nat f "P
Ze Beeren eter weel liefer
DE KOMINTERN EN ACTIE
Allo i AIS®
Klare Taal
Volksontwikkeling
6 Oktober
Het geschil Etalië-Ak&ssircië
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
Voer
Dl MELKWEEK
,12 BLADZIJDEN: 35 CENT.
INTERNATIONAAL OVERZICHT
STORT 5,75 FRANK
KOLONIALE LOTERIJ
Nieuwe Vergadering van den Volkenbond
De Engelsche Rede maakt dÉepen indruk
ZONDAG 15 SEPTEMBER 1935.
«DE HALLE
Katholiek Weekblad van leper
Bareel:
Boterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR I JAAR (per post)
18,60 fr.
Binnenland
Belgisch Kongo
Frankrijk
Alle andere landen
35,— fr.
35,— fr.
55,— fr.
«3* JAAR. Nr 37.
Jfl Ms Jtk3 JEn
CAN SEN- Y'ANNESTE, PöpïHri£«
Tel. PoperfngS fï'
Postcheckrekening K' lS.SIOj
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine belichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 fr.
12 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Rouwber. en Bedank, (min.) 5,00 fr.
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond j
ingezonden worden. Kleine be- j
richten tegen den Donderdag noen.
BfS
EEN' ONBEWEZEN BEWERING
OVER HET VRIJ ONDERWIJS
Op den trein tusschen Kortrijk en
Brugge waren ze aan 't spreken over de
scholen. Een handelsreiziger was bezig het
officieel middelbaar en normaal onderwijs
in ds wolken te steken. Het vrij onder
wijs! Wat kennen de leerlingen daar wel,
buiten hun gebeden en hun catechismus.
De onovertrefbare leerkrachten, een goede
geleerdheid voor een positie in de wereld,
die moet ge in de officieele scholen gaan
zoeken; in ieder geval ze leeren daar toch
veel, veel beter dan in de vrije scholen.
FEITEN DIE BEWIJZEN DAT ZE IN
'T VRIJ ONDERWIJS BETER LEEREN
Daar zat een boerke, dat opeens zegde:
Mijnheer, hoe weet gij dat allemaal zoo
zeker? Is 't maar van te hooren zeggen
of te lezen in uw gazetten, die "t ook maar
voortzeggen zonder te bewijzen? Of steunt
gij op feiten? Moet ik U eens feiten
geven?
't College van Kortrijk hier b.v.; ik heb
daar een jongen aan 't studeeren. Er is
dit jaar een wedstrijd geweest over de
Kolonie, tusschen al de staatsscholen van
die soort en een deel vrije scholen, colle
gen en zustersscholen. Dat was noch in
gebeden noch in catechismus dat ze on
dervraagd werden. In de hoogste klassen
hebben een kleine 500 studenten meê ge
daan, 24 van 't college hier; die 24 van
't college haalden 10 prijzen 10 op de 33
in geheel 't land en daarbij 4 naprijzen
en 5 m-eldingen. In de 4n handelsklas heb
ban een kleine 1000 studenten meêgedaan,
16 van 't college hier. En die 16 bekwamen
6 prijzen 6 op de 63 in 't geheel en
5 meldingen.
Dat zijn nu geen klaps van hooren zeg
gen alleen, dat zijn feiten en uitslagen
van onderwijs. Daar is geen een school
ln heel 't land, die daar van verre aan
kan. Dat is nochtans een college.
Waar zouden ze nu beter leeren?
ANDERE FEITEN DIE T ZELFDE
BEWIJZEN
Had dat boerke den heelen uitslag van
dien kolonialen wedstrijd gekend, hij had
nog veel stouter mogen spreken. Heel die
wedstrijd heeft de meerderheid getoond,
met uitslagen en punten, van. 't vrij on
derwijs boven het andere.
Er waren eigenlijk 4 wedstrijden, in 4
voorten van scholen: middelbare scholen
van den lageren graad (handelsklassen),
lager normaal onderwijs, middelbaar nor
maal onderwijs, middelbaar onderwijs
van den hoogeren graad.
Welnu:
1. - In alle vier die soorten van scboien
werd de 1« prijs behaald door het vrij
onderwijs; slechts in één van de vier is
er ook een leerling van het officieel on
derwijs, die samen met een leerling van
het vrij onderwijs, den 1» prijs behaalde.
2. - Het getal prijzen, door de vrije en
door staatsscholen behaald, is in die vier
soorten van scholen, in de orde hierboven
opgegeven, 40 tegen 27, 20 tegen 3, 7 te
gen 2, 17 tegen 16, samen 84 prijzen in
't vrij onderwijs, tegen 48 in 't officieel
onderwijs, een proportie van nagenoeg
2 tegen 1.
3. - Op 100 bekroonden van de vrije
scholen zijn er 30, die meer dan 80 van
de punten hebben, 20 die meer dan 70
behaalden, dus slechts 50 die minder dan
70 van de punten hadden.
Op 100 bekroonden van de staatsscho
len zijn er slechts 11, die meer dan 80
van de punten hebben, slechts 15 die meer
dan 70 halen, en dus 74 die minder dan
70 van de punten hebben.
Dat wil zeggen: het algemeen peil van
de bekroonde leerlingen der vrije scholen
staat hooger dan het algemeen peil van
de bekroonde leerlingen uit het officieel
onderwijs.
IBBBBBflBBBBflEBflBBBBBBESESBBBBiSBIflSEBaEBBBBaflSBBBBEBBBaEBBB
Het officieel middelbaar onderwijs
rolt berg af. Wij zijn het niet die dit
beweren met het doel propaganda te
maken voor het vrij katholiek onder
wijs, maar deze bekentenis komen we
te vinden in een liberaal blad dat
vanaf zijn bestaan hardnekkig het
officieel onderwijs heeft verdedigd.
Het is een professor van «een be
langrijk Atheneum die in een schrij
ven aan het liberaal dagblad «La
Dernière Heure klaagt over het ver-
Val van het officieel onderwijs.
Wat gebeurt er dan in de officieele
scholen? Het gaat er niet zooals het
behoort! Naar de meening van de
len neergeslagen opvoedkundige, leert
men de leerlingen zelfs niet in de
minste maat de groote wet van 't
werken aan. En hij verhaalt hoe men
examens aflegt, hoe de vrees voor
de ouders en voor het verliezen der
«klienteel» het begin der wijsheid is
bij sommige bestuurders.
We geven hier de vertaling van een
in «La Dernière Heure» verschenen
Franschen tekst:
Ik ken, althans wat mij betreft, vier
Athenea, waar men, zonder bevreesd te
moeten zijn het eindcertifikaat te verlie
zen, slechts de 4/10 zelfs de 3/10, der pun
ten behalen moet en dat dan nog wel in
de meest essentieele vakken van de Rhe-
torika! 1
Wat nu de overgangsexamens betreft,
spreken we er maar niet over. De leerlin
gen be-kommeren er zich niet om ze te
ontwijken en bereiden er zich ook niet op
voor... ze slagen altijd. Wat dan gezegd,
wanneer een leeraar zijn taak ernstig op
neemt en van zijn recht wil gebruik ma
ken, over de drukking en de dwangbedrei-
gingen van allen aard, uitgaande van den
bestuurder van het gesticht die enkel nog
dient als inschikkelijke sergeant-aanwer-
ver, en door wier dwang de bestmeenende
wil lamgelegd is? En men zou dan wil
len dat de student voor zijn studies hard
werkt in plaats van ze op 't gemak te on
dergaan (subir).
Voortgehurkt van de eene vermakelijk
heid in de andere door de ouders die er
de schuld van dragen; opgepropt met geld;
moede van reizen, overtuigd van de op
permachtige kracht van een bezoek van
zijn vader aan den Prefekt en wetend dat
het professoren-gedonder toch van geen
tel is; wetend dat het voor het beheer der
school voldoende is den bestuurlijken
schijnte redden, verkiest hij den weg
der minste moeite. Immers, zijn dag brengt
hij door in een klas, overbevolkt met ele
menten die beter passen bij de beroeps-
school... en het peil zinkt automatisch.
Wat verder de examens aangaat, dan
denkt hij er aan dat het een minister is
die in het parlement het woord «Foutaise»
uitgekraamd heeft.
Hewel! had ooit een katholiek dag
blad een tiende, maar een tiende,
hoor! uitgebracht van zulke erge
beschuldigingen tegen de officieele
school, aanstonds zouden de onder-
wijsliga's der twee linkerpartijen een
éénheidsfront vormen, en zich ver-
ontweerdigd aanstellen om op alle
tonen den schooloorlog te verklaren,
de verbreking der overeenkomsten te
eischen, enz...
IBflBBBBBBBEBBBBBBBiflBBBBXSBSlBl&BaEBflBflBBBBBBBBBBflBBBBEBB
Men praat er veel over, doch doet er
weinig voor! En nochtans, de tijden zijn
er niet naar om door veel ijdel gepraat
ons volk aan zijn lot over te laten. Door
doeltreffende daden alleen dient bewezen
dat men het met de toekomst van ons
volk goed voor heeft. Een degelijk, ont
wikkeld en derhalve beschaafd en voor
naam volk alleen is in staat weerstand te
bieden tegen de belagers zijner kuituur.
En die belagers zijn voor ons Viaamsche
Volk legio! En ons volk veelt zich daar
tegen in een minderwaardigen toestand!
Die belagers van ons volk zijn legio!
De nieuwe schakels die onophoudend en
in snel tempo worden geklonken aan de
keten met dewelke Vlaanderen wordt om
kneld door de Brusselsch-franskiljonsche,
csntraliseerende macht, spreken boek-
deelen! Het lustig saboteeren der ver
nederende taalwetten, met behulp en
onder de hoede der allerhoogste gezag
dragers, zegt voldoende betreffende de
ware doeleinden tegenover Vlaanderens
opgang! De abnormale afbouw der toe
lagen aan het paar werken voor volks
ontwikkeling (boekeri en en voordrach
ten) door den Staat gesteund, is even
k:nschetsend. Waar die eens 3 millioen
frank bedroegen, zijn het er thans nog
800.000!
Daartegen voelt ons volk zich in een
minderwaardigen toestand! Zijn af zon
ering van eene rog over 't algemeen
Iransehgezinde burgerij, de al te grondige
houding van veel zijner vertegenwoor
digers in de Openbare Machten te Brussel,
het besef dat onze eigen besturen door
gaans blind het slechte voorbeeld van
Brussel navolgen, de ondervinding dat
men in die besturen met zijn zaken niet
of moeilijk terecht komt als Vlaming, het
gevoelen dat men de mindere is in taal,
manieren, ontwikkeling, enz.; dit alles
werkt meê tot het zich kleiner voelen
tegenover alles wat door en voor het volk
bestaat, en tot het snakken naar de kui
tuur die den skepter zwaait.
Onderwijs en volksontwikkeling zijn de
■dachten die we hiertegen op dit oogen-
0-ik stellen kunnen. En daar het onder-
Wijs op 14 of 16 jarigen leeftijd eindigt
'oor de groote massa, dient de volks-
jutwikkeling dadelijk daarna stevig ter
hand genomen. Op de Belgische centra
lerende vereenigtngen en op bet Bel-
Such centraliseeren l staatsgezag dienen
geen kerken gebouwd. Bouwt op zand hij
t;e rekent op den goeden wil dier beide
ttutraliseerende machten!
Enkel onze Vlaamsch-kultureele-, VI.-
k'iiale- en Viaamsche jeugdvereenigingen
deze die a an gevezen zijn om de
Jurken voor volksontwikkeling verder ter
band te nemen, zocals ze dit steeds deden.
°omnüsen zelfs deden het den laatsten
•dd tegen den dood op, gezien gebrek
sjjua aan het centraal beheer voor
de eenen, aan de onder-afdeelingen voor
de anderen.
En onder de Openbare Machten zijn het
vooral de Viaamsche provinciale besturen
die de verdere of naschoolsche ontwikke
ling van ons volk moeten ter harte nemen
door ruime toelagen aan elke geordende
werking in dien zin.
WAT WERD TOT HEDEN VERRICHT
VOOR DE VOLKSONTWIKKELING
DOOR ONZE VL. PROVINCIËN?
Daar de volksontwikkeling eerst van
kapitaal Delang werd door het invoeren
van het algemeen stemrecht en van een
stel maatschappelijke wetten, zoo is het
van belang na te gaai. wat den laatsten
tijd te dezer zake gebeurde. En daar de
krisis een faktor van belang is, die zijn
invloed laat voelen op alle inkomsten en
uitgaven, zullen vergelijkingen natuurlijk
ook hun nut hebben.
Hieronder de kredieten: I) der vrije
uitgaven voor onderwijs, II) van deze
voor volksontwikkeling: a) in den besten
tijd, b) thans in krisistijd, c) ver
mindering.
r
n.
Antwerpen:
a)
18.830.860
832.000
b)
17.018.400
256.400
c)
10%
70%
Oost-Vlaandere n
a)
22.051.997
269.250
b)
10.819.250
37.500
c)
61
86
West-Vlaanderen
a)
8.792.500
217.500
b)
4.112.350
137.750
c)
63
36%
Limburg:
a)
2.825.300
140.000
b)
2.600.700
65.000
c)
8%
54%
Antwerpen was
ln
den besten
tijd op
het goede pad. West-Vlaanderen heeft
thans het minste bezuinigd op de volks
ontwikkeling. Dit dient tot hunne eer ver
meld!
De algemeene afbouw der kredieten voor
volksontwikkeling wordt echter nog meer
deerlijk erbarmelijk, wanneer men weet
dat deze kredieten in den besten tijd over
drie provinciën zoo wat drie maal hooger
hadden moeten zijn, om eenigszins te be
antwoorden aan de vereischten van het
minimum.
Nog een paar vergehjkingen om te be
sluiten: In Brabant bedroeg het krediet
voor volksontwikkelingswerken in den bas
ten tijd 317.250 fr., en tegenwoordig 274.650
fr. In Henegouwen: 1/520.000 en 857.850 fr.
Het vergt geen bijzondere inspanning om
te bepalen welks voorbeeld dient nage
volgd!
Het gemeentelijk terrein zullen we
hier onaangeroerd laten. Op enkele lof
waardige uitzonderingen na, staan de toe
lagen aan allerlei feesten over 't algemeen
veel hooger dan deze aan eenig degelijk
werk voor volksontwikkeling.
Dit kan volstaan, om in een volgende
bijdrage uit dit alles de passende en drin
gende besluiten te trekken.
Na de woelige dagen in de Fran-
sche havensteden Toulon, Brest en
Le Havre werd de aandacht nogmaals
overal gevestigd op de kommunisti-
sche propaganda in de wereld, ten
gevolge van de protestnota der Ver-
eenigde Staten aan Moskou gericht.
Deze protestnota van de Amerikanen
werd gevolgd door protesten van
Groot-Britanje, Letland en Italië. Dat
de Amerikanen, de Engelschen en de
Letten last hebben van de kommu-
nisten kunnen we begrijpen, maar
dat ook Italië, het land van de ééne
fascistische gedachte het noodig ge
oordeeld heeft te protesteeren tegen
kommunistische propaganda, dat is
alleen begrijpelijk wanneer we bewust
worden van het hernieuwd gevaar dat
uitgaat van de Komintern (derde
kommunistische internationale).
Dat gevaar is grooter dan wij het
in het algemeen willen toegeven, eer
stens omdat de ekonomische toestand
de vertwijfelende atmosfeer gescha
pen heeft, die zeer gunstig is voor
de wereldhervormende gedachten van
kommunisme, en tweedens omdat de
roode propagandisten in de eerste
plaats de jeugd bewerken, waarvan
het veelal onbepaalde idealisme zich
gretig vasthecht aan de konkrete ma-
terieele plannen van een wereldrevo
lutie. Er is daarbij het voorbeeld, dat
steeds in alle mogelijke schittering
voor de oogen getooverd wordt. Sov
jet-Rusland, het paradijs der arbei
ders. Daar zijn geen werkloozen. Wel
iswaar is alles niet volmaakt tot nog
toe. Er zijn nog stukken in het reus
achtig raderwerk die niet meewïllen,
maar dat komt omdat de Staat nog
jong is en in vorming en vooral om
dat de kapitalistische wereld het mo
gelijke en het onmogelijke gedaan
heeft om de opstanding van het pro
letariaat te stikken. Er zijn echter
reeds uitslagen, die al het overige in
de schaduw stellen en die de kapi
talistische ekonomie doen verbleeken:
de reusachtige fabrieken met machi
nes, die alle Westersche rekords bre
ken, de aangroei van de produktie, de
uitbating van enorme nieuwe gebie
den in Siberië en Turkestan, de on
begrensde mogelijkheden. Zoo wordt
het de jonge mannen voorgesteld. En
wat gezegd wordt aldus is waar. Maar
al wordt de Sovjet-Staat machtig en
welvarend, de enkeling is het voor-
loopig nog niet. Wat baten de enor
me stapels industrieele produkten, als
zelfs de noodzakelijkste levensbehoef
ten niet kunnen voldaan worden,
want het is ook waar dat de voed-
selbehoefte maar op schrale wijze
voldaan wordt, omdat de Russische
landbouwers niet mee willen. Wat
helpen hierbij de duizenden traktors,
de vliegtuigen waarmee gezaaid wordt
wanneer de Russische boer niet evo
lueert. En er is nog wat anders dat
meer en meer hapert: de machine
god heeft de vroegere God niet kun
nen vervangen in de verzuchtingen
van de Russische ziel. Maar dat wordt
niet gezegd aan onze jeugd. Het wordt
desnoods schitterend weerlegd en de
knapste jongens kunnen zelfs gratis
een reis naar dat paradijs maken
waar ze inderdaad kunnen getuige
zijn van de onovertrefbare prestaties
van de Sovjets en van de prachtige
sociale ordening. Er wordt hen na
tuurlijk alleen maar getoond, wat
daartoe speciaal verzorgd werd.
Na het verdwijnen van het marxis
me in Italië, Duitschland en Oosten
rijk hebben we een oogenblik ge
dacht: het is gedaan met het voort
schrijden van het kommunisme. Er
is een dam. De Centraal-Europeesche
voorbeelden zullen navolging vinden
en het kommunisme zal beperkt blij
ven bij de Sovjet-Republiek. Maar
thans zien we een hernieuwde wer
king die alle vorige overtreft en die
steunt op de verworven stellingen in
de kapitalistische landen. Sedert de
Sovjet-Republiek toegetreden is tot de
Volkenbond zijn de diplomatische
betrekkingen met verschillende lan
den weer aangebonden geworden. En
zoo heeft het thans vertegenwoordi
gers in Italië, Frankrijk, de Vereenig-
de Staten van Amerika, Engeland, enz.
Met Frankrijk sloot het zelfs een mi
litair akkoord. Daar Sovjet-Rusland
aldus een bevriende natie werd van
die landen, werd de werking van de
kommunisten intenser en veel werd
daartoe oogluikend toegelaten. Doch
de aangroei van de kommunisten en
de middelen die ze aanwenden, heb
ben de oogen doen opengaan van de
betrokken regeeringen. De Vereenig-
de Staten van Amerika die vóór het
uitbreken van de krisis geen 5.000
kommunisten telden, hebben thans
af te rekenen met honderd duizenden
Verleden jaar werd een nieuwe eko
nomische leer, de technocratie ver
spreid die spoedig veel aanhangers
telde; het werd voorgesteld als het
redmiddel uit de crisis, maar het
werd ontmaskerd als 'n kommunisti
sche theorie, al had het er bij eerste
zicht de schijn niet van.
Thans heeft Amerika geprotesteerd
te Moskou. Het beweert dat de wer
king van de Komintern, die zich
mengt met de binnenlandsche aan
gelegenheden van de Vereenigde Sta
ten tegenstrijdig is met de overeen
komst die tusschen beide landen ge
sloten werd. Sovjet-Rusland zou maat
regelen moeten treffen om dit in het
vervolg te beletten. En het antwoord
van Ruslandde Sovjet-Republiek
heeft met de werking van de Komin
tern niets te maken. Er werd niets
gedaan dat strijdig is met het geslo
ten verdrag. Dat is in ieder geval
goedkoope uitleg. Maar zoo wordt het
niet opgevat door Amerika die sanc
ties zal treffen: de ambassade te Mos
kou zal beperkt worden of herleid
worden tot een formaliteit zonder
actiemogelijkheid. Het voorbeeld van
Amerika is een les voor de andere
landen. Dat ze op hun hoede wezen.'
De wereld is trouwens verwittigd
geworden van het actieplan van de
Komintern opgesteld ter gelegenheid
van de konferentie gehouden te Mos
kou in het begin der maand Oogst.
Ziehier enkele punten van dat plan:
De Komintern zal zich hoeden voor
rechtstreeksche inmenging in het
partijleven van de nationale kommu
nistische afdeelingen. Daarentegen zal
ze wel op onrechtstreeksche wijze
werken. De Komintern zal in de schoot
van de verschillende kommunistische
partijen bekwame kommunistische lei
ders vormen, die op het geschikt
oogenblik zullen ingrijpen en in staat
zullen zijn om de doelmatigste tak-
tiek toe te passen." Verder moeten de
kommunistische beginselen aangepast
worden aan de toestanden van de
verschillende landen. Er zal veel ge
bruik gemaakt worden van noyau-
teering of kernvorming. Geschikte
jonge mannen zullen toetreden tot
andere jeugdorganisaties, van fascis
ten, katholieken, enz., waar ze op
voorzichtige wijze zich een aanhang
zullen trachten te verwerven.
Dus steeds dezelfde werkwijze, maar
omzichtiger en meer aangepast. Zoo
is het mogelijk geworden dat thans
in Duitschland, Oostenrijk en Italië
niettegenstaande de diktatuur reeds
sterke kernen bestaan. Wat moet het
zijn in Belgie waar de vrijheid van
handelen zoo veel grooter is. Het weze
een verwittiging voor onze katholieke
jeugdorganisaties, waar heel zeker ook
hier en daar reeds giftige slangen
ingeslopen zijn. En wat zal het wor
den als de overeenkomst zal gesloten
zijn die de hervatting van de diplo
matische betrekkingen met Rusland
zal inluiden. Sedert bijna twee maan
den zijn de besprekingen begonnen
door wijlen Gaiffier d'Hestroy, Bel
gisch Gezant te Parijs, met de Heer
Potemkin, Gezant van de Sovjet-Re
publiek. Zullen de Belgische onder
handelaars de noodige waarborgen
weten af te dwingen voor niet-inmen-
ging van de Komintern in de binnen
landsche aangelegenheden van het
land
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
IBBBBBBBBBBBZZBBBBBBBBBBflBlBSBBIBBBBaBEBBBBBBflBflBBBBBflBBBB
TREKKINGEN DER
VERWOESTE GEWESTEN 1S22
160'" Trekking van 10 September 1S35.
R. 184216 Nr 12 wint 250.000 fr.
R. 184216 Nr 3 en R. 7611 Nr 5
winnen eük 100.000 frank.
De andere nummers dezer reeksen, als
ook die der reeks 189727 zijn uitbetaalbaar
met 312,50 of 300 fr. naar gelang zij om
of niet omgezet werden volgens konink
lijk besluit van 11 Mei 1935.
.HEBBBBBBBBB!3BB3BBBBBBBEBBB13EBBBBBBBBBBBBflBBi8BHBBBBEilBttB
HULDE AAN WIJLEN KONINGIN ASTRID
In een lokaal van Oud-Strijders van Gent werd een bloemenhulde ingericht ter
nagedachtenis van wijlen Koningin Astrid. Deze hulde nam zoo een groote uitbrei
ding dat een gansche delegatie noodig was om de aangebrachte bloemen naar
Laken over te brengen.
op postcheck 15.570 van Sansen-Vannester
Poperinge, en van nu tot einde jaar wordt
ons blad U wekelijks per post besteld.
Voor Frankrijk 11,25 Belg. franken;
voor Amerika 17,75 frank, op te zenden
per internationaal postmandaat.
WMBHHBHMBBMfiidSSBSaBBai?
VRIJDAG 20 SEPTEMBER
TREKKING DER 12* SNEDE
(Bruin-Roode Biljetten)
Koopt zoo spoedig mogelijk uw biljet
ii.lffWWlMHBl
MjifcitiuwmiBWrwipBi
I Bp
Hier een groep Gentsche Oud-Strijder* nadat zij de aangebrachte bloemen had
den neergelegd in het Palei* van I-aken.
BIJ DE KR. MIDDENSTANDERS
Op 6 Oktober aanstaande viert de
Burgers- en Middenstandsbond van
Roeselare zijn 15-jarig bestaan.
Te dier gelegenheid richt het Pro
vinciaal Verbond der Kristene Mid
denstanders van West-Vlaanderen,
een Provinciaal Congres in te Roe
selare, waar de bel mgrijke actueele
vraagstukken die den Middenstand
aanbelangen zullen besproken wor
den.
Dit Congres zal gevolgd worden van
een Optocht en Feestvergadering.
Middenstanders! wij staan op een
keerpunt in de economische ontwik
keling van ons land! Gij die het hart
op de rechte plaats hebt; Gij die be
kommerd zijt met de levensbelangen
van uwen stand; Gij die begeert dat
aan den Middenstand de plaats toe
gewezen worde die hem toekomt; Gij
die eischt dat op economisch én so
ciaal én fiscaal gebied de Midden
stand worde behandeld zooals het
behoort; Gij die katholiek zijt en niet
wilt dat uw heiligste belangen ver
waarloosd en met de voeten worden
getreden; Gij die Vlaamsch zijt en
gansch uw economisch en sociaal le
ven in en met eigen taal wilt uitle
ven; Gij die nog ras- en stam- en
standsfierheid bezit, UW PLAATS IS
OP DIT CONGRES! Uw plaats is in
dezen Optocht die aan gansch de be
volking en aan de regeering moet
toonen dat de Kristen Middenstand
niet onverschillig, niet lamlendig is,
maar dicht geschaard staat achter
zijn leiders en sterk vereenigd staat
en opstapt om zijn recht te eischen.
Middenstanders, uw plicht roept U.
Allen naar Roeselare op 6 Oktober!
ALF. VAN COILLIE.
De Melkweek die begint op 15 Septem
ber is de beginperiode onder dewelke een
intense propaganda wordt gevoerd om het
verbruik van consumptiemelk te doen ver-
hoogen in ons land.
Het blijkt uit regelmatig genomen in
lichtingen dat ons volk niet zeer veel
melk in natura verbruikt. Onder melk in
natura verstaat men niet enkel de melk
die gedronken wordt, maar tevens deze
die in keukenbereidingen wordt aange
wend.
In Belgie is het melkverbruik slechts
200 grammen per inwoner en per jaar
terwijl in andere landen, zooals in Enge
land en in Zwitserland dit 800 tot 900 gr.
bedraagt.
De laatste jaren is er zelfs in ons land
een neiging tot melkverbruikvermindering
vast te stellen.
Houd men nu rekening met het feit
dat de kleine kinderen noodzakelijker wijze
meer dan 200 gr. melk per dag verbruiken,
dan kunnen wij aannemen dat de vol
wassen personen zeer weinig gebruik ma
ken van dit eerste klas voedsel.
De melkvoortbrenging is in ons land
zeer groot. De 963.000 melkkoeien geven
nagenoeg 3 milliard liters per jaar waar
van slechts 626 millioen liters in natura
verbruikt worden. Een verbruiksverhoo-
ging van slechts 50 gr. per inwoner en
paar jaar zou de consumptie doen stijgen
met ongeveer 150 millioen liters, hoeveel
heid die de dreigende overproductie zou
tegengaan.
Het land staat dus vóór volgend vraag
stuk: de inwoners verbruiken niet in een
voldoende hoeveelheid melk die een hooge
voedende waarde bezit en zeer gemakkelijk
verteerbaar is, terwijl zij andere waren
aankoopen die minder volmaakt zijn en
die een duurdere voedingseenheidsprijs
hebben.
Om deze toestand te verhelpen besloot
de Minister van Landbouw een Melkweek
in te richten. Deze Melkweek. en ook
daarna, zal het Inrichtend Comité al het
mogelijke doen om den verbruiker te
overtuigen van al de voordeelen die ver
bonden zijn aan een hooger melkcon-
sumptie. Terzelfdertijd zal het Comité
zich richten tot den producent veehouder
en tot den tusschenhandel opdat deze aan
den verbruiker zuivere melk zou aanbie
den van beste hoedanigheid.
Deze werking zal de denkwijzen en ge
woonten moeten veranderen en zal dus
van langen duur zijn en volhardend. On
der deze voorwaarde slechts mag men
hopen op gunstige uitslagen.
PROGRAMMA DER MELKWEEK
PROPAGANDA
VOOR MEER MELKVERBRUIK
1. Het publiceeren van opvoedende
en van geïllustreerde propaganda-artike-
len in de groote pers, in de landbouwpers,
in de organen van vereenigingen, in de
geïllustreerde pers, enz.
2. Het uitzenden van voordrachten
en interviews langs het N. I. R. en langs
verscheidene private uitzendingsposten.
3. Het afrollen van een melkfilm in
de meeste bioscopen van het land.
4. Het houden van een lezing in al
de lagere officieele en vrije meisjes- en
jongensscholen evenals in de landbouw-
beroepsscholen.
5. Het verspreiden van groote en
kleine aanplakbrieven, gansch het land
door.
6. Het inrichten van voordrachten
op den buiten, in vereenigingen, op gewes
telijke landbouwtentoonstellingen, enz.
7. Het inrichten van melkers- en
melkstersprijskampen.
8. Het inrichten van melkstanden en
van melkhuizen ter gelegenheid van jaar
markten en van gewestelijke tentoonstel
lingen, sportmanifestaties, enz.
9. Het verspreiden van 100.000 vlug
schriften om de veehouders er toe aan te
zetten de melk goed te verzorgen.
10. Het uitdeelen en verkoopen van
een keurig uitgegeven boekje met een
40-tal smakelijke melkrecepten voor de
keuken.
11. Het openen (van 15 September
tot 11 October) van een «Melkhuis» in
de Tijdelijke Tentoonstellingszaal van de
Wereldtentoonstelling, te Brussel, waar
Rijksregentessen voor het publiek, allerlei
melkrecepten zullen bereiden en laten ver
bruiken.
12. Het uitgaan van een groote melk-
stoet te Brussel op 22 September a. s., te
Gent, te Luik en te Antwerpen.
13. In al de electrische tramrijtuigen
worden propagandakaarten uitgehangen
om de melkconsumptie te doen verhoogen.
Verbruikers, huishoudsters, mclkhande-
laars en veehouders, volgt mei aandacht
de Melkweek
WEINIG HOOP OP MINNELIJKE REGELING
ZAL DE HOUDING VAN ENGELAND OP DE VERGADERING
VAN WOENSDAG, ITALIË DOEN NADENKEN?
In ons blad van verleden week hebben
wij gemeld in welke omstandigheden de
Volkenbond vergaderde om het Abes-
sijnsch vraagstuk te bespreken, hoe de
standpunten van Italië, Abessinië, Frank
rijk, Engeland en andere landen werden
uiteengezet, en hoe de Italiaansche afge
vaardigden de raadstafel verlieten wan
neer de afgevaardigde van Abessinië het
woord nam.
Die houding bracht een nogal groote
beroering en malaise in de rangen der
tegenwoordige diplomaten. De Volkenbond
was in groote verlegenheid en om de
zaak verder te kunnen behandelen werd
besloten een beperkte kommissie samen
te stellen.
Het samenstellen dier kommissie ging
eerst nogal moeilijk. Immers Italië wilde
er deel van maken, of verzette zich tegen
de deelname van de Engelsche afvaardi
ging aan die kommissie.
Ten slotte geraakte men toch akkoord
om een kommissie samen te stellen van
vijf leden, namelijk afgevaardigden van
Engeland, Frankrijk, Polen, Turkije en
Spanje. Italië heeft zich bij deze samen
stelling neergelegd maar bekend gemaakt
dat het onverschillig blijven zal voor de
beraadslagingen en de beslissingen van
die kommissie.
Na de samenstelling der kommissie ver
gaderde oonieuw de Raad van den Vol
kenbond. Toen de afvaardiging van Abes
sinië plaats nam aan den raadstafel trok
de Italiaansche afvaardiging ervan door.
Bij de stemming onthield zich Italië.
De aangestelde beperkte kommissie kon
dus onverwijld hare werkzaamheden be
ginnen om verzoeningsvoorstellen uit te
werken.
Buiten de kommissie werden evenwel
nog naar alle mogelijke oplossingen ge
zocht die beide partijen zouden bevredi
gen. Onder meer een soortgelijke rege
ling als bestaat in Irak tusschen dit land
en Engeland waar de koning vrij en on
afhankelijk souverein blijft, maar waar
Engeland het recht heeft militaire basis
te vestigen en de politie kontroleert.
Een andere vooropgestelde regeling was
deze dat een internationale politic zou tot
stand gebracht worden in Abessinië die
er de orde zou handhaven, onder de hoede
van den Volkenbond, en er de nederzet
ting der Italianen zou beschermen.
Er werd ook nog gemeld dat de Heer
Laval volgend plan zou voorhoudenI)e
Volkenbond zou een soort mandaat uit
oefenen over Abessinië, en internationale
troepenmatch zou zorgen voor de orde
in het land. Die troepen zouden onder
leiding staan van Europeesche officieren,
grootendeels Italiaansche. Italië zou hier
bij ook nog ruime toegevingen krijgen op
ekonomisch gebied.
Maar al deze plannen konden geen der
beide partijen bevredigen.
Volgens de Timeszou de Engelsche
afvaardiging voorgesteld hebben dat Abes
sinië onder het protectoraat zou gesteld
worden van Italië, Frankrijk en Engeland
maar de Negus zou dit voorstel ook ver
worpen hebben.
Te Rome wil men in de werking van
den Volkenbond om een oorlog te ver
mijden in Oost-Afrika een verkapt offen
sief zien tegen het fascisme. In alle krin
gen dringt de overtuiging binnen dat
Italië in ieder geval zich niet zal storen
bij een mogelijke beslissing van de aan
gestelde beperkte kommissie en dat het
vast besloten is den oorlog te beginnen
tegen Abessinië. Men meent in het alge
meen dat de oorlog zal beginnen rond
den 20 September, na het regenseizoen.
Intusschen roept Italië steeds nieuwe
lichtingen op, doet groote aankoopen van
staal, ijzer en koper, stuurt dagelijks sol
daten en oorlogsmateriaal naar Ervthrea
en bereidt zich om den slag te beginnen.
Verscheidene Italiaansche konsulaten wer
den opgeheven in Abessinië en alle open
bare werken, zelfs den bouw van nieuwe
huizen, werd in Italië stopgezet, daar alle
mogelijk materiaal moet beschikbaar blij
ven voor den mogelijken oorlog.
Langs weerzijden der grenz.en gelegen
tusschen Erythrea en Somaliland eener-
zijds en Abessinië anderzijds, worden
groote troepenmachten geconcentreerd,
gereed gehouden voor den aanval en de
verdediging.
Engeland, die bereid schijnt alle moge
lijke voorgestelde sanktie te helpen steu
nen, schijnt ook op alles bereid en de
vlootreserve werd reeds binnengeroepen.
Te Addis-Abbeba gelooft men niet meer
in een vreedzame regeling van het drei
gend konflikt. Men is er ten zeerste om
geërgerd over het in standhouden van
het verbod van wapenuitvoer naar het
bedreigde land.
De Engelsche Afgevaardigde spreekt een indrukwekkende rede uit.
Woensdag werd een nieuwe vergadering
gehouden van de leden van den Volken
bond. De Heer Hoare, Minister van Bui-
tenlandsche Zaken van Engeland, zou er
het standpunt van zijn land uiteenzetten.
De zaal was dan ook nokvol toen de
Heer Hoare het spreekgestoelte beklom
en hij werd geestdriftig toegejuicht door
de aanwezigen.
Eerst merkte de Heer Hoare op dat
Engeland steeds den Volkenbond heeft
gesteund op belanglooze wijze, tot bevoor-
deeliging van de vrede en orde op de
wereld. Het Britsche volk is overtuigd
dat de collectieve veiligheid, gegrondvest
op internationale verdragen, de doelma
tigste vrijwaring is van den wereldvrede.
De Volkenbond, verklaarde nog Heer
Hoare, verkeert in een hachelijken toe
stand. De houding van alle leden van den
Bond maken zijn sterkte of zwaLheid. De
vrees voor den oorlog heeft op vele plaat
sen een oorlcgsgeest veroorzaakt, de be
wapeningen doen uitbreiden. De voorbeel
den van beperking der bewapeningen door
enkele landen getoond, inzonjierlijk door
Engeland, werden niet gevolgd, integen
deel.
De Volkenbond is ook niet genoeg uit
gebreid, te veel machtige landen maken
er geen deel van. Alle leden van den Bond
moeten het gesloten pakt eerbiedigen of
doen eerbiedigen. Engeland zal aan geen
enkele verplichting te kort komen.
Verachterde en kleine landen moeten
gesteund worden, zonder dat daarom hun
onafhankelijkheid of onschendbaarheid
gevaar zou loopen. Een herziening moet
eerst grondig ingestudeerd worden, zon
der voortvarendheid en nog zonder eenig
onrecht te mogen plegen.
Engeland blijft bereid een herverdeeling
in te zien der koloniale rijkdommen eil
grondstoffen in acht te nemen. Aan het
Volkenbondpakt zal Engeland onvoor
waardelijk trouw blijven. Met deze ver
klaring sloot de Heer Hoare zijn belang
rijke rede.
Alhoewel de afvaardiging van Italië
Genève nog niet heeft verlaten, zou men
te Rome hebben verklaard dat de Ita
liaansche regeering de zaak Italië-Abes-
sinië als afgehandeld beschouwt. In Italië
werd een mobilisatie-oefening op touw
gezet waardoor 11 millioen man voor en
kele uren onder de wapens zouden gei
roepen worden.
De Keizerin van Abessinië heeft een
radiorede gehouden waarbij zij een beroep
deed op alle vrouwen der wereld om te
bidden opdat de oorlog zou vermeden
worden.
De rede van Sir Hoare maakt in het
buitenland diepen indruk. De Engel
sche uiteenzetting wordt beschouwd als
een meesterstuk der diplomatie.
Italië is intusschen verwittigd dat Enge
land zoo maar niet zal laten begaan en
is hierover zeer ontstemd; toch zal het er
eens goed op nadenken vooraleer tot
vijandelijkheden in Abessinië over te
gaan.
DE ZITTING VAN DONDERDAG
Donderdag werd een nieuwe raadszitting
gehouden door de leden van den Volken
bond. De rede van den Engelschen Minis
ter was nog niet uit de lucht en door ve
len druk besproken.
Velen waren van oordeel dat, moest de
Volkenbond thans mislukken in zijn vre
despogingen, Engeland een grondige wij
ziging zal brengen aan zijn buitenland-
sche politiek en alle bestaande verplich
tingen met het Vasteland zou afbreken en
zich volledig zou isoleeren.
Uit Rome kwam het bericht dat de Ita
liaansche afvaardiging niet zou antwoor
den op de rede van den Heer Hoare en op
deze van den Heer Laval die Vrijdag 11.
het woord moest voeren.
In Duitschland kreeg men door de rede
van den Engelschen Minister nieuwe hoop
op koloniale bezittingen en in Rusland
drukte men een groote voldoening uit
over het Engelsch standpunt.
DE HOUDING VAN BELGIE
Tijdens de zitting van Donderdag nam
onder meer onze Eerste Minister, Heer
Van Zeeland, ook het woord. België, zeg
de Heer Van Zeeland, heeft steeds ver
trouwen gesteld in den Volkenbond en
zijn onvoorwaardelijke medewerking ver
leend. Het bestaan en de werkzaamheden
van den Volkenbond zijn voor België een
waarborg van kracht. Daarom is het ook
verplicht zijn deel te nemen in de moge
lijke collectieve verplichtingen die zouden
beslist worden in den Volkenbond. De aan
gegane verplichtingen zal het niet tekort
komen.
België volgt met angst het verloop der
huidige vredespogingen en het zal al het
mogelijke doen om het verzoeningswerk
te bevorderen.
Tot slot.van zijn rede bestatigde <_e
Heer Van Zeeland dat de ekonomische
toestand doorheen de wereld verbeterd
was ln de laatste tijden, ook in België, en
dat het oogenblik zou gekomen zijn om de
financieel-economische kwesties gemeen
schappelijk te onderzoeken moest het
Italiaansch-Abessijnsch geschil opgelost
worden.
ABESSIJNSCHE VERKLARING
In zelfde zitting werd ook het woord
gevoerd door den Abessijnschen afgevaar
digde Hawariate. Dees maal verliet de
Italiaansche afvaardiging de zaal niet. De
Heer Hawariate verklaarde dat Abessinië
steeds vertrouwen heeft gehad in den
Volkenbond en dat het onrechtvaardig
zou zijn moest zijn land, dat 35 eeuwen
onafhankelijk is gebleven, thans onder
buitenlandsche voogdij gesteld worden.
Abessinië zal in ruime mate opengezet
worden voor de buitenlanders om een be
tere ui timing der rijkdommen van hst
land en de Keizer is bereid alle voorstel»
len te aanvaarden die een redelijke op
lossing van het geschil brengen en de ori»
afhankelijkheid van het land niet kren
ken.
DE HEER LAVAL MOEST VRIJDAG
SPREKEN. ZIJN REDE WERD MET
SPANNING VERWACHT
Het feit dat meest verwachtingen wekte
in de hangende kwestie is de rede van
den Heer Laval om te weten of Frankrijk
al of niet bereid zal gevonden worden
sancties te treffen tegen het aanvallend
land en hierin de voorgehouden politiek
van Engeland volgen.
De Fransche en Engelsche afgevaardig
den zijn deze laatste dagen steeds in voe
ling gebleven en, vóór dat Heer Hoare
zijn rede uitsprak, werd de Heer Laval
een copij ervan ter hand gesteld.
Men mag in ieder geval den indruk
wegdragen uit de houding der Engelsche
Ministers Hoare en Eden dat, moest Italië
den oorlog tegen Abessinië beginnen, En
geland het Suez-kanaal zou afsluiten, wat
een oorlog zou beteekenen tusschen Italië
en Engeland. Moest in den Volkenbond
een collectieve beslissing komen om sanc
ties te treffen tegen Italië, dit land weldra
tegenover een overmacht zou staan, waar
tegen het niet zou opkunnen en zou moe
ten verzaken aan den oorlog in Oost-
Afrika.
Uit Oost-Afrika wordt Inmiddels ge
meld dat het zwaartepunt der Italiaan
sche troepen de Abessijnsche gTens na
dert en dat langs de overzijde der grens
ook groote Abessijnsche troepenmachten
samengetrokken worden.
In Abessinië werd een vrouwelijk regi
ment Ingericht en meer dan duizend
vrouwen hebben zich reeds doen inschrij
ven om met het geweer in de hand haar
vaderland te verdedigen tegen de over
weldigers.
NAAR EEN MORATORIUM
DER ITALIAANSCHE SCHULDEN
Te Londen vreest men een moratorium
van wege Italië voor de buitenlandsche
schulden. Engelsche nijveraars hebben
hierdoor reeds Italiaansche bestellingen
van de hand gewezen.
AAN DE BEVOLKING VAN
POPERINGE EN OMLIGGENDE
Het gekend Huis FRANKFORT, Oost
ende, zal iederen Vrijdag zitting houden
bij KAMIEL BOSSAERT,
«Café des Alliés», (rechtover Post)j
Ieperstraat, 3, POPERINGE,
voor den aankoop van
GOUD, ZILVER, EDELSTEENEN.
Ik betaal Oud Goud van 20 tot 30 fr.
de gram. Zilver van 320 tot 600 fr. de kil<k
Kostelooze weging en taxatie.
Beleefd aanbevolen,
H. FRANKFORT,
84b, Kapelleitraat, Ooitend*
