914. Andere klokken gaan aan ff lui den: Ste Walburga, St Niklaas; ff wordt een strijd op ff tooneel, bal kons en trappen en vensters worden bevolkt, van uit het Ste Walburga- straatjen komt 'n massa toege stroomd... Veurne verbeeldt zoo goed Jerusalem', en... (denk aan die éénige indrukwekkende Boetprocessie... denk aan dien mysterievollen kruisweg om de stad 's avonds in den Vasten.) Natuurlijk dat E. P. Boon geen 150 SPELERS zal meetronen naar Veurne. Ze spelen in Veurne, de Veurnaars zelf zullen figureeren. Ze hebben zoo welwillend hun diensten aangeboden, zoo spontaan aan den oproep be antwoord dat Eerw. Pater niets dan met lof over de Veurnsche menschen met hun goeien wil, spreken kan en met een ontroerende dankbaarheid denkt aan ff kleine stedeken in ff Vlaamsche land, en zoo dicht van de zeekust. Wellicht zijn zij het niet eens bewust van de hulp die zij op de meest verscheidene wijzen, een priester in zijn apostolaat geschon ken hebben. Langs alle zijden wordt er druk ge werkt: aankondiging en bespreking in dagbladen; «De Toekomst» doet haar best en dat op de meest origi- neele wijze; door plakbrieven, mo dern en begrijpelijk sprekend tot het volk, zoo symbolisch rijk; strooi briefjes, overal verspreid; 'n kaar- tenverkoop in stad en op den buiten, tot de verste dorpen. Een reuzen re- klaam, (en zou ik overdrijven met te zeggen?): voor een reuzenstuk. D'er is zoo een heerlijke gemeen schappelijke werking ontstaan, een samenstreven, om iets te verwezen- zal dan op haar beurt volmacht vra gen, want op dit oogenblik zal geen enkel Regeeringsleider het schip van staat willen sturen, zonder dat hem volmacht wordt toegestaan om orde te scheppen in de zaken. Daaraan twijfelt geen enkel Staats man op dit oogenblik. En nu stellen wij de vraag? Zullen de liberalen en sommige parlementairen, die zich halsstarig verzetten tegen de voorgestelde Re- geeringspolitiek, de verantwoordelijk heid op zich nemen, om de socialisti sche partij, die zooveel van haar in vloed en haar achting heeft ingeboet in de laatste jaren, met haar on vruchtbare oppositiepolitiek, zullen zij het socialisme, dat in alle landen van de wereld haast doodbloedt aan innerlijke verdeeldheid en hopelooze onmacht, een kans geven in ons land om pogingen te wagen waarvan de uitslagen alles behalve twijfelachtig zullen zijn, in de richting eene* wel begrepen politiek van het algemeen belang? We durven het niet veronderstel len, omdat we nog niet wanhopen in den gezonden zin en het gezond ver stald van onze landgenooten. Laat ons hopen dat het nooit zoo ver kome en.laat ons drukking uit oefenen op onze mandatarissen op dat ze klaar besef krijgen van wat het land van hen wil en van hen ver wacht. Geen avonturen maar een door drijvende, gezonde, krachtdadige po litiek van nationale solidariteit eischt het land van hen. Dat ze verder ook niet vergeten dat zij thans het lot van het parle mentarisme zelf in handen hebben en dat ze den grootsten en wellicht den laatsten troef moeten uitspelen. Spelen zij dien troef verkeerd uit met het gevolg dat het algemeen welzijn er door geschaad wordt, dan zal het oordeel van de openbare mee ning ongenadig streng voor hen zijn en zullen zij zeker den vloek niet ont- loopen van de honderdduizenden die van hen verlichting van hun leed meenen te mogen verwachten. lijken, dat velen maar een schoonen droom achten. Die opvoering is een KRACHT TOER en ff werd zeker een fiasco, moest het niet steunen op een die peren katholieken grond, moest er niet gebeden en geofferd worden, niet enkel voor ff welgelukken, maar voor al opdat allen er iets van meê dra gen, er door versterkt, in hun ka tholieke overtuiging en DURF. Zoovelen zijn naar de kust geko men om er maanden lang te genie ten. Wellicht zakken ze dien Zondag avond naar Veurne af, en daar, op de Groote Markt, door 'n flinke, be zielde tooneelgroep, zal hun worden herinnerd dat er nog iets edelers in ff leven bestaat dan te genieten. E. Pater Boon acht zich gelukkig be loond moest er maar één, door z'n tooneel BETTER worden, en zeker zal er niet één, maar zullen velen niet enkel het mea culpaslaan voor een verleden, maar met optimisme, met 'n vernieuwde kracht en de leu ze: «OPBOUWENop hun lippen de toekomst tegemoet zien, en ALLEN dragen wij 'n heerlijke herinnering meê en een warm gevoel van dank baarheid voor E. P. regisseur, de stu denten spelers... en voor onze eigen stadsgenooten om hun flinke hulp, om hun aller kunstprestatie, waar van wij zoo heerlijk zullen genieten. Zeker zal niemand z'n 7 of 5 fran ken beklagen, en de kritiekers op voorhand, zullen wel heel tevreden zijn, dat zij gelukkig niet te luid ge roepen hadden. E. Pater Boon is allen, die recht streeks of onrechtstreeks meêwerken, zoo diep dankbaar, maar de Veur naars, Eerw. Pater, zijn U nog meer dank verschuldigd; U zult Veurne, dat zoo van tooneel en kunst houdt iets voorzetten dat 't proeven waard zal zijn. U leert ons hoe, door 'n eendrach tig katholiek streven, iets grootsch kan voortgebracht, een heerlijk apos tolaat uitgevoerd. Door uw tooneel ontluikt voor ons eens te meer de schoonheid die in den katholieken godsdienst schuilt. M. D. op Zondag 22 Juli, voor de OPENLUCHTVERTOONING van TE VEURNE POPERINGE-VEURNE (via Oostvle- teren) met Autorail (75 man), (12 fr.). Vertrek te 17 u.; aankomst te 18.10 u. IEPER-VEURNE niet Stoomtram. - Vertrek leper, 16.30 u„ (13 fr.)Elver- dinge, 16.50 u, (10,50 fr.)Woesten. 16.55 uur, (10 fr.)Oostvletercn, 17.05 uur, (9 fr.)Pollinkhove 17.20 u., (7 fr.) Loo, 17.30 u., (7 fr.)Alveringem, 17.50 uur, (6 fr.)aankomst Veurne, 18.10. De Tooneelliefhebbers van Roesbrugge, Beveren, Leisele, Houtem, kunnen den gewonen tram nemen die te Roesbrugge vertrekt te 4.07 uur, (10 fr.)Beveren (9 fr.)Leisele (7 fr.); Houtem (6 fr.). Een half uur na het einde van de ver tooning zullen speciale trams de men schen weer naar huis biengen, in al de voornoemde gemeenten en steden. De Liefhebbers zouden best doen tij- ^lig iemand aan te stellen op bun ge meente, die deu Heer Em. Demarey te Veurne (tel. 54) zou moeten verwittigen nopens het getal medereizigers. MBHSZBiaBBBBl Aanstaande week komt de Na tionale Feestdag den Zaterdag. WE MOETEN DUS EEN DAG VROEGER DRUKKEN. Alle briefwisseling en berichten moeten ons dus ÉÉN VOLLEN DAG vroeger ingezonden worden. Doos 4 en7/£frank.

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1934 | | pagina 1