Gewichtige Gebeurtenissen
voor het Katholiek Partij
wezen in Belgie
Katholiek Nieuws
Japansch-Chineesche Samenwerking
Waarheen leidt het nieuwe spoor
De eerste beslissingen
van het Directorium van het blok
der Katholieken
HET immmKmsim
Ruwe huid
Belangrijk© rede
van Koning Leopold Eil
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
foe, Menschen,
helpt mee...
Ministerraad onderVoorzitterschap van den Koning
NAAR DE OPZEGGING VAN HET
FRANSCH-BELGISCH
MILITAIR AKKOORD
De laatste vergadering der oude Katholieke Unie
HOE ZAL HET NIEUW
KATHOLIEK PARTIJWEZEN
IN BELGIE ER UITZIEN?
INTERNATIONAAL OVERZICHT
Een intervieuw
niet Volksvertegenwoordiger L. DELWA1DE
't Gezaghebbend Antwerpsch Kamerlid verkeugt zich
over de samenwerking tusschen Rex en V. N. V.
De belangrijkste rede sedert het Verdrag
van Versailles, zegt de Fransche Pers
Aigemeene instemming en tevredenheid in Beigië.
De Fransche Pers ietwat duizelig..
WE ZENDEN ONS BLAD
De Ministerraad
Dg BIL'2 VAN DEN KDNIKG
like eenzijdige politiek
verzwakt onzen toestand
in het buitenland. -- Doei
onzer politiekOorlog te
vermijden. -- Een uitslui
tende Belgische politiek
dient nagestreefd
Z0NDAG 18 OKTOBER 1936.
JP"
«DE HALLE
Katholiek Weekblad van leper
BureelI
Boterstraat, 17, IEPER. 5
I ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per po«t)
ginnenland 19.fr.
geigisch Kongo 40.fr.
frankrijk 40.fr.
5 ^|Je andere landen 60.— fr. S
g
iiiiiiiiiiiiUiiiiiiinuHiuniMiuuiiiiiiiniil
12 BLADZIJDEN: 35 CENT.
4' JAAR. N 42.
HALLE
puiiiiflitHitiuttii!{tiiiiiiifliiiiiuiimiiuiMi::i»iiii.,ii;iiM,i:imiii<i)iiE2iiiii>is
EE
1 TARIEF VOOR BERICHTEN:
g Kleine berichten pe, regel 1.— fr. g
g 2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
§1 Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr. g
Drukker-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Poperinga
Tel. Poperinge Nr 9
Poatcheckrekening Nr 155.70
p Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
S Annoncen zijn vooraf te betalen en p
g Kleine berichten (minimum) 4.fr.
moeten tegen den Woensdag avond p
M ingezonden worden. Kleine be- g
f| richten tegen den Donderdag noen. g
.^nu«miiiuiianiiimHniniimii;ii.;ii;uiiBü!;;iiiu!unuffli!inaiitaBii!iiS
SSB
Want morgen ls 't groote Missiedag.
Morgen wordt over geheel de we-
re;d. in al de kerken, onder al da
Missen, gesproken over ons Missio
narissen op den vreemde.
U moeten ze daarvoor niet wakker
fchudden; want gij zijt wakker.
Gij kent die zaken.
Ginder, in zóó veel landen, zitten
j jtoj zóóveel menschen, die van God
poch gebod weten.
Die er maar op aan leven, naar hun
tijen goesting, en van toelen noch
Razeil weten.
Die nooit van Onzen Lieven Heer
hcorden spreken... Die geen benul
iiebben van den Hemel of den weg
paar den Hemel.
Die er niet komen kunnen.
Wij zijn eigenlijk bedorvelingen.
V,*ij weten hoe wij er geraken moeten.
En als wij er niet geraken, dan is 't
onze eigen schuld.
Zij niet. Zij weten niet beters.
Laat die menschen toch niet voort
sukkelen en dooien.
Helpt hen. Helpt mee. om hen op
denzelfden weg te brengen als wij.
Buizende en duizende mannen uit
ons eigen land zijn naar ginder al
vertrokken.
Missionarissen die ginder kerken
touwen, heidenen onderwijzen en
doopen, heele dorpen christelijk ma
ken.
Broeders, die bij ons in 't veld, op
den werkwinkel, in de school gestaan
hebben, en met hun bedrijf en hun
ambacht en hun kennis ons Missio
narissen bijspringen.
Zusters die als trekvogels de zee
overgevlogen zijn, en ginder school
doen, zieken oppassen, weeskens en
verlaten kinderen verzorgen.
Is er wel één dorp in ons land,
waaruit geen mannen of vrouwen weg
zijn naar de Missies.
Is er wel één huis in ons land, waar
geen portret op de schouw staat van
een Missionaris, een Broeder of een
Zuster?
Hun portret laten wij daar niet
gesl worden, neen.
Wij werken met die uitvliegers mee.
Wij ook doen Missionariswerk.
Morgen hoort alleman de Mis voor
'S Missionarissen.
Morgen gaat al wie beenen heeft,
Communie voor ons Missionarissen.
Morgen bidt elkeen het Rozen-
jecje voor ons Missionarissen.
En'iSó verder den dag door.
Aangenomen?
iNiet veel gevraagd! mompelde
m of ander filosoof.
Jawel, veel gevraagd. En 't voor
naamste gevraagd: Bidden voor ons
werkers op den vreemde.
Dat is ons geweldigste middel.
Doch ons Missionarissen kunnen
toch niet leven van den hemelschen
dauw?
Dat is zóó.
Maar als wij hen den hemelschen
dauw van ons gebed geven, dan zul
len wij er allicht ook het dagelijksch
brood bij doen.
Die twee smaken heel goed, samen.
En wat wij niet kunnen, dat vult
Onze Lieve Heer aan. Hij heeft een
ander tafel van vermenigvuldiging
dan wij.
Toe, menschen, helpt mee!.
De laatste algemeene vergadering van
de Katholieke Unie van België, welke
Zondag namiddag in het lokaal Patria
te Brussel gehouden werd, en van zeer
gewichtige beteekenis was voor de toe
komst van het katholieke partijwezen in
ons land, werd buitengewoon talrijk bij
gewoond.
OPENINGSREDEVOERING VAN DEN
VOORZITTER
De h. de Kerchovs d'Exaerde, in zijne
openingsrede, wees op den ernst van den
toestand, en omschreef het doel en de
werkzaamheden van de huidige vergade
ring.
Hij drukte den wensch uit dat deze ver
gadering de benoeming van het directo
rium zou goedkeuren, en dat het nieuw
statuut der partij, met een sociaal en po
litiek programma, spoedig zal uitgewerkt
worden.
Ik meen dat we volle vertrouwen mogen
stellen in het voorloopig directorium al
dus spreker die de weerspiegeling zal zijn
van onzen gemeenschappelijk en wil: in de
huidige krisis een nieuw iicht van her
nieuwend katholiek leven brengen, ten ba
te van volk en land.
TH. VAN TICHELEN.
Mfl
BELGIE. Juffrouw Christine de
Eemptinne, internationale voorzitster der
jeugdafdeeling van de Internationale
Ünie der Katholieke vrouwenbonden is
laar Adelaide vertrokken om in Australië
«a analoge organisatie op te bouwen,
hezs reis werd aangemoedigd en goedge
aard door den Heiligen Vader met wien
te: plan besproken werd tijdens private
audiënties in den loop van het jaar. Aarts
bisschop Spenee van Adelaide heeft zijne
h'oip toegezegd om de taak van Juffr. de
jbmptinne zooveel mogelijk te vergemak-
telijken. Deze laatste zal verscheidene
*«rgaderingen bijwonen, de grondslagen
ëggen van een K. A.-beweging onder de
tolgaren en studiekringen stichten voor
toekomstige leidsters.
FRANKRIJK. Vanwege den Paus
®ud Kardinaal Pacelli aan Mg Pic, bis
shop van Valence in Frankrijk, een diep-
pvosld dankwoord voor de gulle ont-
;'sngst voorbehouden aanSpaansche pries-
tors welke in zijn bisdom een onderkomen
Uadden gezocht. Hierbij aalt de Paus de
Voorden aan van Christus over de naas-
tetkiiffde«Wat ge aan den minste der
fiinen gedaan hebt, hebt ge aan mij ge-
laan.
IERLAND. Gansch Ierland door ver
ten plechtigheden van eerherstel opge-
teagsn voor de gruwelen in Spanje bedre-
too. In bijna al de bisdommen wordt een
van boete ingesteld met een algemee-
5- communie der geloovigen en gedurige
'anbidding van het uitgestelde Heilig
teerament. Vele kerken zitten heel dien
te3 vol. Een der bisschoppen van Ierland
te-f; aangestipt dat deze oefeningen riet
3ltcien aangezien worden als een inmen-
g'Uö' doch enkel als daden van eerherstel
rior den smaad God aangedaan door de
6,uwelen door de roode troepen in Spanje
6'fegd.
^EXIKO. Slechts in 1231 kerken der
7 bisdommen en een apo tolisch vicariaat
'atl Mexico mogen goddelijk.' diensten
orden opgedragen. En om deze kerken
Jus over het gehesle land verspreid lig-
te bedienen, werden slechts 576 pries-
behoorlijk toegelaten door de stads-
J"ïrh;i»n. Daarbij zijn 1460 kerken open:
c^S£loovigen mogen er gaan om te bid-
each d.' prie-ters mogen er geen dien-
"te it celebreeren.
T. a sommige staten werden kerken vtr-
,";>nd tot winkels, garages en zelfs tot
dtefliunistische centrales. Volgens de sta-
Are».en der regeenng zijn er in Mexico
j? minst 15 millioen katholieken,
j'teat er één kerk met goddelijke diensten
vJoor I2.0C0 katholieken en één priester
7'r 26.9C0 geloovigen. Daarbij komt nog
f,7-Ie Plaatsen ver afgelegen zijn en de
"«■vrswEgen schaarsch en slecht.
VERSLAG OVER DE
WERKZAAMHEDEN DER
REORGANISATIE-KOMMISSIE
De heeren Segers en Delvaux bra ah ten
nu verslag uit over de werkzaamheden
van de Kommirsie, belast met het opma
ken van een reorganisatieplan der Katho
lieke Partij.
De h. Segers herinnerde aan de oprich
ting van deze Kommissie na de verkiezin
gen. Er was er eene voor het programma:
eei>e voor de e'genJijke reorganisatie der
partij.
De programma-kommissie moest een
sociaal statuut maken eenerzijds, en een
aktueel programma voor de politieke wer
king anderzijds.
EEN ELOK, TWEE FORMATIES
Inzake organisatie-v >rm kwam men tot
de opvatting van de organisatie der Ka
tholieken in één blok, voor de beharti
ging der gemeenschappelijke katholieke
belangen.
Daarbuiten kwam men tot overtuiging
van de noodzakelijkheid eer.er eigen
partij-greepeering voor Vlamingen en
Walen, met eigen organen en eigen bena
ming, nl. de Katholieke Vlaamsche Volks
partij en de Parti Social Catholique.
Het gevaar der verspreiding van de ka
tholieke krachten, door deze twee partij-
afdeelingen, acht de kommissie te onder
vangen door de keuze der leidende per
sonen.
DE TOETREDING TOT DE
PARTIJFORMATIES
Deze is mogelijk op volgende wijze:
1. kollektief, door de standsorganisaties;
2. door andere groepen, die de statuten
en het programma aanvaarden;
3. individueel.
De besturende lichamen zouden bestaan
in het kongres, de afgevaardigden, en het
bestuur. Daarbij werd getracht naar meer
tucht, naar cohesie, naar overwicht der
niet-parlementairen, naar koöptatie van
hogetaande katholieken.
Het kon-takt van de leiding met de ar
rondissementsorganisaties moet versterkt
worden. Verder ontwikkelde spreker deze
richtlijnen.
De samenhang tusschen de twee partij
formaties wordt verzekerd door hunne
toetreding tot het gemeenschappelijk ka
tholiek programma.
Het verband tusschen standsorganisrties
of andere toetredende groepen en partij
ligt ook in de aanvaarding van eenzelfde
algemeen katholiek programma. Voor dit
gemeenschappelijk programma staat al
leen de partij in haar geheel in. Dit geldt
eveneenj voor de Federatie van Katholie
ke Vereenigingen en Kringen.
EEN TUSSCHENKOMST
VAN MINISTER RUBBENS.
HET DIRECTORIUM MOET DE
BEWEGING LEIDEN.
De h. RUBBENS licht de omstandig
heden toe, waarin het directorium werd
aangesteld.
De openbare meening, aldus de mi
nister, vraagt niet zoozeer statuten en be
palingen, zij vraagt leiding. Daarom was
de aanstelling van een directorium noodig,
om de reorganisatie der Katholieke Partij
in den geest van Mechelen, naar buiten
te bevestigen.
De politieke werking en beweging moe
ten ook regionaal aangevat worden, en
daar moet het directorium leiding en
stuwing geven. Men moet niet achteruit-
deinzen voor groote, stoute zaken. Het is
tijd om te handelen, en om de katholieke
krachten daarvoor in handen te nemen.
Om dat alles mogelijk te maken, werd
Donderdag 11. het directorium aangesteld,
en deze aanstelling moet heden bekrach
tigd worden.
WAT VLAANDEREN BETREFT KAN
ER NIETS MEER VERANDERD
WORDEN
De h. VAN CAUWELAERT (in 't Ned.).
Degenen die zich inbeelden dat er nog
iets kan veranderd worden wat het
Vlaamsche land betreft, hebben het ver
keerd voor.
ALLES ZAL NIEUW ZIJN
Allen ln Vlaanderen, die belangengroe
peeringen vertegenwoordigen, zijn het er
eens om aan de Vlaamsche partijformatie
een zelfstandig karakter te geven.
Die zelfstandigheid beantwoordt niet
enkel meer aan een behoefte, een nood
zakelijkheid, maar is reeds een feit ge
worden. (Toej.)
Wij zullen hier met de overtuiging weg
gaan dat ze- morgen reeds een werkelijk
heid is gewerden. De samenstelling van
Directorium zal in geheel Vlaanderen ze
ker instemming vinden.
WU wollen morgen in Vlaanderen de
actie beginnen met de leuze: Alles zal
nieuw zijn: d-e harten, het geluid, de wer
ken. (Toej.).
HET DIRECTORIUM GOEDGEKEURD
Daarop werd overgegaan tot de stem
ming: het besluit van het hoofdbestuur
cm een Directorium te belasten met de
voltooiing der hervorming, en de samen
stelling van het directorium worden met
algemeene stemmen min 10 onthoudingen
goedgekeurd.
Dit directorium bestaat dus op dit
oogenblik
VOOR HET VLAAMSCHE LAND:
uit de hh. A. Verbist, prof. Edg. De Bruy-
ne, prof. Eyskens, Van Coillie, P. W. Se
gers, Van Dievoet, Gruyters.
VOOR HET FRANSCHSPREKEND
DEEL VAN HET LAND:
uit de hh. Hoyois, d'Aspremont-Lynden,
Bodart, du Bus de Warnaffe, Ch. Tschof
fen, Behogne, en een nog te benoemen
Middenstander.
De vergadering bekrachtigt ook de be
noeming van de voorzitters A. Verbist en
G. Hoyois.
DE TWEE NIEUWE VOORZITTERS
DOEN EEN OPROEP TOT
ONMIDDELLIJKE ACTIE
De VOORZITTER roept dan de bh.
VERBIST en G. HOYOIS, de twee nieuwe
voorzitters aan het bureau. Beide worden
stormachtig en door de overeind gerezen
zaal toegejuicht.
De naam van Prof. Verbist is een
vlag in Vlaanderen, zegt de h. de Kercho-
ve d'Exaerde (in 't Ned.), een zinnebeeld
van katholiciteit, eerlijkheid en Vlaamsch-
gezindheid. Wij bewonderen zijn bevoegd
heid, zijn goedheid en vastheid van ka
rakter. Onder zijn wijze leiding zal de
katholieke partij vooruitgaan ten bate
van alles wat ons nauw aan het harte ligt.
Voortgaande in 't Fransch, herinnert hij
aan het werk van den h. G. Hoyois als
voorzitter van de Waalsche katholieke
jeugd.
De h. VERBIST (in 't Ned.), die nog
maals een ovatie heeft in ontvangst te
nemen, dankt dan voorzitter en de studie
commissie, die onder leiding van minister
Pierlot deze vergadering heeft voorbereid.
Het directorium gaat van morgen af
reeds aan de taak en wil bewijzen leveren
van zijn overtuigdheid en vurigheid voor
de katholieke idealen. Over veertien dagen
zal iedereen de overtuiging hebben dat er
wat veranderd is. De Katholieke Vlaam
sche Volkspartij gaat reeds morgen san
het werk.
De vorm van de nieuwe katholieke par
tij zal beantwoorden aan de structuur van
het land, waar, naar de woorden van den
koning zelf, twee volken wonen.
Wij zullen werken in den geest van Me
chelen. Een zware verantwoordelijkheid
hebben wij opgenomen. Rekent op ons;
wij rekenen op U! Aldus besluit de h. Ver
bist zijn begeesterende toespraak.
De h. HOYOIS (in 't Fr.) zegt o. m.:
mijn loopbaan is tot dusver buiten en
naast de politiek geweest. Ik meende me
te gaan wijden aan de kathoileke man-
nenaktie in Wallonië. De zeer ernstige
omstandigheden hebben er anders ever
beschikt.
Hij belooft al zijn krachten in te span
nen om te komen tot verzoening en een
dracht op het terrein van het openbaar
leven, waar de grootste verdeeldheid
dreigde.
Een jonge geest zal de partij bezielen
omdat de vorm zal jeugdig zijn.
Wij aanvaarden onze taak en zullen
slagen!
De h. HOYOIS zegde ook enkele woor
den in voortreffelijk Nederl. om de Vla
mingen te overtuigen van zijn innige
vriendschap en oprechte wenschen van
innige en vruchtbare samenwerking.
Na deze beide zeer opwekkende toespra
ken werd de vergadering door den h. de
Kerchove d'Exaerde met het gebed ge
sloten.
Terwijl Europa meer en meer ver
deeld wordt en verzwakt door onder
ling gekuip, groeit in het Verre Oos
ten een verstandhoudingdie weldra
ons aller oogen zal doen opengaan
voor een onverwachte toekomst van
de wereld.
Nog zijn de laatste geruchten van
een nieuwe hardnekkige Japansch-
Chineesche oorlog niet uitgestorven,
of daar komt plots het nieuws van
Japansch - Chineesche besprekingen
een heel nieuw uitzicht bieden aan
de toestanden van Oost-Azie. Te Nan
king heeft Maarschalk Tsjang Kai
Shek, hoofd van de Chineesche Re
publiek een onderhoud gehad met de
Japansche gezant Kawagoe. In welke
mate het tot een overeenkomst kwam
en welke de bepalingen van deze even-
tueele overeenkomst zouden kunnen
zijn is nog niet gekend. In ieder ge
val heeft dit onderhoud onmiddellijk
een gunstige invloed uitgeoefend op
de gespannen toestand tusschen beide
landen, zoodat thans reeds de moge
lijkheid, vooruitgezet wordt van een
blijvende overeenkomst tusschen Ja
pan en China.
DE JAPANSCHE EISCHEN
Volgens De Maasbode van 9 Oc
tober zijn de Japansche eischen de
volgende:
1. de aanvaarding van het beginsel
eener gemeenschappelijke Chineesch-
Japansche verdediging tegen een roo
de invasie van den kant van een
derde land;
2. Nanking zou een breeder auto
nomie aan de vijf Noorderlijke pro
vincies verleenen;
3. er zou scherper toezicht op de
anti-Japansche activiteit moeten wor
den uitgeoefend;
4. de anti-Japansche tarieven zou
den moeten herzien worden;
5. de Chineesch - Japansche ver
keersmiddelen zullen uitgebreid wor
den;
6. op alle departementen van de
Nanking-regeering moeten Japansche
adviseurs in dienst gesteld worden.
Waarschijnlijk zal er wel overeen
stemming bereikt zijn over de drie
eerste punten. De drie laatste echter
zal Tsjang Kai Shek met hardnek
kigheid verworpen hebben. Immers nu
de Chineesche Republiek zich stilaan
opricht uit de chaos waarin ze ge
durende vijf en twintig jaar ge
dompeld was zal ze zich met hand
en tand. verzetten tegen overdreven
vreemde inmenging en vooral het
laatste punt zou niets minder betee-
kenen dan dat Chma bnder de voogdij
van Japan zou gesteld zijn. Doch in
die eisch'en van Japan ligt een groote
mate van overdrijving die eigen is
aan de Oostersche diplomatie. Er
wordt veel gevraagd om ten slotte
met minder tevreden te zijn. Ook zal
Japan dat punt wel het eerst laten
vallen. Wat de andere punten betreft,
het vierde en het vijfde, daar zal de
overeenstemming moeilijker bereikt
zijn. Japan ziet in China immers een
zeer uitgebreid afzetgebied, dat wel
iswaar voor het oogenblik maar een
zwakke koopkracht heeft, maar dat
mettertijd weieens de bijzonderste af
nemer zou kunnen worden. Het vraagt
daarom thans ook verlaging van de
toltarieven op de Japansche goederen.
Doch zonder die toltarieven zou het
China nooit mogelijk zijn zijn indus
trie die nog in een beginstadium ver
keert in stand te houden en nog min
der uit te breiden. China staat voor
de dringende noodzakelijkheid, aan
zijn zeer groote bevolking werk te
verschaffen en er de stoffelijke wel
vaart van te verhoogen. Het moet an
derzijds echter ook gezegd worden dat
China het Ihnd is van de onbegrensde
mogelijkheden.
DE DIEPERE BETEEKENIS
Deze eerste stap in de richting van
een blijvende toenadering is alleen
mogelijk geworden door het krachtig
optreden van China in de laatsten
tijd. Het heeft aan Japan laten voe
len dat het desnoods zijn zelfstandig
heid met groot wapengeweld zal ver
dedigen. Er is werkelijk veel aan het
veranderen in het oude hemelsche
rijk. Het beleeft zijn heropstanding en
Japan ziet dit niet ongaarne. Het is
immers hoofdzakelijk uit vrees voor
communistische beïnvloeding dat Ja
pan zijn campagne tegen China be
gonnen is en intusschen is het ver
zwakte China bewust geworden van
zijn bestaan en groeimogelijkheden
Met een Japansch-Chineesch Staten
blok kan een einde gesteld worden
aan de expansie van Sovjet-Rusland
in het Oosten, en zoo wordt wellicht
ook in het Oosten een dam opgericht
tegen het communisme. In dien zin is
de Japansch-Chineesche toenadering
een verheugend verschijnsel. Doch het
kan ook weieens een gevaar worden
AZIE AAN DE AZIATEN
De leuze van de Japanners en van
de bewustwordende naties in Azie
blijft nog steeds Azie aan de Azia
ten De strijd van Japan is dan ook
niet uitsluitend gericht tegen Sovjet
Rusland maar tegen de Westersche
landen in het algemeen. Azie moet
gevrijwaard worden van de smet der
Westersche beschaving. Niet dat de
gerationaliseerde industrie en de ge
rieflijkheden van de moderne uitvin
dingen moeten verdwijnen. Ook de
Aziaten willen genieten van de wel
daden der moderne beschaving. Maar
de Oostersche levenswijze, de oude
gewoonten, de godsdiensten die ty
pisch Aziatisch zijn moeten gewaar
borgd zijn. De blanken zien volgens
hen in de Oostersche landen alleen
bronnen van verrijking en de missio
narissen zijn niets anders dan de
agenten van het Westersche kapita
lisme die door hun beïnvloeding de
weg bereiden voor de Westersche pro-
dukten. Daarom is het Aziatisch na
tionalisme ook gericht tegen het
Christendom. Zoo in de toekomst
ooit de verschillende Engelsche en
Fransch - Indische kolonies hunne
zelfstandigheid verwerven zal het
missiewerk wellicht zeer bemoeilijkt
worden.
Als Japan nu afziet van verdere
verovering van China, dan beteekent
het niet dat het hiermee zijn expan
sie politiek opgeeft. Als het de han
den min of meer vrij krijgt in China,
zal het meer aandacht kunnen wij
den aan de eilanden die zich aaneen
rijgen in het Zuiden. Er zijn eerst en
vooral de Philippijnen die zoo pas
hunne zelfstandigheid verkregen heb
ben uit de handen van de Vereenigde
Staten van Amerika. En verder blijft
nog het rijk Nederlandsch Indie dat
zich uitstrekt aan den evenaar als
een gordel van smaragdwaarvan
sommige eilanden zooals Celebes en
Borneo in hunne binnenlanden, woest
en ondoordringbaar als het oerwoud
van Brazilië, nog niet ontdekt wer
den, verre van uitgebaat te worden.
Het groote probleem van de pa
ciflek blijft bestaan en naast de Ja
pansch-Russische tegenstelling komt
zich dringender en dringender de te
genstellingen Japan-V. S. Amerika,
Japan-Nederland en Japan-Engeland
voegen.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
IMMBHIHIHHHaHIHHMHHlBBaiHBBBBBSHaHBHBgHHra
£EBBBBBBBBSBBBBKBBH!iBieBBBBBligblBBBBB3BBBEaBBSBBBBSBBBJ3BflE
In het Hollandsch Dagblad van Noord-
Brabant vinden wij een persgesprek met
den heer Delwaide.
Wat is uw indruk, zoo vroeg de ver
tegenwoordiger van het Nederlandsch
dagblad, aan den h. Delwaide, van het ac-
coord, dat tusschen Rex en het Vlaamsch
Nationaal Verbond gesloten is?
Op Vlaamsch gebied, aldus het ka
tholiek Kamerlid van Antwerpen, acht ik
dit verschijnsel zeer gelukkig. Feitelijk
doen de VI. nationalisten van het V. N.
V. voor het oogenblik afstand van het na
streven eener oplossing van het Vlaam
sche vraagstuk buiten en tegen den Bel
gischen Staat in; zoodat een element van
onzekerheid en latente conflicten in de
Belgische politieke wereld uit den weg is
geruimd.
De Vlaamsche nationalisten komen
hierdoor dichter bij het standpunt van
de Katholieke Vlaamsche Kamergroep, die
ook aan Vlaanderen een volkomen cultu
reels zelfstandigheid wil bezorgen.
Dat ook Rex, de beweging van Leon
Degreile, die ontegenzeggelijk een Waal-
schen oorsprong heeft thans resoluut voor
de rechten van de Vlamingen opkomt, kan
niet anders dan een buitengewoon gunsti-
gen invloed oefenen op de verdere ont
wikkeling der binnenlandsche verhoudin
gen in België. Nog nooit heeft een redelij
ke oplossing van het Vlaamsche vraag
stuk zoo dicht voor de deur gestaan als nu.
VAN KATHOLIEK STANDPUNT
Van katholiek standpunt, aldus h.
Delwaide, moet het worden toegejuicht,
dat de verspreide katholieke krachten,
voor zoover die én in het Vlaamsch Na
tionaal Verbond, èn in de Rcx-beweging
schuilen een ieder weet, dat beide be
wegingen, hoezeer ook in naam niet ka
tholiek, in werkelijkheid toch wel katho
liek zijn samen gebundeld worden om
gemeenschappelijk front te maken tegen
het grootste gevaar op nationaal èn inter
nationaal gebied: het communisme met al
zijn aanhang. Daarom moet ook worden
gewenscht, dat de besprekingen, welke
tuEschen het V. N. V. en het Verdinaso
worden gevoerd, een gunstig verloop zul
len htbben.
Zendagavond nog werd vanwege
fcet Directorium van het Blok der
Katholieken van België volgend me
degedeeld
Het Directorium van het Blok der Ka
tholieken van België vergaderde onmid
dellijk na zijn aanstelling. Het heeft zijn
taak in een geest van volmaakte samen
werking aangevat. Het hoopt kortelings
een ontwerp van structuur voor de Ka
tholieke partij en een programma van
wetgevende en administratieve verwezen
lijkingen vast te stellen die beantwoorden
aan de bekommernissen der verscheidene
sociale en gewestelijke middens van het
land.
Het Directorium heeft beslist de bena
ming van Katholieke Unie voorloopig te
vervangen dear Blek der Katholieken van
België en dcor KATHOLIEKE VLAAM
SCHE VOLKSPARTIJ en PARTI CA
THOLIQUE SOCIAL voor dc formaties
van het Blok respectievelijk in het
Vlaamsch en Fransch sprekende landsge
deelte. Deze benam 'ngen zijn niet bindend
tegencvcr definitieve besluiten die door
het Directorium aan de algemeene ver
gadering der partij kunnen voorgelegd
worden.
4B9BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBIE
k NAAR DE RUIMST MOGELIJ
KE CONCENTRATIE VAN ALLE
GEZONDE VOLKSKRACHTEN IN
VLAANDEREN
Het Directorium van de KATHOLIEKE
VLAAMSCHE VOLKSPAR.IJ verklaar
de Zondagavond:
Het Directorium van de Katholieke
Vlaamsche Volkspartij zet zich onmid
dellijk aan de taak om op politiek ter
rein de voorwaarden te verwezenlijken
die noodig zijn ten einde aan de Vlaam
sche Volksgemeenschap haar volledige
ontwikkeling te verzekeren.
Het besluit in den geest van het
Congres van Mechelen, de ruimst mo
gelijke concentratie te bewerken van
alle gezonde volkskrachten in Vlaande
ren, op een ondubbelzinnigen Vlaamsch-
cationalen en christelijken grondslag.
W. get.) Senator VERBIST, voor
zitter; Senator A. VAN COILLIE,
Prof. DE VLEESCHAUWER, volks
vertegenwoordiger; Prof. DE BRUT-
NE, Prof. G. EYSKENS, Advokaat;
J. GRUYTERS, bestendig afgevaar
digde Limburg; PAUL W. SEGERS.
We gaan nieuwe tijden tegemoet.
Feitelijk staan we er reeds in, ook in
ons land, al ontbreekt nog de tast
bare vorm.
In de politieke luchtlagen heerscht
er een stormatmosfeer. Men zou thans
kunnen spreken van het politieke
zwenk
De overwinnaar van dezen nieuwen
tijd zal hij zijn die thans de wil en
de verzuchtingen van het volk be
grijpt. En die wil is radikaal veran
derd; die wil is eenvoudig en
gebiedend, en die wil luidt voor
de Vlaamsche Katholieken: offensief
katholicisme, Vlaamsch radikalisme.
Di# wil blijkt de katholieke Vlaam
sche Volkspartij te bezielen. Het spijt
ons echter te moeten vaststellen dat
het schijnbaar onder den druk is van
omstandigheden en van een bijna
boven het hoofd gegroeide volkswil,
dat de Katholieke Partij eindelijk
begrepen heeft dat er noodig was:
een nieuwe vorm, nieuwe methoden,
nieuwe mannen. Zij had de omstan
digheden moeten vóór zijn. Zij heeft
op het gepaste oogenblik niet de
leiders gehad.
Morgen dan hebben we nieuwe vor
men, en laat ons hopen, nieuwe man
nen. Nog geen nieuwe methoden. Of
we nieuwe methoden zullen hebben,
zullen de nieuwe leiders overmorgen
bewijzen. De nieuwe methode echter
zal even eenvoudig moeten zijn als
de nieuwe volkswil; ze resumeert zich
in een woord: actie.
Neen, niet zooals een Minister het
aanduidde: gaan naar het publiek en
haar een programma voorleggen.
Maar gaan naar het publiek met da
den, verwezenlijkingen, die op zich
zelf het programma belichamen.
Zij die thans nog een programma
moeten opmaken, maar den weg niet
zien dien het volk zelf aanwijst, zul
len worden voorbijgeloopen. Morgen
reeds.
En laat het ons hier maar dadelijk
en vrijmoedig zeggen: de nieuwe over
winnaar zal niet zijn de huidige re
geering. Zij is zuiver materialistisch
en pleegt aanslag op aanslag op het
geweten van een volk.
Leest de Vlaamsche weekbladpers.
Ze roept U toe: «Een minderheid
van principieele aanhangers van het
Volksfront heerscht over ons land,
niettegenstaande de antipathie van
de twee derden der bevolking.
De Vlaamsche weekbladpers roept
U toe: «Een belachelijke minderheid
speelt door de regeeringsmacht baas
over Vlaanderen. In het parlement
zijn er 60 katholieke' Vlamingen, te
genstanders van het Volksfront erf
van de Waalsch-socialLstische over-
heersching in de regeering. Tegenover
een paar dozijn Vlaamsche marxis
ten...
En de Vlamingen vragen: hoe lang
nog?
Als een katholiek minister spreekt
over den wapensmokkel als over
«persnieuwsjes», dan is het toch meer
dan voldoende bewezen dat er noodig
is: een nieuwe geest, een nieuwe me
thode.
Daarom juichen wij de federatieve
herinrichting toe van 'net, katholiek
partijwezen, feitelijkheid die nog or
ganisatievorm moet krijgen. Wij jui
chen toe, maar herhalen: indien het
niet daarbij blijft. Deze nieuwe partij-
vorm is geen overwinning op zün
eigen. Ze is geen doel op zich zelf.
Maar ze moet staan ln functie van
twee volksgemeenschappen. We staan
nog maar steeds op den drempel, wijl
anderen reeds voor zijn: thans meet
beginnen het tijdperk der kultureele
en politieke verwezenlijkingen van de
katholieke Vlamingen. Niet binnen
een maand, maar morgen.
In een geest van breed.e concentra
tie moet de Katholieke Vlaamsche
Volkspartij alle katholieke Vlaamscae
krachten naar zich weten toe te ha
len, om te vestigen: een nationaal
Vlaanderen, een katholiek Belgie, een
gezagvolle demokratie.
Zoo wordt de tcestand weer helder.
Zoo worden morgen de fouten van het
verleden hersteld. We verwachten
stoute daden. Want vreest niet: de
katholieke en ordelievende krachten
sluimeren slechts. Wie ze opwekt
vreeze maar een ding: de stroom van
haar dynamisme te kunnen opvan
gen en richten. Er staan heerlijke
dagen te wachten voor een nieuw ge
organiseerd katholicisme, in een zege-
zekere strijd tegen alle marxisme.
AAN DE LEDEN DER
KROOSTRIJKE GEZINNEN
VAN WEST-VLAANDEREN
BELANGRIJKE MEDEDEELING
Van de Tombola waarvan de uitloting
der prijzen plaats had te Torhout op 2
Augustus 1936, blijven nog een 50-tal on
afgehaalde prijzen van groote waarde.
Deze prijzen zullen wij verloten onder
al onze leden uit de Provincie die voor
het Weduwen- en Weezenfond* eene bij
drage van 3 fr. betalen in plaats van 2 fr.
Wie zou er weigeren één frank méér
te betalen als die frank moet dienen om
Weduwen en Weezen te helpen?
Wie zou er ook, voor één frank, de
kans niet wagen om een schoonen prijs
te winnen?
Het Prov. Weduwen- en Weezenfonds
heeft reeds aan 375 Weduwen met 1763
weeskinderen een gezamenlijk hulpgeld
uitbetaald van 262.5(H) frank.
Zoudt ge uwe medeleden in hun driu-
gendsten nood die hulp willen weigeren?
Daarom, uit kristen naastenliefde, zoo één
S3T ZIE VERVOLG HIERNEVENS.
oos 4 en 714fr. In alle Apotheken
IBSjl^^BBBlüKBflfilSFiiBEBBdaSBBfla
in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie
ons zendt in postzegels of stort op post-
checkrekening 155.70 van V. Sansen-Van-
neste, Drukker, Poperinge, de som van
4 FRANK.
Voor het Buitenland zende men ons per
Internationaal Postmandaat
Uit Prankrijk: 8,SO fr.
Uit Amerika: 13,20 fr.
zoo allen, meegewerkt aan liet Steunfonds
voor da Weduwen en Weezen der Kroost
rijke Gezinnen van West-Vlaanderen!
Woensdagmorgen 11. te 9 14 uur verga
derde de Ministerraad ten Paleize, onder
voorzitterschap van den Koning, om het
Legervraagstuk. te bespreken, en het wets
ontwerp te onderzoeken dat door het Mi
nisterie van Landsverdediging was voorbe
reid.
Het was de eerste maal sedert zijn
troonsbeklimming dat Koning Leopold III
een Ministerraad voorzat.
Bij den aanvang van den raad hield de
Koning een toespraak tct zijr. Ministers
over de militaire en buitanlandsche poli
tiek van ons land.
Op verzoek van den Heer Van Zeeland
overhandigde de Koning dan de tekst van
zijn rede om dsze bekend te maken aan
de bevolking van het land.
De Koning herinnerde eerst aan de be
loften die de Belgische Koningen bij hun
troonsbestijging moeten afleggen: 's Lands
onafhankelijkheid te handhaven en het
grondgebied ongeschonden te bewaren.
Hij stelt er prijs op deze belofte na te
komen. Daarom wil hij den Raad voorzit
ten die de maatregelen moet vastleggen
welke aan het Parlement zullen voorge
legd worden ten einde aan België een mi
litair statuut te geven da' bij de omstan
digheden aangepast is.
De Belgische militaire toestand moet
verstevigd worden om rea.n o. m. der her-
bewap:mng van Duitschland en de hier-
opvolgende bewapeningen in andere lan
den, de wijzigingen der oorlogsmetho
des (vliegwez.n, gemotoriseerde troepen,
enz.), de gedane inbreuken op de aan
gegane verbintenissen en ce binnenland
sche onsenigheden in zekere Staten die
dreigen zich te verwikkelen met de twis
ten ontstaan wegens politieke en sociale"
stelsels in andere staten, enz.
Onze militaire macht moet in verhou
ding werden gebracht met de buitenland-
sche gevaren die zich reeds deden voelen
in het voorjaar van 1C35.
Dan gaf oe Koning een historiek van de
versQiiultnce staaia d?r miiuaire kwestie
in ons land en van ue laa.s.e voorstehen
die in de laatste tijden inzake militair
gebied neergelegd werden. Hoe ook de zo
voorstellen en de behandeling ervan aan
leiding heeft gegeven tot het samenstellen
van een gemengde militaire kommissi»
die nu haar besluiten heeft neergelegd.
De militiewet dient aangenomen te wor
den, verklaarde de Koning verder, alles
zins vóór 1 December aanstaande, op wel
ken datum de inlijving der klasse 1937 een
aanvang neemt. Het is tc.i andere cok ge
past de openbare meening omtrent het ge
stelde vraagstuk niet nauwkeurig in te
lichten.
Onze militaire politiek beoogt enkel
HET VERWIJDEREN VAN DEN OOR
LOG VAN ONS LAND. Ten gevolge onze
geographische ligging zijn wij verplicht
een militair lichaam te onderhouden aat
om 't even WELKEN ONZER BUREN Ten
lust zou benemen een anderen staat over
ons grondgebied aan te vahen. Door deze
opdracht te vervullen draagt België mach
tig erbij toe tot h":t behoud van den vre
de in West-Europa, en hierdoor verzekert
het zich het recht op den eertied en de
eventueele hulp van de S.s n, die belang
bij dezen vrede hebben.
Dienaangaande gelooftJAj dat de Belgi
sche meening eensgezind is.
Dach de Belgische verbintenissen MOE
TEN NIET VERDER reiken. Elke eenzij
dige politiek verzwakt orzen toestand in
het buitenland, en verwekt ten rechte en
ten onrechte verdeeldheid in het binnen
land. Een verbond, zelfs defensief, zou
nimmer maar hulp kunnen brengen na
den eersten stoot, die bliksemsnel ons zou
treffen. Om dien slag af te weren zouden
wij alleszins alleen staan.
In geval België niet beschikt over een
verdedigingssteisel dat beschikt is om dien
aanval het hoofd te bieden, zou van den
aanvang af op een groote diepte bezet of
onmiddellijk verwoest worden. Eens dit
aanvangsstadium voorbij zou de tus-
schenkomst van onze vrienden voorzeker
de eindoverwinning kunnen afdwingen:
maar de strijd zou over ons land zulke
rampen brengen dat die welke 1914-1918
kenmerkten er maar een flauwe gedachte
zouden van geven.
Daarom dienen wij een UITSLUITEN
DE EN VOLSTREKTE BELGISCHE
POLITIEK te voeren. Die politiek moet
ons buiten de konflikten van onze buren
te houden en zij bsantwoerdt aan ons na
tionaal ideaal. Zij kan doorgevoerd wor
den dank zij een redelijke militaire en
financieels inspanning e zal de instem
ming verwerven van de Belgen ciie Doven
alles naar den vrede hunkeren. Ware Bel
gië verbonden geweest in 1914 dan had
onze moreels toeestand in het binnenland
zwakkrr c-eweest en de wereld had ons
alsdan niet dezelfde sympathie betuigd.
(Zie vcrvo.y ov 2" bladJ
