Drie nieuwe Zaligen Kentering isif het Vlaamsch Hatisnciiisiisi f K0ERSWENDING FRANKRIJK VREESELIJKE BRANDRAMP TE MARSEILLE vaitopeenVriftfcg De Duinen van De Panne van verkaveling gevrijwaard KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER We drukken een dag vroeger a.s. week INTERNATIONAAL OVERZICHT Ophefmakende woorden vnn Volksvertegenwoordiger Borginon lien de nationalisten af van hun "Belgïe-kapot "-politiek 11 üoïëlttbfr Grootwarenhuis en andere gebouwen in de vlammen opgegaan 75 Personen zouden er hun Seven ingelaten hebben Zi| werden aangekocht door Koning Leopold 11 NOVEMBER NOOIT MEER OORLOG! WE ZENDEN GNS BLAD DE HERDENKING VAN DEN WAPENSTILSTAND IN DE IJZERVLAKTE TE KAASKERKE ZONDAG 0 NOVEMBER 1925. «DE HALLE» Katholiek '.Veckblad van leper Bureel Botersiraat, 53, IF.PER. WEEKBLAD: 50 CENTIEMEN 6' JAAR. Hr 4% ABONNEMENTSPRIJS VOOR 1 JAAR (per post) Binnenland 25 fr. TcJjfisch Kongo 45.fr. Frankrijk 45.fr. Alle andere landen 65.fr Medew.rkets rim veranticoordeliik root hun artikels. Drukker-Uitgever: SANSEN-VANNESTE, PoperingC. Tel. Poperinge Nr 9. Postcheckrekening Nr 155.70. TARIEF VOOR BERICHTEN Kltine berichten oei resel 1.— fr 2 fr. toef. v. ber. m. srlr t. bi:r Kleine berichten (minimum 4.— fr. Anuoncc n zii- vnnrnt te hr1 '<*ti -*a i^ouwber. en Bedank (mtn.) 5.— fr. moeten tegen den Woensdag avourl Te herhalen aankondigingen: oriis oo aanvraag 'ingezonden worden. Kleine be- richten tegen den Donderdag noen. In den loop van de maand November zal zijn H. de Paus drie nieuwe heldinnen tot de eer drr altaren v:rheffen. drie stichters van kloosters, alle drie uit het Noorden van Italië en tijdgenooten in de verledens eeuw. 1. De eerbiedwaardige MARIA-JOSEPHA ROSSELLO, oudste van negen kinders, uit 8rme ouders geboren. Op r.egsntienjarigeï ouderdom was ze dienstmeid tot haar 25. In 1837 besloet zij met drie vriendinnen zich toe te wijden aan apostolaat bij jon ge dochters. Weldra begonnen zij hun re ligieus leven. Drie jaar later w M.-J. overste en de kleine congregatie groeide aan in verhouding van 25 nieuwe leden per jaar. 5?ij stierf in IgSb achterlatend 67 hulp- huizen. waarvan er ook enkele in de Mis sies zijn. Het zijn vooral scholen, kost scholen. weezenscholen en gasthuizen. Zij betrouwde vooral op den H. Jozef. In 1913 werd haar zaak van Zaligver klaring te Rorre ingediend. De bekroning zal geschieden den 6 November. 2. De eerbiedwaardige FRANCISCA- XAVIER OABRINI, die den 13 Novem ber zal zalig verklaard worden, werd ge boren in 1850, zij is de jongste van 13 kin ders. Op 22 jarigen ouderdom was ze onder wijzeres. In 1874 gaf zij les in een klein pensiennaat. God liet toe voor haar geduld en vor ming achtereenvolgens twee oversten t.e hebben die een lastig karakter hadden. In 1887 ontmoette zij te Rome de Moe der Marie van de Passie, stichteres der Pranciskaansche Missionarassen, die thans ook een groote en wijdverspreide Congre gatie vormen. In 1838 stond Paus Leo XII. haar toe hare zusters naar Amerika te zenden voor het werk ten vcordsele der Italiaansche uitwijkelingen. Met 7 religieuzen ging zij er heen. Achtmaal heeft zij den Oceaan overgestoken om er naartoe te reizen. Op den rug van een muilezel doorkruiste zij verschiller.de land' u in Zuid-Amerika, stichtte er scholen en hospitalen. Zij stichtte cok bijhuizen in Frankrijk, En geland en Spanje. Zij stierf te Chicago in 1917. Men roemde haar: r>? moeder der uitwijkelingen 3. De eerbiedwaardige MARIA-DOMI NICA MAZZARELLO die d~-n 20 Novem ber aanstaande zal zalig verklaard worden is de groote hulp geweest van den H. Don Bosco. i' Vele achtingswaardige personen heb ben mij bij herhaling gevraagd te doen voor de meisjes, wat ik met Gods genade tot nog toe voor de jongens deed», zoo sprak don Bosco. In 't jaar 1872 kwamen zeven en twintig jonge meisjes bijeen op den feestdag van den H. Franciscus van Sa'es. Zij kozen Maria Mazzarello tot al- gemeene overste met 21 stemmen var. de 27. De Zusters droegen den naam van: Dochters van Maria, hulp der christe nen Geboren in 1837 stierf zij in 1831. Bijna heel haar leven sleet zij in de omgeving van Turijn. Binst kerten tijd heeft zij veel gedaan. Ziehier hce het groot werk begon. D; reusachtige eik groeit uit een eikel. Op 15-jarigen leeftijd had ze een groepje meisjes gevormd om te bidden, het werd een kleine congregatie van kinders van Marie.. Uit dien kern greeide later de groo te congregatie van relivieusen. Don Bosco als rrenschsnkenneï, had in de Zuster Mazzarella cnóer bare nederig heid een gezond oordeel ontdekt en een volledig meesterschap over haar zelf. Het weik was begonnen met geringe middelen in de grootste armoede maar nam een spoedige uitbreiding in de Mis siën van Argentinië, Urugay, enz... Gelijk don Bcsco had deze begenadigde ziel veel verschijningenzij deed veel pro- phetieën. De groote Salesiaansche familie zal dus r.evsns haren stichter. Don Bosco, nu ook de stichteres van de vrouwelijke afdseling vereeren en aanroepen. De landen maken kanons, de Paus maakt heiligen. A. B. 131 Woensdag 2G October 11. heeft de Heer Borginon, V.N.V. kamerlid, eene redevoering gehouden op de stichting van de Brusselsche afdeeling van het Kath. VI. Oud-Hoogstudentenverbond. «De Gazet schrijft hierover als volgt: Deze redevoering is zeer belangrijk en duidt op een werkelijke kentering bij iemand die steeds een belangrijke rol heeft gespeeld in het Vlaamsch- Nationalisme, en die, laten wij het niet vergeten, de voorzitter is van de V.N.V.-kamergroep. Men weet dat de toetreding tot het V.N.V. van den Heer Borginon van korten datum is, en slechts is geschied ha lange aarzeling en zeker niet uit volle overtuiging. Dit wordt bekrachtigd, wanneer men zijne redevoering van Woensdag leest. De titel was: De accoorden van München en de gevolgen er van voor Europa en voor de Vlaamsch-natio- nale positie Wij kunnen niet beter doen dan onze lezers toe te laten een oordeel over de werkelijk verbluffende verkla ringen te vormen, dan eenige uittrek sels mee te deelen, ontleend aan «De Courant «Tot TÓór München kwam het gevaar eerder van Fransche zijde, zegde de Heer Borginon; sedert is de toestand omge keerd en is er reden om te denken, dat het gevaar van Duitsche zijde grooter is dan dit van Fransche zijde, alhoewel dit laatste gevaar blijft voortbestaan. De toestand voor om, Vlamingen, ic zoo, dat wij met de Walen op dezelfde boot varen. Bij een evaipuntyie ovu.-rom- peling zijn Vlaanderen ;rt waarschijnlijk ook Nederland niet van elkander C3i te scheiden, daar de noodzakelijkheden van een modernen oorlog de ontplooiing op een breed front van de legers vereischen. Wij moeten de konsekwenties van dezen toestand aanvaarden. De kans voor Belgie om Vlaanderen te doen vechten voor po litieke doeleinden, die niet met Vlaamsche belangen zouden te verzoenen zijn, is on eindig veel geringer dan in 1914. Indien de Belgische politiek onder Vlaamschen impuls verder Noordwaarts wordt gedre ven, is de kans voor samenwerking met Nederland groot. Indien de vraag ot Bel gie rekening wil houden met de Vlaam sche werkelijkheid gunstig kan beant woord worden, brengt dit mede, dat het Vlaamsch-nationalisme jich niet a priori en absoluut anti-staatsch kan blijven too- nen. Samenwerking met Nederland is alleen mogelijk, indien wij een sourdine zetten op alle totalitaire grootspraak, waaraan de Nederlandsche mentaliteit een hekel heeft. De rechtsche weg voor samenwer king met Nederland loopt over Belgie en niet er tegen... Nochtans ben ik geen Dinaso, ik ben tegen deze beweging ge kant, omdat zij het voiksche beginsel, dat in de Vlaamsche traditie ligt, ver loochent. De Dinaso - opvatting is een louter Staatsche constructie, het is een fascis tische opvatting, die de negatie is van de traditie der Nederlanden. De herziening van het Vlaamsch-natio- naal standpunt hangt af van de koers wijziging van de Belgische politiek. De Vlaamsche intellectueelen mogen niet lan ger verplicht worden hun beste krachten te verspillen aan de beveiliging van de cultureele belangen. Deze taak behoort tot de rol van den Staat. Deze moet de dualiteiten van de Belgische bevolking erkennen onder welken vorm ook. Wij verlangen, dat de eigen Vlaamsche aan gelegenheden door eigen Vlaamsche men- schen worden beredderd; dat het Vlaam sche ambtenarendom in Vlaamsche han den beruste. Voor gemeenschappelijke aangelegenheden, zooals de militaire en buitenlandsche politiek moet een propor- tioneele verdeeling der invloeden doorge voerd worden. Bij de Brusselaars mag geen drukking uitgeoefend worden; de Brusselaar moet vrij mogen kiezen voor ten van beide gemeenschappen Wij ver dachten echter, dat vele elaars zich tot het Vlamingschap zullen bekennen. De Brusselaars moeten hun rechtmatig aandeel hebben in het Staatsbeleid... Een harde en gevaarlijke toekomst ligt voor ons. Indien wij echter alle kleinmoedig heid en onwerkelijkheid weten te over winnen, zuilen wij ons door alle moeilijk heden weten heen te slaan. Wanneer men bovenstaande leest, dan moet men vaststellen, dat de toon heel wat anders klinkt dan we van V.N.V.-zijde gewoon zijn. Van het oogenblik dat het V.N.V. zijn anti-Belgische houding laat va ren en het kan dat onmogelijk nog langer volhouden zonder bij het Vlaamsche volk alle crediet te ver liezen; Van het oogenblik, dat het zijn to talitaire strekking laat varen en ook deze heeft geen crediet bij ons volk dan zal de onbevooroordeelde lezer toegeven, dat het V.N.V. werke lijk alle bestaansreden verloren heeft. Het kan niet anders dan iederen Vlaming verheugen, de zwenking in dien zin van Mter Borginon vast te stellen, en alles laat dan ook voorzien, dat hij reeds heel wat dichter is ge komen op den weg tot eene werke lijke concentratie dan de aanklevers van de concentratiemystiek a tout et a travers vermoeden. Het is niets anders dan het door dringen van de schreeuwende reali teiten tot de meest verstandigen van het V.N.V. In het belang van land en van volk, dient dit met blijdschap aangestipt. A IN HEEL DE PERS wordt die redevoering natuurlijk druk besproken. Bij de Nationalisten schijnt er ver warring. In hun blad Volk en Staatschrijft de leider Staf De Ciercq dat er niets aan hun politiek is veranderd en dat de rede van Heer Borginon er ook niets aan verandert. Het is echter een publiek geheim dat Meester Borginon net ieiderscnap van Heer De Ciercq sedert lang oeu is, er niet veei naar luistert, en ook zijn aannangers heeft. We moeten dus wachten en zien, en met «Het Kortrijksche Volk» zeg gen wij; «Met vreugde begroeten wij deze verstandige en gematigde taal die re kenschap houdt van ae werkelijkhe den en zeer weinig afwijkt van de stellingen die ook in den schoot van de K.V.V., den Katholieken Vlaam schen Landsbond en elders verdedigd worden. Up dien grondslag kan een gemeen schappelijk programma gebouwd wor den, dat ae concentratie mogelijk maakt van de geesten en gedachten in den dienst van de Katholieke vlaamsche volksgemeenschap. Daar door vallen alle principieele bezwaren tegen concentratie. j.laar zal het V-N.V. volgen? (Zie verder commentaar op 2* blad). HiseiiiiHiiaiiMigaEiiii Wij hebben het genoegen te meiden dat Zijne Eminentie Kardinaal Van Koey, Aartsbisschop van Meehelen, goed gevon- ucn heeft de toelating te verleenen, om vieesch tc gebruiken, aan de leden van het Verbond V.O S. cn hun familie, die zullen deelnemen aan de teerfeesten welke op Vrijdag II November a.s. door de V. O. Sjscn-afdceiingen zullen ingericht worden. BESLUIT: Algemeene toelating in alle bisdommen van het Vlaamsche land, «on der uitzondering! HET CONGRES DER RADIKAAL- SOCIALISTEN. Muenchen beteekent een definitief punt in de geschiedenis van Europa en van de wereld. Het bakent een tijdperk af; de periode van de heer schappij der na-oorlogsche vredes verdragen. Deze zijn thans grooten- deels onttakeld om plaats te ruimen voor nieuwe princiepen, die het na tionaal en internationaal leven langs andere banen zullen leiden. De cyclonen en tyfonen, die met deze politieke windver ander ing ge paard gegaan zijn, hebben vooral Frankrijk geteisterd. Onze zuiderbuur heeft na bijna twintig jaar, de hege monie op het vasieland gevoerd te hebben, zich van het voorplan zien verdringen door de as Rome-Berlijn. Op nationaal gebied is de beproeving niet minder groot geweest. Het expe riment van het Volksfront heeft dit rijke land, op de rand van een eco nomische ramp en van de burger oorlog gebracht. Muenchen heeft ook voor de Fran- HEER DALADIER, de Fransche Ministerpresident, die het Congres der Radikaal Socialistische Partij, te Marseille gehouden, voorzat. schen de oogen geopend. Geen stap meer verder in de tot nu toe gevolg de richting, luidt het allerwegen. Rechtsomkeer! Geen Volksfront meer. Afbreken met de communisten. Alle handen aan het werk voor liet eco nomisch en financieel herstel van Frankrijk. Zoo klinken ongeveer de leuzen, dis uitgesproken werden op het laatste congres van de Radikaal- Socialistische partij, dat verleden week te Marseille gehouden werd en waaraan een belangrijke fractie van de huidige regeering, onder de lei ding van Ministerpresident Daladier deelnam. DE REDE VAN DALADIER. Vooral de rede door Daladier uitge sproken, heeft heel wat geopenbaard van de veranderingen, die thans in Frankrijk op til zijn. Eerst en vooral heeft de Eerste Minister zijn houding op de bijeenkomst van Muenchen willen rechtvaardigen en wel omdat deze houding het voorwerp is geweest van kritiek, voornamelijk uit de com- munistischen hoek. Ik heb in volledige zelfstandigheid, zonder de minste invloed van dwang gehandeld, beweert hij, want ware mij een oplossing ortdcr vorm van een ultimatum opgedrongen geweest, ik zou onmiddellijk naar Parijs te ruggekeerd zijn om het verzet te or ganiseer en. Er zijn groote offers ge bracht geworden, maar zelfs deze van Tsjecho-Slovakije ivas te verkiezen boven de verliezen die zouden geleden wordendoor een oorlog. Verder wijst hij op de stelselmatige campagne van de communistische partij, die het prestige van de regee ring ondermijnd heeft en die slechts één uitgesproken doel kende, de oor log te ontketenen. Frankrijk heeft niet gecapituleerd te Muenchen. Het heeft zijn veiligheid en de onschend baarheid van zijn vasielandsgrenzen gewaarborgd. Voortaan zal Frankrijk trachten de oude vriendschappen in Midden-Euro pa te handhaven en loyaal samen te werken met Duitschluid en Italië. Verder zal het zijn internationale po litiek hoofdzaklijk stetnen op Enge land. Het is wel eigenaarcig, dat steeds de vriendschap met de Midden-Euro- peesche kleine landen, door eender welke Fransche Ministerpresident aangehaald wordt. In het verleden heeft Frankrijk zijn hegemoniale po litiek gesteund op de vriendschappen. Doch ook nu dat geheel Midden- Europa, ook Tsjecho-Slovakije, rond de as Rome-Berlijn graviteert, moet het Fransche publiek aan de oude vriendschappen herinnerd worden. Dat moet wel een zeer gevoelige plek zijn in de buitenlandsche politiek van Frankrijk. Verheugend mag anderzijds het standpunt van Daladier ten overstaan van Duitschland geheeten worden, waar hij zegt dat hij te Muenchen den indruk gekregen heeft dat trots de groote moeilijkheden de twee vol keren, wederzijdsche achting kunnen voelen, dat een oorlog nooit een op lossing is en dat door een loyale ver standhouding het mogelijk is alle vraagstukken te regelen. En onder die vraagstukken is zeker ook wel het koloniale vraagstuk begrepen. Wij ge- looven dat het reeds bij voorbaat te Muenchen geregeld werd en dat Frankrijk de Duitsche vooroorlogsche koloniën zal terug schenken. Daladier heeft immers uitdrukkelijk gezegd, zooals hierboven aangehaald dat te Muenchen zijn vastelandsgrenzen ge- icaarborgd loerden. Vastelandsgren zen, dus niet koloniale grenzen. DE FINANCIEELE EN ECONOMISCHE SANEERING Uit dezelfde rede en ook uit deze van Marchandeau, Mini-ter van Fi nanciën, blijkt in welke hachelijke toestand de begrooting zich bevindt. Deze voorziet voor 1939, 102 milliard schulden en slechts 65 milliard inkom sten. De oorzaken hiervoor worden impliciet meegedeeld, daar waar de redmiddelen worden voorzien. Het zijn eenerzijds de geweldige lasten die de de privaateigendom een steeds stren gere controle en een almaardoor die per ingrijpen van de staat in het productieleven voorziet. De Franschen schijnen schrik te hebben voor dit woord, geleide economie, of de regee- ringsleiders vreezen voor reactie bij het volk. Want niet aan geleide eco nomie zal gedaan wórden, maar wel aan georienteerde economie. Als we nu goed nagaan wat Minister Gentin hiermee bedoelt, dan blijkt dat ge orienteerde economie eigenlijk maar een vorm is van geleide economie, zoodat men hier door het invoeren van een nieuw woord getracht heeft kitteloorigheid te vermijden. In werkelijkheid beteekent het stel sel verhooging van de werkelijke ar beidsprestatie en van de werkelijke rijkdom van het land en hiermee volgt Frankrijk het Duitsche voorbeeld. (Verboden nadruk.) ROSKAM. tiaaaaHaiisaESHaasjssssaasassssHs sazsessgaagiiBBzaBsasEassaBaasap schatkist op zich genomen heeft tijdens het volksfrontregime, onder vorm van overdreven bureaucratiseering post jes voor partijvriendjes) en de sociale vergoedingen, die ingevoerd werden zonder rekening te houden met de crisistoestand. Anderzijds zijn de in- komsten verminderd doordat de voort- brengst van het land verminderd is. Hieraan heeft zeker de crisis schuld, maar ook de sociale anarchie die het Volksfront meegebracht heeft onder vorm van stakingen en fabrieksbe- zettingen en die een geest geschapen heeft, die de arbeiders maar steeds meer doet eischen voor steeds minder werk. De logische redmiddelen liggen voor de hand. De lasten moeten vermin derd worden en de voortbrengst moet opgedreven worden. GEORIENTEERDE ECONOMIE. Om dit laatste te bereiken moet stelselmatig en planmatig geicerkt worden. De tijdsontwikkeling heeft hiervoor een middel gevonden: de geleide economie, die mits behoud van HEER MARCHANDEAU, de oud-Franschc Minister van Financiën, die op het Radikaal-Socialistisch Congres te Marseille een doorslaggevende rede uit sprak. Naderhand veranderde hij van por tefeuille met Minister Renaud en werd Minister van Justitie. De Cartebièr?, tis hoofdstraat van Mar seille, weg, die ui;mondt op zee cn waar rond het bijna gansche leven tier twee de Ftanscne s.ad draait, is het tconeel geworden van een zware vr?;selijke orar.dramp. Denderaagnamiddag 27 Oktober, brak plots brand uit in de gTOOte magazijnen Nouvenes Galeries de Paris», wijl het ganscne personeel aan het werk was en een talrij.c publiek aan ïnzoopsn ceed. Het vuur cmsc^nd, uit v.e.kc oorzaak is nog niet kj-maakt, op tie cerae verdie ping, in hst gedeelte waar wegkUede.i versieringswerken aan het uitvoeren wa ren. Het nam een bijzonder snelle uit breiding, en was bijzonder li.ais een loo pend vuurtje langs de stekingen en het iairpapier cat er aanwezig was. In enkele oogir-Dlisken stond het bijna gansche gebouw in lichte laaie. De groote »rap stond in vuur en vlam en de iieden die op de verdiepingen waren vochten om een plaatsje te vinnen in de liften, wat voor velen een gewissen dood is geworden, een lift bleef steken wegens overlading .uïstntt.-e ..p.ri,..i cn aken wer den er levend verbrand wijl een andere te pletter neerstortte. Lr heerschte aen ware paniek. Het volk dat beneden was vertrapte degenen die het ongeluk hadden te vallen bij het naar juiten dr.ngen. Vrouwen en meisjes die op de verdiepingen waren en allen weg af gesneden zagen riepen vruchteloos om nulp coor tie vensters en wanneer geen redding voor hen kwam opdagen deden zij den sprong naai- beneden, zelfs van het ï- veldiep, c.,K-nen wercen aldus gedood, anderen zeer erg gekwetst. Velen zouden echter levend verorand worden in den vuu-poei. (Vervolg fr blad.) Gezien op 11 November de post pesloten is en dien flag de bladen dus niet kunnen verzonden worden, zien wij ons verplicht aanstaande week een dag vroeger te drukken, en onze bladwv DONDERDAG AVOND NAAR DE POST TE DRAGEN. Al onze inzendt rs verzoeken wij dus hun bijdragen zoo vroeg mogelijk te zenden, in ieder geval vóór Woensdag avond. Aankondigingen móeten binnen zijn vóór Woensdag mid.laq cn. kleine berichten vóór Donderdag middag. !aiN19HHBailB3IIBBH3iAaHB&l31IHBBaaa3aiaa51'9£2aH88Z39EB Dank zij het optreden van Koning Leo pold III. zijn da duinen rond Da Panne van verdwijning gevrijwaard. Wij hadden reeds vroeger gehoord dat cr eene groep van duinenliel'htbbinéenvooraan staand? personaliteiten uit de wereld van handel en financiën, was gevormd met het inzicht de bedreigde duinen aan te koopan en d?ze dan Vorst ten geschenke te bieden. Het is evenwel bij het nieuws dezsr vorming gebleven... Ook de Staat heeft dat denvein willen aankoopan op het Urbanisatiefonds, ten einde er een geklasseerdlandschap van te maken: cok deze cnder-iandelir,- gen rijn echter niet tot liet gewenscht? deel doorgedreven. En nochtans, sinds lang liebben cie vrienden van die heerlijke brekke natuu" aangedrongen op de noodzakelijke be scherming van die heerlijke duinen tegen de grondspeculateurs, die dat natuur schoon wilden verwoesten om er een nieu we villa-wijk van t? maken. Verleden jaar hebben wij hier eeii nood kreet in dien zin en can oprcep tot steun en bescherming geslaakt, wanneer er kwestie was van verkavelingonzer duinen, waarvan niet min dan 80 erfge namen hun deel zouden krijgen. Er was 2ielfs sprake, zegde men toen, te vragen dat die afzichtelijke dijk, die van Oostende tot tegen Nleuwpoort loopt*, en die met zijn kunstmatig Uitzicht de gelukkige een heid van strand en duinen schendt, zou verlengen tot Bray-Dunes, op Fransch grondgebied dus. In Amerika en in Engeland hadden de officieele machten zonder dralen hun ■stop!» geroepen tot de vandalen: daar heeft men zoovele natuurlijke parken ge schapen. dat er niet dient aan getwijfeld of de duinen van De Panne waren al lang geklasseerd geworden... indien ze maar in den omtrek van Scarborough of Boston hadden gelegen. Het is dus ten slotte niemand minder dan de Koning zelve, die het krachtige en doeltreffende voorbeeld heeft gesteld tot bescherming en redding van dat gave stuk natuurschoon: Hem weze hier dan ook innige hulde gebracht voor dat edele werk en dank gezegd in name van alle natuur- en schoonheidsminnaars. Want het staat buiten kijf dat de duinen rond De Panne in de breedste mate bijdragen tot de toeristische aantrekkelijkheid van dat gedeelte onzer Vlaamsche kust. HET GESCHENK VAN NAPOLEON Dit vorstelijk gebaar is overigens slechts het natuurlijke uitvloeisel van de vorste lijke belangstelling voor dat weelderig- wilde hoekje van onzen vadergrond: De Panne was steeds de geliefkoosde bad plaats van wijlen Koning Albert en laatst nog vernamen wij dat ook Koning Leo pold besloten had daar regelmatig eiken zomer een tijdje te gaan verblijven. Aan dat gewest zijn overigens ook zoo veel belangrijke historische herinneringen verbonden, welke destijds door bevoegde opzoekers werden gezant en bijeengegaard. Onder deze dokumenten, die ten prijze van zooveel studie en inspanningen wer- de verkregen en verzameld, zijn er die betrekking hebben op de geschiedenis der duinen, zoo wild en zoo indrukwekkend, maar tevens zoo schilderachtig. Men zou de duinen, die zich uitstrekken van De Panne tot de Fransche grens, en die een der heerlijkste juweelen vormen op gebied van natuurlijke schoonheid van België, dan ook wel als historischmogen be titelen. Zij beslaan eene oppervlakte van zoowat 600 hectaren. Dat uitgestrekte do mein werd door Napoleon Bonaparte in vollen eigendom geschonken aan generaal Dubois, als belooning voor zijne schitte rende wapenfeiten. Maar de generaal scheen met die barre uitgestrektheid al niet danig veel opgezet, en hij verhaastte zich dan ook die te gelde te maken, door ze voor 12.000 fr. te verkoopen aan wijlen P. Bortier, den schepper van de ga lerijen ofte glazen stratente Brussel, die thans nog zijn naam dragen: Ga leries Bortier». Langen tijd heeft die zee van zand haar zelfde verwilderd uitzioht behouden en haar zelfden indruk van verlatenheid geboden. Bortier heeft er evenwel eene soort kweekerij aangelegd van boomen, en deze staan nog kloek en struisch, glan zend van levenslust, recht, ondanks de kleine eeuw die zij torscfaen en de menig vuldige stormen, welke van uit den zee kolk tegen hen opbonkten Nadien werden die kweekerij-pogir.gen voortgezet name lijk door den Heer Maurice Calmeyn, welk? die bekoorlijke basschen aanlegde langs weerszijden de baan De Panne— AdinkerkeDuinhoek, over eene opper vlakte van 69 hectaren. Daar staan eiken, populieren, berken en esschen, ook ail# soorten van dennen- en spa rre boo men, heesters van allen aard, HET GROOTE GEVAAR Zooals we hocger zegden, dreigde dat indrukwekkend ensemble nu gansch ver* splinterd en verkaveld te worden, doordat de erfgenamen van den laatsten bezitter, 87 in getal, hun toevlucht gingen nemefi tot een openbare verkooping om elk zijl) paartte bekomen langs dezen weg, daar zelfs de hoogste rechtbanken van het land geen anderen uitweg tot verdeeling had den gevonden. Men zal zich herinneren hoe wij fiie? vóór enkele maanden tegen deze openbar# verkooping hebben gewaarschuwd, welke vast en zeker den ondergang moest be werken van dit on vergelijke natuurschoon: de meeste van die erfgenamen immers zouden wel de brui geven aan natuur en schoonheid, om het lapje grond dat hun was ten deele gevallen als bouwgrond voor villa's of hotels zooveel mogelijk te doen opbrengen. Aanstonds waren weliswaar langs alle zijden protestkreten geslaakt en waren er komiteiten gesticht ooi die verwoesting te voorkomen. Niet alleen van toeristische zijde werd bijgesprongen, niet alleen van artistieken kant werd op het vandalisti sche van het ontwerp gewezen, ook van wetenschappelijken kant kwam men in verzet en werden de merkwaardige ar cheologische ontdekkingen ingeroepen, gedaan door de Heeren Donny, de Hoë, ftahir, Loppens, e.a. en welke immers be wezen dat reeds in het Romeinsche tijd perk de duinen van De Panne waren be- wooncf Maar, zooals we hooger 'zegden, al tli# protesten leken stemmen ln de woestijn; al die komiteiten arbeidden in den wind, omdat men steeds op den grooten strui kelblok stootte: het gebrek aan geld om zelve tot den aankoop over te gaan. en dat heerlijke gewest te belioud-n voor het algemeen belangen het te ont trekken aan den drang van het persoon lijke belang». WORDT DE DROOM NU WERKELIJKHEID? Het was de drocm een gemeenschappe lijk fonds te stichten waar Staat, de pro vinciën, de groote steden, de grccte onder wijsgestichten en de groote schoolwerken zouden to? bijdragen ten eind? deze dui nenreeks te behouden en in te richten tot gezondheidskuurplaats voor de schoolkin deren van het gansche land. Daar was het de gedroomde plaats om openlucht-scho len op te richten, ten voordeele der zwak ke kinderen, terwijl de duinen zelve en de zee een groot deel van het jaar voor de verlofgangers eene onuitputtelijke bron van kracht en gezondheid zouden vermen. De adultsn, die de dolle vermaken van dancing en palace graag prijsgeven voor natuurgenot en hartsverheffing door vrede en schoonheid, zouden hier even' 'ns ruimschoots hun gading vinden. Daar is nu zoo plots en onverwacht, wanneer velen reeds begonnen te vreezen dat er niets meer aan te doen was en het verkavelingswerk zou worden doorge dreven, het verheugend nieuws gekomen dat dank zij Koning Leopold, de duinen van De Panne alvast behouden blijven; nu volgt ongetwijfeld wel spoedig eene mededeeling omtrent de beschikking, welke men er heeft voor bedacht, terwijl in de eerste plaats het nieuws moet wor den afgekondigd dat deze strook wel en degelijk als onaantastbaar door de Ko ninklijke Commissie van Land- en Steden schoon is geklasseerd gewerden, om tegen alle mogelijke verrassing vanwege de mollen en vandalen te zijn gewapend, daar deze thans wel zijn verslagen, maar zich mogelijks niet te onder geven voor goed, doch zinnen op weerwraak in hun teleurgestelde hebzucht, de hoor mach ten in het land ten spijt... Uit »Het Nieuwsblad -, O. Steghers. IBBBBIKBSBBBB2I3IB9BB3B3SBBB3I EEN ALGEMEEN ZICHT OP DE ERANDENDE GEBOUWEN WAARVAN IN DETAIL ALLE VERDERE VERKLARING IN BOVENSTAANDE UITLEG GEGEVEN WORDT. Die hartekreet, Na smarteleed, Uit jubeling geboren; Vóór twintig jaar Ten IJz«r, daar Bij 't vroegste vredegloren.., 't Is uit voor goed In slijk en bloed, verguisd, verbeest, te wroeten!... Die hebt gestreên En diep geleên, Gij, zuit getuigen moeten: Is de oorelog niet 't valsch bedrog van moordenaren samen??? Die 't machtsgeweld Uit jacht naar geld tot wreede rampen pramen??? Een andre blik Op oorlogsschrik Werd vóór een maand gegeven! Is 't nu gedaan???... De tijd dringt aan: Het nieuw geslacht wil leven!!... Geen oorlog meer De naaste keer!!! Ais zij, die vóórbereiden het helsche plan, Zoo man voor man Eens zelve moesten strijden!!! Popcringe, I Nov.'38. KAREL CAENEN. 3BaB»ifift>iaaiiE:aaa«iai!uiG!at3d£ci<*M<( HEET GE OOIT EEN GOED WOORDJE GEDAAN OM EEN EN ANDER KENNIS AAN IE ZETTEN TOT UET ABONNEE- REN OP DIT BLAD. in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wia ons zendt in postzegels of stort op post- checkrekening 1 S5.7U van V. Sansen-Van- nette, Drukker, Poperinge, de som van 2 FRANK. Voor het Buitenland zende men ons per Internationaal Postmandast: Uit Frankrijk: ó,75 fr» (Belg. geld)» Uit Amerika: 10,00 fr. (Belg. geld)» mflHHfllt3££9SS3B8BkZflB3BIH De Crypt van zertoren te Raas- kerke (Diksmuide) zaï, evenals alle ja* ren. kosteloos toegankelijk zijn voor ieder* een op Vrijdag 11 November, herdenking van den Wapenstilstand. Dit jaar zal deze 20* herdenking van den Wapenstilstand gepaar.? gaan niet de onthulling van een gedenksteen aan deit geest der 1 ercerd'. Septemberdagen van dit jaa«", tijdens dewelke de zucht naar vrede cn de nooit-meer-oorlogs-wi! van de volkeren zoo eensgezind tot uiting kwam. Bij de onthulling van deze gedenksteen zal de Heer Uerrnain Lefevcr, algemeen voorzitter der V.O.S. en bestuurs.id van het Bedevaartcomite, namens tic Ijzerbe devaart het woord voeren De plechtigheid wordt ingeleul door eene Herdenkingsm.s in de kerk van Uaaskcrke te 10 uur, waarna optocht naar den Ijzer- toren waar te 11 uur de \V a v as.ilstand, onder het luiden van N pRchtig herdacht wordt.

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1938 | | pagina 1