Voor het Herstel
van de Vaart Komen-leper
Een niet alledaogsche Jubelviering
te Kortrijk
h
amrvXaI J?
KLS2ï
Jubelviering der Vrouwelijke katholieke
Burgers- en Middenstandsjeugd van het
Bisdom Brugge
I r IW
MAAR ROME
Vaart der oud-strijders naar
TRANEN WORDEN PARELEN
VOOR ZEDELIJKE
VOLKSVERHEFFING
De belangrijke vergadering van Zondag 16 Juni
KUNSTNIEUWS
GOUWFEEST
DER KATHOLIEKE TURNERS
TE WERVIK
Het B50-jarig bezit van het Onze Lieve Vrouwbeeldje van Groeninge
plechtig herdacht.
INDRUKWEKKENDE OPTOCHT.— EEN WOORDJE GESCHIEDENIS.
Het lieve Madonna-Beeldje van
O. L. VROUW VAN GROENINGE.
Hst lieve ivoren Madonnabeeldje van
O. L. Vrouw van Grcenir.ge, dat sinds
eeuwen te Kortrijk berust, heeft Zondag
een rosrenden uittocht medegemaakt bij
gelegenheid van zijn 650-jarige over
brenging naar Vlaanderen door de Gra
vin Beatrijs van Brabant, die het ontving
uit de handen van Paus Honorius IV.
Vlaanderen bezit talrijke aloude Maria
beelden, die met de dankbare volksziel
ais vergroeid schijnen en waarvan de
oorsprong met roerende of wondere bij
zonderheden omweven is; uit weinige
beelden echter als dit van O. L. Vrouw
van Groeninge gaat een dusdanige spe
ciale volksche en onweerstaanbare aan-
trekkingskacht, zulks niet alleen om zijn
zeer verwijderden oorsprong en wonder
bare ontdekking omkleed met engelen
gezang en hemelsche melodij, doch ook
en vooral om de menigvuldige gunsten
en genaden in den loop der eeuwen door
de voorspraak van O. L. Vrouw van Groe
ninge bekomen. En daarbij komt dan nog
de fiere historische heteakesiis die als
een vrome erfenis door een in 1302 vrij
gevochten Vlaamsche Volk aan de op
volgende geslachten werd overgemaakt...
Door de vurige aanroeping immers van
O. L. Vrouw van G-roeninge, werden onze
overmande helden van den Groeninger-
kouter, op den beruchten Sporendag, op
nieuw gestaald en rukken zij met her
wonnen leeuwenmoed tegen den vijand
aan, om een zege te behalen die gansch
de wereld met verbazing sloeg... Dit en
de vele andere bekroningen van een
liefdevol betrouwen, hebben de Vlamin
gen ten huidigen dage niet vergeten...
Bij openbare rampen en geesels, als
pest, oorlogen, nam het volk meermalen
ziin tcevlucht tot O. L. Vrouw van Groe
ninge en werd in zijn verwachtingen
nooit bedrogen.
In 1535 namelijk, ontstond te Kortrijk
een schrikkelijke pestziekte die vele
slachtoffers maakte. De stadsoverheid
liet een algemeenen omgang doen met
het genadebeeld>e, dat gevolgd werd door
duizenden smeek-onde geloovigen. Na den
Uittocht bleef het beeldje ten toon ge
steld op een altaar op de Houtmarkt.
Talrijke genezingen werden toen beko
men.
De geschiedenis van O. L. Vrouw van
Groeninge is als doorweven met aller
hande wondere feiten.
In 1643, onder de octaaf van O. H.
Hemelvaart en daags nadien, rond 11 uur
's nachts, hcorde men in de berk van
ZLm
Groeninge een allerzoetste gezang en
verscheidene stemmen door speeltuigen,
begeleid. Ook zag men een groot licht,
dat met den zang begon en ophield te
schijnen, alsook de schaduw van een
wierookvat dat vuurgensters uitwierp.
Dit wonder werd door zeventien personen
onder eed getuigd en na een grondig
onderzoek door Zijne Hoogwaardigheid
Fransiscus Vilain de Gand, bisschop van
Doornik, als een echt mirakel goedge
keurd.
In 1660 werd de Broederschap van
O. Xj. Vrouw van Groeninge gesticht.
Het Klooster van Groeninge werd door
de Fransche omwentelaars den. 15 Fe
bruari 1797 gesloten. Het beeldje en tal
van andere kostbaarheden kona*n gered
worden.
In 1803 stonden de overgeblevene
kloosterzusters het beeldje af aan de kerk
van St Mlchiel, bediend door de Eerw.
Paters Jezuïeten, waar het thans nog
berust en zeer vereerd wordt.
Geen wonder dus dat Zondag duizen
den geloovigen er aan gehouden hebben
hun geliefd beeldje te vergezellen In dien
onvergetelijken bedetocht langs gansch
de stad, niettegenstaande de dreigende
regenvlagen die gelukkig toch uitbleven.
DE UITTOCHT
Na het plechtig pontificaal lof In de
opgepropte St Maartenskerk, waar Z. E.
H. Deken Camerlynck een gloedvolle
toespraak hield, werd de triomfantelijke
rondtocht aangevangen van uit het ruime
marktplein, dat reeds gansch gevuld was
met afwachtende deelnemers. Hier geen
uiterlijk praalvertoon of rijk gekostu
meerde uitbeeldingen, doch onafzienbare
rijen ingetogen geloovigen uit alle stan
den der samenleving. Ook van heinde en
verre waren talrijke pelgrims opgekomen,
die fier en dankbaar uitgeleide deden aan
hun geliefde voorspreekster. Wat de
stoet aan oogenstreelende kleurenschitte
ring moest missen, won hij des te meer
bij aan vrome innigheid, opvallende over
tuiging en diepe godsdienstbelijdenis...
Ieder parochie had een belangrijke af
vaardiging gezonden: mannen, vrouwen
en meisjes; verder werden talrijke geeste
lijken en kloosterlingen opgemerkt, be
nevens verscheidene muziekkorpsen.
Beurtelings werd het kostbaar schrijn,
gansch in bloemen gehuld, gedragen door
jongelingen en mannen uit de verschil
lende Broederschappen.
Het was een roerende rondgang, met
galmende jubelzangen en die getuigenis
aflegde van een onbewimpeiden geloofs
zin, die vooral in deze tijden van zeden
verwildering en ongebreideld stoffelijk
winstbejag, zeer hartversterkend aandeed.
De tocht ging insgelijks over het stads
gedeelte dat weleer tot den beruchten
Groeningekouter behoorde. En hier heb
ben stellig honderden aanwezige bede
vaarders mijmerig hun blikken laten
weiden op de nabijgelegen plek, waar in
1302 hetzelfde beeldje troonde, omringd
door de angstige, geknielde Zusters, ter
wijl onder haar kloostermuren de reuzen
strijd aan den gang was. De wederver
schijning van het beeldje op deze ge
heiligde plaats, na een tijdruimte van
633 jaren, zal wel bij menigeen een ont
roerende voorstelling ln den geest hebben
uitgelokt.
De lange ommegang langs de overal
bevlagde woningen had als eindpunt het
pleintje aan de St Michielskerk, waar
rond het prachtig H. Hartebeeld een
galmend Magnificaten Te Deum
uit duizenden borsten werden aangeheven.
Het was een diep roerend schouwspel...
Daarna gebeurde de plechtige toewij
ding van het volk aan O. L. Vrouw van
Groeninge door Mgr Lamiroy, met een
laatste jubelzang door de duizendkoppige
menigte.
Lang nog zal deze treffende betooging
in het geheugen vootleven der godvruch
tige deelnemers, terwijl het reeds zoo
lijvige Guldenboek van O. L. Vrouw van
Groeninge met een nieuwe schitterende
bladzijde zal verrijkt Worden.,, L. V.
•v
J
A
Z. D. EXC. MGjR LAMIROY
op de Jubelviering der V.K.B.J. te Brugge op Tweeden Sinksen*
Aankomst van bet Genadebeeld ja omringd door de talrijke priesters op het
voorplein der Sint Michielskerk waar lang te voren reeds een drukke menigte
vereerders had post gevat.
ja38a!l3233:3!2S!2a3S9B3SJafllBBrfl£Ba5aBM9UHlBnHHraaH«l
internationale vredeseede-
rome, 6—9 september 1935.
Da Priesters die den oorlog hebben mee
gemaakt ze zijn vele honderden in ons
land ook uit naam van de gesneuvel
den onder hen en er zijn er vele tien
tallen richten een oproep, de eerste se
dert den oorlog, tot alle Oud-Strijders,
welke aan den lijve hebben gevoeld wat
oorlog is. Een oproep waarvoor ze buiten
en boven alle politiek, enkel luidsprekers
willen zijn van de roepstem van den H.
Vader, zooals ze de laatste dagen vooral
angstig en smeekend weerklonk over de
wereld. Een wekroep om vrede.
Te Lourdes verleden jaar hebben de
Oud-Strijders van alle landen een eerste
maal verbroederd en samen gebeden on
der de cogen der Onbevlekte Moeder
Maagd in de indrukwekkende vredesbe-
devaart. Dit jaar r.oodigt de H. Vader ons
naar de Vredesstad, het Vatikaan. 't Staat
reeds vast vele landen zullen er talrijk
vertegenwoordigd zijn: Italië, Frankrijk,
Duitechland, Oostenrijk. Hongarije, En
geland, Polen Tcheko-Slowakije, en zelfs
Amerika en Ncord-Afrika. Ons land, dat
meer dan een ander vredelievend ls zal
een eereplaats willen innemen in dat ge
zamenlijk bidden en offeren voor den vre
de. De H. Vader zal persoonlijk aan deze
bedevaart deelnemen op eene wijze welke
er het karakter zal aan geven van een
wereldgebeurtenis. Men heeft er vcor ge
zorgd dat de reis ook aan minder begoe-
d£n mogelijk weze. De prijs in 3* klas zal
riet ver boven de 1300 fr. en in 2* min-
da- dan 1700 fr. kosten.
Voor de verdere inlichtingen kan men
zich wenden aan de St Pietersabdij van
Eteenbruggo.
DÉ JONGSTE DOCHTER VAN
DEN KONING VAN ITALIË IS
VERLOOFD
He Koning heeft zijn toestemming ge-
Êeven tot de verloving van zijn dochter
Maria Adelheid met Don Leone, prins
*aa Arsoli,
Avond 1... 't Maanlicht in den nacht,
Schijnt op velden, groene weien,
't Roosje sluit zijn kleurenpracht,
'k Zie het zacht 'n traantje schreien!
's Morgens lacht de Oosterkim,
Achter berg en dal en boomen,
Ieder traantje wordt 'n glim.
't Bosch heeft diamanten zoomen!)
't Leven is 'n zwarte nacht I
Tranen rollen langs de wangen,
Maar als d'eeuw'ge morgen lacht,
Zijn door parelen vervangen 1
Beselare, Sinxen 1935. CEO.
IS3BHZ33BaEB9EflBBBBESB3flB9BB
Uit de steeds maar aangroeiende vra
gen om inlichtingen die toekomen op het
Hoofdsskretariaat van ZEDENADEL, te
Borgerhout, blijkt dat ook de openbare
opinie zich met het probleem der open
bare zedelijkheid gaat bezighouden.
Dat is geen veeg teeken!
Door samenwerking en optreden, waar
het past, van alle weldenkende lieden,
kan de driestheid van de moderne zeden
verwildering aanmerkelijk worden ver
zwakt.
Waar het gaat om openbare zedelijk
heids-wantoestanden die, in hunne naas
te omgeving, doeltreffende maatregelen
vergen, mogen alle goedwilligen op den
steun van ZEDENADEL rekenen. De in
gezonden vragen worden steeds ten spoe
digste beantwoord.
Met het oog op verzending van liet
bondsorgaan (met Juli verschijnt het
eerste nummer van den derden jaar
gang), worden de leden die van woonst
veranderen, vriendelijk verzocht hun
nieuw adres bekend te maken.
De leden die hunne bijdrage voor 1935-
1936 nog niet inzonden, zullen wel ge
lleven zulks te doen bij storting of over
schrijving op postrekening 178.27, ZE
DENADEL, Borgerhout
Na de V. K. S. J. was het de V. K. B. J.
(vrouwelijke Katholieke Burgers- en Mid
denstandsjeugd) die naar Brugge toog om
haar jubelfeest te vieren van 5 Jaar be
staan op 10 Juni, zijnde 2" Sinxendag.
Van uit den hemel deed de Heer zijn
donder rollenzoo luidt het offertorium
der H. Mis van 2* Sinxendag, en werke
lijk... 't was tusschen bliksem en donder
dat de witte meisjes rond 10 u. onzen ge
liefden Bisschop inhaalden voor de hoog
mis... Maar binnen in de hoofdkerk was
het weldra écht zonnig en blij! Zonnig
door de prachtige versiering der kerk;
zonnig door die 1300 blanke meisjes die
al de beuken vulden; zonnig vooral in de
harten die gelukkig en> eensgezind rond
hun opperherder geschaard, samen met
den priester hun PLECHTIGE DANK
MIS kwamen opdragen aan God voor de
bekomen weldaden en tevens ook bij hun
offergave hun smeekgebed bij dat van
Christus voegden om sterkte te bekomen
tot nieuw veroveringswerk.
Weeral was het de E. H. Francois die
zich gelastte den zanig te leiden. Het pro
prium werd heerlijk gezongen door de af
deelingen van Roeselare.
Hoe treffend weergalmde de kreet van
den Psalmist; Juicht God toe; onzen
Helper jubelt ter eere van Jacobs God!
Juicht God toe, V. K. B. meisjes, juicht
allen samen want edel ls uw roeping! Ju
belt, want groot, Ja goddelijk is uw zen
ding!
Heeft de AANSPRAAK VAN Z. E. H.
KAN. DUBOIS het u niet overtuigend
aangewezen hoe fier ge zijn moet tot K. A.
geroepen te worden. Hebt ge niet gesid
derd van dankbaarheid en fierheid toen
het gloedvol woord van den Alg. dioce-
sanen Proost der K. A. U bewees dat uw
Kerke-werk is, ja Christ! werk ls! - dat
zooals Christus als middelaar stond op de
wereld tusschen God en de mensehen,
zooals de H. Kerk dat middelaarschap
voort uitoefent, gij ook, K. A. meisles
tusschen den Oppermeester en zijn schep
selen moet staan als middelaars!
En welke diepe beteekenis krijgt alzoo
dit H. Misoffer, het offer van Christus
maar ook het offer van U ZELF met dat
van Christus, opgedragen door Uw Be
stuurder, in tegenwoordigheid van Uw
Bisschop, op dezen 2» Pinksterendag!
Moge de H. Geest U allen maken tot
leidzame, plooibare werktuigen der H.
Kerk en U helpen in het opbouwen van
een nieuw kuisch geslacht onder de lei
ding van Uw OpperherderZoo besloot
Z. E. H. Dubois zijn prachtige kanselrede.
Was het dan 't antwoord der V. K. B.
meisjes niet dat weerklonk bij 't einde der
H. Mis toen ze allen samen het lied O
kerke van Christus aanvingen: O Kerk
gebenedijd, voor U gaan we ten strijd!...
Op, gezusters laat ons gaan ten strijde in
Christus naam! Door houwe trouw aan
Zijn banniere, Dat Jezus de Koning, zege-
viere!
In dichte rangen, vlaggen voorop, gin
gen de meisjes nu langs de Steenstraat
naar de groote markt, waardig en stil
trok het Witte leger voorbij, indruk
wekkend door zijn stilzwijgendheid zelf:
Geen zang... geen gefluister... maar de
jeugdige oogen spraken luid!... en die
spraken van fierheid, van offervaardig
heid, van geestdrift voor de zake Christi
en al het witte gewaad sprak van zui
verheid, van zedelijke schoonheid. En
Gods zonneke, die op dat oogenblik weer
aan den hemel loerde, omvatte al die wit
te meisjes met haar tooverende licht en
deed ze schitteren als pure, blanke he-
melleliën te midden van het modderach-
tige gewoel der oude stad
DE JUBELVIERING IN DE
STADSHALLE
's Namiddags te 2 uur waren alle
meisjes in de stadshalle vereenigd. De
groote halle was tot een echt feestpaleis
omtooverd: vol bloemen, planten opschrif
ten en kenteekens der K. A.
De intrede van Z. Exc. Mgr Lamiroy
werd door een herhaald daverend Heil
Zijn Excellentie onderlijnd. Een groot
aantal priesters en overheden volgden,
o. m. Dom van Assche, abt van Steen-
brugge, Mgr Callewaert, Kan. Dubois en
Decoene, Z. E. H. Van Bossuyt, alg. Best.
V. J. V. K. A. en V. K. B. J. en E. H. Lo-
wie, dioc. Best. V. K. B. J. en V. K. S. J.(
Mej. de Hemptinne, nationale en Inter
nationale voorzitster der vrouwelijke Ka
tholieke actie Jeugd, Mej. Verschraeghen,
alg. voorzitster V. K. B. J., Mej. Wauters,
diocesane voorzitster V. J. V. K. A. en
V. K. B. J., EE. HH. Proosten der paro
chiale afdeelingen der V. K. B. J., Mej.
afgevaardigden van de Zustersafdeelingen
der K. A. van B. J. B., V. K. A. J., V. K.
S. J. en van de hulpwerken, enz...
WELKOMWOORD door E. H. Lowle die
eerst Z. Exc. uitterharte dankt en om zijn
tegenwoordigheid alhier, en om het be
lang dat Hij Immer stelt in al wat V. K.
B. J. en K. A. aangaat. Dank aan de aan
wezigen en allen die iets deden voor deze
jubelviering; dank ook aan 't Stadbestuur
dat over zijn zaal liet beschikken.
Daarna hield E. H. Lowie een diep tref
fende aanspraak tot de V. K. B. meisjes.
De V. K. B. J. steunt, vormt, verovert, ze
dient, ze wil een geest scheppen. De V. K.
B.-jeugd wil een ware Kerke-jeugd, een
Christi-jeugd die Kerke-werk en Christi-
werk verricht. De zedeloosheid aan zee
en over gansch het bisdom beangstigt het
hart van Z. H. Mgr Lamiroy. De meisjes
van burgerij en middenstand hebben be
grepen dat ze er schuld aan hebben... ze
willen herstellen, ze willen als de voor
wacht ten strijde trekken voor den ze-
digheidskruistccht. Dit doop- en Pink
sterspel moet on3 er toe bereiden. Ten
strijd met de blankheid van hun kleed,
maar ook met purpere offerkleur van hun
kenteeken. Moge dit ze er aan herin
neren dat hun streven moet steunen op
offer, sacrificie, versterving. E. H. Lowie
eindigt met de bede zelf van O. L. Heer
voor Zijn apostelen; Heer, neem ze niet
weg uit de wereld, maar bewaar ze in de
werelden met den wensch dat het
Pinksterspel dat volgt van elk V. K. B.
lid zou maken een K. A. meisje van de
daad.
Op deze schoone rede volgt Inderdaad
het
KOOR- EN PINKSTERSPEL
spreekkoor met tusschenzangen, magis
traal voorgedragen door de afdeelingen
van Knokke en Roeselare. Een korte in
houd geven van deze prachtige uitvoering
is niet mogelijk. Het gaat 1minera over
zondewee en Zielsverlandea, over Doop-
en Vormherirmering, alles op indrukwek
kende manier vertolkt door toon, gebaar,
mimiek, kleedij. Hoe treffend en symbo
lisch het constrast tusschen het eerste
deel o Zonde wee voorgehouden in zwart
gewaad, en tusschen het tweede deel
Doopselherinneringenwaar de meisjes,
met een gedaanteverwisseling, plots op
komen, gansch in 't wit, dragende bran
dende kaarsen van licht en warmte.
En hoe indrukwekkend het schouwspel
(dat tot slot diende) hoe indrukwekkend
het schouwspel van die 1300 witte meisjes
die, rechtstaande, den arm naar de doop
vont der scène uitgestoken in tegenwoor
digheid van huil Opperleider allen samen,
plechtig en statig de vernieuwing uitspre
ken der doopbeloften. Hoe ingetogen, hoe
bewust klonk het We bevestigen dat we
niet meer tot de wereld behooren... We
bidden U, Heer, leid ons niet in beko
ring... We belijden de ééne, ware, heili
ge, katholieke, apostolische Kerk... We
geven ons onvoorwaardelijk aan de K.
A.En ik ken geen scene uit het
schoonste theaterspel, uit de meest be
faamde Lyrische poëzie, die dit schouw
spel evenaren kan in schoonheid, in
grootscliheid... Evenwel, we zijn hier ook
niet op het tooneel maar in de'schoone,
heerlijke katholieke werkelijkheid!...
Maar t' is nog niet al! In geestdriftig
akkoord, door gezamenlijke uitroepingen
beloven al de aanwezigen nu, aan hun
Bisschop, dat ze bereid zijn de zending te
volbrengen die Hij hun geven wil, en als
slot weerklinkt een diepgevoelde kreet:
Leve Christus, onze Koning».
AANSPRAAK
VAN Z. H. EXC. MGR LAMIROY
Maar niet lang kunnen wij ons over
geven aan onze ontroering...
Z. Excellentie staat reeds op het ver
hoog. Hij ook, onze geliefden Bisschop,
schijnt diep getroffen door die geloofsbe-
tooging van zijn V. K. B.-meisjes. En die
ontroering vertolkt Hij door Zijn eerste
woorden die alle harten verblijden: "Er
zijn toch nog zonnige dagen in 't leven,
voor iedereen ook voor Uw Bisschop!...
Want ge weet niet hoe lastig het soms ls
de verantwoordelijkheid te voelen wegen
van duizende zielen, en te zien hoe de we
reld, met duivelsche middelen onzer beste
jongens en.meisjes bestookt. Er waait'een
geest van heidendom over de wereld en
vele brave menschen zijn daarvan totaal
onbewust. De strijd tegen Christus is van
alle tijden maar nog nooit kende men een
openbare methodische oorlogsverklaring
tegen God zelve; dit geschiedt niet alleen
in Rusland, maar overal. En om hun doel
te bereiken hebben die oorlogvoerders het
goede middel gevonden; de eerbaarheid
der vrouw vernielen; men zal de vrouw
slecht maken en zoo de familie dooden;
zoo zal de schoolstrijd gewonnen zijn zon
der één uiterlijke gewelddaad. Ge hebt me
een zending gevraagd, dierbare meisjès,
gaat Z. Exc. voort, ik zal ze U geven; en
die zending vraagt van U meer offers dan
ge denkt misschien; stroom op moet ge
tegen de zedeloosheid; stroom op tegen
mode. Als 1300 jonge meisjes de zedeloos
heid WILLEN breken dan kunnen ze;
Gij moet den toon aangeven; Gij voorop.
Daar is heldendaad voor noodig, ja, maar
gij hebt Christus met U; gij hebt Uwe
zusters der B. J. B. der V. K. A. J., ja
naast U, die 't 2elfde bedoelen; gij kunt
allen samen met uw 100.000 over het gan-
sche land, gij kunt de MODE scheppen
als ge WILT, als ge maar DURFT. HET
KATHOLIEK ACTIE VROUWELIJK GE
SLACHT MOET VOORUIT KOMEN OP
STRAAT ALS HET CHRISTI-GE-
SLACHT, ANDERS MAG DE K. A. VER
GAAN! Want getuigen voor Christus met
het woord is iets, met gebed en offer ook
iets, maar getuigen voor Christus met de
daad, dat is 't noodigste, We staan op een
keerpunt; de toekomst zal zijn wat gij ze
gemaakt hebt! Gaat nu met Uw beloften
en met Uw daad de wereld in, maar weest
niet VAN de wereld!
Mogen die woorden, met plechtige stil
zwijgendheid beluisterd, nog diep overwo
gen worden en mogen onze V. K. B.-
jers met kieschheid en durf den oproep
de zending van hun Bisschop gaan dra
gen aan hun huisgezinnen door de kleine
trakt die ze overal gansch het Bisdom
zullen ronddragen maar vooral zelf ster
ke voorbeelden to zijn.
Een telegram van eerbiedige genegen
heid en belofte van ijverig apostolaat
werd den H. Vader gestuurd en door al
gemeen applaus goedgekeurd.
Het aflezen der verschillende telegram
men toegezonden door zuster- en broeder-
afdeelingen der K. A. werd ook door geest
driftig handgeklap onderlijnd.
Rap een vieruurtje maar niet lang
getalmd. Eene revue Van leute en
ernstmoest het programma van den
dag sluiten.
Zoete herinneringen, prettige vervlogen
avonduurtjes, allerlei miserietjes van eer
ste dagen werden op schalksche manier
weergegeven en iedereen kreeg er zijn
deeltje...
Kortom een GOEDE dag voor de W.-
Vlaamsche V. K. B.-meisjes, rijk aan ge
naden, zwaar van beloften, hoopvol voor
de toekomst.
DE EERETRIBUUN OP DE VERGADERING
tijdens de aanspraak van Heer Vander Ghote, Burgemeester van leper; aan ztjn
rechterkant: Hoofdingenieur Claeys, Vertegenwoordiger van den Minister van
Openbare Werken; Heer Vandooren, Schepen van Poperinge; Ingenieur Dewulf;
aan zijn linkerkant: Heer Eutaye, Volksvertegenwoordiger; Heer de Spot,
Volksvertegenwoordiger van Veurne; Heer Missiaen, Volksvertegenwoordiger!
Heer Vermeulen, Voorzitter van de Handel- en Nijverheidskamer te leper.
MOEST ELKE LEZER van dit blad mij
5 of 10 fr. (of meer) zenden, ik kon school
en patronaat bouwen tot kerstening dec
parochie. In naam van H. Gerard us Ma-
je 11 a. Postoheck 139,485, Pastoor Reason
ie Xhendelessa.
Zondag namiddag, te 3 uur, heeft te
leper in den stadsschouwburg, de aange
kondigde groote vergadering plaats gehad
ter bespreking van het hoogst gewichtig
vraagstuk voor gansch de streek; het her
stel der vaart Komen- leper, dikwijls van
hoogerhand beloofd en toegestaan, maar
waarvan tot op heden niets is in huis ge
komen-
Waren tegenwoordig op de vergadering:
Burgemeesters: H. Vander Ghote, leper;
H. Vandromme, Westouter; H. Eouton,
Vlamertinge; H. Filliaert, Neerwaasten;
H. Degraeve, Poelkapelle; H. Feys, Beve-
ren-aan-IJzer; H. Verfaillie, Proven; H.
Noppe, Woesten; H. Lecomte, Ploegsteert;
H. Verbiezen, Brielen; H. Bertier, Voor-
mezele; H. Morlion, Pollinkhove; H. Dee-
ren, Nieuwpoort; H. Vermeulen, St Jan
bij-leper.
Senator: H. de Spot, Veurne.
VolksvertegenwoordigersH. Butaye,
Watou; H. Messiaen, leper; H. Goetghe-
beur, Oostende.
Provinciale Raadsleden; H. Van Elslan-
der, Veurne; H. Lefebvre, Poperinge; H.
Bulckaert, Veurne.
Schepenen: H. Vandooren, Poperinge;
H. Van Exem, Merkem; H. Grouset, Hol-
lebeke; H. Durnez, Zonnebeke; H. Coulier,
Boezinge; H. Lemahieu, leper; H. Dela-
haye, leper; H. Vandermeersch, leper; H.
Demeuienaere, Houtem; H. Cappelle Re-
né, Passchendale; H. De vos, Komen.
Verscheidene Overheden: H. Clincke-
maillie, Arrondissementscommissaris; H.
Brutsaert, oud-Volksvertegenwoordiger
H. Claeys, Bestuurder, Hoofdingenieur
van Bruggen en Wegen; H. Dewulf, inge
nieur; H. Fockelé, Conducteur van Brug
gen en Wegen; H. Butaye, Advokaat, Voor
zitter der Federatie der Geteisterden; H.
Vermeulen H., Voorzitter der Handelska-
,mer van leper; H. Steyaert, Voorzitter
der Handelskamer van Nieuwpoort; H.
Van Hecke, stadssecretaris, Nieuwpoort;
H. Versailles, stadssecretaris, leper; H.
Simoens, Staatslandbouwkundige, leper;
H. Bouciqué, secretaris, Merkem; H. Le-
roux, landbouwer, Wervik.
Verontschuldigden zich de: H. Mullie,
Senator; H. Lamertin, Senator; H. Du-
pon, Senator; H. De Man, Volksvertegen
woordiger; H. Dujardin, Burgemeester,
Komen; H. Vandecandelaere, Burgemees
ter, Wervik.
De burgemeester van leper opende de
vergadering en hield de volgende rede:
REDE
VAN DEN BURGEMEESTER
Vooraf een gulhartig woord van dank
en welkom aan al de Heeren Burgemees
ters, Provinciale Raadsleden, Bestendige
Afgevaardigden, Kamerleden en Senators
van de Arrondissementen Diksmuide,
Veurne en leper, aan de afgevaardigden
van de Kamers voor Handel en Nijver
heid van voormelde steden, aan de afge
vaardigden van de Pers, die onzen oproep
hebben beantwoord.
DE VAART IEPER—KOMEN
Het schijnt mij volkomen overbodig hier
uit te wijden over het nut en de voor dee-
len dat voor een gewest eene degelijke in
richting van het verkeer per waterweg
daarstelt. Het herstel van de vaart Ieper-
Komen is het vraagstuk dat heden aan
uw bespreking, aan uw oordeel en aan uwe
bezorgdheid wordt onderworpen. Dit
vraagstuk is om zeggens eeuwenoud, even
oud als leper zelf. Sinds eeuwen en reeds
vanaf de jaren 1600 werd immers de
noodzakelijkheid dezer verbinding beves
tigd, het belang ervan ingezien, de verwe
zenlijking ervan betracht. Reeds onder de
regeering van Lodewijk XIV, later nog in
de jaren 1700 met het ontwerp Man, in
1806 met het ontwerp Panay, in 1827 met
het ontwerp Alewijn werd de studie dezer
verbinding ingezet.
Onder de Regeering van Holland en na
1830 werd steeds onverpoosd en hardnek
kig aangedrongen. En indien ln 1861 alle
moeilijkheden van bestuurlijken aard uit
den weg waren geruimd, toch staan wij
heden 75 jaren later, ten gevolge van dé
deficentie van de vooroorlogsche techniek
en de verwoestingen door den wereldoor
log teweeggebracht en niettegenstaande
ons herhaald aandringen op het oogpunt
van de uitrusting, in den zelfden akeligen
toestand ais eeuwen geleden.
De oplossing van dit gewichtig vraag
stuk belangt niet leper alleen aan, maar
ook Diksmuide, Komen, Nieuwpoort,
gansch het Zuidgedeelte van West-Vlaan
deren, dat ln 1839 de verbitterde gemeen
teraad van leper ln een rekwest aan den
Koning durfde heeten: dit belangrijk
deel van West-Vlaanderen, te lang verge
ten in de verdeeling der gemeenschappe
lijke gunsten en dat heden op de kaart
van België slechts schijnt te bestaan om
uitgebaat te worden ten voordeele der an
dere deelen van het Rijk
HONDERD JAAR LATER
Honderd jaar later mag, helaas, deze
taal nog waarheid geheeten worden. On
ze eendrachtige werking en ons rechtma
tig protest moet maken dat onze eisch om
onmiddellijk herstel van de vaart Ieper-
Komen ingewilligd, de taal onzer voor
vaderen binnen kort, België ter eere, ge-
loochenstraft worde. Wij weten immers.
Mijne Heeren, dat de vooruitgang van de
moderne techniek de uitvoering van dit
werk mogelijk maakt, dat het voor het
korps der Ingenieurs van Bruggen en
Wegen een kinderspel Is te Hollebeke op
700 meter te verwezenlijken wat te
Eigenbiisen op verscheidene kilometer
zonder tegenslag werd uitgevoerd.
Wij weten dat de Regeering ter be
strijding der werkloosheid honderden
miljoenen beschikbaar heeft; dat voor
het verwezenlijken van de overbodige en
door de Maatschappij van Belgische
Spoorwegen ongewenschte verbinding tus
schen de Noord- en de Zuidstatie te Brus
sel 600 miljoen voorhanden liggen; dat in
andere steden voor tientallen miljoenen
verbeterings- en somptuaire werken zul
len uitgevoerd worden die op hunne eco
nomie, zooals in Antwerpen, weinig terug
slag zullen hebben en wij bestatigen met
spijt dat voor ons gewest geen 40 miljoen
kunnen los gekregen worden om door de
verbinding Ieper-Lele niet alleen zijn
uitrusting ln waterwegen aan te vullen,
maar ook om aan Nieuwpoort een onont
beerlijk hinterland te verschaffen en de
bevaarbaarheid van den IJzer en de vaart
Ieper-IJzer te verzekeren, om onzen last
in de bestrijding der werkloosheid te ver
minderen en eindelijk om te verkrijgen
wat sinds lang door leper gevraagd werd
en vóór den oorlog leper was toegekend.
RECHT EN PLICHT
En bij al deze beweegredenen, heb ik,
als Burgemeester van leper, het recht en
de plicht in de weegschaal te brengen ten
voordee'.s van onzen eisch al wat leper
gedurende den oorlog voor België geleden
en geofferd heeft, het recht en de plicht
met nadruk te wijzen op het acute van de
minutio capitis dat onze alom bekende
en wereldberoemde martelaarstad na de
oorlog op economisch gebied ondergaan
heeft ten gevolge van de door de Regee
ring gedulde uitwijking onzer zeldzame
nijverheidsinrichtingen, van de afschaf
fing van het Garnizoen, Rijschool, Mili
taire Hospitaal, Gevang en Liefdadig
heidsgestichten die in groote mate het be
staan van onze bevolking verzekerden.
Zal leper, slachtoffer van de vijand
schap onder de volkeren bezwijken ten
gevolge van 's lands onverschilligheid?
Zoo stel ik, op economisch en moreel
gebied, de vraag, die ik, in naam van de
Iepersche gemeenschap, Mijne Heeren,
aan uw onpartijdig oordeel onderwerp
met de innige verzekering dat gij, poli
tieke mandatarissen, en gij, afgevaardig
den van de Pers, den invloed, die uw po
litiek mandaat u schenkt, den invloed die
uw talent u bij uwe lezers verschaft, on
voorwaardelijk en offervaardig ten dien
ste zult willen stellen van-het billijk en
rechtmatig pleit dat wij vandaag, ander
maal, voor de Regeering en de openbare
opinie aanleggen zonder verbittering noch
ongeduld, maar integendeel met vertrou
wen in de verwezenlijking onzer verwach
tingen, en hoop in een betere toekomst.
REDE VAN M. VERMEULEN
Door M. Vermeulen, voorzitter der
Handels- en Nijverheidskamer van leper,
werd de volgende redevoering uitgespro
ken:
Op Zondag 19 Mei laatstleden bracht de
Handelskamer van Nieuwpoort een bezoek
aan leper en aan de vaart Ieper-Komen.
Be bezoekers werden ontvangen door de
stads- en Gemeente-overheden van leper,
Hollebeke, Houtem en Komen. Op de ont
vangst te Komen stelde de Heer Steyaert,
Voorzitter der Handelskamer en Schepen
van Nieuwpoort voor, te leper een verga
dering te beleggen van al de Burgemees
ters van Komen tot aan Diksmuide en
Nieuwpoort, samen met de heeren Manda
tarissen van Senaat, Kamer en Provincie
en den Heer Minister van Openbare Wer
ken tot deze vergadering uit te noodigen.
De Heer Burgemeester Jan Vander
Ghote en het Schepencollege van leper
hebben het op zich genomep, deze verga
dering te beleggen en mijn eerste plicht
is van hen daarvoor, in naam der Ieper
sche Handels- en Nijverheidskamer, te
bedanken, zooals ook al wie hier tegen
woordig is en onze taak en zaak behertigt.
EEN NIEUWE BAAN
De groote oorlog van 1914-1918 heeft
hier een bladzijde der geschiedenis ge
keerd en, hoe verder wij van die treurige
gebeurtenissen verwijderd geraken, hoe
meer wij gevoelen hoezeer de toestand
hier veranderd is en hoe ons gewest een
nieuwe baan moet ingaan. leper vooral
verloor het aangezicht dat het gedurende
eeuwen had gedragen. Al de bronnen van
welstand, welke onze stad in 1914 deden
bloeien, werden haar brutaal en voor al
tijd ontnomen. Fki staat zij nu gansch
nieuw in steen, zij is ook verplicht nieuw
te worden in bestaansmiddelen.
Er wordt altijd gezegd dat België de
grondstoffen uit den vreemde meet trek
ken, om ze, vervormd of bewerkt door
landbouw en nijverheid, opnieuw op de
wereldmarkt te brengen en dat deze ver
vorming en bewerking het loon daarstel-
len waarmede de Belgische bevolking
moet leven. In geen enkel deel van het
land, wordt de echtheid dezer bewering
meer gevoeld dan hier.
Is onze streek van grondstoffen be
roofd, nergens schikt het beter om deze
grondstoffen op de meest voordeelige wij
ze aan den man te brengen. Wij wonen
op twee stappen der zee en ons gewest
wordt bespoeld door den IJzer, die te
Nieuwpoort, de eenige natuurlijke haven
van België, in de Noordzee vloeit. Het ar
rondissement leper namelijk is geheel en
al gelegen tusschen twee op dertig kilom.
afstand van elkander verwijderd gelijk-
loopende stroomen: de IJzer, vloeiende te
Nieuwpoort in de zee, en de Leie, ons ver
bindende met al de waterwegen en Nij
verheidstreken van ons land en van
Noord-Frankrijk.
Wanneer wij de landkaart bezien, dan
beseffen wij hoe gemakkelijk het vraag
stuk der goede waterverbindingen kan
opgelost worden en dan begrijpen wij
waarom onze voorouders en ouders de
vaarten IJzer-leper en Ieper-Komen ge
graven hebben.
En wanneer wij de beweging der scheep
vaart nagaan, die thans reeds in de IJzer-
kom geschiedt, dan bestatigen wij hoezeer
deze scheepvaart vooral voor onzen land
bouw zal voordeelig zijn.
Ds vaart Ieper-Komen zal de haven
van Nieuwpoort met haar natuurlijk hin
terland verbinden. De koopwaren uit deze
streek zullen gemakkelijk te Nieuwpoort
aangebracht worden en de te Nieuwpoort
aangevoerde waren zullen zich langsheen
den nieuwen waterweg, in de verdere ge
westen het hinterland van Nieuwpoort
verspreiden.
HET OVERTOLLIG WATER
Er zijn ongeveer 3.000 hectaren hooi
land, grasland en zaailand, die min of
meer aan deze overstroomingen van den
IJzer onderhevig zijn en waarvan het wa
ter in de Lente moet gelost worden. Om
daarvoor een oplossing te vinden, hoeven
wij slechts te zien naar hetgeen gedaan
werd in de niet ver afgelegen moeren. De
moeren zijn 2.134 hectaren en 176 hecta
ren groot, zij liggen van 2 k 4 m. 50 onder
den zeespiegel en worden, sedert meer dan
honderd jaar, door pompen droog gehou
den. Ongetwijfeld is het hier ook moge
lijk, met geringe kosten en met de thans
overal verspreide electriciteit, het overtol
lige water uit de broeken te pompen om
aan dezen toestand een einde te stellen
en eene normale scheepvaart toe te laten.
OM DE WERKLOOSHEID TE
BESTRIJDEN
In den strijd, die gevoerd wordt ten
voordeele van het herstel der vaaxt Ieper-
Komen. werden reeds meermaals kosten
betreffende de uit te voeren werken be
sproken. Zij zijn voorzeker van al de deel'
UIT NIEUWPOORT
Van Zaterdag 29 dezer te 4 uur. to»
Vrijdag 12 Juli. in het Museum, (oud
gasthof TEspérance Langestraat,
Nieuwpoort, houden een drietal kunste
naars eene tentoonstelling hunner wer
ken.
Het zijn:
KAREL LALOO, kunsübeeldhouwer,
leeraar in het beeldhouwen aan de Vrije
Vakschool te Brugge. Een volksjongen die
het zoo ver gebracht heeft dat hij nu de
steunpilaar is van de groote kunstkring
O. L. Akademie van Brugge. Hij nam deel
aan verschillende tentoonstellingen, o. na.
over een tweetal jaren in het driejaar-
lijksch Salon te -Gent met zijn prachtig
borstbeeld van Peter Benoit. Hij heeft
eene voorliefde tót de mystieke kunst.
ANTOINE SCHIJRGENS, kur.stschil-
der-akwarellist, leeraar aan Oostende's
Akademie. Alhoewel afkomstig uit Luik
heeft zich met hart en ziel aan de Vlaam
sche kuststreek gehecht. Heeft insgelijks
in verschillige steden tentoongesteld, o. a.
laatst in het Parijsch Salon der Oudstrij
ders-Kunstenaars. Is kunstkriticus aan
het Oostendsch weekblad Le Littoral
IIONORÉ LEVECQUE, kunstteekenaar.
Geboren Nieuwpoortnaar. Alhoewel de
kunststad Brugge bewonende, bezoekt re
gelmatig zijne geboortestad en heeft er
onlangs eene reeks studiën van de haven
gemaakt. Is medewerker voor Kunst en
Toerisme aan enkele tijdschriften. Zcoals
de twee andere nam de'i aan verschei
dene tentoonstellingen, stelde hier in
Nieuwpoort ten toon over twee jaar, en
onlangs in Mei 11. in het Belgisch-Fransch
Salon (Ier Oudstrijders-Kunstenaars te
Parijs, alwaar zijne werken een vleiend
artikel over hem uitlokten in het gekend
Parijsch kunstblad La Revue Moderne
Het zijn deze drie vrienden die U vrien
delijk uitnoodigen een bezoekje te komen
brengen aan hunne werken gedurende
het tijdstip der St Janskermisweek.
iB5E$EZS33H833BH58fiaïSSHK£aa
Van ln den vroegen morgen was Wervik
Zondag 11. in feeststemming en van alle
kanten kwamen de turners van West-
Vlaanderen toe om deel te nemen aan
het 14« Gouwfeest.
De prijskampen waren 's morgens te
7 uur reeds begonnen en duurden tot 11
uur.
Te 10 uur was het plechtige ont
vangst op het stadhuis en aanbieding
van dan eerewijn.
Te 11 uur vergaderden alle maatschap
pijen om dan gezamenlijk te 11 uur
de H. Mis bij te wonen, welke werd op
gedragen door E. H. Dejonghe, algemeen
proost van het West-Vlaamsch Gouw-
verbond. Onder de H. Mis werd een
prachtige kanselrede uitgesproken, door
Z. E. H. Kan. Dubois, algemeen proost
van het J. V. K. A.
Onder het banket namen het woord
Z. E. Kan. Dubois, Heer Lommez en een
E. H. onderpastoor van Wervik in naam
der plaatselijke afdeeling.
Te 3 uur vormde zich een prachtige
stoet, welke enkele straten doorkruiste
en dan op de Markt samenkwam.
H. Versavel, voorzitter der gouw, over
handigde toen aan de afdeeling Wervik
de gouwvlag.
Na de overhandiging der gouwvlag
werden door de leerlingen aller afdeelin
gen de opgeiegde oefeningen der gouw
uitgevoerd.
Te 5 uur ging in de feestzaal van hel
Kristen Werkersverbond, onder groot»
belangstelling de prijsuitdeeling door.
Te 8 uur werd door de afdeeling We»
velgem nog een prachtig1 avondfeest ge
geven op de Groote Markt, onder groot»
belangstelling der bevolking.
IBBBBSB&SBDflESBEBHSBBBSSBBBBB
MOTORENNER GEDOOD
De bekende Luiksche motorenner Lam
bert is te Chimay bij het oefenen voor
een aanstaande koers, met zijn machien
uitgeglibd en werd zoo erg gewond dat
hij enkele stonden nadien den geest gaf.
JBBE3i939BBBi3IBSE3aR23BBHflDBBBB
nemers dezer vergadering genoegzaam ge
kend. Zij bestaan meest in het herstellen
van sasmuren en hermaken der vaart
oevers, hetgeen al met de hand kan uit
gevoerd worden. Het is daarom dat ik hier
beweren durf dat er in geheel België, geen
werk bestaat dat beter geschikt is om de
werkloosheid te bestrijden en vooral de
werkloosheid in het bouwvak, die hier bij
zonder hevig is ten gevolge der uitsluiting
onzer bouwwerklieden uit Frankrijk,
EEN GESCHIKTE GELEGENHEID
Onze regeering zoekt naar middelen om
deze werkloosheid te doen verdwijnen.
Hier biedt zich een bijzonder geschikte
gelegenheid om dezen strijd op vruchtba
re wijze te voeren met ten eerste: de wer
kende klas eene broodwinning te bezor
gen; ten tweede: een werk te doen dat
binnen korten tijd kan aangevangen wor
den indien de Heer Minister de vooraf
gaande studiën wilde doen seffens begin
nen en de plans doen opmaken; ten der
de: een werk uit te voeren dat de herle
ving van ons gewest mogelijk zal maken.
DE MOEILIJKHEDEN
En voor wat betreft de kruin van Hol
lebeke waar zich op hoogstens eene leng
te van 700 meter moeilijkheden voordoen,
kunnen wij zeggen zooals de Heer Hoofd
ingenieur-Bestuurder Claeys het hier in
1933 deed Gezien de technische midde
len waarover men thans beschikt en de
ondervinding welke men heeft opgedaan,
moet men niet vreezen dit pand in orde
te brengenWij kunnen er ook een ver
klaring bijvoegen van den Heer Delmer,
Secretaris van het Ministerie van Open
bare Werken volgens dewelke voor onza
hedendaagsche techniek de moeilijkheden
der natuur niet meer bestaan of ook nog
antwoorden zooals de Heer Minister
Spaak, Woensdag laatst, tijdens de be
spreking van het miljardenwerk der ver»
binding Noord-Zuid: «Moeilijker werken
dan dit werden reeds in ons land uitge
voerd Laat ons met geestdrift het
voorstel steunen.
Er werd ons vroeger gezegd te wachten
tot na de voltooiing van het proefstuk te
Eigenbiisen te einde de ondervinding al
daar opgedaan hier ten nutte te brengen.
De werken van Eigenbiisen zijn thans ge
lukt, waarom hier nog langer geaarzeld?..,
DE VOLLE MAAT
Twee maanden geleden had onze Han
delskamer de eer en het genoegen hare
XII* Handelsfoor door den Heer Gouver
neur Baels te zien openen. Sprekende van
het herstel der vaart Ieper-Komen, zegde
de Heer Gouverneur in zijne openings
rede: Dit is een kwestie waarin niet al
leen leper, maar geheel West-Vlaanderen
betrokken is en belang heeft. Het is een
kwestie van solidariteit, West-Vlaanderen
is een machtig geheel dat leeft van den
voorspoed van allen die er deel van uit
maken. De huidige toestand hier, doet
mij denken aan een mensch met één arm.
Wij moe*en twee armen hebben om cie
volle maat van onze werkzaamheid te
kunnen geven.
De Heer Gouverneur had in denzelfden
zin te Nieuwpoort kunnen spreken: een
gezonde arm die naar de zee wijst en een
kwijnende verminkte arm die vruchteloos
naar het land reikt.
De vaart Ieper-Komen moet voor gansch
het Westland die tweede, die gezonde
arm worden.
Ten slotte werd het woord nog gevoerd
door MM. Butaye en Messiaen, volksver
tegenwoordigers, en Claeys, hoofdinge
nieur.
Al de woordvoerders werden stormach
tig toegejuicht.
