EC0NSNKLBIKE OPTOCHT
Hst Geheim van de Gran Chaco!
Geestesverwarring en Kath. Tucht
Ziedaar mijn Kart
Derde ?.TJ. Stemt naar
CSVAiaftïë! SK ZE3HSS3
S MUHTONTWAARIHMG DlifSTMf
ABB® I Aii® 5
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
Wrifdag 18 luaii
feest tsmtestis' Heilig
«DE HALLE»
INTERNATIONAAL OVERZICHT
DE DAGEN KORTEN!
XI* PROVINCIAAL CONGRES
OUDE ZILVERMUNTEN
12 BLADZIJDEN: 35 CENT.
3' JAAR. N' ^5.
Katholiek Weekblad van leper
Bureel
Boterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 18,60 fr.
Belgisch Kongo 35,fr.
Frankrijk 35,fr.
Alle andere landeit 55,fr.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
li Kleine berichten j r re: 1 1.00 fr.
IjKleine berichten (minimum) 4,00 fr.
2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Ij Rouwber. en Bedank, (mm.) 5,00 fr.
lANSEN VAJTKESTi; PöpcH2f«
Heden Zondag wordt de Koning ge
vierd en gehuldigd in elke stad en
dorp der gansche katholieke wereld.
De beteekenis van dit feest kan
niemand ontgaan: én om zijn alge
meenheid, én om de éénheid in de
zelfde geloofsbelijdenis, én om de vu
righeid in de liefde van zooveel mil-
lioenen menschen jegens den Eucha-
ristischen Koning.
Het brengt ons ter herinnering de
Blijde Intrede te Jeruzalem, twintig
eeuwen geleden, toen het Joodsche
vo'k enkele dagen vóór zijn onge
trouwheid en verraad zijn Koning
begroette als Davids Zoon en den Ge
zegende des Heeren.
Dat was als de eindapotheose, als
de plechtige sluiting van het gouden
tijdperk der menschheid toen Chris
tus, God en mensch, van stad tot stad
ging om de Blijde en Nieuwe Bood
schap van God te verkondigen.
Heilige en wonderbare tijd, waar
alle heil der wereld als uit een wel
dadige bron is voortgevloeid, en be
kroond werd door het heiligste mo
ment der wereldgeschiedenis: het
laatste uur van Kristus-Koning aan
het kruis op Golgotha.
Want met dat uur staan wij allen
Innig verbonden. De Koning heeft
gewild dat zijn stervensuur voor ons
vruchtbaar zou zijn, en dat wij het
gedurig vóór de oogen zouden zien.
Hij heeft ons vóór zijn heengaan
eon royale gift geschonken, een ge
dachtenis van zijn laatste uur, een
souvenir van zijn onbegrensde liefde,
welke haar toppunt bereikte op het
bloedig kruis.
Op den vooravond van zijn levens
offer heeft Hij de H. Eucharistie in
gesteld, het middel dat ons in ver
band houdt met dit heiligste uur van
zijn aardsche leven: omdat Hij op
onze altaren zijn uur hernieuwt
en het kruisoffer voortzet en voltrekt;
omdat Hij zichzelf als heilige
zielespij ze laat eten en drinken,
en aldus in ons zijn sacrificie vrucht
baar maakt; omdat Hij in de taber
nakelen van elke stad, van elk dorp,
met ons verblijft als Liefdekoning te
midden van zijn volk.
Liefde-Koning te midden van zijn
getrouwe onderdanen! En daarom
wordt de plichtbeseffende onderdaan
verwacht bij den optocht van zijn
Koning, op den dag van de jaarlijk-
sche plechtige revue
Weleer spreidde men mantels uit
over zijn weg, sneedt men takken van
de boomen om ze te strooien op den
weg. Thans bevlagge men het huis,
dat de Koning voorbijtrekkend zegent
met zijn bewoners! Thans strooie men
bloemen en groen op het koninklij
ke pad! Thans drage de mannelijke
jeugd de banieren des Konings en
vormen de weerbare mannen zijn lijf
wacht, wijl de vrouwen knielend bid
den op den doortocht en zingende
kinderen den stoet begeleiden!...
Morgen is de hernieuwing en de
voortzetting van den gouden tijd,
toen Christus-Koning van stad tot
stad ging met de Blijde Boodschap
van God.
ii ii
TeL Poperlnge ft'
froslcïeckrckening N' 15.570^
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
[moeten tegen den Woensdag avond
(ingezonden worden. Kleine be-
1 richten tegen den Donderdag noen.
i3fisis2ü3ii&assaaBaE3saaas.ZBBBi:a BBBBssaa3E2i53S2BaasKBKaEaa
DE VLAGGEN UIT!
De godsvrucht tot het H. Hart van
Jezus, den God-Mensch, is een gods
vrucht van WEDERLIEFDE.
In zijne openbaringen aan de Hei
lige Margareta-Maria, klaagt Jezus
bitter over een tekort aan wederlief
de; Jezus als mensch had een men-
schelijk hart om te beminnen en om
bemind te worden, en geen hart is
ooit meer teleurgesteld geweest dan
het zijne.
Waarin bestaat die WEDERLIEFDE
van onzen kant? Jezus gaf zijn leven
en bloed uit liefde voor mij en voor
u, het is dus billijk en juist dat wij
Uit DANKBARE wederliefde. LEVEN
VOOR HEM; ons leven richten op
Hem, leven in algeheele overeenstem
ming met Zijn leven, leven volgens
de begeerte van zijn Hart; dat is de
wederliefde niet met woorden, maar
met DADEN bewezen. De godsvrucht
tot het Heilig Hart is dus geen gods
vrucht van nu en dan, maar vraagt
om bestendigd te worden, schept een
toestand, een levenswijze in ons; en
vraagt daden van edelmoedigheid en
offervaardigheid en ook van EER
HERSTEL; eerherstel komt toe bij
deze godsvrucht; Jezus zelf vroeg het
eerherstel en het spreekt van zeif dat
wij smaad en beleediging en onver
schilligheid van waar ze mogen ko
men zullen trachten af te weren en
weer goed te maken bij Hem dien wij
diep beminnen en volgen.
In alle geval dus, nooit ons zeiven
zoeken in die godsvrucht, maar het
volledig wegschenken van ons zelf aan
Jezus'Hart, en het trachten naar in
nige vereeniging en gelijkvormigheid.
Ons zeiven losmaken van al die beu
zelingen waaraan wij vastgegroeid
liggen, is ons eerste werk en dan edel
moedig meegaan met Hem die op ons
denkt en veilig leiden zal door 't le
ven. Dan ook zullen wij, gelukkige
menschen, deelachtig zijn aan al de
schatten van wijsheid, goedheid, lief
de en heiligheid die aan de vrienden
van Jezus' Hart zoo mild toebedeeld
worden.
H. Hart van Jezus, óns toekome uw
Rijk.
CX=£!a£IS22Z23HSasaS££SXC£B2ia:as
■aDssiaaaaazaaESsa&naza
De groote koning Lodewijk XIV
heerschte, Le Roi-Soleil Zijn
wil was wet, zijn opstaan 's morgens,
kleeding, enz. was een grootsche ge
beurtenis in gala. Honderd personen
om hem te dienen, en als 't gebeur
de dat voor dien monark zwemmend
in rijkdom en genoegens, een onder
daan te juister ure aankwam, niet te
laat maar weinig te vroeg, dan zei
die dwingeland: «Nog een beetje
moest ik wachten.
Het was de bloeitijd in de Fran-
eche letteren: La Fontaine dichtte
zijn ongeëvenaarde fabels; Bossuet
predikte en bereikte het toppunt der
welsprekendheid; Racine creëerde zijn
tragedie «Iphigénie»; de veldheer Tu-
renne verdedigde de grenzen, alsook
de prins de Condé.
Koning Lodewijk was meester in
Frankrijk en in Europa. De zon
scheen, maar er waren ook schadu
wen.
MYSTIEK HUWELIJK
Eon meisje van negen jaar oud was
ponsionnaire te Charolles. Ze deed
haar eerste kommunie en sedert dien
vond ze geen smaak meer in koorde-
dansen, popspelen, lekkernijen, snoe
pen, enz.
Eenige jaren later werd haar moe
der weduwe. Het weesmeisje ging met
moeder inwonen bij twee tanten.
Daar werd het meisje bekeven, ver
nederd eiken dag. Daar verweten haai
de eigenzinnige moeienGij houdt
u bezig met een knechtejongen.
Daar was niets van. Dat was hard.
Eu het meisje weende heele dagen
in een hoek of een kant en liet vele
maaltijden voorbijgaan zonder eten.
De moeder leed ook veel erom maar
kon den toestand niet verhelpen.
Verduldig verdroegen zij beiden al
les zonder klagen. De moeder had
willen haar dochter gelukkig maken
door een goed huwelijk om daar in
hst nieuw huisgezin mee te wonen
en er een toevluchtsoord te vinden
Voor haren ouden dag. Doch om te
trouwen moet men gewoonlijk met
twee zijn. De jonge dochter voelde er
niets voor, maar moeder zorgde zelf
voor pretendenten. Uit gehoorzaam
heid moest het meisje zich mooi aan-
kleeden.
Een andere mystieke Verloofde wil
de haar, stelde zijn ultimatum en met
goddelijk dynamisme behaalde de
»ege. Jufvrouw ging het klooster bin
nen, nam de sluier aan te Paray-le-
Monial. Het hof van den koning van
Frankrijk wist daar niets van, en
Louis quatorze nam zijn bad, at fijn
gebraad, en dronk ouden Bourgogne
ais voordien.
VERSCHIJNING
Had Margareta geluisterd naar haar
moeder, ze ging trouwen met een bra
ven man, ze ging kinders hebben
voorzeker en ook vele ontgoochelin
gen gelijk aile getrouwde menschen.
Ze zou gestorven zijn na een leven
n ei vreugden en kruisen, en op haar
t M zou men gelezen hebben: «Hier
Wit begraven Margareta Aïaeoque.
echtgenoote van X. Zij rust in vrede.».
Het noviciaat is het lenteleven der
kloosterlingen, maar het blijft niet
bij lentebloeien en weldra komen de
doornen van vernedering en beproe
ving.
Slachtoffer en apostel van 't Heilig
Hert, werd zij belast met een bij
zondere boodschap uit den hemel.
Het was ten tijde toen het koude
Jansenisme de menschen afhield van
't Heilig Sakrament, uit eerbied zoo-
gezeid. Geen wonder dat de gods
vrucht verkoelde.
Het was de tijd toen het Gallica-
nisme in Frankrijk den kop opstak,
de Koning wilde soort Paus zijn, de
bisschoppen en prelaten benoemen.
Frankrijk was op den rand der scheu
ring, nog een duw en de oudste doch
ter van de Kerk ging heur staat te
buiten, was schismatiek te wege.
Zuster Margareta zag in verschij
ning Jezus, zijn doorboorde hart too-
riend, en zij hoordeZIEDAAR MIJN
HART zoo vol liefde tot de menschen,
een hart dat niets ontzien heeft om
zijn liefde te toonen en in plaats van
mij erkentelijk daarvoor te zijn, is
men toch grootendeels jegens mij zoo
ondankbaar.
Ons antwoord is: «Ja Heer, we ge-
looren dat Gij een hart hebt.
WIE WINT?
Van 1673 tot 1690 had zij zeventig
verschijningen gehad. Haar altaar
prijkt thans in de basiliek van Mont
martre te Parijs.
Haar kostelijke rijve staat in de
kapel der Visitatie te Paray-le-Monia!
en op de wanden staat in groote mo-
zaiekletters; Honneur a Marguerite-
Marie.
Zij stierf in 1690.
Vier jaar later werd Voltaire gebo
ren. Voltaire, de prins der gedachten
zijner eeuw, wilde Jezus en zijn hart
verpletteren.
Wie zou zegevieren Voltaire met
zijn genie of Jezus met zijn hart?
Volgens zijn belofte: Ik zal heer
schen spijts mijn vijandentriom
feert. regeert en gebiedt Christus, nu
en altijd.
Van Voltaire blijft er over: iets dat
geen naam heeft in gelijk welke taal.
A. B.
IIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIISIQ
BLIJDE GEBOORTE
Het gezin van den Heer Van Zeeland,
Eerste Minister, werd gezegend met de
geboorte van een zoontje, hun vierde
kindje.
Aan den Heer en Mevrouw Van Zee
land bieden wij bij deze blijde geboorte
onze beste gelukwenschen.
21 Juni!
De dagen zijn reeds aan 't korten en
we kregen nog geen vijf zomerdagen!
De seizoenen slachten de menschen;
ze kijken zuur!
Jammer voor de algemeen; gezondheid,
en ook voor de seiozenverblijven en sei
zoenartikels.
Onmiddellijk na de wereldoorlog,
heefi iedereen de ontzettende dwaas
heid van de oorlog aangevoeld. Tien
millioenen jonge mannen waren ge
vallen, zonder dat er grootere stoffe
lijke welvaart in de wereld gebracht
was geworden. Integendeel, de meeste
landen waren verarmd, en vele indi
viduen waren getuige geworden van
zoo groote onzedelijkheid, dat ze alle
geloof in God en de menschen ver
loren hadden. Waarom ook in God?
Omdat ze niet beseften, dat de men
schen, door het niet naleven van de
tien geboden, zelf de bewerkers van
hunne ellende waren geweest.
Iedereen heeft gezegd: Neen, zoo
iets kan niet meer herhaald worden.
De les is hard genoeg geweest. De
menschen zouden geen menschen
meer zijn...!
Op 12 Juni nu, werd een wapenbe
stand geteekend tusschen Bolivia en
Paraguay, twee landen in Zuid-Ame-
rika, na een nieuwe wreede oorlog,
die drie jaar lang geduurd heeft.
En intusschen rikketikken de mi-
traiUeuzen en bulderen de kanonnen
in China!... Op de grenzen van Abes-
synië staan duizenden Italiaansche
soldaten vechtens gereed!...
Wanneer, o God, zal dan rechtvaar
digheid en liefde heerschen onder de
schepselen die leven in dit tranendal,
zoodat dan werkelijkheid zal worden
de boodschap van den Heiland: Glo
rie aan God in den hooge en vrede
aan de menschen van goeden wil.y?
Wij weten het: wanneer dis schep
selen eens allen Uw almacht zullen
erkend hebben en leven willen vol
gens Uw leer. We weten echter ook
dat die menschen geboren worden
met de kiemen van het kwaad, we
u>eten dat het volmaakte geluk niet
van deze wereld is maar alleen kan
verkregen worden door een leven van
strijd tegen het kwade. Steeds zullen
er vallen in deze strijd!...
Er wordt soms gezegd: Een recht
vaardige oorlog in onze tijden is niet
meer mogelijk!De oorlog 1914-1918
is in vele opzichten niet rechtvaardig
geweest. Ook de oorlog tusschen Bo
livia en Paraguay is onrechtvaardig
geweest! Een nieuwe schandvlek op
onze beschaving!
Ziehier de feiten. Bolivia bezit rijke
peiroleumvelden en ertsmijnen. De
kortste en goedkoopste weg om de
produkten van die velden en mijnen
te vervoeren is de Paraguay stroom
die met een lange en breede monding,
de La Plata, in de Atlantische Oceaan
uitmondt. Tusschen deze stroom en
Bolivia strekt zicht een onbewoonde,
wilde streek uit, bedekt met ondoor
dringbare wouden, de Gran Chaco,
die vele malen grooter is dan Belgie.
Deze streek nu is eigenlijk niemands
land, daar bij het ontstaan van de
Staten Bolivia en Paraguay omstreeks
de jaren 1820 de grens nooit bepaald
is geworden. Enkele jaren geleden
heeft Bolivia de eisch gesteld dit ge
bied bij het hare te voegen. De be
twisting echter bleef bestaan. In 1932
trok het Boliviaansch leger, 80.000
man sterk, de Gran Chaco in, om het
in te palmen tot aan de Paraguay-
stroom. Dat leger was goed gedrild en
voorzien van het modernste oorlogs
materiaal. Alles liet verwachten dat
Bolivia gemakkelijk zijn eischen ver
vuld zou zien. Immer Paraguay be
schikte maar over een legertje van
6.000 man slecht afgericht en nog
slechter uitgerust. Doch wat moest
gebeuren, gebeurde niet. De Paragua-
nen voelden zich in hun bodem, in
hun bezit, in hunne huisgezinnen be
dreigd. Uit alle hoeken van het land
boden zich vrijwilligers aan: hoog
studenten verlieten de universiteiten
van Amerika en Europa om hun land
te verdedigen. Nu werd een guerilla-
oorlog gevoerd. De Paraguanen ver
borgen achter boomen en in struiken
wachtten de vijand af. die verrast
werd, zonder te kunnen terugschieten
op de onzichtbare tegenstrevers. De
Bolivianen moesten wijken. Hun eer
ste leger werd in de pan gehakt, het
tweede moest 'n wanordelijke vlucht
aanvaarden. De Volkerenbond kwam
tusschen, doch kon geen uitslag ver
krijgen. Na een wapenstilstand van
zestien dagen werden de vijandelijk
heden hervat. Weer moesten de Bo
livianen wijken. De Paraguanen bra
ken overal door de vijandelijke stel
lingen.
Nu is de vrede geteekend. Paraguay
is in feest. Bolivia in rouw.
Hoe mooi klinkt dit relaas! Hoe
heerlijk die moed van de Paraguanen
om hun land te redden! Voorzeker
zal binnen tweeduizend jaar in de
boeken van geschiedenis te lezen val
len: de Paraguanen waren de dap
persten onder de Zuid-Amerikanen!
Hoe tragisch echter daarentegen de
werkelijkheid! Wat 'n droevige ba
lans! Men schat dat in die oorlog,
die drie jaar duurde, 50.000 man ge
vallen zijn. Beide landen zijn geruï
neerd en voor vele jaren verbonden
door schulden tegenover het buiten
land.
Welke voordeden hebben ze be
haald? Hoegenaamd geene, noch aan
de eene, noch aan de andere zijde!
Wie heeft er gewonnen? De wapen
handelaars! De groote petroleumtrus-
ten!
Die oorlog, hierboven beschreven in
'n geest van heldenvereering, die onze
sympathie voor de Paraguanen heeft
opgewekt, krijgt een heel ander aan
schijn als we andere élementen aan
brengen.
De petroleumvelden van Bolivia zijn
in het bezit van de oppermachtige
petroleumtrust, de Standard Oil Com
pany. Het is die trust die streefde
naar de uitweg van de Paraguay-La
Plata en die daartoe het noo&ig
aantal Boliviaansche parlementsleden
heeft omgekocht, teneinde het leger
in beweging te brengen. De groote
concurent van de Standard Oil Com
pany is de Dutch Shell van de Ne
derlander Sir Deterding. Om te be
letten dat de Standard goedkooper
hare petroleum zou kunnen op de
markt brengén heeft de Shell de Pa
raguanen tot de edeleverdedi
gingsoorlog opgeroepen, op dezelfde
wijze als de mededinger het gedaan
had. De oorlog voor het bezit van de
Gran Chaco werd een oorlog van
petroleummaatschappijen. De Dutch
Shell hoopte zelfs in het bezit van
de Boliviaansche olievelden te gera
ken, toen de Paraguanen steeds ver
der doordrongen!
Begrijpelijkerwijze steunden beide
petroleummaatschappijen hunne we-
derzijdsche kampioenen door gelde
lijke steun en levering van wapenen.
Wapen- en munitiehandel is een han
del zooals een andere. Handel is
handelzegt de nuchtere Hollander!
Les affaires sont les affairesbe
weert de Franschman! Beim han
del wird nicht gebrudertneuriet
de Duitscher! Door dezelfde me
thodes, die reeds door de petro
leummaatschappijen gebruikt werden,
hebben de munitiefabriekanten, de
noodige kredieten weten te doen
stemmen vorde aankoop van wa
pens en mjfc hcS. Er werd/ geleverd
aan de Boliviaansche en aan de Pa-
raguaansche regeering, door dezelfde
fabrikanten, Amerikaansche, Fran-
sche, Duitsche, Belgische! Hoe langer
de oorlog duurde, des te grooter de
winsten; daarom meer steun aan Pa
raguay, toen dit land het zwakst was.
Toen de Boliviaansche begonnen te
bezwijken verdubbelde leveringen aan
Bolivië. Zoo heeft de oorlog drie jaar
geduurd; alleen daarom heeft het
zoo lang kunnen duren. Toen een
overeenkomst werd gesloten tusschen
verschillende regeeringen om de le
vering van wapens naar beide oorlog
voerends landen te verbieden, werd
dit verbod gemakkelijk omzeild. Bel
gie was ook tot de overeenkomst bij
getreden. En toch hebben de fabrie
ken van Herstal ivapenen uitgevoerd,
langs de haven van Rotterdam met
bestemming naar Chili, 'n andere
Zuid-Amerikaansche Siaat!.., Men
begrijpt, waarheen de weg verder
leidt.
De liberale leer van de volkshuis
houdkunde leert dat er een natuur
lijke orde is in de wereld. Laat de
handel vrij en alles zal best gaan. De
menschen zijn egoïstisch! Laat ze zor
gen voor hun eigen belang, desnoods
ten nadeele van anderen, er zal wel
vaart zijn. Wij leven in een wereld
waar die beginselen heerschen! We
hebben daar even de gevolgen van
die beginselen gezien!
Er is ook een andere leer, die reeds
in een paar landen gedeeltelijk toe
gepast wordt. Deze leert dat de men
schen allemaal samenhooren door
hunne belangen in beroepen en stan
den die mekaar aanvullen en steu
nen. De leer van liefde en rechtvaar
digheid, vóór twintig eeuwen door
Christus aan de menschen bekend
gemaakt en door de pausen Leo XIII
en Pius XI op een nieuwe manier
voorgesteld in onze tijden. In een
wereld waar deze leer zal heerschen
zal bovenstaande niet meer mogelijk
zijn. ROSKAM.
(Verboden nadruk.)
Vriend lezer, hebt gij uwe katho
lieke bladen aandachtig gelezen deze
laatste weken? En hebt gij daar geen
wanklank in gevonden?
Wij voor ons part werden pijnlijk
getroffen door den onverkwikkelijken
strijd die rond devalvatie en omzet
ting der renten gevoerd werd. En des
pijnlijker nog om het meedoogeloos
afbreken van wat andere geloofsge-
nooten trachten op te bouwen. Van
de vele redevoeringen door leidende
mannen gegeven, waren er zeer wei
nig die in het teeken stonden van
steun aan de regeering Van Zeeland
of van de katholieke eendracht en
tucht. Op één punt slechts zijn na
genoeg al onze toonaangevende bla
den akkoord in deze zaak, en 't is
om de jammerlijke verwarring te be
treuren die er onder Katholieken
heerscht. Maar verder gaat het als op
de Ontwapeningsconferentie, iedereen
bPjft bij zijn zienswijze.
Waarom toch, nu het bewezen ls
dat wij als partij in de laatste jaren
niet toonaangevend geweest zijn in
de ontzaggelijke moeilijkheden die
zich opgehoopt hebben, waarom geen
krediet gegeven aan een jong en veel
beloovend KATHOLIEK Eerste Minis
ter, die door de durvende daad van
een jongen Koning geroepen werd,
om ons zoo mogelijk uit de draaikolk
der economische moeilijkheden te
redden? Waarom de taak van den
Heer Van Zeeland nutteloos verzwa
ren, alswanneer ze reeds zwaar ge
noeg is door de gedwongen medewer
king der socialisten? We zouden toch
allen als Katholieken moeten weten
dat het programma van de regee-
ringsleider gesteund is op de richt
lijnen van Quadragesimo Anno!
Twee wereldbeschouwingen zijn te
genwoordig aan 't vechten, en zeker
is 't dat de oude, deze van liberaal
economisme het onderspit zal delven.
Waarom dan de nieuw, de onze, deze
van Quadragesimo Anno in zijn op-
marsch vertragen of ze den voet
dwarsch zetten.
Een nieuwe wereldbeschouwing
vraagt ook noodzakelijk nieuwe me
thoden, en dezen die nog bekeerd
zijn vragen zich met verwondering
af, waarom het laatste ministerie
Theunis, dat toch het laatste zal ge
weest zijn der liberaal economische
levensopvatting, zoo rap het bijltje
heeft neergelegd, wanneer het vol
gens sommige economisten zoo ge
makkelijk was om de frank te red
den! En dezen die met het plan Van
Zeeland niet kunnen instemmen zul
len toch eventjes tot nadenken ge
dwongen geweest zijn, toen zij het
ontslag vernamen van de Nederland-
sche katholieke Minister van Econo
mische Zaken, den Heer Steenberghe,
een jonge veelbelovende katholieke
kracht, op wie veel hoop gesteld was.
Ook hij wilde het Nederlandsch be
drijfsleven op nieuwe wegen sturen,
maar daartoe achte hij devalvatie
noodzakelijk, iets waarin zijn kolle
ga's hem niet wilden volgen.
Juist omdat we op een keerpunt
staan zijn we opgeschrikt bij deze
{353233215! J3BEEBB«5Si2aaaa<BE$3SeaaHaBBi5aBEBBBBSHBSES£EïEeBS
VIAAMSOKS TOERiSÏENBCNS
C® BONDAG 23 JUNI 1935
PROGRAMMA:
11 Uur. Voor de vroege aankomers
bezoek der ratgondins of castorkweekerij
van den H. Jerome Delbaere.
13-14 Uur. Aankomst van de fietsers
op de speelplaats van de Gemeenteschool.
14 Uur. Feestelijke fietstocht door
de straten van de stad.
15 Uur. 3e V.T.B.-fietserscongres in
de feestzaal van het Stadhuis.
16 Uur. Upenhicht Kunst- en Varie-
teitsfeest op de Groote Marktsterdan
seresjes. kunstzangers, jongleurs.
17.30-21.30 Uur. Openlucht Dansfeest
op de speelplaats van de Staatsmiddelbare
School. Enkel voor de leden van de V.T.B.
18 Uur. Uitreiking der premies-diplo
ma's en prachtige Tombola voor de deel
nemers aan den Sterrit.
21.33 Uur. Openlucht Kinemavcrtoo-
ning op de Groote Markt: de prachtfilm
De Gele Tocht
PROGRAMMA VAN HET KUNST- EN VARIETEITSFEEST
7. Isa, Peter Benoft
door Mej. Callewaert.
8. Bloemendans,
door De Jeugd
9. Fantasia,
door De Jeugd
10. De 2 Arnold's in hun repertorium.
11. Oproep, R. Veremans
door H. De Decker.
12. Ave Maria, Schubert
door Mej. Callewaert.
13. De schoone blauwe Donau (4 uitv.)
door «De Jeugd».
gegeven op heden Zondag 23 Juni, om 4
uur 's namiddags, op de Groote Markt,
met de medewerking van het Balletkorps
De Jeugd uit Mechelen; Me ju ff er
Callewaert en Heer De Decker, van de
Vlaamsche Opera nit Antwerpen, en de
2 Arnold's, jongleurs van het Zomerpaleis
te Brussel.
R. Veremans
P. Beuoit
1. Mijn land is Vlaanderen,
door H. De Decker.
2. Artevelde's Geest,
door H. De Decker.
3. Hollandsche Ydïlle (4 uitv.),
door De Jeugd
4. Solo uit de Egyptische Dansen,
door De Jeugd
5. De 2 Arnold's in hun repertorium.
6. Fallih-Fallah. F. Vander Stukken
door Mej. Callewaert.
In geval van slecht weder gaat het feest
door in de feestzaal van het Stadhuis.
In geval van slecht weder gaat de kine-
mavertooning door in Palace om 9 u.
nieuwerwetsche economie, evenals we
verdwaasd stonden te kijken, toen wij
in 1914, na een 84-jarige neutraliteit,
de schending van ons grondgebied
vernamen. En spijtig genoeg werd de
christelijke moraal en rechtvaardig
heidszin te pas en ten onpas daar nog
bijgehaald: alsof er niets zou op te
zeggen vallen op de altijd hoogere
grondbelastingen, de erfenisrechten
in rechte lijn, enz.
Dat het voor sommige menschen
uiterst lastig is hun inkomen te zien
verminderen door de omzetting der
renten, wie is er daar niet ten volle
van overtuigd! Maar hebben wij er al
een oogenblik aan gedacht dat de
vermindering der familievergoedingen
en de loonsverlagingen, in sommige
middens zeer pijnlijke toestanden ge
schapen heeft onder de minst be
deelden onzer broeders en zusters in
Christus? En dat die verminderings
inkomsten 20, 30 en meer procent be
dragen?
Willen we eerlijk zijn tegenover ons
zelf en tegenover anderen, dan moe
ten we toch bekennen dat geen enkel
land het kan uithouden met leenin
gen aan 5-6-7 procent. Op die ma
nier is ieder kapitaal, waarvan de
intrest opnieuw kan geplaatst worden,
verdubbeld na 14, 12 en 10 jaar.
En de redding der banken, zult ge
zeggen. Och ja, die redding der ban
ken, die ons weieens opgeschroefd
wordt als zou zulks het eenige resul
taat zijn door de nieuwe regeerings-
methoden bekomen. Alsof de instor
ting van het bankwezen ook de nij
verheidsinstituten niet zou meege
sleept hebben, in een land als het
onze, waar bank en nijverheid volle
dig van elkander afhankelijk zijn ge
worden: En bij die redding is dan nog
het toezicht op de banken gekomen,
een geschenkje dat de heeren ban
kiers stellig weinig plezier zal gedaan
hebben.
Wanneer we de felle strijd zien om
de muntwaarde in de andere landen
van het goudblok, is het voorzeker
niet te veel beweerd met te zeggen,
dat er misschien nog wel een dag zal
komen dat wij den Heer Van Zeeland
zullen dankbaar zijn, niet gewacht te
hebben met zijn drastische maatregels
tot de katastrofe ontzaggelijke afme
tingen had aangenomen.
Het mag niet waar zijn dat econo
mische moeilijkheden oorzaak zijn
van gé'esterverwarring en tuchtloos
heid onder Katholieken, wanneer
Godsdienst, School en Kerk ons hoog
ste zorg moet zijn; het een of het
ander diktatuurtje zou ons wel eens
koel kunnen ontnuchteren en onze
afbrekerspolitiek doen betreuren.
Laat het ons reeds als een zegen
aanzien, dat God één man geschon
ken heeft, die van op St Petrusstoel
met echten arendsblik de economische
warboel heeft zien aankomen, en ons
dan als redmiddel een encycliek ge
geven heeft waarmee wij met wat
goeden wil ons zelf kunnen redden.
Ja, wat zou de toestand hopeloos
zijn hadden wij geen Quadragesimo
Anno K. A, M.
uasBiasBEBaasaGiUBBmaaBiB^iaaaBBSss&sza&BBSsaasiasaii&BaBB
De muntontwaarding of devaluatie door
het Ministerie Van Zeeland doorgevoerd
dagteekent reeds van voor twee maand.
Zij behoort bijna tot de geschiedenis, en
men begint erover te zwijgen, nadat men
er eerst weken lang tegenover gedonderd
en gebliksemd heeft. Het wordt dan ook
een gunstig oogenblik om er eens ernstig
en kalm over te spreken en te onderzoe
ken, o. m. hoe men ovct die daad volgens
de zedeleer moet oordeelen. Is dat, zooals
gezegd en geschreven werd, vanwege den
Staat een diefstal tegenover de bezitters
van geldwaarden? Moeilijk vraagstuk om
beoordeelen, waarbij het niet voldoende
is een wijden mond te kunnen open zet
ten, om er de ware oplossing voor te vin
den.
Wij zijn daarom te rade gegaan bij een
bevoegd man in 't vak. Z. E. H. Kan. A.
Janssen. Hoogleeraar in Zedeleer aan de
Hoogeschooi van Leuven, schreef daarover
oen artikel in het Tijdschrift Universi-
tas
Hij behandelt het vraagstuk: Staat en
Eigendom met een toepasssing op deva
luatie.
Devaluatie of geldontwaarding is feite
lijk een eigendomskwestie. Ik bezit in per
soonlijken eigendom een bankbriefke van
100 fr., en kan in uitwisseling daartegen
sen zeker hoeveelheid goud verkrijgen ge
waarborgd door den Staat of een zeke
rs som geld in vreemde munt gekwoteerd.
Nu komt de Staat me zeggen: tegenover
dat bankbriefje waarborg ik u nog slechts
72 van de hoeveelheid goud die ik gis
teren waarborgde; met het gevolg dat ik
in vreemde munt ook zooveel minder zal
krijgen, en de koopwaren binnen het land
duurder zal moeten betalen, naarmate de
muntontwaarding zich zal doen gevoelen
op de markt. Als slotsom dus: mijn eigen
dom is verminderd, ten gevolge van die
daad van den Staat.
Is dat geen diefte van wege den Staat?
Mag hij aldus onteigening plegen?
Dit is de vraag die moet beantwoord
worden. Ziehier beknopt de algemeene
leering daarover.
De mensch heeft recht op persoonlijken
eigendom. Dit is een natuurrecht door
God zelf gewild, om twee redenen: ten
eersten opdat eenieder zou kunnen voor
zien in zijn bestaan en dit van zijn gezin;
en ten tweede opdat door deze instelling,
de goederen, door den Schepper bestemd
voor de geheele menschheid, ook inder
daad aan deze bestemming zouden beant
woorden. Daaruit volgt dat de eigendom
een dubbel karakter heeft, een individueel
en een sociaal, naar gelang de enkeling
of de "eenschap er bij betrokken zijn.
Er bestaat geen absoluut eigendomsrecht.
Indien iets iemand persoonlijk toebehoort,
blijft altijd het sociaal karakter van den
eigendom bestaan, krachtens hetwelk de
gemeenschap in bepaalde omstandighe
den, daar kan en mag aanspraak op ma
ken. Dit wordt uitdrukkelijk geleerd door
Leo XIII en bevestigd door Pius XI. Dit
is eigenlijk geen christelijk begrip maar
eenvoudig weg: het waar begrip van het
natuurrecht.
Nu komt het, volgens Gods schikkingen,
aan den Staat toe de rechten van de ge
meenschap te doen gelden. De Staat mag
nooit het recht op eigendom afschaffen
omdat het bestaat vóór en buiten hem,
het is een natuurrecht, maar hij mag,
zoolang het niet gaat tegen het recht zelf,
regelingen treffen over bet gebruik van
den eigendom, over den inhoud van het
eigendomsrecht, over den omvang ervan,
enz. Hij mag van dat recht gebruik ma
ken wanneer de maatregel voor het al
gemeen welzijn NOODZAKELIJK is.
De zedeleer zelf is dus klaar daarover.
Moeilijk is het echter vast te stellen wan
neer die noodzakelijkheid bestaat. Daar
over moeten dan specialisten oordeelen
volgens de gevallen waarover het gaat.
ENKELE TOEPASSINGEN
Het is dus goed voor de gemeenschap
dat zooveel menschen mogelijk feitelijk
eigenaar zijn. Moest nu door een stelsel
of door omstandigheden het zoover geko
men zijn dat alle eigendommen in de han
den van enkele eigenaars zijn, zou de
Staat de plicht hebben maatregelen te
treffen om het verwerven van eigen huis
en grond aan al de klassen der maat
schappij zooveel mogelijk te vergemakke
lijken.
Moesten nu uitgestrekte stukken bouw
grond geheel braak liggen of op zeer on
voldoende wijze ontgonnen worden, en er
zouden wel middelen bestaan om deze
vruchtbaar te maken, maar de eigenaar
zou weigeren ze aan te wenden, hoewel de
bevolking der streek armoe lijdt en voor
haar bestaan er grootelijks 4ou mee ge
diend zijn, de Staat zou zeker het recht
hebben een onteigening te doen en een
wettelijke verkaveling voor te schrijven.
Zoo kan ook dat recht tot onteigenen
bestaan voor gezondheidswerken, voor be
ter verkeer, voor het aanleggen van nieu
we stadswijken, enz.
Echter zou in die gevallen gewoonlijk
schadevergoeding moeten betaald worden.
Doch er zijn omstandigheden denkbaar
waarin de eigenaar geen recht kan doen
gelden op volledige of zelfs op gedeeltelij
ke schadeloosstelling wanneer bijv. de
Staat zich bevindt voor dringenden open
baren nood. Bij een rechtvaardigen oorlog
b. v. zou de Staat zekere voorwerpen of
waren mogen opeischen tegen verminder
den prijs, of zelfs geheel gratis als de
Staat over geen geldmiddelen zou kunnen
beschikken. Dit is als een belasting in na-
tura, waar niet de rijkdom van den bur
ger, maar het toevallig voorhanden zijn
van zekere goederen de maatstaf der ver
deeling is.
Zoo kunnen ook omstandigheden zich
voordoen waar de burger, die geld heeft,
gedeeltelijk onteigend wordt zonder scha
devergoeding, wanneer zulks volstrekt
noodzakelijk blijkt voor het algemeen
welzijn. Indien men alleen gaat denken
aan het individueel karakter van den
eigendom, zou dat zeker een onrechtvaar
digheid zijn. Men mag echter nooit het
sociaal karakter ervan vergeten. Indien
nu het algemeen welzijn het vereischt,
mag de Staat gebruik maken van zijn
recht om in te grijpen in de eigendoms-
en bezitsverhoudingen. Daar past de re
gel: salus publica suprema lex (de opper
ste wet in het openbaar leven is de eisch
van het algemeen welzijn).
En zoo is het mogelijk dat de Staat re
denen kan hebben om in te grijpen door
muntontwaarding, door verlaging van in
trest en omzetting van renten, door ge
deeltelijke kapitaalsheffing.
We moeten hier echter uitdrukkelijk
aan toevoegen dat voor elk geval die
Nationale Bond der
Kroostrijke Gezinnen van Belgie,
Provinciale Afdeeling: Weit-Vlaanderen,
dar Kroostrijke Gezinnen
van V/est-Vlaanderen met
Inhuldiging der Lokale Eondsvlag
te Brugge, op Zondag 14 Juli 1935,
onder het Eere-Voorzitterschap van
Zijne Exc. Monseigneur LAMIROY
en van Zijne Exc. Gouverneur BA ELS.
«aaaaEseaBasaBEaaaasaas^xBaB
BE KONINGIN VAN ITALIË
Koningin Helena van Italië (links) met
een harer hofdamen doorwandelt een
tentoonstelling te Rome.
UiEBaHi&BaiHnBiiaMHMniaHBaaanaa
TREKKING DER
BINNENLANDSCHE LEENING
4 t. h. 1933
Dinsdag had de 21e trekking plaats van
de Binneulandsclie Premieleening 4Cc 1933.
Reeks IC6.292 wint 1 miliioen.
De volgende reeksen zijn betaalbaar met
25.860 frank:
100337
13484S
151954
195852
222940
244688
268889
275668
295769
333901
368873
102289
135804
152834
205406
223618
256668
269856
277732
298082
338117
371793
383100
103574
138094
157994
209718
225700
258409
271933
283192
309787
352900
372441
384952
110009
144296
171535
210363
227962
258542
272930
284380
314089
353076
376486
386749
126867
145718
177698
210779
235350
264410
273902
289802
320290
354203
376527
396012
127623
151Ü21
178823
213462
236414
264966
275466
289966
324048
354285
381944
Elke obligatie behoorende tot een der
uitgetrokken reeksen heeft recht op het
vijfde gedeelte van het lot dat aan de
reeks waartoe zij behoort toegekend werd.
«os-
TREKKING BER
VERWOESTE GEWESTEN
4 t. h. 1923
Donderdag morgen had de 145e trek
king plaats van de Leening van de Ver
woeste Gewesten 4 t. h. 1923.
R. 316.315 Nr 5 wint 1 müticen.
R. 189.854 Nr 4 wint 100.030 fr.
R. 140.571 Nr 3, R. 198.504 Nr 4 en
JR. 212.630 Nr 5 winnen 53.6CS fr.
De andere nummers van die reeksen
zijn betaalbaar met 575 of 550 frank,
naar gelang zij al dan niet aan de kon
versie werden onderworpen.
jaa^BsaasxsBaissBiüaassssasssa
LONDEN—NOORD-AF RIKA
HEEN EN WEER OP EEN DAG
Maandag is de afstand LondenNoord-
Afrika, voor het eerst, heen en weer, op
één dag afgelegd.
Om 1.30 uur, Maandag morgen vertrok
ken van Gravesend (Kent), en aangeko
men te 8.40 uur te Oran, heeft kapitein
Percival om 18.25 uur Croydon bereikt.
AAN DE BEVOLKING VAN
POPERINGE EN OMLIGGENDE
Het Huis FRANKFORT van Oostende
KOOPT ALLE DAGEN
5 Fr. Zilver 13,50 Fr.
Bij KAMIEL BOSSAERT,
«Café des Aliiés», (rechtover Post),
Ieperstraat, 3, POPERINGE.
Komt op verzoek thuis afhalen.
Briefport wordt vergoed.
HUIS VAN VERTROUWEN.
laniBaBBHQiXEasaaiaBËiRaBsasiEiiaH
noodzakelijkheid meet aanwezig en be
wezen zijn, dat er moet rekening ge
houden worden met bestaande contracten
die moeten nageleefd worden zoover het
kan zijn, dat de eerste de gereedste
niet bevoegd is om te oordeelen of die
voorwaarden wel aanwezig zijn, dat de
Staat zelf niet altijd alleen bevoegd is om
te oordeelen.
Bij het schrijven van dit artikel lieten
wij ons geleiden door het artikel van pio-
fessor Janssen, wij oordeelen ook niet
of de redenen om de devaluatie te doen
voldoende waren, wij verklaren alleen dat
men a priori niet mag zeggen: 't was en-
rechtvaardig, 't is diefstal.
Wij sluiten met de woorden van Prof,
Janssen:
Er zijn argumenten voor en argumen
ten tegen. Wie zal uitmaken welke van
die twee overwegend zijn? De wetgever
zegt ons dat hij tot devaluatie MOEST
overgaan, is dat waar dan MOCHT hij
het ook doen.
Zoolang over de noodzakelijkheid van
dien maatregel het laatste woord niet ge
zegd is, verlangt het vieréfc gebod dat men
ten minste de goede trouw van de dra
gers van het staatsgezag, die de verant
woordelijkheid op zich nemen, niet in
twijfel trekke. Zoolang de onrechtvaardig
heid van den maatregel, dit wil dus hier
zeggen zijn niet noodzakelijkheid vc»r
het algemeen welzijn, niet duidelijk be
wezen is, staat zooals altijd, de praesump-
üe langs den kant van den wetgever.
L
