VREDE
Beslissende Dagen
De Internationale Hoogspanning
De Internationale Hoogspanning
Sociale Wetgeving
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
INTERNATIONAAL OVERZICHT
'■M
i V». SÉ. SL H. V
I
De EngeSsche en Fransche Regeeringen worden het eens om
Praag voor te stellen de Sudeten aan Duitschland toe
te voegen. - Praag neemt aan
Hongarije en ï'olen eischen om de beurt hun minderheden op
EEN NiEUWE RiGEERiNG TE PRAAG SAMENGESTELD
Naar een Ministeriele crisis in Frankrijk en Engeland
DE TROEBELEN
IN TCHEXO-SLOWAKIJE
SÜDETENGEBIED IN VOLLE
REVOLUTIESTEMMING
ZONDAG 25 SEPTEMBER 1S38.
.10 BLADZIJDEN: .50 CENTIEM.»
6 JAAR. N 39.
«DE HALLE»
Katholiek 'Veekblad van leper
Bureel
Boterstra&t, 58, Il'.PER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 25 fr.
"ïelgisch Kongo 45.— fr.
Frankrijk 45.fr.
Alle andere landen 65.fr
Medewake*s zifv vetavfitoot/ieUib vod*
hun arttkei».
HALLE
Drukker-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Poperinge.
Tel. Poperinge N" 9.
Postcheckrekening Nr 155.74.
TARIEF VOOR BERICHTEN
i Kleine berichten pfi regel 1.— fr.
2 fr. toel. v. her m. adr. L bur
Kleine berichten f minimum: 4.— fr.
Annoncen zijn voorat te betalen an
Rouwber. en Dedank. (min.') 5.— fr.
moeten tegen den Woensdag avond
Te herhalen aankondigingen
oris op aanvraag
ingezonden worden. Kleine be-
richten tegen den Donderdag noen.
Rassenhaat, totalitarisme. afgoderij van
^en Staat dat kan een heeie natie erabri-
-jöeertn. Als Hitler in colerie schiet en
Jjjn mond roert, is er gevaar voor heel
Europa.
Hoe zwaar ook de last der tien geboden
Gods kan wegen op een mensch. is het
toch nog altijd beter die tien geboden van
een Algoeden Vader in acht te nemen dan
kreet: Voorwaarts! te moeten hoo-
ren uit den mond van een generaal; het
is beter die tien liefdewetten van den Ver
losser te handhaven die voor ons welzijn
2-geven werden, dan den gendarm te hoo-
ren bevelen: Te Wapen! Het is be
ter de tien bevelen van den H. Geest uit
të voeren die daartoe door zijn gratie en
de noodige hulp verleent dan het impe
ratief kategoriek te moeten hooren: Te
gen t'avor.d ten 8 uur mo:t gij présent
zijn op het apel in de caserne nr in
veld tenue
Hum! Hum! Wat belieft er u?
Waar de tien geboden in voege zijn. ge-
ni t men nog: de week-end, zondagrust,
betaald verlof, vacantie. Maar als de
moderne afged zal zijn commando geven,
zal het gedaan zijn met luierikken op een
wollen matras of zelfs maar zijn noene-
tukje uit te slapen in een clubzstel.
O! mijn God. uw last is lichter om dra
gs n dar. de ransel op den rug, uw juk is
zachter dan het geweer op den schouder.
Zou men klagen? Bemint uwen even
naaste, eert vader en moeder, enz. klinkt
zoo hard niet als «Feu a volante!» cf
Baïor.nette r.u car.cn zooals we hoorden
in den tijd.
Chamberlain gaat naar Hitter, neen hij
vliegt, en dan nog tweemaal.
Ecide staatslieden... saus la tour,:11e,
een lustprieel. Accolade neg heter twee
gevecht.
Madame est servieEen lekker
kopje thé en een fijne cigaar.
Èn dan eens glimlachen voor de photo-
graphen, binst dat ze het lot van mil-
liosnen menschtn in handen hebben
Zet nog een tasken bij voor mij
smeekt menige moeder van Kroostrijke
Gezinnen.
Mag ik bijzitten en esfi woord mie-
praten vraagt die weduwe die over twin
tig jaar haar man verloor in de deure-
brake.
Ja, vergiet maar thé; schenkt wijn en
ook champagne als 't moet, het is nog
duizendmaal beter dan het bloed.
(MBBBBSSBBBBBBBBBBBBBBSBBiiB
Commandeer aan uw meid: Péchen,
duiven, ananas! Zoeter vruchten, zoe
ter orders dan: «Wol leveren; kapok in
dienen. Naar *t Comiteit! Spant uw
buikriem! 's Avonds ten 8 binnen!
Waar zijn uw papieren?
Time is money
Tijd is geld en tijd is ook vrede. Tijd j
winnen is een cataclysme tegenhouden
Zet u, M. Hitler, haast u niet. kalm-
pjes aan. ge hebt ergens in Vlaanderen
nog in aardsche gangen gezeten die men
toen ter tijde loopgraven noemde; ge hebt
vaderlanderkens gevuld; ge hebt ook da
gen gesleten en nachten dat ge zegdet:
Ik heb er mijn buik van vol
Toen was het geen natuurschoon van
uw bergachtige streek te Berchtesgaden
of Godesberg.
Gij hebt een panorama van puinen be
zichtigd. MEditeer erover vol ernst in de
schaduw der dood eer de dans begint, de
macabere vals met begeleiding van ka
nonnen die catastroof verwekken.
O Heer, laat uw dienaar in pace en
vrede zijn pijp smoren, zijn andivie op
binden, zijn Darondeau's en winterperen
plukken; laat onze zonen cp het hof
vreedzaam de aardappelen uitdoen voor
den wintervoorraad. Dat is hun takttek.
Heer, ik heb reeds in mijn leven na
maanden front 's nachts moeten vluch
ten; en alles in den brand laten om 's an
derendaags in een goederenwagen te rei
zen naar den Midi. En ze zeggen dat de
oorlog van '14 maar een échantillon was
bij hetgeen nog komen kon als wij eraan
•veten» bidt de boer van bachten de
weet wat hst is mijn land te ver
effenen en in verwoeste gewesten te moe
ten huizenieren mst terrepapier als dak
in een barak van het Albertfonds. Dat
was geen blockhuis.
Spaar ons Heer en ons kroost van die
vijf minuten schrik, die kunnen doodelijk
zijn voor menschen van onzs jaren. Ik
ben geen meurebreker meer.
Onze herbouwde torens roepen ten he
mel: «Nooit m:er oorlog».
De aarde heeft hier ai gebeefd dit jaar,
maak o Heer, dat ze niet meer schokt...
onder 't gewicht van tanks. Maak dat
de vredesverdragen gebouwd op haat, on
wetendheid en kwade trouw zouden her
zien worden voor het algemeen welzijn.
Mogen de landen verpletterd onder de
belastingen voor bewapeningen weer
ademen. A. B.
Hlr fnBHBIWMMHBBgBEBBMESHBBHHlIIMMMBliBHBBBiBI^MBIMW
GIZESiSVERGOiDINGEN ¥0©K NIET-LOONTREëCKSft&ili
VI.
Ingevolge de wet van 10 Juni 1937 zijn
de personen die onder hai'e toepassing
vallen, er toe gehouden deel uit te maken
van een Onderlinge Kas voor Gezinsver
goedingen.
Volgens de gegevens door het Ministe
rie van Arb:id en Sociale Voorzorg mede
gedeeld zouden aan deze wet onderwor
pen zijn:
Nijveraars, landbouwers, hande
laars cn vischvangers 593.030
Vrije beroepen 35 030
Lichamelijke zorgen (haarkap-
pers) 10.030
Geestelijken 6.000
Kloosterlingen 40.000
Assistenten 309.000
933.000
Bij deze niet loontrekkende n dienen
nog gevoegd de gewezen werkgevers, de
werkgevers en de vroegere niet loontrek-
kscden.
Dit enorm aantal personen zullen allen
moet:n aansluiten bij een onderlinge kas.
Het is ongetwjfeld dat in dit getal een
groot aantal katholieken begrepen zijn,
ook dezen zijn aan dezelfde verplichtin
gen onderworpen en zullen binnen afzien-
baren tijd voor de keuze gesteld worden,
ofwel aangesloten zijn bij een vrije kas,
ofwel zal de staatskas hun ambtshalve
inschrijven.
Dat het voor katholieken een grooten
plicht is aan te sluiten enkel en alleen
bij christene kassen, hoeft zeker geen
betoog. Trouwens Z. H. de Paus is hier-
ov:r zeer formeel in zijn wereldbrief
Quadrages.mo Anno», bijzonder waar
Hij er op wijst dat de eenheid onder de
katholieken een voldongen feit moet wor
den.
Voorwaar, zegt Z. H., iedereen weet hoe
vete en hoe gToote ondernemingen den
onvermoeibaren ijver der katholieken op
touw zet, zoowel op sociaal als op econo
misch terrein, als op onderwijs en gods
dienstig gebied. Maar dit wonderbaar en
moeitevol optreden grijpt dikwijls minder
diep in, omdat de klachten te veel VER
SNIPPERD zijn. Laten dus allen die van
goeden wil zijn zich vereenigen, allen die,
aangevoerd door de herders der kerk, de
zen goeden en vreedzamen strijd van
Christus strijden, laten allen zich moeite
geven ieder naar zijn talenten, zijn krach
ten en zijn plaats in de maatschappij,
onder leiding en voorlichting der kerk,
iets bij te dragen .tot het herstel der
christelijke samenleving.
Het is echt bedroevend dat zoovele ka
tholieken verdwaald zijn in neutrale kam
pen en juist voor deze personen zouden
wij wilLn aanhalen welke oproep Z. H.
richt tot deze die overliepen naar een
andere organisatie. Het zij echter verre
van ons, door de onrechtvaardige bejege
ning verstoord of in vaderlijke droefheid
te neer geslagen, de zonen, die zoo jam
merlijk misleid en zoo vsr van de waar-
beid en het heil zijn afgeweken, van ons
af te wijzen, integendeel, met zoo groot
mogelijke bezorgdheid noodigen wij hen
uit tot den moederschoot der Kerk terug
te keeren. O, mochten zij toch gewillig
het oor leenen aan onze st:m, mochten
zij toch terugkeeren van waar zij geko
men zijn
A
In de jongste maanden heeft geheel de
B lgische pers melding gemaakt van het
oprichten van vele mutualistische kassen
voor gezinsvergoeding, welke er elk een
oigen politieke gezindheid cn eigen spe
cifieke levensbeschouwing op na houden.
Zoo spreekt de socialistische pers van het
oprichten van e:n mutualistische kas. om
aan de vrijzinnige personen toe te laten,
zich aan te sluiten bij een kas waarvan
de strekking zou overeenstemmen met hun
denkwijze.
Op 't uithangbord van deze kas zal men
allerminst de vrijzinnigheid en de louter
materialistische strekking ervan kunnen
lezen.
Het zijn hier God dank niet alleenlijk
materieele zaken die op het spel staan.
Ooi van een ander standpunt uit moet
deze kwestie bekeken worden en in de
eerste plaats het geboortecijfer.
Inderdaad, op een onbeduidende min
derheid na staan al onze landgenooten,
tot welke politieke of godsdienstige be
schouwing zij ook behooren, het behoud
der familie voor. Met dit doel wer.schen
zij dat de opvoeders der kinderen, dus in
de eerste plaats de oude in de gs te gen
ii ".id zouden warden gesteld zich van die
taak te kwijten.
Het is een groote dwaling de schuld van
de daling van het geboortecijfer te leggen
op het huidig economisch regiem, en de
g-oote oorzaak ervan te zoeken in de hui
dige economische omstandigheden. De fei
ten spreken zulks duidelijk tegen.^Immers,
de economische toestanden zijn cp heden
over het algemeen heel wat gunstiger dan
het vroeger het geval was, toen het ge
boortecijfer nog een hooger getal bereikte,
maar het is daar niet dat het schoentje
nijpt.
Reeds vroeger werd het gezegd dat het
hoogste geboortecijfer nog gevonden wordt
in de streken waar de bevolking in al haar
lagen het b:st haar godsdienstzin en haar
geloofsbeleving heeft behouden, het laag
ste waar geen rekening meer wordt ge
houden met God of zijn gebod. Het is
zeer zeker dat het socialisme en het li
beralisme, door hiln ongodsdienstigheid
of hun anti-godsdienstigheid, daarin een
droeve rol hebben gespeeld.
Wij hebben onze lezers willen aantoo-
nen dat er ook nog wat andere beschou
wingen onder oog moeten worden geno
men vooraleer uitspraak te doen over zoo
een ktesche zaak.
Het mag voer geen enkel katholiek meer
twijfelachtig zijn welke kas zij zullen kie
zen, want inzake godsdienst, gezin, op
voeding, zedelijkheid, enz., zal de uitvoe
ring van deze wet van overwegend belang
zijn. Voor katholieken is de redelijke ver
plichting inzake naleving van deze wet,
juist dezelfde als dc verplichting inzake
enderwijs en ma. En vrijzinnigheid, én
neutraliteit zijn uit d:n booze, om niet
te zeggen strijdig met de voorschriften
onzer Kerkelijke Overheid. In tijden var.
geestelijke armoede als de onze, is zoowel
vijandschap tegenover de katholieke le
vensbeschouwing als afzijdigheid even
plichtig.
Gelijk paddestoelen rijzen de kassen
uit den grond, en allen met evenveel
doeleinden als er idealen in het schild
gevoerd worden. Men zal onze bevolking
met veel schoone woorden en voorspiege
lingen komen lastig vallen, maar hierte
gen kunnen wij niet genotg waarschu
wen.
Het is onzin te beweeren dat katholieke
kassen niet even goed kunnen b heerd
worden als neutrale, bij gebrek aan or
ganisatie en goede bedienden. Wij zijn er
stillig van overtuigd dat er zoowel bij de
katholieke kassen goede tectmickers zijn
die gespecialiseerd zijn cm zulke wetten
toe te passen. Dus hier is ook geen be
zwaar.
Indien er personen zijn die reeds bij
een kas zijn aangesloten die nochtans
niet overeenstemt met hun katholieke en
sociale overtuiging, kunnen deze nog al
tijd veranderen. De handteekening die U
gegeven hebt bindt U tot niets.
Voor ons katholieken is deze wet van
zeer groote beteekerds en moeten wij blijk
geven van trouw cn doorzicht. Voor alien
zou moeten de leuze zijn: KATHOLIE
KEN SLUITEN AAN BIJ KATHOLIEKE
ONDERLINGE KASSEN VOOR GE
ZINSVERGOEDING EN BIJ GEEN AN
DERE!!!
Moesten er onder de lezers persoren
zijn die nog niet aangesloten zijn. en in
hun streek niet vinden wat zij verlangen,
dan kunnen zij zich in volle vertrouwen
wenden tot de Christelijke Onderlinge
Kas, Meir, 24. Antwerpen. WALTER.
LEENING DER
VERWOESTE GEWESTEN 1923
De 184* trekking van de premieteening
1923 van het Verbond der Coöperatieven
van Oorlogsschade heeft Dhisdag plaats
gehad.
Reeks 287.479 n' 5 wint 500.000 frank.
Reeks 007.910 n' 5 wint 100.909 frank.
Reeks 067.319 n' 3 wint 50.090 frank.
Reek» 018.245 n' 2 wint 50.000 frank.
Reek? 294.745 n' 2 wint 50.000 frank.
De andere obligaties van deze reeksen
zijn betaalbaar met 575 of 550 frank, naar
gelang zij al dan niet werden omgevormd.
DE VER
RASSENDE
KEN-
TERING.
De weerga-H
looze diplo
matische ac
tiviteit der
laatste da
gen, de re
devoeringen
van de groo
te Staatslie
den en de
snelle kente
ring der ge
beurtenissen
in Tsjecho- jf»»
Slovakije zei
dat zijn al
lemaal tse-
kenen waar
aan toe dan
ernst van
den toestand
hunner, toet
sen en de
voorboden
van de be-
beslissende
wijzigingen
die de geo
grafische,
politieke en
ethnologi-
5ï
|gr
i -ê-Arfe Mt
fitlll
WAAR DE TWEEDE ONTMOETING HITLER-CHAMBERLAIN
PLAATS HAD.
liet hotel Dreesdenaan den Rijnoever te Bad-Gcdesberg gelegen en raar
Hitler, tl.er.-, te Godesberg aangekomen, xiin tweede ontmoeting met Sir Cham-
ber.eln Houden z.-!. Op deze foto, gen men Lort na" de aankomst van eten
Fiikrer, zien we licm van langs den ovc: leant van den Rijn, het Dreesden-
Hotelen de talrijke stroomepv ar. r.den den Nazi-groet toeslaan.
fitL.
zul-
sche verhoudingen van Europa
len ondergaan.
Vooral verrassend is de dubbele reis
van Neville Chamberlain naar het
verblijf van Hitler en naar Godesberg
aan de Rijn, na ruggespraak met en
zelfs naar het schijnt op initiatief
van de Fransche Premier Daladier.
Deze rechtstrecksche besprekingen van
man tot man beteelcenen in ieder ge
val een prachtige geste van Cham
berlain, maar wijzen ook op den haast
waarmede men van Engelschc zijde
een einde wil stellen aan het vraag
stuk, dat Europa zenuwachtig en ziek
maakt.
Tenslotte luiden ze een nieuwe faze
van Europeesche politiek in, waarbij
Engeland en - Frankrijk de regeering
van Praag, zooniet in de steek laten
dan toch zullen aanzetten om toe te
geven op de geheele lijn aan de Su-
deten-Duitschers en ze te laten terug
keeren naar Duitschland. Zoodoende
is een belangrijke stap gezet gewor
den in de richting van de toenade
ring der vier groote Europeesche mo
gendheden en mogen we ons ver
wachten aan de vorming van een vier-
statenpact, dat veellicht vooi een hcele
tijd fust en vréde zal bréngen 'en daar
door het economisch herstel en de
welvaart van Europa, die thans door
de oorlogsatmosfeer al maar door uit
gesteld en onmogelijk gemaakt wor
den. Dat is de verrassende kentering
der laatste dagen waardoor een alge-
meene oorlog, we zeggen niet een
beperkte, voor het oogenblik en
wellicht voor lange tijd vermeden is
geworden.
DE OPSTAND DER SUDETEN.
Deze plotse koerswijziging in de po
litiek van Frankrijk en Engeland is
het gevolg van het verloop der ge
beurtenissen in Tsjechoslovakije, waar
de Tsjechische regeering, door ontoe
geeflijkheid en brutaal geteeld een
rustige en gematigde oplossing onmo-
Bfl
slechts z a l
toegeven on
der het ge
weld en
daarom zeg
gen we dat,
hoewel een
algemeene
oorlog thans
vermeden is,
toch een be
perkte oor
log kan ge-
■liperd wor
den op de
Duitsche
grens, oorlog
die gezien de
strategische
ligging van
Tsjecho
slovakije nog
wel een har
de noot voor
Duitschland
zou kunnen
tv or den. -
Wellicht zal
Praag ech
ter uit vrees
voor de ste-
denbombar-
dementen
nog in ex
tremis toe
geven.
MUSSOLINI AAN HET WOORD.
We weten nog zoo bitter weinig van
hetgeen tusschen Chamberlain en Hit
ler eenerzijds, tusschen Chamberlain
en de Fransche Minister Daladier en
Bonnet gezegd is geworden.We kennen
omzeggens geen beslissingen. Mis
schien tegen het einde dezer week, als
deze regels zullen verschijnen zal
reeds meer gekend zijn. We vragen
ons intusschen af of geen rekening
gehouden wordt met de voorstellen
van Mussolini, zooals ze in zijn fijne
sarcastische open brief aan Runci-
man en ook in zijn rede te Triest ge
formuleerd werden. Niet aleen de Su-
detenkwestie, maar geheel de natio
naliteiienkweslie van Centraal-Euro-
pa zou moeten voor goed geregeld
worden en hij stelt voor de mozaïek-
staat geheel en gansch te laten uit
eenvallen en de Polen te laten terug
keeren naar Polen, de Hongaren naar
Hongarije. Vooral het herstel van het
verminkte Hongarije, zijn bondgenoot
schijnt Mussolini op het hart te lig
gen, maar dan wordt Roemenie en
Yoego-Slavie in den dans betrokken
en kunnen ze zich genoopt zien om
de Hongaarsclie Banaat die beide
landen thans deelen tërug te geven.
Wij meenen dat het mogelijk ivordt
dat de vier mogendheden onder de
druk van hun samengebalde macht
een conferentie kunnen bijeen roepen
om de Vredesverdragen van Trianon
en St Germain te herzien, de onrecht
vaardigheden in 1919 gepleegd te her
stellen en de nationaliteitenkwestie in
gezonde zin te regelen waarbij zoo
veel mogelijk de Staatsgrenzen met
de ethnische grenzen worden gelijk
gemaakt. Zoolang dat niet is gebeurd
zal de rust niet terug keeren en zal
ook de samenwerking tusschen de
landen voor een nieuw tijdperk van
economische welvaart onmogelijk blij
ken.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
li9B8B2SJH8HB9SSB3Bii!ïEË2S33<3i3BaBSBi3EHBSiaa3E5BB3iaSSC:Bi3aBB
gelijk gemaakt heeft en een extreme
uitslag door de afSrheiding van de
Sudeten in dc hand heeft gewerkt.
Tot over een paar weken nog immers
hebben de Duitschersjn de Staat van
Masarijk niets and/rs geëischt dan
kultureele en bestuurlijke autonomie
met de uitgesproken belofte om sa
men te roerken aan de welvaart van
de nieuwe federale Staat. Nu heeft de
regeering wel getracht de Sudeten te
paaien met enkele kleine toegevingen,
zooals benoemingen van een zevental
Sudeten tot hoogere Staatsposten,
maar steeds voor de geheele wereld
betoogd dat ze nooit autonomie zou
verleend hebben. Door eindelijk een
terreur in te richten en de betoogin
gen der Sudeten in het bloed te smo
ren, te Eger, te Habersberg en te
Schwanenberg, waar dagen lang ge
schoten werd hebben de Tsjechen de
steun verbeurd, die Engeland en
Frankrijk hen toegezegd hadden.
Intusschen heeft de leider der Su-
deten-Duitschers verklaard dat een
samenleven met de Tsjechen voor
taan onmogelijk geworden is en dat
zijn eenige eisch en zijn eenig stre
ven thans de aanhechting bij Duitsch
land geldt. De gröofe exode der Su
deten naar Duitschland, die in enkele
dagen 100.000 menschen over de grens
bracht, heeft het Henlein mogelijk
gemaakt om een verweerskorps in te
richten langs de grens om de aan
hechting te verwezenlijken. De Tsje
chische regeering, bij monde van Eer
ste Minister Hodzja, weigert nog steeds
een referendum te laten doorgaan,
weigert iets af te staan aan om het
even welke buurstaat, daar het geen
natuurlijke grenzen meer zou hebben
en ook belangrijke grondstoffenbron-
nen zou verliezen die juist in de grens
gebieden gevestigd zijn.
Als Praag zoo spreekt, ook wanneer
het niet meer kan rekenen op de tus-
schenkomst van Engeland en Frank
rijk, dan beteekent zulks dat het
De Prcïïgschs RegeerÉng Kodzo is afgetreden
Êhfsiiitolaln een tweede maal bij Hitier
HET VERLOOP DEZER WEEK
Tusschen Duitschland cn Praag blijkt
de kwestie dus in beginsel geregeld. Cham
berlain en Daladier hebben Ben es en
Hodza op een beleefde manier den gena-
deklop gegeven en uit de onderlinge twis
ten tusschen beide Is ce eerde met het
profijt weggeloopen: Hitler, die e:ns te
meer als overwinnaar uit het conflikt ge
treden is.
We hebben verleden week de foto gege
ven van Tcheko-Slowakije met de ver
schillende volkerengrcepen die saaien die
mezaïkstaat (naar gedacht van Mus-
solinij uitmaken. Ook hebben we 't ge
dacht van Mussolini weergegeven wan-
HEER HODZA,
Oud-Premier van Tcheko-Slowakije,
wiens ministerie Donderdag ontslag nam.
neer hij verklaarde dat alle volkerengrce-
pen uit Tchéko-Bicwakije aan hun moe
derland dienden vastgehecht en dat aldus
één land, Bohemen te noemen, zou
overblijven, met hetwelk verder alle groo-
tere en kleinere omliggende naties zouden
kunnen m vredevol aakoord leven en on
derhandeten.
Eerst, uit hoofde van den druk die uit
de Praagsche Regiering kwam en iedereen
het voors.el van Mussolini te ver gaande
vond, werd er van die verklaring niet veel
rekening gehouden. Het werd wel niet cp
een schokschouderen onthaald... doch
thans komt mser en meer het Mutsolini-
voorstel te berde, en, vlakaf bekend, wordt
het door velen aanzten als het te verwe
zenlijken en eenig mogelijk vredelievend
voorstel.
We keeren dus terug naar 't begin der
week om eens een
KORT OVERZICHT DER
OMSTANDIGHEDEN
te geven. Vrijdag 11., in den morgen ver
trek Engeland's Eerste Minister, Heer
Chamberlain uit Berchtesgaden naar
Londen. Voa Ribfcentrop deed hem uit
geleide tot bij het vliegtuig en Chamber
lain wenschte hem een tot we berstens
toe. Chamberlain verklaarde naar Londen
te vliegen ooi er zijne collega's te raad
plegen om dan eerlang een nieuw gesprek
met den Naziieider te kunnen hebben. Te
Keulen laadde hij H. Baldwin op, stak
weer de lucht In en landde te 5.30 uur,
onder mach.lg applaus, op Engelschen bo
dem nabij Heston.
Ik ben hier terug, zei hij, rapper dan
ik zelf gedacht had. Ik heb e.n langdurig,
vrij en vrank, doch vriendschappelijk on
derhoud gehad met Hitier. Thans weten
de beide partijen welke hunne wederzijd-
sche bedoelingen en inzichten zijn.
Binnen enkele dagen Loop ik een
nieuw onderhoud met Hitier te hebben.
Meer kan ik u voorloopig niet ze?gtn«.
MINISTERS DALADIER EN BONNET
NAAR LONDEN
Door de Engelsche Regcsring officieel
uitgenoodigd, zijn de belde eranscho Mi
nisters, Daladier en Bonne., zondag mor
gen per vliegtuig niar Londen afgoreisd
(waar ze V 925 u. aankwamen) om <r
samen met de Engelsche afgevaardigden
seffens een eerste vergadering, die te 11 u.
begon, bij te wonen. Die eerste samen
komst duurde tot 2 uur. Een tweede be
gon te 5 uur, waarin 2 uur en 15 minuten
beraadslaagd werd. Nog was de dag nie
genoeg gevuid: te 22.15 uur herbegon mei
voor een derde maal.
Zie vervolg bierncvent BV*
BELA Ton IMREDY,
de huidige Hongasreche Ministerpresident.
(Vervolg.)
Wat er in die vergaderingen besloten er.
verklaard werd, is niet openbaar bekend
gemaakt gewerden, veel gissingen werden
vooruitgezet, toch is men in politieke mid
dens het eins als zouden de onderhande
lingen in volgende richting geëvolueerd
hebben
Bij het begin der vergadering gaf Heer
Chamberlain msctedeelir.g van den wensch
van Hitler die deze hem te Berchtesgaden
overmaakte:
E-e Duitschers die buiten de grenzen
wonen, moeten naar het moederland kun
nen terugkeeren.
De Sudetenduitsche districten, die over
wegend Duitsch zijn, moeten naar
Dui.schland terugkeeren.
In de andere gtbieden waar de bevol
king gemengd is zou een volksstemming
moeten plaats hebber-
Eventueel zou een ruiling van bevolking
op de Duttsch-Tchrkische grens kunnen
piaats hebben.
Doch de Führer r.esmt i.iet aan dat
Tchecko-Slcwakije zijn integriteit zou
kunnen handhaven zocals deze nu bestaat.
Hitler verklaarde verder dien eisch des
noods te steunen met zijn volle leger
macht.
Wat werd er dan daarop besloten? RH
volgende, dat namelijk zonder e:n volks
stemming te houder., de Duitsche gebieden
in Tchecko-Slcwakije die overwegend
Duitsch zijn, §0 t. h., naar Duitschland
zoudtn terugkeeren; terwijl de andere ge
bieden in autonome kantons binnen het
raam van den Tchekischcn staat zouden
worden ingericht. Eveneens werd de mee
ning uitgedrukt dat hst spijtig is dat de
overheden te Praag niet vroeger hebber,
toegegeven aan de eischen van hun min
derheden, wat zou hebben belet dat thans
die toegeving van Praag meet worden af
gedwongen.
Lord Rur.ciman werkte cm samenhoo-
righeid, die pogingen zijn mislukt. Een
snelle beslissing most nu getroffen wor
den: een vreedzame herziening van het
verdrag van Versailles, in velband met de
grondpunten waarovtr thans den strijd
loopt.
Klaarder gezegd: de Engelschen zoeken
dus een ander naam voor 't kind dat
Anschlussnoemt. Daarcm werden de
Frar teen bijgeroepen, en onder 't rooken
van —i gceien sigaar, en netjes in zachte
zetels geduwd, zaten de hseren Fransche
Ministers te knikkebollen op alles wat den
Engelschman voorhield.
Chamberlain, en alten met hem vonden
daarin ook een eenige oplossing om den
oorlog te vermijden.
Dinsdag mergen werd hieraan een
klaardere verklaring gegeven, en cnder de
hoof ding:
GEBIEDSAFSTAND AAN
DUITSCHLAND
konden we lezen dat de regeeringen van
Frankrijk cn Groot Brlttanië in algemeen
akkoord goedkeuring hechten aan het
plan om Tchecko-Slcwakije aan te zetten
tot afstand aan Duitschland van de Sude-
tengebieden met Duitsche meerderheid, dir
in ruil van veiligheidsgarantie door En
geland en Frankrijk.
Eens het akkoord ten volle in orde in
Engeland (wat Maandag morgen officieel
bskend werd gemaakt) werden in de-
hoofdstad van Tchecko-Slowakije de noo-
dige voetstappan aangewend om een ak
koord te bsreiken met de Praagsche Re
geering. Praag riep zijn Ministers samen
en deze verklaarden dat de onderhande
lingen van Londen slechts een phase zijn
van de dramatische ontwikkeling der hui
dige crisis.
Praag verklaarde dus er geen belang aan
te hechten en Ber.es antwoordde daarop
dat er van geven geen spraak kon zijn
en Tchecko-Slowakije desnoods alleen de
wapens zou opnemen.
PRAAG GEEFT ZIJN AKKOORD
En gansch den Dinsdag door werd er
eveneens onderhandeld, tot laat in den
nacht zelf, maar men kwam tot geen op
lossing. Ondertusschen trok de Tcheeksche
Gezant te Parijs naar Bonnet en verklaar
de:
Mijn vaderland wordt veroordeeld
door een Hof waarvan de rechters het
niet noodig hebben geoordeeld Praag te
verhoeren. Een der rechters is een bondf
genoot van Frankrijk, de andere is een
machtige vriend van mijn land. Een der
rechters spoedde zich r.aar Hitler toe doch
men ging niet naar Praag
Eerst Dinsdag nacht kwam een eerste
Praagsche verklaring: Principieele in
stemming, doch ernstig voorbehoud
Dit antwoord werd aan de Engelsche en
Fransche Gezanten te Praag besteld.
De beteekenis ervan is duidelijk. Praag
stemt erin toe de voorstellen van Londen,
dus de voorstellen van ie Fransche en
Engelsche regeeringen, als basis te nemen
voor he, voortzetten van de diplomatieke
onderhandelingen in een geest van ver
zoening welke de regeering van Praag
s eeds gekenmerkt heeft.
Praag heeft gelijk... het verklaart zich
vatbaar voor onderhandelingen en stelt
onrechtstreeks voor, de vreemde gezanten
als gasten te ontvangen om te komen on
derhandelen. Zoo spelde Praag een poli
tieke bsteefdheidsles en de vreemde om
liggende natie.- hebben die dan ook begre
pen. 't Bewijs: Ze zon Jen afgezanten
maar met een verklaring dat tegen Woens
dag middag het antwoord van Praag
moest in orde zijn en hen bekend ge
maakt worden. Tot 4 maal toe zijn de En
gelschen en Fransche Gezanten, Ben s
ran vinden en onderhandel "en met hem
a 3 uur.
De besprekingen hebben den heelen
voormiddag voortgeduurd. Intusschen lie
pen allerhande berichten binnen nopens
den toestand. Doch de hoofd ndruk welke
men uit Praag verkreeg was '.at ten slotte
de Regeering van Praag de voorstellen
van Londen zou aannemen.
EINDELIJK HET ANTWOORD
VAN PRAAG
Met 5 uren achterstel, to;n de toestand
uiterst kri isch werd, heeft eindelijk Be nes
het hoofd gebogen onder de Franscn-
Britsohe drus: Praag stemde toe. Te
17 uur werden de voorstellen aangenomen.
Dit geschiedde nadat de gezanten ver
kiaard hadden dat zij zich niet verant
woordelijk hielden voor de gebeurlijke
ooriogsgevolgcn ingeval van niet akkoord-
g'
HEER CHAMBERLAIN NAAR
GODESBERG
Na Woensdag dcor den Koning te zijn
ontvangen geworden, is H. Chamberlain
Donderdag morgen voor zijn tweede reis
naar Duitschland vertrokken. Hij steeg op
te Heston te 10.48 uur en kwam te Godes
berg toe te 13.50 uur.
Ook Hitler verliet vroeg zijn woning te
Berchtesgaden, trok .laar Keulen, waar hij
e 930 uur aank-vam, en liet zich verder
per „pee-aie trein voeren naar Godesberg,
waar hij te 10 uur aankwam.
DE BESPREKINGEN
Beide hebben het onderhandelen begon
nen te 15.15 uur achter gesleten deuren;
dit duurde tot 19.20 uur. Slechts de tolk
Schmid woonde de besprekingen bij. Biide
staatslieden zullen zich eerst akkoord stel
len nopens de richtlijnen van hun politiek
om verder de uitwerk ng ervan toe te ver
trouwen aan deskundigen, die in een an
dere zaal te hunner beschikking staan.
D? volgende pur.ten zullen op de bijeen
komst bespreken worden:
1. Een internationale commissie voor de
afbakening van de nieuwe grenzen van
Tcheko-Slowakije en voor de uitwisseling
cn overplaatsing van bevolkingsgroepen.
2. Onmiddellijke demobilisatie.
3. Gezamenlijk beroep van Hitler en
alle betrekken partijen voor. d:n vrede
cn de orde in den tusschen tijd. noodza
kelijk om een zoo groot mogelijke over
eenstemming tot stand te hrsng:n.
4. Zekere garanties voor de handhaving
van do integriteit van den nieuwen Tche-
ko-Slowakschen Staat.
Naar men oordetlt zullen Vrijdagavond
reeds de gesprekken afgeloopen zijn.
In Duitsche kringsn beweert msn dat
Hitler, die tenslotte btkomen heeft wat
hij wcascht, zcr.dsr twijfel de kwestie der
Hongaarsche minderheden en bijna zeker
die der Pcolschr minderheden CDrakelen
zal en oek den eisch stellen dat President
Benesj van het tconeel zou verdwijnen
HENLEIN EN SOMMIGE VAN
ZIJN MEDEWERKERS NAAR
DUITSCHLAND GEVLUCHT
Vrijdag namiddag seinde een Praagsche
Radiopost dat Hentein samen met zijn
luitenant Frank en andere ltider.-; der
Henlsinpartij r.aar. Duit.-.chlar.d gevlucht
waren. In alle geval heef' de Prckurecr
der Republiek tegsn h:m een aanhou
dingsmandaat uitgevaardigd, mandaat
dat aan alle politiediensten der wereld
werd overgemaakt. De Duitschers beweren
niet op de hoogte te zijn van die ontvluch
ting en verklaren dat Hentein steeds ;e
Eger vertoeft.
DE FR ANSCHEN
LOGENSTRAFFEN HET
De Tcheeksche Ambassadeur te Parijs
verklaarde uit een persoonlijk gesprek met
Heer Hcdza vernemen te hebben dat h:-t
nieuws van die ontvluchting valsch is,
eveneens zijn aanhouding. Er is wel spra
ke van geweest ir.aar tot aanhouden is het
nog niet gekomen.
OOK HITLER SPREEKT ZIJN
MEENING UIT
Hitler. bij 't vernemen dezer geruchten,
verklaarde dat de Sudeten-Duitschers zich
om dit aanhoudingsmandaat niet te be
zorgd moesten matte-: 'Z"i '«tenlein U
ontnomen wordt, word ik zelf Führer van
de Sudeten-Duitschers». In alle geval
een dubbelzinnige verklaring die Praag,
alvorens beslissingen te nemen, eens diep
wikken en wegen zal.
Naderhand werden, tenminste tot op he
den. geen beslissingen meer genomen om
Henlein te dwarsboomen.
DE PRAAGSCHE REGEERING
HODZA AFGETREDEN
Te Praag is Donderdag de Regeering
Hodza afgetreden en vervanger d-oor een
regeering waarin alle partij :n zijn verte
genwoordigd en cok twee generaals opge
nomen. Onder den drang van het volk
kon de vorige regeering niet meer stand
houden. Bsnes wilde eerst niet, dcch toen
hij gewaar werd dat het hem niet veel
last kosten zou een nieuwe regeering van
nationale concentratie samen te stellen
waarin enkele militairen zouden zetelen,
gaf hij opdracht aan Generaal Sirovy een
nieuw ministerie samen te stellen. Reeds
in den vooravond kon Generaal Sirovy
zijn nieuw kabinet den President voorleg
gen. Het was als volgt samengesteld:
Minister-president cn Minister van Oor
log: Generaal Sirovy.
Financiën: de H. Kalfuss.
Buitenlandsche Zaken: H. Karr.isl Krofta.
Binnenland: H. Jan Cerny.
Openbare Gezondheid: H. Msndl, profes
sor in de geneeskunde te Praag.
Verder drie ministers zonder portefeuille:
de HH. Bukowsky. Peter Enkl, burgemees
ter-primaat \an Praag, en Vavrecka, Mi
nister van Propaganda in het voorgaande
kabinet.
TALRIJKE BLOEDIGE
INCIDENTEN
Onder de steden waar de oproer wel het
hardst is losgebroken, krijgt Eger zonder
twijfel de bovenrang. Alle telefonische
verbindingen met Duitschland zijn ver
broken en nog immer wordt de stad door
sterkgewapende Tcheeksche troepen be
waakt cn doorkruist. Geen wonder dat tal
rijke bo.singen zich voor ooen, waarin
27 personen meest Sudeten het teven
bij inlieten. Door stad rijden gestadig
pantserauto's en voortdurend hoort men
er geschutsvuur.
De hotels Viktoria en Weizei, de zetels
van hst hoofdbureau der Suöeten-Dult-
sche partij, zijn Woensdagavond onder ge
schutsvuur genome.i en bieden een troo<-
teloozen aanblik. De muren zijn doorzeefd
met projectieten. De ruiten zijn gespron
gen, de deuren door handgranaten uit de
kozijnen gerukt. De vertrekken zien er
uit, alsof er roovers hebben huis gehou
den. Er is geen lade, die niet leeggeplun
derd werd. De meubels verden vernield,
sofa's en leunstoelen werden eenvoudig
slukgesneden.
Ook Woensdag moet wederom een aan
tal slachtoffers bij schietpartijen gevallen
zijn. Precies kan dit niet worden vastge
steld, daar iedere overbrenging van be
richten uit Eger i.iet levensgevaar verbon
den is en iedere voorbijganger erop voor
bereid moet zijn, dat hij ieder oogenblik
kan worden beschoten.
Op rijks-Duitsch gebied/HRijn tal van
vluchtelingen uit Eger aangekomen, die
dramatische beschrijvingen goven van de
bloedige botsingen. Naar men zegt, moet
ook het Duitsche consulaat cnder vuur ge
nomen zijn. De kamer, waarin Dinsdag
Konrad Henlein nog met de medewerkers
van Lord Runciman onderhandelde werd
geheel vernield.
Dien dag vielen er niet mil. dan 30 doo-
den te betreuren; voeg daarbij nog 79
zwaar gewonden.
Men scha. het aantal gevluchte Sude
ten op 26.000. Allen trokken Duitschland
binnen.
Te Krummau werden, op Lrval der gen
darmen, 12 personen gedood.
In Noord- en West-Bohemen zijn in
aiie bedrijven de stakingen uitgebroken.
EEN NATIONAAL VERWEER-
KORPS OP DE DUITSCHE
GRENS
De Sudetcn-Duitschers hebben besloten
een nationaal verweerkorps in te richten
op de Duitsche grens.
Door de leiding van de partij wordt an
derzijds een boodschap van Henlein be
kend gemaakt.
Hij laat to: dat de Sudeten-Duitschei»
worden neergeschoten doar bolsjewisten
er. Hussisten die het uniform dragen vatt
de Tcheekische soldatesks.
Zie vervolg op 2' blad.
