TIJDSIGNALEN
Engelsch Kerkhof
,'jc!itni3ïiorjvers
POLITIEKE KnOKIEK
EEN PRACHTWERK
VAN DE KATHOLIEKE
ARBEIDENDE JEUGD
ELECTjRIFICATIE TE LANDE
WILT GE...
Amerikaansche Faketboct in brand cp Zes
135 onder hen omgekomen of vermist
Staking der Belgische Mijnwerkers
MET 17 SEPTEMBER?
CONGRES VOOR
KATHOLIEKE WERKGEVERS
TE LOURDES
DE CHRISTELIJKE
MUTUALITEIT
STORT 5,40 FRANK
Ds werkloosheid in Eelgie
0KDAG 16 SEPTEMBER/1934.
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.
«DE HALLE»
Katholiek Weekblad van leper
Bureel:
Boterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 18,60 fr,
I Belgisch Congo 35,tr.
i frankrijk 35,tr.
Alle andere tanden 55,tr.
BANSEN- VXNNESTE, Popcrlilg# KATHOLIEK WEEKELAD VAN IEPER t'ostcheckrekenlng K' 15.570,
TARIEF VOOR BEBICHTE.N:
Kleine berichten per regel 100 fr.
Kleine berichten (minimum) 4 00 Ir.
2 fr. toet v. ber. met adr. t. bur.
Eerichten op 1* hl. per regel 2.50 fr.
Berichten op 2* bi per regel 1.75 f-,
Rouwber. en Bedank, (min.) 5.00 Ir.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aacraag.
Annoncen rijn rotraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond Ingezonden orden. - K eire
berichten tegen den Dcnderdag noen.
De doodenakker verbergt een bloe
menweelde. Hoe vredig hier op 't En
gelsch kerkhof waar eens een Vesu
vius zijn lava spoog. Vrede na de
tegepraal. Weerwraak der natuur, van
een slagveld een bloemenveld maken.
Dit is de victorie van het kruis dat
rijn wortelen diep schiet in onze
schoonste landouwen.
0 Cross! thine is the victory Ifields
Thy roots are last with in our fairest
(Francis Thompson.)
De bloemen overwinnen de legers
In getalsterkte.
1914-1918 Waren de ongeluksjaren
omdat het jaren waren zonder bloe
men.
Ik schrijf over de gesneuvelden,
je suis le jardinier des fleurs qui
ne sont plus. Luistert naar de bloe
menspraak. De dooden zwijgen. Alles
is hier stil als in een luisterpost. De
bloemen houden de wacht, onder
een gloriezon. Ge kunt hier geen
bloempje aanraken zonder een ster te
schokken. De bloemen beschermen de
gesneuvelden meer dan het prikkel
draad binst hun leven.
Alles houdt aan malkaar, het hier
en het hiernamaals. De floraliën der
dooden. «Welk groot feestmaal voor
zulke kleine diertjes. Schoonheid, mu
ziek, goedheid, tranen, de mond van
een worm eet dat alles op.(Thomp
son.) De wormen weten niet wat ze
vreten: helden. De dooden dulden
al'es.
Thompson had dikwijls zooveel niet
te eten, de dichter liep in slunsen met
zijn voeten door zijn schoenen. Hij
kon niet dienen voor commissionaris,
hij vergat een timber te plakken op
de brieven, hij wist noch uur noch
tijd, hij kon den naam der straten
niet onthouden en de nummers der
huizen. De arme dichter die leefde
met water en brood, de poëet die zijn
handschriften overal zag weigeren,
«de laureaat van het lijden» heeft
veel passiebloemen geplukt in zijn
leven. Passiebloemenmaar dat
heeft niets te zien met de Botaniek.
Hij leefde in de wolken, hij leefde
in den hemel.
Hier in den saillant van leper lig
gen er een half millioen. Elkeen is
niet meer dan een graspijltje van
den effengeschoren' gazon. Allen even
hoog, gelijk voor de wet des doods.
F.n elkeen wordt bebloemd... en hij
is maar een cijferken, en nog de laat
ste eenheid van een millioenengetal.
Ze zijn dood. In dezen sekteur komt
niemand hen aflossen... tenzij de
bloemen. Ze zijn dood. Maar het
kruis doet mij verstaan dat Degene
die er aan hangt voor mij een God
!s en geen doode.
Yet in this field, where the cross
[planted reigns,...
Proves thee a god for me not dead,
[not dead.
(Thompson.)
Alles is schoon om reden van de
bloemen, alles is schoon spijts de
lioón. De dooden voeden de bloemen
met hun lijkende bloesems die
Gióeien in het duister. Op dit «Mili
tary Cimeterykijken onze meisjes
maar naar de bloemen, met lichten
stap gaan de meisjes op het grasta
pijt, arm aan arm boven de dooden
die liggen zij aan zij. De levenden
lossen de dooden af.
De toekomst verbloemt het verle
den. De bloemen sterven ook, maar
er komen altijd nieuwe weer, en elk
schooljaar nieuwe meisjes. De hoop
op de toekomst is de bloem van den
Credo in God en in Vlaanderen.
De aarde draagt bloemen in haar
schoot, de bloemen van het Engelsch
leger. Kinders zullen nog komen, mor
gen, overmorgen.
Gelijk de bloemen morgen zijn ze
[dood
maar nieuwe komen, even blank en
[rood.
Zij bidden voor de doön, hun her
ten kelken open, nu zijn ze op hun
best.
Daar liggen ze begraven, gekende
en onbekende, gradés en simpelen.
Dood is een schacht die geen leger-
graden kent.
We luisteren meer naar de bloe
mentaal dan naar de spraak der doo
den. En toch zeggen de bloemen het
zelfde: we vergaan, alles vergaat. Het
refrein van den dood.
De schoonste en raarste bloemen-
soorten verslensen, laten hun kopje
hangen en hun blaadjes afvallen. En
ook die kinderen daar die op geen
dooden peinzen, enkel op rozen, zul
len eens hun kopje laten hangen,
misschien gemaaid in de bloem des
levens, mogelijks van de griep op een
Wintcrschen avond, wijl de koude
mist winterbloemen teekent op de
Vensters en dan komt de laatste groe
nigheid, het immer jeugdig groen der
kerk: een palmtakje in een glas wij-
Water, de laatste bloemenhulde.
En als ge weggedragen wordt om
niet meer weer te keeren, en dat de
klokken over U luiden, dan zullen de
bakker, de beenhouwer, de winkelier
ook 't offerande gaan en in het sterf
huis zal de thuiswachtende gebuur-
vrouw ook de laatste bloemenblaadjes
der chrysanten wegvagen opdat al
les proper weze en geen teeken meer
Van rouw blijve eer 't volk weerkeert.
En 's anderdaags zal de winkelier
Uw naam hoogstens een keer vernoe
men tusschen twee vragenwas 't een
kilo van dat madam? of, wat belieft
•r jufvrouw? A. B.
■■■■RBBSHBKXEaBBBBilSKBBBBflBB
CHOLERA-LIJDER SPRINGT IN
EEN WATERPUT IN INDIE
KORT DAAROP
WOFDEN VEEL INBOORLINGEN ZIEK
Eeu Hindoe die op pelgrimtocht was
■fear Benares werd langs den weg aange-
jast, door de Cholera. Hij vond niemand
"ereid hem drinken te geven. Waanzinnig
v&n dorst sprong hij in den dorpsput en
®eed zich daar te goed. Nadien stierf hij.
De dorpelingen dronken nog van het
*aier van den put maar weldra waren
onder hen aangetast door de vree-
f^lke ziekte. Een 25tal onder ben 6tier-
**0 aan de Cholera.
De bandelooze ekonomie leidt
naar het ergste. De egoïstische kon-
tingcnteeringspolitiek, gekoppeld aan
het goud- en zïlverproblcem brengt
bittere vruchten voort. Het sociaal
vraagstuk neemt immers scherpe vor
men aan. De strijd tusschen patro
naat en proletariaat volgt een stij
gende lijn, die onrustwekkend aan
doet. Stakingen dreigen internatio
nale storingen te worden, waarvan,
in deze troebele tijden, de politieke
gevolgen niet te overzien zijn. Het
kan trouwens niet anders of het
ergste moet gebeuren.
Er is geen afzet meer. En als een
voortbrenger nu absoluut zijn pro-
duktie wil uitvoeren, dan is hij
verplicht van dit te doen tegen on
gelooflijk lage prijzen, vooral wan
neer zijn land op de goud-standaard
gegrondvest is. Aldus tracht hij van
de produktiekosten tot een minimum
te herleiden, zoodat hij zich genood
zaakt ziet de loonen der arbeiders
te verlagen.
Maar... de arbeider heeft een on
vervreemdbaar recht, het recht op
leven voor hem en zijn gezin, zoo
dat zijn werkloon een grens heeft,
die niet mag overschreden worden.
Vermits de voortbrenger toch niet
met verlies kan wei ken stopt hij
of snijdt in de portemonnaie zijner
iverklieden. In het eerste geval zijn de
arbeiders op straat... en dit is voor
millioenen een haast bestendig- wer
kelijkheid geworden.
Het andere geval leidt naar werk
staking, en deze schijnt thans het feit
van den dag te worden.
De eene helft arbeiders mag niet
meer werken, en de andere helft staat
op de bres om de allernoodzakelijkste
bete brood te verdedigen. De salaris
sen immers werden reeds dermate be
snoeid dat de grens bereikt om niet
te zeggen overschreden werd. Mijn
werkers die voor hun onmenschelijke
taak minder dan 30 fr. per dag ver
dienen, of boerewerklieC m die het
met 15 fr. per dag moeten stellen
zijn lang geen uitzondering en ver
rechtvaardigen in geenen deele een
loonsverminderingIntegendeel.
Patronaat en proletariaat staan te
genover elkaar, moeten in dergelijke
omstandigheden tegenover elkaar ko
men. Hun strijd leidt naar verlam
ming en ontwrichting van alle leven.
Armoe, wanorde en ontaarding wor
den en de bittere naweeën van.
En er is nog geen reden tot opti
misme, vooral niet als de kranten de
fabelachtige miljardenwinst opgeven
van hen die spekuleeren op onze
dood, met name de ivapenfabrikan-
ten.
Pas dan eerst beseft men het schrij
nende van deze onhebbelijke tijden.
Al de kommer en de zorg van de
onderscheidene r. geeringen gaat naar
de weermacht. Sedert de vrede van
Versailles zijn de legers ontzettende
veelvraten geworden.
De bewapeningsperiode van vóór
1914 kan zelfs de vergelijking niet
doorstaan met de naoorlogsche. En
als Malet 30 jaar geleden schreef dat
dergelijke periode naar een katastroof
leiden zou, wat zou hij nu wel moeten
schrijven, indien hij og leefde. Hij
bleef echter ook achter in de ramp.
Dat men aan de burgerlijke bevol
king denkt in oorlogstijd, bewijzen de
maneuvers die fallen kant plaats
grijpen. Het ware echter duizendmaal
beter indien men eens en voor goed
dacht aan de burgerlijke bevolking in
vredestijd.
Het wekt den schijn dat men zoo
wat overal begint te leven voor den
oorlog. De ontzaglijke moeilijkheden
van thans krijgen schijnoplossingen
of heelemaal geen oplossing. Alle ak-
tiviteit lijkt geconcentreerd op den
aanstaanden kriegdie frisch en
vroolijk de allerlaats.- zijn zal voor
recht en beschaving.
Intusschen heerscht in vele, in on-
tell ~e huiskringen penarie en armoe,
en is de wanhoopsgedachte 'z éénige
rijzende ster. Maar de Zaharoffs, de
Mitsuï's, de Schneider's, de Deter-
ding's en consoorten stikken in 't geld.
Palaces en kursalen zijn bestendige
wanmolens, waardoor fortuinen ge
draaid worden. Modeshows en schoon
heidswedstrijden lokken klienteel naar
de Parijzer Patou's en andere elegan-
tierechters. Miljoenen worden naar
paarden gegooid of erop verwed.
Het is precies alsof de mizerie van
de eenen de hysterie van de anderen
aanjaagt.
En toch leven we in de eeuw der
demokratie.
Alles voor en door het volk! O bit
tere ironie.
Alsof het volk regeeren zou om zich
zelf te vernietigen in deeerste de
beste oorlog! Alsof het volk regeeren
zou om de helft van zijn werkbroe-
ders op straat te zetten, en de an
dere te doen vechten om een fatsoen
lijk stuk brood met margarine in
plaats van boter. Alsof het volk re
geeren zou om het snobisme, het ar
rivisme en het mondaine leven van
sommigen te bevoordeeligen en aan
te wakkeren.
Er ligt een vloek op deze tijd!
Terwijl men te Genève op de knie
ën valt opdat de Sovjets toch maar
zouden willen lid worden van den
Volkenbond, het symbool van den
eeuwigen vrede, maakt men zich
overal gereed voor de eerstkomende
oorlog, vechten de landen onder el
kaar om het pond, de dollar, de frank j
en Cie een buiteling te doen maken,
strijden de arbeiders in Amerika om
hun brood en maken de mijnwerkers
zich hier gereed voor eenzelfde strijd, j
Het moet niemand verwonderen dat
deze tijd door velen bitter beoordeeld
wordt. Zij, die de matcrieele als de
zedelijke ellende scherp aanvoelen,
staan versteld voor de reusachtige af
metingen die het kwaad aan 't ne
men is.
Er komt misschien een oogenblik
dat de oorlog als een blijde verlossing
begroet wordt. De radeloosheid is een
slechte raadgeefster, maar beter een
slechte raad als heelemaal geen raad.
En oorlog is toch een uitkomst, zij
het dan ook een tijdelijke.
Wanneer men dergelijke redenee
ring uit den mond van gestudeerden
verneemt, dan beseft men pas de tra
gische nood van deze tijd.
En hoe weinigen zijn ervan bewust.
De ontstellende lijdzaamheid van de
volkeren duidt voldoende aan hoe
diep ze reeds gezonken zijn. Ze heb
ben het zoover gebracht dat ze tot
alle operaties op hun eigen vlccsch
bereid zijn.
In zijn Meesters van Morgen
een trilogie van katholiek ontwa
ken schrijft Emil Fiedler:
Er zijn drie problemen, geladen
met dynamiet en ekrasiet en alles,
wat kan ontploffen en vernielen. Zij
veroorzaken steeds weer nieuwe ex
plosies, waarbij moeizaam gebouwde
bruggen in de lucht vliegen. Ze heb
ben afgronden opengescheurd. Ze
hebben de menschelijke atmosfeer
met stofwolken van ondoorzichtig
wantrouwen gevuld. Zij hebben een
wijde uitgestrektheid der samenle
ving door het giftgas van den haat
verpest. Ze- hebben de wereld met
ruïnen overzaaid. Ze dreigen ieder
oogenblik met nieuwe aardschokken,
nieuwe puinen. Die drie problemen,
waarvan ik spreek, zijn het NATIO
NALE, het CONFESSIONEELE en het
SOCIALE probleem. Ofwel deze pro
blemen worden opgelost, zoolang hei
nog tijd is, of zij zullen tot katastro-
fen voeren, wier omvang niemand
kan meten.
We hebben er niets aan toe te voe
gen.
(Verboden nadruk.) Herwig.
BsaBaiasaBBEaasBHaissssagissasi
LEENING
DER VERWOESTE GEWESTEN
5 t. h. 1922
TREKKING VAN 10 SEPTEMBER 1Ö34.
R. 194.283 Nr 1 wint 250.000 fr.
R. 194.283 Nr 2 wint 100.000 fr.
R. 93.986 Nr 12 wint 100.000 fr.
De andere nummers der bovenstaande
reeksen, alsook de reeks 37.911 zijn uit-
keenbaar met 300 frank.
taBBESHUtiBBaBSxgFtiaaaszBSBaB
MINISTERIE V/.N LANDBOUW
MEDEDEELING.
De landelijke gemeenten, die hun elec-
triiicatieuet zouden willen uitbreiden tot
nog niet bediende gehuchten of alleen
staande hoeven en derhalve onderhande
lingen zouden moeten aanknoopen met
hun verdeeler van clectrische energie,
kunnen zich wenden tot het Ministerie
van Landbouw, waar de dienst voor lan
delijke Genie hun kosteloos alle nuttige
inlichtingen zal verstrekken.
IB33BBEIH2eaEE3ES3!3S2£33ZaS2aa2l
EEN TON VOOR 400 PERSONEN
sm
Te Dürheim, in Beieren, bestond de
grootste ton der wereld; zij is 15 meters
lang en heeft 13 meters doorsnede. Nu
komt men er een café van te maken
met 40(1 zitplaatsen. Hierboven ziet men
den ingang van die nieuwsoortige herberg.
(■SEEaOiMBMSBSSaSBSBBlgaiilMiS
een der miljoenen? Schrijf dan in op de
KOLONIALE LOTERIJ.
iBBBssasssaisfiiaasBSiaEüaaassiBBis
NIEUWE UITVINDING
VAN MARRONI
DG POMPIERS OP
TEGENAANVAL.
Drt men aan de burgerlijke bevolking
«dankt in carteertijd, bewitzen de iri-
noeuvers die ('allen kant plaats grijpen.
Het ware echter duizendmaal beter in-
dien m»n eens en voor goed dacht aan
de burgerlijke b< - alking in vredestijd.
De luchtmanceui rs zijn volop aan de
de orde van den c
M?n is er mee begonnen te Lenden.
Terwijl de Engelsche Kamerleden moes
ten beraadslagen ever de verdubbeling
van de luchtvloot, vlogen de vijandelijke
vliegers boven het parlement en gaven al
dus een demonstratief bewijs van de on
voldoendheid van de tegenwoordige lucht
vloot voor de verdediging van Londen.
Veertien dagen geleden werd dezelfde
proefneming gedaan in Frankrijk voor de
verdediging van P:rijs en het resultaat
was even teleurstellend. De gevolgtrek
king hier was de vaststelling van het ge
mis aan voldoende afweerkanonnen om
Parijs te kunnen verdedigen tegenover
onvoorziene aanvallen uit de lucht.
Dezelfde p-oefnemingen te Lvon en te
Napels leidden ook tot hetzelfde resul
taat.
Ve-leden week hadden dergelijke proef
nemingen plaats te Brussel.
MISPLAATSTE KOMEDIE
ging met die pro-fnemingen gepaard.
Toen het oorlog was hingen de muren
vol met aanplakbrieven om de bevolking
tot Hooren, zien en zwijgenaan te
zetten, cm te beletten dat de vijand iets
ook zcu vernemen van wat er bij ons ge
beurde.
Nu mieken al de Erusselsche dagbladen
Vlaamsche en Fransche dagen lang
rekiaam over die oorlogsherhalingen en
daarna heele kolommen verslagen.
Ba vijand kori dus heel op zijn ge
mak eens naar Brussel komen zien hoe
België zijn luchtverdediging inrichtte.
VERKEERD" OPVATTING!
En het einde ««Sfra! die luohtmancEU-
vers is steeds: meer millioenen uitgeven
voor 't leger.
Wat moeten wij daaruit al besluiten.
Dat alle uitgaven gedaan voer het le
ger niet de voldoende veiligheid zullen
bezorgen tegenover de gevaren van den
toekomstigen oorlog. Daar zijn dus geen
parken te voorzien aan de eventueele ver
kwistingen die moeten voortspruiten uit
ean internationalen wedloop naar bewa
pening.
Daar is dus maar een bron van veilig
heid: onderlinge verstandhouding en ont
wapening. Maar het is te vreezen dat het
met de tegenwoordige geeetssverhouding
nog lang zal duren eer dat wij cp dat
gebied praktische resultaten zullen berei
ken
GEEN GASMASKERS... DOCH
VOLKEREN VERZOEN ING
Een motie van het Hoofdbestuur van
het Verbond V. O. S., regelmatig verga
derd te Brussel, op 2 September 1934,
luidt
Na bespreking van de luchtmanoeu-
vers, die dezer dagen te Brussel plaats
grijpen;
Besluit de Regeering attent te maken
op het onloochenbaar feit, dat geen
luchan:.noeuvers, geen gasmaskers, geen
afweerkanonnen, de burgerlijke bevol-
king kunnen vrijwaren tegen eventueele
gasaanvallen, dat bij alle manoeuvers in
het buitenland gehouden, de aanvals-
vliegtuigen regelmatig en nagenoeg on-
gehinderd hun doel bereiken, dat der-
'i gelijke luchtmanoeuvers uitsluitend voor
uitwerksel hebben onrust en een verder-
felijke oorlogsmentaliteit te verwekken,
terwijl de internationale vrede slechts
door wederzijaschen goeden wil kan
worden gediend;
Klaagt het feit aan dat de luchtma-
noeuvers meer de privaatbelangen van
gasmaskers-fabrikanten, dan het alge-
meen belang van de bevolking bevorde-
ren;
ii Protesteert tegen de hinderlijke be-
i) sluiten die bij deze reuzenreclame voor
li privaat kapitaal door de openbare be-
n sturen werden getroffen en de mede-
ii werking die daaraan wordt verleend
Beslist deze motie mede te deelen aan
de Regeering, aan de Burgemeesters in
ii de Brusselsche agglomeratie, aan de
Wetgevende Kamers, en ze bekend te
ii maken door middel van de pers.
De Kajotters- en Kajotstersbewe-
ging v.ert in 1935 de 10* verjaardag
narer stichting. Zij wil de herdenking
van dit jubeljaar bestendigen door
I een grootsche onderneming, welke
leen zegen zal zijn voor al de jonge
arbeiders.
Zoo pas kwam zij in bezit .van een
ruimen bouw, gelegen op een hon
derdtal meters van het Zuid-station,
op een der groote lanen van Brussel,
op een der gemakkelijkste-te-berei-
ken plaatsen van de hoofdstad,
dien zij veranderen wil in een groot
familie-tehuis voor jonge arbeiders.
Hoe droevig is het gesteld met die
jonge arbeiders, die komen uit de
provincie en om reden van hun werk
of hun vakstudies verplicht zijn een
onderkomen te zoeken in een stad
als Brussel. Het meerendeel komt te
recht in afstootende logiest-gelegen-
heden, die hun gezondheid en hun
zedelijk leven bedreigen. Hoeveel
ouders zagen hun zoon, op wien zij
met fierheid hun' hoop hadden ge
steld, verloren gaan.
In de nieuwe «Kaj otters-Centrale»
worden 250 kamers en kamertjes in
gericht voor jonge arbeiders. Zij zul
len er vindenslaapgelegenheid, voed
sel, ontspanning, allerhande spelen,
leeszalen, ontwikkelingswerken, enz.,
die hen niet alleen zullen vrijwaren
voor de gevaren der grootstad, maar
hun een schooner toekomst helpen
voorbereiden.
De Kajotters-Centralezal de
eerste groote verwezenlijking zijn van
dien aard in ons land.
Voor allen die haar zullen bezoe
ken zal zij het sprekend bewijs leve
ren van den stouten ondernemings
durf der K.A.J. waar het geldt de ar
beidersjeugd te redden.
Om de Inrichtingskosten van dit
groote familie-tehuis voor jonge ar
beiders te helpen dekken, hebben de
Kajotsters het edelmoedig besluit ge
nomen een massa-verkoop van het
bloempje van het Jubeljaar in te
richten. De geheele opbrengst van
dezen verkoop zal besteed worden
aan dit familie-tehuis.
In dezen tijd van krisis en werk
loosheid, is dit tehuis noodzakelijker
geworden dan ooit om zooveel onge-
lukkigen te bewaren voor ondergang
en moedeloosheid.
Heel de bevolking, al de Kaj otters-
en Kajotstersvrienden, al onze arbei
ders-gezinnen zullen de moedige ver
koopsters van het bloempje van het
Jubeljaar 'n geestdriftig onthaal be
zorgen.
Dank zij hun milde gaven, zal de
Kajotters-Centrale weldra als een
vuurtoren uitstralen .over de hoofd
stad en over het land, en spijts or
kanen en bedreigingen, zal zij voor
al de jonge arbeiders een teeken zijn
van hoop en samenhoorigheid.
Edelmoedige personen, die op bij
zondere wijze wenschen bij te dragen
voor de inrichting der Kajotters-
Centrale gelieven hun giften te zen
den op postchecknummer 3608 «Ka-
iotters-Centrale» te Erussel, of op
persoonlijk postchecknummer 1155.38
van Z. E. H. Kan. Cardijn, met ver
melding Voor de Kajotters-Cen
trale
Aan al de koopers van het bloempje
van het Jubeljaar en aan de weldoe
ners onzen innigsten dank!
Jos. Cardijn.
asEZEsasEHEBBsaEiEEiasiiiBSiSEiSEBi
DE DAMEN GOEBELS
318 passagiers en 240 manschappen waren aan boord
De Amerikaansche paketboot Morro I werden opgepikt in
Castlevan 11.520
September 1.1.
Ie zee terwij!
1.520 ton, die Dinsdag 4 nog andere gevonden werden on gedccl-
uit Havanna vertrokken ten van het schip waar de vlammen hun
met 318 passagiers en 240 manschap- werk hadden verricht.
BELGISCHE FABRIEK VAN
CH1COREIWYPPELIER-TAFFIN
Hierboven de moeder en de zuster van
Dr Goebels, de Duitsche Minister, getrok
ken in een Duitsche badstad. Dr Goebels
is zeker wel een personaliteit van wie
men in de laatste tijden het meest fotos
te zien kreeg in alle bladenliet is echter
de eerste maal dat zijn moeder en zuster
er in verschijnen
pen aan boord, was Zaterdag in den
roegen morgen dicht bij de kust. in het
zicht van New-Jersey. De lioot was in
den dag verwacht te New-York.
's Avonds te voren had een groot
nachtfeest plaats gehad op de boot oui
de laatste dag van de overvaart te vie
ren en menigeen was bedronken naar
zijn kabien getrokken, enkelen zelfs,
waaronder verscheidene vrouwen, moes
ten naar hun bed worden gedragen.
Plots, rond 2 uur van den morgen, werd
brand ontwaard in de bibliotheek van het
schip. Het vuur nani een snelle uitbrei
ding en in korten tijd was bijna ganscli
het schip in lichte laai.
Andere schepen, die per radiosein^n
van liet brandend schip waren ter hulp
geroepen, stoomden ter plaatse en deden
het onmogelijke om de passagiers en
manschappen van de Morro Castle
hulp te bieden en op te pikken.
Aan boord van liet brandend schip
moet alles evenwel niet allerbest zijn
gegaan. De kapitein van het schip was
kort daarvoor overleden aan een hart
aderbreuk en de onderbevelhebber Warms
nam liet commando waar.
Veel passagiers konden uit hun kabien
niet meer, omgeven door vlammen. On
der de passagiers die boven konden ge
raken heerschte paniek. Velen onder hen
die gevlucht waren op den achtersteven
wilden niet door de vlammen en rook om
tot aan de reddingsbooten, die door de
vlammen werden bedreigd, te geraken.
Veel lafheid werd betoond bij een deel
der bemanning die de passagiers in den
steek liet en er zelf van onder trok.
Zoo onder meer werd een reddingsboot
aangetroffen die plaats kon bieden voor
85 personen en waarin er slechts 4 man
nen zaten, namelijk twee Japanners en
twee Kubanen, leden der bemanning.
Van een andere zijde dient het held
haftig gedrag van den waarnemenden ka
pitein Warms gemeld die 10 uren op bet
laaiende schip bleef, samen met enkele
mannen, en al het mogelijke deed om
nog te redden wie of wat mogelijk was.
Het lijk van den kapitein werd ver
koold op het schip. De telegrafist bleef
op zijn post tot hij niet meer weg kon.
Hij werd verkoold bij zijn radioapparaten.
Vreeselijke tooneelen speelden zich af
bij de reddingspogingen die vrij bemoei
lijkt waren door den heerschenden storm.
Het schip werd gestrand waar het uit
brandde. Veel lijken spoelden aan of
119 Lijken werden herkend wijl nog 1(5
personen vermist zijn, denkelijk zijn de
zen ook omgekomen. 225 Passagiers en
198 leden der bemanning werden gered.
De oorzaak van den brand is onb' end.
Verscheidene gissingen worden vooruit-
gezet. Denkelijk werd de lvrand gesticht
door het wegwerpen van brandende ci-
garetten door bedronken passagiers of
door een aanslag tot brandstichting. F.en
onderzoek zal de oorzaak trachten uit te
maken.
WERD DE KAPITEIN VERf 'OORD
EN HET SCHIP !N BRAI.'D
GESTOKEN?
Meer en meer rijst het vermoeden dat
bandieten, wellicht leden der bemanning
die zooals gewoonlijk bij ieder reis ver
nieuwd wordt en weinig betrouwbaar is,
brand zouden gesticht hebben op de boot.
De familie van den kapitein vindt de
dood van hem zeer verdacht daar bij
nimmer leed aau hartzwakte, en heeft een
ernstig onderzoek gevraagd daar zij een
aanslag vermoedt op liet leven van den
bevelhebber van de «Morro CastleDe
scheepsdokter, die de kapitein verzorgde,
is ook omgekomen bij den brand en ge
zien het' lijk van den kapitein verkoold
werd zal dit onderzoek wel nimmer een
besluit kunnen gegeven worden.
Het komt van lairgs om meer voor dat
weinig gedaan werd voor de redding van
de passagiers en dat de bemanning eerst
gezorgd heeft voor zich zelf.
„O»
NOG EEN SCHEEPSBRAND
Het vuur overmeesterd.
Aan boord van de Santa Ritadie
stevende van Valparaiso naar New-York,
brak eveneens brand uit. H~t vt—r I-
evenwel overmeesterd worii
gevaar uitgeschakeld werd en de
boot haar weg kon vervolgen.
FRANSCHE VISSCHERSBCOT
IN BRAND
NABIJ DE BELGISCHE KUST
Op enkele mijlen van het Belgisch
lichtschip Westhiudcrwerd door cv n
Italiaansche stoomboot de Fransche vis-
schersboot Dunkerque 597 aangetrof
fen. De bemanning van het brandend
vaartuig werd door de Italiaansche boot
de San Pietroopgenomen en naar
Oostende gebracht.
?BBS33£Ë3&BI3aKS«SH*B!B2siaa5ï2aBlBSSBE2&BD69HiaiKSBBBBBaESII
De bonden der kristene en socialisti
sche mijnwerkers hebben besloten dat zij
de algemeene staking in de mijnen zul
len uitroepen met 17 September e. k. in
dien de mijnbazen de loonsvermindering
van 5 "?o -willen handhaven.
Er dient gezegd dat de loonen der mijn
werkers niet meer in verhouding zijn
gevonden worden om het geschil bij 'it
leggen.
Het ware te wenschen dat de regee
ring in haar pogingen mocht lukken teil
einde de mijnstreek te onttrekken aan
bloedige dagen zooals zij die gekend
heeft over twee jaar.
Naar verluidt zou de mogelijkheid
met deze van vroeger voor net levens- worden j Qm de vreemde werk.
gevaarlijk en ongezonde werk dat zij te krachteni nameHjk de ongehuwde vreem-
verrichten hebben. Een gewoon m.jnwer- de werklieden, af te danken en te ver_
ker wint dagelijks 28 fr., en dan heeft van door éelgische werklieden, waar-
hij nog soms verscheidene dagen per door deze dan yan J2 J6 uren
uipaIz rl-ïr lm orooti umr L- hnnt r ~n'
week dat hij geen werk heeft.
Verscheidene leden van de Belgische
Regeering onderzoeken den toestand en
hopen dat een compromis zal kunnen
werk per week zouden hebben en aldus,
hun loon zien verhoogen.
(Zie Brief uit Brussel),
3E3ïï33EagaS32B2Sia3aS3BBBaE«2:saE38EHBBBEM£HSB3BBSBSBaBffiB»
«&.«ij>*.saa3Bi£<35aaaBaB2xs&aasa3-ifissBE3atuid.)iBBftas3saB222ij3a3
3503 TON MARMER
De mist op zee is steeds de groote
vijand der vaartuigen. Nu komt de be
roemde uitvinder Heer Marroni een soort
radio-apparaat uit te vinden die aan de
schepen alle gevaar aanduidt bij mist en
dus het varen gemakkelijk maakt. Op de
yacht «Elektra», toebehoorend aan M.
■Marroni hierboven afgebeeld ziet
men bet speciale apparaat dat na veel-
studie en werk op punt gebracht werd.
In groef van Senzciile«, nabij PhSlppeville, werd een b'ok marmer van 3500
ton losjerukt. Men ziet hier foto genomen na de instorting.
Het Congres van het Algemeen Chris
telijk Verbond van Werkgevers dat op
Zaterdag 22 en Zondag 23 September
aanstaande gehouden wordt te Antwer
pen staat in het brandpunt der belang
stelling. Het werkloozenvraagstuk en het
werkverschaffingsproblema is voor ge
heel de wereld een punt van gansch bij
zondere actualiteit en van uitzonderlijk
gewicht en liet is dan ook begrijpelijk
dat de Katholieke Patroons deze kwestie
op de dagorde van hun Congres geplaatst
hebben. Hierna volgend het volledig pro
gramma van het Congres
ZATERDAG 22 SEPTEMBER
om 2.45 uur in het Sint Ignatius-Han-
delsinstituut, Prinsstraat, 13, Antwerpen,
Opening van het Congres.
1. - De zedelijke plichten der burgers
tegenover de werkloosheid.
2. - De Sociale-Ekouomische factoren
in de werkloosheid.
3. - Wat is de functie van den Staat
in het werkloosheids- en werkverschaf-
fiingsproblema?
4. - De werkloosheid der jongeren.
5. - Werkverruiming en werkverschaf
fing in verband met de structureele ver
anderingen in onze economie.
ZONDAG 23 SEPTEMBER.
Te 9 uur H. MIS in de kapel van Sint
Ignatius-Handelsinstituut.
Te 10.30 uur, Voortzetting van het
Congres.
1. - Mildering der werkloosheid.
2. - Bcsluitselen van het Congres.
3. - Slotwoord door Z. Exc. Heer Ph.
Van Isacker, Minister van Arbeid en
Sociale Voorzorg.
Om 1.30 uur: LUNCH.
Voor toetredingen en inlichtingen zich
wenden tot het Algemeen Secretariaat
van A.C.V.W., Meir 24 te Antwerpen.
C£!3EB3?QB3BBBBEBBBBKBBBB93I8B
MERKWAARDIGE GEBEURTENIS
De Nationale Belgische Bedevaart is
gekenmerkt geworden door een merk
waardige gebeurtenis.
Onder de bedevaarders was eene vrouw
uit Kermpt, Mad. Mangelschots, 34 jaar
oud, moeder van drie kleine kinderen.
Sedert twee jaren was zij aangetast door
algemeen gewrichtsrhumatism. Dienten
gevolge was ze totaal gebrekkelijk en
niet in staat hef minste werk te verrich
ten.
Woensdag werd te Lourdes Mad. Man
gelschots .naar de bron gebracht en er
in ondergedompeld. Wanneer men haar
opnieuw aan de oppervlakte bracht, ver
klaarde zij gansch genezen te zijn. En
zie, zij die enkele oogenblikken te voren
een echt menschenwrak was, stond nu
op en begaf zich naar het Bureel der
Vaststellingen, waar de geneesheeren
haar onderzochten. Dezen hebben nog
geene uitspraak gedaan, doch een feit is
dat Mad. Mangelschots nu gansch alleen
naar de Grot ging om er de H. Moeder
Gods dank te zeggen voor de groote ge
nade welke zij van haar Goddelijken
Zoon bekomen had.
Onnoodig te zeggen dat die gebeurte
nis niet alleen diepe ontroering bracht,
maar ook onuitsprekelijke vreugde onder
dc talrijke bedevaarders. En machtiger
dan ooit stegen de lofzangen op, de Moe
der van Jezus ter eere.
Het Bureel van den Landsbond der
Christelijke Mutualiteiten heeft in zif
ting van 24 Juli 1.1., den huidigen toe
stand onderzocht der Ziekte- en Lijf*
rentemutualiteitsvereenigingen, evenals
vraagstuk der Ouderdomspensioenen.
Uit de verslagen verstrekt door onze
verbonden die meer dan één millioen le
den tellen aangesloten bij den genees-
en artsenijkundigen dienst, blijkt dat de
lasten van dezen laatste voordurend ver
zwaren. De vragen tot opname in de
sanatoria (mannen en vrouwen) zijn on
der andere met 51 gestegen op een
jaar tijds. Het aanhoudend werk van de
verpleegsters-bezoeksters gehecht aan de
Christelijke Mutualiteiten, heeft zeker, in
breede mate, bijgedragen tot het opsporen
der teringlijders; maar het is onbetwist
baar dat de noodlottige gevolgen der
lange economische crisis zich op onrust
wekkende wijze doen gevoelen in een
groot getal streken.
Van den anderen kant hebben de I.ijf-
rentemutualiteitsvêrcenigingen, dank aan
wie meer dan 80% der vrije storters in
hunne krachtinspanning ten einde zich
een Ouderdomspensioen te verzekeren
hebben volhard, verleden jaar de geringe
toelagen zien verminderen die hun wor
den toegekend.
De beperkingsmaatregelen inzake kos-
teloozen Ouderdomsrentetoeslag hebben
als gevolg gehad een einde te stellen aan
zekere misbruiken, doch tevens het be
drag van den toeslag verminderd voor
de ouderlingen die zich in de voorziene
voorwaarden bevinden.
Een wetsontwerp op 11 Juli 1.1. door
de Regeering neergelegd, zal in zekere
mate toelaten de wenschen te verwezen
lijken uitgedrukt door de Bijzondere
Pensioencommissic van den Landsbond
Tegenover de nieuwe beperkingen d:e
worden aangekondigd, heeft bet Bureel
van den Landsbond aan den Heer Minis
ter van Arbeid en Sociale Voorzorg, de
angstwekkende bekommeringen der mu-
tualistische leiders uiteengezet aangaan
de de toekomst hunner organisaties.
De voetstappen zullen krachtdadig wor
den doorgezet ten einde de belangen
onzer mutualisten te verdedigen en de
noodige waarborgen te bekomen om het
bewonderenswaardig werk te redden, be
komen dank zij de krachtsinspanningen
van vooruitzicht en de opofferingen van
de arbeiders.
De Landibond izr
Christelijke Mutualiteiten.
«ElZ32ZSZZBS2SIGSaB233S3EaiaaSB
on postcheckrekening nummer 15.570 van
V. SANSEN-VANNESTE, PoperinEe, en
ons blad wordt U wekelijks toegezonden
van nu tot Nieuwjaar.
Abonnementsprijs voor FEANKk.'JK
van nu tot einde jaar: 10,50 fr.
iaBBSaEB92SEaBHHBB3BX:$BSBSC:^i
Op 8S2.695 leden van 143 liassen van
verzekering tegen onvrijwillige werkloos
heid was het getal volledig werklooze ar
beiders op 5 Augustus laatste werkdag
van de laatste week van Juli, 167.979
hetzij 17.4. Deze verhouding was 17.1
de vorige maand en 13.7 iu Juli 1S53.
