De Paus spreekt
tot de Belgen
Hef welgelukf
Katholiek Partijcongres
Heden Zondag 24 Oktober
ishstWerelcS-Missie-Zondag
MISSIEZONDAG
Duitschland
stelt een Vredesdaad S
Missie-Zondag in de Missie
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
Na de Spaarweek voor de Missies
Z.H.DE PAUS VERLANGT
DAT DE KATHOLIEKEN
IN BELGIE EENDRACH
TIG ZOUDEN ZIJN.
INTERNATIONAAL OVERZICHT
WE ZENDEN ONS BLAD
4 n*ANK.
Provincieraad van Wesi-Vksanderen
De Katholieke Vlamingen hebben de volledige
verzekering dat kun eigen belangen op de beste
wijze zullen verdedigd worden
ZONDAG 24 OKTOBER 1937.
«DE HALLE»
Katholiek Weekblad van leper
Bureel: g
Boterstraat, 17, IEPER. 1
=EE
ABONNEMENTSPRIJS
I VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 20.— fr. if
Belgisch Kongo 40.— fr.
Frankrijk 40.— fr. ff
Alle an Je re landen 60.— fr.
U eden etters tifn verantwoordelijk voor jg
A«« artikels.
g—■MmamiaiiHmiiiiiwMimBWiMiiwiHiiiMHiw—
.10 BLADZIJDEN. - 40 CENTIEM.
D rukker-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Poperingo
TeL Poperinge Nr 9
Postcheckrekening Nr 155.70
5' JAAR. N 43.
■UMM
g TARIEF VOOR BERICHTEN: I
fj Kleine berichten per regel 1.fr. J
E 2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
S Kleine berichte, (minimum) 4— fr.B
ff Rouwber. en Bedank, (min.) 5.— fr.
M M
8S
M Te herhalen aankondigingen:
ff prijs op aanvraag.
P Annoneen rijn vooraf te betalen enï
moeten tegen den VVoensdag avond
Ég ingezonden worden. Kleine be- g
g richten tegen den Donderdag noen. g
Z. H. de Paus wil dat iedereen edel
moedig het zijne bijdrage voor de
Katholieke Missies. Om die dee'name
tot de kleinste parochie te verkrijgen,
wil Hij dat de Pauselijke Missiewer
ken overal ingericht worden.
Deze Missiewerken laten Z. H. den
Paus daarenboven toe, de Missies van
alle werelddeelen te steunen. Deze die,
om eene of andere reden b. v. de
Missies der Spaansche Missionarissen
die nu weinig steun zullen verkrijgen
van het moederland weinig hulp
verwerven en daarom wil Z. H. de
Paus dat die Missiewerken in de eer
ste plaats bevorderd worden, alhoewel
eenmaal die plicht volbracht, alle an
dere Missiesteun ruim toegelaten is
en door Z. H. goedgekeurd wordt.
Om nu ieder jaar de geloovigen
relfs degenen die de Pauselijke Mis
siewerken niet steunen te kunnen
tereiken en steeds maar hun missie
plicht te herinneren, stelde de Paus.
op den vasten datum van den voor-
laatsten Zondag van Oktober, den
Missie-Zondag in.
DE WERELD-MISSIE-ZONDAG is
voor heel de wereld:
1. - EEN DAG VAN GEBED voor de
Missies: speciale gebeden moeten on
der iedere Mis gebeden worden. Veel
H. Communies en gebeden van de ge
loovigen worden ervoor gevraagd.
2. - EEN DAG VAN ONDERRICHT
OVER DE MISSIE: alle sermoenen
moeten over de Missies en onze Mis
sionarissen handelen.
3. - Een uitstekende gelegenheid om
voor de Missies edelmoedigheid te be-
toonen: al de omhalingen moeten
voor de Missies gehouden worden.
De spaarweek voor de Missies zal
eene schoone opbrengst toegelaten
hebben: wie kan er niet enkele fran
ken sparen op nuttelooze uitgavqji, die
anders TOCH waren uitgegeven? Nu
IE3E3SSESB3!SHEBB£BH8B£S3RBSia
zullen zij uwe Missiegift en uwe ver
diensten vermeerderen.
Z. H. de Paus beklemtoont steeds
den Missieplicht van eiken Katholiek.
Op de Vatikaansche perstentoon
stelling verklaarde Hij dat de Mis-
sieaktie was de bijzonderste katho
lieke aktie Op Sinksen 1922. en
kele maanden na zijne Pauskeuze,
verkondigde Hij dat maar ééne en
kele ziel niet zou gered zijn door ons
te kort aan edelmoedigheid; dat maar
één Missionaris niet zou kunnen
voortwerken omdat wij de geldmid
delen niet verschaffen: Ziedaar eene
zware verantwoordelijkheid waarop
wij niet genoeg gedacht hebben.
Die woorden van Z. H. den Paus
volstaan om eenieder tot groote gees
telijke en stoffelijke hulp aan te zet
ten.
mm
Onze Missionarissen zelf wachten
begeerig. naar den geestelijken en
stoffelijken schat van den Wereld-
Missie-Zondag.
Met hun kristenen, midden hun ar
moede, doen zij er ook aan mee en
zeer veel sparen deze arme menschen
voor den Paus uit. Zullen wij ons door
hen in edelmoedigheid iaten overtref
fen. wij die hier te midden Gods on
eindige weldaden verkeeren?
In den Oktobermaand vertrekken
vele Missionarissen. Honderden en
honderden der onzen werken aan den
Missiearbeid. Allen zullen wij spe
ciaal voor de Missie bidden, morgen
eene milde almoes ervoor geven, na
de spaarweek onder de omhaling
en door onze hulp zullen de Mis
sies, op den Missie-Zondag van mor
gen. zeer gebaat worden.
Wij zullen morgen. Zondag avond,
te 20 uur, ook luisteren naar Radio-
Kortrijk. waar over de Missies en
Missieaktie zal gesproken worden.
De Missie-Aktie-Leiding van
het Manncnverbond.
EEN WELSPREKEND
BERICHT UIT ROME
i
Wij die hier blijven, wat doen we voor
h:n die weggingen?
Zij verlieten degenfn die z? op aarde
meest beminden en gij welstellende bur-
ger, ge kur.t rseg niet scheiden van een
billet van 100 Ir., waar uw portefeuille
voi van steekt.
Het is missiezondag, de wereld door
«n deze dag moet aan onze zendelingen
een ware apostelvreugde brengen cn een
oprechten steun.
Hsden een go? Onze Vadernog
kter een vurige Heilige Communie. En
alleszins een ferme dep in de sohale. Dat
is het wachtwoord op het missiefront.
hfiereen meet missionaris zijn en zijn
Stootje geven aan dat reuzenwerk. Als
ook maar een enkele ziel door ons aar-
xka en door ons gebrek aan ede!moedig
heid zou verloren gaan, als ook slechts
ééa missionaris zijn iever zou moeten be
dwingen, wijl het hem aan de ncodige
fkldmidd-elen ontbrak, welke wij hem
weigeren, dan zou dit een groote verant-
WGordtli.kbeid zijn, waaraan wij in den
hop van ons leven wellicht niet gedacht
hebbenzoo schreef een Paus.
Ik zou willen missionaris zijn, niet
voor enkele jaren, maar vanaf de schep
ping der wereld tot het einde der
eeuwenWie sprak zoo? Het H. Treesje,
door den Paus als patrones der missiën
aangesteld.
DE ZENDELINGEN VAN ONZE STREEK
Onze oud-studiemakker Mgr Demo!, die
onlangs voor den derden keer inscheepte
Mar dsn Kongo, zei mij dat hij zoo ver
langde om terug bij zijn zwartjes te zijn.
Een avond met zulk een apostelziel spre-
hfr, is een retraite waard.
Hij gaat naar die streek waar in 1892
die stille baanbreekster naartoe trok:
Zuster Godelieve van d?n Abeele (Watou)
Marie Louise Ryckebusch in de wereld.
De negers gaan nu nog bidden op haar
iref te Luluaburg en vcrceren haar als
«n heilige.
De breeds oceaan kon haar niet tegen
houden in haar zieleniever. Zij hoorde
van ver de negers hun ziekamood kermen
fa de onbekende wildernis werd Jbet land
van haar hert?, die vreemdelingen wer
den haar broers en zusters.
Wist gij hoe zeer ik houd van mijn
lieve missie, van mijn beminde kinderen,
van mijn nieuw vaderland, van mijn
Kongo! Ik zou mijn lot niet willen wis-
«lsn tegen dat van den Koning. Zielen,
talrijke zielen redden, ik nederige Zuster
Godeiieve! Zal de eeuwigheid voldoende
iBiumiuHiimimaii
zijn om God over zulk een uitstekende
gunet te bedanken?».
Welk accent van geestdrift klonk niet
in deze woorden? Dit was geen rethoriek
-nder daden, want thans heeft Lulua
burg een normaalschool voor catechisten
en voor onderwijzeressen, een seminarie
voor inlandsché priesters, alsook een no
viciaat voor zwarte zusters.
ANDERE rrGUF.EN
Dame Louise (Juür. De Meester uit
Roaselare), de stichteres, de veroveraar
ster. Wie zou gedacht hebben, toen ik
daar de mis diende van E. H. Decuypsr,
eersten bestuurder, dat het klooster, dat
over dertig jaar te Rceselare begon met
5 of 6 postulanten, eene daags zulk een
uitbreiding zou nemen en tot het bloeien
de moederhuis uitgroeien van Heverlee,
waar reeds meer dan zeven honderd mis-
sicnaressen gevormd werden?
Edele figuur, kranige vrouw, vol liefde
tot God, vol iever voor ds zielen. Zij heeft
waarlijk wonderen gesticht van apos
tolaat.
Gedenkt heden ook Mgr Six, den kra-
nigen missie-bisschop ?l?n Leopoldstad,
een «ere voor Vlamertinge, zijn geboorte
dorp, waar wij samen als knapen en ge-
buren speelden.
Herdenken wij heden ds besten uit
onze streke, ds mannen en vrouwen die
meest doen voor O. L. Heers op gansch
den aardbol.
Steunt hun werk, het is de belangrijk
ste onderneming onzer tijden. Door hen
wordt het geloof verspreid, de gratie uit
gedeeld, Christus' rijk uitgebreid. We
moeten bidden opdat deze dag Sinxen-
klaart? breng? in den heidenschen nacht.
We moeten offeren opdat de Pinkster-
gloed nog dieper doordringe tot in de
ijsvelden bij de Eskimo's.
Die verdoemd? massa di? h?llswaarts
glijdt, moeten wij tegen houden, kost wat
kost, met daar midden de breede baan van
het verderf, den zendeling te plaatsen, die
de duivels verdrijft met het Doopselwater
en de zielen aantrekt door de H. Hostie.
Zielen en nog zielen is de hertekreet
der zendelingen, cok nog wanneer hun
lichaam door de koorts gebroken is. Nog
meer bekeeringen, neg meer geloovigen.
Zielen en nog zielen, zullen wij smeeken
vandaag. En daarom gebeden en nog ge
beden. En daarom gegeven en nog ge
geven aan die keurbende van helden voor
de ongelukkigste en armste menschen der
wereld. Opent uw hert en ook uwe beurs,
opent den hemel voor die arme duivels.
A. B.
3EBBZB&B39BBSKSB
Castel Gandolfo, 20 Oktober 1937
Op Zaterdag 16 Oktober ontving Z. H
de Paus Mgr. DUGARDYN, Lcgeropper
hoofdaalmoezenier, op ecu privaataudicn-
tiê.
Deze stelde aan Zijne Heiligheid voor
Hoofdlegeraaimoezenier GEMOETS; Zeer
Kerw. Heer Kan. VAN DER ELST, gees
telijk adsistent.
Zijne Heiligheid stelde veel belang, en
vroeg enkele inlichtingen nopens den Bel
gischen legeraalmoezenierdienst.
Daarna vroeg Mgr. de Opperhoofdaal
moezen ier den pauselijkcn zegen voor de
Legeraalmoezeniers cn hunne werken, ook
voor het leger.
Zijne Heiligheid richtte alsdan volgende
woorden tot de Legeraalmoezeniers aan
Zijne voeten neergeknield.
Ja. uit granscher harte zegenen Wij
U, Uwe adsistenten en al Uwe mede
werkers.
Wij regenen U allen... Wij regenen
'•et Eelgieeh Leger... Wij zegenen ook
Uw geliefd België..
Het Leger niet alléén de solda
ten (deze rijn goede jongens, Wij ken
oen de soldaten) maar ook hunne
Oversten... Officieren en Onder-Offi-
eieren...
Wij kennen en beminnen Belgïe.
Wij weten dat de roem en het lij-
den van het Belgisch Leger op de
hoogte waren van zijne koene dapper-
heid... Onnoodig te herinneren wat
door geheel de wereld bekend is.
Nog altijd behoudt het Belgisch Le-
ger zijne hooge zedelijke waarde.
Wij wenschen dat het voortaan geen
bewijzen meer hoeft te geven van zijn
dopperheid... Doch Wij weten cok, dat
Wij benarde tijden beleven...
God beware ons van alls gevaren
en oorlogsrampen.
Goede burgers en flinke soldaten
zijn er noodig.
De zending der legeraalmoezeniers
bestaat hierin: aan dezer zedelijke op-
leiding mede te werken...
Ge rijt de geestelijke en redelijke
kracht in het leger.
De Katholieken moeten goede bur-
x> gers wezen.
Een goed Katholiek is immer een
goed burger».
Gij en Uwe medewerkers moeten
adii aan ailen voort verkondigen— Niet
allétjn aan de officieren, onder-offi-
eieren en soldaten, maar aan allen,
ook aan de priesters en toekomstige
priesters... ja, aan al de Katholieken.
Om te sluiten zullen Wij U de
woorden zeggen van eenen ouden Paus,
maar vooral van eenen ouden priester,
die in zijn leven veel ondervinding
heeft opgedaan...
Onthoudt ze— herhaalt re...
Allen moeten éénsgezind wezen...:
»Viamingen en Walen... eendrachtig...
Voor alles,... hoven alles... in al-
les— ten koste van alles... de één-
dracht!
«Vlamingen en Walen— éénsgezind!...
»éénl... één!...
Wij zegenen U en Uwe adsistenten
en Uwe medehelpers— geheel het Le-
ger eu gansch België—
De aalmoezeniers stonden op, knielden
om afscheid te nemen. Zijne Heiligheid
herneemt nog met luider stem en sterken
nadruk.
Ge moet het hen goed zeggen: ver-
eenigd zijn... immer eendrachtig... één-
dracht—
Ook de Missiezondag wordt tlians ovcr-
>1 gevierd, zelfs in de missies onder de pas
bekeerde christenen, zij immers zien ter
Plaatse dg nood der missionarissen cn hun
liefdevol vernuft zet licn heel dikwijls aan
lot het brengen van menig offertje ten
tate van de Voortplanting des Gcloofs.
Zoo schreef ons cca bisschop uit Cliina
Niettegenstaande de moeilijke toe-
Mand van ons Vicariaat werd de Wcreld-
wi-iiczondag van October hier overal ge
werd met speciale gebeden en een om
haling voor de Voortplanting des Geloofs.
Aangezien onze christenen in de uiterste
diende verkeeren hebben wij slechts 155
dollars (ongeveer 1.371,75 fr.) kunnen ver
baren. doch deze geringe som is groot in
aar beteekenis; ik zal U maar een enkel
roorbeeld aanhalenin een christenheid
^an omtrent 40 gezinnen nam de catc-
na den uitleg over den Missiezondag
door den missionaris, liet woord en zegde
,fi' de aanwezigen«Onze miserie iaat
Pons niet toe om op een degelijke stof
felijke wijze de uitbreiding van onzen
H'odsdienst te bevorderen, nochtans moe-
ateu ook wij aan het verlangen van den
>raus beantwoorden tn volgaarne een
offertje brengen cm de bekcering te hel-
>nf,n bewerken van hen die het ware
4Geloot nog niet kennen. Welnu, wij zul-
>ic|t allemaal één dag vasten cn zullen,
>wat we dien daj aan voedsel uitsparen,
de Voortplanting des Geloofs geven.»
OB flirr» y t~\r%Aocr yoar tri nn arppti Pnk'i
"P dien Zondag zag men geen enkel
"«'tje rocken en bracht men 10 dol-
_oor het Pauselijk Genootschap bijeen.
Movezoo voegt de Bisschop er bij.
hr v
kv'
edhartigheid (lezer eenvoudige berg-
ters welgevallig zijn aan God en
moge Hij hun heilige inzichten zegenen.
Moge O. L. II. ook, door zijn genade,
de harten raken van alle geloovigen uit
Iteel de wereld en ze bewegeu om gebe
den en offers te brengen voor het groote
Werk van de Voortplanting des Geloofs.
Aan hen wordt er niet gevraagd te vasten
zooals aan die brave Chincesche christe
nen, doch enkel een klein offertje, iets
te geven, n.t naar hun beste vermogen.
De missionarissen en hun jonge chris
tenen vragen iederen dag aan den Aller
hoogste dat Hij de vindingrijke missie
liefde van de geloovigen honderdvoudig
met hemelsche weldaden zou vergelden.
MGR. CONST AN TIN I,
Voorzitter van de
Voortplanting des Geloofs.
IBeaBaCERB3Bfl3BB3BSBBBSS&B3B
in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie
ons zendt in postzegels of stort op post-
checlcrekening 155.70 ran V. Sansen-Van-
neste, Drukker. Poperinge, de som van
Voor het Buitenlanc aende men ons per
Internationaal Postm^r.daat:
Uit Fr*nkrijfe: 8 frank.
Uit Amerika: 12 frank.
IBiaEBSSSBBlE^SiBSSBBBSESBRSJB
VERLATEN ZIELEN van het vagevuur
helpt degenen die mi) help?n school en
patronaat te bouwen. Postcheclc 139.485,
Pastoor Renson te Xhendelesse.
Diep bewogen gaan de aalmoezeniers dc
verhoorzaal verlaten, maar een andermaal
houdt dc Heilige Vader ze tegen, doet
hen teeken, roept ze terug en zegt nog
maals
Verkondigt overal deze woorden
van den Paus—
De Paus heeft niets te veel ge-
zegd...
Christus zelf heeft niets minder
gezegd—
Weest ééngezind 1— eendrachtig
één 1... één!...». X. X.
iBasaaBsaflBasiZBaasaaBBSiiaaaa
DE DUITSCHE VERKLARING
VAN 13 OKTOBER.
Hef heeft iedereen in hst land blij
verrast, te vernemen dat na Frank
rijk en Engeland, oofc Duitschland de
verbintenis heeft aangegaan om voor
taan het Belgisch grondgebied niet
meer te schenden en zelfs in geval
van aanval Belgie, bij te staan, zoo dit
gevraagd wordt.titschland neemt
zich voor de onaf ihnkelijkheid en de
integriteit van h%.i Belgische grond
gebied te eerbiedig-n. Deze daad noe
men we een vred >sdaad, want de re
geering van het Reich kon op dit
oogenblik van internationale span
ning en wantrouwen niets beters doen
om een gunstige stemming te ver
wekken. Zekere Fransche bladen mo
gen smalend op de onbetrouwbaar
heid van het Duiische woord schrij
ven, wij zouden c- en wantrouwig te
genover de Frans he beloften kunnen
zijn. Weliswaar heeft Duitschland in
1914 het waarbc gaccoord van 1839
betreffende de o? -ijdigheid van Bel
gie geschonden, maar Frankrijk heeft
zelf herhaaldelijk bewezen dat het
bekwaam was hetzelfde en zelfs erger
te doen, of is het wellicht geen waar
dat Napoleon lil op het einde der
zestiger jaren ven de vorige eeuw
Belgie eenvoudig wilde opslorpen.
De Duitsche verklaring is het lo
gische gevolg van de houding die het
Reich tijdens de laatste jaren tegen
over Belgie betuigd heeft, onder an
dere in een paar van de groote rede
voeringen door ïlitler uitgesproken.
Het is eveneens de bevestiging van
de verklaring or >i de Fuhrer, dat
Duitschland geen territoriale verove
ringen of heroveringen in het Westen
nastreeft.
Frankrijk en Engeland hebben in
hun gemeenschappelijke verklaring
van 24 April 1537 Belgie ontslagen
van zijn verplichtingen voortvloeiend
uit het Locatnopcct of uit andere ac-
coorden en tezelfdertijd hunne eigen
verbintenis gehovden om in geval
Belgie door een vreemde Staat zou
aangevallen worden het land met al
hunne krachten bij te springen. Ook
Duitschland neemt zich voor Belgie
bij te staan, als dit land het zelf
vraagt. Deze dubbele Duitsche verbin
tenis vervalt echter zoo Belgie deel
neemt aan een militaire actie die te
gen Duitschland ou gericht zijn, wat
nogal natuurlijk schijnt.
HET VOLKL /BONDS?ACT.
Met deze -vEStrcii è- actie, doelt
Duitschland zooals trouwens blijkt uit
de commentaren, op de verplichtin
gen die zouden voortvloeien uit arti
kel 16 van het Volkenbondspact. Vol
gens deze zeer gevaarlijke bepaling
immers zou in geval van militaire
sancties tegen een aanrandende
Staat, onder leiding van da Volken
bond, doortocht kunnen gevraagd
worden aan een van de leden. Hierbij
heeft men steeds willekeurig of on-
tvillekeurig gedacht aan een aanval
van Duitschland tegen Frankrijk. Bel
gie zou dan waarschijnlijk het aan
geduide doorgangsland zijn voor
Fransche en Engelsche troepen of
toch minstens dienen als operatie
basis. Van regeeringswege is echter
gezegd geworden dat het geen abso
lute verplichting is voortvloeiend uit
hoofde van het lidmaatschap van de
Volkenbond, maar dat Belgie, soeve
rein beslist welke houding het zal
aannemen en daar het thans volledig
onafhankelijk wil blijven zou het aan
geen enkel land doorgang verleenen
in een oorlog tegen een andere Staat
We zijn hierdoor echter nog lang niet
gerustgesteld. Zoools Prof. Van Goe
them het in De Standaard van 16
dezer schrijft, is de zaak, juridisch
wel geheel in orde, maar in andere
opzichten b. v. in militair opzicht wel
licht niet en hij maakt zich af van
mogelijke veronderstellingen, door te
verklaren dat dit buiten zijn bevoegd
heid valt. Er blijven nog steeds de
militaire afspraken tusschen de Bel
gische en Fransche legerstaven, die
het vermoeden wekken, dat langs die
zijde en op die wijze het werk van
het gewezen Fransch-Belgisch mili
tair accoord wordt voortgezet.
Nu blijkt wel uit de uitdrukkelijke
verklaringen van Duitsche zijde, dat
er niet gedacht wordt aan een aanval
tegen Frankrijk, doch de pogingen, die
Rusland aanwendt om Duitschland en
Italië in het harnas te jagen zouden
vroeg of laat wel kunnen leiden tot
een oorlog tusschen deze landen
en we weten dat uit hoofde van
het Fransen sussisch militair pact
Frankrijk genouden is Rusland bij te
springen zoo het aangevallen wordt.
Zoo zou Frankrijk toch kunnen in
oorlog geraken met Duitschland en
dan is de kans groot, dat doortocht
over Belgisch grondgebied aange
vraagd wordt.
VIERMOG ENDHEDENP ACT.
Nu, echter, is er wel een wil en een
weg, om de eventualiteit van een
nieuioe oorlog in West-Europa onmo
gelijk te maken. AJs de vier groote
mogendheden, Frankrijk, Duitsch
land, Engeland en Italië, die geheel
de politiek van West- en Midden-
Europa beheerschen een verbond slui
ten om de mogelijkheid van oorlog
onder elkander te weren, dan zullen
ook wij veel geruster zijn. Sedert de
vernietiging van het Locarnopact in
Maart 1936 zijn al herhaaldelijk po
gingen aangewend geworden om een
nieuwe toenadering tusschen de on
derteekenaars van dit pact tot stand
te brengen. Vooral het Fransch-Rus-
sisch militair pact heeft er schuld aan
dat er nog geen uitslag bereikt werd.
De verklaring van Duitschland tegen
over de onafhankelijkheidspolitiek
van Belgie is echter een groote stap
op weg van die toenadering. Immers
hierin ivordt duidelijk gezegd dat de
verbintenis maar van voorloop;gen
aard is, zoolang geen kieUW Locarno
pact tot stand komt. Daar Belgie ze
ker zich niet meer zal aansluiten bij
een dergelijk verbond, kan hieruit
niets anders afgeleid worden, dan dat
de houding va?i dc vier landen tegen
over Belgie eenvormig zal vastgesteld
worden in de nieuwe overeenkomst
Meteen drukt Duitschland hierdoor
stilzwijgend het verlangen uit dat die
overeenkomst weldra tot stand zou
gebracht worden.
Wij verheugen ons ten zeerste om
dien datum van 13 October 1937. Hij
levert het bewijs dat de politiek door
Belgie. aangenomen sedert de heug
lijke rede van den Koning onder den
druk van de openbare meening in
Vlaanderen, de politiek van zelfstan
digheid. de eenige juiste is en door
de machtige omringende buurstaten
gewaardeerd wordt.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
ZITTING VAN 19 OKTOBER
Heer Dr Alf. VERBIST, Senator,
de flinke Voorzitter van K.V.V..
stemming over de begrooting. Dezelfde
houding zal aangenomen worden door (f?
liberale groep, kondigt de H. Pauwels aan.
Ds H. Ds Taye (Kath.) richt een weder
woord tct de H.H. Stubbe en De Tavernier.
Ds H. De Bethune teekent protest aan
tsgen sommige aanhalingen van den Heer
Stubbs.
De Heer De Tavernier wijdt dan nog
breedvoerig uit over de schoolkwestie.
D? Heer Eaels (Gouverneur), op vraag
van de H"t Stubbe, dost dan een verkla
ring nop' de aanhouding van den Heer
Bontem; Daarna wordt de zitting om
half een BeheVen.
Onder voorzitterschap van Heer Alfred
Ranse werd Dinsdagmorgen te 1-0 uur
overgegaan tot d? bespreking van de be
grooting.
De Heer Staes (kath.) legt het begroo-
tingsverslag voor (dienstjaar 1938) dat de
inkomsten en uitgaven sluit met een som
van 43 mill-oen.
Ds verslaggever stelt vast dat een goed
begrootingsjaar mag voorzien worden.
De Heer Clement brengt dan verslag uit
over een boodschap van de B. D. inzake
een toelage van 1.067.003 fr. voor hst aan
leggen eener wa ter bedee ling te Meenen
(Barakken).
De Heer De Bethune brengt een gunstig
verslag uit over de provinciale tusschen-
komst (3 miljoen) inzake watertoevoer
naar het Zuiden van West-Vlaanderen.
De H. De Tavernier (Soc.) vraagt de tus-
schenkomst van de B. D„ om de gemeen
ten voor te lichten over de noodzakelijk-
hsid van de uit te voeren werksn.
De Heer Vermeulen (VL Nat.) best.
afgev., zegt dat voor het leggen van be
tonnen fietspad:n aan de gemeenten een
toelage van 85 wordt toegekend en voor
de aschpaden 79 De gemeenten heb
ben dus alle belang het betonst:l:el aan
te nemen.
Heer Van D?yle (soc.) vraagt dat zekere
gemeenten zouden aacgesprck:n worden
en er eens op hun teensn zou getrapt
worden.
Heer Vermeulen, best. afgtv.: Dezs
dictatoriale les motst nu nog van de so
cialisten kemen (Gelach).
Een provinciale tusschenkomst cm wer
ken uit te voeren aan d? Mandelbeek.
wordt aangenomen.
De Raad beslist dan Woensdag de be
spreking over de begrooting aan te vang:n.
ZITTING VAN 20 OKTOBER
Onder voorzitterschap van Heer Alfred
Rinse werd de zitting om 10.30 uur ge
opend.
Heer Dedine (Soc.) •(raagt verdere in
lichtingen over de werken in de Schip-
persschcol van Brugge.
Socialist Major komt ook tusschen en
sleurt er dsn godsdienst bij.
Op d? bank van de Vlaamsche Nationa
listen wordt gercepen: «We dachten dat
de socialisten niet tegen den godsdienst
waren
De Socialisten roepen tegen cn de voor
zitter rinkelt met de bel om stilte te be
komen.
Heer De Taeye (Christ. Dtm.), voorzit
ter van deze commissie, wterlegt de ge
zegden van de socialisten en zegt dat het
dossier volledig was
Na een tusschenkomst van socialist Van
Keirsbulck wore- de bespreking geslcton.
Een amendemsn, van de Vlaamsche Na
tionalisten inzake artikel 40-42 van de be
grooting voor 1938, aangaande een toezicht
van de wrrkloozenkassen, wordt bespro
ken.
Heer J. Van den Bussche (Christ. Dem.)
Bestendig Afgev., verstrekt nadere inlich
tingen over het voorstel dat naar voren
werd gebracht en zegt, indien de koirtrooi
niet wordt gedaan, men de deur openstelt
voor talrijke misbruiken. Hij hoopt dat de
raad het amendement van de VI. Nat. zal
verwerpen.
Hesr Van den Bussche (Christ. Dem.)
en Heer De Tavernier (Soc.) komen hier
tusschen en men besluit de zaak betrek
kelijk een aangestelden kontroleerder in
geheime zitting te bespreken. Dit wordt
aangenomen en na 10 minuten bespreking
wordt de openbare zitting hernomen.
Enkele verslagen worden nog goedge
keurd en een bedrag van 75.0C0 fr. voor het
toerisme hetzij 25.000 fr. meer wordt
eveneens aangenomen.
De bespreking van de Begroeting.
Namens de Socialisten spreekt H. De Ta
vernier een rede uit, natuurlijk met be
knibbeling. Hij heeft het vooral tegen de
Deputatie daar er in gezondheidstoezicht
niets werd gedaan. Hij rept een woord
over een tcelagefonds aan de commissie
van Openbaren Onderstand, waar de pro
vincie niets in stort; de g:meenten die
niet gesteund word:n enz., maar stelt toch
vast dat de financiën gced zijn. Er wordt
door spreker aangedrongen openbare scho
len te steunen, tn zoo meer. Hij verheugt
zich over de verbeteringen inzake wegenis
en besluit dat de socialisten zich zulle n
onthouden en niet zull:n tegenstemmen.
De zitting wordt dan geschorst.
ZITTING VAN 21 OKTOBER
Dond?rdagvoormiddag heeft de Provin
cieraad de algemcene bespreking var. het
'oudgzt voortgezet; de eerste spreker de
aan de beurt kemt is dc H:er D'Artois
(Kath., best. afgev.), die een volledige en
gedocumenteerd? vergelijkend: studie ge
maakt heeft tusschen de verscheidene be-
grootir.gen der Belgische provincies. Uit
die studie besluit spreker dat de geldelijke
toestand der provmeie West-Vlaanderen
als etn dtr beste mag aanzien worden van
het land. Vervolgens antwoordt H. D'Ar
tois aan de opwerpingen die hem gestuurd
werden inzonderheid door een H. De Ta
vernier.
H:er Stubbe (VL Nat.) haalt eerst de
verbetering aan die aan te stippen valt in
zaak meisjesonderwijs, vooral in sommige
huishoudscholen waar het Fransen nog
ov~ enkelen tijd de bijzonderste taal was.
Vervolgens doet de H. Stubbe een objec
tieve kritiek van de begrooting.
De H. Oosterlinck (Rsx.) kondigt dat
zijn groep zich zal onthouden aan de
Zi? vervolg onderaan. 3* kolom.
I. EEN HISTORISCH
CONGRES.
Op 'ngsvergaderingen van
een of t *"re organisatie evenals
op somm've massale bijeenkom
sten wordt wel eens met overmoed
gezegd dat men een historisch
momentbeleeft.
Toen Senator Verbist, Voorzit
ter der Katholieke Vlaamsche
Volkspartij verleden Zondag op de
slotvergadering van het Congres
zijn redevoering begon met te zeg
gen dat deze dag van historische
beteekenis was, voelden alle aan
wezigen het aan dat deze woorden
een vertolking waren van de wer
kelijkheid.
De Katholieke Partij heeft voor
zeker verleden Zaterdag en Zon
dag een Congres gehad dat van de
allergrootste beteekenis is, niet al
leen voor het partijwezen maar
zelfs voor heel het openbaar leven
in ons land.
Het is onloochenbaar dat deze
laatste maanden een vlaag van pes
simisme door de katholieke gelede
ren was gevaren. Daar waar noch
tans de katholieke idee onaange
tast was gebleven, waar het gods
dienstig leven en de sociale organi
saties een ongeëvenaarde bloei k°n-
den, moest met droefheid worden
vastgesteld dat op het politiek ter
rein de katholieken verdeeld ston
den.
Velen waren reeds overtuigd dat
de Katholieke Partij niet meer het
gemeenschappelijk huis zou kun
nen zijn waar Vlamingen en Wa
len, burgers, middenstanders, boe
ren en werklieden zich thuis kon
den voelen.
Het is dan ook de groote ver
dienste geweest der Katholieke
Partij zich te hebben kunnen aan
passen aan de nieuwe stroomingen
en omstandigheden en erkend te
hebben dat de oude unitaire partij,
waar de Vlaamsche belangen niet
voldoende geëerbiedigd werden,
moest plaats maken voor een
nieuw organisme.
II. B. K. B. - K. V. V. -
P. C. S.
De nieuwe partij-organisatie is
zoo opgebouwd dat de eenige poli
tieke leiding der Katholieke Partij
berust in het Directorium en het
Congres van het Blok der Katho
lieken van België. Dit Blok is sa
mengesteld uit de Katholieke
Vlaamsche Volkspartij en de Parti
Catholique Social.
Tegenover sterke unitaire par
tijen van tegenstreversstaat dus de
Katholieke Partij als een vast aan
eengesloten geheel. Maar tevens
hebben de Katholieke Vlamingen
de volledige verzekering dat hun
eigen belangen op de beste wijze
zullen verdedigd worden
Wij wenschen te komen tot een
machtige gemeenschappelijke for
matie van alle katholieken. Wij
kunnen slechts werkelijk een in
vloed hebben indien er een sterke
katholieke eenheid bestaat, indien
er geen krachtversnippering is in
erschillende partijen. Maar zulke
eenheidsformatie is ondenkbaar
zonder volledige vrijwaring der
Vlaamsche belangen.
III. VERZOENING
BELGIE-VLAANDEREN.
Op de slotvergadering van het
Congres werden door Senator Ver
bist en Professor De Bruyne merk
waardige redevoeringen uitgespro
ken over de verhoudingen België-
Vlaanderen, over het cruciale pro
bleem van de betrekkingen tus-
chen de twee volksgemeenschap
pen in den Staat België.
Prof. De Bruyne vatte het par
tij-programma in volgende formu-
samenIn het kader van een
onverzwakt en unitair België,
onder de hooge leiding van een
Dynastie, voor ebk van beide
volksgemeenschappen, dezelfde
waarborgen op alle gebied en de
zelfde toekomstmogelijkheden.
Deze samenvatting werd door de
gansche vergadering langdurig
toegejuicht.
De Voorzitter der K. V. V. heeft
gedurende dezelfde vergadering op
uitstekende wiize dit probleem na
der toegeiuicht:
«België moet en zal begrijpen
dat het zware verplichtingen
hseft tegenover Vlaanderen.
Vlaanderen heeft er behoefte
aan loya.-l te kunnen opgaan in
het Belgisch staatsverband. Het
kan een voordeel worden voor de
vorming van het Vlaamsche
volksgemoed, indien het zich
thuis gevoelt in België en zijn
burgerlijke overheid den trouw,
den eerbied en de loyauteit mag
betuigen, die men ontmoet bij
burgers in een goed geordenden
staat.
Het wordt een sterkte voor
België indien het rekenen kan op
dit volksdeel dat door de vrucht-
baarheid van zijn bodem, de
vruchtbaarheid van ziin familie,
de spontaneïteit van zijn gemoed,
meer dan gewone reserven biedt
voor et economisch en het gees-
f.eslev van dit iand.
:-> Vlamingen en Walen, Katho-
lieke partijgenocten, Broeders in
Christus, toonen wij heden cn
voor de toekomst, dat ons nrtio-
naliteitsverschil geen oorzaak is
van verdeeldheid maar, door on-
derdrukking van het nationaal
egoïsme, een rijkdom voor het
r, geestesleven in dit land, dat v;e in
een zelfde liefde doch met ver-
scheidenheid van uitdrukkings-
kracht willen bezingen als het
sterke België!
IV. HET HEIL DER
KATHOLIEKE GEMEEN-
SCHAP.
Onbetwistbaar was het Katho
liek Partijcongres een groot suk-
sss. Zelfs de pers van tegenstre
vers eii andersdenkenden is hier
mee akkoord. Le Peu.ple die ver
leden week nog schreef over la
déliquessance du Parti Catholi
que schrijft in zijn nummer van
verleden Dinsdag qu'on se trouve
en précence d'une force politique
incontestable
Sommige bladen trachtsn wel
wat verwarring te zaaien door den
nadruk te leggen op dc incidenten
die zich hebben voorgedaan gedu
rende een vergadering van de P.
C. S. Deze incidenten hebben hee-
lemaal niet de beteekenis die men
er wil aan geven. Zij berustten op
een eenvoudig misverstand inzake
de internretatie der Standregelen.
Het Congres was een heerlijke
uiting van wac eens bondig en
krachtig getipeerd werd in de
woorden
Vinculum fidei et pietatis de
band van hen die dezelfde leering
volgen en samen onder één gezag
ter behartiging van dezelfde doel
stellingen willen ijveren.
Onder de leiding van een toege
wijd Directorium, staat het ka
tholieke leger paraat. Meer dan
ooit willen de katholieken in dienst
staan van land en kerk.
Alleen de Katholieke Partij is
een nationale partij die alle staats
burgers, tot welke sociale klas of
stand zij ook behooren, in één
machtige partijformatie wil groe
peer en.
Zij doet dan ook beroep op den
gemeenschapszin, op de edelmoe
digheid en het vertrouwen van alle
menschen van goeden wil.
De oude gewaden zijn afgelegd
de frissche vaandels staan steal
[in den morgen,
Aartsengelen klaroenen de trom
de jonge karavanen zetten aan!
J. B. BOOK.
Op tweede blad geven wij de Rede uitgesproken door Heer Verbist,
Voorzitter van K.V.V. Aanstaande week geven wij de Rede van Heer
De Bruyne. Wij vragen aan ailen die het goed meenen beide zoo be-
langrijice oproepen aandachtig te lezen en te helpen strijden tot de noo-
dige verwezenlijking ervan.
BBBBBBBBBIBUilflaiiaBfleBSBBaaBBIIBBBBBBBBBBflBBBBHBBBBBflBEKBKa
DE DORLOG IN CHINA
Jcpanscl.a infanterie in actio tijdens do straatgevechten te Shangl^k