wilt gif
genezen
OP EEN VISCHBAK naar IJSLAND
mÊÈÈÊÈËËËMÊÈm
Een 35-tal geraanttesa on!M3
te ioereiseiielQ
Voedt Uw huid *s nachts met PuroS
Wem ¥ijj«sn<S... S©3 Klant I
Verstopten
Wi® Gras per postkaorö
LEERRIJKE REPORTAGE
De Vischbak en De Bemanning
Ill OnS Lond Eerste Communie van Prins Boudewijn, Hertog van Brabant
IN DE KAMER
Duïtsche en Fransche soldaten
door JEF VAN WYNSBERGHB
DE VLAMINGEN EN DE
KON. MILITAIRE SCHOOL
Sïaap Uw verkoudheid weg met Dampo
(VERVOLG)
DE RADIO'S
Volgens schatting zal de opbrengst der
radio-taksen voor het jaar 1939 het ko
kette sommetje van 89.193.000 fr. bedra
gen, tegen 62.100.000 fr. dit jaar. Er wordt
dus een meerder-opbrengst voorzien van
meer dan 27 millloen. De verhooging van
de taks is daarop natuurlijk van invloed.
Op het einde van dit jaar berekent
men voor ons land een 1.115.000 posten.
Dit cijfer geeft een gedacht van de popu
lariteit van de radio in België.
ROODE VRIJWILLIGERS UIT
SPANJE TERUGGEKEERD
Zaterdagavond, 19 November 11., kwam
te Brussel-Zuid een trein toe met roode
Marxistische vrijwilligers die terugkwa
men van den burgeroorlog in Spanje. Veel
Socialisten en Kommunisten wachtten
den trein af. De mannen werden door de
Marxistische menigte begroet met gebalde
vuisten en oproerige kreten. M. en Mevr.
Vand-ervelde en andere lieden van zijn
kliek waren aanwezig.
Bij de aankomst van den trein riepen
de jonge mannen uitbundig, vol blijd
schap cm terug te zijn. Uit den trein
stapten Brunfaut, Relecom, alsook Mej.
Huysmans, dochter van dien Burgemeester
van Antwerpen, die de mannen aan de
Spaansche grens waren gaan afhalen.
Er waren 283 vrijwilligers terug mee.
Allen waren in burgerkleedij. Vijf der
mannen brachten een Spaansche vrouw
mee.
Op de vraag of ze blij waren terug te
zijn, verklaarden zij in der haast na
tuurlijk», wijl enkelen voorzichtig bij
voegden dat zij liever gebleven waren tot
de eindoverwinning.
De mannen hadden op allerlei fronten
gevochten en bij hun vertrek kreeg een
ieder hunner 300 Fransche frank mede.
In een Marxistisch lokaal werd daarna
een roode meeting gehouden, voorgezeten
door de patron Vandervelde, en waar
aan Socialisten en Kommunisten deel
namen. Bij de spreekbeurten, gehouden
door Belgische roode voormannen, steeg
herhaaldelijk gedempte rumoer op in de
zaal en harde woorden moesten geuit
worden om stilte verkrijgen.
In het Socialistisch Volkshuis werd in
den avond de terugkecrende mannen dan
nog een banketaangeboden.
DE VORMING
VAN SCHEPENCOLLEGES
Te Antwerpen werd thans een akkoord
bereikt tusschen Socialisten, Katholieken
en Liberalen, en het Bestuursakkoord
werd reeds onderteekend. De Socialisten
krijgen de burgemeesterszetel en twee
plaatsen van schepen, de Katholieken drie
zetels van schepen en de Liberalen twee.
Volledige schoolgelijkheid wordt gewaar
borgd.
Te Meenen werd eveneens een akkoord
bereikt tusschen Katholieken en Libe
ralen.
MOND- EN KLAUWZEER
In de Oostelijke provincies van het land
valt een vertraging van de uitbreiding
van het mond- en klauwzeer vast te stel
len gedurende de week van 14 tot 20 No
vember. Elders is er weinig verandering.
Hieronder de getallen per provincie,
met tusschen haakjes die der vorige week:
Nieuwe
Aantal
haarden;
gemeenten
Antwerpen
53 (80)
32
(35)
Brabant
50 (51)
41
(45)
West-Vlaanderen
283 (290)
99
(81)
Oost-Vlaamderen
150 (156)
80
(68)
Henegouwen
41 (31)
34
(27)
Luik
343 (448)
126
(126)
Limburg
79 (100)
47
(57)
Luxemburg
154 (185)
53
(44)
Namen
36 (41)
23
(31)
1189 (1388)
535
(515)
DE VLUCHT DER DUITSCHE JODEN
In de Kamer werd Dinsdag 11. het
vluchtelingenvraagstuk besproken, naar
aan leiding van de massa Duitsche Joden
die hun land willen ontvluchten en die
ten deele ons land trachten binnen te
dringen.
Mevr. Blu-me, Socialiste, stelde de Duit
sche wreedheden tegenover de Joden aan
DE JONGSTE FOTOS ONZER KONINGSKINDEREN
Van linies naar rechts: Prins Albert, Prinses Josephine-Charlotte cn Prins Boudewijn.
de kaak en vroeg dat al het mogelijke zou
gedaan worden om de Duitsche-Joodsche
vluchtelingen te helpsn.
Hear Pholien, Minister van Justitie, be
toogde dat dé vluchtelingenkwestie met
bezorgdheid wordt gevolgd. België tracht
al het mogelijke te doen op internatio
naal en humanitair gebied.
In Oogst reeds kwamen 1.250 vreemde
lingen ons land binnen, lieden van wier
verleden men niets afwist. Allen kwamen
uit Duitschland. Van dan af werd besloten
a' de vreemdelingen die over onze gren
zen kwamen zonder geldige papieren uit
te drijven. Alsdan was noch sprake van
Sudeten vraagstuk, noch van andere ge
beurtenissen die zich in Duitschland zou
den voordoen.
Van terugdrijving zal afgezien worden
zoo de openbare orde zulks zal toelaten.
Joodsche vluchtelingen werden onder
gebracht te Merksplas en Marneffe. Toe
lating werd gegeven om 250 kinderen van
Duitsche Joden op te nemen, ten titel van
proef, van begin. België treedt het minst
streng op van al de West-Europsesche
landen en is bereid deel te nemen aan
elke internationale actie ten voordeele der
vluchtelingen.
H. du Bus de Warnaffe schandvlekte op
zijn beurt de Duitsche anti-Joodsche uit
spattingen, maar een massa-inwijking van
Duitsche Joden ls een werkelijk gevaar
voor ons land en Brussel en Antwerpen
worden overstroomd. Te Aarlen en Spa
zijn reeds relletjes geweest. Ontelbare Jo
den doen onze nerin-gdoeners een onrecht
vaardige concurrentie aan. De nationale
ekonomie mag niet in gevaar worden ge
bracht. Het hart, maar ook de rede moet
spreken in het vluchtelingenvraagstuk.
Vervolgens bestempelde H. Max, Libe
raal, de gebeurtenissen ln Duitschland
tegen de Joden als een vernedering voor
de menschheld en een achteruitgang van
eeuwen in de beschaving. Er moet worden
bijgedragen tot het herstel van het ge
pleegd onrecht.
H. Horward, Rexist, verklaart eveneens
de Duitsche Jodenvervolging te schand
vlekken,- maar het vluchtelingenvraagstuk
mag geen kiesmanoeuver worden.
Heer Romsée, VI. Nat., stelt vast dat
België een veel te klein land is om iets
voor de Duitsche Joden te doen. Slechts
de groote landen kunnen zulks doen. De
verdediging der Joden wordt hier het
meest gevoerd door lieden die nooit het
minst protesteerden tegen de kerkvervol
gingen in Rusland, Mexiko en Spanje.
Menschelijkheid en gastvrijheid is goed,
maar de verantwoordelijkheid tegenover
de eigen volksgemeenschap moet op den
voorgrond blijven.
HET INDEXCIJFER MET
DRIE PUNTEN GESTEGEN
Op 15 November bedroeg het indexcijfer
voor ons land 772 tegen 769 voor de maand
October.
HET CONGRES VAN HET
KATHOLIEK BLOK
Het Directorium van het Katholiek
Blok vergaderde Dond-e-r-da "namiddag on
der voorzitterschap van den Beer Hoyois.
De Heer Verbist had zich laten veront
schuldigen.
De vergadering was gewijd aan de voor
bereiding van het Congres van heden
Zondag, dat over twee bijzondere kwes-
tiën zal handelen: de algemeene poli
tiek en de financieele toestand
•jpfi?
Wat na 20 jaar nog aan den verschrikkelijkcn oorlog herinnert.
Zooals onze lezers reeds langs de bla
den vernomen hebben, zijn ontzaglijke
wertttn aan gang aan de vaart Ieper-
IJzer er vooral vanaf de beruchte brug
der «Drie Grachten», te Noordschote
naar Steenstrate toe. Dit tot het ver-
breeden van het kanaal en tot het recht
trekken der te groote krommingen welke
de bedding biedt. De oevers worden ver
sterkt en verbreed, ook wordt een mili
taire dijk of verdedigingslinie aangelegd.
De reusachtige werken zijn reeds fel op
geschoten.
Doch sinds Juni heeft men er eerst
over de brug van de Drie Grachten
geraamten ontdekt van Duitsche soldaten.
Enkele weken later, langs den anderen
kant der brug, vond men er van Duitsche
en Fransche. Thans ontdekt men er bijna
dagelijks, zoodat het getal reeds tot 35
gestegen is. Voor een paar dagen ontdekte
men twee Duitschers, welke hoogst waar
schijnlijk zullen kunnen vereenzelvigd
worden, gezien men het plaatje vond met
het nummer van het bataljon waartoe
ze behoorden, alsook het matrikuulnum-
mer. Bij een Duitsch geraamte vond men
een klein rood spiegeltje waarop langs de
keerzijde 4? beeltenis prijkte van HH.
Majesteiten Koning Albert en Koningin
Elisabeth, een ander werd aangetroffen
waarbij een Rozenkrans en twee medail-
lies lagen. Gewoonlijk rond de geraam
ten vindt oer* lappen goed, zocdat men
duidelijk en met zekerheid kan zrggen tot
welke nationaliteit ze behooren. De Duit
schers worden gemakkelijk erkend door
de grijze stof en den rooden kraag hun
ner uniformen, cok aan de schoenen en
de knoopen der jassen. De Franschen zijn
te onderscheiden door de roode lappen
hutpier broeken. Bij de geraamten vindt
men ook gewoonlijk geweer, bajonnet,
gordelriem, voorzien van kogels, enz.
De geraamten liggen slechts op een
halven meter diepte onder de groene gras
zode.
Iets wat zonderling aandoet, is dat de
geweren der Duitschers bijna allen aan
getroffen worden zonder de culasss
ook het meerendeel der bajonnetton zijn
gebroken, zeedat we denken te mogen
aannemmen, dat de jongens, welke daar
gevonden worden, gevochten hebben met
het blanke wapen of in andere woorden,
met de bajonnet op het geweer. Deze stel
ling wordt nog gestaafd door het feit, dat
men gewoonlijk de Fransche soldaten
vindt cp heel korten afstand van de
Duitsche.
De militaire dienst van Brugge, aan
gesteld tot het wegnemen dezer geraam
ten, komt tweemaal per week ter plaats,
en nog denzelfden dag worden de slacht
offers der gruwelijke wereldramp ter-
aardebesteld. De Fransohe op het militair
krijgskerkhof St Charles, gehucht Potyze
(leper). De Duitsche op hst krijgskerkhof
van Komsn-te.i-Brielen.
Thans is men 20 jaar na de gruwelijke
wereldmoordpartij en men doet nog tal
rijke dergelijke ontdekkingen. Men denkt
binnenkort ae Belgische zone te bereiken,
waar onze piotten, vooral onze Vlaamsche
jongens, hunne jonge levens lieten.
Teen we daar aan de boorden van den
rustigen IJzer, deze akelige beelden van
dood en vernieling voor onze oogen zagen,
gingen onze gedachten onwillekeurig mede
met den IJzerstroom naar Diksmuide en
nu stond het nog veel vaster in ons brein
en in ons hart, de leus welke in vier talen
op de pijlers van het machtige IJzerkruis
zijn aangebracht; Nooit meer Oorlog».
Zondag 13 November heeft Z. K. H.
Prins Boudewijn, Hertog van Brabant,
zijn Eerste H. Communie gedaan in de
kapel van het kasteel te Laken.
Prins Boudewijn werd geboren op het
kasteel vsu Stuivenberg op 7 September
1930, als tweede kind van Prins Leopold
en Primes Astrid en is dus acht jaar oud
geworden.
EEN INTIEME DOCH INDRUK
WEKKENDE PLECHTIGHEID OP
HET KASTEEL TE LAKEN
OPGELUISTERD DOOR HET KNAPEN
KOOR VAN SINT-ROMBOUTS
De plechtigheid der Eerste Communie
van Z. K. H. Kroonprins Boudewijn, die
wegens de ongesteldheid van den Prins
enkele dagen diende uitgesteld, ging Zon
dagmorgen door in de kapel van het kas
teel te Laken. Het H. Misoffer werd op
gedragen door Mgr Colle, aalmoezenier
van het Hof, die aan den Prins de Eerste
H. Communie uitreikte.
Het altaar was prachtig versierd met
witte chrysanten en de kapel vertoonde
een weelde van palmen en sierplanten.
De plechtigheid werd enkel bijgewoond
door Z. M. den Koning, II. M. Koningin
Elisabeth, Prinses Josephine-Charlotte,
Prins Albert en enkele Hofdignitarissen,
waaronder de Groot-Maarschalk.
EEN PLECHTIG LOF
's Namiddags te 5 uur werd in dezelfde
kapel door Mgr Colle een plechtig lof
gezongen, opgeluisterd door het Knapen
koor van Sint-Rombouts, van Mechelen.
onder le ting van Z. E. Kan. J. Van Nuffel.
Deze plechtigheid werd bijgewoond door
H. M. Koningin Elisabeth, Kroonprins
Boudewijn, Prinses Josephine-Charlotte,
Prins Albert en enkele dignitarissen.
Het Knapenkoor voerde uit: het Be-
nedictusvan Arth. Meulemans, Dcmi-
na, non sum dignusvan Gust. Nees, het
Tota pulchra esvan Marinus de Jong,
en het Tantum Ergovan Kan, J. Van
Nuffel.
Tusschenin voerde de organist Flor.
Peeters volgende zijner compositiën uit:
<1 Prseludium «Kinderbede», en «Toc-
catovoor orgel.
De plechtigheid werd besloten met de
uitvoering van een gelegenheids Eerste
Communielied van J. S. Bach. De tekst
ervan is de volgende:
O zoete smaak der Hemelspijzs
O manradauw en honigraat.
Zonnelicht waarin m'n ziele baadtl
O dageraad vol zaligheden.
Hier rust ik aan uw zij,
Hier bloeit de schoonste Mei,
Jezus, in m'n harte blij.
O zoete smaak der Hemelspijze,
O mannadauw en honigraat,
Zonnelicht waarin m'n ziele baadt!
De God en Heer van al 't geschapen,
Wien hoort alleen de kroon,
Verkiest m'n schamele woonst,
Jezus, en mijn hart tot troon.
Stippen we verder aan dat op het pro
gramma volgend chronogramme voor
kwam:
ASTRIDA TTTA MATRE JÜVANTE
PROFICIAS PRINCEPS,
UT FILIUS REGIS ELECTUS.
(Met de hulp van Uwe Moeder Astrid,
groei op, Prinsje, als een uitverkoren zoon
van den Koning).
EEN INTIEME ONTVANGST
Na afloop van de plechtigheid werden
Kan. Van Nuffel, Kan. Brosens, directeur
van het Sint-Rombouts' Collgee, die de
zangertjes zijner school vergezelde, Flor.
Peeters, EE. HH. Braeckelmans en Eykans,
repetitors van het Knapenkoor, alsmede
de zangertjes zelf aan Z. K. Hoogheid
Prins Boudewijn, Hertog van Brabant, en
aan de leden van de Koninklijke Familie
voorgesteld.
Aa de zangertjes werden, in een der za
len van het kasteel versnaperingen aan
geboden. Tijdens deze ontvangst onder
hielden H. M. Koningin Elisabeth en Prins
Boudewijn zich cp de meest hartelijke
wijze met Kan, Van Nuffel, Kan. Brosens,
de repetitors en de zangertjes. Deze laat-
sten waren bij hun terugkeer te Mechelen,
waar ze door hun ouders werden opge
wacht, ten zeerste opgetogen over de gul
hartige ontvangst en de groote eer die aan
het Knapenkoor en het Sint-Rombouts'
College werd aangedaan met dit privaat
Koninklijk familiefeest te mogen opluis
teren.
want zij wordt er zoo zacht en schoon, zuiver cn gezond door. Doe dit 1 of 2 x per
week. Ook alle huidonzuiverheden, zooals vetwormpjes, vlekjes, pukkels en uit
slag verdwijnen er door. Tube 12 fr. Doos 7,50 fr. en 4 fr. In alle Apotheken.
!HBfi9BMSraSBaEH<aa2ll5CSBS9B«aia£ES94B3B233BaiBBBBiaSBEI&asaa*
ZONDERLING SAMENTREFFEN
Zondag 11. kwamen een vier a vijf hon
derdtal Duitschers leper en de front-
streek bezoeken. Een gezelschap dezer, 'be
staande uit vier personen, bestelde aan
de statie te leper een taxi. Ze zouden ce
Crete van Passohendale gaan 'bezoeken.
De menner van de auto, zekere L. L.,
uit leper,Oud-Strijder, Vuurkruiser en
Oorlogsverminkte, voerde zijn klanten ter
bestemming. Gekomen aan den overweg
te Passchendale moest de taxi stoppen,
de klanten stapten af en een levendige
bespreking ontstond tusschen de vier
Duitschers. Twee ervan hadden den slag
van Passchendale meegemaakt. I
De geleider-oud-strijder uit leper, die
in de Belgische rangen had gestreden en
ook den slag van Passohendale had mede
gemaakt, en die de Duitsche taal kent,
werd nieuwsgierig en naderde het gezel
schap.
Het gesprak ging verder: «We lagen
(de Duitschers) met ons peloton van 25
man, den 28 September 1918, dezen datum
zal ik nooit vergeten, in een loopgracht
hier op deze plaats. Vier uren aan een
stuk vuurde de vijand (de Belgische ar
tillerie) op ons. Ze lagen enkele passen
voor ons en we wisten zelfs niet cf 'het
Engelsehen of Amerikanen waren of tot
welke nationaliteit ook zs behoorden. Van
onze 25 man bleven we nog met zes over
na den verwoeden overval en verovering
der Belgen ln hun eerste offensief. Als
razend van schrik, schoten we in het
wilde rond. Ik mikte op de vierde, loste
twee schoten, doch trof hem niet. As een
bezetene kwam de kloekgebouwde Belg
op mij aangerand en zou mij de schedel
met het geweerkolf gekloven hebben, in
dien ik niet de armen in de hoogte ge
stoken en Kameraad geroepen had. Ik
werd dus gevangen genomen, en had mijn
leven gered.
De taxivoerder, die tot dan toe het ver
haal stilzwijgend aanhoord had en die
door al deze bijzonderheden zekerheid
had gekregen, dat hij wel deze vierde per
soon was op wien de Duitscher gemikt
had, richtte zich tot zijn oud-krijgsgevan
gene met de volgende woorden: Zoudt
ge nog den persoon erkennen welke u ge
vangen heeft genomen?
«Ik denk van ja», antwoordde deze.
Wel hij staait voor uzegde de ge
leider.
De Duitscher, als van de hand Gods
geslagen, werd vaalbleek, en een oogen-
blik van drukkende stilte heerschte.
Deze werd gebroken door een kwinkslag
van een Duitscher. Doch het gesprek
scheen niet al te best meer te vlotten.
IN HEEL DE WERELD
nemen millioenen verbrui
kers met veel bijval de
en bevelen ze aan omdat
zij de werking der spijsver
tering en der darmen regelen
Da flesch van 25 korrels 5 fr. 50;
50 korrels, 9 fr. In alle apotheken
!y ^|g| een postabonnement vraagt voor 1939, zal van nu tot einde
N 1938 ons blad per post KOSTELOOS tehuis besteld worden.
AUTO MET SLEEPWAGEN IN DE GRACHT TE GELUVELD
DE AUTO EN BE SLEEPWAGEN IN DE GRACHT.
Zondag avend rond 5 uur, kwam Heer
Gerard Lsbbe, landbouwer cp Da Groote
Heerlijkheidte Poperinge, met zijn auto
en sleapwagen terug van de peerdenkoer-
sen van Kortrijk. In de sleepv/agen was
het koerspeerd Qusny Guy», toebehoo-
rend aan Keer Eylvain Vandromme van
Pcptringe.
Tar hoogte van het Gehucht Zandb-
berg grondgebied Geluveld,' waar da weg
een geweldige kromming vertoont, moest
hij afsteken voor een auto, welke langs
den rechterkant der baan stond. Door den
motregen was de baan glad en door de
lichte helling, duwde de sleepwagen,
welke met het koerspaard geladen was..
tegen den auto, zoodat deze van den weg
afweek, de tramxiggels opbolde en van
den drie meter hcogen barm naar beneden
stuikte. Door de koelbloedigheid van den
menner, bleef da auto racht, doch de aan
hangwagen kantelde. Niemand der inzit
tende parsonen werd gekwetst. Het koers-
paard, dat een groote waarde vertegen
woordigde, kon uit zijn neteligen toestand
bevrijd worden, ook zonder letseL
(KB33B2Z2!i£i£B233SD5B8BE!£BBBBB
Door de PACHA Cichorei!
Met een lekker tasje blij,
Hoog den moed,
HOUDT U GOED,
Wij staan met den marconist op het
achterdek, tusschen de twee reddingsboot
jes. De mannen van dek staan op den
neus van de boot of onder de brug, de
handen in de zakken, de oogen strak voor
zich uitstarend.
Wij zijn nu reeds een tijdje de vaargeul
door, en in volle zee.
Vóór ons ontvouwt zich het panomara
van het achteruitdrijvende Oostende, de
nu verlatene badstad.
Wij bespeuren sierlijke en dikwijls on
beduidende villa's, enorme hotels, den
hoogdravenden onregelmatigen bouwstijl
van het Kursaal. Wij zien nog de opeen
volging der zullen van de gaanderij, het
doodsche verlaten Palaoe, de twee slanke
torens van de Sint Pieters- en Pauluskerk
en de hooge rille vuurtoren die zich helder
afteekenen tegen den donkeren eentonig
grijzen lucht.
Wij mijmeren uit...
In verbeelding zoeken wij den bekenden
weg doorheen deze rijkemansgebouwen...
Wij weten dat zij meestal gedurende ne
gen maanden van het jaar onbewoond
staan, stofferig vuil wordend, wachtend op
de zomermaanden met hun woelige pracht
van trotsche weelde.
V/ij weten dat achter die hooge ruime
en kostbare gebouwen vuile volkskwartie
ren liggen, waar Winter en Zomer, het
heele jaar door, 't gewone volk ook het
visschersvolk werkzaam en woelig kri
oelt, leeft en neert in duistere door ouder
dom versleten woonsten. Daar ergens
kronkelen krocht-straatjes, waar nu nog
in onze twintigste eeuw heele huisge
zinnen moeten huizen in één keldertje, op
één zolderdak, in een eenig slaapvertrek...
Wat een tegenstelling!...
Wat een onlogische verdeeldheid!...
Wij vragen ons af: zouden de mannen
op het dek, den marconist nevens ons, ook
deze tegenstelling zien? Zouden zij haar
wellicht sterker dan ons aanvoelen?... Of
zijn zij er zoo sterk mee opgegroeid dat zij
haar als een natuurlijk verschijnsel bekij
ken, zonder er de wezenlijke toeteeken's
van te begrijpen?
A
We snulven de zoutige zeelucht ln...
We hooren de machines zoemen in het
ruim, in snelle regelmaat, gesmeerd zacht,
zonder het minste geklop of gekras.
We zien het grijs-blauwe water: in
breede streep waar onze boot passeerde;
dicht bij ons: wit openrollend met kleine
spettering: verder weg: zacht deinend in
't helder tot 't donkere grijs-blauwe kleu
rengamma; oneindig ver: in donkere ef
fenheid, grensloos één met den enormen
koepel-horizont.
We zien een zestal meeuwen achter de
boot meevier-ken: klapwiekend opstijgen,
in snellen vaart neerglijden-, bijwijlen
schreeuwend om wat voedsel.
Aan de kim doezelt de duinenlljn weg...
Nu strekt ten allen kante de oneindig
heid zee en lucht.
Wij zijn toen op verkenning gegaan:
Wij wen-schten een duidelijker idee van
het schip, een eerste kennismaking met
het werk van het personeel.
De boot is de oude «Sardius» pas in
1926 te Beverley, in Engeland, gebouwd,
voor de groote Kingstonfirrrua van Hull. In
1925 kon de Oostendsche Reederij er voor
een prijsje de hand opleggen. Daarmede
bekwam zij de grootste en het best toege
ruste vischvaartuig van België voor de
zeer verre reizen der groote vischvangst.
Het schip werd herdoopt met den naarn
Christ Mahlman en werd te Oostende
bij de zeevaartpolitie ingeschreven onder
het nummer O. i63.
Uit de ofiicieele papieren blijkt dat het
schip 142 voet lengte en 24 voet breedte
meet. Het heeft op den- kop 12 voet diep
tegang en achteraan 18 voet. Zijn vermo
gen ls 336 scheepston bruto, waarvan 130
ton aan vischruimi is gereserveerd.
Een stoommachine van 600 P. K. geeft
de boot een flink gehouden gemiddelde
snelheid van 9 11 knoopen, die zoonoodig
tot 12 kan opgedreven worden. Om de
marineketel de noodige gemiddelde span
ning van 200 L. B. S. per vierkante inch
te kunnen geven, moeten er in de drie
vuren negen k tien ton kolen per 24 uur
verstookt worden. Een eenvoudige verme
nigvuldiging leert ons, dat er voor ons
reisje van drie weken minstens twee hon
derd ton kolenprovisie moet medegenomen
worden. Bij navraag vernamen wij dat
130 ton kolen in den koolboenkel kunnen,
70 ton in den spareboenkel en ruim 50 ton
in de zijboenkels.
De boot is alleen met de kolenprovisie
reeds bij de afreis zwaar geladen. Doch
daar komen nog bij: zestig ton ijs, die
moeten meegenomen worden om den ge
vangen visch versch te kunnen bewaren,
17.000 liter zoet water, olie, levensmiddelen,
visch-materiaal, enz... enz...
Ds machine, die te midden onderaan in
het ruim stevig vaststaat, is het kloppen
de hart van de vischboot. Zoolang dè,t
hart in orde is kan men met het werk
vooruit: zoodra er iets niet in orde is met
dat hart is het werk in gevaar; van zoo
haast cat hart stil valt is hst amen en
uit met het werk.
De machine staat onder de rechtstreek -
sche verantwoordelijkheid van een 'be
voegden werktuigkundige, die bijgestaan
wordt door twee stokers en een trimmer.
Ieder stoker werkt twaalf uren per dag:
de eerste stoker van 1 uur 's nachts tot
7 uur 's morgens, en van 1 uur 's middags
tot 7 uur 's avonds; de tweede stoker ge
durende de andere uren. De van wacht
zijnde stoker moet de vuren onderhouden
en ieder uur de machine smeren.
De trimmer moet gedurende de gansche
reis de kolen aangooien, zoodat ieder sto
ker er steeds een voldoende voorraad vlak
bij zich heeft. De trimmer werkt even
eens minstens twaalf uren per dag: hij
trekt de wacht op samen met den eersten
stoker, en leert aldus het werk van stoker.
De machinist zelf, meesternoemen
ze hem op de boot, is eigenlijk dag en
nacht in de weer. Wij overdrijven geens
zins als wij zeggen dat hij gemiddeld 18
uren per dag aan het werk ls. Want het is
de meesterdie regelmatig moet nagaan,
moet onderzoeken, of al-de deelen van het
machine perfekt in oijhe zijn, opdat het
stalen gedrocht met- een chrom-etrische re
gelmaat voorzie*1 'weze van stoom en olie,
en aldus alle bewegingen naar de bepaal
de regeling ïuiver zou uitvoeren, uur na
uur, dag en lacht, onafgebroken, weken
aan één stuk,
De «meester*.moét eigenlijk ten allen
tijde overal bij zijit hij kijkt immers ook
de groote windas op het dek na; de dyna
mo achter de brug; alle deuren, luiken...
heel het ijzerwerk. Hij heeft geen vaste
rusturen: hij slaapt zeer onregelmatig, nu
eens midden den dag, aleens 's avonds of
's nachts. Wanneer hij slaapt, wanneer
wie ook slaapt cp de boot, dan wordt dien-
slaap door de anderen gerespe-kteerd: dan
warden geen grapjes uitgehaald!
Op de brug, op het dek en in het ruim
werken de kapitein, de stuurman, de vier
matrozen, de twee lichte matrozen en de
loopjongen. In de keukenarbeidt de
kok, en in de chartroom werkt de mar
conist.
De loopjongen, een fltnke jongen van
zestien jaar, vaart reeds een paar jaar op
IJsland mee. Als weesjongen van een Bel
gischen visscher, kreeg hij zijn theoreti
sche opleiding, van zijn 7* tot zijn 12*
jaar, in de «IBIS», de kweekschool van
de visscherij, welke in 1906 door Zijn Ko
ninklijke Hoogheid Prins Albert van
België te Oostende opgericht werd, ten
gunste van de weezen der zee.
De loopjongen op een vischbak heeft
geen gemakkelijk, geen luiaardsbaantje.
De Mousse zooals ze hem in visschers-
taal h-eeten, is van 's ochtends vroeg tot
's avonds laat in de weer: hij helpt den
kok, hij kuischt het logist van de officie
ren, hij houdt de chartroom rein, op de
visscherij moet hij op het dek de matro
zen helpen om zich aldus stilaan praktisch
en grondig in alle matrozen-aktiviteit te
bekwamen. Na een gunstige proefperiode
van één twee jaar, wordt hij op advies
van den kapitein tot lichten matroos
bevordert.
De Lichte Matrozenzijn doorgaans
16 18 jaar oud. Praktisch mosten zij
hetzelfde werk van de matrozen verrich
ten: gedurende den overtocht de wacht
optrekken en sturen onder toezicht van
den stuurman, de vischnetten helpen in
orde brengen en mede herstellen, het ko
per poetsen en 't schip reinigen; op de vis
scherij visch helpen ophalen, gutten was-
schen en in. 't ruim gooien; in het ruim:
de neergegooide visschen opvangen, ze den
stuurman aangeven, het ijs kappen, enz...
Na een paar jaar kan de Lichte matroos
op gunstig advies van den kapitein tot
matroos bevordert worden. Zijn werk blijft
hetzelfde: doch zijn loon verdubbelt -bij
na.
Matrozen die eenigszins een goede theo
retische opleiding genoten en zich verder
in de vischvangst- en zeevaartkunde we
ten op te werken, kunnen na zes jaar
praktische arbeid zich voor de Rijks-Zee
vaartkommissie aanbieden voor het exa
men van Stuurman Dit examen dat
over theoretische en praktische vakkennis
gaat is door een Koninklijk Besluit ver
plicht voor alwie «stuurman wil worden.
De Stuurman doet praktisch gespro
ken hetzelfde werk van de matrozen. Doch
hij is verantwoordelijk voor het binnen
brengen van goed bewaarden visch. Daar
om zal hij den visch persoonlijk in het
ruim in 't ijs leggen. Hij krijgt de werk-
orders van den kapitein, welke hij aan de
matrozen en lichte matrozen overmaakt.
Hij waakt op de goede uitvoering van de-
DE CHRIST MAHLMANSTEVE NT NAAR HET VERRE NOORDEN,
ONZEKERE DAGEN TE GEMOET.
ze orders, en is bij ontsteltenis van den
kapitein diens plaatsvervanger.
De Kapiteinis de ziel, de groote
baas van de boot, van de expeditie. Hij
draagt de verantwoordelijkheid van de
boot, hij regelt den dienst. Hij krijgt van
de reederij opdracht visch te halen van
bepaalde vischgronden: IJsland, Spaan
sche kust, Witte Bank, Witte Z:e, of ei.
ders. Doch het worat aan zijn eigen ini
tiatief, aan zijn eigen ervaringen en de
inlichtingen welke dsn marconist hem kan
bezorgen, overgelaten de preciese visch
gronden te bepalen waar gevischt zal wor
den. Hij duidt de te volgen routes aan.
Hij beveelt alle personeel op de boot. Pre
cies om al deze groote verantwoordelijk
heden eischt de Belgische Wet dat ieder
vischbootkapitein drager weze van een ka
piteinsdiploma, dat afgeleverd werd doof
de Zeevaartkommissie. Men kan dit di
ploma, spijts alle theoretische kennis
slechts bekomen na zes jaar aktief geva
ren te hebben, en op een behoorlijke wijz»
het bewijs te hebben geleverd dat men
én theoretisch én praktisch een boot over
den Oceaan kan besturen, dat men in be
paalde gevallen precies weet wat er t«
doen is, en -ten slotte dat men degelijk op
de hoogte is van de geheele visscherijbe-
drijvigheid.
De kok wordt door den kapitein aan
geworven: deze man heeft slechts twefl
goede hoedanigheden te -bezitten: 1. een
meester te zijn in de burgerskeuken; 2.
tegen het ruwe zeeleven bestand te zijn.
Last not least: de «marconist». Slechts
de grootste vLschbakken kunnen zich de
luxe van een marconist permitteeren.
Op de minder groote vischbooten moet de
kapitein marconistspelen... hoe goed
of hoe slecht zulks ook gaat, zooals het
uit het verloop van deze reportage aller
duidelijkst zal blijken.
De marconistde gjede marconist,
moet benevens een degelijke technische
opleiding, jarenlange ervaring, ook ver
schillende vreemde talen machtig zijn.
Voor IJsland moet hij zich minstens in
het Eng-elsch, het Duitsch en het Fransch
behoorlijk kunnen uitdrukken. Over het
hoogst rendeerende werk van den marco
nist zullen .wij ten gepaste tijde uitwijden.
Terloops mag echter nu reeds gezegd wor
den dat hij op d-en viscbak 1 et gemakke
lijkste leventje heeft, dat ecchter daarom
nog geenszins benijdenswaardig mag ge
noemd worden.
De kapitein, de machinist, de stuurman
en de marconist vormen het officieren
korps op den vischbak.
(Nadruk verboden) ('t Vervolgt)
JEF VAN WYNSBERGHE.
'BSB3BEBB99BBBES3>4Bfl£BE3Sil33B
Voor het toelatngsexamen in de Ko
ninklijke Militaire School, hebben zich dit
jaar 628 kandidaten aangemeld, waaron
der 126 de proeven in het Nederlandsch
hebben afgelegd.
In de afdeeling artillerie-genie zijn 17
Vlamingen en 78 Walen geslaagd; in af
deeling infanterie-ruiterij 27 Vlamingen
en 111 Walen.
Werden aanvaard: 13 Vlamingen en 57
Walen in de afdeeling artillerie-genie en
19 Vlamingen en 51 Walen in afdeeling
infanterie-ruiterij.
Kandidaten, die ln het Fransch h-.-t
examen hebben afgelegd en de Neder-
landsche taal machtig zijn, zijn verzocht
geworden de leergangen in de Koninklij
ke Militaire School in het Nederlandsch te
volgen. Heel wat leerlingen hebben reeds
het voorstel aanvaard.
De Vlaamsche kadetten van St Truldea
hadden voor de afdeeling artillerie-genW
vijftien kandidaten; 11 zijn ln het examefl
gelukt (7 aangenomen en 4 aanneembaar)
voor de afdeeling infanterie-ruiterij zijn
18 Vlaamsche kadetten geslaagd (14 aan
genomen en 4 aanneembaar en 1 mislukt.
In de school voor onderofficieren-kan
didaten-onderluitenants te Namen, zijn in
het eindexamen gelukt: 81 Walen en 37
Vlamingen, afdeeling infanterie; 7 Walen
in de afdeeling ruiterij; 13 Walen en 8
Vlamingen in de afdeeling artllerie; 3
Walen en I Vlaming in de pfdeeiing ver
voerwezen.
Keus onder 200 FONOPLATEN bij
J. Delbaere, Gasthuisstr., 39, Poperingft
.■QEiaiieEBasasaiBaBaaamsauifBaBaHaHiBHBBaiHiHHBa&aBiiHHHHHBaiHHBicBUMHH*
J '4 Avond», aangewend... Morgen» reed» opgeknapt Pot 10 Ir, Cop» 5 £r. in allo Apotheken*
