China Mliieinelsche Rijk De taak van morgen IN ONS LANl' KERSTNACHT KERSTDAG KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER Militie - Lichting 1938 De Dynastie-krisis in Engeland is opgelost INTERNATIONAAL OVERZICHT ©isd Beven en Eüeuw Beven ABONNEMENTSPRIJS KREDIETBANK VOOR HANDEL EN NIJVERHEID AAN ONZE INZENDERS Vlaamsche stemmen Het Davidsfonds en de Vlaamsche Concentratie KOLONIALE LOTERIJ BEENHOUWERS De Grendelwet cp de Grootwarenhuizen aangenomen 72MJAG 23 DECEMBER 1936 ^BBPMBiiegBgHBlBillllllllMHIIlllWlllBUiaillllHHdMWpi DE HALLE 1 Katholiek Weekblad van leper M Bureel Eoterstraat, 17, IEPER. jj t ABONNEMENTSPRIJS VOOR 1 JAAR (per po*t) Binnenland 20.fr. Belgisch Kongo 40.— fr. Frankrijk 40.— fr. Alle andere landen 60.— fr. 1Icdcwcrkcrs zijn verantwoordelijk t oor kun artikels inmndauiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiüiiiiiitiiiiiiuiiiimiff) M WEEKBLAD: 40 CENTIEMEN. 4' JAAR. N' 51. iiniiiiiinDi'niniiniinninnnni;;^^ TARIEF VOOR BERICHTEN: 1 g Kleine berichten per regel 1.fr. s M 2 fr. toel. v. ber, m. adr. t bur. Kleine berichte, (minimum) 4fr. Ij Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr. I D rukker- U itgever SANSEN-VANNESTË, Poperinge Tel. Poperinge Nr Poitcheekrekening Nr 155.70 H Te herhalen aankondigingen prijs op aanvraag. §g Annoncen zijn vooraf te betalen en j j| moeten tegen den Woensdag avond S ingezonden worden. Kleine be- g richten tegen den Donderdag noen. PENSTUDIE van U. Eevecque r Het Kerstfeest noodigt ons uit om Weer klein te zijn als kinderen in wier oogen blijde sterrekens blinken. We zingen «Adeste fideles». We houden op groot te doen als we Benken dat de Verlosser op kin dervoetjes zijn intrede in de wereld deed. De ouders luisteren naar hun kind dat in de bewaarschool leerde: Luister toch een oogenbWc Kleine Jezus waart Ge als ik Toen Ge hier een kind kwaamt zijn Zoo verlegen en zoo klein? We bekijken het stalleken waar rond de kinders bidden. Geen trot toir voor die woonst, geen eeramieke vloer al binnen. En al de schaapjes der kudde komen een voor een naar 't pas geboren Lam zien, het Lam Gods. BEWAARSCHOOL Het is geen nacht gelijk een ander. Het is ook geen kind als een an der dat geboren werd. Zijne Majesteit het Kind! Dat klein tje is God. Gods liefde zweeft over de wolken en glijdt neer op aarde. Een hemel- co'.icert vangt aan: Glorie aan God en vrede aan de menschen. De kinderen naderen het kribbe ken, bekijken het wichtje met zijn bloote voetjes en zijn teer-rozige handjes. Ze zeggen op wat de zuster liun leerde: Och wat zijn die voetjes klein! Bewaarengel, zult Gij heel voorzich- Ltig zijn. CASINO Gala-diner. Menu 100 fr. De groote menschen in de grftole steden houden réveillon Kerst dag is geen goddelijke datum meer. Vette gans, oesters en kalkoen, enz. Un chic Noëlzeggen de uitge- noodigden die geerne groot doen en niet groot zijn, zij vergeten dat ze toch eens hun leven begonnen heb ben met dutsken te zijn in kinder doeken. De moderne mensch heeft liever een kalkoen dan myrrhe en wierook. Un chic Noëlonder den elek- trieken luster. De moderne wereld heeft liever de Philipslamp dan het Sterrelicht. De Heilige Familie kon het met minder doen. Het echte zielefeest is in de kerk, de ware réveillon is aan de Heilige Tafel waar de Heiland komt, zoo reëel als te Bethlehem met zijn he- melsche gaven. i VOLKENBOND Bij iedere consecratiebei beleven we een nieuwen Kerstdag. De eenige die ons toen verlost heeft is ook de eenige die ons nu redden kan. IBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBI De Drie Koningen kwamen bij den Vredevorst, geleid door de ster die de schoonste lichteffekten geeft zonder theater. Dit was de eerste Volkenbond, en het waren Wijzen die de vredesfor- muul brachten. De Magiërs uit het Oosten huldigden Christus' vrede in Christus' rijk. Zij brachten goud, een metaal dat heden zoo zeldzaam is, en daarom hebben de menschen geen trouw meer; 't is al papier. Het goud verbergt zich thans, het durft zijn aangezicht niet meer toonen omdat het de wereld beheerscht heeft in plaats van den Messias. Het goud ver duikt zich diep in den grond van schaamte, omdat het dienen moest om den vrede te storen en oorlogs tuig te koopen, omdat het na den oorlog in financieele schandalen ge wikkeld werd en rolde in modder en bloed. Het goud dat zou moeten die nen als monstrans voor het Allerhei ligste, werd het ostensorium van den duivel. Goud zonder religie is een ramp voor ieder volk. De Drie Konin gen brachten goud dat niet schom melde van koers, ze aanbaden het goud niet, ze knielden voor het Kind. Zij brachten ook wierook, en de rook ging omhoog, hooger dan de wierook die nu laag kruipt bij den grond voor het moderne kalf of ge parfumeerde schepsels. Zij brachten wierook en dat moet ons leeren knie len voor het eenig Wezen dat waar lijk wierook verdient. En ook nog myrrhe hadden zij me de. Er is geen Kerstdag zonder myr rhe, er is geen vreugde zonder sacri ficie. De Wijzen uit het Oosten leeren den geest van offer waardoor men zichzelf vergeet om op zijn broeders te peinzen. Dat was de eerste Volkenbond. Egpwen te voren had de profeet Mi- chseas van 't Kerstekind voorzeid: Hij zal vrede zijn.Sedert zijn er veel Volkenbonden geweest. Satan regeerde. De wereld bracht hem wie rook en goud. De laatste vergadering der natiën zal plaats hebben in 't laatste oor deel. daar zullen alle volkeren gelijk geschakeld worden. De Volkenbond van Genève heeft de ster niet ge volgd, de ster van 't geloof en de directieven van den Witten Man van Rome in zijn wereldbrieven, en daar om is het een Babeltoren geworden opgebouwd met goê intentiën in si- mili, in plaats van arduin, en half- wege gelaten omdat de ondernemers in failliet gingen, ze hadden geen goud; omdat de architekten bedwelmd waren door den wierook der pérs; om dat de metsers met de olijftak in de hand begonnen duizelig te worden als ze de hoogte ingingen, ze hadden geen myrrhe, geen offergeest, ze bouw den elk voor zich. A. B. Dc Koning-crisis in Engeland is verloopen zooals ze moest. Jammer dat Ko- tiing Edward VIII den moed niet had veel rapper beslissing te nemen. In En geland is de rust in de geesten hersteld en elk is tevreden over de eenige moge lijke oplossing. Koning Edward VIII was onmogelijk geworden door zijn on waardig gedrag. Leve de nieuwe Vorstenj Koning George VI en Koningin Elisabeth Koning George Vl van Engeland. Koningin Eli&aheth van Engeland. Dc Koningin-Moeder Mary van Engeland Kroonprinses Elisabeth van Engeland die (een barer laatste foto»), haar vader moet opvolgen op den troon. NIEUWE VERWARRING. Sedert 1911 heerscht in het oude Chineesche Keizerrijk een revolutio naire toestand. Het eens zoo voor spoedig land wordt thans beheerscht door allerlei personen, groepen, op standelingen en vreemde mogendhe den, die van de voorloopige zwak heid van China gebruik maken om hun slag te slaan. Er is wel een re geering, die van Nanking, maar die is zelfs niet meester in eigen huis. Voor ons, Westerlingen van de twin tigste eeuw, is het niet mogelijk om uit de onontwarbare toestand, klaar te worden. Van tijd tot tijd komen sensationeele berichten ons meedee- len, dat er weer een oorlog is uitge broken, dat legers aan het muiten zijn geslaan, dat Japan weer een stap verder heeft gezet op den weg van de totale verovering van China, dat Rusland de hand heeft in de revolu tionaire toestand, enz., allemaal za ken die voor een oogenblik weer de aandacht op hetOosten vestigen, maar die de weinige onduidelijke be grippen die we over China opgedaan hebben nog onduidelijker maken. En om het nog erger te maken, naast de politieke ellende schijnt de sociale en de economische nog grooter te zijn, hetgeen zeker voor een groot deel uit het eerste voortvloeit. Door de groote georganiseerde rooversben- den, die hoofdzakelijk bestaan uit soldaten die tijdelijk naar huis ge zonden worden, is de landbouw groo- telijks verwaarloosd of ze wordt on mogelijk gemaakt, vandaar de regel matige hongersnood, die de bevolking wegmaait. Door de regeeringloosheid worden geen openbare werken meer uitgevoerd, de dijken van de onstui mige stroomen worden niet meer on derhouden en zoo worden verklaar baar de talrijke berichten van over stroomingen, van de Ydng-Tse-Kiang en van de Hoang-Ho die heele pro vincies onder water zetten en de on gelooflijkste rampen veroorzaken. In 1930 schijnt een groote overstrooming van de Yang-Tse-Kiang verschillende mülioenen menschenlevens gekost te hebben. Onlangs werd gemeld dat troepen van Binnen-Mongolie de Chineesche provincie Sjen-Si binnen gedrongen waren. De Chineesche Maarschalk Tsang-Kai-Sjek was er reeds in ge lukt deze te verslaan en was bezig de streek van de overweldiger te zui veren toen een nieuw bericht Zondag vermeldde dat hij zelf gevangen ge nomen werd door een andere jonge Chineesche maarschalk, Tsang-Tso- Lin, die belast was geworden met de bestrijding van de communisten in een andere Noorderlijke Provincie. Alle berichten over dit geval zijn zoo tegenstrijdig dat het bepaald onmo gelijk wordt hieraan betrouwbare beschouwingen vast te knoopen. Toch zullen wij trachten enkele draadjes op te rapen, die voor de naaste toe komst de gebeurtenissen begrijpelij ker zullen maken. JAPAN-RUSLAND. Zoowel Rusland als Japan aanzien China als een gunstig terrein, de eene om een nieuwe reusachtige Sovjet- Staat te maken, de andere om zijn imperialistische doeleinden te verwe zenlijken. China zelf bezit een be volking grooter dan de bevolkingen van Rusland en Japan samen geno men, maar in zijn verdeeldheid is het zoo zwak geworden, dat het niet bij machte is om een van beide tegen te houden. Moesten Japan en Rusland voor een kleine tijdspanne overeen kunnen komen dan werd China op- geëten met huid en haar. Maar ge lukkig voor China de twee machtige landen die het beloeren zijn juist de grootste vijanden onderling. Wat echter tragischer is China zelf is voor een groot deel reeds besmet met de communistische microbe en velen willen Rusland de vrije hand laten om hun moeilijkheden te beredde ren. Naast de communisten zijn er echter ook een deel nationalisten, waarvan sommigen alle buitenland- sche inmenging verwerpen; anderen daarentegen geven toe dat China niet bij machte is om zich zelf te red den en daarom zijn ze voorstander van een tijdelijke tusschenkomst van Japan, die ze eens dat het land her- opgestaan is wel met eigen krachten zullen verwijderen. De nationalisten zijn de vijanden van de communisten. De groote massa nochtans blijft on wetend en begrijpt al evenmin iets iBBBBBZssBflBiBaaaflaasBSiaBBasBaizasaiaüaoïssijssianiBBEaiBaiaBS van het lot van het land als een Westersche doorsneemensch er iets van snapt. Inwendig is China aldus hopeloos verdeeld en onmachtig om met eigen middelen herop te staan. TSANG-KAI-SJEK. Maarschalk Tsjang-Kai-Sjek, de opperste leider van Chineesche troe pen, is ook een fijne diplomaat, wel licht de eenige die een duidelijk in zicht in de verwarde toestand ver kregen had, de eenige die wist hoe hij zijn land kon redden door een politiek op lange termijn. Hij is geen vriend van Japan. Toch had hij een overeenkomst gesloten met Japan be treffende de wederzijdsche verhou dingen tusschen zijn land en Japan. Dit verdrag, het ontstond over een paar maanden, verwekte een gewel dige verrassing overal en vooral een geweldige teleurstelling in Rusland. In eigen land vond het wel kritiek. Japan is immers nog steeds de vijand van China. Het bezet een groot deel van het nationaal grondgebied en dreigt met steeds verdere verovering Het heeft zich aangesteld als de har de voogd, die het grillige China weer als een goede Aziaat wil opvoeden en het verlossen van de communistische besmetting. Een van de voornaamste punten van het accoord was dan ook de bestrijding van het communisme. Nu is Tsang-Kai-Sjek gevangen ge nomen aoor de jongere maarschalk Tsjang-Tso-Lin, die met zijn troepen aan het muiten geslagen is en die in de plaats van het communisme in het Noorden te bestrijden zooals hem werd opgelegd, nu gemeene zaak maakt met diezelfde communisten. Intusschen zijn de soldaten van de twee maarschalken onderling in een bloedige strijd gewikkeld; verschil lende andere generaals van het Nan- king-leger werden op hun beurt ge vangen genomen of gedood. Is dat het antwoord van Rusland op het zoo ophefmakende Japansch-Chineesche accoord? Zullen na een paar dagen of weken, de berichten van de groote persbureau's ons weer niets meer melden of zal nu wellicht de strijd voor goed losbranden tusschen Japan en Rusland? Afwachten blijft de bood schap. Hopen we het beste en vooral dat de gebeurtenissengeen terugslag hebben op het Westen. (Verboden nadruk.) ROSKAM. DE is als volgt vastgesteld: Postabonnement voor 12 m.: Belgie 20 frank. Frankrijk 40 frank. Belgisch Kongo 40 frank. Andere landen 60 frank. In Belgie zullen de kwijt- schriften voor abonnementen 1937 door de postboden in de eerste dagen aangeboden wor den. Gelieve wel in acht te nemen dat het kwijtschrift enkel eenmaal aangeboden wordt wil dus bet bedrag ter beschikking houden der tehuis zijnde familieleden. ONZE ABONNENTEN VAN T BUITENLAND worden vriendelijk verzocht de abonnementsprijs, vóór NIEUWJAAR óns te laten geworden. Het zekerste mid del is ons een INTERNATIO NAAL POSTMANDAAT op zenden. We rekenen er op dat al onze kliënten ons zullen trouw blijven en danken hen hierbij op voorhand. Eene interessante belegging is en blijft het Bankboekje bij de Op inlagen tot 20.000 fr.: 3 netto Op het deel daarboven: 2% netto Bij dezen aantrekkelijken interest, blijft U het integraal behoud van uw kapitaal en eene bestendige on middellijke beschikking over uw geld verzekerd. Niet alleen in eigen land, maar over ge heel de beschaafde wereld werd de Engel- sche koningscrisis met spanning gevolgd. Alwie nog eerbied heeft voor de christe lijke huwelijksband :n, keurde de kranige houding goed van Minister Baldwin, ge rugsteund niet alleen dcor de Angiikaan- sche bisschoppen, maar ook door de over- greote meerderheid van het Engelsch volk. Hier en daar ging er wel een stem op om den Koning tot verzet aan te sporen. Men vindt altijd menschen die gereed zijn om de meest dwaze theoriën te verdedigen, enkel en alleen omdat zulke theoriën ln hun eigen spel te pas komen. Het is zeer goed te begrijpen dat al degenen, die zich in cnverbreekbare huwelijksbanden niet op hun gemak gevoelen, heel graag had den gezien dat Baldwin hier zou het on derspit delven. Ondertusschen is het anders uitgevallen. Iedereen weet dat sedert e:n week. En al le verstandige menschen zijn gelukkig om dat die crisis eindigde op de bekende ma nier. Maar wat bijna niemand weet in ge heel onze streek, 't is dat het nieuw libe raal weekblad ook gemeend heeft in deze zaak d:n Engelschen Koning te moeten voorlichten. Zijn raadgevingen kwamen wel veel te laat; dat is zoo een liberale specialiteit maar 't Is toch de moeite waard er cp terug te komen, omdat zij ons klaar en duidelijk in zijn liberaal hsrte laten kijken. Van de Ministers, van 't Engelsch Par lement is er geen spraak, 't Zijn de pro- tcstantsche bisschoppen die de volle laag krijgen, niet omdat zij proteitantsch zijn natuurlijk, maar omda. zij de stelling ver dedigen van de onverbreekbaarheid van het huwelijk, net zoo goed als de Paus van Rome zelf. Allemaal huichelarij van die bisschop pen, zegt de liberale schrijver. Huichelarij, die de Koning maar bost op de volgende manier zou verstaan: Behoud uw minna res. Komen er kinders, bekleed ze met de hoogste waardigheden. Trouw ondertus schen met gelijk welke prinses. Als er hier gehuicheld wordt, dan is het wel door dezen liberalen moralist, die er nog aan toevoegt, dat Koning Edward maar moet denken: Probeer dan maar eens als koning een eerlijk man te zijn en u werkelijk naar de wetten van den echt en naar het heilig sacrament des hu welijks te gedragen.» Geen spraak van het sacrament des hu welijks met een gescheiden vrouw, mijn heer de liberaal. Geen mensch in de streek die dat niet weet en die niet begrijpt dat geheel uw artikel niet werd ingegeven door uw be langstelling voor den triestigen man, die de hoogste verwachtingen van zijn volk heeft beschaamd, maar alleen door uw verlangen cm eenige pijlen af te schieten tegen de christelijke opvattingen van het huwelijk, die bij ons volk, naar uw mee ning, in de hocge eere staat. Als inzet van de nieuwe liberale gazet is dat kenschetsend. Wij zijn seffens inge licht en weten dadelijk en duidelijk dat er gven spraak is van een Nieuw beven Neen, neen, 't is 't oud liberaal leven dat voortsukkelt met zijn verderfelijke be- trachtinge: KIJKUIT. Aanstaande week drukken we een dag vroeger. Alle inzendingen moe ten ons dus ÉÉN DAG VROEGER toekomen. Al onze verzendingen zullen één dag vroeger geschiedenbericht dus aan onze verkoopers. (EBBBBBBBBBBB3BflSSBB321BBSBB DAT ZIJ HONDERDMAAL NADEN KEN DIE DEN GROEI DER EENHEID WILLEN KNAKKEN. HUN VERANT WOORDELIJKHEID IS ZWAAR EN GEVAARLIJK Er zijn er die van het beginselakkoord regeeringsmoeilijkheden verwachten. Dat zal alleen van da regeering afhangen; de Vlamingen weten, dat, welke becijfering ook sommigen nu reeds in de marge van het akkoord aan 't maken zijn, dit een akkoord is waarnaar het diep verlangen ln elk Vlaamsch hart leefde reeds lang vóór deze regeering bestond en waarvan de verwezenlijking nog duren zal wanneer diezelfde regeering reeds lang vergeten zal zijn. Wat zich voltrekt is het wederom één-worden van een volk, dat mea culpa slaat over twintig jaren bekrompen broe dertwist en weer de handen ineenslaat om zijn toekomst op te bouwen. Elke Vlaamsche verwezenlijking werd bestreden met het spookbeeld van regee ringsmoeilijkheden. Zonderlinge regeerin gen die het moeilijk hebben als het ens eens goed gaat. Zij moeten dat afleeren. En wij moeten iets bijleeren. Twee partijen (men kijkt nog uit naar Rex, wiens partijraad ook akkoord zou zijn met het beginselakkoord) hebben elkaar ge vonden, die jaren lang elkaar gebanvloekt en bevochten hebben met woorden en da den, waarover men zich schamen moet. Vóór jaren was niet mogelijk wat nu is verwezenlijkt, maar waarom niet? Omdat men niet gewild heeft, omdat men de ver- deelheid verscherpt, moedwillig de klove verdiept en verbreed heeft. i) Dat zij honderdmaal nadenken die den groei der eenheid willen knakken. Hunne verantwoordelijkheid is zwaar en gevaar lijk. HOOGER LEVEN n, Antwerpen.) IBBBIBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB Het Hoofdbestuur van bet Davidsfonds, in algemeene vergadering te Leuven, op 6 December jJ., in naam der 70.000 leden-buisgezinnen van deze katholieke Vlaamsche kultuur- vereeniging, verheugt rich over de onderhandelingen die gaande zijn om aUen die bewust zijn van de gevaren die Kerk en maatschappij bedreigen, bijeen te brengen op Vlaamsch- nationalen grondslag, en hoopt dat deze onderhandelingen mogen leiden tot een duurzame verstandhouding tusschen de betreffende groepeeringen, tot meerder voordeel van het gemeenschappelijk stre ven; wijst er op dat het Davidsfonds, door zijn bedrijvigheid die strikt binnen de perken van de kultureele aktie gehouden werd, sinds tientallen jaren de concentra tie op kultureel gebied verwezenlijkt heeft, en aldus de mogelijkheid tot verdere con centratie heeft in de hand gewerkt; steunend op het verlangen tot alge meene concentratie dat met zooveel klem tot uiting kwam in de besluiten van het Leuvensche Kongres van 19 Juli, in het Kongres van Mechelen van 10-12 Sep tember, welk verlangen hartstochtelijk wordt gedeeld door het Vlaamsche volk; steunend op de volstrekte noodzake lijkheid van deze concentratie oodat de zoo geweldige Vlaamsche bedrijvigheid tot doeltreffende uitslagen zou komen; en steunend eveneens op het voorrecht van het volksbelang op individueel of partijbelang, doet beroep op allen die het wel mee- nen met de volkszaak, opdat zij uit alle kracht zouden meehelpen aan de verwe zenlijking van deze concentratie, en alle handelingen of uitingen zouden vermijden die ze in gevaar kan brengen, beslist dit manifest mee te deelen aan de leiding van de betrokken groepen en het or»enbaar te maken knn de nerr. ISSBSÏBSBHBBaBBBaaHHlSraSIHB'a WACHT NIET tot de LAATSTE DAG! Koop VANDAAG zelf een zwart biljet der 26* Snede van de 61.311 loten van 100 frank tot 1.000.000 frank te verdeelen bij de Trekking van 29 December te Antwerpen, der 26e Snede van de tBBBflBBBBBBBBBBBBBBSaagiaBB» MINISTERIE VAN BINNENLANDSCHE ZAKEN VERBINDING VAN RECHTSWEGE AAN DE LICHTING. UITSTEL- AANVRAGEN. AANVRAGEN OM VERVROEGDE INDIENSTTREDING. 1. In uitvoering van de wet van 13 Juli 1934, worden de in 1919, vóór 21 September, geboren jongelingen, van rechtswege aan de lichting 1938 verbon den. 2. De tot de lichting 1938 behoo- rende jongelingen, d.w.z. a) de aan deze lichting verbonden voor- loopig afgekeurden (verdaagden) en uit- gestelden b) de in 1918, na 10 Juni, geboren jon gelingen c) de in 1919, vóór 21 September, gebo ren jongelingen, die verlangen hetzij een UITSTEL, het zij dc HERNIEUWING VAN EEN UIT STEL, aan te vragen, moeten hun aan vraag hij het bestuur van de gemeente, waar zij voor de militie ingeschreven zijn, indienen tusschen 1 en 20 Januari 1937. 3. De in 1919, na 20 September, en de in 1920 geboren jongelingen, die, bij wijze van vervroegde indiensttreding, met de lichting 1938 verlangen opgeroepen te worden, moeten hun aanvraag bij het bestuur van de gemeente, waar zij voor de militie ingeschreven zijn. indienen tu«- schen 1 en 20 Januari 1937. !3«BS22BBBBBEBBfla31BB2BBBBBB UW KONTROOLBOEK moei met Nieuwjaar hernieuwd worden. Ge kunt er krijgen te onzer druk kerij, 15, Gasthuisstraat, Poperinge. De Vlaamsclie strijd, de Vlaam sche wedergeboorte is tot hiertoe hoofdzakelijk reactief geweest, hoofdzakelijk verweer. Met hand en tand hebben de Vlamingen zich moeten verzetten tegen de ontaar ding, de minderwaardigheid, de verfransching. Jaren naesn heeft Vlaanderen zich schrap moeten zetten om de wurging te voorko men: Jaren naeen heeft het held haftig moeten strijden cm meer lucht, meer adem, meer frisch- heid. En deze kamp tot zelfbehoud, deze strijd om het leven werd stap voor stap doorgezet, verruimd en uitgebreid. Er is een oogenblik ge weest dat er ernstig gedacht werd aan da uitroeiing van het heeht- ste patrimonium, van het schoon ste bezit van een volk: da taal. Doch deze helsche bedoeling liep spaak op het onwrikbaar verzet van het volk zelf. Een geniale Ro- denbach heeft het lijdelijk verweer in een positieve strijd omgezet. Stukje voor stukje werd den Vla ming toegegeven, met veel onbe grip maar ook met veel tegenzin en veel vijandigheid. De oorlog heeft het tempo der toegevingen versneld en verruimd. Maar steeds bleven het toegevingen, steeds bleven het tegemoetkomingen. Im merdoor verkeerden de Vlamingen in een minderwaardigheidspositie. En zelfs daar waar de wat Vlaamsch sprak, bleef de geest Fransch. Al scheen bij een eerste opzicht alles in orde, bij nader on derzoek bleek het dadelijk dat de hoogere sferen met een stugge hooghartigheid de vervlaamsching bleven ontkennen. Het verdrag van Versailles heeft het nationaliteiten-vraagstuk in een klaar en logisch daglicht ge steld. Toen werd het volk ontdekt. De volksidee, de overtuiging dat een volk nog wat anders is dan een taal, groeide en gedijde tot een politiek ideaal. Doch waar Versailles met een bewonderenswaardige edelmoedig heid aan een heele serie naties het zelfstandig politiek leven terug schonk, werd Vlaanderen blijk baar vergeten. In de bewonde- ringsroes voor de beslissende rol die België in het Europeesch kon- flikt gespeeld had, wilde men blijkbaar de binnenlandsche scha duwzijden niet bekijken. Het heeft lang geduurd voor aleer er een wezenlijk inzicht in de Vlaamsche Beweging kwam, vooraleer de primauteit, de voor rang van het Vlaamsche volk en de natie erkend werd. Thans ech ter is dit bereikt. En om de vreug de voor deze erkenning mag veel vergeven worden. Het is feitelijk van de aller grootste beteekenis dat op heden de natuurlijke geledingen als mensch, familie en volksgemeen schap daadwerkelijk erkend wor den. Thans zijn de gegevens van het vraagstuk volledig en wanneer de gegevens volledig zijn kan ook naar een volledige oplossing ge streefd worden. Dit is de groote waarde van de concentratie dat ze allereerst klaar en scherp geformuleerd heeft dat het Vlaamsche volk een onver breekbare eenheid vormt, waar aan die politieke vormen dienen geschonken, die het best en het de- gelijkst de volkswelvaart zullen verzekeren. Deze concentratie brengt de Vlaamsche strijd op een nieuw plan. Van verweer wordt het op bouw. Van verzet wordt het con- struktie. Het gaat nu niet meer om te agseren, te vechten ten einde een stuk wet los te krijgen; het gaat nu om een nieuw gebouw op te trekken. Van defensief wordt de strijd offensief. En men begrijpe goed dat geen nieuw rijk zal ge bouwd worden' met oude materia len, met oude methodes en vooral met de oude geest. IBbl2aataS«JBBB5!3BISSB23B19aXNëlfiEBSflBBBBZaSBBE>:3£r2SS^iaBZaK Het hoeft vrijmoedig erkend te worden. De Vlaming is door de eenzijdige strijd een misvormd staatsburger geworden. De Vla ming is uit anti-materialen tot een anti-staatsburger gegroeid. Hij heeft zoolang en zoo verbitterd te gen de Belgische Staat moeten kampen om zich-zelf te blijven, dat hij vergroeide tot een verbitterd, misnoegd en eenzijdig mensch. Oin het even welke wet, om het even welke maatregel werden beknib beld en afgekeurd. Burgerdeug den en burgerplichten hadden geen echo meer in zijn hart. Kortom hij geloofde niet meer in de edelmoe digheid van de Staat en daarom ook droeg 1 ij t'e Staat niet in zijn hart. Begril jlijk is dit wel. Wie jaar in jaar uit strijd levert tot zelfbehoud kan geen groote liefde koesteren voor hem die naar zijn leven grijpt. En een jarenlange bitsige strijd staalt de wil maar verbittert he gemoed. Als een sprookje daagt aan de horizont de verlossing. Wanneer straks alle gezonde volkskrachten hereenigd zijn kan aan de opboHw begonnen worden. En dat hoeven de Vlamingen met een nieuwe geest aan te vangen. Wanneer het gaat om onze eigen woning, ont ons eigen tehuis, past geen verbit tering, geen verbetenheid meer. Ons verleden dat eens groot en schoon, roemvol en benijdenswaar dig was, stelt ons in staat een in drukwekkend en stijlvol gebouw op te trekken. Maar ook wij zelf dienen te vernieuwen. In het nieuwe huis passen geen oude menschen. In het nieuwe Vlaande ren dienen nieuwe menschen te huizen. Opnieuw moeten we ons groote deugden toeëigenen. Wan neer we binnen afzienbaren tijd voor eigen rekening moeten wer ken, moeten we onze groote taak waardig zijn. Voor deze taak kunnen we ons niet te vroeg en niet te degelijk bereiden. Eens zal het gedaan zijn met stelselmatig afbreken, met bit terheid en sarkasme, met misprij zen en vijandigheid. Eens komt het oogenblik dat er liefde, groote warme liefde van ons gevergd wordt, liefde en toewijding, man haftigheid en wilskracht. Het wa re vernederend voor de Vlamingen moesten ze voor hun toekomst niet opgewassen zijn. Thans meer dan ooit dienen we doordrenkt te wezen van ons ver leden, van het katholieke, het fiere, dappere Vlaanderen dat eerbied en bewondering afdwong. Diep in ons hart moet het gebeiteld staan dat ook wij terug fier en dapper kun nen en moeten worden. En hier voor zal meer vereischt worden dan een wanhopige strijd tegen verdrukkende machten. Hiervoor zijn geestdrift en taaiheid, bezie ling en overgave noodig. Hierom moeten we van ons land gaan houden, hierom moeten we het beste van ons zelf veil hebben voor het welzijn van ons bloed eigen volk. Hiervoor moeten wë leeren burger, staatsburger wor den. Hiervoor moeten we leeren blijmoedig onze plichten volbren-* gen omdat het om het welzijn van ons volk gaan zal. Benevens wat is mijn rechtdient ook wat iÖ mijn plichtaangeleerd. Dè Vlaming hoeft opnieuw Vlaming te worden en geen anti-Belg. Hij dient zijn vaderland lief te hebbeiL zooals het vaderland van hem zelf zal houden. Hij moet zich diep in prenten dat hij een levend be standdeel is van het volk waaruit hij gesproten is, zooals dat volk in hem een levende volksgenoot zal zien. Hij moet zich bewust maken dat Vlaanderen groot worden zaf als hij zich zelf groot zal gemaakt hebben. Dit is de taak van morgen, neen, van heden nog. GOED NIEUWS VOOR DE MIDDENSTANDERS Door de Kamer werd op Donderdag 10 Dec. 11. de Grendelwet op de Grootwaren huizen aangenomen, dit met 1C3 stemmen tegen 9 en 52 onthoudingen. Stemden voor: de Katholieken, de Li beralen, de Rexisten en de Viaamsohe Na tionalisten. Stemden tegen: de Kommunisten. Onthielden zich: de Socialisten. Men mag zich eraan verwachten dat de Senaat de wet eveneens goedkeuren zal. Deze goedgekeurde grendelwet verbiedt dat tot 1 Maart 1937 nieuwe waren huizen mogen geopend worden of dat de bestaande vergreotingswerken megen uit voeren. Uitzondering werd gemaakt voor de magazijnen voor dewelke werken werden uitgevoerd vóór den 27 Oktober 11., dag waarop door de Regeericg het ontwerp der Grendelwet in de Kamer werd inge diend. Deze grendelwet blijft dus enkel van kracht tot I Maart 1937. De Minister van Ekonomische Zaken zal nu vóór dezen datum een wetsontwerp moeten neerleg gen om de verhouding Groot-warenhuizen en kleinhandelaars definitief te regelen. Er werd op gewezen dat de midden stand zich groote begoochelingen maakt en met die wet niets zal veranderen. Het is waar dat in feite de onmiddellijke verandering miniem zal zijn; alleen zul len enkele nieuwe openingen en vergroo tingen van magazijnen niet mogen gebeu ren. Het stemmen dezer wet heeft echter grooter gevolgen: er is daarmee een begin gen.aakt met een wetgeving tegen de groot-warenhui zen; na die wet en heel kortelings ->• moeteene andere Komen; wie eenmaal de uitbreiding der groot warenhuizen ook maar tijdelijk verboden heeft, kan moeilijk op zijn stappen terug- keeren en zal morgen moeten verder gaan. DE ROODE PLAN r,-TREKKERS EN DE MIDDENSTAND? Uit een artikel van den Heer L. Vinde- vogel over de Grendelwet. in De Stan daard van 14 December, knippen we het volgende Ten tijde van «ALLES \CCR HET PLAN n werden de middenstanders dcor de socialisten overetelpt met liefdesfce- tuigingen. Wat zij nooit van een bourgeolsregee- ring hadden bekomen, dat zouden de socialisten nu eens den middenstand met volle handgrepen toewerpen: krediet en bestellingen. Nu vraagt de middenstand niet zooveel en wat willen de roeden geven? De kommunisten hebben tegen ge- stsmd; de socialisten hebben zich ont- houden. Zij zouden «tegen» gestemd hebben ware het ontwerp niet neerge- legd geweest door een minister der re- geering Van Zeeland. (Zie vervolg op 2< blad.)

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1936 | | pagina 1