DE WEG NAAR HET LICHT SCHOLEN Be vernieuwing! der kaarten van de Grensarbeiders Bij Nationaal Spanje Het schandaal der Nationale Bank KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER ZötfDAC S SEPTEMBER 1537. «DE HALLE» Boterstraat, 17, IEP ER. 1 WEEKBLAD: 40 CENTIEMEN. 5 JAAR. N 31L OPWERPING BLOEDIGE VISIE De bepalingen van de Fransch-Belgische overeenkomst INTERNATIONAAL OVERZICHT Belgisch-Engelscbe Plechtigheid te Folkestone Borstbeelden van Koning Albert en Koningin Elisabeth onthuld. KATHOLIEK^ÜNIVERSITEiT BIJEENROEPING VAN KAMER EN SENAAT Naar een Ministerieele Crisis pgeroipr. J Katholiek Weekblad van leper Bureel ABONNEMENTSPRIJS VOOR 1 JAAR (per po»t) Binnenland 20.— fr. Belgisch Kongo 40.— fr. Frankrijk 40.— fr. Alle andere landen 60.— fr. Uedcuitrk*r% tijn xerantwoordtüik voor hun artikels. imimttiuiiuuiHiniiimr Drukker-Uitgever: SANSEN-VANNESTE, Poperinge TeL Poperinge Nr 0 Postcbeckrekening Nr 155.0 ^TOKDmiifiawimiuiirrmTiimiuiimiiMiyiJiüüiiütttiükiiiuui: mfl ij s 1 TARIEF VOOR BERICHTEN: I g Kleine berichten per rege! 1.fr. ff fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur. g Kleine berichte. (tnir.:nitim> 4.fr.) B Rouwber. en Bedank, {min.) 5.— fr. ogens B Te herhalen aankondi prijr. op aanvraag. B Annoncen zijn vooraf te betalen en ff moeten tegen den Woensdag avond I ff ingezonden worden. Kleine be- j H richten tegen den Donderdag noen. 's Nachts kwam eens bij O. L. H. een overste der Joden, een man van hooge cultuur, lid van den hoogen raad. Die kolonne van 't Jodendom ver plaatste zich tot bij den zoon van een timmerman. Dat licht zijner eeuw kwam om meer klaarte. Rabbi, wij weten dat gij geko men zijt als leeraar van Gods wege, want niemand kan die teekenen doen. die Gij doet, zoo God niet met hem is. Daarmee begon het interview van Nikodemus. Die mensch was onder den indruk ge raakt der mirakels: menschen tegen komen, die men heel zijn leven lam gekend heeft, kreupelen hun krukken zien achterwege laten, blinden zien wijde oogen openzetten, dat zijn toch allemaal wonderen, die de eerste de gereedste niet kan uit zijn mouw schudden. De ouderling kwam bij den jongen Meester. Men is nooit te oud om te leeren. De Heer antwoordde recht op den man af. Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, zoo iemand niet opnieuw geboren wordt, kan hij het Rijk Gods niet zien. Het verstand van den schrifgeleerde bleef stom staan bij hetgeen aan de kinders wordt geleerd in den catechis mus. Hoe kan iemand geboren worden als hij oud is? rees de ironische vraag. Een schriftgeleerde als een advokaat most altijd voor den dag komen met een opwerping. Haarklieven, tasten in de duisternis, vitten om een bagatel, hemel en aarde bewegen pour une queue de cerise dat zit zulke men schen in 't bloed. Zoo iemand niet opnieuw geboren wordt uit water en den H. Geest, kan hij het Koninkrijk Gods niet ingaan. Zijt gij leeraar in Israël en ge begrijpt dat niet? Dat is de humor van 't evan gelie. Nu zal de erudiet een aanschouwe lijke les krijgen door een profetisch tafereel op den berg en hij zal woor den vernemen, die eerst hun volle be- I8GBSII teekenis voor hem zullen krijgen op Calvarie. Zooals Mozes de slang ophief in de woestijn, zoo moet de Menschen- zooh worden verheven, opdat ieder die in Hem gelooft niet verloren ga, maar het eeuwig leven moge hebben. In de woestijn plantte Mozes een kruis. Een bronzen serpent hing eraan en al die door de vergiftige slangen beet waren getroffen, moesten maar naar dien eigenaardigen gekruisigde opzien om genezen te worden. In een bloedige visie verscheen als fond van het tooneel: het kruis van Golgotha. Het was een openbaring. De gekruisigde zal allen tot zich trekken die gebeten werden door de helsche «cobra» en als redding is er geen ander serum dan het bloed van Christus. In niemand anders is er heil te vin den. Herboren worden tot de genade, dat is het groote geheim van dien nacht. Jezus nam de doornachtige twijfels weg uit het hoofd van Nikodemus, hij balsemde zijn onrustig hert met den Voost van zijn boodschap. En drie jaar later op een avond, als alles volbracht is, zal een rijke wetgeleerde komen met honderd pond reukwerk om een dierbaar lijk te bal semen en echte doornen uit een ge kwetst dierbaar hoofd weg te nemen. De klaarte kwam in dien nacht van het gesprek. Het werd volle licht in zijn ziel later. Alles komt daarop neer: herboren worden uit het water der doopvont. Het kind wordt gedoopt, het weegt geen gram meer, maar dat levend water gaf het ware leven, het ge schenk der geschenken. Het genadewonder geschiedde, waar door het wichtje kind werd van God, broeder van Christus, lid van de H. Kerk, kind van Maria, tempel van den H. Geest, erfgenaam des hemels. Beleef uw doopsel, realiseer die waarheid. Doe dat en gij zult leven. A. B. 9BSIIBSBSBKSEIIK3EB31B9 Verleden week hadden wij hst genoe gen een kosteloos nummer te ontvangen van De Vrijheid met een artikel, zoo als hierboven betiteld, onderlijnd en om rand. Blijkbaar noodigt De Vrijheid hierdoor De Poperingenaaruit zijn oordeel te geven. Het ligt niet in onze bedoeling daar over te debatsersn, vooreerst omdat de schoolVREDE er niet door gediend wordt, en vervolgens omdat dergelijke artikels e?n groot deel van onze lezers niet aan staan. Wij verkiezen een ernstige pog;ng te doen cm hst standpunt van De Vrij heid te begrijpen en het te volgen zoover ons christen geweten het toelaat. Met dat inzicht willen wij een paar punten uit bedoelde bijdrage bespreken. Laat de katholieken de vrije school verkiezen; dat is een recht dat wij 2>hen geenszins willen betwisten, maar »laat ook de vrijzinnige burgers hun voorkeur geven aan de officieele s school Daarmee gaan wij 100 akkoord en wij zuilen goed onthouden dat De Vrij- Iriddat geschreven heeft. Wij willen van geen schooldwang weten en zijn aller minst gesteld schooldwang uit te e lenen. Nu betwisten wij geenszins dat schrij ver lrer zijn persoonlijk gedacht neer pent, maar wij zijn benieuwd te weten hoeveel en welke personen en personali teiten in de liberale partij door het voor- neamweord WIJgedekt worden. De pnsehe partij? Een fractie? Haar leiding? Haar pers?... Wij zijn niet ingewijd in het geheim der goden, en weten dan ook niet door vie en waarom in den blauwen kamp de vredespalm gewuifd wordt. Wij meenen 1: weten dat de liberale meening over de definitieve oplossing van de schoolkwestie verdeeld is. maar wij vermoeden terecht dat de liberale voorstanders van een sehoclvrede met gelijkberechtiging van all? burgers zeldzaam zijn als witte raven. Op 10 Augustus hield Vandervelde een conferentie over het socialistisch stand punt in zake schoolwetgeving, waarin hij voorstelde de schoolinrichting te onder werpen aan een raad van ouders, zooaat de eeest van de school ongeveer afhan kelijk zou zijn van den geest die de be- vo'king der streek beheerscht. De patron vil wellicht komen tot socialistische scho len in socialistische streken, en zou hier voor afzien om een neutraal schoolwezen in dorpen en steden met gaafgebleven bevolking. Dit heel vaag voorstel kreeg een be trekkelijk gunstig onthaal in een deel der katholieke en liberale pers, waardoor reeds een flauwe mogelijkheid van gelijk berechtigde vreedzame oplossing door schemerde. De Dernière Heureis er echter op de meest revoltante manier tegen te velde getrokken, en heeft ras- semblement geblazen voor alle liberale strijdkrachten rondom haar standpunt. Daarin wordt de gelijkberechtigheid der confessioneele scholen niet aangenomen. Nu is het kwestie te weten wie DE li berale gedachte weergeeft, de Demière Heure of de locale-, arrondissements- en patronaatsgazetjes die wekelijks van de liberale pers kamen.(sic.). Wat er volstrekt moet veranderen in de liberale mentaliteit, wil er ooit echte schoolvrede mogelijk zijn, is hun eigen aardig concept over schoolvrijheid. De officieele school in hun gedacht de neutrale IS waarlijk de school voor iedereen. Dat zeggen zij en zoo schrijft ook o De Vrijheid Maar dergelijk op treden is juist voor ieder gezond-katholiek denkend mensch ongehoorde schooldwang. Wij di. de Kerk, de gansche vergade ring van de gelcovigen met de bisschoppen voorop en wij alleen zijn bij machte te bepalen welke scholen voor ons toe gankelijk zijn. Zoolang d&t niet onom- stootbaar vast staat, kan er van school vrede geen spraak zijn. Het is juist omdat dit princiep door Vandervelde in zijn be toog blijkbaar geëerbiedigd wordt dat er mogelijkheid tot debateeren bestand. Terwijl wij het blad aan het lezen zijn, varen onze oogen eens buiten de schreef, waar De Vrijheid schrijft over de Va ticaanstad, en wel inzonderheid over de geschiedenis ervan. De vulgaire manier waarop de authen ticiteit van Petrus' verblijf te Rome wordt... op flesschen getrokken, is alles behalve wetenschappelijk; en zeggen dat «dit verblijf voor alle rechtgeloovigen een dogma is. waaraan niet mag getwijfeld worden, en dat bijgevolg polemiseeren erover volstrekt nutteloos isis op zijn minst uit de lucht gegrepen. Ook als ze schrijft over dogmatiek zul len wij met De Vrijheidniet over de baan kunnen. V. SANSEN-VANNESTE. IBB3EJ93B99BSBCEBBE.S33BSB33353BB3ZE3 NIEUWE MAATREGELEN E?n overeenkomst getroffen tusschen de fransche en Belgische regeering werd als volgt bepaald door hun vertegenwoor digers te Bru:sel, om het statuut vast te stelten voor de arbeiders der beide landen. Hieruit blijkt dat het statuut tot her nieuwing der grenskaarten op volgende wijze werd vastgesteld. D:ze kaarten zullen geldig zijn voor een termijn van drie jaar. De grensarbeiders, di; als dusdanig in Frankrijk aan den arbeid waren vóór 31 December 1925, en die in het bezit zij van een kaart, ver vallen op 1 Juni 1937, zullen hun kaart automatisch vernieuwd krijgen, zelfs zoo bj werkloos zijn. D? grensarbeiders die minstens 6 jaar in Frankrijk werkzaam zijn op den datum van het vervallen hunner kaart en waar- Van de vernieuwing der kaart is aan gevraagd, zullen deze vernieuwing be- lomcn voor een normaal termijn. Zij die op dien datum aan het werk waren, krij ten automatisch een nieuwe kaart. Zij di; op dien datum werkloos waren, moeten riikel dan de vernieuwing der kaart aan vragen, wanneer zij terug werk hebben ««vonden. Hun kaart zal hun toegezonden Worden, zonder dat zij een aanvraag doen, indbn er tusschen den datum van het oorin hunner werkloosheid en dezen van :erug werk vinden geen tijdverloop ver- treken is van langer dan 6 maanden. De grensarbeiders, die minder dan zes banden gewerkt hebben in Frankrijk, ktlien op denzelfden voet gesteld worden de grensarbeiders die slechts zes banden ln Frankrijk werkzaam zijn. hc grensarbeiders, die minder dan zes maanden in Frankrijk werken hebben geen recht op de automatische vernieu wing hunner kaart. De vernieuwing der kaarten zal afhangen van de noodzakelijk heid der werkkrachten en van den aaxd van het vak. De aanvraag door de grensarbeiders, die niet aan den landbouw werkzaam zijn en die strekt tot het veranderen van stiel zal gunstig worden aangenomen, indien zij het recht hebben op de vernieuwing van hun kaart. Hetzelfde geldt voor de landbouwarbei- ders, die in princiep recht hebben op de vernieuwing hunner kaart, indien zij kun nen bewijzen dat zij in Frankrijk hun thans aangevraagden stiel hebben uitge voerd gedurende vier jaar. De tijd onder de wapens, doorgebracht voor het volbren gen van den militairen dienstplicht, zal niet worden beschouwd als een onderbre king van het werk in Frankrijk, op voor waarde dat het werk in dit land worde hervat, ten minste zestig dagen na de vrij stelling. Voor de grensarbeiders die vroeger het Fransch grondgebied bewoonden, zai voor het berekenen van den duur van den ar beid, gelet worden op den tijd dat zij als inwoners in Frankrijk hebben gewerkt, doch deze arbeiders moeten hun kaart verkregen hebben, binnen de dertig dagen hunner aankomst in de Belgische grens zone; zij zullen moeten bewijzen dat zij hun woonplaats in België hebben gekozen vóór 1 Juli 1935. Voor de oud-strijders zullen deze maat regelen in zeer breeden en welwillenden zin worden toegepast. DE TRAGIEK VAN BASKENLAND De tragiek van Spanje is aangrij pend; Spanjaarden vechten tegen Spanjaarden, omdat de eenen een orde willen waarin ie godsdienst en de eigendom geëerbiedigd worden en de anderen door de invoering van het communisme meenen een einde te stellen aan de vermeende onrecht vaardigheid van verschil van rijkdom onder de menschen en aan het zoo gezegde machtsmisbruik van de ka tholieke geestelijken. Maar nog aan grijpender was de tragiek van Bas kenland, dat overwegend katholiek is, maar dat door de verblinding van de communisten, die aan de bevolking de politieke zelfstandigheid beloof den, de zijde koos van de roode re- volutionnairen. Deze gingen zelfs zoo ver dat ze er hun woord opgaven, dat ze steeds de godsdienstige overtuiging van de Basken zouden eerbiedigen. Wie de communistische taktiek kent, weet dat geheel het stelsel gebouwd is op leugens, en dat ze hier ook hun woord niet zouden houden spreekt van zelf. Zoolang ze de hulp van de Basken zouden kunnen gebruiken de den ze echter niets dat dezen in hun ne godsdienstige gevoelens zou kun nen kwetsen en op die wijze konden ze gedurende meer dan een jaar op de hulp van Baskische troepen re kenen. Niet alle Basken stonden ech ter aan de zijde van de meineedige regeering. Velen hoewel Baskische nationalisten betrouwden de commu nisten niet en wisten bij voorbaat dat, moest ooit Spanje rood geworden zijn Baskenland niet alleen zijn zelfstan digheid niet zou verkregen hebben maar zelfs zwaar zou getroffen wor den in zijn godsdienst. Zoo kwam het dat een groot aantal, al was het niet het grootste deel, in de rangen van Generaal Franco streed. Ergens lazen we dat het niet zelden gebeurde dat leden van eenzelfde familie recht streeks tegenover mekaar stonden aan weerszijden van het front. Wie weet werd op die wijze de eene broeder niet door de andere broeder neerge schoten zonder dat de broedermoor denaar het besefte. DE VAL VAN SANTANDER Nu is Baskenland in handen van Franco's troepen gevallen. Na Bilbao en San-Sebastian is thans Santander ingenomen geworden. Het offensief tegen deze laatste stad heeft geleid tot een buitengewoon snelle op- marsch, zoodat in minder dan veer tien dagen tijds een stuk grondgebied werd veroverd, icaarvoor normaal vele maanden werden gebruikt. Dag aan dag lazen we in de dagbladen, dat veie kilometers terrein werden ver overd, zonder dat groote tegenstand ontmoet werd. Soms werd wel zeer heftig gestreden, maar geen enkele keer kon de regeering van Valencia successen melden. Heel zeker zal dat te wijten zijn aan het feit dat de Basken op het laatste met niet veel overtuiging meer streden aan de zijde van de rooden. Een jaar oorlog mid den verdierlijkte communisten en anarchisten zal hen de oogen heb ben doen opengaan. Hoe zou het an ders te verklaren zijn dat in een paar weken tijds 67.000 man troepen zich bijna zonder strijd zouden overgege ven hebben of zelfs voor een groot deel zijn overgeloapen. Trouwens, niettegenstaande de schrik voor de baldadige marxisten, kwam de bevol king op het laatste in opstand te San tander en wist zich van de macht meester te maken en de vele kunst schatten van Baskenland voor de toe komst te vrijwaren. Meesterlijk moet echter ook de stra tegie van Franco's troepen genoemd worden, die door een omsingeling van de stad de terugtocht onmogelijk maakten, zoodat tienduizenden voor taan, niet meer zullen strijden voor Valencia, en dat een belangrijke oor logsbuit kon veroverd worden. Na tuurlijk zijn de leiders kunnen ont snappen langs de zee in visschersboo- ten, naar de Fransche Zuid-Westelij ke visschershavensIn aftochtstategie betoonen ze zich echte meesters. Nu valt het te hopen dat de na tionale regeering, niettegenstaande een jaar vijandschap de rechtmatige verzuchtingen van de Basken niet zal negeeren, maar xoeï een ruime mate van autonomie zal willen toekennen. Economisch zal Baskenland toch ver bonden blijven met Spanje. De ijzer- ertsmijnen van het Noorden zijn steeds een levensader geioeest voor Spanje en die kunnen niet afgestaan worden zonder groote ontreddering mee te brengen. Zelfs al wou Spanje die ter vrije beschikking van Basken land laten, zou het niet kunnen daar waarschijnlijk Duitschers en Italia nen door hunnen tusschenkomst ver gunningen beloofd werden in die mij nen. EN NU ASTURIE EN ARRAGON De verovering van Santander brengt geen verademing in den strijd in het Noorden. In het Noord-Westen ligt nog een provincie, die voor het groot ste deel nog in handen van Valencia is en dat als een eilandje midden Wit- Spanje van Franco uitsteekt, name lijk Asturie, met zijn twee belangrijke steden Gijon en Oviedo. Hoogstwaar schijnlijk zal ook dit afgezonderd deel van Rood-Spanje spoedig veroverd zijn, daar de bevolking Franco gene gen is Reeds kwam de bevolking van Gijon in opstand en eischte het de overgave van de stad aan de natio nale troepen. Slechts een gedeelte van de troepen die in Baskenland streden werden in de richting van Asturie samengetrokken, terwijl een ander deel zal voortstrijden aan het Arra- gon front. We krijgen den indruk dat de Nationdlen pogen in het Noord- Oosten door te breken om langs die zijde Madrid te benaderen. De strijd zal daar nog hevig zijn waarschijn lijk, want Arragon scheidt thans nog Katalonie af van Wit-Spc.nje en Kx- talonie strijdt niet alleen voor een Rood-Spanje maar ook voor zijn zelf standigheid en zelfs vooral hiervoor. Toch blijkt Franco, nu reeds te be schikken aan een overmacht aan manschappen en materiaal, die zoo als het Generaat Quepo ès Llano deed zeggen in een rede te Santander alleen voor gevolg kan hebben dat de oorlog niet al te lang meer zal duren. Daarbij is de bevoorrading van Russische zijde erg bemoeilijkt door het feit dat voor Russchische en Spaansche schepen liet verkeer in de Middellandsche Zee zeer gevaarlijk geworden is door de mogelijkheid van torpedeering vanwege onder zeeërs. Reeds een paar schepen teer den in den grond geboord. Over die geheimzinnige onderzeebooten blijft men nog in het duister tasten; men gist echter dat het Italiaansche zijn. Rusland heeft anderzijds zijn handen vol met binnenlandsche moeilijkhe den en het is verplicht een waakzactm oog te houden op de toestand in het Verre Oosten. Niemand kan het einde van 'de Spaansche burgeroorlog voer spellen, toch is de ontmoediging, die zich van Rood-Spanje in de laatste tijd heeft meester gemaakt, waar schijnlijk de bekentenis dat ze zich verloren geven. (Verboden nadruk.) ROSKAM. 31ESE3SSEB2iS3S3S!9B2BaSBBB9fiB3 700 Belgische bedevaarders hebben een bezoek gebracht aan de begraafplaats te Shorncliffe, bij Folkestone, bij gelegen heid der inwijding der borstbeelden van Koning Albert en Koningin Elisabeth. HTe Shorncliffe zijn talrijke Belgen be graven, die aldaar tijdens den wereldoor log zijn overieden. Onze landgenooten werden bij hun aan komst verwelkomd door den Fngelschen Minister van Openbare Werken, door den Belgische Militaire-Geattacheerde te Londen en door Generaal Willan. Baron van Znylen van Nijevelt. die tij dens den oorlog Belgisch Militair Bevel hebber te Folkestone was, hield een aan spraak op de begraafplaats en vervolgens overhandigde Mevr. Bové, uit Bergen, den Burgemeester van Folkestone, een kistje, waarin aarde van de Engelsche begraaf plaats te Bergen was gesloten. Na de plechtigheid legden de Belgische Bede vaarders bloemen aan het oorlogsgedenk- teeken te Folkestone neer. DE PLECHTIGHEID AAN HET MONdMENT DE LEDEN DER REGEERING BE REIKEN EEN AKKOORD OVER HET VERSLAG VAN MINISTER DE MAN NOPENS DE NATIONALE BANK Sedert enkelen tijd was dus beloofd dat de Regeering een volledig verslag zou uit brengen over de feiten welke gebeurd zijn ln den schoot der Nationale T ink en wel ke algemeen voorgesteld worden met de woorden: «Het Schandaal der Nationale Bank Einde verleden week was het verslag van H. Minister De Man klaar geraakt en Vrijdag 27 Oogst vergaderde de kabinets raad om dit te bespreken. De HH. Ministers kwamen bijeen te 3 u. namiddag en de vergadering duurde tot 8 uur. Te 9 uur werd de vergadering her nomen en volgehouden tot laat in den avond. Naar het blijkt waren alle leden het verre van eens over alle bepalingen van het verslag en talrijke wijzigingen moesten eraan gebracht worden. Dit was dan ook de oorzaak dat het verslag enkel den Zaterdag kon medegedeeld worden aan de Pers. HET VERSLAG VAN DEN MINISTER VAN FINANCIEN Het verslag van den Minister van Fi nanciën over de feiten van de Nationale Bank is een zeer lijvig dokument wat ons in de onmogelijkheid stelt het over te drukken. Eerst wordt erin aangehaald welke de oorzaken van ontstaan zijn van dit ver slag en boe het opgesteld werd, ten einde klaarheid te brengen. Na die inleiding wordt hst verslag in verscheidene punten van bespreking in gedeeld: 1. - Het vacant-zijn van den post van vice-gouverneur 2. - De emolumenten van het Bestuur; 3. - De interventies van de Regeering. Deze punten worden uitvoerig bespro ken. Tot slot van het verslag hebben wij dan het besluit dat luidt als volgt In hun vergadering van 20 Augustus 1L zijn de Ministers van oordeel geweest dat, ten overstaan van de feiten en de conclu- siën die in dit rapport zijn vervat, de Re geering, door de zooeven opgesomde posi tieve maatregelen te nemen, haar gan- schen plicht heeft gedaan. Op de vraag of zij bovendien persoonlijke sancties moest treffen, werd eenparig in entken- nenden zin geantwoord. Zoo wij de zaken tot hun juiste verhou ding terugbrengen, komt het ons voor dat, volgens de wet, de statuten en de regel matige beslissingen der leidende organis men van de Nationale Bank van België, er geen inbreuk is geweest en dat, ten op zichte van de persoonskwesties, een tus schenkomst van de Regeering in de huis houdelijke zaken der N.B.B. dus niet zou gewettigd zijn. De beschouwingen die gelden voor den Gouverneur, gelden met des te meer kracht voor de andere leden van het be- stuurscomité wier bemoeiing in de zaak der in 1935-1933-1S37 verdeelde emolu menten duidelijk ondergeschikt is geweest, en die des te minder redenen hadden om te gelooven dat hun goede trouw in twij fel zou kunnen worden getrokken daar, gedurende dat tijdperk, hun emolumenten feitelijk geen ongewone verhooging hebben ondergaan. Kortom, had de regeering geoordeeld dat de wet en de billijkheid persoonlijke sancties vergden of wettigden, dan zou zij niet geaarzeld hebben die te treffen. In dien zij het niet heeft gedaan, dan is het omdat zij van meening was, na onderzoek van de toestanden in den geest van ob jectiviteit en kalmte waaraan zij moet ge trouw blijven, dat de hooger aangehaalde positieve maatregelen en constructieve hervormingen volstaan ten opzichte van de wet waarbij de verantwoordelijkheid van de regeering tegenover de N.B.B. wordt vastgesteld. De heftigheid van de driften, aange vuurd door polemieken die vaak andere doeleinden dan het welzijn van onze in stellingen nastreven, zou de regeering er niet toe kunnen leiden, door overmaat van strengheid omechtvaardige beslissingen te treffen, evenmin zouden overwegingen die aan het algemeen belang vreemd zijn haar ertoe kunnen brengen minder krachtda dig te zijn wanneer het er om gaat objec tieve maatregelen te nemen om de instel lingen die dit algemeen belang dienen te versterken. A In alle bladen werd dit verslag uit voerig besproken en algemeen is men van oordeel dat het ten slotte maar weinig opheldering heeft gebracht, maar eerder teleurstelling. VERKLARINGEN VAN EERSTE-MINISTER VAN ZEELAND. HET ONTVANGEN GELD IN 1934. Door het weekblad Cassandre en het dagblad La Nation Beigewerd Heer Van Zeeland, ervan beschuldigd, bij zijn terugkeer in de Nationale Bank in 1934, nadat hij Minister zonder portefeuille was geweest, zijn volledige weddevergoeding zou hebben getrokken. In L'Indépendance Beige van Zater dag heeft de H. Van Zeeland, die steed6 heeft verklaard geen vergoeding te heb ben ontvangen voor de fnaanden tijdens dewelke hij Minister is geweest in het jaar 1934, thans medegedeeld dat toen hij te rug in de Nationale Bank kwam in No vember 1934 hij een zekere som heeft ge trokken uit het «gemeenschappelijk fondsvan de bestuurders der bank, maar geen wedde heeft ontvangen. Heer Van Zeeland noemde geen bedragen. De Brus- selsche bladen zeggen 330.000 fr. Naar de Heer Van Zeeland hooren de bedragen van dat gemeenschappelijk fonds persoonlijk toe aan de bestuurders en kan een uitbetaling uit dit fonds niet aanzien worden als een weddevergoeding of dei-gelijke. MINISTER DE MAN BEVEELT EEN AANVULLEND ONDERZOEK Pas was het verslag der Regeering be kend gemaakt alsmede de bovenaangehaal de verklaring van den Heer Van Zeeland alswanneer een redacteur van Le Peu- ple i den H. De Man, Minister van Finan ciën, er om nadere inlichtingen over vroeg. Na eerst te hebben verklaard dat hij graag eens wat rust zou genieten en liefst aan wat anders zou denken dan aan de mysteries van het reglement der bezol diging in de Nationale Bank merkte de Minister op dat geen tegenstrijdigheid be stond tusxhen zijn verslag en de verkla ring van den H. Van Zeeland. In zijn ver slag verklaart de Minister dat de H. Van Zeeland geen wedde heeft getrokken tij dens zijn ministerschap. Het uitbetalen uit een bijzonder fonds is geen wedde en de uitbetalingen uit dit fonds bleven buiten zijn onderzoek. Niettemin heeft de H. De Man, ook naar aanleiding met wat verklaard werd tijdens de vergaderingen der aandeelhouders der Nationale Bank, een aanvullend onder zoek bevolen. WOELIGE VERGADERINGEN VAN DE AANDEELHOUDERS DER NATIONALE BANK Maandag 11. had een buitengewone ver gadering van de aandeelhouders der Na tionale Bank plaats te Brussel. De politie was er bijgehaald om de orde te hand haven en op straat, rond de gebouwen waar de vergadering gehouden werd, alle herrie te vermijden. Zoo kwam het dat de VI. Nat. Senator Van Dieren, die de beve len van de politie niet stipt voigde, inge rekend werd. Hij werd nadien terug in vrijheid gesteld om aanwezig te zijn op de vergadering. Op de buitengewone vergadering moes ten de voorgestelde wijzigingen aan de statuten van de Nationale Bank bespro ken worden. Alhcwel een meerderheid aanwezig was ten vocrdsele van de be heerders der Bank, kon het optreden van de HH. Van Dieren, Degrelle, Beeckman. enz. verkrijgen dat alle wijzigingen punt voor punt zouden besproken worden. Ieder punt lokte een heftige bespreking uit als ook talrijke verwijten aan het adres van het Bestuur der Nationale Bank, maar alle besproken punten werden toch aangeno men. Een gansche reeks amendementen van de Bank moesten evenwel ingetrok ken worden daar de neerlegging ervan niet wettelijk was geschied. De beraadslagingen duurden tot den avond. De buitengewone zitting werd dan geschorst en de gewone epen verklaard. De buitengewone zou voortgezet worden den Woensdag en de gewone den Don derdag. Tijdens de vergadering werd ook het ontslag van Minister De Man gemeld en nadien gelogenstraft. Op de straat poogden de Rexisten te manifesteeren wat verhinderd werd door de politie. Talrijk waren diegene die voor een korten tijd wei-den ingerekend. BREUK TUSSCHEN DEN EERSTEN MINISTER EN DEN MINISTER VAN FINANCIEN. EEN REGEERINGSCRI- SIS OP EEN NIPPERTJE VERMEDEN. KAMER EN SENAAT BIJEENGE ROEPEN. De verklaringen van den H. Van Zee land nopens het geld dat hij getrokken heeft uit het «gemeenschappelijk fonds», wat niet vermeld staat in hst verslag van den H. De Man, heeft een breuk teweeg gebracht tusschen den H. Van Zeeland en H. De Man. Maandag reeds werd gemeld dat H. De Man ontslag nam. Dit bericht werd na dien gelogenstraft. In den nacht van Maandag op Dinsdag had H. Van Zeeland een langdurige expli catie met den H. De Man. Zij duurde tot Dinsdag morgen te 2 uur. Na dit uur had de Eerste-Minister dan nog een onder houd met den H. Minister Merlot, dit tot 3 uur. Deze gesprekken leidden tot eenige ont spanning en officieelnam de Minister van Financiën geen ontslag. Dinsdag morgen werden de besprekin gen weer druk ingezet en de Katholieke Ministers werden op de hoogte gebracht van den toestand. In tusschen bleek het dat de gesprekken die den H. Van Zeeland had gevoerd ook tot doel hadden middelen te vinden om de openbare meening wat te bedaren en dat hierom het inzicht opgeworpen werd het Parlement bijeen te roepen. Dinsdag middag werden ook afgevaar digden van het Blok der Katholieken ont vangen door den Eersten-Minister. Alle Ministei-s die op verlof waren werden in der haast gexoepen naar Brussel. De Liberalen beraadslaagden eveneens ui eischter. ook de bijeenroeping van het Parlement. Dinsdag namiddag, van 3 tot 6 uur, werd een kabinetsraad gehouden. Ten slotte werd het besluit van den raad ken baar gemaakt; aan den Koning zou voor gesteld worden Kamer en Senaat bijeen te roepen. De Eïrsiie-Minister «enerzijds zou een verklaring afleggen tijdens de vergadering als antwoord op de aantijgin gen welke hem ten laste werden gelegd, wijl anderzijds H. De Man verschillende aanvullende bijzonderheden over zijn ver slag zou mededeelen. De Regeering zou aan het Parlement vragen haar houding goed te keuren. De vastst-uling ran de dagen van bij eenkomst van beide Wetgevende Kamers hangt af van de Voorzitters van Kamer en Senaat. Naar alle waarschijnlijkheid zal de Kamer vergaderen op Dinsdag e. k. en den Senaat op Donderdag e. k. Een Regeeringscrisis werd dus vermeden. Alles valt nu af te wachten van de hou ding welke Kamer en Senaat zullen aan nemen tegenover den H. Van Zeeland en de Regeering. IN DE NATIONALE BANK. DE BUITENGEWONE VERGADERING HERNOMEN OP WOENSDAG LL. Woensdag werd de buitengewone verga dering der aandeelhouders van de Natio nale Bank hernomen. Hr Franck, voorzit ter der Bank, poogde de spreektijden te beperken. Er steeg een geweldige tegen kanting tegen dit voorstel, en alle artikels welke nog te bespreken vielen werden een voor een te berde gebracht. Weer waren de HH. Van Dieren en Degrelle de heftig- sten in de oppositie. Op zeker oogenblik verweet H. Degrelle den H. Van Dieren te veel de aandacht op zich zelf te trekken en dat hij aldus de Rexisten deed verge ten. H. Degrelle werd spoedig op zijn plaats gezet door den H. Van Dieren. Herhaalde malen stond de vergadering op stelten maar alle voorgestelde artikels werden toch aangenomen met een groote meerderheid. Er werd ook besloten een vierden bestuurder bij de Nationale Bank te benoemen. Al? vierde gouverneur wenschte de Na tionale Bank den Heer Georges Janssen aan te stellen, voorzitter van de Bank- kemmissie. Woensdag avond was de bespreking van alle artikels nog niet gedaan en werd de vergadering geschorst, zonder dat de H. Janssen werd benoemd. De buitengewone vergadering zal voortgezet worden Vrij dag en de gewone den Donderdag. DE BIJEENROEPING DEK KAMERS Het Koninklijk Besluit tot bijeenroeping der Wetgevende Kamers in buitengewone zittijd, is waarschijnlijk verschenen in het Staatsblad van Vrijdag. De Kamer zal worden bijeengeroepen op Dinsdag mid dag en de Senaat Donderdag middag. POLITIEKE BERAADSLAGINGEN Woensdag werden de politieke beraad slagingen over het geval der Nationale exy ZIE VERVOLG HIERNEVENS. Vanaf Maardag 26 September tot 23 Oktoi>er eerstkomende (Zaterdagen en Zondagen uitgenomenkunnen de jonge lingen, die vanaf Oktober aanstaande de lessen der Universiteit wenschcn te vol gen, hunne inschrijving nemen in de Uni- versiteitshaüe, Kraekenstraat, 4, van 10 tot 12 uur en van 15 tot 16 uur. Zij worden verzocht geen hum-contract voor kwartier te onderteekenen zonder voorafgaande toelating, overeenkomstig artikel 21 van het Algemeen Reglement der Universiteit. De studenten die bij burgers hun intrek nemen, moeten, vooraleer een kamer te huren, aan den Onder-Rektor der l uivcr- siteit den naam. het Inroep en het ^elres t-traat en nummer) der personen, hij wie rij wenschen m te wonen, opgeven. Xa 10 November worden de kosten van de inschrijving of van de opneming op de lijsten verdubbeld voor degenen die zich zonder wettige reden te laat aan melden. Na c'enzei. ieu datum en zonshr dezelfde wentge reden, worden de stu denten die tijdens eet der vorige school jaren ingeschreven waren, niet meer op de lijsten opgenomen N. B. De bureelert gevestigd in de Universiteit (Falie, zullen, '.er gelegenheid van de Leuvensche gemeentefeesten, ge sloten bliiven van 6 tot 14 September. S!kSEeSB3SEaSE31Z139B!EB3BHBI Bank voortgezet, ook in het Kabinet van dan Eersten-Minister. De Parlem:ntaire Rechterzijden worden osk bijeengeroepen voor Dinsdagmorgen aanstaands. De Socialistische Partijraad vergaderde evenetns om de feiten der Nationale Bank te bespreken. Het schandelijk stelsel der Bank werd er gelaakt en H. De Man. Mi nister van Financiën, verklaarde dat d:n spaarpotder Nationale Bark, ten min ste wat er nog in overblijft, terug naar ds Bank moet gaan. De Liberale Linkerzijden van Kamer en Senaat vergaderden ook. Er werd besloten een afwachter.de houding aan te nemen. DE DONDERDAGZITTINGEN D. GEWONE VERGADERING DER AANDEELHOUDERS VAN DE NATIONALE BANK. EEN BEROERDE ZITTING. De gewone vergadering der aandeelhou- dsrSj'van de Nationale Bank. welke door ging op Donderdag, was uiterst beroerd, steeds door het optreden van de HH. Van Dieren en Degrelle. Eerst verstrekte de H. Frar.ck, gouver neur van de Bank, uitleg over de Bar- matzaken Hij zette uiteen hoe aan de zaak Goldzieher en Per.so, die voor den oorlog reeds tot het disconto toegelaten werd, geld in disconto werd gegeven in 1929 en volgende jar°n, evenals aan de Noorderbank Het is enkel cp het laat ste van het bestaan van beide banken dat de H. Barrr.at, een loensch financier, is tusschen gekomen. Teen deze man optrad was het kwaad gesticht, zegt verder de H. Franck. De Nationale Bank was alsdan veroonden voor ongeveer 27 millioen met die banksn. Gezien de alsdan hterschende financieele ontreddering en cm te belet ten dat nog banken zouden springen, wer den nog enkele bedragen tegen volle waar borgen verleend. De Nationale Bank heeft dan geëischt dat beide banken zouden ge- likwideerd worden, wat gebeurd is. D: Na tionale Bank heeft het verlies tot een mi nimum kunnen herleiden. De Nationale Bank wsrd bedrogen. H. Degrelle hield dan een rekwisitorium nopens de emolumenten en het gemeen schappelijk fondsHij stelde cok d 3 vraag of de fiskale taxes cp de uitgei::er- de sommen werden betaald. H. Franck bevestigde vervolgens dat h;t juist is dat de bedragen der zitpenningen voor censoren, niet uit t>e betalen cm- dat er censoren afwezig waren, cf voor de zittingen walks geen plaats hadd.n, cf niet uitbetaald werden door overlijden van oensoren, toch werden gestort in het ge meenschappelijk fonds» en dus verdeeld aan gouverneurs en bestuurders. Dit se dert 1927. Deae bekentenis lokte een heftig verzet uit van wege een aantal aandeelhouders en werd gevolgd dcor een uitval van den H. Degrelle omtrent het geval Barmat Hij vroeg waarom, toen er bestatigd werd dat valsche wissels werden ingediend, «Sa Prokureur des Konings niet werd verwit tigd. Hij eischte het heengaan van den H. Franck. Nog een aantal aandeelhouders verzochten dsn H. Franck ontslag te ne men om een einde te stellen aan den slag die de Bank zoo zwaar treft. DE NAMIDDAGZ7TTINGr werd dan nog meer bewogen dan dez; van den voormiddag. H. Franck gaf uitleg over het zooge naamd «gemeenschappelijk fonds». Kaar den H. Franck was het forfaitair bsdrag van dit fonds vóór den oorlog 6 millioen frank, en thans 3.500.000 fr. Gouverneur, vice-gouverneur en bestuurders worden vergoed uit dit fonds. Hun Icon bestaat uit een vaste wedde en beweeglijke be dragen. Dit fonds behoort toe aan Gou verneurs en bestuurders. Nog betoogde Hr Franck, dat in 1914, torn de bestuurder De Landtsheere werd afgezet, zijn wed de be dragen verdeeld werden onder de andere bestuurders. Dit lo^te andermaal herrie uit bij een aantal aandeelhouders en die bewerking werd als krapuleus betiteld. M. Franck somde dan de bedragen op welke de H. Van Zeeland heeft getrokken in 1834 uit dit «gemeenschappelijk fondS' H. Franck verklaarde daarbij dat dat geen wedde was, maar emolumenten of zijn aandeel in het geschapen fonds. Op 12 Juni 1934, enkele dagen nadat H. Van Zeeland minister werd, trek hij uit be doeld fonds 100.000 fr. Op 22 November 193S, bij zijn terugkeer in de Bank, ont ving hij nog 50.C00 fr. en toen in Apiil 1935 H. Van Zeeland voor goed de Na tionale Bank verliet, werd uit onverdeeld heid getreden in zake het gemeenschap pelijk fonds en ontving hij 190.000 fr. Nogmaals ontstend herrie en heftige redetwisting en de H. Frar.ck werd nog maals verzocht heen te gaan, wat hij weigerde. Op zeker oogenblik eischte een aandeel houder dat het woord zou ontnomen wor den aan den H. Degrelle. H. Franck deed zulks, maar alsdan begon de herrie voor goed. Een groep aandeelhouders bedreig den H. Franck zelf buiten te werpen zoo hij de Rexleider niet zou laten uitspre ken; het dreigde tot handtastelijkheden te komen, tot H. Degrelle terug het woord verkreeg. Door de leiders-opposkje, H H. Van Die ren, Degrelle, Beeckman, Weyns, enz., werden voorstellen ingediend om een ge ding in te spannen tegen «Se H.H. Franck en consoorten. Deze voorstellen werden verworpen met 239 stemmen tegen 33 voor ■en 28 onthoudingen. Een voorstel tot ver zoek aan den Koning om d;n H. Franck af te zetten, onderging zelfde lot. Na het stemmen over benoemingen t an oensoren en regenten werd de vergader.ng nan geheven.

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1937 | | pagina 1