De Regeeringscrisis
Standhouden!
PU ROL M'frmui*nSr%u*ndm.
DE 11 NOVEMBERHERDENKING
AAN DEN IJZERTOREN (Vervolg)
De onvoorzichtig
heid van een kind
Persoverzicht
KOLONIALE LOTERIJ.
Vijftigjarig Kioosterjubilé
EEN WINTER ZONDER
VALLING,
DE KEUZE van een ONTLASTEND MIDDEL
Eünxiliuilllül
iittiiiiiiiiiiitüiiüiiüitmiüiiiiniiiiiiiiiiiiiiniiitiiiiiiiiatiuniiiittininitmiiiiiiiiHiitiiis
(VERVOLG)
Van Katholieke zijde werd, naar ver
luidt de oplossing van het Vlaamsche
vraagstuk geëischt, ln den zin voorgedra
gen door Prof. Debruyne tijdens het laat
ste Kongres der Katholieken te Brussel.
De HH. Verbist en Hoyois hadden aan den
H. Spaak ook de lijst medegedeeld van de
Katholieken welke in aanmerking dienden
genomen voor de toekenning der porte
feuilles.
Intusschen hadden de HH. Verbist,
Kath. en Hymans, Liberaal, het aanbod
van een portefeuille afgewezen.
De Katholieken eischten ook dat het
Ministerie van Binnenlandsche Zaken niet
naar een Socialist zou gaan, dit in ver
band met het handhaven der openbare
orde bij mogelijke stakingen of andere ge
beurtenissen welke de orde zouden kunnen
StOTEn.
Het oprichten van een Ministerie van
den Middenstand werd intusschen prijsge
geven en om een zesde zetel aan de Ka
tholieken toe te kunnen kennen werd lie
ver een Katholiek als Minister zonder
portefeuille opgenomen.
De Liberalen bleken intusschen in alles
akkoord met den H. Spaak, niettegen
staande dat alle gewezen Socialistische
Ministers opnieuw zouden opgenomen wor
den ln de nieuwe samenstelling, wijl al de
g-wezen Liberale Ministers zouden ver
vangen worden, t. t. z. de HH. Jaspar,
Hoste en Maistriau door de HH. Jennissen,
Vanderpoorten en Dierckx, en dat zij het
Ministerie van Justitie zouden moeten
prijsgeven aan een Katholiek.
In den avond had den H. Spaak gedaan
met zijn onderhandelingen en het bleek
dat hij vermoedelijk een Regeering ging
kunnen samenstellen met volgende ver-
deeling:
Eerste Minister, zonder portefeuille:
Spaak (soc.);
Financies: De Man (soc.);
P. T. T.: Bouchery (soc.);
Openbare Werken: Merlot (soc.);
Openbare Gezondheid: Wauters (soc.);
Arbeid en Soc. Voorzorg: Delattre (soc.);
Buitenlandsche Zaken: Pierlot (kath.);
Justitie: Du Bus de Warnaffe (kath.)
Economische Zaken: Van Isacker (kath.);
Koloniën: Rubbens (kath.);
Landbouw: P. M. Orban (kath.);
Minister zonder portefeuille: De Vleesch-
auwer (kath.)
Binnenlandsche Zaken: Dierckx (lib.);
Openb. Onderwijs: Vanderpoorten (lib.);
Verkeerswezen: Jennissen (lib.);
Landsverdediging: Generaal Denis.
Merken wij nog op dat de Socialisten
zich hadden verzet tegen het toekennen
van de portefeuille van Landbouw aan den
H. De Vleeschauwer, die daar feitelijk in
zijn vak zou zijn geweest, zoodat hij, die
een jonge kracht is, minister zonder por
tefeuille zou worden terwijl advokaat H.
Orban, die niets afweet van den Land
bouw, deze belangen ter harte zou moeten
nemen.
De toekomstige katholieke ministers
hadden enkel aanvaard mede te werken
onder voorbehoud van het akkoord der
partij en het nog te maken programma
akkoord. Er bleef dus nog veel te doen.
DINSDAG GING HET WEER NIET.
DE KATHOLIEKEN VERZETTEN ZICH
TEGEN DE SOCIALISTISCHE
DICTATUUR
Maandag avond werden reeds bespre
kingen gehouden door de in aanmerking
komende personaliteiten bij de nieuwe sa
menstelling over de punten van het pro
gramma. Het bleek alsdan reeds dat het
zeer moeilijk zou gaan.
Andermaal moesten allen vergaderen
den Dinsdagmorgen. Alsdan weigerden
drie Katholieken hun medewerking te
verleenen aan den H. Spaak, namelijk de
HH. Pierlot, du Bus de Warnaffe en De
Vleeschauwer. Daarop trokken de andere
Katholieken zich ook terug, zoodat alles
te herbeginnen vlei voor den H. Spaak.
H. Spaak meldde dat ook aan de jour
nalisten dat het niet ging, dat alles afge
broken was en dat hij naar den Koning
ging.
WAAROM DE DRIE KATHOLIEKEN
ZICH TERUGTROKKEN
De weigering van de drie genoemde ka
tholieke personaliteiten was een donder
slag in den politieken hemel
Hier nu de redenen van hun weigering.
De HH. Pierlot en du Bus de Warnaffe,
alsmede de H. De Vleeschauwer die zich
bij de eersten had aangesloten, meenden
te moeten weigeren uit gewetensbezwaren.
Zoo konden zij geen vertrouwen stellen
in het klimaat waarin de nieuwe samen
stelling tot stand kwam. Het had er im
mers allen schijn van dat het niet de H.
Spaak was die kabinetsvormer was maar
wel het bureau van den Socialistischen
Partijraad. Kortom, men kreeg meer en
meer den indruk dat de H. Spaak zelfs
niet over een minimum van zelfstandig
heid vermocht te beschikken.
De socialisten eischten dat de H. Spaak
in zijn Kabinet de volledige socialistische
ploeg uit de Regeering Van Zeeland over
nam. De betrokken partijen moesten er
zich maar naar schikken. Tot de Koning
toe moest aldus lijdzaam toezien dat er
inbreuk worde gemaakt op zijn voorrech
ten...
De socialisten eischten dat de H. Spaak
geen enkel extra-parlementair, buiten ge
neraal Denis, in zijn regeering opnam. En
de H. Spaak kon niet anders dan zich ge
dwee voegen naar deze oekaze.
Meer nog. Het was den H. Spaak streng
verboden ook maar één liberaal minister
uit de regeering Van Zeeland in zijn Ka
binet op te nemen. Er werd gefluisterd dat
deze exclusieve gesteld werd door den H.
De Man, als conditio sine qua nonvoor
zijn eigen medewerking.
De H. De Man nam aldus een zoete
weerwraak op de liberalen die hem de
vorming «ener regeering onmogelijk had
den gemaakt. Maar het is de H. Spaak die
zich tot handlanger van deze weerwraak
moest laten gebruiken. En de H. Spaak
kon zijn kameraad De Man dezen vrien
dendienst niet weigeren...
De H. De Vleeschauwer meende ook dat
hij zijn ministerieele loopbaan niet kon
beginnen als katholiek mentor, welke
funktie eerder toekomt aan een ervaren
staatsman, vergrijsd in het openbaar le
ven, en daardoor genoeg invloed bezittend
om als tegenwicht te kunnen dienen in
een regiering met een socialistisch eerste-
minister.
De H. De Vleeschauwer had hierin ge
lijk, te meer nog daar de socialisten tegen
hem een exklusieve hadden uitgesproken
als minister van Landbouw.
In deze omstandigheden is het begrij
pelijk dat er schrik is geslopen in het hart
van sommige katholieke kandidaat-minis
ters die met ontzetting het oogenblik te
gemoet zagen dat zij op hunne beurt als
werktuigen zouden worden gebruikt in de
handen van een eersten-minister die nog
slechts de speelbal is zijner partij.
Overtuigd dat de Katholieken over geen
voldoende waarborgen konden beschikken
ten overstaan dat de leiding der regeering
in handen zou berusten van een socialist,
en van de koers die deze zou volgsn heb
ben zij dan hun medewerking geweigerd.
De katholieken hebben zich in de hui
dige krisisomstandigheden kranig gedra- I
gen. Wij zijn overtuigd dat zij in heel het j
land het vertrouwen en de goedkeuring
van ons volk van gezond verstand zullen
wegdragen.
DE LIBERALEN
OOK VERONTWAARDIGD
De Liberalen, die tot dan toe gedwee
volgelingen waren geweest van den Heer
Spaak, werden meteens ten ergste veront
waardigd toen zij vernamen dat de H. De
Man zijn veto had gesteld tegen het her
opnemen van de vroegere Liberale Minis
ters. De Liberalen vergaderden en teeken
den protest aan bij den H. Spaak. Zij
eischten ook herziening van de toeken
ning van de portefeuilles aan de Liberalen
en eischten dat minstens een gewezen
Minister heropgenomen zou worden.
Alsdan werd Dinsdag overeengekomen
dat de H. Hoste zou aanblijven bij het
Openbaar Onderwijs en dat de H. Van
derpoorten alle hoop moest laten varen.
DE KONING VERZOEKT DEN HEER
SPAAK EEN LAATSTE POGING
TE DOEN
Dinsdag morgen trok den H. Spaak nog
naar den Koning om dezen op de hoogte
te brengen van den toestand en wellicht
dat hij het opgaf, gezien de houding der
Katholieken.
De H. Spaak is van bij den Koning te
ruggekomen en meldde alsdan dat de Ko
ning hem aangeraden had nog eens na te
denken. De kabinetsvormer kondigde met
een aan dat hij op verzoek van den Ko
ning nog een laatste schier wanhopige
poging zou doen om tot een oplossing te
geraken.
Dinsdag avond, nadat de H. Spaak nog
een oplossing had gevonden als hierbo
ven gemeld inzake de exclusieve door den
H. De Man gesteld tegenover de Liberalen,
ging hij dan op zoek naar nieuwe katho
lieke kandidaten.
WOENSDAG MOET DE
H. SPAAK HET OOK OPGEVEN
DE DICTATUUR VAN DEN SOCIALIS
TISCHEN PARTIJRAAD HEEFT ALLE
VERTROUWEN BIJ DE KATHOLIEKEN
DOEN VERZWINDEN
H. Spaak was dus enkel een werktuig ln
de handen van den Socialistischen Par
tijraad en dit heeft hem genoopt het
bijltje eveneens erbij neer te leggen, daar
de Katholieken geen vrede konden nemen
met deze dictatuur en den H. Spaak den
wenk gaven het maar op te geven.
Woensdag toog den H. Spaak dan op
zoek naar nieuwe Katholieke kandidaat-
ministers. Eerstens telefoneerde hij naar
den H. Carton de* Wiart, althans verblij
vende te Geneve, aan wie hij het minis
terie van Buitenlandsche Zaken aanbood.
H. Carton de Wiart antwoordde dat hij
liefst eerst zijn vrienden wilde raadplegen
en dat hij naar Brussel kwam. H. Pholien
werd ook gepolst om de portefeuille van
Justitie, maar het kwam eveneens niet
tot een oplossing. Aan H. Delwaide bood
H. Spaak het Ministerie van Middenstand
en Binnenlandschen Handel zuik mi
nisterie kreeg dus weer kans maar de
H. Delwaide weigerde, evenals den H.
Huart, Kath. Volksvertegenwoordiger uit
Namen de portefeuille van Justitie wei
gerde.
Ook met de Liberalen had den H. Spaak
weer last gekregen om de verdeeling van
de portefeuilles. Aan H. Maistraiu bood
den H. Spaak de portefeuille van Einnen-
landsche Zaken en aan den H. Hoste het
Openbaar Onderwijs. H. Maistriau wei
gerde en H. Hoste wenschte overleg te
plegen. H. Maistriau wilde de Justitie en
geen andere.
Begrijpelijker wijze was het Woensdag
een aaneenhoudend in en uit gaan bij den
H. Spaak.
Intusschen was het politiek komiteit van
het Blok der Katholieken vergaderd. Na
de vergadering trok den H. Rubbens naar
den H. Spaak om dezen op de hoogte te
brengen van het besluit van dit komiteit.
Dit besluit luidde dat het Blok aan den
H. Spaak zijn prir.cipieelen steun bleef
behouden maar op diplomatieke wijze
maakte het den H. Spaak duidelijk dat
het Blok geen genoegen kon nemen met
het klimaat, t. t. z. het optreden van den
Soc. Partijraad, waarin den H. Spaak
zijn onderhandelingen voerde en H. Spaak
kreeg een beleefden wenk het er maar bij
neer te leggen.
H. Spaak zag dan ln dat alle verdere
pogingen toch zouden mislukken en trok
naar den Koning ami ontslaging te beko
men van de opdracht welke hem toever
trouwd was. De derde poging tot het vor
men van een nieuw kabinet was dus ook
mislukt.
TERUG KAAR KATHOLIEK
ZELFBEWUSTZIJN
Op de vergadering van het Politiek Ko
miteit van het Blok der Katholieken had
den H. Spaak dus den genadeklop gekre
gen.
De mislukking van den H. Spaak staat
dus in verband met de ontwaking van het
katholiek zelfbewustzijn tegenover de ge
varen die het Socialistisch overwicht me
debrengt.
Onze Katholieke leiders moeten wij ge-
lukwenschen om de krachtdadigheid welke
zij aan den dag hebben gelegd. Het Ka
tholiek Blok moet volharden in de aange
nomen houding. Geen duimbreedte mag
afgeweken worden. Het Vlaamsch rechts
herstel moet verwezenlijkt worden en aan
de Katholieken moet den invloed gelaten
worden waarop zij rechtmatig aanspraak
mogen maken. Een einde moet worden
gesteld aan de afglijding naar links en
aan de willekeur en diktatuur van den
Socialistischen Partijraad die in alles heer
en meester wil spelen.
Het Katholiek Blok is op den goeden
weg en veel werd door het Blok goed ge
maakt in deze laatste dagen. Thans mag
niets te loor gaan van wat er verworven
is geweest. De Katholieken werd deze da
gen een riem onder het hart gesnoerd
door het optriden van het Blok der Ka
tholieken. Deze riem moet nog meer toe
gehaald worden.
EN NU?
Wij zijn dus reeds in de derde week van
de órisis en nog is er geen oplossing in het
zicht. Alles wijst erop dat de aanstaande
kabinetsvormer het even moeilijk zal heb
ben als zijn voorgangers, wellicht nog
lastiger. Op wie de Koning thans beroep
zal doen blijft ook nog een vraagteeken.
Veel kwesties die bij de Regeering Van
Zeeland van kant werden gehouden ter
eere van de Nationale Unie, komen thans
opdagen en een oplossing ervan wordt ge-
eischt. Daaronder bevindt zich de oplos
sing van het Vlaamsche Vraagstuk dat
door K. V. V. ten stelligste voorgehouden
wordt en door de Liberalen even halsstar
rig van de hand wordt gewezen.
In ieder geval schijnt het wel dat een
Regeering van Nationale Unie tot het ver
leden behoort en dat, zoo een drie par-
tijsnregeering mocht komen, dit enkel een
tripartite zal worden en niet meer een Re-
g:ering van Nationale Unie.
Welk een Regeering heeft thans nog
kans van slagen en een meerderheid te
bekomen?
Een Regeering van Socialisten, Katho
lieken en Liberalen blijft steeds de meest
kanshebbende. Ook een Regeering van
Katholieken en Socialisten kan wellicht
een meerderheid bekomen maar derge
lijk samengaan, alhoewel zulks een oplos
sing van het Vlaamsch vraagstuk bren
gen kan, schijnt weinig kans van lang le
ven te hebben.
Socialisten, Liberalen en Kommunisten
kunnen wel een lichte meerderheid krij
gen, samen zouden zij 102 zetels op 202
hebben, maar de afwezigheid of onthou
ding van een paar leden zou alles in de
war kunnen sturen, wijl zulke coalitie ook
veel koren op den molen der Katholieken
zou breng :n. Socialisten en Liberalen zul
len zich dus wel wachten een dergelijke
oplossing te zoeken.
Een rechtsch kabinet van Katholieken,
Rexlsten en VI. Nationalisten kan geen
meerderheid krijgen, op een paar zetels
r,a. Bijvoeging van de Liberalen bij der
gelijke Regeering blijkt ook wel onmoge
lijk gezien de zoo verschillende standpun
ten op Vlaamsch gebied tusschen Libera
len eenerzijds en Katholieken en Vlaam
sche Nationalisten anderzijds.
Men zal dus moeüijk uit den politieken
warboel geraken en nieuwe verkiezingen
blijven dus niet uitgesloten. Maar de groo-
te partijen zullen hiervan wel niet houden.
Afwachten blijft dus de boodschap.
DE KONING STELT ALLE
RAADPLEGINGEN UIT TOT
19 NOVEMBER
TOT NA ZIJN TERUGKEER UIT
LONDEN
Donderdag heeft Z. M. den Koning den
Heer Paul-Bmile Janson, Liberaal Minis
ter van State, ontvangen, aan dewelke hij
heeft verklaard dat hij alle raadplegingen
zou uitstellen tot na zijn terugkeer uit
Londen. Intusschen kreeg den H. Janson
de opdracht eens na te gaan op welke
wijze de crisis zou kunnen opgelost wor
den.
Merken wij hier terloops nog op dat den
Heer P.-E. Janson de oom is van den Heer
Spaak.
De Koning, die Dinsdag e. k. afreist
naar Londen, in gezelschap o. m. van den
H. Spaak, Minister van Buitenlandsche
Zaken, heeft verklaard dat de voorberei
ding voor deze reis te veel beslag legt
op zijn tijd om de noodige aandacht te
kunnen wijden aan de crisis en dat zijn
voorgehouden reis te belangrijk is gezien
den internationalen toestand en de pun
ten die er moeten besproken worden, om
ze uit te stellen.
Intusschen werden de H. Van Zeeland
en de overige ontslagnemende ministers
verzocht de loopende zaken af te werken.
-co>-
DE INZICHTEN VAN DEN
HEER DEGRELLE
BEREID TOT MEDEWERKING?
In een persartikel heelt de H. Degrelle
laten uitschijnen dat, zoo de Katholieken
een Regeering met uitzondering van de
Marxisten zouden vormen, zij wel op den
steun van Rexzouden mogen genieten.
Rexistische Volksvertegenwoordigers heb
ben dit artikel bezorgd aan de Voorzitters
van K. V. V. en P. S. C.
Hierover merkt de H. Vindevogel, in
o De Standaard op:
Dat de katholieke bevolking maar voor
63 telt in de regeeringscombinaties;
dat de socialisten den hoogen toon voe
ren;
dat is het gevolg van de verdeeldheid
der katholieke bevolking in drie partijen.
De H. Degrelle begint -het in te zien. Hij
wil nu de Katholieke partij van het so
cialistisch bondgenootschap weerhouden en
biedt zijnen steun aan.
Hoe? in welke combinatie? mits welke
voorwaarden?
Is 't om de Katholieke partij de ver
plichte en de gevangene van den H. De
grelle te maken?
Rex cn V. N. V. hebben den politieken
losbol gespeeld.
Er moet eerst vertrouwen komen; dat
komt maar na klaarheid en na herhaalde
proef.
Het verheugt ons toch dat de H. De
grelle tot zulk besef gekomen is. Mochte
V. N. V. zijn stappen volgen.
Niets is eeuwig en na deze regeering
komt er nog eens andere.
Heer Vindevogel heeft het goed vast;
wat hij schrijft, meenen alle weldenkende
Vlamingen. We hebben nood aan een
dracht om den blok der goddeloozen kop
te bieden.
«O»
HET VERBOND DER KATHO
LIEKE VEREENIGINGEN EN
KRINGEN BESPREEKT DEN
POLITIEKEN TOESTAND
Woensdag heeft het Verbond der Ka
tholieke Vereenigingen en Kringen te
Brussel een vergadering -gehouden om den
politieken toestand te bespreken.
H. Feuillien deed eerst uitschijnen dat
de combinatie welke den H. Spaak bijna
klaar had, een onmogelijke Regeering is.
Niet de Koning noch den kabinetsvormer
hebben de Ministers gekozen maar de
B. W. B.
H. Desmarais verklaarde dat meer re
kening moet gehouden worden met de
openbare meening en dat het Ministerie
van Binnenlandsche Zeken afstaan aan
een Liberaal, ten overstaan van de aan
staande gemeenteverkiezingen, verkeerd is.
H. Hoyoux waarschuwde tegen afglij
ding naar links.
H. Carton de Wiart sprak in zelfden zin
en deed ook de bemoeiingen van de B.
W. B. bij de kabinetsvorming uitschijnen.
De Voorzitter der vergadering deelde
nog mede dat het Blok der Katholieken
aan den H. Spaak haar programma had
voorgelegd en dat deze er geen onoverko
melijke moeilijkheden had ingevonden.
H. Nothomb meende dat de formuul
van de regeering van Nationale Unie tij
delijk moet worden voortgezet. Het
Vlaamsch vraagstuk noemt spreker het
Belgisch vraagstuk, en het moet worden
opgelost. Spreker pleitte voor een alge
meen katholiek samenwerken tegen het
Marxisme.
H. Crockaert eischte het Ministerie van
Financiën -voor de Katholieken.
H. D'Aspremont-Lynden verklaarde dat
de Grondwet met de voeten werd getre
den. Hij wees ook op de Socialistische
vraatzucht. Spreker verklaarde nog dat de
Begrooting niet in evenwicht zal zijn.
Niets dan adviezen werden in deze ver
gadering uitgebracht.
Het is evenwel belangrijk de meeningen
mede te deelen welke omtrent de houding
der Katholieken bij deze crisis aan den
dag wordt gelegd. Deze houding wordt
door alle Katholieke bladen goedgekeurd.
Hier nu enkele uitknipsels:
«DE STANDAARD), schrijft:
Nuchter beschouwd staat de mislukking
van den H. Spaak in verband ihet de ont
waking van het katholiek zelfbewustzijn
tegenover de gevaren die het socialistisch
overwicht meebrengt.
Het is op de vergadering van het Poli
tiek Comité van het Blok der Katholieken
dat Woensdagnamiddag aan de regee-
ringscombinatie Spaak den genadeslag
werd gegeven.
Aan socialistische zijde zal deze misluk
king begrijpelijkerwijze teleurstelling ver
wekken, maar men zal daar toch moeten
erkennen dat de katholieken waardigheid
en hoffelijkheid hebben betoond. Men zal
toch meer achting moeten hebben voor
de principieele bezwaren die de katholie
ken aanvoeren als voor de geheel persoon
lijke inzichten -der liberalen wanneer zij
nukkig en zonder onderzoek van zijn pro
gramma en voorwaarden Henri De Man
kelderden.
Eén zakelijke les zal men uit de mis
lukte poging Spaak toch nog in het bij
zonder moeten onthouden: handigheid
jes als de ongewone, en averechtsche,
werkmethode om eerst de portefeuilles te
verdeelen en daarna een programma te
zoeken, maken de verwarring slechts
grooter, en bevorderden geenszins de op
lossing der crisis.
De regeeringloosheid van thans kan
niet blijven duren, hoeveel en hoelang
men ook palabert en nadenkter moet
toch een uitweg worden gekozen.
Intusschen brengen deze crisis en deze
moeilijke politieke dagen een heel arse
naal nieuwe argumenten bij voor de con
centratie van alle Vlaamsche Katholieke
krachten, en van alle Katholieke krachten
in het land.
HET NIEUWS VAN DEN DAG
schrijft:
Het Katholiek Blok moet volharden ln
zijn krachtdadige houding en moet er on
verzettelijk op staan dat, in om 't even
welke regeering, de katholieke invloed het
aandeel bekomt, op het wel het rechtmatig
mag aanspraak maken.
Zie vervolg hierneven» SfW
DE KAAR5KENSPROCESSIE TE SCHERPENHEUVEL
Deze beroemde processie, dagteekenend van het jaar 1619, heeft verleden Zondag
terug haar uittocht gehouden. De talrijke vrome fcc-'*vaa**dcrs hebben trouw de
traditie onderhouden, die wil dat zij langsheen den weg, dien de processie volgt,
kaarskens in den grond planten cn laten branden, den Zaligmaker en Zijne Hei
lige Moeder ter eere. - De menigte wacht hier op den geesteliiken stoet.
■■BHHflaBSHBD&UHIBHUIEaNlfiHMH19H9aSH9HHH3IU
«De Vlaamsche zaak is een Belgi
sche zaak zoo lazen 10e in het ver
slag der Katholieke Kringen die Don
derdag laatst te Brussel gehouden
werd.
En dat is wel zoo!
De oplossing der Vlaamsche zaak is
de beste waarborg voor het behoud
van België.
Spaak is mislukt door de flinke
houding der Katholieken.
Christen Vlaanderen staat aan de
zijde van de vertegenwoordigers van
B. K. B. zoolang ze die zienswijze blij
ven behouden.
Men is aan 't inrichten van K.V.V.-
afdeelingen in heel Vlaanderen.
Wil K.V.V. het volle vertrouwen der
Vlamingen verkrijgen, dan moet het
NU eischen de Vlaamsche zaak op te
lossen naar het standpunt uiteenge
zet door Professor De Bruyne en goed
gekeurd door het Direktorium op het
Congres gehouden over een paar we
ken.
Het is nu of nooit het oogenblik om
recht te eischen, en spijts alles stand
te houden.
K. V. V. kan nu de redding brengen
én van ons Katholiek zijn én van ons
Land met te eischen dat de Vlaam
sche zaak eerlijk geregeld worde.
Die eenige kans mag niet verkeken
worden of we gaan naar een ramp.
PAX.
üasiiszssssisiEisaisgsiiiaasssBHBi
ZATERDAG 20 NOVEMBER
trekking der IIs Snede 1637 der
KOOPT VANDAAG NOG UW BILJET.
IBÏS3E5lSSSBSBEEESSB2S2!S2SSEia
is spreekwoordelijkHet is
daarom moeder's plicht op de
gezondheid harer kinderen te
letten. Bij de eerste kenteekenen
van verkoudheid, moet U hun
Aspirine geven opdat de gevatte
kou niet op een griep uitloopt,
die juist voor kinderen zoo ge
vaarlijk is.
Dank zij hare zuiverheid, welke
door geen enkel namaakproduct
bereikt werd, is Aspirine ook
voor kinderen altijd zoo goed
verdraagzaam.
Eerw. Pater GREGORIUS, Karmeliet.
In het klooster der Paters Ongeschoei
de Karmelieten te Kortrijk, wordt op
Donderdag 18 November e. k. het vijftig
jarig kioosterjubilé gevierd van Zeer
Eerw. Pater Gregorius-Virgine Maria, in
de wereld Achiel Lowagie. Eerw. Pater
Gregorius werd -geboren te Rentage, op 3
Februari 1869. Hij deed zijne humaniora
studiën in het Bisschoppelijk College te
leper en trad in de Orde der Ongeschoei
de Karmelieten te Brugge op 19 Septem
ber 1888. Hij bekleedde naderhand menige
belangrijke ambten, o. m.: Novicenmees-
ter en Prior te Brugge, Provinciaal der
Vlaamsche Ordeprovtacie in 1903 en 1909;
Generaal Definite te Rome van 1913 tot
1919. Daarna werd Eerw. Pater Gregorius
nog aangesteld als Overste der Missiën
in Engelsch-Indië (Travanoore) en in Me-
sopotamië. In November 1931 keerde hij
ln hst Moederland terug en verbleef op-
volgenlijk te leper en te Kortrijk, alwaar
hij thans de functies van Onderprior
waarneemt. Overal waar de Eerw. Pater
Gregorius verbleef werd hij zeer geprezen
om zijn stichtelijken levenswandel en om
zijn ijver en toewijding i» de zielezorg en
zieleleiding.
De kloosterlijke jubelvlering gaat door
op Donderdag 18 November a. s., in de
kloosterkerk der Paters Ongeschoeide Kar
melieten te Kortrijk. Te 8.40 uur, inhaling
van den Jubilaris; te 9 u. zeer plechtige
hoogmis, jubileumplechtigheid en Te De-
um. De gelegenheidsaanspraak zal gehou
den worden door Z. E. P. Grotianus, Prior
van het Klooster.
De Zeer Eerw. Pater Gregorius geniet
nog steeds eene zeer bloeiende gezond
heid; hem mag dus met vreugde en goed
vertrouwen een hartelijk Ad muitos an-
n osworden toegestuurd!
HET ONDERTEEKENEN VAN 'T ANTI-COMMUNISTISCH PACT
M. vol» Ribbentrop zet zijn hanteeken, terwijl aebter hem, de Japansche gezant
en graaf Ciano h unne beurt afwachten.
Het moet voortaan uit zijn met de dik
tatuur van het socialistisch Volkshuis. Dat
is de groote foeteekenis van de nederlaag
van H. Spaak.
Voor de katholieken was het anderzijds
onmogelijk ta deze regeering te treden,
waarvan het programma niet eens was
vastgesteld, en welke haar bestuur wilde
aanvangen ta de meest volslagen dubbel
zinnigheid.
Rechtmatige invloeden en klare toe
standen: dit zijn de eerste vereischten
van een regeering, welke moet gevestigd
zijn op de behar tiging van het algemeen
belang.
DE TIJD verklaart:
Dat het Blok zijn hechte samenhang,
zijn ploeggeest, zijn eensgezindheid ta op
treden beware. Ook d&t is een verworven
heid, die een der weinige lichtzijden is
van deze regeertagskrisis.
Uit «DE COURANT
Alle verklaringen over programmatische
overéénstemming tusschen de partijen
kunnen wij slechts met het noodige voor
behoud tot na de regeeringsverklaring
ten, die het van de K. V. V. solidair had
overgenomen, vóór den H. Spaak heeft
laten "gelden!
Intusschen moeten wij in alle objecti
viteit vaststellen dat het B. K. B. gedu
rende deze pijnlijke crisisdagen heeft ge
tuigd van een eendracht die hem de
macht heeft gegeven om van de socialisten
een versterking van den katholieken in
vloed af te dwingen. De virtueele toeken
ning van het ministerie van Rechtwezen
aan een katholiek minister moet als een
overwinning worden erkend.
Eendrachtig volharden blijft de leuze!
Het ware met den besten wil absoluut
onbegrijpelijk indien onze onderhande
laars of onze toekomstige ministers, om
welke reden dan ook, van hun stelling
zouden wijken, nu door gansch de
vlaamsch voelen de pers met onverdroten
ijver op het thans primeerende belang
der Vlaamsche bevrediging werd gewezen!
aanvaarden.
Wij gelooven niet aan dit wonder dat I
de liberalen het ditmaal met het B. K. B.
over de Vlaamsche rechtseischen ééns
zouden zijn.
Intusschen wordt ons van zeer -bevoeg
de zijde met krachtigen nadruk verzekerd,
dat de onderhand e laars van het Blok vóór I
den Kabinetsvormer geen duimbreedte
van de essentieele Vlaamsche rechtsei
schen zijn afgeweken en dat het B.K.B.
eendrachtig de programmatische beslui-1
dank zij Dampo-verkoudheidsbalsem,
die zelfs bij de zwaarste valling van
hoofd, neus, keel en borst, direct ver
lichting geeft en geneest. Gebruikt
tijdens het gure jaargetijde Dampo-
hoestbonbons, die U en uw kinderen
beschermen tegen infectie en kouvat
ten. Verkrijgbaar bij alle Apothekers.
Dampo doos 5 fr., pot 10 fr. Dampo-
hoestbonbons groote doo« 5 frank.
Dampo daar lucht ge van op.
N.V. Fharm. Fabr. A, MIJNHARDT, Antwerpen
Heer Prof. Dr Frans Daels komt van de kroon neer te leggen aan den voet van
het Kruis vooraan in de Crypte. Ingetogen bidt de Professor een «Wees Ge-,
groetjevoor de jongens die hem zoo dierbaar waren.
Het is voorzeker ook omdat wij met U,
het offer van den laatsten der oorlogen,
rechtzinnig meevoelen en het eerlijk met
U meenen en uw offer klaar laten spre
ken tot diegenen die de waarheid en het
leven willen dienen zooals U.
Vandaag is het bij U stiller dan ooit.
Niet alleen de najaarsmijmeringen en nare
droomen van 't verleden waren om uw
doodenstede maar U ziet met ontzetting
wat er geworden zal en kan van uw offer,
dat gij zoo dapper en overmoedig hebt
gebracht voor uw bloedeigen volk.
Vrede, nooit-meer-oorlog, broederlijk
heid! Wat is er met dit al gebeurd?
De franskiljonsche officieren hebben die
woorden in pompiersstijl op uw graven
uitgekreten Pour l'Humanité», Pour la
Civilisation
Op uwe graven-zelf echter geen woord
daarvan tenzij rust in vrededat nog
werd miskend door grafschenuende daden
zoodat uw idealen weggevaagd werden.
In de wereld, in den Belgischen Staat,
in Vlaanderen, nergens heerschen rust en
vrede, die men ons verpand had tegen uw
offer.
Het Belgische grondgebied, dat vroeger
smalend ie boulevard de l'Europe werd
geheeten, is thans het gereserveerd goed
geworden van het Britsche en Fransche
tweespan, het depot van dezes legioenen,
de verschansing en de luchtvaartbasis van
West-Europa. In dit land is men tegelijk
neutraal en partijdig, onafhankelijk en
dienstbaar op militair en politiek gebied.
De pia vota» van ons Vlaamsche Volk
om buiten alle mogendheden-konflikten te
blijven zullen aldus versterven in den eer
sten storm, die er over heen zal gaan.
en de franschgezinde oorlogslui in dit land
zullen vlug bewerken, dat van alle neu
traliteit en onafhankelijkheid niets kome,
precies zooals in deAi vorigen oorlog.
De zgn. koersverandering in de Belgi
sche buitenlandsche politiek ten aanzien
van Frankrijk, men vergete het niet, is
niet geschied omwille van het eigenlijk
Vlaamsche belang. Heel andere beweeg
redenen en geen Vlaamsche zaten daarbij
voor.
Gij, dooden, waarschuwt streng, tegen
een hernieuwing en verergering van de
door ons beleefde oorlogstragiek, die de
naaste maal ons in volle dienstbaarheid
zou brengen van diegenen die reeds éénen
keer te veel van uw en ons offer profi
teerden en ons volle recht blijven wei
geren.
Dienstweigeraars hebben getoond voor
Vrede en Recht. Met de dood hebben
sommigen hun getuigenis bloedig betaald.
Maar wie getuigt nog voor hen, voor hun
ideaal?
Zijn er andere idealen in de plaats ge
steld? Stelt ons volk zich te weer om
zelf zijn eigen have en goed te veroveren
en te verdedigen? Organiseert het zich op
zichzelf om zijn vrede te winnen en te
behouden? Heeft het gekozen waar het
zal gaan en staan in de volgende moer-
lemeie? Heeft het iemand die liet waar
dig acht zijn lot in handen te nemen?
Zal het weerom loyaal zijne plicht doen
zooals men dat noemt? Zal het morgen
weerom luisteren naar lokkende sirenen,
naar verraders en hun eigen bloed, en uit
eengeslagen worden door zijn vijanden,
stuurloos en machteloos?
Welke pijnlijke vragen, dooden van den
laatsten oorlog?
Wij alle hier hebben zoovel in ons zelf
weten veranderen in de laatste jaren. Zoo-
velen hebben steeds veranderd van rich
ting. Zoovelen hebben geen sikkepit het
vraagstuk van Vrede en Oorlog aange
durfd en zijn hun slavenstieltje trouw ge
bleven zonder zich iets of zich ernstig om
hun volk te bekommeren, zonder zelf te
zorgen, dat ons volk zelfstandig ingericht
en geschoold zij.
Vrede was voor de meesten onzer jon
gens en nog voor zeer velen de nagatie
van alle militair gedoe. «De wapens neer!»
«Gedaan met broedermoordDe oorlog
verwasemde stilaan en alle herinnering
daaraan werd iets weeks, iets tragisch, dat
in de verte gezien, diep ontroeren blijft en
afgrijzen verwekt.
Totdat de strijd in Vlaanderen ont
brandde feller en harder, totdat verre vol
keren weer aan 't slachten gingen en de
wereld aan den afgrond kwam van nieuwe
wederlandsche, zelfs universeele konflik-
ten wegens onverzoenlijke tegenstellingen
van ideeën.
Toen, en nu sterker dan ooit is de vrede
gestoord, wapent men zich t'ailen kanten
en staan wij, Vlamingen, ouderen en jon
geren, tusschen al dat ingetoomd geweld.
Wijst gij, dooden, den veiligen weg van
het samenvoelen, handelen en strijden aan
ons volk gedurende de komende dagen.
Ook en vooral wanneer het gaat om het
ideaal van zijn volle recht, dat U gansch
uw leven ten offer deed brengen, dat U
dierbaarder is dan ooit en gebonden is
aan de vredesidee.
Zoo erg is het inderdaad den laatsten
tijd gesteld met de beleefde gelijkheid in
rechte en in feite, dat ons ongekroonde
Napoleons ons Halt, en niet verder
toeroepen, dat de Walen ons driester dan
ooit opleggen hoever wij als volk mogen
gaan in 't nemen van onze rechten en
andere nog geen Vlaamsch, eigenlijk geen
Vaderland hebben noch verlangen.
De Walen laten ons toe voort te strij
den voor hetgeen zij ons hic et nunc niet
willen geven.
Wij weten wat zulks beteckent. Het be-
teekent inderdaad, dat de navolgers van
U, De Boninge e. a., even streng als U
gestraft worden omdat zij niet meer alleen
de cultureel en politiek immoreele twee-
of Franschtaligheid in Vlaanderen weg.
schilderen maar zelfs de onwettelijkheid,
dus het nietige vernietigen.
Buiten de grondwettelijke voorschriften
en vrijheden om schijnt er een nieuwe
wetgeving in dit land gekomen te zijn,
waar volgens het verdrag van Compiègne
ten spijt er op amnestiegebied gezegd
wordtdat er van verdere amnestie op
bestuurlijk gebied niets mag komen».
Onze sublieme déserteursblijven uit
onze gemeenschap gesloten. En sommige
Vlamingen leggen zich daar bij neder. Tot
wat al kruiperigheid de aanpassingsmetho-
de van tijdens en na den oorlog kan lei
den. Aanpassing aan onwettigheden wordt
het apanage der roemlooze ïiaoorlogsche
zgn. Vlaamsche politiek.
Alsof men een volk eeuwig kan blijven
vernederen. Alsof een volkerenverdrag
een vodje papier geworden is voor diegene
die Duitschland immer die woorden voor
de voeten werpen. Alsof iemand het Par
lement of welk lichaam ook. de macht
hebben om te zeggen aan U, dooden, aan
ons, aan Vlaanderentot daar en niet
verder gaat uw Recht
Het Parlement, alle geconstitueerde
machten, moeten volksinstellingen zijn
voor ons volk, moesten dit altijd geweest
zijn in de eeuw van het «Soevereine Volk».
Doch welk beeld geeft het weer te Brus
sel?... Het is zeer bedenkelijk, dat daar
een nieuwe Jacob Van Artevclde uit de
Waalsche nevelen en de Nationale Bank
is opgestaan, wiens taal wij niet eens be
grijpen spijts al onze edelmoedigheid.
Men wil daar niet, dat de twee deelen
van 't land tegen elkaar opgesteld worden
bij de stemming der wetten als het om
Vlaamsche rechten gaat maar men duldt
meteen, dat de Walen hun voorrechten
of door hen geroofde rechten behouden
ten nadeele van Vlaanderen, alsook dat
Vlaanderen minderwaardig en gehypothe
keerd blijve. Men geraakt er niet eens toe
de partijprogramma's overeen te brengen
bij de vorming van een ministerie. Hoe
zou men er zich bezig houden met Vlaan
deren?
Wanneer toch zal Vlaanderen zijn volle
Recht eischen, willen en nemen, lieve doo
den? Zeker niet vooraleer het de kern
van zijn Recht zal begrijpen, eeren en
trouw dienen. Als het niet een rommel
zoo van alle gezindheden zal hoeven te
«verzoenen» om een minimum, d. i. een
onbruikbaar iets te bekomen na decen
niën en decenniën.
Als het zelf niet langer verdeeld staat
tegenover kapitale zelfstandigheids vraag
stukken zooals in de legerkwestie, die een
hoofdbestanddeel is in den opgang van
Vlaanderen naar zijn vrijheid, naar zijnen
vrede.
Als het zijn uur zal te baat nemen en
de middelen zal weten te gebruiken, die
het Recht desnoods afdwingen en toe
laten te behouden. Als het de noodige
commandoposten inneemt, die zijn Recht
ten goede van zichzelf doen doen en ge
dijen.
Zooals wij hier te Diksmuide met de
Bedevaarten ons zelf zijn zoo moeten wij
dat zijn heel Vlaanderen door en nog
veel meer.
Vlaanderen dicteere zijn eigen wet.
Vlaamsche dooden, dit is ook uwe wil
Gij, die het eeuwige licht ziet, verlicht
ous, de overlevenden, verlicht de Vlaam
sche jeugd, opdat wij en zij het dubbele
ideaal van Vrede en Recht volkomen zou
den verwerven cn verheerlijken. Naakt
aldus, dat uw offer niet ijdel weze en dat
de vijanden van ons schoone volk in liet
zand storten, waarin uwe lijken zoolang,
te lang reeds rusten als hoop op den
oogst, wachtend op de inluiding van
Vlaanderen's oude en volle Recht.
De Vlaamsche jeugd vooral aanboor»
uwe waarschuwing, uw heilig woord.
Leert onze jeugd den strijd, dien gij
gestreden hebt, doch niet hebt mogen uit
vechten. Wij zullen hun leeren wat uwe
strijd was en voor hen nog is. Te veel
ging er reeds verloren. Te weinig kennen
de Vlaamsche jongeren de geschiedenij
van den Ijzer.
Op dezen stillen Wapenstilstanddag roe
pen wij met U onze jonge mannen ea
vrouwen toe, dat zij evenzeer dan wij uw
grootste offer gedenken in het licht vaa
den tijd ten einde niet verder af te dwa
len naar de zijwegen, waar de Vlaamsche
energie doodloopt en het levensdoel van
iederen Vlaming «Vlaanderen vrij en vre
dig nergens te vinden is.
Dat de a. s. bedevaart de Vlaamsche
Jeugd hier zie opstappen talrijker dan ooit
ten bewijze dat zij uwe taal en kreet ge
hoord heeft, dat het haar ernstig meenen»
is met Alles voor Vlaanderen en Vlaan
deren voor Kristusuw en ons onster
felijk ideaal.
De herdenking was gedaan. Het wa»
ingetogen en diep onder den indruk vau
de verloopen plechtigheden dat eik weer
huiswaarts trok, na een laatste Wee»
Gegroetje voor cr.ze gesneuvelden.
11 November 1937 was voorbij... voer
alle gesneuvelden en vcor Vlaanderen.
De Heer Advokaat A. Van Rompaey tijdens xijne rede in de Crypte,
CSi£S®ZBEaiEMmSSS^
De keuze van een goed ontlastend middel moet vooral
vallen op een goed, natuurlijk produkt, 't Is te zeggen een
plantaardig cn opotherapeutisch, als de GRAINS DE VALS
die, in dosis van EEN KORREL, bij het avondmaal genomen,
de werking der spijsvertering en der ingewanden regelt,
de lever ontlast, de gifstoffen en het urinezuur verdrijft, de
verstopping geneest en de zwaarlijvigheid voorkomt.
Ds flesch van 25 korrels, fr. 5.50; 50 korrels, fr. (Q In alle apotheken.
