Genève en d© wereld DE 00R10C DREIGT BE EERSTE LES Het geschil Etaüë-Abessinië KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER OP ZONDAG 15 SEPTEMBER 1935 INTERNATIGNAAL OVERZICHT CHRISTEN MIDDENSTAND KATHOLIEKE UNIVERSITEIT INKOOP VAN STORT 5,50 FRANK Alle onderhandelingen cm vredelievende oplossing mislukken door Mussolini's koppigheid MisssoSini wil cn ïcsI oorlog hebben 144 Engelsche oorlogschepen in c2e MicSdeiandsehe Zee Frankrijk zou geen sancties tegen Itcüe treffen WAT STAAT E8 EN GILSÊl Tl WACHTEN DE TROEPENBEWEGINGEN ZONDAG Ti SEPTEMBER 1S3S WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.. «DE HALLEi Katholiek Weekblad van leper Bureel Boterstraat, 17, IEPER. ABONNEMENTSPRIJS VOOR 1 JAAR (per post) Binnenland 18,60 fr. Belgisch Kongo 35,fr. Frankrijk 35,fr. Alle andere landen 55,fr. r JAAR. N1 38. (KtjFrl?! 6ANSEN VANNESTE, PöpeHfig* TeL Poperlnfü 1?' (V toste heckrekening N' 15.87<V TARIEF VOOR BERICHTEN: Kleine berichten per regel 1.00 fr. Kleine berichten (minimum) 4,00 fr. 2 fr. toel. ber. m. adr. t bur. iRouwber. en Bedank, (min.) 5,60 fr. I Te herhalen aankondigingen: prijs op aanvraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag avond ingezonden worden. Kleine be richten tegen den Donderdag noen. Er ls waarschijnlijk ln uw leven een dag geweest, waarop ge als jonge student of bediende of leerjongen bij een nieuwen meester zijt terecht gekomen. Ge kendet dan nog niet de beteekents van de spreuk: nieuwe meesters, andere wetten. Maar, na de éérste les, hebt gij aan den hive gevoeld wat een echte «meester» is: Nieuwe gedachten, nieuwe horizonten, nieuwe methode, nieuwe richting. Een les die ge niet vergeten zult. Gij dacht iets te kennen en Iets te kun nen. Die eerste les leerde u dat dit iets ten slotte niets was. Zoo onveveer moest het ziin, toen Pe trus en zijn gezellen in dienst traden van h"n nieuwen Meester. "T?t was een prachtige zomermorgen hira de oevers van een zonnig meer. Een groep visschers kwam juist uit zee met ijdele booten en ledige netten. Vis schers van beroep en jarenlange onder vinding. Den geheelen nacht gezwoegd en getobd, en geen enkel vischje ge vangen. En toen de zon op 't water kwam soelen. vonden ze als ervaren visschers a"e verdere arbeid nutteloos. Dan juist kwam de Meester. Hi1 stapt oo een der booten en zegt tot Petrus: «Steek ln volle zee, en werp uw netten if'! Men moet gen vakman zijn om te weten dat, op klaarlichten dag, aan den diepen kant van het meer geen visch te vangen is. De Meester, die aan vis schers zulk een opdracht geeft, toont dat Hij van de visscherij niet het minste ver sierd heeft. Wij kunnen ons best indenken, hoe Petrus en zijn mannen gegeneerd waren, l2EHID3RHmHHBSBaMSSBKBI en. verlegen om de prestige van hun Meester. Na wat aarzeling, tracht Petrus een woordje te plaatsen om de situatie te redden: «Heer, vannacht waren er al geen visschen! Doch de Meester stoort zich niet aan visschersverstand. Hij wacht op uitvoe ring van zijn bevel, en kijkt in t oog van Petrus. Natuurlijk,zegt deze er bij, dat we op uw woord ook nu zullen uit varen». Op het gegeven teeken stappen allen hoofdschuddend in de booten en roeien weg in volle zee. De les heeft niet lang geduurd. Geen half uur later of allen kwamen terug, klein en beteuterd, deemoedig, en haast beschaamd over de twee volle booten visch, die zij in 'n haai en 'n draai met scheurende netten hadden opgevangen: op het woord van hun Meester! De Meester zei slechts dit: «Van nu af. zult gij menschen vangen»... De nieuwe methode en de nieuwe richting kenden zij reeds bij ervaring. Hij moest er niet aan toevoegen: Wan neer uw Meester jazegt, houdt u aan zijn woord, en laat al uw visschers verstand maar luidop neenzeggen, als gij maar blindweg gelooft in het woord van den Heer. Na die éérste les hebben die vakman nen begrepen, dat alle ondervinding en vakkennis zonder den Heer en Mees ter niets is. Maar die les voor Petrus was ook voor ons bestemd. Want de Meester heeft voor alle tijden elk willen inprenten: Het ge loof m Zijn Woord en het grondbeginsel van alle apostolaat, ook in onzen moder nen tiid: Dat er geen «neen» bestaat, waar Christus ja gezegd heeft. vv x j/v uuiirc.L Een groot Katholiek Vlaming. lCM r'i L onthuld ls Dentfermontie die wandelde in de eeuwige waarheid, van klaarheid tot klaarheid, die groot was door zijn woord en door zijn eerlijkheid. Zijn woord was wijsheid en waarheid, het was het woord van een onbaatzuchtigen leider die alle offers bracht voor'zijn volk, en daarom ook de studenten mocht aan zetten tot liefde voor Vlaanderen. Zijn eerlijkheid schonk overtuiging aan zijn woord. Hij leed om hetgeen zijn geweten hem oplegde. Daarna vertelde DOKTER SPELEERS in een lange lezing over zijn vriend Dosfel lijk hij hem leerde kennen in 't kollege te Sint Niklaas en te Leuven. Deze lezing was een heele brok ge schiedenis der VlaaniSiChe beweging, waarin Dosfel zulk een groote rol speelde. Als derde spreker trad dan WIES MOENS op, die kort, opnieuw in aller geheugen de wezenlijkheid van Dosfel aantoonde. De «vroede» aderen «ener onvroede stad, zegt hij, hebben het noodig geoor deeld de gemeentelijke feestzaal voor deze vrome hulde te weigeren. Die feestzaal ware nochtans veel te min geweest om de edele woorden over Dosfel te hooren. Dendermonde is in hare kleingeestigheid een merkwaardige stad, die al wat groot is neerhaalt. Telegrammen kwamen toe o.m.. van de h.h. Catry, Jacobs, Franssen, Steverlynck, Eirnest Claes, Stan Leurs, Heyndrickx, van de HoogescKool voor Vrouwen, Felix Timmermans, Anton Van de Velde, Staf Declercq, Edward Peeters, enz. Onder de aanwezigen in de stampvolle zaal bemerken wij o. m. Mevr. Dosfel en haar kind, Heyndrickx, de Eerw. Heeren Baers, Bernaerts en de Mayer, de heeren Orban en Borginon, enz. DE STOET NAAR HET GRAF In den piassenden regen. In den namiddag begint het ongenadig te regenen. En in dien piassenden regen wordt, te 3 uur, de stoet gevormd, die zich naar het kerkhof zal begeven, waar het grafkruis van Dosfel een werk van zijn familielid, beeldhouwer De la Fon taine zal worden onthuld. Het is een groote bronzen Kristus tegen een arduinen wand, waarop men leest; A. V. V.-V. V. K. LODEWIJK DOSFEL 1881-1925. Hij ruste in vrede. Het kerkhof ligt een half uur buiten de stad, en niettegenstaande het gure, doorslechte weder zijn nagenoeg vijfhon derd personen in den optocht aanwezig. Onder de vele personaliteiten bemerk ten wij hier nog, naast vele priesters en paters, de twee zusters van Dosfel,- de heeren Van der Spurt, Gravez, Bauer, Arthur Meulemans, Samuel De Vriendt, Ernest Van der Hallen, Romsée, Lefèbvre van V. O. S., Amter van het Davidsfonds, Stan Leurs van V. T. B., enz. En het regende, het regende maar voort en al maar erger, toen de goede vriend van Dosfel, de E. H. Seys, een Onze Vader en een Wees Gegroet voorbad en binst WIES MOENS, onder een regenscherm (Zie vervolg onderaan 3* kolom.) De gToote Dosfelhulde die ter gelegen heid van de onthulling van zijn graf monument te Dendermonde plaats had, werd ingezet met een academische her denkingsplechtigheid in... een kinemazaal. Het stadsbestuur had namelijk uit edel patriotisme de gemeentelijke feestzaal voor de hulde aan een der grootste ras echte Vlaamsche zonen van Dender monde geweigerd. De vergadering, waarop verscheidene redenaars het woord namen en getuigden voor den grooten man, ging in den loop van den voormiddag door. 's Namiddags had de onthulling plaats van het graf monument. Alvorens wat meer te zeggen over de verschillende punten van dezen dag, wil len wij hier beknopt Dosfel's leven en streven samenvatten. WIE WAS DOSFEL? Dosfel, een der vijf kinderen van een geneesheer, werd geboren op 15 Maart 1881. Toen hij vijftien jaar was, had hij rijn Latijnsche studiën reeds achter den rug. Hij studeerde een jaar wijsbegeerte bij de Eerw. Paters Jesuieten te Namen, waarna hij te Leuven promoveerde tot doktor in de rechten. Terug in zijne geboortestad, stichtte hij den studentenbond Jong maar moedig schreef gedichten, tooneelstukken en ver scheidene artikels in tijdschriften als Met Tijd en VlijtJong Dietschland ■Averbode's Weekblad», «Onze Jeugd» en andere. Dosfel was ook een overtuigend rede naar en een groot geleerde, die o.m. veel heeft bijgedragen tot de vervlaamsching onzar rechtstaal. Hij was een nederig, voorzichtig mensch, een voorbeeld van naastenliefde, zelfs tegenover dezen die hem later zoo wreed zouden martelen. Bij vele grooten is het best enkel hun wetenschap of hun kunst te beschouwen en hun persoonlijk leven in het doodboek te laten. Niet zóó bij Dosfel! Zijn woord was als zijn leven, zijn leven als zijn woord: zijn katholicisme leidde al zijn daden. Onder den oorlog aanvaardde Dosfel een professorszetel aan de door de Duit- sehers vervlaamschte hoogeschool te Gent. Hierin, lijk in alles, liet hij zich leiden door zijn geweten. En hierom werd hij na den oorlog tot tien jaar gevangenisstraf en tien jaar bsrooving zijner burgerrechten veroor deeld. Op 19 December 1920 moest men hem om gezondheidsredenen in vrijheid stellen. Na zijn huwelijk in '22 is deze groote Vlaming en katholiek gestorven op 27 Ikcember 1925. Hij, de groote kindervriend van Den dermonde, liet een meisje van tien jhaand. een klein Lutgardisken, en een hoogstaands echtgenoote achter. Hst v;as dus in de kinemazaal Schellekes dat de Heer Victor Leemans o® 10.30 uur BE MORGENVERGADERING ®9cnde door allen te verwekomen en !®t»reenvolgens het woord aan Prof. rjös, Dokter Speleers, Wies Moens en *®toon Van der Plaetsen dis meest-sr- 11 gedichten van Dasfel voordroeg verkenen. «at sprak PROFE8RCR DAELS h in rijn rade toonde hij aan hos Dosfel nian was, dis streed met ópen vizier, Vpra?2ei*k die omhuld. Nog nooit heeft de Volkenbond, zoo veel verwachtende belangstelling ge kend van de wereld als in de loop van de laatste dagen, met betrek king tot de zeer netelige Abessijnsche kwestie. Met bange spanning wordt allerwege de vraag gesteld of de oor log nog zal kunnen vermeden wor den. Hoop op een vreedzame regeling wordt na enkele uren gevolgd door het somberste pessimisme. Kenmer kend voor het verloop van de bespre kingen is het telkens weerkeerende verschijnsel van Italiaansche berich ten, die de bemoedigende klank van een groote rede doet ophouden van trillen en uitdooft. Telkens men een gedeeltelijke oplossing nabij schijnt, komt dondergeratel de belofte van mooi weer verstoren. De houding van Italië tegenover het streven van Ge- nève doet ons denken aan een mach tige, satanische spotlach. Mussolini is als de reus, die grijnslachend op een groep divergen neerziet, die alle mo gelijke moeite hebben om een zware last te torsen en naar een zeker doel te verplaatsen, en die met een klein stootje van zijn reuzenvoet, die last weer terugbrengt op zijn uitgangs punt. Want we mogen ons afvragen of we ten overstaan van het hier ge stelde probleem reeds een stap verder zijn dan drie, vier maand geleden. Het begin van de besprekingen werd gekenmerkt door het tweege vecht Aloisi-Jèze die tot bittere bit sigheid van weerszijden leidde. Wan neer de eigenlijke vertegenwoordiger van Abessijnië, Tecle Hawariate, op kalme, rustige wijze het standpunt van zijn land uiteen gezet had, zeg gende dat het zijn grenzen gretig openstelde voor de beschavende in vloed van de Europeesche landen, maar dat het sterk hield aan het be houd van zijn zelfstandigheid, toen was ook die bitsigheid weer verdwe nen. De rede van Samuel Hoare, die krachtig en reaalpolitisch was, bracht opluchting. De Britsch Minister van Buitenlandsche Zaken, zegde dat zijn land gehecht bleef aan de Volken bond en dat het ook alles zou doen om de Volkenbond in stand te hou den. Daartoe echter is vereischt de solidaire samenwerking van alle le den. Het Volkenbondspact moet vol ledig toegepast worden. Indien dat alles niet kan bereikt worden, dan zou het ook niet onmogelijk zijn dat Engeland zich terugtrok en de laat ste brug opblies die haar met het vasteland verbond. Daarop kwam Laval aan de beurt die weer voor een oogenblik het op timisme in de gebouwen van de Volkenbond bracht. Maar ten koste van welke tragische strijd! Frankrijk moest kiezen tusschen de bondgenoot Italië en de bondgenoot Engeland. Het was al maanden aan het schip peren om zich niet te verbranden noch met het eene land noch met het andere. Doch Engeland verdedig de niets minder dan de politiek die Frankrijk ten koste van veel moeite zelf gevolgd had. Zoo was Laval ook verplicht te bekennen: Wij zijn al len gebonden door onze solidariteit, welke onze plicht zal vaststellen. Onze verplichtingen zijn in het pact vast gelegd. Frankrijk zal er zich niet aan onttrekken.'». Om de volle beteekenis van deze woorden te begrijpen, moet men weten dat hiermee Frankrijk zich akkoord verklaard met de toe passing van de sancties voorzien in artikel 16 van het Volkenbondspact, wanneer het zich hiertegen maan denlang verzet heeft. De rede van de IBBBiaBiiaBSaBBBBXBlSaSSaBSB Alle Katholieke Middenstanders en Burgers naar het Provinciaal Middenstandscongres op Zondag 6 Oktober te Roeselare. Morgens: Sectievergaderingen. Namiddags: Optocht en Feest- vergadering met o.m. Oud-Minister Sap. Reeds herhaaldelijk hadden we dc ge legenheid te wijzen op het Provinciaal Middenstanderscongres van ZONDAG 6 OKTOBER A. S. TE ROESELARE. Katholieke Middenstanders en Burgers! Wilt ge over de actueele vraagstukken die den Middenstand aanbelangen een klaren kijk hebben, wilt ge toonen dat ge bekommerd zijt met uw eigen stands- belangen, wilt ge aan den Middenstand de plaats zien toegewezen die hem toe komt, wilt ge op economisch, fiskaal en sociaal gebied behandeld worden zooals het moet, wilt ge bctoonen dat ge Katho liek en Vlaamsch zijt, wilt ge aan de Re geering bewijzen dat ge als één man staat achter uw leiders, allen dan op naar dit Congres dat speciaal voor U belegd is. Allen in den optocht achter de vlag van uw plaatselijken- of van uw gewesthond, allen naar de algemeene feestvergadering waar o. m. de Heer Oud-Minister Sap het woord zal voeren Geef vandaag nog uw naam op aan den Secretaris van uw bond, opdat alle noo- dige schikkingen zonder dralen zouden kunnen genomen worden. Allen naar Roeselare op 6 Oktober a. IS^BRlBBBBBBaSEPSSiBBBBaaBBB GE ZIJT OVER ONS BLAD TEVREDEN! NA LEZING, SCHCIF HET IN HANDEN VAN EEN GEBUUR OF VRIEND. ZOO HELPT GE ONS. aasssnvBssaaBBBBflBBSsBBBaaaB versteken, een treffende gelegenheidsrede uitsprak, waarin hij wees op de be teekenis van den grooten doode, dichter, man van geloof en strijder voor zijn volk. Moge Dosfel voor ons bekomen de kracht en den adel van zijn leven, moge zijn warm hart kloppen aan het onze! Dosfel;besluit spreker, wij rouwen niet om U, die ons een licht zijt en een trots in vele dingen. Wij eeren U. Wij vergeten U nooit! Na deze treffende toespraak betuigde de familie Dosfel haar oprechten en ont roerden dank voor deze edele hulde er. dit vrome rechtsherstel van Vlaanderen. E. H. Ra es bad dan tot slot van dezen dag nog een innig Onze Vader», doot allen medegebeden rond de kille graf tombe, waarop de heerlijke bloemenkran sen werden neergelegd, als kinderlijke hulde van een dankbaar en naar recht en grootheid strevend volk. Heer Laval zal wel eèn heel koel bad zijn geweest op de Fransch-Italiaan- sche vriendschap, maar anders kon hij toch niet spreken. Zooals we zegden was er een ziertje optimisme te Genève te bespeuren. Doch de Föhnde woestijnwind, die uit het Zuiden xoaait heeft het spoedig weggevaagd. Twee dagen na de rede van H. Laval vernemen we, dat de Italiaansche Ministerraad zou overwogen hebben, zich uit de Vol kenbond terug te trekken, 'n Nieuwe bedreiging, zooals de zoovele andere die reeds voorafgegaan zijn, doch die wel de noodige reactie zal wekken in de Volkenbondsmiddelen. Waarschijn lijk beoogt Mussolini hiermee het zaaien van verdeeldheid onder de le den, ten einde de solidariteit te bre ken die in de laatste dagen scheen te heerschen. Maar dat hij de daad bij het woord zal stellen desnoods, weten we ook. We weten dat hij reeds gezegd heeft, dat hij wil toonen, dat hij steun kan vinden bij andere lan den dan die, welke lid zijn van de Volkenbond! En is het stilzwijgen en de afzijdigheid van Duitschland en Japan geen bewijs, dat we hier met bondgenooten of minstens met be lang engenooten van Italië te doen hebben. Voor deze houding kan alleen maar volgende verklaring gevonden worden: Italië zal voorgesteld hebben aan Duitschland: Laat mij doen in Oost-Afrika, ik zal V ook niet in den weg staan als gij zult streven om uw koloniën terug te winnenen tot Japan: Bemoei U niet met Abes sijnië, ik zal me ook niet inlaten met uwe aangelegenheden in China en tegenover Rusland.En als Italië zich zal teruggetrokken hebben, zal ook Engeland niet zeggen: «Foert, ik heb den brui aan dit gevaarlijke en in discrediet geraakte instituut («Daily Mail*). Dat de Continentalen zelf him zaken beredderen. Ik heb goddank nog de noodige macht om de mijne te regelen? Want dat En geland meer dan economische voor deden zou schenken aan Italiëmo gen we niet verwachten. Daarvoor vreest het te zeer de openbare mee ning in Indië, En Italië! Het is duidelijk dat het niet zal tevreden zi n vooraleer het politiek en econom sch meester is over Abessijnië. En s Zijn reeds ge neigd de zeer versp vide meening te beamen, dat Mussoli '.i de geheele ive- reld op stelten geze heeft niet zoo zeer om de stoffeliy e voordeden die hij uit de verover v.n Abessijnië zou halen, maar te toonen hoe machtig Italië geworden is in zijn handen. Mussolini zou de oorlog wil len om de oorlog! En de schuld van de troebele toe stand die we nu meemaken? Die is te vinden in de onrechtvaardige verdee ling van de koloniën over de wereld. Het zijn de koloniën die hoofdzakelijk de grondstoffen leveren voor de geïn- dustrializeerde landen van Europa. Die ongelijkheid bestond reeds in 1914 en is een van de oorzaken ge weest van de groote wereldkrijg maar door de vredesverdragen van 1919 is die ongelijkheid nog ver scherpt. Sir Hoare heeft in zijn groote rede te Genève de herverdeeling van de grondstoffenbronnen voorgesteld. Langs deze deur alleen kan de weg uit de huidige benarde toestand ge vonden worden. Bidden we met de Paus opdat God de vertegenwoordi gers der groote landen in deze zin verlichte! (Verboden nadruk.) ROSKAM. aBBSBËEBSBSBBaaSaaSBBBSB LEUVEN INSCHRIJVINGEN. Vanaf Maandag 23 September tot 26 Oktober aanstaande (Zaterdagen en Zon dagen Uitgenomen), kunnen de jongelin gen, die van af Oktober aanstaande de les sen der Universiteit wenschen te volgen, hunne inschrijving nemen in de Universi- teits-Halle, Kraekenstraat, 4, van 10 tot 12 uur en van 15 tot 16 uur. Zij worden verzocht geen huurcontract voor kwartier te onderteekenen zonder voorafgaande toelating, overeenkomstig artikel 21 van het Algemeen Reglement der Universiteit. De studenten die bij burgers hun intrek nemen, moeten, vooraleer een kamer te huren, aan den Onder-Rektor der Univer siteit den naam, het beroep en het adres (straat en nummer) der personen, bij wie zij wenschen in te wonen, opgeven. Na 10 November worden de kosten van de inschrijving of van de opneming op de lijsten verdubbeld voor degenen die zich zonder wettige reden te laat aanmelden. Na dienzelfden datum en zonder dezelfde wettige reden, worden de studenten die tijdens een der vorige schooljaren inge schreven waren, niet meer op de lijsten opgenomen. 4BSÜ3BBEBBBBBBBCBBEB9BBIEBQB5B ZILVEREN MUNTSTUKKEN EN OUD ZILVER OUD GOUD EN FRANSCH GELD aan de hoogste prijzen. M. KESTELOOT Wekelijks den Vrijdag van 8 tot 12 u„ bij KAREL DEGROOTE, Tramstatie, Gr. Markt, Poperinge. OUD GEKEND HUIS: M. KESTELOOT Tel. Nr 1. Wisselagent KOMEN. 'ISBHBlHBMEESaSZBEEBStCCEEClI VERLATEN ZIELEN van het vagevuur helpt degenen die mij helpen school en patronaat te bouwen. Postcheck 139.485, PE&toor Renson te Xhendelesse. «asffzusaEsnseaTssaïsxjEmzuE; op posccheck 15.570 van Sansen-Vanneste, Poperinge, cn van nu tot einde jaar wordt ons blad U wekelijks per post besteld. Voor Frankrijk 10,50 Be!g. franken; voor Amerika 16,50 frank, op te zenden per internationaal postmandaat. IN DEN VOLKENBOND TROUW AAN HET PAKT Na de rede van den Heer Laval, rede waarvan wij verleden week onder rubriek Laatste Berichten reeds een korte mel ding maakten en waarin de Heer Laval bevestigde dat Frankrijk en Engeland het eens blijven betreffende de collectieve vei ligheid, de vreedzame beslechting van het geschil, dat Frankrijk onvoorwaardelijk trouw blijft aan het Volkenbondpakt en zijn verplichtingen niet zal ontduiken, hebben nog andere staatslieden het woord genomen om hun trouw aan den Volken bond te betuigen. In zelfde zitting verklaarde de vertegen woordiger van Indië dat zijn land ten zeerste verontrust is om de huidige moei lijkheden en zegde dat de wereld zich op een kruispunt der wegen bevindt. De vertegenwoordiger van Chili sprak voor den vrede en de afgevaardigde van Zuid-Afrika beaamde het standpunt van Engeland. Zaterdag hield de Volkenbond een nieu we algemeene vergadering. Heer Litvlnof, afgevaardigde van Rusland, sprak ten gunste van een bestendige vredesconfe rentie en hield voor dat een Europeesche Unie de beste waarborg van verstandhou ding zou zijn. De Volkenbond mag als werktuig van den Vrede niet onbruikbaar worden gesteld. De vertegenwoordigers van Portugal, de Balkan-Entente en Letland bevestigden hun trouw aan den Volkenbond. In zelfden zin spraken de afgevaardig den van Finland, Turkije, Canada, Nieuw- Zeeland, Honduras en Afghanistan. ITALIAANSCHE MINISTERRAAD ITALIË KAN NIET TERUG Zaterdag 14 September, in den morgen, hielden de Italiaansche Ministers eèn Ka binetsvergadering onder voorzitterschap van Mussolini. Mussolini hield er een uit voerige uiteenzetting van den militairen en politieken toestand. Hij verklaarde er dat het Italiaansch leger sterk genoeg is om het hoofd te bie den aan om het even welke bedreiging. De Duce besprak de redevoeringen van den Heer Laval en van den Heer Hoare. Hun verklaringen waren geen bevreemding in Italië en dit land wil de vriendschap hel pen verstevigen met Frankrijk, in het be lang van de Europeesche samenwerking. Deze samenwerking mag niet gebroken worden door een koloniale aangelegenheid, of door het treffen van sancties, die vroe ger niet getroffen werden in ernstige ge vallen. Na al de opofferingen die Italië zich heeft getroost mag geen compromis-voor stel worden aanvaard. De militaire maat regelen in Oost-Afrika worden uitgebreid. In de raad werd eveneens onderzocht of bij gebeurlijke sancties Italië den Volken bond zou verlaten. Dit wil duidelijk zeggen dat Italië, of liever Mussolini, niet achteruit wil of kan, en dat het ten allen prijze Abessinië wil veroveren. DE NEGUS VAN ABESSINIE WIL CONCESSIES DOEN De Negus of Keizer van Abessinië hield een radiorede, speciaal bestemd voor Euro pa en Amerika. In zijn rede weerlegde hij de Italiaansche beschuldigingen en ver klaarde bereid te zijn alle concessies te doen zoo deze stroken met de waardigheid en de eer van zijn land. Abessinië wil al leen rechtvaardigheid. DE CONCESSIE TOEGEKEND AAN DEN HEER RICKETT De Heer Rickett, die een concessie tot uitbating der grondstoffen van ongeveer de helft van Abessinië verkreeg van den Keizer van Abessinië zou nu hebben ver klaard dat hij de toegestane concessie houden zal, dit in weerwil met wat vroe ger daarover werd gezegd. Volgens hem zou alleen het Internatio naal Gerechtshof van Den Haag een uit spraak over deze kwestie kunnen doen in geval Italië, na zich meester te hebben gemaakt van Abessinië, die concessie zou willen afnemen. HET ABESSIJNSCH MOBILISATIE BEVEL LIGT GEREED. Welke straf de weigeraars wacht. Uit betrouwbare bron werd gemeld dat het mobilisatiebevel van de Abessijnsche Regeering gereed gedrukt ligt en zal uit- geplakt worden als Italië de verzoenings voorstellen niet aanvaardt. Behalve de reeds opgeroepen mannen zouden er nog 750.000 onder de wapens geroepen worden. De Gouverneur van Harrar zou reeds alle vallede mannen onder de wapens hebben geroepen en degenen die weigeren zullen, in vrouwenkleeding gehuld, door hun stad o£ dorp gesleept worden en dan opgeknoopt. VEEL VREEMDELINGEN WILLEN DIENST NEMEN IN HET ABSES- SIJNSCH LEGER Enkele Belgische officieren aangeworven. Merkwaardig is het groot getal vreem delingen, waaronder duizenden Europea nen, die zich aanbieden om dienst te ne men in het Abessijnsche leger, wijl Mus solini in Griekenland tfacht soldaten aan te werven voor Oost-Afrika en hen foo lire per maand belooft (1 lire 2,50 fr.). Niet min dan 5.COO Ieren, 3.000 Fran- schen, honderden Engelschen, Duitschers, Russen, Brazilianen, enz., liebbsn hun diensten aangeboden aan den Negus van Abessinië. Slechts weinigen werden ech ter aanvaard. Een twintigtal Belgische gepensionneer- de officieren, waaronder kolonel Reul, 'hebben ook hun diensten voorgesteld en werden aangeworven. Deze officieren werden gewaarschuwd van wege de Belgische Regeering dat zij die niet ten volle voldaan hebben met hun militaire plichten in België, strafbaar zijn. Dit heeft hen echter niet weerhouden en zij hebben laten weten dat zij nimmer meer in België zullen terugkeeren. Boven hun hoofd hangt ook de bedrei ging van wege het Italiaansch leger dat alle Europeanen die mochten gevonden worden, strijdend tégen Italië, onmiddel lijk zullen gefuslijeerd worden. BE VERZOENINGSKOMMISSIE IIEEFT EEN FORMULE GEVONDEN. ITALIË ZOU ZE VERWERPEN EN ABESSINIË ZOU ZE AANVAARDEN. De Verzoeningskommissie of Kommissie der Vijf zou het eens zijn geraakt en een formule gevonden, die naar haar oordeel belde partijen zou kunnen bevredigen. De Volkenbond moet die formuul be spreken en een definitief b" "uit treffen. De juiste inhoud van c' verzoenings voorstellen werden nog niet bekend ge maakt, enkel de groote trekken werden losgelaten. De Souvereiniteit van den Negus zou worden geëerbiedigd maar een toezicht zou worden ingevoerd door den Volken bond over het land. Italië zou worden be last met de invoering van enkele hervor mingen. Enkele tegemoetkomingen van ekonomischen en politieken aard zouden aan Italië toegestaan worden. Abessinië zou verplicht zijn enkele vreemde raadge vers te aanvaarden. Italië zou er het meest van leveren. Die voorstellen blijven evenwel vatbaar voor eventueele wijzigingen. De tekst er van werd aan beide partijen bekend ge maakt. Volgens betrouwbare berichten zou de Regeering van Abessinië die voorstellen aanvaarden. Het zelfde mag niet gezegd vanwege Italië. Mussolini wil van geen compromis weten maar wel van een Italiaansch man daat over Abessinië Men ls er van over tuigd dat de Italiaansche Re-geering de voox'stellen zal verwerpen. Een definitief besluit zal echter maar getroffen worden in een Kabinetsraad die bijeengeroepen werd op Zaterdag 21 September. De uitslag hiervan is evenwel niet te betwijfelen daar men in de Italiaansche middens de voorstellen als bespottelijk aanziet; Italië zal ze dus heel waarschijn lijk verwerpen. WAT ZAL VERDER GEBEUREN. Nadat beide partijen de verzoenings voorstellen zullen hebben verworpen of aangenomen zal de Volkenbond moeten besluiten welke houding hij zal aannemen tegenover die landen. Gaat Italië over tot den aanval, dan kan de Volkenbond besluiten tot het tref fen van sancties die van financieelen, eko nomischen of militairen aard zijn. Sancties kunnen alleen getroffen wor den als zij met algemeene stemmen wor den goedgekeurd in den schoot van den Volkenbond. Het wordt lederen dag duidelijker dat Engeland erop zal aansturen op het tref fen dier sanct'es en desnoods al zijn vlootmaeht ter beschikking zal stellen. De militaire maatregelen die het treft zijn hiervoor sprekend genoeg. De grootste doorslag zal evenwel de houding van Frankrijk zijn die de vriend schap van Italië en Engeland zou willen behouden en alle sancties vermijden. In dien Frankrijk met Engeland zal beslui ten tot het treffen van sancties, schijnt dit in ieder geval niet te gebeuren zon der dat Frankrijk -belangrijke verzekerin gen verkrijge van wege de Engelsche Re geering voor zijn eigen veiligheid en voor het handhaven van de onafhankelijkheid van Oostenrijk. MUSSOLINI IS ZONDER VREES. In een intervieuw toegestaan aan een journalist heeft Mussolini verklaard dat de wil van Italië enbuigzaam is en geen vrees koestert voor vreemde legermach ten. Als men sancties treft, verklaarde hij nog, zal dat een oorlog beteekenen tegen Italië. Dan ook zal de kaart van Europa worden herzien Van zijn onderneming wil hij niet af zien, zegt Mussolini, al moest Italië vech ten tegen geheel de wereld. IS MUSSOLINI STAATSGEVAARLIJK Oorlog om den ondergang van het Fascisme te stutten? In veel kringen houdt men ook staande dat Mussolini zoo houdt aan dien oorlog om de ondergang van het Fascisme te stutten en het mislukken van zijn politiek te verduiken. Immers sedert 1925 is nimmer een be grooting nog in evenwicht gebracht ge weest. Telken jare werd een tekort op de begrooting vastgesteld van een gemiddelte van 5 milliard lire per jaar. Op ekono- misch gebied is zijn werking ook een mis lukking gebleken en om de mistevreden heid van zijn volk te vermijden, heeft hij dan het nationaal gevoel van zijn volk zoo hoog opgedreven voor de verovering van Abessinië, dat hij door zijn hoogdrave- rij niet meer achteruit kan. Anders bleef er zedelijk nog weinig over op het krediet van het Fascisme. Anderzijds werd ook gemeld dat de Ita lianen met geen zoo groot geestdrift naar het vermoedelijk slagveld worden ge stuurd. De moeders en vrouwen zijn ver van geestdriftig gezind, wat begrijpelijk is. DE KONING ZOU MET MUSSOLINI NIET AKKOORD ZIJN? De Koning en enkele Ministers zouden ook een oorlog willen vermijden, aldus werd toch verteld, en de Koning zou zelfs reeds het inzicht hebben gekoesterd Mus solini te dóen aanhouden als staatsgevaar lijk. ZIJN KERELS ALS MUSSOLINI WEL NORMAAL? Als men het leven en het gedoe van Mussolini nagaat, vraagt men zich met vrees af, of die kerel van wie zooveel in vloed uijgaat, wel normaal denkt en han delen kan? Zou zulk hoogdravende kerel, die dui zenden en duizenden menschen ter slach terij wil sturen en wellicht een nieuwe wereldoorlog doen ontstaan, niet beter in een gevang of een krankzinnigengesticht tehuis hooren? De Vrede, die zoo moeilijk behouden wordt, zou er alle geval veel bij winnen. De beroemde specialist voor tropische ziekten, Prof. AJdo Casella, werd door Mussolini met de leiding van den gezond heidsdienst van het Italiaansche leger befest. 144 ENGELSCHE OORLQGS- BODEMS IN DE MIDDEL- LANDSCHE ZEE De troepenbewegingen gaan steeds voort van weerszijden. Abessinië versterkt zijn grenzen. In de nabijheid van Italiaansch Somaliland zijn meer dan 1C0.ÜGO mannen samengetrok ken. Aan de grenzen van Erythrea zijn ook groote troepenmachten aanwezig. De opgerichte verdedigingswerken zijn zeer talrijk. Vliegpleinen werden zelfs ge maakt. Van zoodra de Italianen zullen overgaan tot den aanval zullen groote vu ren aangestoken worden op de hooge top pen van de bedreigde streek. Italië verscheept gedurig nieuwe troepen en materiaal in naar Erythrea en Somali land. De Italiaansche troepen staan ge reed tot den aanval. Deze kan niet gedaan worden vooraleer het regenseizoen op houdt, dat voorzien wordt met 27 Sep tember e. k. Nieuwe banen naar de Abessijnsche grenzen werden aangelegd. Langs deze we gen volgen de eene regimenten, batterijen, tanks, vrachtwagens, op elkaar. Een nieu we lijn van forten werd aangelegd. De toestand der gekwetsten bij een mo gelijken oorlog zal deerniswekkend zijn daar in die streken tal van hyenas en jak halzen rond zwerven, zonder rekening te houden met grootere wilde dieren, die de gekwetsten des nachts zullen verscheuren als zij niet tijdig kunnen gered worden. WAT ZAL ENGELAND DOEN? De belangrijkste militaire maatregel is deze van Engeland die een ongehoorde macht van oorlogsbodems in de Middel- landsche Zee heeft samengetrokken. Niet min dan 144 oorlogschepen, zware slag schepen, moederschepen voor vliegtuigen, kruisers, torpedojagers, onderzeeërs, enz. zijn er samengetrokken op de belangrijk ste punten der zee, namelijk te Gibraltar, Alexandrië, Suez, Palestina, Aden. Onder deze schepen bevinden zich de Renown en de Hoodvan 32.000 en 42.000 ton. De meestë schepen van de vloot die ge woonlijk in Engeland blijft, werden er heengestuurd. De garnizoenen van Malta, Alexandrië, Aden, enz:, werden ook versterkt. Dit bewijst dat Engeland in ieder geval Italië niet goedwillig zal laten begaan en op het ergste is voorbereid. HOE EEN OORLOG TUSSCHEN ITALIË EN ENGELAND ZOU BESLECHT WORDEN. Volgens deskundigen zou de Italiaan sche oorlogsvloot in ieder geval niet be stand zijn tegen de Engelschen die dan de groote Italiaansche steden der kust zou kunnen bedreigen met 118 zeer zware kanonnen. In Italië zegt men die vloot niet te vree zen en beweert men er dat zij zou moeten wijken voor de luchtaanvallen. Er dient hier opgemerkt dat ook de Engelschen sterke luchtmachten bezitten. Anderzijds kan het Suez-kanaal voor Italië gesloten worden. Die sluiting kan geschieden in enkele minuten. Alsdan zou Italië zijn transportschepen rond de Kaap der Goede Hoop moeten heenzenden, wat een ommetoer beteekent van ongeveer 10.000 kilometer, wat aanzienlijke kosten zou bijbrengen, als zij dan nog door de straat van Gibraltar heen kunnen, die ook door Engeland bewaakt is. DE ITALIAANSCHE REGEERING TREFT FINANCIEELE MAATREGELEN Om het hoofd te kunnen bieden aan de kosten van den oorlog, heeft de Italiaan sche Regeering belangrijke maatregelen moeten nemen. Een krediet van 337 millioen lire werd goedgekeurd voor de uitbreiding der Ita liaansche vloot en vooral voor de bevoor rading in petrool. Een leening zal uitgeschreven worden, aan 5 met storting van 95 van de nominale waarde. Het bedrag der leening werd niet bekend gemaakt. De belasting op het inkomen werd ver hoogd. Een taks werd gelegd op het goe derenvervoer. De Italiaansche Regeering verklaart over een bedrag van 12 tot 15 milliard lire te kunnen beschikken om de kosten van den oorlog af te dragen. DE ITALIAANSCHB CONSULS VERTREKKEN UIT ABESSINIE Vier Italiaansche Consuls die zich in het binnenland van Abessinië bevonden, hebben maatregelen genomen om het land te verlaten. Anderzijds verlaten bijna a!le vreemdelingen Abessinië. Uit Malta zijn alle vrouwen en kinde ren der aldaar in garnizoen zijnde Engel sche officieren en soldaten vertrokken. WAT STAAT BELGIE TE WACHTEN IN DEZEN TOESTAND Hooger hebben wij reeds gemeld dat de Volkenbond geen sancties kan treffen als niet een algemeene goedkeuring hiervoor werd gevonden in zijn schoot. Die sanc ties kunnen van miiitairen, financieelen of ekonomischen aard zijn, zeifs ook principieel Wordt geen goedkeuring ervoor verwor ven dan hoeft België ook geen verplich tingen ter dier zake op zich te nemen. Beide partijen, hier Abessinië en Italië, moeten het dan onder elkaar uitvechten, met mogelijke vrijwillige tusschenkorr.st voor derden. Worden er sancties getroffen, op mili tair gebied, dan nog is België van zoo klein bedied dat hét ook zijn verplichtin gen zou kunnen vervullen op een andere wijze. Onze Regeering kan ten andere ook niet besluitefl tot het treffen van militaire sancties, het is het Parlement dat zulks meet bekrachtigen. Niets bediedt dus dat België ook "f®®* zakelijk in een mogelijken oorlog moet Be trokken worden. Dit zal dan ook voldoen de zijn om allerlei geruchten over «noP- lisatie, verlenging van die^tphcht. enz. den kop in te drukken. Dat lédereen i.uj het hoofd koel houde. Zie vervolg op 2° Mui

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1935 | | pagina 1