SOLDEN Groot K. A. J. Kongres te Brussel jSPSfe l|§ t De Jacarlijksche Hulde (aan de Vlaamsche D&oden Rond het werh van onze Regeering VLAANDERENS HOOGDAG j All® i AHo Naar de f00.000 deelnemers KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER EsSund EJecalf-Deferuyne Jaarlijfesche Uitverkocp STORT 7 FRANK DE HALLE Boterstraat, 17, IEPER. ZONDAG 25 OOGST 1935. op heden Zondag 25 OogBÈ Een ontelbare massa aan den IJzer. - De ingetogenheid van Vlaanderen voor het offer zijner zonen. Een betooging voor den internationalen Vrede. 4? HÉS I De vaandels geschaard rondom de nog bedekte gedenkplaten aan E. H. Cyr. Verscbaeve, Dr A. Van de Perre en Dr O. De Gruyter. volk, alvorens gij U begeeft In den strijd van morgen. En wijl daarna de internationale bloe menhulde plaats vindt, zingt het volk uit één hart, uit één ziel, het geestdriftige Mijn Vlaanderen heb ik hartelijk lief Er zijn reuzenkronen van bloemen aan gebracht, maar Tongeren heeft toch het beste gevonden, een vier meter lang kruis in levende bloemen, en, er zijn er toegekomen uit vele dorpen en steden var. Vlaanderen. Er is een kroon van Fransche oud-strijders; van Engelsche, van Iersche, van Duitsche oud-strijders; er is er een van Duitsche studentenbonden en zoo meer. Wijl die duizenden bloemen in kleruenpracht aan den voet van het Mo nument worden neergelegd, leest Juul Platteau ons een boodschap. Te lezen tot alle menschen van goeden wil. 0023 BOODSCHAP luidt als volgt: Heden, op 18 Augustus 1935, zijn hier te Diksmuide, aan den oever van den bloedigen IJzer, weer meer dan 100.000 Vlamingen, onder wie vele dui zenden Vlaamsche oud-strijders, samen met afvaardigingen van Waalsche, Fran sche, Duitsche, Engelsche en Amerikaan- sche oud-strijders bijeen, om voor de 16' maal getuigenis af te leggen van hun vre deswil en hulde, te brengen aan de ge dachtenis van hun docden, van alle doo- den uit den wereldoorlog. Een en twintig jaar na de verscheuring van den vrede in Augustus 1914. zeventien jaar na het stop zetten van de krijgsverrichtingen en het sluiten van den wapenstilstand, op het gruwelijke slagveld der natiën, waar tien millioen lijken opgestapeld lagen, zijn wij trots Versailles, Locarno en Genève, ver der van den waren vrede af dan ooit te voren. Weer laaien de imperialistische hartstochten hoog op. Weer hoort men het gedreun der oprukkende legers, het geschok van de kanonnen en de pantser wagens op de wegen, het gekletter van sa bels en bajonetten in de legerkampen. Weer worden de alles verstikkende gas bommen gereed gemaakt en duizenden vliegtuigen uitgerusk*Bm dood en vernie ling te zaaien in weerlooze steden en dor pen! Weer dreigt de overrompeling en on derdrukking van een klein volk, door een groote landhongerige mogendheid..., ons allen, zoogenaamde beschaafde menschen uit het beschaafde Europa, in een nieuwen massamoord te betreiken. Dat alle volkeren de les van 1918 in dachtig wezen. Dat in onze harten leve, het 'i Pax vobiscum het vrede zij met u, en dat in aller koppen geprent blijve de reddende leuze Nooit meer oorlog! En dadelijk daarop wordt het woord ge voerd door PROFESSOR FRANS DAELS de voorzitter van het IJzercomiteit- Vlaamsche Dooden, Voor de 16" maal, sedert het einde van den wereldoorlog, staan wij hier voor U om U rekenschap te geven van onze daden en cm tot een gewetensonderzoek over te gaan, een onderzoek dat ons diepzinnig moet stemmen, want Vlaanderen wordt naar de keel gegrepen. Vlaanderen dat rijt eerst en vooral Gij, Vlaamsche Doo den, want het ideaal dat U bezielde was ,de verdediging van het recht van de kleine volkeren, en van het volledig recht van Uw Vlaamsche volk in het bijzonder. Gij hebt gestreden voor den laatsten oor log», voor de verzoening van de natiën, en voor de geestelijke waarden van uw eigen volk. Deze gedachte was in U zoo machtig, de belangen die op het spel ston den bleken U zoo gebiedend, dat Gij in de bloedgrachten allen kameraden waart, hand in hand, met één hart, één ziel, één wil. Zóó was Vlaanderen op de voorlinie in den Ijzertijd. Toen schreven vooraan staande Vlamingen in Vrij België dat spijts alles de wil van onze Vlaamsche Dooden zijn uitvoering zou krijgen. En nu? Nu ligt Vlaanderen ontredderd en daadloos verdeeld. Vlaamsche instellin gen werden gewurgd door de machtsgreep van de Belgische en Brusselsche centrali satie; voormannen, geboeid aan de red ding van geldelijk bezit, zaaiden bittere ontgoochelingen; zij susten hun eigen volk in den slaap en verloren hun strijdend ge zag tegenover de staatsmacht, die weer driester optreedt, en de dualiteit, waaruit dit land bestaat, ongestraft ten nadeele van de Vlamingen, miskent. Zij die het Vlaanderen van de bloedgrachten in den rug hebben geschoten en zijn schoonste zonen hebben doen verbannen en folteren, spelen nu voor vaderlanders, genieten van hooge officieele vriendschap en grijpen naar de macht om Vlaanderen in zijn op standing te dooden. Nochtans in 1914 herinnerde een koning de Vlamingen aan de daad van Vlaam sche opstanding: Vlamingen, gedenk de slag der Gulden Sporen Duizenden Vlamingen zijn opgetrokken als vrijwilligers. Meer dan dertigduizend zijn gesneuveld. Drie duizend Vlaamsche frontstrijders zijn terecht gekomen in de gevangenissen van Fresnes en Auvours, in de Galeibos- schen van de Orne, op de rotsen van Cé zembre. .1 De Vlaamsche graven werden onteerd. De Vlaamsche zerkjes werden verbrij zeld. Maar dit alles schiep één ziel, één gees telijk bezit, één moreele waarde, en deze hcogere moreele waarde brandmerkt de officieele lui, die als staatsleer de belofte van gelijkheid in rechte en in feite eens aflegden tot mannen van meineed en be drog. Immers dagelijks wordt deze belofte tegenover de Vlamingen verloochend. Deze hoogere moreele waarde protes teert tegen het feit dat Vlaanderen wordt bedreigd om in een nieuwen oorlog zijn zonen te zien slachtofferen, zijn stoffelijk en geestelijk bezit te zien verwoesten, nog oneindig grootere rampen dan in 1914-18 over zich te zien komen, als verplicht bondgenoot van een buurstaat. "Het is, Vlaamsche Dooden, om Uw geest, de geest van Vlaamsche solidariteit en Vlaamsche vredeswil van de voorlinie te herdenken, dat vandaag, met U en in uw naam het driemanschap Verschaeve-Van de Perre-De Gruyter wordt gehuldigd, om dat zij mede een deel van Uw geestelijk patrimonium, dat ten bate van Vlaande- rens zelfbeschikkingsrecht moet gered worden, hebben geschapen. Priester VERSCHAEVE, de kapelaan van Alveringem, bij wie honderden onder U, verlaten, wanhopig, geknakt of veroor deeld, hulp, moed, kracht en zielsgerust- heid weervonden. En talrijk onder U zijn zij, Vlaamsche Dooden, die door Dr VAN DE PERRE gesteund en gehol pen werden in de somberste uren van de Vlaamsche tragedie van den Ijzer. Dat hem op de meest onverbiddelijke wijze als aan een staatsgevaarlijke de toegang tot het front werd ontzegd heeft voor altijd bewezen hoe hardnekkig, hoe onverbidde lijk hij met U uw Vlaamsche rechten op- eischte. Hij schonk mede de eerste stuw kracht aan het tijdens den oorlog ontkie mend verbond van Vlaamsche Oud-Strij ders. Velen onder U, Vlaamsche Dooden, heb ben in bewondering gestaan voor de kracht welke uitging van de sterke persoonlijk heid van Dr DE GRUYTER, den kerel in den edelsten zin van het woord, den onverschrokken Vlaamschen strijder van de voorlinie, den hoogstaanden kunste naar. Dat hij, in de meest tragische uren van Vlaanderens lijden aan den IJzer cle schepper was van ons nationaal tooneel, plaatst hem voor altijd in de rij van Vlaanderen's schoonste zonen. Verschaeve - Van de Perre - De Gruyter, English, Renaat de Rudder, de gebroeders Van Raemdonck, de Boninge, Van der Linden, Willems en Deprez, Kustens en Rothans, Ds Winde en Impe en Gij allen, Vlaamsche Dooden, Gij waart op de voor linie één Vlaamsch hart, één Vlaamsche hand, één Vlaamsche ziel; Gij hebt zelfs niet in oorlogsnood, iets van uw zelfstan digheid prijsgegeven omdat Gij behoordet tot een geslacht dat niet ontmeet werd langs de zacht gestoffeerde wegen van de berekenende en berekende diplomatie. Uw geestelijk erf, dat is echte rijkdom voor Vlaanderen! Om het Vlaanderen van heden aan dit alles in uw naam te herinneren, komen die Vlaamsche oud-strijders, die op de voorlinie, met U, de Vlaamsche gedachte hooghielden, die met U de zware ontgoo chelingen hebben beleefd van dezen laat sten oorlog tegen den oorlog en die van geen oorlog meer willen weten, in gesloten gelederen, U, en het gehuldigde drieman schap, den eeregroet brengen, als blijk van hoogere tucht in Vlaamsche saam- hoorigheid, als blijk van trouvf aan Uw Vlaamsch zijn, dat geen minimum, noch maximum kende omdat het integraal was en zijn most. Vlaamsche Dooden, uw elsch ran vrij heid voor het volk dat de loopgrai m heeft bezet, stijgt overweldigend uit dve met Uw bloed gedrenkte velden. Gij roept in deze tijden Uw volk op tot een nationale solidariteit van alle Vlamingen, bereid om voor het behoud van eigen wezen en kui tuur, tegenover wie ook, die de hand naar Vlaanderens zelfstandigheids-herwording uitsteekt, de gevolgtrekkingen kordaat door te voeren. Uw geestelijk gezag gebiedt aan allen: Vlaanderen één, Vlaanderen vrij, Vlaan deren groot! DE ONTHULLING Maar nu is het de tijd van de onthul ling der drie gedenkplaten opgericht ter eere van het driemanschap uit de voorli nie: Dr A. Van de Perre, Dr Oscar De Gruyter, en Eerwaarde Heer Cyriel Ver schaeve. Wijl een voor een de Vlaamsche Leeu wenvaandels die de drie gedenkplaten be dekken, neerzakken, wordt devoot uitge voerd het mooie Gedachtenisvan Jef Van Hoof, op tekst van Cyriel Verschaeve; daarop Hij vleide geen grooten der we reld uit de Van Ryswyckcantate van De Geyter en Peter Benoit, en Kunst is Krachteen tekst van Renaat de Clercq, op een oude melodie. Zoo is dit roemrijke driemanschap ge- standbeeld. Door hun werk en hun lijden voor Vlaanderen, hebben zij deze plaats Wh den Uzertoren verdiend. Vlaanderen KABINETSRAAD Dinsdag vergaderden de Ministers iu kabinetsraad. Een programma van openbare werken werd opgesteld loopende over een termijn van 3 jaar. De Raad keurde eveneens het ontwerj goed tot het bestellen van vijf honderd nieuwe metalen spoorrijtui- gen. Dit zal werk verschaffen aan dui zenden Belgische arbeiders. KENTERINGEN IN DEN EKONOMISCHEN TOESTAND Volgens de laatste statistieken zou het getal werkloozen gevallen zijn in den maand Juni tot 146.S00 tegenover 223.300 in den maand Januari en de gedeeltelijke werkloozen op 104.000 van 158.400, dit voor geheel het land. Hier is dus een merke lijke verbetering te bestatigen. Voor de maand Juli zijn de bedrijfs kosten voor de Belgische Maatschappij van Spoorwegen ook beter geworden. Voor Juli is een overschot van 7.1 mil lioen, na aftrek der financieele lasten. In 1934 was er een tekort van 6.7 millioen voor de Julimaand. De fiscale ontvangsten bedroegen in Juli 1.1. 28 millioen meer dan in de maand Juni. Van April tot Juli hebben de ont vangsten steeds de voorzieningen over troffen. Dit alles schijnt er toch op merkelijke verbeteringen te wijzen. DE NIET GECONVERTEERDE RENTETITELS TERUGBETAALBAAR In het Staatsblad van Donderdag 22 Oogst is een Koninklijk Besluit versche nen waarin wordt bepaald dat, voor wat betreft de rentetitels waarvoor de con versie niet werd aanvaard, de eigenaars het geld ervan terug mogen halen bij de Nationale Bank van Belgie. DE BELGISCHE ARBEIDERS IN FRANKRIJK Op 16 Juli 1.1. werd een protocol ge- teekend waarbij de Fransche Regeering zich bereid verklaart welwillend alle aan vragen te onderzoeken van Belgische ar beiders die reeds sedert 5 jaar ononder broken vertoeven in Frankrijk voor het toekk men van een arbeidskaart. Be. e doet zelfde belofte, maar de ter mijn wordt vastgesteld op twee jaar. De verplichte militaire dienst komt niet in aanmerking voor de berekening van den duur van het verblijf. iaaiEBMiEX8siiE;33saBBSBaasBHi*aaaaaaBHC]aE3BaaMBaaiiEisBaisMi AAN DE BEVOLKING VAN POPERINGE EN OMLIGGENDE Het gekend Huis FRANKFORT, Oost ende, zal iederen Vrijdag zitting houden bij KAMIEL BOSSAERT, «Café des Alliés», (rechtover Post), Ieperstraat, 3, POPERINGE, voor den aankoop van GOUD, ZILVER, EDELSTEENEN. Ik betaal Oud Goud van 20 tot 30 fr. de gram. Zilver van 320 tot 600 fr. de kilo. Kostelooze weging en taxatie. Beleefd aanbevolen, H. FRANKFORT, 84b, Kapellestraat, Oostende. BU WATOU Van 1 tot en met 15 Sept. aan SPOTPRIJZEN van aller hande artikelen v. Damen en Heeren Buitengewone okkasies fe. voor Kinderbenoodigheden V W op postcheck 15.570 van Sansen-Vanneste, Poperinge, en van nu tot einde jaar wordt ons blad U wekelijks per post besteld. Voor Frankrijk 13,50 Belg. franken; voor Amerika 21 frank, op te zenden per internationaal postmandaat. iBgsEasx3iszasBaBBa3sioaiBiBSiBsiBBSBSE;isaaBBsa£iCSMSSBB2M&BBaBe weet zijn zonen te eeren en te vieren. De vaandels groeten en buigen diep neer, wijl die duizendkoppige menigte thans plech tig en fier den eed van trouw aan Vlaan deren gezworen, die eed die Cyriel Ver schaeve zoo roerend eenvoudig heeft ge dicht: O Land van roem en rouwe, van liefde en lijdensnood, gij wordt weer vrij en groot; wij zweren houwe trouwe u Vlaanderen, tot der dood Met opgeheven hand wordt deze eed door iedereen gezwo- :n. We hooren onmiddellijk nadien den groet van Nederland bij monde van Alf. Landy, den dichter van de Paradijsvloek. Nu staat heel de massa weer recht, ii Groeninghevan Jef Van Hoof klinkt luid en zwaar en plechtig en ondertus- schen gaan de oud-strijders in langen stoet voor het monument defileeren. Dat is de optocht van den Vrede, want zoo moest deze bedevaart sluiten die hee- lemaal in het teeken van den vrede wil staan. Nog een Vlaamsche Leeuw, door iedereen meegezongen en het Bedevaart- comiteit kan alle bedevaarders een Dank Uzeggen en tot volgend jaar Een dank u om de schoone orde en de tucht die de Vlamingen zich weer eens hebben opgelegd. Orde en tucht die gewaarborgd werden en behouden werden ook zonder de hulp van leger, politie of gendarmen en dat is niet de minst schoone zijde dezer geweldige betooging die de Vlaamsche Be devaart naar den IJzer is. Indrukken na de XVIe Ijzerbedevaart 1935. A. V. V. K. V. VLAANDREN VOOR VREDE! VLAANDRENVan '18 geleden, 't Einde van den wereldbrand! Vlaamsche jongens vielen, streden, Voor de vrijheid van hun land! VOOR VREDE! VLAANDREN is doorzaaid met kruisjes En zijn grond gedrenkt met bloedt Tusschen roods, Vlaamsche huisjes Trekt vandaag 'n doodenstoet! VOOR VREDE! VLAANDREN roept uit dorp c Arme Zonen, zóó berouwd! Onze WIL en onze BEDEN, Staan op 't IJzerkruis, in goud: VOJLt VREDE! De wapens neer! Geen oorlog meer! XWT" Ijzerbedevaart 1935. GEO. Nooit verliep de Ijzerbedevaart met meer orde en tucht. Hier staan twee Orde-mannenop de wacht aan de straat die naar het IJzergedenkteeken leidt- De 100.000 bedevaarders gehoorza men aan hun minste verzoek en men ziet hierboven dat ze het nfct lastig hebben. Boven hun hoofd een sprekende span doek voor het Groot Wereldcongres der K. A. J.-ers, dat heden Zondag honderd duizend jonge Katboileke Arbeiders uit het land en afvaardigingen uit de heel: wereld te Brussel zal samenbrengen. Dit moet een triomfdag zijn die de L. thalieke gedachte moet zien vooruitg: ten bate van het zedelijk en stoffelijk zijn van het land en TEN BATE EE NIEUWE KATHOLIEKE SOCIALE MEENSCHAP. Katholiek Weekblad van loper Bureel: ABONNEMENTSPRIJS VOOR I JAAR (perpost) Binnenland 18,60 fr. Belgisch Kongo 35,fr. Frankrijk 35,fr. Alle andere landen 55,fr. Te herhalen aankondigingen prijs op aanvraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag avond ingezonden worden. Kleine be richten tegen den Donderdag noen. 3* JAAR. Nr 3d. TARÏEF VOOR BERICHTEN: Kleine betichten per regel 1,00 fr. Kiejne berichten (minimum) 4,00 fr. 2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur. Rouwber. en Bedank, (min.) 5,00 fr. mwer. KANSEN VANNESTE, PoperingO m— Heden Zondag houden onze Jonge Katholieke Arbeiders hun groot Wereldcongres te Brussel. Meer dan 100.000 Kafotters uit het land en afgevaardigden uit den vreemde zullen er tegenwoordig izjn, dit onder leiding van drie Kardinalen, tientallen Bisschoppen en duizenden Pries ters. Alle Kajotters moeten er naartoe opdat het een triomf "leze voor de godsdienstige gedachte. K.A.J. moet er zijn kracht en macht bewijzen. De beteekenis van dit Kongres werd beschreven in de bijdrage van onzen Correspondent uit Brussel, verschenen in ons blad van verleden week. lEUIIIIHUIUUIIHIUIIIillMHIIHHUIIIIHIinillU Tel Poperfngï K* Rctlcheckreke&iiif N' Z. E. PATER VUYLSTEKE ZEGENT DE SCHAREN BIJ HET EINDE DER H. MIS. K"t H. Misoffer dat aan den voet van het monument werd opgedragen, bezegelde bet verheven karakter dezer bede. vaart. De zegen van den priester is de ware boodschap van Vrede. De Heilige Mis in openlucht is steeds de indrukwekkendste plechtigheid op den IJzerbedevaartdag van Diksmuide. Hon. derdduizend Vlamingen komen daar telkenjare ootmoedig en betrouwend bidden voor hun vermoorde familieleden en voor het welzijn van het Vlaamsche Volk. Diksmuide brengt bijeen honderdduizend geloovige Vlaamsche menschen die beant woorden aan den oproep van mannen waarin ze nog kunnen betrouwen hebben. Is dat geen harde vingerwijzing voor alle Katholieke Vleamsche Leiders! DE ONTHULDE GEDENKPLATEN DE ESTAFETTENLOCP UIT ABEELK De groep der jongens en het aanzettea. r.:scis den Zaterdag was het begonnen. Het anders zoo stille en doodsche Diks muide en Kaaskerke kregen ineens een warmen polsslag van daverend leven door hun straten. Treinen brachten menschen aan, en autos en autobussen en trams en fietsen en wat weet ik nog meer. Waren het er Zaterdag nog maar enkele hondsrden, dat was nog slechts de voor smaak, de inleiding, het voorspel Zondag v;erd natuurlijk de greote dag. En toch was het schouwspel van den Xaterdag al schoon op zichzelf. Want on gelooflijk velen reeds waren Zaterdag avond aan den voet van het IJzermo nument bijeen om er het concert van Vlaamsche muziek te beluisceren en ver der de uitvoering van Vlaamsche liederen en internationale muziek. Dat zette al v/at stemming bij, dat zette al met wat feestelijkheid in. En ten negen uur 's avends kwam de es.afettenloop van den VI. Biauwvoetbond aan den voet van het monument toe. Over vijf verschillende banen zijn de loopers, dragende een geschreven adres dat aan elke wisselplaats werd over gereikt aan aflossende loopers naar het IJzermonument gekomen. Er was vertrokken: Uit TURNHOUT te 6 u. 58, met door tochten o. a. te Antwerpen, St Niklaas, Gent, Brugge, Gistel... Uit LOMMEL te 4 u .30, met bijzonder ste doorkomsten te Tienen, Leuven, Brus sel, Ninove, Oudenaarde, Kortrijk, Roese- lare... Uit OOSTENDE te 17 u. 37, verder langs Kieuw poort, Veurne Uit Abeele te 18 uur, vervolgens over Pcperinge, Steenstrate... Van de uiterste hoeken van Vlaanderen dus, zijn uitingen van Vlaamsche wil en trouw uitgegaan. is dat niet als de eerste boodschap van de velen, die morgen aan dezen IJzertoren zuilen komen staan de vreugdige bood schap van hun komst. En zij hebben bood schappen bij boodschappen voor de Vlaamsche dooden. De taal dier bood schappen is geweldig en koen: zij spreekt van vurige trouw en strijdlustige liefde. Hoor die kernachtige Vlaamsche zin nen, hoe zij luiden over de IJzervlakte in htt stille schijnsel der torenverlichting. Hoor ze spreken de mannen van Tongeren en van Lommei, van Gent, Brugge, Brus sel en Antwerpen, van Oostende en van Abeele. En de dooden, zij luisteren en hun geest leeft weer op in Vlaanderen. ZONDAG 18 AUGUSTUS Van in den vroegen morgen reeds spu wen de extra-treinen en extra-trams, de autobussen en autocars, de vrome pel grims Diksmuide binnen. De straten zien zwart van volk en boven die menschenzee wapperen aan vele huizen de vaandels tnet zwarte blom in geluw veld. De ordedienst, zooals hij door het Kdevaartccmiteit zelf in samenwerking met de gemeentebesturen van Kaaskerke en Diksmuide werd ingericht, werkt ge- regelgd uitermate knap en de processies Van bedevaarders worden kalm maar zeker geleid naar de IJzervlakte, die ron dom den IJzertoren geheel is ingenomen. Zware luidsprekers dragen tot ver over het land al de mededeelingen die Juni Platteau met zijn zware stem ten best? geeft en tusschen de mededeelingen in worden liederen en deugdelijke muziek uitgevoerd die er den moed inhouden, want er zijn er die reeds vroeg hier op de vlakte zaten en de Heilige Mis zal pas ten kwart na elf uur aanvang nemen. Het altaar, waaraan de Heilige Mis zal worden gezongen, staat vlak onder de zegenende armen van het kruis, aan den voet van den IJzertoren en van op heel de vlakte, even goed van op de hoogte, als van in de lagere weidelanden, is het goed zichtbaar. DE H. MIS Het is kwart na elf en de stroom volks die in gestadige lijn van uit de stad over de IJzerbrug naar het Monument is toe- geloopen, heeft opgehouden. De trekweg langs den stroom wordt leeggemaakt en daar stappen enkele kranige kerels van de Gentsche Ganda aan, gevolgd door ten zangkoor van Paters Benediktijneu en Witte Paters van Afrika. Pater Versaevel draagt het Heilig Misoffer op en de Gan- damannen vormen de eerewacht, naast het altaar. Aandoenlijk zoo in open lucht de zuivere schoonheid der GregoriaanscJie zangen, voorgezongen door daartoe ge- styleerde paters en geestdriftig vroom, hartelijk meegezongen en beantwoord door die massa, die tienduizenden, die tien maal tienduizenden, die onbeweeglijk 't verloop der gebeurtenissen verbeiden. Die tienduizenden, waarin heel Vlaan deren vertegenwoordigd is, waar minima listen en extremisten zij aan zij staan, in eenzelfde gedachte van heldenhulde; oud strijders naast mannen van het jonge ge slacht en naast die Vlamingen staan in dienzelfden geest en in diezelfde gedachte de afgevaardigden van Fransche, Duitsche en Engelsche oud-strijdersbonden, om te getuigen voor hun hartekreet, die in den voet van het IJzermonument staat ge beiteld: nooit meer oorlog! Juist als de Heilige Mis ten einde is, gaat het weer aan 't regenen. Spijtig, want nu moest juist BE VLAGGIiNHULDE plaats vinden. Alle vaandels die uit de onderscheiden hoeken van Vlaanderen naar Diksmuide zijn meegekomen, stap pen nu in stoet op naar den IJzertoren toe. Onderwijl geeft Juul Platteau lezing van ingekomen telegrammen, onder meer vanwege mevrouw Dr Oscar De Gruyter; van Vlaamsche kloostergemeenten van Vlaamsche groepeeringen; Vlaamsche sol daten en dies meer. En daaf vernemen wij dat door toedoen van de Jonge Ka tholieke Vredesactie, terzelfder tijd als op deze IJzervlakte, misswi voor den vrede worden opgedragen in Spanje, Duitschland, Polen, Hongarië, Italië, Oos tenrijk, Zwitserland, Luxemburg, Veree- nigde Staten, Nederland, Engeland, Dene marken, Frankrijk en Roemenië. Nu leest Eerwaarde Pater Callewaert het gebed voor de Vlaamsche Dooden en voor het levende Vlaanderen en voor den wereldvrede. Daar staan nu rondom den toren honderden vaandels geschaard... Och, die heerlijke Vlaamsche vaandels, met hun vele kleuren en hun schoone beelden. Met hun fiere opschriften en hun stoere namen. Spijtig dat de zon er nog niet wat kleur bijlegt. Maar, bij den aan vang van de plechtigheid wordt nu, na mens het comiteit, eerst nog een beginsel verklaring afgelezen, opdat de positie der Ijzerbedevaart klaar weze afgeteekend. Bij den aanvang van deze plechtige 16" Bedevaart naar de Graven aan den IJzer, houdt het Comiteit er aan de uit drukkelijke verklaring te herhalen dat het werk van de Bedevaart buiten en boven alle partij-politiek staat en steeds zal blijven staan. Wars van alle onuitgesproken bijbedoe lingen is de werking van het Comiteit gericht op de piëteitsvolle herdenking van onze heerlijke en eerlijke Vlaamsche ge sneuvelden. van de Vlaamsche slachtoffers der IJzertragedie en der gruwelkampen en gevangenissen in Frankrijk, op de verleening van amnestie aan al degenen die, aan het front of elders, voor Vlaan derens vrijheid hebben geofferd, op het herstel van de Vlaamsche eendracht, zon der welke geen opheffing van ons volk uit zijn zedelijken en stofielijken nood mogelijk is, op het wekken van de over tuiging, dat kordater en konsekwenter dan ooit, de primauteit van Vlaanderens belangen in alles moet gesteld worden, ten bate van zijn nationale solidariteit, op het bevorderen en handhaven van den alge- meenen menschelijken drang naar ver standhouding cmder de volkeren, naar menschenliefde en wereldvrede. Door niets of niemand zal het Comiteit voor de Bedevaart zich van deze zuivere gedragslijn laten afbrengen ope^aocpaïcte volksmassa in de IJzervlakte talrijker dan ze ooit Is geweest. Dr FRANS DAELS spreekt zijn rede vóór de microfoon. DE TOESPRAKEN Klaroenen zenden hun zilveren klanken het veld en onder leiding van mees ter Jef Van Hoof zingt nu heel die verre massa het fiere lied der Vlamingen. Is het misschien het land zelf dat zingt zoo fcrsch, zoo één, zoo ontroerend schoon? Namens de Vlaamsche Oud-Strijders krijgt tlians Jo Martens het wcord. Hij spreekt in volgender voege: Eens in het jaar wordt heel ons volk eraan herinnerd hoe in deze vlakte zijn jeugd streed en stierf; en telkenmale wordt in onze geesten vernieuwd die tijd van bloed, vergoten in verdrukking, die tijd van offers die nog steeds naar hun vervulling roepen. Bij elke vorige herdenking stond in het midden van onze gedachten een figuur die een uitzicht van ons offer en onzen strijd verzinnebeeldde. En vandaag nu staat in het midden van onze herdenking, naast onze gesneu velden, een driemanschap, dat voor Vlaanderen en om Vlaanderen heeft gele den. Hiermee nu weze de eenheid bezegeld van ons Vlaamsch zielestreven. In een tijd waarop niet alleen het li chaam maar ook de ziel van onze jongens dagelijks werd bedreigd, stond het edele drietal: Verschaeve, De Gruyter en Van de Perre, midden van ons, om te richten, raad te geven en te beschermen. Aan elk dezer drie figuren wijdt spreker dan een lovend woord, om dan te ver volgen: Wij staan nu in een tijd waarin stem men van vernieuwing weerklank vinden in het Vlaamsche bewustzijn. In tijden als deze, moet de communie met de ziel van ons volk ons eerste gebod zijn. Dat ze voor U oprijze, de ziel van uw ik->:•

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1935 | | pagina 1