HEILIG SACRAMENTSPROCESSIE
Naar een rustige lomer?
BRUGGE
De Onderzeeër "Thetis" reddeloos verloren
Koe men onze tandgenooten
in Spanje heeft afgeslacht
De H. Vader bevestigt zijn tusschen-
komst ten bate van den vrede
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
EEN WARME OPROEP
Zondag 23 JuEi £939
De Britsche Marine in rouw
99 SLACHTOFFERS
De "Thetis" kwam
niet meer boven
water
D E HALLE»
10 BLADZIJDEN: 50 CENTIEM.
De Paus wilde zijn vredesaktie voortzetten
INTERNATIONAAL OVERZICHT
MANNEN en JONGELINGEN wij vragen U een liefdedaad!
verwacht U op
voor het
7 VLAAMSCH-KATICNAAL
ZAN OFEEST
I Hl 1 M u mm m
Katholiek Weekblad van leper.
Bureel
Boterstraat 58, IEPER.
EEN ABONNEMENT KOST
VAN NU TOT EINDE 1939:
Binnenland IS,00 fr.
Engeland 26,10 fr. belgisch geld
Frankrijk 24.65 fr. belgisch geld
Belg. Kongo 24,65 fr.
Ander landen 36,25 fr. belgisch geld
Alle Medewerkers zi}n verantwoordelijk
voor hun artikels.
lil r um Mfc Ifcarf—m
ZONDAG 11 JUNT 1939.
DruWter-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Popering*.
Tel. Poperinge Nr 9.
PostcheckreUening Nr 155.70.
7* JAAR. N' 24.
TARIEF VOOR BERICHTEN,
Kleine berichten per regel 1,fr.
2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
1 Kleine berichten (minimum) 4.fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 5,fr.
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen er
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be-
richten tegen den Donderdag r.oer..
Ter gelegenheid van het Naamfeest van
den Paus. de H. Eugenius. hebben de le
den van het college van Kardinalen den
Paus hun beste wenschen aangeboden.
De Paus heeft een toespraak gehouden
waarin hij gezinspeeld heeft op de pogin
gen van het Vaticaan in verband met het
behoud van den vrede.
De Heilige Vader maakte gewag van de
moeilijkheden die ten allen kante rijzen
en van de gistingen die overal gebeurte
nissen voorbereiden waarvan men zelfs
met de meeste voorzichtigheid niet zeg
gen kan of zij zullen leiden tot verwoes
ting of tot opbouw
De Kerk heeft altijd, zei Hij, hare gebe
den gericht tot God en hare actie onder
de menschen gevoerd, met het oog op het
behoud van den waren vrede. De Paus wil
trouw blijven aan die glorierijke zending,
zelfs te midden van de grootste moeilijk
heden.
De Heilige Vader zei dan voort:
Wij leven in een wereld van tegen
stellingen en verdeeldheid, van gevoelens
en belangenstrijd, van vrees en stoutmoe
digheid. Wij leven te midden van een
tnenschheid die bijna blijkt niet in sta,at
te zijn te bepalen of te zeggen of zij de
bestaande moeilijkheden moet toevertrou
wen aan den Oppersten Scheidsrechter,
san het zwaard, aan het edele rijk van
het recht of aan het geweld.
DE EEUWIGE ZENDING VAN DE
KERK IS EEN VREDESZENDING
De Kerk, zoo zei de Paus, laat zich
niet leiden door partikuliere belangen,
noch mengt zich, zonder daartoe ge
vraagd te zijn, in territoriale betwistingen
tusschen de Staten. Zij wil evenmin be
trokken worden bij conflikten die er uit
voortvloeien.
Niettemin mag de Kerk op het oogen-
blik waarop de vrede bedreigd wordt, en
de driften op de spits worden gedreven,
niet er van afzien haar moederlijk woord
te laten hooren en, als de omstandighe
den het zouden eischen, hare diensten
aan te bieden om te voorkomen dat het
geweld zou worden gebruikt met alle on
berekenbare gevolgen ervan, zoo van gees
telijken als van stoffelijken en zedelijken
aard.
Niets kan den Paus weerhouden van
Zijn gezonde en kostbare actie, zei Paus
Pius XII.
Immers, zoo zei Hij, het zou niet
vereenigbaar zijn met de heilige verplich
tingen van Ons apostolaat, dat beletsels
van buiten of de vrees voor verkeerde uit
leggingen, of voor miskenning van onze
inzichten en doelstellingen, die slechts tot
den vrede zijn gericht, ons zouden weer
houden Ons heilig ministerie uit te oefe
nen, het ministerie van den vrede dat
eigen is aan de Kerk.
DE PAUS HANDELDE ZOO OMDAT I)E
TOESTAND ZOO ERNSTIG VMS
De Heilige Vader heeft daarna gezin
speeld op de vredesactie welke door Hem
werd Ingeleid voor het behoud van den
vrede.
iiExsaaaHsaa»aau»aBaa&gBi
De Paus zei:
Wij zijn in het diepst van onze ziel
als Vader van de Christenheid doordron
gen van den geest van vrede en recht
vaardigheid.
Wij hebben het noodig geacht na rijpe
lijk overleg, op een tijdstip dat zoo ern
stig is voor het leven van de volkeren, in
het begin van de maand Mei 1.1., aan en
kele Staatslieden in de groote landen van
Europa, de bezorgdheid bekend te maken
welke de toestand bij Ons wekte en Onze
vrees dat de internationale twisten zouden
verscherpt worden, zoo, dat zij zouden
ontaarden in een bloedig conflict.
Die voetstappen hebben Wij zeggen
het met dankbaarheid over het alge
meen een sympathie': onthaal genoten
bij de regeeringen. De volkeren hebben
eveneens uiting gegeven aan hun dank
baarheid toen die tijding van Onze stap
pen bekend werd gemaakt.
Wij hebben dus de verzekeringen ver
kregen van goeden wil en "an 'en wensch
om den vrede te handhaven die cioor ue
volkeren zoo gewenscht wordt.
DE PAUS 13 UITERST TEVREDEN
OVER DEN BEREIKTEN UITSLAG
Niemand kon er meer dan Wij-zelf over
tevreden zijn dat een begin van ontspan
ning der zielen was ingetreden. Niemand
wenscht meer dan Wij-zelf dat die ont
spanning zou voortduren en zich uitbrei
den zou, steeds meer en meer.
En Wij willen thans niet verzwijgen dat
uit de inlichtingen welke Wij daarna heb
ben ontvangen nopens de stappen die Wij
hebben gedaan, blijkt dat de gevoelens
en de inzichten van invloedrijke staats
lieden, die Wij ervoor dankbaar zijn, bij
Ons de hoop hebben aangewakkerd dat
de overwegingen van edele menschlie-
vendheid, het gevoelen van de onvermij
delijke verantwoordelijkheid voor God en
de geschiedenis, en het juiste bewustzijn
van de ware belangen van hun volkeren,
sterk genoeg zijn en zoo invloedrijk dat
de regeeringen bij hun pogingen zullen
volharden om een bil ivenden vrede te
handhaven waardoor de vrijheid en de
eer van de naties kunnen worden gered.
De Staatslieden blijken zich ook te la
ten leiden door gedachten en initiatieven
die van aard zijn dat zij de ware en psy
chologische hindernissen welke een op
rechte en werkelijke verstandhouding in
den weg staan, zullen verminderen, ver
zachten of overwinnen.
Dus is de weg open gelaten voor nieu
we bezorgdheden en voor nieuwe pogingen
van Or.ze zijde.
De Heilige Vader heeft daarna Zijn zo
nen aangemoedigd vertrouwen te hebben
in de Goddelijke Voorzienigheid die de
lotsbestemming van de menschen in han
den heeft.
Ten slotte heeft de Heilige Vader, ter
gelegenheid van het begin van de maand
Juni, maand die toegewijd is aan het
Heilig Hart, allen uitgenoodigd met meer
vurigheid nog en met meer hoop zich te
wenden tot Dengene die de toevlucht is
en de toeverlaat in droefheid en in smart.
>3»B
Vanivege de bezielers der actie voor de H. Sacramentsprocessie ont
vangen we onderstaanden oproep, dien we graag overdrukken en aan onze
lezers uit ganschcr harte aanbevelen.organisaties zullen in grooten getalle
Heden Zondag vieren we de plech
tigheid van het feest van het Aller
heiligste Sacrament. Dien dag wordt
in alle steden en dorpen het Aller
heiligste in de processie door de stra
ten gedragen.
Katholieke mannen en jongelingen,
gij die vast en onwrikbaar gelooft in
de tegenwoordigheid van Christus in
de Heilige Eucharistie, wij roepen ij
allen dringend op om Hem bij zijn
tocht te vergezellen!
Aanziet het als een groote eer den
Meester te mogen begeleiden! Be
schouwt het als een strengen plicht
door uw deelneming deze indrukwek
kende processie meer luister bij te
zetten tot meerdere eer en glorie van
God!
Meer dan ooit zijn openbare ge
loofsbelijdenissen op onze dagen"van
noode!
In de bangs tijden die we beleven
dient er vurig gebeden voor de H.
Kerk en voor het behoud van den
vrede, want ten slotte is het toch
maar God alleen die de dreigende on
heilen van ons kan afkeeren en aan
Wien we alle goed te danken hebben!
Mannen en jongelingen, we stellen
U ds vraag op den man af: wilt ge
heden Zondag een paar uurtjes aan
Ons Heer voorbehouden? We zijn er
van overtuigd, en we rekenen dus
stellig op uw aanwezigheid!
Ruimt de eventueele moeilijkheden
uit den weg, getroost U desnoods een
kleine opoffering en trapt alle men
schel! jk opzicht onmeedoogend met
de voeten.
Met een weinig goeden wil van U
allen, zal de H. Sacramentsprocessie
in onze steden en dorpen uitgroeien
tot een heerlijke en machtige mani
festatie van geloof en van hulde aan
Christus in de H. Eucharistie!
Mannen en jongelingen, we vragen
U deze liefdedaad! Ge zult zoo in
nerlijk voldaan wezen en Christus ook
zal tevreden zijn over U!
mik
Wij twijfelen er niet aan of de
besturen en leden van alle christene
organisaties zullen in grooten getale
aan de H. Sacramentsprocessie deel
nemen.
DE «DOODENKELDER» DER ENGELSCHE MARINE
VERADEMING.
Er zijn nauwelijks meer dan een
goe twee maanden verloopen sedert
de inlijving van Bohemen en Mora-
vie; amper enkele weken terug ver
toonden de Poolsch-Duitsche betrek
kingen een gevaarlijk crisispunt, en
reeds is de rust in de gemoederen
omzeggens totaal teruggekeerd.
Het tempo van de verrassingen was
ook zoo geweldig, dat we een lange
rust zooals deze, welke we thans mee
maken niet meer geiooon waren, en
de twee verloopen maanden schijnen
ons jaren toe; de gebeurtenissen van
September 1938 lijken wel te liggen
in een ver verleden.
Er is echter wel niemand die zich
begoochelingen maakt. Er zijn nog te
veel gevaarlijke klippen te omzeilen.
De knoopen waarvan Mussolini sprak
te Turijn, moeten nog doorgehakt
worden, met of zonder het zwaard.
Maar alles wijst erop dat het nog zco
geen vaart zal loopen!
Het oorlogsgevaar is tijdelijk gewe
ken, en de vrede wordt algemeen ge
wenscht. Dit blijkt uit de redevoerin
gen, die vorige week uitgesproken
werden door Hitier en door Daladier
evenals uit de verklaringen door de
H. Vader verstrekt aan de Kardina
len. Zijn actie, want nu vernemen
we uit Zijn mond dat het Vaticaan
werkelijk een vredesactie ondernomen
heeft bij de Staatshoofden, werd
met sympathie begroet. Wat beteekent
dit anders, dan dat algemeen ver
langd wordt dat een onpartijdige be
middelaar met een hoog aanzien, zoo
als de Paus der Christenen is, zou
optreden om de kloof, die geleidelijk
de volkeren ging scheiden, te over
bruggen en de verzoening op grond
van rechtvaardigheid te herstellen.
HERZIEN VAN DE POSITIES.
De vrede is thans dubbel gewenscht
omdat na de gewichtige veranderin
gen die de kaart van Europa onder
gaan heeft, de groote mogendheden
onderling hunne positie te herzien en
te verstevigen hebben. Duitschland en
Italië hebben hun aanwinsten voor
de toekomst te verzekeren. Adminis
tratief, politiek, economisch en mili
tair moeten Albanië, Bohemen, Mo-
ravie en Memeiland ingeschakeld wor
den in de respectievelijke Rijken. En
dat is een werk van duur. Dat alles
niet van een 1 m dakje loopt hebben
de Duitschers reeds ondervonden in
de oude gewesten van Tsjechoslova-
kije, die aangehecht werden. Er 'is
sproke van Tsjechische fascisten en
daar fascisme in zijn eerste stadium
altijd volks-nationaal is (later impe
rialistisch) zullen ook deze Tsjechi
sche fascisten in de eerste plaats
Tsjechisch en dus anti-Duitsch zijn.
Reeds is de Tsjechische Generaal
Prsjala aan het werk getogen in het
buitenland, om de verspreide Tsje
chen te groepeeren en desnoods le
gioenen op te richten. Ook Benesj en
Masarijk hebben zulks gedaan tijdens
den wereldoorlog en doordat deze le
gioenen in de rangen van de verbon
denen streden hebben ze op de na-
oorlogsche vredesverdragen de op
richting van de Tsjechoslovaakschen
Staat weten te bedingen.
In geval van oorlog zou Duitsch
land al onmiddellijk af te rekenen
hebben met deze actie. Als er echter
voldoende tijd kan voorbijgaan voor
aleer het tot een gewapend conflict
komt, dan zullen de Tsjechen wei-
licht nog gedweeë Staatsburgers wor
den, te meer daar in Duitschland zelf,
dank aan de perscensuur slechts wei
nig over het buitenland bekend wordt
en alle gebeurtenissen op deielfde
nationaal-socialistische wijze gecom-
menteerd worden.
En ook de democratische landen,
moeten voor de voldongen feiten hun
politiek veranderen. Of er al dan niet
sprake geweest is van een omsinge-
lingspolitiek t.o.v. Duitschland en Ita
lië, weten we niet, doch dat het zeer
moeilijk gaat om Rnsland, mits ma
tige eischen, tot de as Londen-Parijs
over te halen, is door de traagheid
der onderhandelingen bewezen. Trou
wens de geestdrift voor een driebond
Frankrijk-Engeland-Rusland, is zeer
sterk geluwd in Engeland en een
steeds aanzienlijker aantal vooraan
staande Engelschen oordeelen dat
hiermee een noodlottige politieke weg
zou ingeslagen worden.
EN DANTZIG?
Alles goed en wel, zal men zeggen,
maar wat gebeurt er met Dantzig?
Uit dien hoek, komen nog voortdu
rend berichten, die wijzen op de hos
tiliteit tusschen Polen en Duitschers
en die vroeg of laat tot bloedige inci
denten kunnen aanleiding geven.
Inderdaad Danttig is het zorgen
kind van de Europeesche diplomaten
en we zouden bijna durven schrijven
van Duitschland zelf. De oplossing in
den zin van een aanhechting bij
Duitschland, die aanvankelijk tame
lijk eenvoudig scheen, blijkt heel wat
bedenkelijker te worden, tengevolge
van de geweldige reactie van de Po
len, die tot alles in staat zijn, ook tot
een wanhopige oorlog tegen Duitsch
land, al kunnen ze noch op Engeland
noch op Frankrijk rekenen, zoo het
alleen om Dantzig gaat. Is het ook
niet vreemd dat de hierbovengenoem-
de Generaal Prsjala, de vrijheid ver
kreeg om op Poolsch grondgebied zijn
al-Tsjechische actie in te zetten en
te organiseeren. De Polen en de Tsje
chen zijn anders toch zulk geen goe
de vriende- geweest.
Maar Dantzig is een vraagstuk dat
voor Polen alles, voor Duitschland be
trekkelijk minder beteekent. Sedert
1924 voert Polen een zeehandelspoli-
tiek, om het beioijs te kunnen leveren
dat het een uitweg naar de zee noodig
heeft, en dat de haven van Dantzig
vrijstad moet blijven. Hierdoor heeft
het meteen zooveel mogelijk ernaar
gestreefd economisch onafhankelijk
te worden van zijn groote buurstaten
Rusland en Duitschland, met wie
vroeger bijna geheel zijn buitenland-
sche handel gevoerd werd.
Thans is het er in gelukt de be
trekkingen met Duitschland en Rus
land onder de vorm van goederenv.it-
wisselling merkelijk te herleiden en
in de plaats hiervan heeft het zijn
Itandel mti de overzeesche gebieden
geweldig uitgebreid. Daardoor is het
havenverkeer over Dantzig ongeveer
zes maal zoo groot als vóór den oor
log. En alsof dit niet voldoende was
heeft het van een klein visschers-
dorpje van 300 inwoners de grootste
haven van de Baltische Zee, Gdynia,
gemaakt, die thans meer dan 40.000
inwoners telt en die sedert 1931 reeds
een grooter verkeer heeft dan de ha
ven van Dantzig. Doch daarvoor heeft
het Poolsche volk, vooral de Poolsche
landbouwers zware offers gebracht.
De zaak is niet eenvoudig. We ge-
looven dat deze zaak een tijd in be
raad zal gehouden worden en dat
achteraf wellicht een modus vivendi
zal geschapen worden. Daarom den
ken we dat we een rustige Zomer te
gemoet gaan.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
L
i'È I
Onbewust van de gruwelijke dood die hen te wachten staat gaat de bemanning
een ia~*isl2 pioefiocht met de Thetisondernemen. Hier zien we de onder
zeeër de Liverpool-baai invaren om er 99 ieden zijner bemanning in te laten»
vmmM '..■L WÊktfÊÊb
0m
,v». i\t ~~.W
K'~,
*$0®" aiJ jag
nei v.*-. t
«.trn*
OEFENINGEN
MET HET DAVIS-APPARAAT
De 99 menschenlevens hebben de Engel-
sche Marine-overheden ertoe aangezet hun
Davis-apparaten zooveel mogelijk te ver
beteren. Dagelijks oefenen matrozen met
dit toestel om rampen, zooa's deze van
de Thetis te vermijden.
DE THETIS KWAM NIET MEER
BOVEN WATER
In ons vorig nummer meldden wij reeds
dat de Engelsche onderzeeër Thetis
uitgevaren was om een laatste proeftocht
te ondernemen vooraleer definitief door
de marine te worden aangenomen, na een
duikoefening niet meer boven kwam en
in volle zee, bij Birkenhead, was gezon
ken. Gezien het lang uitblijven van de
boot werden opzoekingen gedaan die leid
den tot het vaststellen van de ligging van
den onderzeeër.
Toen een der bodems, die aan de opzoe
kingen had deel genomen, de ligging van
de verzonken boot had vastgesteld kwa
men juist twee manschappen van de
Thetis voorzien van het Davis-toe
stel boven water. Het waren kapitein
Oram en luitenant Woods, die het eerst
den onderzeeër hadden verlaten, om zoo
mogelijk opgepikt te kunnen worden door
andere boote en alsdan de ligging van de
gezonken boot te kunnen mededeelen.
VRUCHTELOOZE REDDINGSWERKEN
Toen de ligging van de Thetis vast
gesteld werd bleek het dat het vorenste
gedeelte van de boot vaststak in de mod
der, wijl de boot een schuinsche ligging
had aangenomen, ongeveer 45", en de
schroef met nog een gedeelte van den
achtersteven boven water stak. Bij hoog
water verdween ook de achtersteven, en
bleef ongelukkiglijk terug onder water
bij de volgende lage tij.
Met koortsachtige bedrijvigheid werden
de reddingswerken aangevangen. In het
geheel kwamen vier mannen boven die
zich hadden gered met hun Davis-toe-
steiDuikers daalden tot op den onder
zeeër, die circa 40 meter diep lag, neer,
en klopten op de boot. De inzittenden
antwoordden zoolang er nog leven in was.
In het licht van de schijnwerpers werden
den Vrijdag avond en nacht voortgewerkt.
Daar de achtersteven niet meer boven
kwam kon er ook geen sprake meer zijn,
van er een gat in te maken en er lucht in
te blazen.
De bemanning van de Thetishad
slechts lucht genoeg mede tot om 1 uur
van den nacht. Na dit uur moest de voor
raad volledig uitgeput zijn. Noch boot
noch mannen konden nog bovengehaald
worden. Met de Davis-toestellen werd
ook niet meer gewerkt door de inzitten
den van den onderzeeër. Dit deed beslui
ten dat mannen die zich hadden willen
redden, de ontsnappingskamer buiten ge
bruik hadden gesteld.
Na I uur Vrijdagnacht werd dan ook
alle hoop opgegeven en de reddingswerken
stopgezet tot 's anderendaags morgen.
In de boot waren dan nog 99 man. Allen
moeten omgekomen zijn. Naar de man
nen die zich konden redden bleek dat er
reeds een drietal gestorven waren tijdens
hun pogingen om zich met de Davis-
toestellen o te redden.
De Engelsche marine bezit niet een dui-
kersklok zooals de Amerikanen hebben
gebruikt voor de Squalus daar de
Davis-toestellen reeds voldoende ge
noegdoening hadden gegeven. Een defekt
moet zich voorgedaan hebben in de ont
snappingskamer. Zelfs had de Engelsche
marine dergelijke klok bezeten dan ware
het gebruik ervan niet mogelijk geweest,
gezien de groote helling van de Thetis
Het groote gewicht van de boot maakte
het onmogelijk haar op te lichten.
Thans worden pogingen aangewend om
den onderzeeër in minder koude wateren
te brengen. De boot zal daarvoor eerst los
moeten gemaakt worden uit de laag mod
der waarin de voorsteven is weggezonken.
Men hoopt de boot binnen enkele dagen
dan toch weer vlot te krijgen.
KAPITEIN ORAM
TEN ONRECHTE GELAAKT
Kapitein Oram, die de 5" flotilje onder
zeeërs onder zijn bevel moest hebben,
werd gelaakt omdat hij het eerst zich
redde met zijn Davls-toestelDit is
zeer ten onrechte geweest, daar toen de
kapitein naar de oppervlakte wilde was
het zeer goed mogelijk dat hij daar niet
zou opgepikt worden. Hij heeft zich in
feite willen opofferen om de ligging van
de gezonken boot te kunnen opgeven. Ge
lukkig voor hem en luitenant Woods was
de Brazenjuist op de plaats van de
ramp toegekomen.
EEN MOEDIGE VROUW
Er werd door de Engelsche bladen ook
gewezen op de moedige houding van de
echtgenoote van den bevelhebber van de
Thetiskapitein Bolus, die ook om
kwam in de boot, om haar houding tegen
over de andere vrouwen van de omgeko
menen.
Steeds haar eigen verdriet bedwingend
heeft "Zij de andere vrouwen moed inge
sproken en wist hen te overhalen niet
meer op de werven te blijven staren maar
huiswaarts te trekken.
Zoo speelde ze ook kommandante» van
de vrouwen der slachtoffers.
D2 OORZAAK VAN DE RAMP
EEN TORPEDOBUIS STOND OPEN
BIJ HET DUIKELEN
De H. Johnson, de directeur van do
I
Alleen een wrakboclduidt de plaats
aan waar de Thetiszonk en zijn 99
slachtoffers gevangen hield.
firma die de Thetis bouwde, heeft en
kele verklaringen afgelegd over de oor
zaak van deze vreeselijke ramp. Naar den
H. Johnson zou een der torpedo-werpers,
de buis Nr 5, opengestaan hebben bij het
duikelen, waarschijnlijk omdat er averij
was aan de voordeur van de buis.
Na het duikelen hebben leden van de
bemanning de achterdeur geopend, niet
wetend dat de buis met water gevuld was,
maar het water deed hen terugdeinzen,
en zij moesten de kamer der torpedo
werpers, en trachten er de deur van te
sluiten.
Zij konden daar echter slechts gedeel
telijk in gelukken, en moesten zich uit
deze kamer terugtrekken in de aanpalen
de, en het schuttingsluik sluiten.
De twee kamers waren op dit oogenblik
vol water, maar tot dan was niemand
verdronken.
Drie leden der bemanning trachten dan
de reddingskamer Davis te gebruiken.
Kapitein Oram en luitenant Woods ver
lieten eerst de duikboot. Vier mannen
trachten hen te volgen, maar door een
tot nog toe onbekende reden moesten zij
levenloos terug aan boord worden opge
nomen.
Men weet nog niet of zij ten gevolge
eener hartcrisis bezweken ofwel verdron
ken.
Volgens de ontsnapten was het vreese-
lijk zich in eene kamer te bevinden, waar
in het water onophoudelijk steeg.
Het is mogelijk dat de mannen niet bij
machte waren de gegeven instructies na
te leven.
Een van hen werd levend terug In den
onderzeeër gehaald, maar stierf daarna
tezamen met de anderen.
Steeds blijven de Britsche marineover
heden ervan overtuigd dat slechts een ave
rij In de ontsnappingskamer verhinderd
heeft dat de medevarenden zich niet meer
konden redden met hem Davis-appara-
ten
Bij het stuiken op den bodem werd het
signalen-apparaat vernield zoodat de boot
haar ligging niet meer kon opgeven. i
(Vervolg op 2* blad)
6000 Belgen ziin vertrokken,
3000 Belgen zi.in gesneuveld,
400 ziin ongedeerd weergekeerd,
250 zijn verminkt weergekeerd,
2250 zijn spoorloos verdwenen.
WAAI'. ZIJN ZE GEBLEVEN?
Eiken dag leest men over de moorden
die in Rood Spanje bedreven zijn, eiken
dag ook noemt men ons namen van Bel
gen, ginder ver gevallen als slachtoffers
van de communistische terreur. Al de
Sl'aansche strijders die terugkeeren, zijn
eensgezind om te verklaren dat honderde
landgenootcn in Spanje omgekomen zijn,
uitgemoord door de politieke kommissa-
rissen, door de Gerechterlijke Commissie,
door de S.I.M. (dienst van militaire on
derzoekingen). Tusschen die politieke
komntissarissen waren verschillende Bel
gen die niet geaarzeld hebben hun eigen
landgenooten neer te schieten.
Wat de vrijwilliger Plactens onlangs een
kommunistischen advokaat op het ge
rechtshof te Charleroi voor de voeten
wierp, is tenslotte maar een klein ge
deelte van het groote drama dat zich in
Spanje heeft afgespeeld.
Wij brengen hier nog cenige verklarin
gen aan van ooggetuigen, eensgezind kla
gen zij Belgen aan... die hier nog een
hoógcn toon durven aanslaan.
IK HEB PIERRE MARCHAL ZIEN
STERVEN.
Deze jonge Brusselsclie socialist wordt
door de konununisten genoemd een held
voor de vrijheid gevallen s>. Verleden jaar
reeds verklaarden oudstrijders dat Pierre
Marchal door Ue konununisten neerge
schoten was omdat hij durfde spreken
over de wantoestaudtn, die aan het front
heerschten.
Wij hebben nu een andere ooggetuige
gesproken, die zoojuist van het Spaansch
front is weergekeerd.
Marchal, zegt hij, maar die heb ik zien
sterven.
Is het waar dat hij vermoord is?
Dat laat geen twijfel over. Hij is ge
vallen op meer dan een kilometer afstand
van de gevechtslinie, op 200 nieter afstand
van de K.P. van het bataillon.
Wat had hij gedaan?
Niets. Bij verschillende gelegenheden
had hij geprotesteerd, zoo onder meer te
gen de propaganda en wondere verhalen
die verteld werden over het bataillon
Emiel Vanderveldedat aooit bestrfan
heeft, maar alleen als propagandamiddel
moest dienen.
Den dag van zijn dood protesteerde hij
omdat men hem en zijn mannen gelast had
een onhoudbare positie te bezetten. Doch
een uur alvorens het order was binnen
gekomen, had men al de kommunisten uit
het bataillon teruggeroepen. Men wilde
zich van Marchal ontdoen. Doch Marchal
doorzag het spel. Hij wilde niet marchee-
ren en gaf order, ondanks alles achteruit
te trekken. Op 200 m. van de K.P. is hij
gevallen. De kommunistische leider B. die
zich heden te Brussel bevindt, was op dat
oogenblik bij Marchal.' Hij zal wel meer
inlichtingen kunnen verstrekken.
Maa gij zegt. dat ge Marchal op
sterven hebt zien liggen.
Dat is zoo. Ik ben bij Marchal geko
men, toen alles haast gedaan was. Drie
mannen groeven reeds zijn graf. Proli-
teerend van mijn graad, heb ik Marchal
afgetast, ik vond echter alleen zijn revol
ver. Hij had geen papieren meer. en ik
leg er nadruk ophij was nog niet dood.
Óndanks het feit dat men de papieren
reeds opgenomen had, heeft de dokter pas
48 uren nadien het overlijdensact onder
teekend. En de dokter heeft de papieren
ook niet gezien, toen hij er naar vroeg,
antwoordde men hem dat men moeilijk
de doode kon ontgraven om zijn papieren
terug te vinden. Marchal" was uit de weg
geruimd.
DRIE EN TACHTIG BELGEN
DOOR EEN MITRAILLEUZE
NEERGEMAAID.
Marchal is de eenigstc niet die door
de kommunistische leiders neergeschoten
werd.
Corbera, October 1938. Coquclet, uit
de Borinage, luitenant bij de Internatio
nale Brigades, houdt gedurende twaalf
uren stand. De vijandelijke aanvallen wor
den steeds heviger, de bevoorrading laat
veel te wenschen over. Coquelet gaat zijn
beklag maken. Als antwoord schiet de
politieke commisaris hem neer. Dit kun
nen zijn kameraden bevestigen.
Madrid, 17 Maart 1937. De Luike
naar Massart wordt neergeschoten op den
Universiteitsweg. Hij was uitgenoodigd
om een wandelingte maken. André
Marty en de Brusselsche kommunist D...
hebben zijn doodsvonnis onderteekend.
Cust de la Reina, October 1937. De-
hamnie, verbindingsagent bij de Interna
tionale Brigades, afkomstig uit Henegou
wen, wordt door een kogel in den nek
neergeveld. De moordenaar werd voor
dezen heldendaad luitenant benoemd en
daarna secretaris van een kommunisti
schen advokaat uit Brussel, verbonden
aan de XIV6 Brigade.
Augustin Evrard, een andere jongen uit
GE ZIJT OVER ONS BLAD TEVREDEN!
NA LEZING, SCHUIF HET IN HANDEN
VAN EEN GEBUUR OF VRIEND. ZOO
STENT GE ONS. DANK EROM.
Henegouwen. Hij wordt neergeschoten lijk
Marchal, Coquelet en Dehamme.
Louis I.efevre, van iedereen gekend om
wille van zijn vriendelijkheid, streed hij
lang in Borida del Monte. Zenuwziek ge
worden door de ontberingen, besloot men
hem naar Belgie terug te zenden. Doch
in Albacete, waar hij in afwachting van
zijn demobisatie, verbleef, sprak hij te veel
naar den zin van de politieke kommissn-
rissen. Marty besloot hem voor eeuwig
het zwijgen op te leggen. Hij werd echter
niet direct neergeschoten, omdat dit te
veel woede zou opgewekt hebben. Men
benoemde hem kapitein en verplichtte
hem om naar het front van Malaga te,
vertrekken. Een halfuur na zijn aankomst
was hij gevallen. Geen vijandelijke aanval
had plaats gehad.
Doch vooral in Albacctc zijn de Belgen
hij tientallen neergemaaid. Ifet volgende
gebeurde in October 1937
83 Belgen waren op rust gezonden na
een verblijf van zeven maanden aan 'iet
front. Amper twee weken op rust. wilde
men hen weer naar de eerste linies zin
den. Zooals begrijpelijk is, protesteerden
de mannen. Op bevel van Cop d" be
ruchte leider van de terreur. 1 xden de
83 opstandigen 's morgens om 5 uur op
geroepen. Aten vertelde hen dat zij r3ar
een andere rustplaats werdc: overge
bracht, wat tenslotte waarheid was. mrt
dit verschil dat het hun laatste r: V -.ts
gold. Op de Plaza del TVjro wachtte hen
een mitrailleuze, opgesteld op de rinonunir.
Toen zij in de arena kwamen, werden zij
op een verschrikkelijke kogelregen ont
vangen. In enkele oogenblikk. :i was alle*
afgcloopcn.
De dagbladen vertelden den volgenden
morgen, dat door de onvoorzichtigheid
van een schildwacht een mtuiltievervoef
op de Plaza del Toro in de lucht was ge
gesprongen, ecu ganschc compagnie sol
daten doodend.
DE RUSSISCHE METHODE.
Segovia, Mei 1937. 5 Belgen werden
neergeschoten om een voorbeeld te stellen.
Een ooggetuige, N. Van Roy, hee 't verhaald
hoe zij terecht gesteld werder. De XIV*
brigade voerde ecu aanval uit. 1 'och slecht
gesteund door het geschut ken lïn de sol
daten geen voet vooruit kom :i. De ge
neraal liet toen de Russisch- method»
toepassenfrontaanval. Driemaal probeer
de men, driemaal liep liet spaak. De gene
raal detacheerde een officier va zijn staf
om de aanval te leiden. Deze vilde eerst
een voorbeeld stellen en deed vijf man
nen uit de rangen treden. Het eval wilde
dat het vijf Belgen waren. IJlj velde ze
een voor een neer op Russische manier,
d.w.z. een kogel in den nek. Met de lin
kerhand pakt men het slachtoffer hij den
kraag, met den rechter zoekt men de ge
schikte plaats en men schiet. Het v'j/dt
slachtoffer was niet op slag dood en klem
de zich vast aan de becnen van den beuk
De politieke kommissaris B... sloeg hem
met een welgemikte vuistslag tegen den
grond om hem vervolgens af W maken.
WAAR ZIJN DEZE MANNEN
GEBLEVEN?
Dit zijn nog maar enkele slachtoffer»
uit de bloedige reeks. Vrijwilligers ver
tellen nog hoe zij te Cambrils. wru.r <!e
456 divisie gelegerd was, verschillend.- le
den van de Internationale Brigades heb
ben zien terechtstellen, juist cenige dagen
voor de verklaringen van Negrin aan den
Volkenbond. De Belg luitenant bij
de I.B., heeft vijf Belgen zien vallen, on
der hen was een Antwerpenaar. De: man
nen werden neergeveld door den k r.inian-
dant, een Duitscher.
Wij zouden zoo honderde namen kun
nen opsommen van menschen die niet
weergekeerd zijn.
Waarom b.v. heeft men niets meer ge
hoord van Leon Geerts uit Lodelinsart.
Waarom is Ninan Arnild. eveneens af
komstig uit Lodelinsart niet meer naar
Belgie weergekeerd, nadat hij aan het
front gewond werd. Waar is Henry Po
termans uit Farcicnnes gebleven? Hij
werd in Spanje aangehouden voor een po
litieke zaak.
Zij zijn verdwenen, zij zullen denkelijk
niet terugkeeren. Anderen die terugge
keerd zijn, werden hier nog slachtoffer
van de kommunistische woede, omdat zij
het waagden zaken te vertellen die de
kommunisten in een slecht daglicht stel
den. Onlangs werd Ryk Van Goor uit
Waugenies nog van straat opgeraapt, waar
hij lag, badend in zijn bloed. De kommu
nisten hadden hem op hun manier doen
zwijgen.
Erger nog, de kommunisten durven zich
nog beroemen op hun heldendaden. Zoo
heeft de kommunist Van M... uit La Lcu-
vière durven verklaren dat hij eigenhan
dig twee jongens uit de Borinage te El
Prado heeft afgemaakt. Hetzelfde heer
schap ging er te Albacete groot op dat
hij zestien man. onder zijn bewaking ge
steld, eigenhandig heeft afgemaakt in het
bijzijn van Marty en een andere kommu
nistische leider uit Verviers.
In Spanje slapen meer dan 5000 Belgen
hun laatste slaap. Maar hun bloed roept
om vergelding. De verantwoordelijke kom
munistische leiders zijn heelhuids itt Bel
gie teruggekeerd. De roode ronselaars le
ven nu rustig van hun centjes. Het wordt
tijd dat men deze ronselaars, deze blocd-
speculanten, deze broedermoordenaars met
gelijke munt betale.
Het bloed van 5000 Belgen roept cm
vergelding 1
d»ias»iBaaHUHH»»»EiBieBaBagaisiiiix»BBHii»isas!C£3
j&, DE AANVANG DER REDDINGSWERKEN.
Eij fcet eerste laagr tij verloor.Je do Tlictiszicli voor een lo vl-te r T -
wa'.er. Het achterste van den or-cr«.2eër langsvaar men zinnens v»s "i uwe
in te pompen. Op onze foto zien de booten die het eetrt de 1 dd":
aanvatten.
