SOLDEN
Groot K. A. J. Kongres te Brussel
jSPSfe l|§ t
De Jacarlijksche Hulde (aan
de Vlaamsche D&oden
Rond het werh van onze Regeering
VLAANDERENS HOOGDAG j
All® i AHo
Naar de f00.000 deelnemers
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
EsSund EJecalf-Deferuyne
Jaarlijfesche Uitverkocp
STORT 7 FRANK
DE HALLE
Boterstraat, 17, IEPER.
ZONDAG 25 OOGST 1935.
op heden Zondag 25 OogBÈ
Een ontelbare massa aan den IJzer. - De ingetogenheid van
Vlaanderen voor het offer zijner zonen.
Een betooging voor den internationalen Vrede.
4? HÉS I
De vaandels geschaard rondom de nog bedekte gedenkplaten aan E. H. Cyr.
Verscbaeve, Dr A. Van de Perre en Dr O. De Gruyter.
volk, alvorens gij U begeeft In den strijd
van morgen.
En wijl daarna de internationale bloe
menhulde plaats vindt, zingt het volk uit
één hart, uit één ziel, het geestdriftige
Mijn Vlaanderen heb ik hartelijk lief
Er zijn reuzenkronen van bloemen aan
gebracht, maar Tongeren heeft toch het
beste gevonden, een vier meter lang
kruis in levende bloemen, en, er zijn er
toegekomen uit vele dorpen en steden var.
Vlaanderen. Er is een kroon van Fransche
oud-strijders; van Engelsche, van Iersche,
van Duitsche oud-strijders; er is er een
van Duitsche studentenbonden en zoo
meer. Wijl die duizenden bloemen in
kleruenpracht aan den voet van het Mo
nument worden neergelegd, leest Juul
Platteau ons een boodschap. Te lezen tot
alle menschen van goeden wil.
0023 BOODSCHAP
luidt als volgt: Heden, op 18 Augustus
1935, zijn hier te Diksmuide, aan den oever
van den bloedigen IJzer, weer meer dan
100.000 Vlamingen, onder wie vele dui
zenden Vlaamsche oud-strijders, samen
met afvaardigingen van Waalsche, Fran
sche, Duitsche, Engelsche en Amerikaan-
sche oud-strijders bijeen, om voor de 16'
maal getuigenis af te leggen van hun vre
deswil en hulde, te brengen aan de ge
dachtenis van hun docden, van alle doo-
den uit den wereldoorlog. Een en twintig
jaar na de verscheuring van den vrede in
Augustus 1914. zeventien jaar na het stop
zetten van de krijgsverrichtingen en het
sluiten van den wapenstilstand, op het
gruwelijke slagveld der natiën, waar tien
millioen lijken opgestapeld lagen, zijn wij
trots Versailles, Locarno en Genève, ver
der van den waren vrede af dan ooit te
voren. Weer laaien de imperialistische
hartstochten hoog op. Weer hoort men
het gedreun der oprukkende legers, het
geschok van de kanonnen en de pantser
wagens op de wegen, het gekletter van sa
bels en bajonetten in de legerkampen.
Weer worden de alles verstikkende gas
bommen gereed gemaakt en duizenden
vliegtuigen uitgerusk*Bm dood en vernie
ling te zaaien in weerlooze steden en dor
pen! Weer dreigt de overrompeling en on
derdrukking van een klein volk, door een
groote landhongerige mogendheid..., ons
allen, zoogenaamde beschaafde menschen
uit het beschaafde Europa, in een nieuwen
massamoord te betreiken.
Dat alle volkeren de les van 1918 in
dachtig wezen. Dat in onze harten leve,
het 'i Pax vobiscum het vrede zij met
u, en dat in aller koppen geprent blijve
de reddende leuze Nooit meer oorlog!
En dadelijk daarop wordt het woord ge
voerd door
PROFESSOR FRANS DAELS
de voorzitter van het IJzercomiteit-
Vlaamsche Dooden,
Voor de 16" maal, sedert het einde van
den wereldoorlog, staan wij hier voor U
om U rekenschap te geven van onze daden
en cm tot een gewetensonderzoek over te
gaan, een onderzoek dat ons diepzinnig
moet stemmen, want Vlaanderen wordt
naar de keel gegrepen. Vlaanderen dat
rijt eerst en vooral Gij, Vlaamsche Doo
den, want het ideaal dat U bezielde was
,de verdediging van het recht van de kleine
volkeren, en van het volledig recht van
Uw Vlaamsche volk in het bijzonder. Gij
hebt gestreden voor den laatsten oor
log», voor de verzoening van de natiën,
en voor de geestelijke waarden van uw
eigen volk. Deze gedachte was in U zoo
machtig, de belangen die op het spel ston
den bleken U zoo gebiedend, dat Gij in de
bloedgrachten allen kameraden waart,
hand in hand, met één hart, één ziel, één
wil. Zóó was Vlaanderen op de voorlinie
in den Ijzertijd. Toen schreven vooraan
staande Vlamingen in Vrij België dat
spijts alles de wil van onze Vlaamsche
Dooden zijn uitvoering zou krijgen.
En nu? Nu ligt Vlaanderen ontredderd
en daadloos verdeeld. Vlaamsche instellin
gen werden gewurgd door de machtsgreep
van de Belgische en Brusselsche centrali
satie; voormannen, geboeid aan de red
ding van geldelijk bezit, zaaiden bittere
ontgoochelingen; zij susten hun eigen volk
in den slaap en verloren hun strijdend ge
zag tegenover de staatsmacht, die weer
driester optreedt, en de dualiteit, waaruit
dit land bestaat, ongestraft ten nadeele
van de Vlamingen, miskent. Zij die het
Vlaanderen van de bloedgrachten in den
rug hebben geschoten en zijn schoonste
zonen hebben doen verbannen en folteren,
spelen nu voor vaderlanders, genieten van
hooge officieele vriendschap en grijpen
naar de macht om Vlaanderen in zijn op
standing te dooden.
Nochtans in 1914 herinnerde een koning
de Vlamingen aan de daad van Vlaam
sche opstanding:
Vlamingen, gedenk de slag der Gulden
Sporen
Duizenden Vlamingen zijn opgetrokken
als vrijwilligers.
Meer dan dertigduizend zijn gesneuveld.
Drie duizend Vlaamsche frontstrijders
zijn terecht gekomen in de gevangenissen
van Fresnes en Auvours, in de Galeibos-
schen van de Orne, op de rotsen van Cé
zembre.
.1
De Vlaamsche graven werden onteerd.
De Vlaamsche zerkjes werden verbrij
zeld.
Maar dit alles schiep één ziel, één gees
telijk bezit, één moreele waarde, en deze
hcogere moreele waarde brandmerkt de
officieele lui, die als staatsleer de belofte
van gelijkheid in rechte en in feite eens
aflegden tot mannen van meineed en be
drog. Immers dagelijks wordt deze belofte
tegenover de Vlamingen verloochend.
Deze hoogere moreele waarde protes
teert tegen het feit dat Vlaanderen wordt
bedreigd om in een nieuwen oorlog zijn
zonen te zien slachtofferen, zijn stoffelijk
en geestelijk bezit te zien verwoesten, nog
oneindig grootere rampen dan in 1914-18
over zich te zien komen, als verplicht
bondgenoot van een buurstaat.
"Het is, Vlaamsche Dooden, om Uw geest,
de geest van Vlaamsche solidariteit en
Vlaamsche vredeswil van de voorlinie te
herdenken, dat vandaag, met U en in uw
naam het driemanschap Verschaeve-Van
de Perre-De Gruyter wordt gehuldigd, om
dat zij mede een deel van Uw geestelijk
patrimonium, dat ten bate van Vlaande-
rens zelfbeschikkingsrecht moet gered
worden, hebben geschapen.
Priester VERSCHAEVE, de kapelaan
van Alveringem, bij wie honderden onder
U, verlaten, wanhopig, geknakt of veroor
deeld, hulp, moed, kracht en zielsgerust-
heid weervonden.
En talrijk onder U zijn zij, Vlaamsche
Dooden, die door
Dr VAN DE PERRE gesteund en gehol
pen werden in de somberste uren van de
Vlaamsche tragedie van den Ijzer. Dat
hem op de meest onverbiddelijke wijze als
aan een staatsgevaarlijke de toegang tot
het front werd ontzegd heeft voor altijd
bewezen hoe hardnekkig, hoe onverbidde
lijk hij met U uw Vlaamsche rechten op-
eischte. Hij schonk mede de eerste stuw
kracht aan het tijdens den oorlog ontkie
mend verbond van Vlaamsche Oud-Strij
ders.
Velen onder U, Vlaamsche Dooden, heb
ben in bewondering gestaan voor de kracht
welke uitging van de sterke persoonlijk
heid van Dr DE GRUYTER, den kerel
in den edelsten zin van het woord, den
onverschrokken Vlaamschen strijder van
de voorlinie, den hoogstaanden kunste
naar. Dat hij, in de meest tragische uren
van Vlaanderens lijden aan den IJzer cle
schepper was van ons nationaal tooneel,
plaatst hem voor altijd in de rij van
Vlaanderen's schoonste zonen.
Verschaeve - Van de Perre - De Gruyter,
English, Renaat de Rudder, de gebroeders
Van Raemdonck, de Boninge, Van der
Linden, Willems en Deprez, Kustens en
Rothans, Ds Winde en Impe en Gij allen,
Vlaamsche Dooden, Gij waart op de voor
linie één Vlaamsch hart, één Vlaamsche
hand, één Vlaamsche ziel; Gij hebt zelfs
niet in oorlogsnood, iets van uw zelfstan
digheid prijsgegeven omdat Gij behoordet
tot een geslacht dat niet ontmeet werd
langs de zacht gestoffeerde wegen van de
berekenende en berekende diplomatie. Uw
geestelijk erf, dat is echte rijkdom voor
Vlaanderen!
Om het Vlaanderen van heden aan dit
alles in uw naam te herinneren, komen
die Vlaamsche oud-strijders, die op de
voorlinie, met U, de Vlaamsche gedachte
hooghielden, die met U de zware ontgoo
chelingen hebben beleefd van dezen laat
sten oorlog tegen den oorlog en die van
geen oorlog meer willen weten, in gesloten
gelederen, U, en het gehuldigde drieman
schap, den eeregroet brengen, als blijk
van hoogere tucht in Vlaamsche saam-
hoorigheid, als blijk van trouvf aan Uw
Vlaamsch zijn, dat geen minimum, noch
maximum kende omdat het integraal was
en zijn most.
Vlaamsche Dooden, uw elsch ran vrij
heid voor het volk dat de loopgrai m heeft
bezet, stijgt overweldigend uit dve met
Uw bloed gedrenkte velden. Gij roept in
deze tijden Uw volk op tot een nationale
solidariteit van alle Vlamingen, bereid om
voor het behoud van eigen wezen en kui
tuur, tegenover wie ook, die de hand naar
Vlaanderens zelfstandigheids-herwording
uitsteekt, de gevolgtrekkingen kordaat
door te voeren.
Uw geestelijk gezag gebiedt aan allen:
Vlaanderen één, Vlaanderen vrij, Vlaan
deren groot!
DE ONTHULLING
Maar nu is het de tijd van de onthul
ling der drie gedenkplaten opgericht ter
eere van het driemanschap uit de voorli
nie: Dr A. Van de Perre, Dr Oscar De
Gruyter, en Eerwaarde Heer Cyriel Ver
schaeve.
Wijl een voor een de Vlaamsche Leeu
wenvaandels die de drie gedenkplaten be
dekken, neerzakken, wordt devoot uitge
voerd het mooie Gedachtenisvan Jef
Van Hoof, op tekst van Cyriel Verschaeve;
daarop Hij vleide geen grooten der we
reld uit de Van Ryswyckcantate van De
Geyter en Peter Benoit, en Kunst is
Krachteen tekst van Renaat de Clercq,
op een oude melodie.
Zoo is dit roemrijke driemanschap ge-
standbeeld. Door hun werk en hun lijden
voor Vlaanderen, hebben zij deze plaats
Wh den Uzertoren verdiend. Vlaanderen
KABINETSRAAD
Dinsdag vergaderden de Ministers iu
kabinetsraad.
Een programma van openbare werken
werd opgesteld loopende over een termijn
van 3 jaar. De Raad keurde eveneens
het ontwerj goed tot het bestellen van
vijf honderd nieuwe metalen spoorrijtui-
gen. Dit zal werk verschaffen aan dui
zenden Belgische arbeiders.
KENTERINGEN IN DEN
EKONOMISCHEN TOESTAND
Volgens de laatste statistieken zou het
getal werkloozen gevallen zijn in den
maand Juni tot 146.S00 tegenover 223.300
in den maand Januari en de gedeeltelijke
werkloozen op 104.000 van 158.400, dit voor
geheel het land. Hier is dus een merke
lijke verbetering te bestatigen.
Voor de maand Juli zijn de bedrijfs
kosten voor de Belgische Maatschappij
van Spoorwegen ook beter geworden.
Voor Juli is een overschot van 7.1 mil
lioen, na aftrek der financieele lasten. In
1934 was er een tekort van 6.7 millioen
voor de Julimaand.
De fiscale ontvangsten bedroegen in
Juli 1.1. 28 millioen meer dan in de maand
Juni. Van April tot Juli hebben de ont
vangsten steeds de voorzieningen over
troffen.
Dit alles schijnt er toch op merkelijke
verbeteringen te wijzen.
DE NIET GECONVERTEERDE
RENTETITELS TERUGBETAALBAAR
In het Staatsblad van Donderdag 22
Oogst is een Koninklijk Besluit versche
nen waarin wordt bepaald dat, voor wat
betreft de rentetitels waarvoor de con
versie niet werd aanvaard, de eigenaars
het geld ervan terug mogen halen bij de
Nationale Bank van Belgie.
DE BELGISCHE ARBEIDERS
IN FRANKRIJK
Op 16 Juli 1.1. werd een protocol ge-
teekend waarbij de Fransche Regeering
zich bereid verklaart welwillend alle aan
vragen te onderzoeken van Belgische ar
beiders die reeds sedert 5 jaar ononder
broken vertoeven in Frankrijk voor het
toekk men van een arbeidskaart.
Be. e doet zelfde belofte, maar de ter
mijn wordt vastgesteld op twee jaar.
De verplichte militaire dienst komt niet
in aanmerking voor de berekening van
den duur van het verblijf.
iaaiEBMiEX8siiE;33saBBSBaasBHi*aaaaaaBHC]aE3BaaMBaaiiEisBaisMi
AAN DE BEVOLKING VAN
POPERINGE EN OMLIGGENDE
Het gekend Huis FRANKFORT, Oost
ende, zal iederen Vrijdag zitting houden
bij KAMIEL BOSSAERT,
«Café des Alliés», (rechtover Post),
Ieperstraat, 3, POPERINGE,
voor den aankoop van
GOUD, ZILVER, EDELSTEENEN.
Ik betaal Oud Goud van 20 tot 30 fr.
de gram. Zilver van 320 tot 600 fr. de kilo.
Kostelooze weging en taxatie.
Beleefd aanbevolen,
H. FRANKFORT,
84b, Kapellestraat, Oostende.
BU
WATOU
Van 1 tot en met 15 Sept.
aan SPOTPRIJZEN van aller
hande artikelen v. Damen en Heeren
Buitengewone okkasies fe.
voor Kinderbenoodigheden V W
op postcheck 15.570 van Sansen-Vanneste,
Poperinge, en van nu tot einde jaar wordt
ons blad U wekelijks per post besteld.
Voor Frankrijk 13,50 Belg. franken;
voor Amerika 21 frank, op te zenden
per internationaal postmandaat.
iBgsEasx3iszasBaBBa3sioaiBiBSiBsiBBSBSE;isaaBBsa£iCSMSSBB2M&BBaBe
weet zijn zonen te eeren en te vieren. De
vaandels groeten en buigen diep neer, wijl
die duizendkoppige menigte thans plech
tig en fier den eed van trouw aan Vlaan
deren gezworen, die eed die Cyriel Ver
schaeve zoo roerend eenvoudig heeft ge
dicht: O Land van roem en rouwe, van
liefde en lijdensnood, gij wordt weer vrij
en groot; wij zweren houwe trouwe u
Vlaanderen, tot der dood Met opgeheven
hand wordt deze eed door iedereen gezwo-
:n.
We hooren onmiddellijk nadien den
groet van Nederland bij monde van Alf.
Landy, den dichter van de Paradijsvloek.
Nu staat heel de massa weer recht,
ii Groeninghevan Jef Van Hoof klinkt
luid en zwaar en plechtig en ondertus-
schen gaan de oud-strijders in langen
stoet voor het monument defileeren.
Dat is de optocht van den Vrede, want
zoo moest deze bedevaart sluiten die hee-
lemaal in het teeken van den vrede wil
staan. Nog een Vlaamsche Leeuw, door
iedereen meegezongen en het Bedevaart-
comiteit kan alle bedevaarders een Dank
Uzeggen en tot volgend jaar Een
dank u om de schoone orde en de tucht
die de Vlamingen zich weer eens hebben
opgelegd. Orde en tucht die gewaarborgd
werden en behouden werden ook zonder
de hulp van leger, politie of gendarmen
en dat is niet de minst schoone zijde dezer
geweldige betooging die de Vlaamsche Be
devaart naar den IJzer is.
Indrukken na de
XVIe Ijzerbedevaart 1935.
A.
V. V. K.
V.
VLAANDREN VOOR VREDE!
VLAANDRENVan '18 geleden,
't Einde van den wereldbrand!
Vlaamsche jongens vielen, streden,
Voor de vrijheid van hun land!
VOOR VREDE!
VLAANDREN is doorzaaid met kruisjes
En zijn grond gedrenkt met bloedt
Tusschen roods, Vlaamsche huisjes
Trekt vandaag 'n doodenstoet!
VOOR VREDE!
VLAANDREN roept uit dorp c
Arme Zonen, zóó berouwd!
Onze WIL en onze BEDEN,
Staan op 't IJzerkruis, in goud:
VOJLt VREDE!
De wapens neer!
Geen oorlog meer!
XWT" Ijzerbedevaart 1935. GEO.
Nooit verliep de Ijzerbedevaart met
meer orde en tucht. Hier staan twee
Orde-mannenop de wacht aan de
straat die naar het IJzergedenkteeken
leidt- De 100.000 bedevaarders gehoorza
men aan hun minste verzoek en men ziet
hierboven dat ze het nfct lastig hebben.
Boven hun hoofd een sprekende span
doek voor het Groot Wereldcongres der
K. A. J.-ers, dat heden Zondag honderd
duizend jonge Katboileke Arbeiders uit
het land en afvaardigingen uit de heel:
wereld te Brussel zal samenbrengen.
Dit moet een triomfdag zijn die de L.
thalieke gedachte moet zien vooruitg:
ten bate van het zedelijk en stoffelijk
zijn van het land en TEN BATE EE
NIEUWE KATHOLIEKE SOCIALE
MEENSCHAP.
Katholiek Weekblad van loper
Bureel:
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR I JAAR (perpost)
Binnenland 18,60 fr.
Belgisch Kongo 35,fr.
Frankrijk 35,fr.
Alle andere landen 55,fr.
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
3* JAAR. Nr 3d.
TARÏEF VOOR BERICHTEN:
Kleine betichten per regel 1,00 fr.
Kiejne berichten (minimum) 4,00 fr.
2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Rouwber. en Bedank, (min.) 5,00 fr.
mwer.
KANSEN VANNESTE, PoperingO
m—
Heden Zondag houden onze Jonge Katholieke Arbeiders hun groot
Wereldcongres te Brussel. Meer dan 100.000 Kafotters uit het land en
afgevaardigden uit den vreemde zullen er tegenwoordig izjn, dit onder
leiding van drie Kardinalen, tientallen Bisschoppen en duizenden Pries
ters. Alle Kajotters moeten er naartoe opdat het een triomf "leze voor
de godsdienstige gedachte.
K.A.J. moet er zijn kracht en macht bewijzen.
De beteekenis van dit Kongres werd beschreven in de bijdrage van
onzen Correspondent uit Brussel, verschenen in ons blad van verleden
week.
lEUIIIIHUIUUIIHIUIIIillMHIIHHUIIIIHIinillU
Tel Poperfngï K*
Rctlcheckreke&iiif N'
Z. E. PATER VUYLSTEKE ZEGENT DE SCHAREN BIJ HET EINDE DER H. MIS.
K"t H. Misoffer dat aan den voet van het monument werd opgedragen, bezegelde bet verheven karakter dezer bede.
vaart. De zegen van den priester is de ware boodschap van Vrede.
De Heilige Mis in openlucht is steeds de indrukwekkendste plechtigheid op den IJzerbedevaartdag van Diksmuide. Hon.
derdduizend Vlamingen komen daar telkenjare ootmoedig en betrouwend bidden voor hun vermoorde familieleden en voor
het welzijn van het Vlaamsche Volk. Diksmuide brengt bijeen honderdduizend geloovige Vlaamsche menschen die beant
woorden aan den oproep van mannen waarin ze nog kunnen betrouwen hebben. Is dat geen harde vingerwijzing voor
alle Katholieke Vleamsche Leiders!
DE ONTHULDE GEDENKPLATEN
DE ESTAFETTENLOCP UIT ABEELK
De groep der jongens en het aanzettea.
r.:scis den Zaterdag was het begonnen.
Het anders zoo stille en doodsche Diks
muide en Kaaskerke kregen ineens een
warmen polsslag van daverend leven door
hun straten. Treinen brachten menschen
aan, en autos en autobussen en trams en
fietsen en wat weet ik nog meer.
Waren het er Zaterdag nog maar enkele
hondsrden, dat was nog slechts de voor
smaak, de inleiding, het voorspel Zondag
v;erd natuurlijk de greote dag.
En toch was het schouwspel van den
Xaterdag al schoon op zichzelf. Want on
gelooflijk velen reeds waren Zaterdag
avond aan den voet van het IJzermo
nument bijeen om er het concert van
Vlaamsche muziek te beluisceren en ver
der de uitvoering van Vlaamsche liederen
en internationale muziek. Dat zette al
v/at stemming bij, dat zette al met wat
feestelijkheid in.
En ten negen uur 's avends kwam de
es.afettenloop van den VI. Biauwvoetbond
aan den voet van het monument toe.
Over vijf verschillende banen zijn de
loopers, dragende een geschreven adres
dat aan elke wisselplaats werd over
gereikt aan aflossende loopers naar het
IJzermonument gekomen.
Er was vertrokken:
Uit TURNHOUT te 6 u. 58, met door
tochten o. a. te Antwerpen, St Niklaas,
Gent, Brugge, Gistel...
Uit LOMMEL te 4 u .30, met bijzonder
ste doorkomsten te Tienen, Leuven, Brus
sel, Ninove, Oudenaarde, Kortrijk, Roese-
lare...
Uit OOSTENDE te 17 u. 37, verder langs
Kieuw poort, Veurne
Uit Abeele te 18 uur, vervolgens over
Pcperinge, Steenstrate...
Van de uiterste hoeken van Vlaanderen
dus, zijn uitingen van Vlaamsche wil en
trouw uitgegaan.
is dat niet als de eerste boodschap van
de velen, die morgen aan dezen IJzertoren
zuilen komen staan de vreugdige bood
schap van hun komst. En zij hebben bood
schappen bij boodschappen voor de
Vlaamsche dooden. De taal dier bood
schappen is geweldig en koen: zij spreekt
van vurige trouw en strijdlustige liefde.
Hoor die kernachtige Vlaamsche zin
nen, hoe zij luiden over de IJzervlakte
in htt stille schijnsel der torenverlichting.
Hoor ze spreken de mannen van Tongeren
en van Lommei, van Gent, Brugge, Brus
sel en Antwerpen, van Oostende en van
Abeele.
En de dooden, zij luisteren en hun
geest leeft weer op in Vlaanderen.
ZONDAG 18 AUGUSTUS
Van in den vroegen morgen reeds spu
wen de extra-treinen en extra-trams, de
autobussen en autocars, de vrome pel
grims Diksmuide binnen. De straten zien
zwart van volk en boven die menschenzee
wapperen aan vele huizen de vaandels
tnet zwarte blom in geluw veld.
De ordedienst, zooals hij door het
Kdevaartccmiteit zelf in samenwerking
met de gemeentebesturen van Kaaskerke
en Diksmuide werd ingericht, werkt ge-
regelgd uitermate knap en de processies
Van bedevaarders worden kalm maar
zeker geleid naar de IJzervlakte, die ron
dom den IJzertoren geheel is ingenomen.
Zware luidsprekers dragen tot ver over
het land al de mededeelingen die Juni
Platteau met zijn zware stem ten best?
geeft en tusschen de mededeelingen in
worden liederen en deugdelijke muziek
uitgevoerd die er den moed inhouden,
want er zijn er die reeds vroeg hier op
de vlakte zaten en de Heilige Mis zal pas
ten kwart na elf uur aanvang nemen.
Het altaar, waaraan de Heilige Mis zal
worden gezongen, staat vlak onder de
zegenende armen van het kruis, aan den
voet van den IJzertoren en van op heel
de vlakte, even goed van op de hoogte,
als van in de lagere weidelanden, is het
goed zichtbaar.
DE H. MIS
Het is kwart na elf en de stroom volks
die in gestadige lijn van uit de stad over
de IJzerbrug naar het Monument is toe-
geloopen, heeft opgehouden. De trekweg
langs den stroom wordt leeggemaakt en
daar stappen enkele kranige kerels van
de Gentsche Ganda aan, gevolgd door ten
zangkoor van Paters Benediktijneu en
Witte Paters van Afrika. Pater Versaevel
draagt het Heilig Misoffer op en de Gan-
damannen vormen de eerewacht, naast
het altaar. Aandoenlijk zoo in open lucht
de zuivere schoonheid der GregoriaanscJie
zangen, voorgezongen door daartoe ge-
styleerde paters en geestdriftig vroom,
hartelijk meegezongen en beantwoord
door die massa, die tienduizenden, die tien
maal tienduizenden, die onbeweeglijk 't
verloop der gebeurtenissen verbeiden.
Die tienduizenden, waarin heel Vlaan
deren vertegenwoordigd is, waar minima
listen en extremisten zij aan zij staan, in
eenzelfde gedachte van heldenhulde; oud
strijders naast mannen van het jonge ge
slacht en naast die Vlamingen staan in
dienzelfden geest en in diezelfde gedachte
de afgevaardigden van Fransche, Duitsche
en Engelsche oud-strijdersbonden, om te
getuigen voor hun hartekreet, die in den
voet van het IJzermonument staat ge
beiteld: nooit meer oorlog!
Juist als de Heilige Mis ten einde is,
gaat het weer aan 't regenen. Spijtig, want
nu moest juist
BE VLAGGIiNHULDE
plaats vinden. Alle vaandels die uit de
onderscheiden hoeken van Vlaanderen
naar Diksmuide zijn meegekomen, stap
pen nu in stoet op naar den IJzertoren
toe. Onderwijl geeft Juul Platteau lezing
van ingekomen telegrammen, onder meer
vanwege mevrouw Dr Oscar De Gruyter;
van Vlaamsche kloostergemeenten van
Vlaamsche groepeeringen; Vlaamsche sol
daten en dies meer. En daaf vernemen
wij dat door toedoen van de Jonge Ka
tholieke Vredesactie, terzelfder tijd als
op deze IJzervlakte, misswi voor den
vrede worden opgedragen in Spanje,
Duitschland, Polen, Hongarië, Italië, Oos
tenrijk, Zwitserland, Luxemburg, Veree-
nigde Staten, Nederland, Engeland, Dene
marken, Frankrijk en Roemenië.
Nu leest Eerwaarde Pater Callewaert
het gebed voor de Vlaamsche Dooden en
voor het levende Vlaanderen en voor den
wereldvrede. Daar staan nu rondom den
toren honderden vaandels geschaard...
Och, die heerlijke Vlaamsche vaandels,
met hun vele kleuren en hun schoone
beelden. Met hun fiere opschriften en hun
stoere namen. Spijtig dat de zon er nog
niet wat kleur bijlegt. Maar, bij den aan
vang van de plechtigheid wordt nu, na
mens het comiteit, eerst nog een beginsel
verklaring afgelezen, opdat de positie der
Ijzerbedevaart klaar weze afgeteekend.
Bij den aanvang van deze plechtige
16" Bedevaart naar de Graven aan den
IJzer, houdt het Comiteit er aan de uit
drukkelijke verklaring te herhalen dat
het werk van de Bedevaart buiten en
boven alle partij-politiek staat en steeds
zal blijven staan.
Wars van alle onuitgesproken bijbedoe
lingen is de werking van het Comiteit
gericht op de piëteitsvolle herdenking van
onze heerlijke en eerlijke Vlaamsche ge
sneuvelden. van de Vlaamsche slachtoffers
der IJzertragedie en der gruwelkampen
en gevangenissen in Frankrijk, op de
verleening van amnestie aan al degenen
die, aan het front of elders, voor Vlaan
derens vrijheid hebben geofferd, op het
herstel van de Vlaamsche eendracht, zon
der welke geen opheffing van ons volk
uit zijn zedelijken en stofielijken nood
mogelijk is, op het wekken van de over
tuiging, dat kordater en konsekwenter
dan ooit, de primauteit van Vlaanderens
belangen in alles moet gesteld worden, ten
bate van zijn nationale solidariteit, op het
bevorderen en handhaven van den alge-
meenen menschelijken drang naar ver
standhouding cmder de volkeren, naar
menschenliefde en wereldvrede.
Door niets of niemand zal het Comiteit
voor de Bedevaart zich van deze zuivere
gedragslijn laten afbrengen
ope^aocpaïcte volksmassa in de IJzervlakte talrijker dan ze ooit Is geweest.
Dr FRANS DAELS
spreekt zijn rede vóór de microfoon.
DE TOESPRAKEN
Klaroenen zenden hun zilveren klanken
het veld en onder leiding van mees
ter Jef Van Hoof zingt nu heel die verre
massa het fiere lied der Vlamingen. Is
het misschien het land zelf dat zingt zoo
fcrsch, zoo één, zoo ontroerend schoon?
Namens de Vlaamsche Oud-Strijders
krijgt tlians Jo Martens het wcord. Hij
spreekt in volgender voege:
Eens in het jaar wordt heel ons volk
eraan herinnerd hoe in deze vlakte zijn
jeugd streed en stierf; en telkenmale
wordt in onze geesten vernieuwd die tijd
van bloed, vergoten in verdrukking, die
tijd van offers die nog steeds naar hun
vervulling roepen.
Bij elke vorige herdenking stond in
het midden van onze gedachten een figuur
die een uitzicht van ons offer en onzen
strijd verzinnebeeldde.
En vandaag nu staat in het midden
van onze herdenking, naast onze gesneu
velden, een driemanschap, dat voor
Vlaanderen en om Vlaanderen heeft gele
den. Hiermee nu weze de eenheid bezegeld
van ons Vlaamsch zielestreven.
In een tijd waarop niet alleen het li
chaam maar ook de ziel van onze jongens
dagelijks werd bedreigd, stond het edele
drietal: Verschaeve, De Gruyter en Van
de Perre, midden van ons, om te richten,
raad te geven en te beschermen.
Aan elk dezer drie figuren wijdt spreker
dan een lovend woord, om dan te ver
volgen:
Wij staan nu in een tijd waarin stem
men van vernieuwing weerklank vinden
in het Vlaamsche bewustzijn. In tijden
als deze, moet de communie met de ziel
van ons volk ons eerste gebod zijn.
Dat ze voor U oprijze, de ziel van uw
ik->:•