Genève en d© wereld
DE 00R10C DREIGT
BE EERSTE LES
Het geschil Etaüë-Abessinië
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
OP ZONDAG 15 SEPTEMBER 1935
INTERNATIGNAAL OVERZICHT
CHRISTEN MIDDENSTAND
KATHOLIEKE UNIVERSITEIT
INKOOP VAN
STORT 5,50 FRANK
Alle onderhandelingen cm vredelievende oplossing
mislukken door Mussolini's koppigheid
MisssoSini wil cn ïcsI oorlog hebben
144 Engelsche oorlogschepen in c2e MicSdeiandsehe Zee
Frankrijk zou geen sancties tegen Itcüe treffen
WAT STAAT E8 EN GILSÊl Tl WACHTEN
DE TROEPENBEWEGINGEN
ZONDAG Ti SEPTEMBER 1S3S
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN..
«DE HALLEi
Katholiek Weekblad van leper
Bureel
Boterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 18,60 fr.
Belgisch Kongo 35,fr.
Frankrijk 35,fr.
Alle andere landen 55,fr.
r JAAR. N1 38.
(KtjFrl?!
6ANSEN VANNESTE, PöpeHfig*
TeL Poperlnfü 1?' (V
toste heckrekening N' 15.87<V
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1.00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 fr.
2 fr. toel. ber. m. adr. t bur.
iRouwber. en Bedank, (min.) 5,60 fr.
I
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
Er ls waarschijnlijk ln uw leven een
dag geweest, waarop ge als jonge student
of bediende of leerjongen bij een nieuwen
meester zijt terecht gekomen.
Ge kendet dan nog niet de beteekents
van de spreuk: nieuwe meesters, andere
wetten.
Maar, na de éérste les, hebt gij aan den
hive gevoeld wat een echte «meester» is:
Nieuwe gedachten, nieuwe horizonten,
nieuwe methode, nieuwe richting. Een les
die ge niet vergeten zult.
Gij dacht iets te kennen en Iets te kun
nen. Die eerste les leerde u dat dit iets
ten slotte niets was.
Zoo onveveer moest het ziin, toen Pe
trus en zijn gezellen in dienst traden van
h"n nieuwen Meester.
"T?t was een prachtige zomermorgen
hira de oevers van een zonnig meer.
Een groep visschers kwam juist uit zee
met ijdele booten en ledige netten. Vis
schers van beroep en jarenlange onder
vinding. Den geheelen nacht gezwoegd
en getobd, en geen enkel vischje ge
vangen. En toen de zon op 't water kwam
soelen. vonden ze als ervaren visschers
a"e verdere arbeid nutteloos.
Dan juist kwam de Meester. Hi1 stapt
oo een der booten en zegt tot Petrus:
«Steek ln volle zee, en werp uw netten
if'!
Men moet gen vakman zijn om te
weten dat, op klaarlichten dag, aan den
diepen kant van het meer geen visch
te vangen is. De Meester, die aan vis
schers zulk een opdracht geeft, toont dat
Hij van de visscherij niet het minste ver
sierd heeft.
Wij kunnen ons best indenken, hoe
Petrus en zijn mannen gegeneerd waren,
l2EHID3RHmHHBSBaMSSBKBI
en. verlegen om de prestige van hun
Meester. Na wat aarzeling, tracht Petrus
een woordje te plaatsen om de situatie
te redden: «Heer, vannacht waren er al
geen visschen!
Doch de Meester stoort zich niet aan
visschersverstand. Hij wacht op uitvoe
ring van zijn bevel, en kijkt in t oog van
Petrus. Natuurlijk,zegt deze er bij,
dat we op uw woord ook nu zullen uit
varen». Op het gegeven teeken stappen
allen hoofdschuddend in de booten en
roeien weg in volle zee.
De les heeft niet lang geduurd. Geen
half uur later of allen kwamen terug,
klein en beteuterd, deemoedig, en haast
beschaamd over de twee volle booten
visch, die zij in 'n haai en 'n draai met
scheurende netten hadden opgevangen:
op het woord van hun Meester!
De Meester zei slechts dit: «Van nu af.
zult gij menschen vangen»... De nieuwe
methode en de nieuwe richting kenden
zij reeds bij ervaring.
Hij moest er niet aan toevoegen: Wan
neer uw Meester jazegt, houdt u
aan zijn woord, en laat al uw visschers
verstand maar luidop neenzeggen,
als gij maar blindweg gelooft in het
woord van den Heer.
Na die éérste les hebben die vakman
nen begrepen, dat alle ondervinding en
vakkennis zonder den Heer en Mees
ter niets is.
Maar die les voor Petrus was ook voor
ons bestemd. Want de Meester heeft voor
alle tijden elk willen inprenten: Het ge
loof m Zijn Woord en het grondbeginsel
van alle apostolaat, ook in onzen moder
nen tiid: Dat er geen «neen» bestaat,
waar Christus ja gezegd heeft.
vv x j/v uuiirc.L
Een groot Katholiek Vlaming.
lCM r'i L
onthuld ls Dentfermontie
die wandelde in de eeuwige waarheid,
van klaarheid tot klaarheid, die groot was
door zijn woord en door zijn eerlijkheid.
Zijn woord was wijsheid en waarheid, het
was het woord van een onbaatzuchtigen
leider die alle offers bracht voor'zijn volk,
en daarom ook de studenten mocht aan
zetten tot liefde voor Vlaanderen. Zijn
eerlijkheid schonk overtuiging aan zijn
woord. Hij leed om hetgeen zijn geweten
hem oplegde.
Daarna vertelde
DOKTER SPELEERS
in een lange lezing over zijn vriend Dosfel
lijk hij hem leerde kennen in 't kollege
te Sint Niklaas en te Leuven.
Deze lezing was een heele brok ge
schiedenis der VlaaniSiChe beweging,
waarin Dosfel zulk een groote rol speelde.
Als derde spreker trad dan
WIES MOENS
op, die kort, opnieuw in aller geheugen
de wezenlijkheid van Dosfel aantoonde.
De «vroede» aderen «ener onvroede
stad, zegt hij, hebben het noodig geoor
deeld de gemeentelijke feestzaal voor deze
vrome hulde te weigeren. Die feestzaal
ware nochtans veel te min geweest om
de edele woorden over Dosfel te hooren.
Dendermonde is in hare kleingeestigheid
een merkwaardige stad, die al wat groot
is neerhaalt.
Telegrammen kwamen toe o.m.. van de
h.h. Catry, Jacobs, Franssen, Steverlynck,
Eirnest Claes, Stan Leurs, Heyndrickx,
van de HoogescKool voor Vrouwen, Felix
Timmermans, Anton Van de Velde, Staf
Declercq, Edward Peeters, enz.
Onder de aanwezigen in de stampvolle
zaal bemerken wij o. m. Mevr. Dosfel en
haar kind, Heyndrickx, de Eerw. Heeren
Baers, Bernaerts en de Mayer, de heeren
Orban en Borginon, enz.
DE STOET NAAR HET GRAF
In den piassenden regen.
In den namiddag begint het ongenadig
te regenen. En in dien piassenden regen
wordt, te 3 uur, de stoet gevormd, die
zich naar het kerkhof zal begeven, waar
het grafkruis van Dosfel een werk van
zijn familielid, beeldhouwer De la Fon
taine zal worden onthuld.
Het is een groote bronzen Kristus tegen
een arduinen wand, waarop men leest;
A. V. V.-V. V. K.
LODEWIJK DOSFEL
1881-1925.
Hij ruste in vrede.
Het kerkhof ligt een half uur buiten
de stad, en niettegenstaande het gure,
doorslechte weder zijn nagenoeg vijfhon
derd personen in den optocht aanwezig.
Onder de vele personaliteiten bemerk
ten wij hier nog, naast vele priesters en
paters, de twee zusters van Dosfel,- de
heeren Van der Spurt, Gravez, Bauer,
Arthur Meulemans, Samuel De Vriendt,
Ernest Van der Hallen, Romsée, Lefèbvre
van V. O. S., Amter van het Davidsfonds,
Stan Leurs van V. T. B., enz.
En het regende, het regende maar voort
en al maar erger, toen de goede vriend
van Dosfel, de E. H. Seys, een Onze Vader
en een Wees Gegroet voorbad en binst
WIES MOENS, onder een regenscherm
(Zie vervolg onderaan 3* kolom.)
De gToote Dosfelhulde die ter gelegen
heid van de onthulling van zijn graf
monument te Dendermonde plaats had,
werd ingezet met een academische her
denkingsplechtigheid in... een kinemazaal.
Het stadsbestuur had namelijk uit edel
patriotisme de gemeentelijke feestzaal
voor de hulde aan een der grootste ras
echte Vlaamsche zonen van Dender
monde geweigerd.
De vergadering, waarop verscheidene
redenaars het woord namen en getuigden
voor den grooten man, ging in den loop
van den voormiddag door. 's Namiddags
had de onthulling plaats van het graf
monument.
Alvorens wat meer te zeggen over de
verschillende punten van dezen dag, wil
len wij hier beknopt Dosfel's leven en
streven samenvatten.
WIE WAS DOSFEL?
Dosfel, een der vijf kinderen van een
geneesheer, werd geboren op 15 Maart
1881. Toen hij vijftien jaar was, had hij
rijn Latijnsche studiën reeds achter den
rug. Hij studeerde een jaar wijsbegeerte
bij de Eerw. Paters Jesuieten te Namen,
waarna hij te Leuven promoveerde tot
doktor in de rechten.
Terug in zijne geboortestad, stichtte hij
den studentenbond Jong maar moedig
schreef gedichten, tooneelstukken en ver
scheidene artikels in tijdschriften als
Met Tijd en VlijtJong Dietschland
■Averbode's Weekblad», «Onze Jeugd»
en andere.
Dosfel was ook een overtuigend rede
naar en een groot geleerde, die o.m. veel
heeft bijgedragen tot de vervlaamsching
onzar rechtstaal.
Hij was een nederig, voorzichtig
mensch, een voorbeeld van naastenliefde,
zelfs tegenover dezen die hem later zoo
wreed zouden martelen.
Bij vele grooten is het best enkel hun
wetenschap of hun kunst te beschouwen
en hun persoonlijk leven in het doodboek
te laten. Niet zóó bij Dosfel! Zijn woord
was als zijn leven, zijn leven als zijn
woord: zijn katholicisme leidde al zijn
daden.
Onder den oorlog aanvaardde Dosfel
een professorszetel aan de door de Duit-
sehers vervlaamschte hoogeschool te
Gent. Hierin, lijk in alles, liet hij zich
leiden door zijn geweten.
En hierom werd hij na den oorlog tot
tien jaar gevangenisstraf en tien jaar
bsrooving zijner burgerrechten veroor
deeld.
Op 19 December 1920 moest men hem
om gezondheidsredenen in vrijheid stellen.
Na zijn huwelijk in '22 is deze groote
Vlaming en katholiek gestorven op 27
Ikcember 1925.
Hij, de groote kindervriend van Den
dermonde, liet een meisje van tien
jhaand. een klein Lutgardisken, en een
hoogstaands echtgenoote achter.
Hst v;as dus in de kinemazaal
Schellekes dat de Heer Victor Leemans
o® 10.30 uur
BE MORGENVERGADERING
®9cnde door allen te verwekomen en
!®t»reenvolgens het woord aan Prof.
rjös, Dokter Speleers, Wies Moens en
*®toon Van der Plaetsen dis meest-sr-
11 gedichten van Dasfel voordroeg
verkenen.
«at sprak
PROFE8RCR DAELS
h in rijn rade toonde hij aan hos Dosfel
nian was, dis streed met ópen vizier,
Vpra?2ei*k die
omhuld.
Nog nooit heeft de Volkenbond, zoo
veel verwachtende belangstelling ge
kend van de wereld als in de loop
van de laatste dagen, met betrek
king tot de zeer netelige Abessijnsche
kwestie. Met bange spanning wordt
allerwege de vraag gesteld of de oor
log nog zal kunnen vermeden wor
den. Hoop op een vreedzame regeling
wordt na enkele uren gevolgd door
het somberste pessimisme. Kenmer
kend voor het verloop van de bespre
kingen is het telkens weerkeerende
verschijnsel van Italiaansche berich
ten, die de bemoedigende klank van
een groote rede doet ophouden van
trillen en uitdooft. Telkens men een
gedeeltelijke oplossing nabij schijnt,
komt dondergeratel de belofte van
mooi weer verstoren. De houding van
Italië tegenover het streven van Ge-
nève doet ons denken aan een mach
tige, satanische spotlach. Mussolini is
als de reus, die grijnslachend op een
groep divergen neerziet, die alle mo
gelijke moeite hebben om een zware
last te torsen en naar een zeker doel
te verplaatsen, en die met een klein
stootje van zijn reuzenvoet, die last
weer terugbrengt op zijn uitgangs
punt. Want we mogen ons afvragen
of we ten overstaan van het hier ge
stelde probleem reeds een stap verder
zijn dan drie, vier maand geleden.
Het begin van de besprekingen
werd gekenmerkt door het tweege
vecht Aloisi-Jèze die tot bittere bit
sigheid van weerszijden leidde. Wan
neer de eigenlijke vertegenwoordiger
van Abessijnië, Tecle Hawariate, op
kalme, rustige wijze het standpunt
van zijn land uiteen gezet had, zeg
gende dat het zijn grenzen gretig
openstelde voor de beschavende in
vloed van de Europeesche landen,
maar dat het sterk hield aan het be
houd van zijn zelfstandigheid, toen
was ook die bitsigheid weer verdwe
nen. De rede van Samuel Hoare, die
krachtig en reaalpolitisch was, bracht
opluchting. De Britsch Minister van
Buitenlandsche Zaken, zegde dat zijn
land gehecht bleef aan de Volken
bond en dat het ook alles zou doen
om de Volkenbond in stand te hou
den. Daartoe echter is vereischt de
solidaire samenwerking van alle le
den. Het Volkenbondspact moet vol
ledig toegepast worden. Indien dat
alles niet kan bereikt worden, dan
zou het ook niet onmogelijk zijn dat
Engeland zich terugtrok en de laat
ste brug opblies die haar met het
vasteland verbond.
Daarop kwam Laval aan de beurt
die weer voor een oogenblik het op
timisme in de gebouwen van de
Volkenbond bracht. Maar ten koste
van welke tragische strijd! Frankrijk
moest kiezen tusschen de bondgenoot
Italië en de bondgenoot Engeland.
Het was al maanden aan het schip
peren om zich niet te verbranden
noch met het eene land noch met
het andere. Doch Engeland verdedig
de niets minder dan de politiek die
Frankrijk ten koste van veel moeite
zelf gevolgd had. Zoo was Laval ook
verplicht te bekennen: Wij zijn al
len gebonden door onze solidariteit,
welke onze plicht zal vaststellen. Onze
verplichtingen zijn in het pact vast
gelegd. Frankrijk zal er zich niet aan
onttrekken.'». Om de volle beteekenis
van deze woorden te begrijpen, moet
men weten dat hiermee Frankrijk
zich akkoord verklaard met de toe
passing van de sancties voorzien in
artikel 16 van het Volkenbondspact,
wanneer het zich hiertegen maan
denlang verzet heeft. De rede van de
IBBBiaBiiaBSaBBBBXBlSaSSaBSB
Alle Katholieke Middenstanders
en Burgers naar het Provinciaal
Middenstandscongres op Zondag
6 Oktober te Roeselare.
Morgens: Sectievergaderingen.
Namiddags: Optocht en Feest-
vergadering met o.m. Oud-Minister Sap.
Reeds herhaaldelijk hadden we dc ge
legenheid te wijzen op het Provinciaal
Middenstanderscongres van ZONDAG 6
OKTOBER A. S. TE ROESELARE.
Katholieke Middenstanders en Burgers!
Wilt ge over de actueele vraagstukken
die den Middenstand aanbelangen een
klaren kijk hebben, wilt ge toonen dat
ge bekommerd zijt met uw eigen stands-
belangen, wilt ge aan den Middenstand
de plaats zien toegewezen die hem toe
komt, wilt ge op economisch, fiskaal en
sociaal gebied behandeld worden zooals
het moet, wilt ge bctoonen dat ge Katho
liek en Vlaamsch zijt, wilt ge aan de Re
geering bewijzen dat ge als één man staat
achter uw leiders, allen dan op naar dit
Congres dat speciaal voor U belegd is.
Allen in den optocht achter de vlag van
uw plaatselijken- of van uw gewesthond,
allen naar de algemeene feestvergadering
waar o. m. de Heer Oud-Minister Sap het
woord zal voeren
Geef vandaag nog uw naam op aan den
Secretaris van uw bond, opdat alle noo-
dige schikkingen zonder dralen zouden
kunnen genomen worden.
Allen naar Roeselare op 6 Oktober a.
IS^BRlBBBBBBaSEPSSiBBBBaaBBB
GE ZIJT OVER ONS BLAD TEVREDEN!
NA LEZING, SCHCIF HET IN HANDEN
VAN EEN GEBUUR OF VRIEND. ZOO
HELPT GE ONS.
aasssnvBssaaBBBBflBBSsBBBaaaB
versteken, een treffende gelegenheidsrede
uitsprak, waarin hij wees op de be
teekenis van den grooten doode, dichter,
man van geloof en strijder voor zijn volk.
Moge Dosfel voor ons bekomen de
kracht en den adel van zijn leven, moge
zijn warm hart kloppen aan het onze!
Dosfel;besluit spreker, wij rouwen
niet om U, die ons een licht zijt en een
trots in vele dingen. Wij eeren U. Wij
vergeten U nooit!
Na deze treffende toespraak betuigde
de familie Dosfel haar oprechten en ont
roerden dank voor deze edele hulde er.
dit vrome rechtsherstel van Vlaanderen.
E. H. Ra es bad dan tot slot van dezen
dag nog een innig Onze Vader», doot
allen medegebeden rond de kille graf
tombe, waarop de heerlijke bloemenkran
sen werden neergelegd, als kinderlijke
hulde van een dankbaar en naar recht
en grootheid strevend volk.
Heer Laval zal wel eèn heel koel bad
zijn geweest op de Fransch-Italiaan-
sche vriendschap, maar anders kon
hij toch niet spreken.
Zooals we zegden was er een ziertje
optimisme te Genève te bespeuren.
Doch de Föhnde woestijnwind,
die uit het Zuiden xoaait heeft het
spoedig weggevaagd. Twee dagen na
de rede van H. Laval vernemen we,
dat de Italiaansche Ministerraad zou
overwogen hebben, zich uit de Vol
kenbond terug te trekken, 'n Nieuwe
bedreiging, zooals de zoovele andere
die reeds voorafgegaan zijn, doch die
wel de noodige reactie zal wekken in
de Volkenbondsmiddelen. Waarschijn
lijk beoogt Mussolini hiermee het
zaaien van verdeeldheid onder de le
den, ten einde de solidariteit te bre
ken die in de laatste dagen scheen
te heerschen. Maar dat hij de daad
bij het woord zal stellen desnoods,
weten we ook. We weten dat hij reeds
gezegd heeft, dat hij wil toonen, dat
hij steun kan vinden bij andere lan
den dan die, welke lid zijn van de
Volkenbond! En is het stilzwijgen en
de afzijdigheid van Duitschland en
Japan geen bewijs, dat we hier met
bondgenooten of minstens met be
lang engenooten van Italië te doen
hebben. Voor deze houding kan alleen
maar volgende verklaring gevonden
worden: Italië zal voorgesteld hebben
aan Duitschland: Laat mij doen in
Oost-Afrika, ik zal V ook niet in den
weg staan als gij zult streven om uw
koloniën terug te winnenen tot
Japan: Bemoei U niet met Abes
sijnië, ik zal me ook niet inlaten met
uwe aangelegenheden in China en
tegenover Rusland.En als Italië
zich zal teruggetrokken hebben, zal
ook Engeland niet zeggen: «Foert, ik
heb den brui aan dit gevaarlijke
en in discrediet geraakte instituut
(«Daily Mail*). Dat de Continentalen
zelf him zaken beredderen. Ik heb
goddank nog de noodige macht om
de mijne te regelen? Want dat En
geland meer dan economische voor
deden zou schenken aan Italiëmo
gen we niet verwachten. Daarvoor
vreest het te zeer de openbare mee
ning in Indië,
En Italië! Het is duidelijk dat het
niet zal tevreden zi n vooraleer het
politiek en econom sch meester is
over Abessijnië. En s Zijn reeds ge
neigd de zeer versp vide meening te
beamen, dat Mussoli '.i de geheele ive-
reld op stelten geze heeft niet zoo
zeer om de stoffeliy e voordeden die
hij uit de verover v.n Abessijnië
zou halen, maar te toonen hoe
machtig Italië geworden is in zijn
handen. Mussolini zou de oorlog wil
len om de oorlog!
En de schuld van de troebele toe
stand die we nu meemaken? Die is te
vinden in de onrechtvaardige verdee
ling van de koloniën over de wereld.
Het zijn de koloniën die hoofdzakelijk
de grondstoffen leveren voor de geïn-
dustrializeerde landen van Europa.
Die ongelijkheid bestond reeds in
1914 en is een van de oorzaken ge
weest van de groote wereldkrijg
maar door de vredesverdragen van
1919 is die ongelijkheid nog ver
scherpt. Sir Hoare heeft in zijn groote
rede te Genève de herverdeeling van
de grondstoffenbronnen voorgesteld.
Langs deze deur alleen kan de weg
uit de huidige benarde toestand ge
vonden worden. Bidden we met de
Paus opdat God de vertegenwoordi
gers der groote landen in deze zin
verlichte!
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
aBBSBËEBSBSBBaaSaaSBBBSB
LEUVEN
INSCHRIJVINGEN.
Vanaf Maandag 23 September tot 26
Oktober aanstaande (Zaterdagen en Zon
dagen Uitgenomen), kunnen de jongelin
gen, die van af Oktober aanstaande de les
sen der Universiteit wenschen te volgen,
hunne inschrijving nemen in de Universi-
teits-Halle, Kraekenstraat, 4, van 10 tot
12 uur en van 15 tot 16 uur.
Zij worden verzocht geen huurcontract
voor kwartier te onderteekenen zonder
voorafgaande toelating, overeenkomstig
artikel 21 van het Algemeen Reglement
der Universiteit.
De studenten die bij burgers hun intrek
nemen, moeten, vooraleer een kamer te
huren, aan den Onder-Rektor der Univer
siteit den naam, het beroep en het adres
(straat en nummer) der personen, bij wie
zij wenschen in te wonen, opgeven.
Na 10 November worden de kosten van
de inschrijving of van de opneming op de
lijsten verdubbeld voor degenen die zich
zonder wettige reden te laat aanmelden.
Na dienzelfden datum en zonder dezelfde
wettige reden, worden de studenten die
tijdens een der vorige schooljaren inge
schreven waren, niet meer op de lijsten
opgenomen.
4BSÜ3BBEBBBBBBBCBBEB9BBIEBQB5B
ZILVEREN MUNTSTUKKEN
EN OUD ZILVER OUD
GOUD EN FRANSCH GELD
aan de hoogste prijzen.
M. KESTELOOT
Wekelijks den Vrijdag van 8 tot
12 u„ bij KAREL DEGROOTE,
Tramstatie, Gr. Markt, Poperinge.
OUD GEKEND HUIS:
M. KESTELOOT Tel. Nr 1.
Wisselagent KOMEN.
'ISBHBlHBMEESaSZBEEBStCCEEClI
VERLATEN ZIELEN van het vagevuur
helpt degenen die mij helpen school en
patronaat te bouwen. Postcheck 139.485,
PE&toor Renson te Xhendelesse.
«asffzusaEsnseaTssaïsxjEmzuE;
op posccheck 15.570 van Sansen-Vanneste,
Poperinge, cn van nu tot einde jaar wordt
ons blad U wekelijks per post besteld.
Voor Frankrijk 10,50 Be!g. franken;
voor Amerika 16,50 frank, op te zenden
per internationaal postmandaat.
IN DEN VOLKENBOND
TROUW AAN HET PAKT
Na de rede van den Heer Laval, rede
waarvan wij verleden week onder rubriek
Laatste Berichten reeds een korte mel
ding maakten en waarin de Heer Laval
bevestigde dat Frankrijk en Engeland het
eens blijven betreffende de collectieve vei
ligheid, de vreedzame beslechting van het
geschil, dat Frankrijk onvoorwaardelijk
trouw blijft aan het Volkenbondpakt en
zijn verplichtingen niet zal ontduiken,
hebben nog andere staatslieden het woord
genomen om hun trouw aan den Volken
bond te betuigen.
In zelfde zitting verklaarde de vertegen
woordiger van Indië dat zijn land ten
zeerste verontrust is om de huidige moei
lijkheden en zegde dat de wereld zich op
een kruispunt der wegen bevindt.
De vertegenwoordiger van Chili sprak
voor den vrede en de afgevaardigde van
Zuid-Afrika beaamde het standpunt van
Engeland.
Zaterdag hield de Volkenbond een nieu
we algemeene vergadering. Heer Litvlnof,
afgevaardigde van Rusland, sprak ten
gunste van een bestendige vredesconfe
rentie en hield voor dat een Europeesche
Unie de beste waarborg van verstandhou
ding zou zijn. De Volkenbond mag als
werktuig van den Vrede niet onbruikbaar
worden gesteld.
De vertegenwoordigers van Portugal, de
Balkan-Entente en Letland bevestigden
hun trouw aan den Volkenbond.
In zelfden zin spraken de afgevaardig
den van Finland, Turkije, Canada, Nieuw-
Zeeland, Honduras en Afghanistan.
ITALIAANSCHE MINISTERRAAD
ITALIË KAN NIET TERUG
Zaterdag 14 September, in den morgen,
hielden de Italiaansche Ministers eèn Ka
binetsvergadering onder voorzitterschap
van Mussolini. Mussolini hield er een uit
voerige uiteenzetting van den militairen
en politieken toestand.
Hij verklaarde er dat het Italiaansch
leger sterk genoeg is om het hoofd te bie
den aan om het even welke bedreiging. De
Duce besprak de redevoeringen van den
Heer Laval en van den Heer Hoare. Hun
verklaringen waren geen bevreemding in
Italië en dit land wil de vriendschap hel
pen verstevigen met Frankrijk, in het be
lang van de Europeesche samenwerking.
Deze samenwerking mag niet gebroken
worden door een koloniale aangelegenheid,
of door het treffen van sancties, die vroe
ger niet getroffen werden in ernstige ge
vallen.
Na al de opofferingen die Italië zich
heeft getroost mag geen compromis-voor
stel worden aanvaard. De militaire maat
regelen in Oost-Afrika worden uitgebreid.
In de raad werd eveneens onderzocht of
bij gebeurlijke sancties Italië den Volken
bond zou verlaten.
Dit wil duidelijk zeggen dat Italië, of
liever Mussolini, niet achteruit wil of kan,
en dat het ten allen prijze Abessinië wil
veroveren.
DE NEGUS VAN ABESSINIE
WIL CONCESSIES DOEN
De Negus of Keizer van Abessinië hield
een radiorede, speciaal bestemd voor Euro
pa en Amerika. In zijn rede weerlegde hij
de Italiaansche beschuldigingen en ver
klaarde bereid te zijn alle concessies te
doen zoo deze stroken met de waardigheid
en de eer van zijn land. Abessinië wil al
leen rechtvaardigheid.
DE CONCESSIE TOEGEKEND
AAN DEN HEER RICKETT
De Heer Rickett, die een concessie tot
uitbating der grondstoffen van ongeveer
de helft van Abessinië verkreeg van den
Keizer van Abessinië zou nu hebben ver
klaard dat hij de toegestane concessie
houden zal, dit in weerwil met wat vroe
ger daarover werd gezegd.
Volgens hem zou alleen het Internatio
naal Gerechtshof van Den Haag een uit
spraak over deze kwestie kunnen doen in
geval Italië, na zich meester te hebben
gemaakt van Abessinië, die concessie zou
willen afnemen.
HET ABESSIJNSCH MOBILISATIE
BEVEL LIGT GEREED.
Welke straf de weigeraars wacht.
Uit betrouwbare bron werd gemeld dat
het mobilisatiebevel van de Abessijnsche
Regeering gereed gedrukt ligt en zal uit-
geplakt worden als Italië de verzoenings
voorstellen niet aanvaardt.
Behalve de reeds opgeroepen mannen
zouden er nog 750.000 onder de wapens
geroepen worden.
De Gouverneur van Harrar zou reeds
alle vallede mannen onder de wapens
hebben geroepen en degenen die weigeren
zullen, in vrouwenkleeding gehuld, door
hun stad o£ dorp gesleept worden en dan
opgeknoopt.
VEEL VREEMDELINGEN WILLEN
DIENST NEMEN IN HET ABSES-
SIJNSCH LEGER
Enkele Belgische officieren aangeworven.
Merkwaardig is het groot getal vreem
delingen, waaronder duizenden Europea
nen, die zich aanbieden om dienst te ne
men in het Abessijnsche leger, wijl Mus
solini in Griekenland tfacht soldaten aan
te werven voor Oost-Afrika en hen foo
lire per maand belooft (1 lire 2,50 fr.).
Niet min dan 5.COO Ieren, 3.000 Fran-
schen, honderden Engelschen, Duitschers,
Russen, Brazilianen, enz., liebbsn hun
diensten aangeboden aan den Negus van
Abessinië. Slechts weinigen werden ech
ter aanvaard.
Een twintigtal Belgische gepensionneer-
de officieren, waaronder kolonel Reul,
'hebben ook hun diensten voorgesteld en
werden aangeworven.
Deze officieren werden gewaarschuwd
van wege de Belgische Regeering dat zij
die niet ten volle voldaan hebben met hun
militaire plichten in België, strafbaar zijn.
Dit heeft hen echter niet weerhouden en
zij hebben laten weten dat zij nimmer
meer in België zullen terugkeeren.
Boven hun hoofd hangt ook de bedrei
ging van wege het Italiaansch leger dat
alle Europeanen die mochten gevonden
worden, strijdend tégen Italië, onmiddel
lijk zullen gefuslijeerd worden.
BE VERZOENINGSKOMMISSIE
IIEEFT EEN FORMULE GEVONDEN.
ITALIË ZOU ZE VERWERPEN
EN ABESSINIË ZOU ZE AANVAARDEN.
De Verzoeningskommissie of Kommissie
der Vijf zou het eens zijn geraakt en een
formule gevonden, die naar haar oordeel
belde partijen zou kunnen bevredigen.
De Volkenbond moet die formuul be
spreken en een definitief b" "uit treffen.
De juiste inhoud van c' verzoenings
voorstellen werden nog niet bekend ge
maakt, enkel de groote trekken werden
losgelaten.
De Souvereiniteit van den Negus zou
worden geëerbiedigd maar een toezicht
zou worden ingevoerd door den Volken
bond over het land. Italië zou worden be
last met de invoering van enkele hervor
mingen. Enkele tegemoetkomingen van
ekonomischen en politieken aard zouden
aan Italië toegestaan worden. Abessinië
zou verplicht zijn enkele vreemde raadge
vers te aanvaarden. Italië zou er het
meest van leveren.
Die voorstellen blijven evenwel vatbaar
voor eventueele wijzigingen. De tekst er
van werd aan beide partijen bekend ge
maakt.
Volgens betrouwbare berichten zou de
Regeering van Abessinië die voorstellen
aanvaarden.
Het zelfde mag niet gezegd vanwege
Italië. Mussolini wil van geen compromis
weten maar wel van een Italiaansch man
daat over Abessinië Men ls er van over
tuigd dat de Italiaansche Re-geering de
voox'stellen zal verwerpen. Een definitief
besluit zal echter maar getroffen worden
in een Kabinetsraad die bijeengeroepen
werd op Zaterdag 21 September.
De uitslag hiervan is evenwel niet te
betwijfelen daar men in de Italiaansche
middens de voorstellen als bespottelijk
aanziet; Italië zal ze dus heel waarschijn
lijk verwerpen.
WAT ZAL VERDER GEBEUREN.
Nadat beide partijen de verzoenings
voorstellen zullen hebben verworpen of
aangenomen zal de Volkenbond moeten
besluiten welke houding hij zal aannemen
tegenover die landen.
Gaat Italië over tot den aanval, dan
kan de Volkenbond besluiten tot het tref
fen van sancties die van financieelen, eko
nomischen of militairen aard zijn.
Sancties kunnen alleen getroffen wor
den als zij met algemeene stemmen wor
den goedgekeurd in den schoot van den
Volkenbond.
Het wordt lederen dag duidelijker dat
Engeland erop zal aansturen op het tref
fen dier sanct'es en desnoods al zijn
vlootmaeht ter beschikking zal stellen. De
militaire maatregelen die het treft zijn
hiervoor sprekend genoeg.
De grootste doorslag zal evenwel de
houding van Frankrijk zijn die de vriend
schap van Italië en Engeland zou willen
behouden en alle sancties vermijden. In
dien Frankrijk met Engeland zal beslui
ten tot het treffen van sancties, schijnt
dit in ieder geval niet te gebeuren zon
der dat Frankrijk -belangrijke verzekerin
gen verkrijge van wege de Engelsche Re
geering voor zijn eigen veiligheid en voor
het handhaven van de onafhankelijkheid
van Oostenrijk.
MUSSOLINI IS ZONDER VREES.
In een intervieuw toegestaan aan een
journalist heeft Mussolini verklaard dat
de wil van Italië enbuigzaam is en geen
vrees koestert voor vreemde legermach
ten.
Als men sancties treft, verklaarde hij
nog, zal dat een oorlog beteekenen tegen
Italië. Dan ook zal de kaart van Europa
worden herzien
Van zijn onderneming wil hij niet af
zien, zegt Mussolini, al moest Italië vech
ten tegen geheel de wereld.
IS MUSSOLINI
STAATSGEVAARLIJK
Oorlog om den ondergang van het
Fascisme te stutten?
In veel kringen houdt men ook staande
dat Mussolini zoo houdt aan dien oorlog
om de ondergang van het Fascisme te
stutten en het mislukken van zijn politiek
te verduiken.
Immers sedert 1925 is nimmer een be
grooting nog in evenwicht gebracht ge
weest. Telken jare werd een tekort op de
begrooting vastgesteld van een gemiddelte
van 5 milliard lire per jaar. Op ekono-
misch gebied is zijn werking ook een mis
lukking gebleken en om de mistevreden
heid van zijn volk te vermijden, heeft hij
dan het nationaal gevoel van zijn volk
zoo hoog opgedreven voor de verovering
van Abessinië, dat hij door zijn hoogdrave-
rij niet meer achteruit kan.
Anders bleef er zedelijk nog weinig over
op het krediet van het Fascisme.
Anderzijds werd ook gemeld dat de Ita
lianen met geen zoo groot geestdrift
naar het vermoedelijk slagveld worden ge
stuurd. De moeders en vrouwen zijn ver
van geestdriftig gezind, wat begrijpelijk is.
DE KONING
ZOU MET MUSSOLINI
NIET AKKOORD ZIJN?
De Koning en enkele Ministers zouden
ook een oorlog willen vermijden, aldus
werd toch verteld, en de Koning zou zelfs
reeds het inzicht hebben gekoesterd Mus
solini te dóen aanhouden als staatsgevaar
lijk.
ZIJN KERELS ALS MUSSOLINI
WEL NORMAAL?
Als men het leven en het gedoe van
Mussolini nagaat, vraagt men zich met
vrees af, of die kerel van wie zooveel in
vloed uijgaat, wel normaal denkt en han
delen kan?
Zou zulk hoogdravende kerel, die dui
zenden en duizenden menschen ter slach
terij wil sturen en wellicht een nieuwe
wereldoorlog doen ontstaan, niet beter in
een gevang of een krankzinnigengesticht
tehuis hooren? De Vrede, die zoo moeilijk
behouden wordt, zou er alle geval veel
bij winnen.
De beroemde specialist voor tropische
ziekten, Prof. AJdo Casella, werd door
Mussolini met de leiding van den gezond
heidsdienst van het Italiaansche leger
befest.
144 ENGELSCHE OORLQGS-
BODEMS IN DE MIDDEL-
LANDSCHE ZEE
De troepenbewegingen gaan steeds voort
van weerszijden.
Abessinië versterkt zijn grenzen. In de
nabijheid van Italiaansch Somaliland zijn
meer dan 1C0.ÜGO mannen samengetrok
ken. Aan de grenzen van Erythrea zijn
ook groote troepenmachten aanwezig.
De opgerichte verdedigingswerken zijn
zeer talrijk. Vliegpleinen werden zelfs ge
maakt. Van zoodra de Italianen zullen
overgaan tot den aanval zullen groote vu
ren aangestoken worden op de hooge top
pen van de bedreigde streek.
Italië verscheept gedurig nieuwe troepen
en materiaal in naar Erythrea en Somali
land. De Italiaansche troepen staan ge
reed tot den aanval. Deze kan niet gedaan
worden vooraleer het regenseizoen op
houdt, dat voorzien wordt met 27 Sep
tember e. k.
Nieuwe banen naar de Abessijnsche
grenzen werden aangelegd. Langs deze we
gen volgen de eene regimenten, batterijen,
tanks, vrachtwagens, op elkaar. Een nieu
we lijn van forten werd aangelegd.
De toestand der gekwetsten bij een mo
gelijken oorlog zal deerniswekkend zijn
daar in die streken tal van hyenas en jak
halzen rond zwerven, zonder rekening te
houden met grootere wilde dieren, die de
gekwetsten des nachts zullen verscheuren
als zij niet tijdig kunnen gered worden.
WAT ZAL ENGELAND DOEN?
De belangrijkste militaire maatregel is
deze van Engeland die een ongehoorde
macht van oorlogsbodems in de Middel-
landsche Zee heeft samengetrokken. Niet
min dan 144 oorlogschepen, zware slag
schepen, moederschepen voor vliegtuigen,
kruisers, torpedojagers, onderzeeërs, enz.
zijn er samengetrokken op de belangrijk
ste punten der zee, namelijk te Gibraltar,
Alexandrië, Suez, Palestina, Aden. Onder
deze schepen bevinden zich de Renown
en de Hoodvan 32.000 en 42.000 ton.
De meestë schepen van de vloot die ge
woonlijk in Engeland blijft, werden er
heengestuurd.
De garnizoenen van Malta, Alexandrië,
Aden, enz:, werden ook versterkt.
Dit bewijst dat Engeland in ieder geval
Italië niet goedwillig zal laten begaan en
op het ergste is voorbereid.
HOE EEN OORLOG TUSSCHEN ITALIË
EN ENGELAND ZOU BESLECHT
WORDEN.
Volgens deskundigen zou de Italiaan
sche oorlogsvloot in ieder geval niet be
stand zijn tegen de Engelschen die dan
de groote Italiaansche steden der kust
zou kunnen bedreigen met 118 zeer zware
kanonnen.
In Italië zegt men die vloot niet te vree
zen en beweert men er dat zij zou moeten
wijken voor de luchtaanvallen. Er dient
hier opgemerkt dat ook de Engelschen
sterke luchtmachten bezitten.
Anderzijds kan het Suez-kanaal voor
Italië gesloten worden. Die sluiting kan
geschieden in enkele minuten. Alsdan zou
Italië zijn transportschepen rond de Kaap
der Goede Hoop moeten heenzenden, wat
een ommetoer beteekent van ongeveer
10.000 kilometer, wat aanzienlijke kosten
zou bijbrengen, als zij dan nog door de
straat van Gibraltar heen kunnen, die
ook door Engeland bewaakt is.
DE ITALIAANSCHE REGEERING
TREFT FINANCIEELE MAATREGELEN
Om het hoofd te kunnen bieden aan de
kosten van den oorlog, heeft de Italiaan
sche Regeering belangrijke maatregelen
moeten nemen.
Een krediet van 337 millioen lire werd
goedgekeurd voor de uitbreiding der Ita
liaansche vloot en vooral voor de bevoor
rading in petrool.
Een leening zal uitgeschreven worden,
aan 5 met storting van 95 van de
nominale waarde. Het bedrag der leening
werd niet bekend gemaakt.
De belasting op het inkomen werd ver
hoogd. Een taks werd gelegd op het goe
derenvervoer.
De Italiaansche Regeering verklaart
over een bedrag van 12 tot 15 milliard lire
te kunnen beschikken om de kosten van
den oorlog af te dragen.
DE ITALIAANSCHB CONSULS
VERTREKKEN UIT ABESSINIE
Vier Italiaansche Consuls die zich in
het binnenland van Abessinië bevonden,
hebben maatregelen genomen om het land
te verlaten. Anderzijds verlaten bijna a!le
vreemdelingen Abessinië.
Uit Malta zijn alle vrouwen en kinde
ren der aldaar in garnizoen zijnde Engel
sche officieren en soldaten vertrokken.
WAT STAAT BELGIE TE WACHTEN
IN DEZEN TOESTAND
Hooger hebben wij reeds gemeld dat de
Volkenbond geen sancties kan treffen als
niet een algemeene goedkeuring hiervoor
werd gevonden in zijn schoot. Die sanc
ties kunnen van miiitairen, financieelen
of ekonomischen aard zijn, zeifs ook
principieel
Wordt geen goedkeuring ervoor verwor
ven dan hoeft België ook geen verplich
tingen ter dier zake op zich te nemen.
Beide partijen, hier Abessinië en Italië,
moeten het dan onder elkaar uitvechten,
met mogelijke vrijwillige tusschenkorr.st
voor derden.
Worden er sancties getroffen, op mili
tair gebied, dan nog is België van zoo
klein bedied dat hét ook zijn verplichtin
gen zou kunnen vervullen op een andere
wijze.
Onze Regeering kan ten andere ook niet
besluitefl tot het treffen van militaire
sancties, het is het Parlement dat zulks
meet bekrachtigen.
Niets bediedt dus dat België ook "f®®*
zakelijk in een mogelijken oorlog moet Be
trokken worden. Dit zal dan ook voldoen
de zijn om allerlei geruchten over «noP-
lisatie, verlenging van die^tphcht. enz.
den kop in te drukken. Dat lédereen i.uj
het hoofd koel houde.
Zie vervolg op 2° Mui