De Bisschopshulde van het J.V.K.A.
Hoe een Aardbeving onstaat
Im -
De Aarde beefde in Belgis
Nuchtere taal van Flandin
@n ommeland
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
i*r m -ima
WE ZENDEN ONS BLAD
INTERNATIONAAL OVERZICHT
f jjlh
Verschillende schokken waargenomen
G 79 K-3
10 BLADZIJDEN: 50 CENTIEM.
\R. N' 25.
«DE HALLE»
Katholiek ".V eekblad van leper
Bureel:
Boterstraat, 58, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR l JAAR (per post)
Binnenland 2C.fr.
Belgisch Kongo 45.fr.
Frankrijk 45.fr.
Alle andere landen 65.fr.
Uedei< erker* ttm verantueerdeliik voo*
kun artikels
D rukker-U itge ver
SANSEN-VANNESTE, Poperinge.
HAL
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1.fr.
Kleine berichte (minimum) 4.—fr.
fr. toel. v. ber ni adr t. bur.
Romvber. en Redank. (min 7 5.— fr.
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
ngezonden worden. Kleine br
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tenen den Woensdag avond
richten tegen den Donderdag noen
BRUGGE 26 JUNI e. k.
Op Zondag 26 Juni zullen uit alle pa
rochies van het bisdom duizend: jonge
meisjes naar Brugge optrekken met ont
plooide vlaggen en hunne veelkleurige
katholieke-actie uniformen: Kajotsters,
Boerinnenjeugd. Burgers- en Midden
standemeisjes, Studeerende jeugd, en ook
de meisjes der hulpwerken als Mariacon-
gretaties en E. K.; voor allen klinkt het
zelfde wachtwoord: Bruggewaartsü!
BETEEKENIS VAN 26 JU'NI
Het vrouwelijk Jeugdverbond van het
bisdom mobiliseert zijne troepen: niet
voor een uitrtap of een gewoon congres,
of voor een parade, maar voor een con
centratie vn alle vrouwelijke jeugdkrach-
ten te Brugge, de Bisschopsstad, om daar
\r het hart van het Bisdom der eeuwig-
jeugdige Krirtikerk hare toewijding aan
de Kerk te hernieuwen en te bevestigen.
De zomertijd is de tijd van Congressen en
van Vergaderingen. Velen kunnen zeer
nuttt* z-'t" groot
ste DAG VAN DE KERK, FAMILIE EN
volk. Geeft onze Jeugd terug aan de
K:rk, en dan zal ze ten dienste staan van
haar volk, en dan zal ze weer opbouwen
eensdaags op sterke vestingen de nieuwe
heiligdommen van christelijke gezinnen.
DE DRINGENDE NOODZAKELIJKHEID
DER K. A.
Niemand die klaar wil zien zal het ont
kennen dat ook in dit Bisdom de gods
dienstzin verzwakt, de onverschilligheid
groeit, het moderne heidendom vasten
voet krijgt.
Dicht ligt het bisdom bezaaid met heer
lijke opschietende kerken: 1140 priesters en
meer dan 331 parochieën in den dienst van
934.483 zielen, doch wat baat het kerk
torens te zien oprijzen wanneer de geloo-
vigen den oproep der klokken niet meer
hooren! Wat baat het ruime en welver-
sierde kerken te hebben als de levende
kerken, de zielen, aan 't verkwijnen zijn!
Wat baat het een rijkdom te hebben van
honderden priesters wanneer deze alleen
slaan en botsen op de stugge onverschil
ligheid van verstedelijkte en genotzoe-
kende massa menschen...
De moderne wereld met al zijn verfijn
de genotmiddelen heeft de kerk onder
mijnd, ja bevochten: het heiligdom der
familie wordt bedreigd, de christene
school, het voorportaal der kerk wordt
verlaten, gedurende het seizoen wordt on
ze heerlijke kust een heidemch missie
land met een zeden, weliicl slechter dan
bij de wilde heidenen...
AAN WIE DE SCHULD? Aan ONS.
gsdoopten, die stonden toe te zien maar
niet zijn rechtgesprongen... aan ONS die
mi'schien geregeld in de kerk en in den
hulskring de handen hebben gevouwen
voor een gebed, een al te egoïstisch gebed
dikwijls, maar nooit de handen aan den
ploeg hebben geslagen om voor de Kerk
te arbeiden. T-rwiil wij in zelfgenoeg
zaamheid. zonder kommer om 't geloof
en de reine zeden, verzonken zaten, heb
ben de vijanden der kerk koortsachtig ge
werkt en hebben beslag gelegd op film,
pers, radio, ontspanning, mode en school.
Groot en dringend is de nood! Goddank,
de vergrijsde stuurman van den grootsn
visschersboot, ds Kerk. den paus, heef:
ons niet zond:r c :-n bijzondere ingeving
van den H. Geest, naar Zijn eigen getui
genis de heerlijke katholieke actie ge
schonken.
DE JEUGD IN T GELID!
Vlaanderen heeft steeds ROME Hef ge
had; de stem van den Paus heeft alzoo
echo gevonden bij or.s. Duizende jonge
meisjes staan reeds in 't gelid. Neen, nog
niet allen!!! De K. A. wordt helaas nog
niet overal gewaardeerd. Honderden ma
len per jaar roept de paus zijne kinderen
op en toch aanzien velen -log de K. A. als
een onr.oodige nieuwigheid, die te veel
ci~cht, en het andere verdrijft of komt
overvleugelen. Wachten we niet tot het
te laat is! Voor wie MEEVOELT met de
KERK is het niet moeilijk cm, in ons
rangen mee te stappen. Wie .en harte-
klop voelt van dien ouden Paus, zal zijn
angstige en vaderlijke bezorgdheid, om in
alle landen van de gansche wereld de
K. A. jeugdig machtig, en dringend te zien
organiseeren, van laag toe hoog, voor alle
gedoopten, want niet één lid van de kerk
i. ontslagen van het gebod der naasten
liefde. de zware verplichting dus van aan
apostolaat te doen, begrijpen.
HET GROEIENDE V. J. V. K. A.
Het was in 1930 dat Zijne H. Exc. Mgr.
Lamiroy, toen hulpbisschop, de volledige
organisatie van hel V. J. V. K. A. tot
etend bracht. Over gansch het Bisdcm
ontstonden weldra afdselingen der ver
schillende specialisaties. Een groot deel
der Parochies hebben reeds beantwoord
aan den oproep van Paus en Bisschop.
H"t V. J. V. K. A. telt heden ten dezen
dage meer dan 15.003 leden en 349 afdee-
ling&n.
l5SB3SBBBBBBBBflBBBBBBBflSBB:i
K. A. bij de Jeugd is op de eerste
plaats vormingzegt de Paus. Elk jaar
opnieuw houdt het V. J. V. K. A. zijn le
den een vormingsprogramma voor om zoo
stilaan het volle katholieke leven in elk
meisje op te bouwen met een invloed op
gansch haar leven. Dit jaar luidde het
program: EEN MET DE KERK. eenvou
dig gezegd: leeren een Kerkekind worden.
De kerk beter leeren kennen c_. haar in
niger lief te hebben, haar krachtiger te
belijden, haar getrouwvoller te dienen.
Twee grocte gedachten domineeren dit
program
Wij zijn de kerk: d. i. leeren begrijpen
onze zware verantwoordeliikheid als lid
der kerk; wie we ook zijn en waar we ons
ook bevinden. Elkeen! van on. maakt de
kerk rijker of armer, sterker cf zwakker,
heiliger of minderwaardig. De kerk in ons
Bisdom is wat WIJ. gedoooien ZIJN, de
kerk wordt wat wij er van maken, de kerk
groeit als wij er voor werken en niet en
kel toeschouwer zijn.
Wij zijn één met de kerk; d. 1. gansch
het bisdom geschaard rond zijn bisschop.
De bisschop der levende kerk hier onder
ons: de herder, de leeraar, de hoogepries-
ter. Wii luisteren naar zijn woord, ons
verkondigd door zijn prediken en wij vol
gen zijn richtlenen ons voorgesteld door
zijn herders, wij heiligen ons door de ge
nade ons medegedeeld door zijn priesters.
EEN van geest en streven komt het V. J.
V. K. A. op 28 Juni naar Brugge...
OM DE KERK TE HULDIGEN
In den persoon den Bisschop; zal
gansch de vrouwelijke jeugd, Christus
koning trouw zweren en zich te zijnen
dienste stellen. In den persoon van Z. E.
Mgr. Lamiroy huldigen we den Bisschop
der K. A.. als een bouwkundige van den
Heer heeft hij de K. A. met varte hand
over gansch zijn bisdom vertakt: langs
Brugge naar Rome!
JEUGD NAAR PEUGGE!
Op naar Brugge in uw K. A.-uniform,
in het uniform der heiliemr "rende genade.
Op naar Brugge in geest van geloof, van
blijheid en dankbare hulde aan den Bis
schop der K. A. Op naar Brugge! Brengt
mede de geschenken uwer gebeden en of
fers, de kerkgewaden door U zelf vervaar
digt voor de nieuwe kerken in ons Bis
dom, maar breng vooral mee al den rijk
dom uwer jonge ziel om die in uw vast-
brpaald voornemen Kristus-Koning, voor
onzen Bisschop aan te bieden.
OUDERS NAAR BRUGGE!!!
om er te getuigen van dit heerlijk schouw
spel: duizende jonge meisjes, uw kinderen,
die hun veelbelovende jeugd, te midden
al het lage van deze ontredderde wereld
willen schoon en rein bewaren om hun
leven sterk op te bouwen en uw opvoe
dingswerk voort te zetten als de heerlijk
ste belooning van uwe zware ouderstaak.
DAGORDE
Te 10 n. Plechtige Mis met Pontificale
Assistentie op den Burg. Sermoen door
E. H. Lowie, diocesane hulpproo-.t van
V. J. V. K. A. Na de Mis zegen met het
H. Bloed. - OPTOCHT en Mariahulde
op de markt, met Beiaardspel. Bede
vaart naar de Kathedraal.
Te 3 u. op den Burg: Bisschopshulde.
Inleidend woord door Juffrouw Wau-
ters, dioscesane voorzitster. Aanspraak
van Z. E. H. Kan. Dubois, alg. proost der
K. A. in 't Bisdom, Brugge. KOOR-
SPEL. van het V. J. V. K. A. met het
aanbieden van geschenken en belofte van
volgzaamheid en medewerking aan het
apostelisch apostolaat. Toespraak door
Z. H. Exc. Mgr. Lamiroy.
Radio W. V. R. O. (Kortrijk) zendt
op 26 Juni de morgenplechtigheid uit en
's namiddags van 4 tot 5 uur.
Op Maandag 20 Juni, radiouurtje van
W. V. R. O.; te 19.15 u. toespraak van
Z. E. H. Kan. Dubois over de Bisschops
hulde.
Voor alle inlichtingen wendt TJ tot
Diosc. Sekretariaa' V. J. V. K. A., Kort-
rijkrtraat, 89, TIELT (Tel. 374). Het
congresboek ie (2 fr.) is voor leden en
ouders verplichtend. Postch. 100.810.
in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie
om zendt in postzegels of stort op post-
checkrrkening 155.70 van V. Sansen-Van-
neste, Drukker. Poperinge. de som van
15,40 FRANK.
Voor het Buitenland zende men ons per
internationaal Postmandaat:
a Uit Frankrijk: 25.20 fr. (Belg. geld)
Uit Amerika: 36,40 fr. (Belg. geld)
iBBIBBaiBIBIBBI&lllllllllllBI
DE NIEUWE STATIE VAN IEPER
FRANKRIJK EN SPANJE.
Steeds maar luider weerklinken de
stemmen in Frankrijkdie de gevaar
lijke politieleen invloed van het Volks
front aan de kaak stellen. In een slot
rede gehouden op een gewestelijk
Congres te Vienne van de Alliance
Démocratiqueheeft de H. Flandin,
gewezen Eerste Minister en Minister
van Buitenlandsche Zaken, een scher
pe aanklacht gericht tegen de Volks
frontactie ten opzichte van Spanje.
Dat Frankrijk gedurende de ge-
heele Spaansche burgeroorlog, troe
pen en munitie over de grezen ge
stuurd heeft om de Republikeinen te
steunen wist iedereen. Dat hebben de
Italiaansche vertegenwoordigers op
de niet-inmengingscommissie her
haaldelijk aangeklaagd. Ze gaven
daarbij bijzonderheden op, door de
schepen te noemen, die uit Marseille
vertrokken met bestemming voor Bar
celona en Valencia, met de tonne-
maat en den aard van de lading.
Toen Del Vayo op de laatste Volken
bondsvergadering de inmenging van
Duitschland en Italië aanklaagde,
heeft de Engelsche Minister van Bui
tenlandsche Zaken niet geaarzeld om
te wijzen op de bijzonder actieve in
menging van Frankrijk, tijdens de
laatste weken.
Thans is het de beurt aan Flandin
om in zijn verrassende rede van
Vienne op deze zwendel te wijzen.
Ziehier trouwens zijn eigenste woor
den:
Het officieele Frankrijk, zegge een
politieke minderheid, die in meerdere
of mindere mate wordt beïnvloed door
Moskou, blijft niet onzijdig in dit
geschil. Zij heeft blijken van sym
pathie gegeven ten opzichte der roo-
den en stelling gekozen tegen de na
tionalisten. De regeeringspersonen
van het Volksfront hebben toegelaten
dat belangrijke voorraden aan oor
logsmateriaal naar Barcelona en Va
lencia werden overgebracht. Zoo wor
den er schandalige fortuinen opge
hoopt in dit land.
De ontkenningen van Frankrijk te
genover de beschuldigingen van Italië
waren dus leugens. Daarvan waren
we trouwens overtuigd, al even over
tuigd als van de hulp van Italië en
Duitschland.
NUTTELOOZE VERLENGING
VAN DE OORLOG.
De hulp, die Frankrijk, zoo over
vloedig aan de Republikeinen gebo
den heeft, had voor gevolg de oorlog
te verlengen. Het is duidelijk, dat
niettegenstaande de zelfbegoocheling
van de marxisten in Spanje en elders,
ook bij ons, de zege aan de nationa-
HEER FLANDIN
- fe
listen niet meer kan. ontsnappen, en
dat geheel Spanje eens in hun han
den zal vallen. Tenzij Frankrijk offi
cieel de oorlog aan Generaal Franco
verklaarde. Dat hier' wel een oogen-
blik zelfs meerdere malen aan ge
dacht werd, blijkt weer uit de rede
van Flandin. Op 21 Mei l.l. lag het
algemeen mobilisatiebevel klaar. Doch
een aanval in Spanje van geregelde
Fransche troepen, zou noodzakelijker
wijze de algemeene Europeesche oor
log uitgelokt hebben, dus ook de oor
log tegen Duitschland en Italië. Een
dergelijke oorlog wordt door de mar
xisten-Volks fronters gewenscht. Het
is de zoogenaamde politiek van de
preventieve oorlog, de eenige redding
van de democratie en van het mar
xisme, tegenover het groeiende pres
tige en de groeiende macht van de
fascistische landen en van het fas
cisme in Frankrijk zelf.
Flandin vraagt dat een einde zou
gesteld worden, aan de politiek die
de oorlog in Spanje nutteloos doet
voortduren. En de gewezen Minister
van Buitenlandsche Zaken ziet ver
der. In Spanje heeft Frankrijk groote
belangen te verdedigen; wat wordt er
van die belangen zoo de regeering
zich blijft verzetten tegen de vooruit
gang van Franco?
Ook met Italië moet kunnen onder
handeld worden. Zoolang de oorlog in
Spanje duurt en de Fransche inmen
ging panhoudtz^^en accQorfl met
Rome onmógelijk' wordeifT 'Daarom
werden de besprekingen afgebroken.
Daarom zullen ze niet hervat worden,
vooraleer Frankrijk zijn houding ten
opzichte van Spanje gewijzigd heeft.
De Franschen zijn op dat punt echter
zeer prikkelachtig. Mussolini belee-
digt de Franschen, wil hen zijn wil
opdringen en weigert op zeker oogen-
blik te onderhandelen. Het is bijna
zeker, dat het mobilisatiebevel van
21 Mei l.l., ook wel tegen Italië recht
streeks bedoeld was.
VERZOENING.
Flandin oordeelt verder, dat voor
aleer tot het uiterste, de oorlog, over
te gaan eerst alle verzoeningsmoge
lijkheden moeten uitgeput worden.
Het Fransche Volk, zegt hij, zal zich
niet laten meeslepen in een nieuw
Europeesche conflict, door geheimzin
nige intriges. Men mag niet aanvaar
den dat het Volksfront, dat in twee
jaar tijds reeds zooveel onheilen over
Frankrijk heeft opgestapeld, er nog
de ramp van een oorlog of van een
nederlaag bij een oorlog zou aan toe
voegen. Zoo erkent Flandin op on
dubbelzinnige wijze, de oorlogswil van
het Volksfront, niettegenstaande de
twijfelachtige kans de oorlog te win
nen.
DE FINANCIEELE SANEERING.
Ook de flnar.cieele vooruitzichten
vindt Flanc 'et zeer rooskleurig.
Wel looft hl: beleid van Minister
Marchandeau, maar de openbare
besturen moeten het land terug aan
het werk zetten en de last der bewa
peningen verminderen Hij deinst er
niet voor terug te verklaren dat het
land voor de faljiet moet gered wor
den, dus aan de rand van de faljiet
staat. De uitgifte van bankbiljetten,
thans meer dan 100 milliard, is het
hoogste bedrag dat ooit bereikt werd.
We kunnen niet zeggen of deze ver
hooging het gevolg is van de laatste
devaluatie. In dat geval zou ze logisch
zijn. Maar daar de gewezen Eerste
Minister zich hierover ongerust maakt,
is het wel mogelijk, dat we hier te
doen hebben met een inflatie, waar
toe de regeering zich zou genoopt heb
ben door de druk van de uitgaven.
De onrustwekkende stijging der prij
zen, de lawine van de belastingver-
hoogingen, waarover hij het in zijn
laatste deel heeft, zullen zijn publiek
wel heel pessimistisch gestemd heb
ben ten overstaan van de toekomst
van Frankrijk.
Buitenlandsche politiek, binnen-
landsche politiek, flnancieele politiek
zijn ontredderd. Het is het werk van
het Volksfront. Zal Frankrijk zich
weldra herpakken
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
Naar aanleiding van de aardschokken van Zaterdag en volgende dagen.
Door de verschuiving van twee gedeelten van de aardkorst ten
opzichte van elkaar.
iiüiiiiuiiüiiiinüiiimiiwiiiiiiiiiiimiiiiHiiiiiiiiii
In de jongste gemeenteraadszitting werd
het plan tot het hcroou\v:n van de Ieper-
sehe nieuwe statie goedgekeurd, mits in
achtneming van een kleine verandering.
Door de Nationale Maatschappij van
Spoorweg: n werd de eerste voorziene
ruimte bepaald op 137 m2, welke door de
raadsleden te gering werd bevonden. Er
zal aangedrongen worden om een opper
vlakte van minstens 175 m2 te bekomen.
De spoorhalle zou een breedte van 14 m.
moeten hebben in plaais van 11 m. De
wachtzaal heeft nu ae volgende afmetin
gen: 11 m. x 5,53 m., 't zi;, 60,50 m2. Het
tfdak of marquise geplaatst boven den
■igang zou een breedte van minstens
'.50 m. moeten hebben in plaats van 1.25
m. Deze kleine veranderingen welke
door den technischen dienst van stad
werden aangevraagd, zullen aan de Na
tie-ale Maatschappij worden voorgelegd.
Bijgaande foto g::ft ons een gedacht
.ace de statie er na den opbouw zal uit
zien. De hoofdingang met torentje zou
rechtover de Statiestraat geplaatst wor
den. Langs den linkerkant zou zich de
wachtzaal bevinden, rechts van het to
rentje de winketten, de reisgoedzaal en
op het eerste vzrdiep zou de technische
dienst worden ondergebracht. Do statie-
kaaien zouden verhoogd en van electrisoh
licht worden voorzien. De kosten zouden
alles samen, één miliioen honderd duizend
frank beloopen.
Het plan werd gemaakt door de Na
tionale Maatschappij van Belgische Spoor
wegen. in samenwerking met de techni
sche dienst der stad leper
We zullen ons wel wachten dit ontwerp
te beknibbelen of te kritikeeren, hoewel
menigeen zich aan iets beters verwacht
had.
De aanbesteding zal denkelijk binnen
een drietal maanden uitgeschreven wor
den.
nue!t.
Xzsdfcsv
JF"
HET AANGENOMEN ONTWERP DER NIEUWE STATIE VAN IFPER.
iMnanMBBBssnaugwawMrauiliMUUHaBaBBHUUHUMMMUUUHUBiuHUMHUMBHMHUHi
Zaterdag middag, te 11.58 uur Juist,
werd, iedereen opgeschrikt door goed
merkbare schokken van onzen aardbo
dem, die een 20-tal seconden aanhielden,
g:paard met onderaardsch gerommel. De
huizen schenen op hun grondvesten zwaar
te daveren, onvaste voorwerpen schokten
tegen elkaar en waggelden rond, enkele
kaders vielen van de muren en hier en
daar stortten enkele oude schouwen in
een, vielen steenen af van gevelmuren en
vertoonden zich scheuren in oude of wei
nig deugdelijke muren. Die binnen was
wankelde op zijn voeten.
Op het eerste oogenblik besefte men
niet ten volle wat gebeurde, en werd me
nigeen zeer beangstigd en verschrikt. Bij
na iedereen liep de straat op om te zien
wat was voorgevallen. In enkele stonden
war:n alle straten en plaatsen druk be-,
vo'kt, alsof allen een ordewoord hadden
gegeven om cp den openbaren weg te ko
men staan.
Velen zagen er ook bleek en ontdaan
uit van den schrik en in talrijke huizen
werd enkele minuten nadien de likeur-
fksch aangesproken.
Enkelen werden ook aangegrepen door
paniekstemming. Da eenen sprongen zelfs
door het venster, op givaar af een zwaren
val te maken; eerugen vielen ze lós in
bezwijming.
Aardbevingen zijn geen gewoonlijk iets
in onsland. Men meende dat ons land
een der rustigste bodems had ter wereld en
dat het wellicht niet beven kon op zoo ge
voelige wijze. Daarom deden ook aldra
allerlei geruchten de ronde. De eenen op
perden dat een oude mijn was ontploft
ergens in onze West-VIaamsche bergen,
anderen dachten dat een groote hoeveel
heid munitie was in de lucht gevlogen te
Houthulst of Westroozebeke. Aan onze
frontieren dacht men aan een geweldige
ontploffing in de Fransche Maginotlijn;
te Kortrijk meende men dat een Fran
sche munitiefabriek in de lucht was ge
vlogen en dé Brusselaar geloofde dat de
Noord-Zuidverbinding was ingestort.
De telefoon werd gauw druk aangespro
ken en van hier en daar, om. uit Veurne,
Kortrijk. Houthulst, leper, enz., werd ver
nomen dat men mei geen ontploffing te
doen had. dus moest het wel ten aard
beving zijn. Met spanning werd dan de
uitzending van het gesproken dagblad van
het N.I.R. afgewacht, dat bevestigde dat
gansch België had getrild op zijn grond
vest :n, alsmede de gevesten van Noord-
Frankrijk, West-Hoüand en het naaste
gedeelte van Engeland.
Die buiten waren, te voet, per fiets of
per moto, hadden weinig gimerkt van de
schokken.
In den namiddag, te 14.0S uur, werd dan
een nieuwe maar lichtere schok waarge
nomen.
HET MIDDENPUNT GELEGEN
TUSSCHEN
GENT, EEKLOO EN DERDERMOXDE.
Ieder:en was benieuwd te vernemen
welke schade wend aangebracht, hoever
de schokken zich hadden uitgestrekt en
waar feitelijk de oorzaak van de aard
beving diende gezocht.
Het is dan ook begrijpelijk dat Zondag
morgen de bladen met spanning werden
afgewacht en na ontvangst gretig door
gelezen.
Uit de berichten welke medegedeeld
werden, bijzonderlijk vanwege het obser
vatorium te Ukkcl, kon de ware toedracht
18 CEwr* ÜM Zf* AAStimCKKrn
ÜE2U1 WAkH AUKDiCHO^en
der zaak worden opgedaan. In dit insti
tuut zelf werd de seismograaf het ap
paraat speciaal vervaardigd voer het op
nemen van aardbevingen, zelfs op heel
verre afstanden uit zijn Icod geslagen
door de hev-gheid van de schokken. Men
kon ook vernemen dat men zich nog aan
nieuwe maar mindere schokken mocht
verwachten.
Aldus vernam men dat het epicentrum
van de aardbeving zich moet hebben be
vonden in den driehoek-gelegen tusschen
Gent. Eekloo en Dendermonde, en nog
wel op een diepte van 25 km. Het werd
uitgemaakt dat het een tectonische aard
beving was, van de zevende graad. (Zie
hierover uitleg in volgend artikel).
Zulk een b:ving ontstaat door de ver
schuiving van twee gedeelten van de aard
korst ten opzichte van elkaar. Deze ver
schuiving heeft plaats in de diepte, doch
kan zich bij uitzondering voortplanten
tot aan de oppervlakte. In de gevallen tre
den, behalve trillingen, ook bodemver
schuivingen op.
Gelukkig werd ook verzekerd dat wij
hier in ons land geen allesverwoestende
aardbevingen mosten verwachten.
DE VERSCHILLENDE AARDBEVINGEN
De m.'dedeelinj van het observatorium
als konden wij" nog andere aardbevingen
krijgen buiten de eerste van Zaterdag
middag, werd bewaarheid.
Zondag morgen kregen wij een lichten
schok; in den namiddag een zwaarderen,
die een tiental seconden aanhield, en nog
tweemaal in den nacht van Zondag op
Maandag, waarvan de eene 7 seconden
duurde en de tweede slechts een paar
seconden.
Hier nu de tabel der aardbevingen op
genomen door het observatorium te ükkel:
1. Zaterdag, te 11.58 uur;
2. Zaterdag, te 14.10 uur;
3. Zcmdag, te 10.36 uur;
4. Zondag, te 14.25 uur;
5. Maandagochtend, te 3 46 uur;
6. Maandagochtend, te 3.57 uur.
Over de voorgevallen aardschokken ver
klaarde de H. Somviile, hoofd van den
seismischen dienst van bedoeld observato
rium, nog het volgende:
De aardbeving van Zaterdagmiddag
heeft diep in onzen ondergrond over een
zeer uitgestrekte oppervlakte verwoestin
gen aangericht en vele aardlagen door
elkaar geworpen. Nu doen zich nog ver
schuivingen (oor die hun weerslag doen
voelen tot de oppervlakte van de aard
korst.
Thans is er geen reden tot ongerustheid.
Het is mogelijk aat er zich de eerst
volgende dagen nog enkele trillingen
voordoen, maar dan geenszins van de
zelfde sterkte-orde als deze die wij reeds
hebben g:had. Dag of uur zijn natuurlijk
niet te voorspellen. Wetenschappelijk ge
sproken kan trouwens geen aardb:ving
worden voorspeld. Het is ook mogelijk dat
wij niemendal meer gewaar worden...
Vermoedelijk echter zal over enkele da
gen (flies weer rustig zijn.
DE VROEGERE AARDBEVINGEN
IN ONS LAND.
Op 11 Juni kregen wij de hevigste
tot nog toe gekend.
Alhoewel de bodem van ons land niet
als een aardbevingsstrook wordt aanzien,
hebben er zich reeds meerdere aardschok
ken voorgedaan in onze gewesten, maar
toch werd het wetenschappelijk vastge
steld dat wij op 11 Juni 11. de sterkste
hebben gehad die ons land ooit he:ft
gekend.
De eerste bekende aardbeving moet
voorgevallen zijn rond Doornik, in het
jaar 330. Verder dan in het jaar 450. Van
de 4" tot de 17* eeuw woidt gewezen op
53 aardbevingen. Voor de 18" eeuw staan
er 27 bekend en voor de 19" eeuw 34. Al
deze aardbevingen werden duidelijk in
ons land waargenomen. Van 1896 tot 1908
werden geen aardschokken in onzen bo
dem meer waargenomen. In 1908 werd een
aardschok vastgesteld en in 1911 acht.
Daarna trad rust in tot 1920. Op 17 Ja
nuari 1920 werd een aardschok waarge
nomen tusschen Mons en Valenciennes.
Op 20 Februari 1921 in het Oosten der
provincie Luik. Op 19 Mei 1921 in zuide
lijk Oost-Vlaand.:ren en zuidelijk Bra
bant. Op 23 Februari 1925 in Limburg. Op
5 Januari 1926 in Rijnland. Op 14 Januari
1928 in 't Oosten van de provincie Luik
en ten Noorden van de provincie Luxem
burg. Op 9 en 28 Mei 1931 in Henegou
wen. Op 7 Juni in de Noordzee, duidelijk
waargenomen in Engeland, aan de noor
delijke Fransche en de Belgische kust, in
Nederland, Duitschland, Denemarken en
in 't Zuiden van Nootwrgen (het epi
centrum b'.vond zien op 405 km. van Uk-
kel, waar de schokken gedurende een half
uur werden geregistreerd). Op 14 Juli 1931
;n Henegouwen. Op 20 November 1932 een
zeer sterke aardbeving in Nederland (pro
vincie Noord-Brabant)de aardschokken
duurden nog tot 28 November. Op 11 Fe
bruari 1933 lichte schok in Henegouwen.
Idem in den nacht van 4 cp 5 Maart
daaropvolgend. Vrij sterke scherf: in de
zelfde provincie op 21 Maart.
Op 23 Maart 1933 te 18.48 uur aardbe
ving vr.n den vijfden graad in hst groot
ste gedeelte van hst arrondissement Diks-
muide. De schokken werden nog duidelijk
waargenomen te Oudenaarde.
Verder lichte schokken in de provincie
Henegouwen op 12 November 1934. op
14 Januari 1934 en op 5 November 1936.
NAAR EEN FRANSCH GELEERDE
HEEFT DE SCHOK VAN ZATERDAG
MEER DAN TWEE UUR GEDUURD.
Maandagnamiddag gaf M. Maurin, te
Parijs, in de Academie van Wetenschap
pen, e:n voordracht over de aardschokken
welke Zaterdag in België en in Frankrijk
werden waargenomen.
ZIE VERVOLG Ot 7" BLAD.
Natuurlijke hodenitrillingen kunnen door
zeer verschillende oorzaken ontstaandoor
bergstorting. sterke branding op een rots
kust. vulkanische uitbarsting en eindelijk
de belangrijkste soortde tektonische
aardbeving. De laatste ontstaan door de
verschuiving van twee gedeelten van de
aardkorst ten opzichte van elkaar. Die
verschuiving ontstaat in de diepte en kan
zich btj uitzondering tot aan de aardop
pervlakte voortplanten; in die gevallen
treden behalve de hodenitrillingen, de
eigenlijke aardbeving, ook bodemver
schuivingen op.
Meestal is de uitbreiding van de ver
schuiving van de twee gedeelten van de
aardkorst ten opzichte van elkaar echter
van geringen omvang en blijft tot de diep
te beperkt. Die verschuiving vindt langs
een reeds bestaand of nieuw gevormd
breukvlak plaats en wordt veroorzaakt
door de plaatselijke omzetting van span
ningen in de aardkorst. De kracht der
aardbeving is afhankelijk van de ver
snelling waarmede de verschuiving plaats
vindt en van de massa der bewogen deelcti.
HET WAS EEN TEKTONISCHE
AARDBEVING
Alle sterke aardbevingen zijn tektoni
sche aardbevingen. Deze worden om het
epicentrum, het punt van de aardopper
vlakte vanwaar zich de aardbeving schijn
baar voortplant, door menschen en dieren
gevoeld, verder daar vandaan slechts door
gevoelige instrumenten, seismografen, op-
geteekend. Bij zeer sterke tektonische
aardbevingen vindt deze opteekening over
de geheele aarde plaats, met andere woor
den planten zich de trillingen door de
geheele aarde naar alle richtingen voort.
IETS OVER DE GEVOLGEN
De gevolgen van sterke tektonische
aardbevingen zijn van verschillenden aard.
In de bijzondere gevallen, waarbij de pri
maire bodemverschuiving zich tot aan de
aardoppervlakte voortplant, doen zich na
tuurlijk ontzettende rampen voor, doordat
alle kunstwerken die boven het breukvlak
liggen, breken. Bij de meeste aardbevin
gen treden echter slechts de bodemtril
lingen aan de aardoppervlakte op. In de
buurt van het epicentrum kunnen even
eens door deze trillingen katastrophes op
treden door slingering van den. bodem,
scheuren en instorten van huizen, ont
staan van afstortingen in gebieden met
losse grondsoorten die een maximale hel
ling bezitten. Ligt het epicentrum in zee,
en dat komt bij sterke aardbevingen veel
vuldig voor. dan spreekt men wel van
zeebeving. Er ontstaat dan een sterke
golfvorming die groote verwoestingen kan
aanrichten.
DE GEVAARLIJKE AARDBEVING-
STROOKEN
De epicentra der sterke aardbeving lig
gen in hoofdzaak op twee gordels om de
aarde. De eene is gesloten en wordt ge
vormd door de omranding van den Stillen
Oceaan, de andere loopt van Italië over
den Balkan, Perzië. Himalaja, Sumatra
naar Nieuw Guinea. Een derde maar min
der belangrijk aardbevingsgebied loopt
van Abessvnië door het gebied der Afri-
kaansche Meren.
In het algemeen kan gezegd worden
dat er van eenige periodiciteit van aard
bevingen weinig of niets gevonden is.
AANTAL AARDBEVINGEN
De aarde trilt eigenlijk voortdurend,
maar telkens op andere plaatsen en voor
al in de bovengenoemde aardbevingstroo-
kcn. De geleerden hebben berekend dat
per jaar minstens 9.009 aardbevingen op
treden, dat wil zeggen gemiddeld elk uur
een aardbeving. Daarvan wordt slechts
een klein gedeelte, een twee honderdtal,
door instrumenten opgeteekend, omdat de
meeste aardbevingen daarvoor te zwak
zijn en er nog maar betrekkelijk weinig
seismografen zijn opgesteld.
STERKTEGROND
DER AARDBEVINGEN
Door de geleerden worden de aardbe
vingen in twaalf graden gerangschikt.
iBBOBaaaasBBBBEaiiBBSsaiiDssza
GE ZIJT OVER ONS BLAD TEVRE-
IN HANDEN VAN EEN GEBUUR OF
DEN! - NA LEZING, SCHUIF HET
VRIEND. ZOO STEUNT GE ONS. -
DOE HET ZONDER UITSTEL.
DANK F.ROM
BBBBSBEïSEEEEIBBBHBaBBKGECS!»
TREKKING DER
VERWOESTE GEWESTEN 1922
153' Trekking van 10 Juni 1938.
R. 12324 Nr 7 wint 1.000.000 fr.
R. 114852 Nr 14 wint 100.000 fr.
De andere nummers dezer reeksen zijn
uitkeerbaar riet 312.50 fr. of 3C0 fr, naar
gelang zij al of niet werden omgevormd.
I. ONMERKBAAR: slechts door in»
stumenten >n de onmiddellijke nabijheid
van het epicentrum opgeteekend.
II. ZEER EICHT: slechts door én
kele zeer gevoelige personen, vooral op
de bovenste verdieping van hooge huizen'
gevoeld.
III. LICHTzelfs in dicht bevolkte
streken slechts door enkelen als lichte
bodemtrilling gevoeld.
IV. MATIG: de meeste personen in
huizen voelen de beving: van die zich
buiten bevinden merken slechts enkelen
haar op; rinkelen van glazen, ruiten, kra
ken van balken, vloeren, deuren; de meeste
menschen slapen door.
V. VRIJ STERK: zelfs gedurende
het werk wordt de beving door de meeste
menschen gevoeld; op stoel of in bed
gevoel of alles schommelt zooals op zee
los hangende voorwerpen slingeren, slin
geruurwerken gaati stilstaan, deuren en
luiken slaan open of dicht, ruiten harsten;
slapenden worden wakker.
VI. STERK: iedereen schrikt van
de beving; boeken vallen uit rekken, kle
pels slaan tegen klokken, pleisterwerk
barst en brokkelt af.
VII. ZEER STERK: scheuren van
gemetselde muren, afvallen van dakpan
nen; schoorsteenen breken, slecht ge
bouwde huizen worden ernstig beschadigd.
VIII. VERNIELEND: monumenten
draaien op hun voetstuk of vallen om
kerktorens, fabrieksschoorsteenen worden
beschadigdEuropeesch metselwerk krijgt
gapende spleten: in steile hellingen out-
staan bodemscheuren.
IX. VERWOESTEND: sterke Euro
peesche huizen worden onbewoonbaar of
storten inspeciaal op aardbevingen ge
bouwde steenen huizen (zooals b.v. in Ja
pan) worden ernstig beschadigd.
X. VERNIETIGENDzelfs speciaal
gebouwde huizen storten in; spoorrails
worden zwak verbogengas- en water
leidingen breken; bodemscheuren, aard
stortingen.
XI. KATASTROPHAAL: steenen
gebouwen worden tot den grond gelijk
gemaaktbrugpeilers breken of knikken,
indien uit ijzer vervaardigdspoorrails
worden sterk verbogen; talrijke aard- en
bergstortingen.
XII. MAXIMAAL KATASTRO
PHAAL: geen menschclijk bouwwerk
houdt stand; rotsbodem wordt gescheurd,
verschoven; er kunnen watervallen en
meren ontstaanrivieren kunnen van rich
ting veranderen.
Uit bovenstaands kan worden afgeleid
dat de aardbeving die zich Zaterdag mid
dag heeft voorgedaan, reeds van den 7a
graad is, zooals het Observatorium van
Uk!:el trouwens bevestigde.
De manier .van bouwen heeft grooicn
invloed op den graad van verwoesting.
Het slechts houden zich gemetselde hui
zen. Houten huizen zijn elastieker. roaar
worden bij aardbevingen gewoonlijk door
brand vernield (Yokohama. Se it. 1923).
Vooral na de aardbeving van San Fran
cisco in 1906 is gebleke^n, dat, mits goed
uitgevoerd, gewapend betonconstructies
het best tegen aardbeving bestand zijn.
WAARAAN DE AARDBEVING
IN BELGIE ZOU TE WIJTEN ZIJN
In wetenschappelijke kringen is men van
oordeel dat de oorzaken of tenminste
de stoffelijke aanleiding van de aard
beving die Zaterdag middag in Bi ';;ie
plaats greep, dienen gezocht in de radiale
barsten die zich in het Noord-Oosten van
het land voordoen.
Men weet dat het lieele Oostelijk ge
deelte van het land een uitgebreid net
vertoont van radiale barsten in twee on
derling verbonden richtingen en waarvan
de voornaamste richting is Noord-JVest-
Zuid-Oost.
De verscherping van een element uit
dit net of van verscheidene elementen
tegelijkertijd veroorzaakt een trilling van
de aardoppervlakte, zoowel aan de opper
vlakte als in de diepte.
VORIGE AARDBEVINGEN
IN BELGIE
De aardbeving yan Zaterdag was hevig
en liep over een uitgebreid gebied' van
Belgie zooals men uit onze berichten kan
opmaken. Lichte, gewestelijke aardbevin
gen deden zich vroeger wel eens in Belgie
voor. Onder de vroegere, lichte, aardbe
vingen, die in ons land werden waarge
nomen. dienen vermelddie van 5 Novem
ber 1936, waarvan het centrale punt zich
bevond in de streek van Charleroidie
van 20 November 19.32, die ook voelbaar
was in Nederland en in Duitschland; die
van 7 Juni 1931, in de Noordzee; die van
14 Januari 1928 en van 5 Juni 1926, die
gevoeld werden in liet Oostelijk gedc !te
van het landdie van 23 Februari 1925,
gevoeld in Belgisch-Limburg; d;e van 19
Mei 1931, in beide Vlaanderen en Bra
bant; die van 20 Februari 1921, waarvan
Spa het centrale punt vormde
Vit De Standaard
DE V.O.SSEN-BETOOGING TE BRUGGE
De Provinciale Betooging van V,OB. te
Brugge op Zondag 11., is indrukwekkend
geweest. Uit alle hoeken van West-Vlaan
der: n waren de V.O.Ss.en bijzonder tal
rijk opgekomen.
Deze manifestatie stond in het teeker
van de verwezenlijking van het stoffelijk
programma ran V OS. Mede werd:n vol
gende punten op den 'corgrond gesteld:
algelieele en onvoorwaardelijke amnestie.
zelfstandige poiiti:k van vrijwillige neu
traliteit. landsverdediging met niet-mili-
iaire middelen en ten slotte de volledige
uitbouw van Vlaanderen als natie.
In den namiddag trok een belangrijke
stoet door de straten der stad. Verschil
lende muzieken trokken mee. Tijdens de
vergadering werd het woord gevoird door
de HH. Devriendt, Dekeyser, Van Ni jen,
Platteau en Lefever,
EEN KIJKJE TIJDENS DEN STOET.
Voorop: Julien Platteau. Spreker; Germain Lefever, Algemeen Voorzitter; .Torlj
Dekeyser, Eerste Ondervoorzitter; Sam. Devriendt. Voorzitter van V.O.S. Cruggeg
Tol Van Nijen, Spreker.