Missie-Zondag Vrede voor een menschenieeftijd Roet in het eten te Komarno S IN ONS LAND Rond de Gemeenteverkiezingen ■f Heer Dr Brutsaert overleden te Poperinge KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER De Katholieken boeken talrijke suksessen Een nieuw Europa niet een nieuw evenwicht INTERNATIONAAL OVERZICHT WE ZENDEN ONS BLAD Verhooging van de Posttarieven In talrijke steden wordt de Roode meerderheid gebroken "REX" OVERAL IN ACHTERUITGANG ZONDAG 23 OKTOBER IS2% WEEKBLAD 50 CENTIEMEN. 6 JAAR. N 43, «DE HALLE» Katholiek '.Veekblad van leper Bureel: Boterstraat, 58, IF.PER. ABONNEMENTSPRIJS VOOR 1 JAAR (per post) Binnenland 25.fr. Telgisch Kongo 45.fr. Frankrijk 45.fr. Alle andere landen 65.fr. Medewffkets eiin verantwoordelijk voor hun artikels. Drukker-Uitgever: SANSEN-VANNESTE, Poperinge. Tel. Poperinge Nr 9. Pottcheclcrekening Nr 155.70. TARIEF VOOR BERICHTEN Kleine berichten per regel 1.fr. 2 fr. tocl. v. ber. m. adr. t. bur. Kleine berichten (minimum) 4.fr. Annoncen zijn rooraf te betalen en liouwber. en Bedank, (min.) 5.fr. moeten tegen den Woensdag avond Te herhalen aankondigingen: prijs op aanvraag, ingezonden worden. Kleine be richten tegen den Donderdag noen. AANKONDIGING Wanneer ik uwe kleedij beschouw dan beken ik: de kleederdracht speelt een groote rol in htt gesprek en de belang stelling der damen doch in werkelijkheid neemt zij van langs om minder omvang en lengte, Mevrouwen. Wanneer ik door uwe rangen ga met de tchtJe voor wcrkei als de Hoogeschool van Leuven, het Christelijk Onderwijs, de Missiën enz... dan beloof ik mij op voor hand: als ze geven volgens hun toilet, zal het wel zijn, hier zijn t'eh niet anders dan rijke menschen. Als ik naderhand in de sacristie de inhoud der schale bekijk dan getuig ik: de pluimen maken den vogel niet. Zondag toekomende. Beminde Christe nen. e:n plakbri:f in het portaal der kerk in de twee talen zal uw gcdvn-chtige aan dacht trekken Zoo sprak hi De heer pastoor ging in :ijn goed ge plooid rokket 'ondulaticn permanente van 't lijnwaad) zelf de affiche met punaisen vast r... sen: AFFICHE LE BON DIETJ EST LE SEUL PAUVRE AUQUEL CEUX QUI NE SONT PAS INDIGENTS OSENT ENCORE DONNER DEUX SOUS POUR QUE SON REGNE ARRIVE. DE GOEDE GOD "S DE EENIGE ARJIE AAN WIEN DEGENE DIE NIET BEHOEFTIG ZIJN NOG DURVEN TIEN CENTIEMFN GEVEN OFDAT ZIJN RIJK KOME. PREEK Het menschdom beleeft tragieke da gen. Het heeft te kiezen tusschen Ansch luss van heele gebieden nog van Satan s juk te bevrijden door vreedzame middels als gebed, aalmoes, offer om het rijk van Christus uit te breiden door de verkondi ging van de Evangelische wet der naas tenliefde ofwel... en luistert goed... ofwel nog meer bewapeningen, nog meer kanon nen, onderzeebootsn, vliegtuigen, tanks, gassen, enz... om in haat en bloed de we reld te verdelgen. Ah! Eeminde Christenen konden wij op dezen dag voor de besten onzer broeders, de Missionarissen, en de beste onzer zus ters, de Missiezusters, voor de armste on der de armen, de zwarte of gele heidenen, mobiliseeren al onze krachten, den hemel geweld aandoen, niet om angst en paniek te verspreiden, maar om de weldaad der Christene beschaving, het licht van het Geloof te brengen daar waar de duister nis nog heerscht van de wildernis. Het hangt van U af. Kent gij Jezus Christus? vroeg eer: Missionaris aan een Congolees. En hij kreeg voor antwoord: Die mensch woont niet in ons dorp. En ook daar kon Jezus komen wonen, zijn tent opslaan, zijn tabernakel en van daar zijn weldaden en zegen uitdeelen. Z. H. de Paus zegde over enkelen tijd tot Priester Berklen, hoofdredakteur van La Croix Binnen een eeuw zullen er bloelftide kerken zijn in Afrika, onafhankelijk, zoo danig dat ze geen Missionarissen meer noodig hebben uit Europa. Wat i.s een eeuw in de geschiedenis dei- volkeren Wij willen meewerken. Er is geen lar.d in de werèld dat zooveel Missionarissen en Missiebisschoppen telt als het Vlaamsche land. De heidenen roepen ons zonder ons te kennen, hun ziel wenkt: komt tot ons, doopt ons, onderwijst ons, zendt ons zen delingen. BIDDEN. Zonder gebed geen genade. Missiewerk is gratie-werk. GEVEN. Rijkdom komt van God, hij moet naar God weerekeeren. Er is geen geld beter besteed en beter geplaatst. Jezus zegt U: Ik gaf voor hen mijn le ven, Ik vraag U zooveel niet, geef gij uw geld. Ik eisch niet uw velo, uw auto, ik vraag maar een aalmoes. Zoo zullen wij God bedar.ken voor de weldaad van ons Geloof, en aan anderen inededeelen. Wat zal er overblijven .an onze aarde met haar plantenweelde. die-enrijk, ge bouwen, kunstgewrochten? Enkel zielen, geredde of verloren. De verlossing was overvloedig. Heb medelijden met Jezus' tranen en Jezus' bloed. Als er Iets te kort is, was het niet van Christus' kant. De deficiet komt van or.ze zijde, gemis aan edelmoedigheid. Ons toekome Uw rijk! Hij kan alles alleen, Hij is machtig ge- nceg. God redt de wereld niet zonder ons. hij do-et ons de eere aan ons als medewerkers te aanvaarden. Ik vraag U de affiche te willen lezen. Moest een Missiebisschop uit uw streks hier een omhaling doen, zoudt gij durven hem met een kluitje afschepen? Den Zondag avond telde de pastors- maarte langer dan gewone Zondagen. En Mijnheer de pastoor zei: God zij gedankt. A. B. IBE Het onmiddelijke oorlogsgevaar is, God dank, voorbij. Het vertrouwen in een bete re internationale politieke toestand is nog verre van hersteld. Op dit oogenblik is het idee der herbe wapening veel sterker dan ooit in het ver leden. De Minister-President Chamber lain, de mensch var. den vrede, die met de gedacht, uit Muenchen terugkeerde, dat de vrede niet alleen voor da komende maanden, maar voor een menschenieeftijd moest gered worden, wist thans zelf geen teler middel aar. te geven dan een ver snelde uitvoering van ee.. nog hooger op gevoerd bewupeningsprogramma. Hetwelk op zijn beurt weei kwaad bloed gezet heeft in Duitschla..d, waar men meent, dat alleen de eigen bewapening defensief is. die van alle andere landen offensief. De onaangename stemming, welke zoo kort na Muenchen weer allerwege is wa.r te nemen, is voor een groot deel het ge volg van die wantrouwige bewapening. Men bthoeft nv maar eens even te be waken op welke basis de geheele inter nationale politiek van Europa sinds meer dan eens berust- namelijk op een even wicht turschtn de groote, elkaar bekonkur- reerende fronten in Europa. Dit evenwicht heeft zelfs een tijd lang, na Versailles, niet bestaan, omdat Frank rijk met zijn aanhang van kleinere mo- gsndheden een duidelijk ove-wicht in Europa had. Den laatsten tijwas het, na de opkomst van Duitschlar a weer her- ste'd. Zoodanig dat in Sentembermaand, d? twee partijen tegen elkaar opwogen. Geen van beide durfde een oorlog aan, omdat de kansen in haar berekening vijf tig tegen vijftig stonden. En dat is, zooals ook Hitier verklaard heeft, een vredesfactor, al is het er dan een van twijfelachtigen vrede. In werkelijkheid echter neemt het Der de Rijk, of Duitschlar.d, nu de overwichts- positie in. welke Frankrijk van 1918 tot 1239 onbetwist voor zich kon opeischen. En als we r.u ten slotte, de omwentelin gen in het nieuwe Europa gadeslaan, wel ke vanzelf met een voortdurende stijging «n daling van de onrust gepaard gaan, dan moet het ook gevestigd zijn op de krach ten, welke naar een nieuw evenwicht drij ven. Het behoeft allerminst te verwonde ren, dat men op dit oogenblik nog niet zien kan, hoe het tot stand zal komen; hoe het er ten slotte zal uitzien. Maar tot een evenwicht moet het komen. ■a^BaasuasaiissBHsasiazaaj In dit licht moet men het jongste con fiict tusschen Hongarije en Tsjecho-Slo- wakije zien. en ook de anders on begrijp, lijke politiek van Polen. In dit licht moet men de jongste ontwikkeling in Spanje zien. Het zou ons allerminst verwonderen, als uit deze verwarring van het hedendaag- sche Europa, erfgenaam van zooveel poli tieke fouten, een nieuw Europa groeide, met een geheel nieuw verrassend even wicht. fBBEEBSSBSBSBSBBBBBBIZHBZaB in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie ons zendt in postzegels of stort op post- checkrekening 155.70 van V. Sansen-Van- neste. Drukker. Poperinge, de som van 3J© FRANK. Voor het Buitenland zende men ons per Internationaal Postmandaat: Uit Frankrijk: 8,50 fr. (Belg. geld). Uit Amerika: 12,53 fr. (Belg. geld). Met ingang van 1 November. Het Beheer der Posterijen brengt ter kennis van het publiek dat, van 1 No vember af, het tarief van sommige zen- dingsn voor het binnenland en het Groot- Hertogdom Luxemburg, met 5 centiem zal worden verhoogc. Brieven: Ir. 0.75 per 50 gram of gedeel te van 50 gram. Enkele postkaarten: Ir. 0.40. Prentkaarten: fr. 0.30 wanneer zij geen ander geschrift dragen dan den naam, het adres, de handteekening van den af zender, den datum an verzending en een beleefdheidsformule van ten hoogste 5 woorden fr. 0.40 met gelijk welke geschreven meldingen. Zaakpapieren: fr. 0.10 per 50 gram of gedeelte van 50 gr. met minimum-port van fr. 0.75. Voor de brieven en dl enkele postkaar ten worden, binnen den grenskring van 30 km. (Duitschland, Frankrijk en Neder land) dezelfde taksen als hierboven aan geduid toegepast. ONDERHANDELINGEN AFGEBROKEN. Dagen achtereen loaren de berich ten over de onderhandelingen te Ko marno op de Slovaksch-Hongaarsche grens, optimistisch gestemd. Beide partijen schenen geneigd om toege vingen te doen en er zou weldra een overeenkomst getroffen zijn. Nu zijn verleden week die onder handelingen ineens afgebroken en de Hongaren vertoonen een minder ver zoenende houding.Magyarenland heeft vijf klassen gemobiliseerd cm den ernst vczijn eischen te beklemtoo- nen. Doch een groote vaart zal de heele geschiedenis niet loopen. Het geschil is ontstaan door de on- 2. PTC. T".Z~ INNITZER, Aartsbisschop van Weenen, die ternauwer nood ontsnapte aan de woede der Nazi's. IN PALESTINA HEBBEN DE ENGELSCHEN HET ERG LASTIG MET DE ARABIEREN vereenigbaarheid van de Hongaarsche eischen en de gren§ van toegevin gen van Slovaksche zijde. De cijfers van bevolkingsverhoudingen verschil len zeer, naar gelang het standpunt van <ie betrokken landen. Volgens de Hongaarsche mededeelingen, zouden cenigszins meer dan een millioen menschen opgeëischt worden, waar onder 840.000 Magyaren, 145.000 Slo- vakken en verder nog enkele Ruthe nen en Duitschers. In dat geval zou den 350.000 Slovakken in het nieuwe Hongarije iconen terwijl een 150.000 Hongaren in Slovakije zouden achter blijven. Slovakije beweert dat het 350.000 Hongaren wil afstaan naast 45.000 Slovakken. In dat geval zouden er ongeveer 300.000 Slovakken in Hon garije verblijven en 300.000 Hongaren in Slovakije. Deze cijfers zijn als men het goed nagaat, niet te vergelijken. Ofwel beschouwen de Hongaren een 200.000 Slovakken als Hongaren, of wel worden door Slovakijen een 2(10.000 Hongaren als Slovakken aan zien.' Hieruit blijkt hoe moeilijk het soms valt om da ethnische grenzen met de Staatsgrenzen te deen samenvallen. Dat komt omdat naast zuiver volken kundige ook economische beweegre denen een rol spelen. Hongarije eischt thans belangrijke steden," waar een meerderheid van Slovakken wonen, terwijl Slovakije zich niet tot de af stand kan besluiten, van plaatsen waar vooral Hongaren wonen, omdat zijn economie er te veel' zou onder lijden. DUITSCHE BEMIDDELING. Van een feitelijk militair optreden van Hongarije kan in geen geval sprake zijn. Tsjecho-Slovakije heeft een goed georganiseerd léger, waar aan 20 jaar voorbereid werd. De be perking van de weermacht, die aan Hongarije door het Verdrag van Tria non opgelegd werd, heeft oor gevolg dat een zeer groot aantal van de thans opgeroepen klassen. Poch klee deren, noch wapenen hebben en zelfs nog geen onderricht kregen. De mobilisatie is alleen maar een gebaar, dat echter veel kosten kan meebrengen. Wel kan Hongarije zich sterk voelen door de vriendschap van Duitschland cn Italië. Doch er is tijdens de laatste drie weken heel wat veranderd. Tsjecho-Slovakije is thans een bondgenoot geworden van Duitschland en Berlijn verklaart zelf dat die bondgenoot niet meer moet verzwakt worden, dan de zuivere eth nische eischen van Hongarije dat noodzakelijk maken. Er wordt be weerd, dat Duitschland en ook Italië, Hongarije tot meer matigheid zullen aanzetten. Voor de oplossing van l et hangen de geschil, is vooropgezet geworden, dat de vier mannen van Muenchen weer zouden bijeenkomerom in de zelfde geest een vergelijk te treffen. We meenen dat het zoover niet zal hoeven te komen en gelocven veeleer aan de stelling waarbij alleen één derde mogendheid bemiddelend zou optreden. Deze derde mogendheid is ongetwijfeld Duitschland. Het feit dat Chvalkovsky, de Tsjechc-Slovaksche Minister van Buitenlandsche Zaken, en de geioezen President van Honga rije, Daranyi, door Hitler en Von Rib- bentrop te Muenchen zijn ontvangen geworden is hier een bewijs voor. We mogen ons daarom heel spoedig aan een oplossing verwachten, doch nog altijd blijft de vraag open aan wie Sub-Karpathisch Rusland zal toe gewezen worden. Hongarije eischt het nog steeds voor zich om een gemeen schappelijke grens met Polen te be zitten, doch Tsjecho-Slovakije .tracht de bevolking te beïnvloeden opdat het binnen het land zou blij-otm. Wellicht wordt hier nog een plebisciet uitge schreven. ANDERE PROBLEMEN. Eens dat de nationaliteitenkwestie In Tsjecho-Slovakije zijn beslag zal gekregen hebben, zullen een heele reeks problemen op den voorgrond treden, waarover nu en dan proef- balonnetjes worden opgelaten, zoo de regeling van Dantzig en de Korridor van Dantzig, de koloniale kwestie, een viermogendhedenpact, de ontwape ning, de economische heropbeuring van Europa en de wereld, enz. Wat de gang van Dantzig betreft, die thans Duitschland in twee deelen splitst, zou er aan Duitschland eveneens in West-Oostelijke richting een Korridor toegestaan worden. De koloniale kwestie interesseert ons echter veel meer, omdat we er door talrijke geruchten bij betrokken worden. In den laatsten tijd is meer dan eens gesuggereerd geworden, dat Duitschland de terugvordering van zijn vooroorlogsche koloniën zou op geven, zoo het hiervoor vergoeding kreeg ten koste van Belgisch Congo of van Nederlandsch Indie of van Portugeesche bezittingen. Dat er een grond voor zulke geruchten kon zijn, zullen velen voor zekerheid genomen hebben, temeer daar ongeveer een H. EURCKEL, gouwleider van Oud-Oostenrijk, die de strijd tegen de Kerk aanhitst en steunt. jaar geleden de oude Loyd George een dergelijk voorstel langs de pers ken baar maakte. Waar er rook is, is er vuur. Het kan wel gebeuren dat door Duitschland eens voorstellen gedaan worden aan de hierboven betrokken regeeringen, doch dat daarbij alleen sprake zal zijn van pakken gelooven we niet. Er bestaat ook nog de mogelijkheid van afkoopen, maar daarvoor moet de financieele toestand van het Rijk nog heel wat verbeteren. Intusschen hëeft Berlijn do bovengenoemde ge ruchten geloochend en verklaard dat het alleen zijn vooroorlogsclie kolo niale bezittingen wenschte terug te bekomen en niets anders in de plaats daarvan. WEENEN EN KARDINAAL INNITZER. Volgende week hopen we onze "bij drage te kunnen wijden aan de grie vende incidenten te Weenen t. o. v. Kardinaal Innitzer en de Kerk in het algemeen. Ze zijn voor ons, Katholie ken, van minstens evenveel belang als vele andere internationale vraagstuk ken. (Verboden nadruk.) ROSKAM. Ecre-Voorzitter van den Boerenbond van Poperinge Ecre-Voorzitter van het Hopverbond, gewest Poperinge Lid van het Nationaal Comiteit voor de Hop; Onder-Voorzitter van het Davidsfonds te Poperinge Lid van alle Godvruchtige Genootschappen. Bovenstaande foto geeft ons daar een klaar bewijs van. Jerusalem, de hoofdstad, ligt thans volledig in handen der Arabieren die alle verdere bevoorrading der Engelschen, die er nog inwonen, willen afweren Zoo hebben ze, in de nabijheid der hoofdstad, een gansche Engelsche trein met goederenwaren aangevallen, alle waren geplunderd en de locomotief doen omstorten. t HEER Dr HENRI BRUTSAERT Geneesheer Officier in de Leopoldsorde Officier in de Koninklijke Orde van den Leeuw Officier in de Kroonorde; Officier van het Openbaar Ouderwijs in Frankrijk; Vereerd met: liet Brugerkruis van 1" Klas 1914-1918; de Bijzondere Landbouwdeco- ratie; het Gouden Eereteeken van het Nationaal Werk ter Bestrijding der Te ring; Medalie van het Nationaal Herstel; Gewezen Hoog-Koninklijke Kommissaris; Ondervoorzitter van de Vereeniging der Geneesheeren Oud-Studenten der Leuvensche Hoogeschool; Gewezen Voorzitter van den Provincieraad van Westvlaanderen Oud-Voiksvertegenwoordiger Katholiek Gemeenteraadslid; Lid van den Hoogen Kolonialen Gezondheidsraad Lid van den Beheerraad van het Prins Leopold Instituut voor Tropische Geneeskunde Eerelid der Vereeniging van Geestesgenceskunde Voorzitter van de Provinciale Commissie van het Gemeene Fonds van Westvlaanderen Voorzitter van de Commissie voor het Fonds der Meestbegaafden van het Arrondissement leper; Voorzitter van het Geneeskundig Genootschap voor leper; Voorzitter van de Kerkfabriek van St Jan oorzitter van den Beheerraad van het Sanatorium «De Lovie»; Zondag morgen liep de droeve mare door stad: Dr Brutsaert is overleden. Heer Dr Brutsaert was geboren te Po peringe op 19 Oogst 1868, uit een vroom kristen landbouwersgezin. Zijn jeugd bracht hij over te Watou, waar zijn vader Eurgemeester was. In het College te Poperinge deed hij schitte rende studies en kwam er als laureaat uit Rethorika in 1888. Na met alle onderscheiding zijn diploma van Geneesheer op de Katholieke Hooge school te Leuven te hebben bekomen, kwam hij naar Watou terug, waar hij vele jaren als bekwaam Geneesheer verbleef. Kort vóór den ooTlog werd hij naar leper geroepen ais Geneesheer in het Vrouwe lijk Geesteskrankengesticht en vertrok van daar als Geneesheer-vrijwilliger naar Brussel, bij het uitbreken van den wereld oorlog 1914-1918. Na den oorlog kwam hij naar Pope ringe en van daar ging zijn katholisk-po- letiek leven uit. Als Katholiek Volksvsrtegenwoordigsr en als Katholiek Gemeenteraadslid stond hij jaren ten dienste der Partij en ten dienste der bevolking. Werken was zijn leven, en dit bewijzen de talrijke ambten die Dr Brutsaert be kleedde, ambten die geen eere-posteil wa ren, maar wel harde werkerspasten. Als Boog-Koninkl. Kommissaris bracht hij er veel toe bij tot spoedigen herop bouw en herleving onzer streek. Het Sanatorium De Lovie is omzeg gens zijn kind. Hoeveel leed werd daar reeds verholpen? Steeds stond hij iedereen met raad en daad ter hulp. Het laatste jaar echter zagen we Heer Dr Brutsaert verminderen. Een pijnlijke ziekte ondermijnde hem. Ten volle bewust over zijn gezondheidstoestand, is hij ge storven als echt kristen. Zijn leven gaf hij voor zijn Vlaamsche volk. Zijn volk zal vcor hem bidden. De Plechtige Lijkdienst had plaats Donderdag 20 Oktober, te 11 uur, in Sint Janskerk. Een groote menigte vrienden had er ajn gehouden deze rouwpiechtigheid bij 'e wanen om te bidden tot ziellafenis van den duurbaren Overleden en hem een laatste hulde te brengen. Aan het sterfhuis werden twee lijkreden uitgesproken: eerst door Heer Emiel De Keirsgieter, in naam van den Kerkraad van St Jan, dan door Heer Jozef Vanden- berghe, van Roeselare, in naam van den Beheerraad van het Sanatorium De Lovie Traag en treurig trok de lijkstoet door de straten; de Katholieke Harmonie Ste Ceciliavorenop, gevolgd door talrijke rouwkronen, een honderdtal kostgangers van het Sanatorium, en het Geneeskun dig Korps van het Arrondissement. Nevens de lijkbaar stapten: Heer J. Vandooren, Brgemeestsr van Poperinge; Heer Dr Ch. De Wulf, afgevaardigde van 't Geneeskundig Genootschap voor leper; Heer Em. Desmytter. als Katholiek Ge meenteraadslid van Poperinge; Heer Dr Sierens, Geneesheer op het Sanatorium De Lovie In den rouwstoet merkten wij op: Z. Exc. Gouverneur Baeis vergezeld van de Heeren Vandenbsrghe, Vermeulen, Besten dige Afgevaardigden en Lommez, Griffier van het Provinciaal Bestuur. Verder merk ten we nog: Heer Verwiighen, Bestuurder aan hst Ministerie; de Heeren Schepenen Bossaert en Vancayzsele van Poperinge; Heer Missiaen, Volksvertegenwoordiger; Heer Clinckemailiie, Arrondissements- Kommissaris; Heer Simoens, Lancbouwin- genieur; de Heeren Burgemeester en Schepenen van alle omliggende gemeen ten en talrijke andere vooraanstaande personaliteiten uit de streek. Onder de offerande werden rouwgedach- tenissen uitgedeeld met foto van Heer Brutsaert en overtalrijk was het getal fa milieleden, vrienden en kennissen die ten offer gingen. Op het kerkhof werden nog twee lijkre den uitgesproken: door Hr Dr D'Hondt' van Wervik, in naam van het Geneeskun dig Genootschap van leper; door Heer Vaière Sansen, in naam der Katholieke Gemeenteraadsleden en Davidsfonds van Poperinge. (De vier lijkreden geven t ij aanstaan de week). Een groot katholiek leider is ons ont nomen. Bij God heeft hij reeds loon naar werken verkregen. Aan de diepbeproefde Echtgenoote, aan de treurende Kinderen, ook aan deze die ginder ver in het Zwarte Congoland hun jeugdig leven opofferen tot beschaving en hulp aan zooveel minbedeelden, bieden wij onze krist-ene deelneming. Aan al onze Lezers vragen wij een gebed tot ziellafenis van den duurbaren Over ledene en tot zielssterkte der in droefheid gedompelde Familie. Dr Brutsaert heeft den goeden strijd gestreden. Barmhartige Jezus, geef hem de eeuwige rust. Een grondige verschuiving van stem men hebben de laatste gemeenteverkiezin gen ons niet gebracht. Toch kan worden besloten uit deze stemming dat het volk flinke lessen heeft genomen aan de mis lukking van de «Front Populaire» van Frankrijk en meteen de extremistische partijen niet oprecht genegen is. De Katholieken mogen zich verheugen op het behalen van talrijke overwinnin gen. In verschillende steden werd de roode volstrekte meerderheid omverge worpen (zie Meenen, Moeskroen, enz.). De Concentratielijsten hebben er ook veel toe bijgebracht om socialistische of libe rale meerderheden neer te halen. Omtrent de Concentratielijsten zijn de uitslagen eenigszins verschillend. Te Me- chelen, Aalst en andere plaatsen, waar gehoopt werd de volstrekte meerderheid te bekomen, bleef deze uits'ag achterwege. Te Aalst werd zelfs verlies geboekt in zetels. Te Eekloo, waar de Katholieken sedert 50 jaar da meerderheid hadden, werden zij nu met een Concentratielijst van K. V.V., V.N.V. en Rex in de minderheid ge steld door een Liberaal-Socialistisch kar tel. In andere plaatsen bracht de Concen- trat;ielijst gcede uitslagen op, bijzonder lijk in groote gemeenten rond Antwerpen. Zoo werden door deze lijsten roode, of li berale, of rcod-liberale meerderheden om vergeworpen, namelijk te Borgerhout, te Berchem, te Schoten, enz. Wellukken van Concentratie hing veel af van plaatselijke toestanden. Geen enkele gevoelige nederlaag heeft de Katholieke Partij geleden en op vele plaatsen beeft zij haar stellingen ver sterkt. Te Gent veroverden de Katholie ken een zetel meer en ten opzichte van 1932 wonnen de Katholieken stemmen bij te Brussel, Gent en Antwerpen. Te Brugge wonnen de Katholieken een zetel bij en behielden aldus schitterend de meerderheid. Te Meenen en te Mceskroen mogen de Katholieken zich verheugen in het om verwerpen der socalisfc&che volstrekte meerderheid en te Poperinge in deze der liberale meerderheid. Te Izegem wonnen de Katholieken een zetel. Rex en V.N.V. behaalden de 3 ze tels van Burgerstrijd en de Socialisten verloren er een. Te Torhout wonnen de Katholieken 2 zetels en de Liberalen 1; de Socialisten verloren er 2 en de VI. Nat 1. Te Wervik boekten de Katholieken een schitterende overwinning. Zij wonnen 2 zetels, hebben er thans 9 op de 13, dit op Socialisten en Liberalen. Te Kortrijk wonnen de Christen Werk lieden, partij van Burgemeester Mayeur, 4 zetels. V.N.V. en Socialisten verloren er elk 1 zetel. In het Brusselsche, alsmede in Wal lonië, dient rekening gehouden dat Rex voor het eerst opkwam voor de Gemeen teverkiezingen. Tegenover 1932 verleren de Katholieken, Liberalen en Socialisten er ettelijke duizenden stemmen, die ten grooten deele naar Rex zijn gegaan, maar tegenover 1936 heelt Rex een aanzienlijk aantal stemmen verloren. Daarom werd er aldaar bij de Katholieken gevierd omdat sedert deze laatste twee jaar zooveel kie zers zijn teruggekomen naar de Katho lieke Partij. Te Antwerpen biedt zich een bijzonde ren tosstand aan. Katholieken, Socialis ten en Liberalen verloren er duizenden stemmen, en, ter aller verbazing zijn deze stemmen niet gegaan noch naar Rex noch naar V.N.V., zooals iedereen verwachtte, maar naar de lijst van zekeren Frensen, die ruim 21.909 stemmen behaalt en zes kandidaten er door haalt. Frensen haalde er meer dan 2.0CO stemmen meer dan Rex en V.N.V. samen, die dachten een schit terende overwinning te mogen boeken te Antwerpen. De stemming aldaar heeft een samengaan van Socialisten en Libe ralen, zooals voorheen, onmogelijk ge maakt. Aldaar zijn thans verkozen 13 Ka tholieken, 13 Socialisten, 8 Liberalen, 6 der lijst van Frensen, 2 Rexisten en 1 V.N.V. (die een zetel verliezen). Die Frensen is een bekend Antwerpsch figuur. De man heeft een grooten baard, js leur der van beroep, was vroeger Kommunist en Socialist, en is thans naar zijn ver klaring Technokraatt.t.z. die alles wil oplossen naar de techniek. Zijn medege kozenen zullen moeten dansen naai- zijn oordeel, verklaarde hij. In Antwerpen Is hij welbekend, waar hij rondgaat met een broodkarretje. De menschen zijn er gewoon hem des Zondags te ontmoeten, al propaganda makend voor zijn politiek. Voor wat betreft de liberale partij, deze is effenaf ineengestort. Te Leuven en te Geeraardsbergen wer den de rcod-blauwe kartels omgeworpen en te Blanker.bcrge en Heist-aan-Zee hebben de Liberalen er aan moeten ge looven. Te Roeselare bleven de Katholieken hun 12 zetels benouden. De Socialisten verloren er een ten bate van V.N.V. Te Izegem behaalden de Katholieken 10 zetels tegen 2 Socialisten, en 3 van Rex-V.N.V., waaronder als derde H. Gits. Bijna overal heeft de socialistische par tij achtesruitgebcerd. In veel piaatsen ver loren zij zetels en de meerderheid zonder dat daarvoor compensatie kwam. V.N.V. blijft omzeggens op zijn posities, er is weinig verlies noch winst te be speuren. algemeen genomen. Rex treedt als nieuweling binnen in talrijks gemeenteraden, ze.is in Schepen- coieges. Maar tegenover de laatste wet gevende verkiezingen hebben zij heel wat stemmen verloren. Te Bouillon, geboorte stad van den Rex-leider, waar zij in 1936 35 van de stemmen behaalden, is dit procent geslonken tot 10 en staan zij met duizenden stemmen beneden deze van de Katholieken en Liberalen. Kenschetsend is evenwel dat in de ste den Antwerpen, Gent, Brugge, Leuven, Brussel, Kortrijk, enz.,- Rex merkelijk meer stemmen heeft behaald dan V.N.V. Voor wat betreft de kommunistische partij, deze is overal zonde; grooten in vloed gefoleveix. De Katholieke Partij kwam schitterend uit den strijd. In West-Vlaar.deren vooral heeft de Katholieke Partij flink gewerkt. Niet al leen heeft zij er zoowel Rex als V.N.V. de 'oaan versperd, maar zij heeft roede burch ten ingebeukt en een einde gesteld aan socialistische alleenheerschappijen. Daar is reden om de vlaggen uit te steken, de lampions te branden en muziek te spelen. De Katholieke Vlaamsche Volkspartij 'heeft in dezen verkiezingsstrijd bewijs geleverd dat zij voor al de Katholieken van het Vlaamsche land de eenige poli tieke groepeering kan en moet zijn, bin nen diwelke de levensbelangen van ons volk het doelmatigst en het zuiverst ver dedigd worden. Uit deae verkiezing trekken dan ook alle Katholieken de dure les, dat hunne plaats alleen in deze partij is, en dat zij de behartiging van hunne katholieke, ekonomische. sociale en Vlaamsche be langen niet hoeven te zoeken daarbuiten. EEN PROPAGANDIST GEDOOD TE ELSENE De kiespropaganda werd, helaas, in veel plaatsen maar al te hard gevoerd, wat soms aanleiding heeft gegeven tot erge incidenten. Het ernstigste incident deed zich voor te Elsene, waar, na een schermutseling tusschen liberale en rexistische p; ,.a- gandistein. een Liberaal, zekeren Reynaert, aangehaakt werd door en auto gevoerd door een socialistische propagandiste. De ongelukkige Reynaert werd door den auto meegesleurd over een afstand van een 209-tal meter, 's Anderendaags werd de ongelukkige door een voorbijganger dood aangetroffen op straat. De autorijdster werd aangehouden. Te Boutersem werden katholieke pro pagandisten neergeslagen door Liberalen. Te Kessel-Loo hebben Socialisten een auto, gebruikt vcor liberale kiespropa ganda. vernield en den voerder een pak slagen toegediend. In zelfde gemeente be streken de roeden den zoon van een Vlaamsch Na ticalen kandidaat met verf, bekladden zijn kleederen en dienden hem een pak stokslagen toe. Te Vilvoorde werd een propagandist van het Kristen Volks blok door So cialisten gekwetst. Hc-t mandaat der nieuw gekoz;nen gaat in met 1 Januari 1939. Intusschen warden de loopende zaken door de cuie raden afgehandeld. Door de nieuwe raden dienen de Burgemeesters voorgesteld e-n Schepe nen gekozen. De Koning ba-noemt dan de Burgemeesters op voorstel van den Mi nister van Binnsnlandschs Zaken. aBa>ati&ss»sas82ssiia2£3i£ü^itr2jR9asBBB3aaBssai£it9s»&!ikiaasB« DE GEMEENTEVERKIEZINGEN IN BELGIE Zondag II. kwam alles wat beenen had cn den vereischten ouderdom xef stembus. Op foto hierboven zien we Eerste Minister Spaak zijn buiietijn ia den bezegelden koffer steken. Ook Prins Karei trok ten stembureele, en in bet optrekken naar het kantoor der Rollebeekstraat werd hij van dichtbij door een talrijke menigte gevolgd.

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1938 | | pagina 1