Beroering in de LandbouwmiddensD® Kommunisïen verspreiden
OP EEN VISCHBAK naar IJSLAND
Wereldgebeurtenissen
een Handboek voor Revolutie
LEERRIJKE REPORTAGE
Het net wordt opgehaald
,7.
Boerenfront-betooging te Brussel
Melk- en Boterstaking uitgeroepen
SPAARZAAMHEID
De Ambassadeurs van U. R. 5. S.
door JEF VAN WYNSBERCHE
TWEE PAARDEN DOOR TRAM AANGEREDEN
TE BRIELEN-HOEKJE
BöE,,J
mmT^QU&PPUJ EEH VOORBEELD VAN
HET BOERENFRONT MANIFESTEERT TE BRUSSEL
Een der vele spandoeken die Zondag 11. door de straten onzer hoofdstad trok
ken. Hier een zicht in de Adolf Maxlaan.
Boerenfronthield Zondag 11. betoo
ging te Brussel.
In rijen van 5 man trokken de betoo-
gers door de Brusselsche straten. Ruim
anderhalf uur stapten ze dapper door.
19 Muziekkorpsen stapten op in de stoet.
Het aantal betoogers werd geschat op on
geveer 12.500 a 13.000 man.
Te 14.10 uur nam de algemeene verga
dering plaats in het Sportpaleis. De zaal
was bomvol.
Kr Louis Van Kerckhoven, leider der
beweging, heette alle betoogers welkom,
wees op de reeds door de beweging beko
men uitslagen, klaagde zekere wantoe
standen aan en stelde vast dat onverbid
delijke eischen dienen gesteld om den
nood der boeren te kunnen lenigen.
Spreker werd langdurig toegejuicht.
Door Hr Frans Brundonckx werd ver
volgens verslag uitgebracht over het werk
van Boerenfrontbeweging die geboren
werd uit de aardappelstsklng. Boeren
front houdt zich buiten alle politiek, be
vestigde de verslaggever. De beweging telt
thans reeds 353 regelmatig aangesloten
afdeelingen, met een 30.000 tal leden.
Door de afgevaardigden uit de verschil
lende gewesten werd daarop den broeder-
groet gebracht. H. Senesael, uit St-Rij-
kers, bracht den groet uit West-Vlaan-
deren.
De Hr Xaveer Peeters wees er vervol
gens op dat de strijd door de boeren te
voeren hard zal zijn. Hij besprak eerst
hst zuivelvraagstuk. De groote melkerijen
maken buitengewoon hooge winsten wijl
zij aan de boeren een behoorlijken prijs
weigeren. (N. v. d. Red. - Het gaat hier
hoofdzakelijk om de melkerijen die de
melk opkoopen bij de boeren om ze ver
der te verkoopen i.i de groote steden.).
S'*chts 70 centiem per liter wordt aan
den boer gegeven, wijl zelfde melk aan
1.70 fr. verkocht wordt in de stad. Spre
ker eischte verandering in dezen toestand
en zette de boeren tot staking aan, voor
stri waarmede de aanwezigen gezamenlijk
toetraden, door de handen allen in de
hoogte te steken.
Hierop werd de staking door Hr Peeters
uitgeroepen. Geen boter en geen melk
mag meer op de markten gebracht wor
den, hield spreker vcor. Alles moet even
wel geschieden in tucht, orde en gehoor
zaamheid.
Na de spreekbeurt van Hr Peeters wer
den' telegrammen gestuurd aan de Minis
ters van Landbouw en van Ekonomische
Zak n om, waarbij medegedeeld werd dat
de boter- en melkstaking uitgeroepen
wer^ en waarin ook hun tusschenkomst
gevraagd werd in deze kwestie.
Daarop werd de vergadering geheven en
Was de betooging geëindigd.
DE OORZAAK DER STAKING
In zake de eisch van Boerenfront
vcor de melkvoortbrengers dient aange
stapt dat verleden jaar een overeenkomst
werd bereikt waarbij voor melk aan 30"
vetgehalte een opbrengst van 82,5 centiem
voorzien werd voor de melkboeren. Die
prijzen weden niet gehouden door de
melkerijen, daar zij naar verluidt aan het
coacurreeren zijn gegaan wat hen noopte
tct verlaging van hun aankoopprijzen om
het werken met verlies te vermijden.
DE HOLDING VAN HET MINISTERIE
VAN LANDBOUW. MAATREGELEN
TOT HANDHAVING DER OPENBARE
ORDE
In verband met de vergadering van
Boerenfrontwerd door het Ministerie
van Landbouw een mededeeling verstrekt
waarbij wordt aangestipt dat bedoeld or-
agnisme reeds verleden jaar een dergelijk
conflikt had uitgelokt en dat sedert ver
leden jaar door de regeering tal van
maatregelen werden genomen om de
overproductie van melk op te slorpen en
bovendien, enkele weken geleden nog ge
westelijke commisies opgericht werden om
richtingsprijzen vast te stellen ten einde
geschillen uit te schakelen. Ook het Boe
renfront is vertegenwoordigd in deze
kommissies. Hot valt dus te betreuren dat
die beweging een staking uitlokt zonder
b;-oep te hebben gedaan op deze pari
taire commissies. De Minister van Land
bouw zou de kwestie instudeeren.
Anderzijds werden in gansch het land
strenge maatregelen getroffen om alle
storingen van de openbare orde welke
door leden van Boerenfrontzouden
kunnen uitgelokt worden, te vermijden.
D Rijkswacht werd opgedragen streng te
woken op melkvoerders en melkerijen. Het
Is dan ook hiertegengevolge dat sedert
Maandag, van in den vroegen morgen, de
melkerijen van gansch het land, ook in
onze gewesten, door Rijkswachters be
waakt werden en voerders die de melk
near de melkerijen brengen door gen
darmen werden begeleid om hen desnoods
tegen melkstakers to beschermen.
DE STAKING WUKbf DOORGE
VOERD. INCIDENTEN.
Van Maandag af werd door de Boe
renfront »-leden, bijzonderlijk in de ge
westen waar de melk voor de grootsteden
wordt geleverd, de staking doorgevoerd.
Incidenten deden zich voor, zelfs wer
den vernielingen aangericht, alhoewel de
leiders van Boerenfrontbevel gegeven
hadde.i dat alles ordevol moest verloopen.
Zoo werden te Houwaart, Nieuwrode,
St-Pieters-Rode aardappel- en beetenvel-
den vernield van landbouwers die ver
dacht werden de staking niet te zullen
volgen.
Te Wakkerzeel-Werchter werd een
mclkvoerder door onbekenden tegengehou
den en 153 liter melk werden uitgegoten.
Te Mei had de wekelijksche botermarkt
plaats als naar gewoonte. Een 50-tal Boe-
renfronters die uit Geel naar Mol wilden
om de markt te storen werden er vrien
delijk cp gewezen dat zoo zij herrie
maakten zij dadelijk in den amigo zou
den gestopt worden.
In verschillende gemeenten van het
Vlaamsche land werden vergaderingen
belegd door Boerenfrontwaar hun
standpunt werd uiteengezet.
Te Tildonk werd een bietenveld ver
nield van een niet-staker.
Door Boerenfrontwerd in antwoord
op de mededeeling van het Ministerie van
Landbouw, een nota bekend gemaakt
waarin wordt gewezen dat de door de
Regeering genomen maatregelen niet vol
doende zijn en dat de paritaire commis
sies waarvan spraak nog moeten verga
deren voor de eerste maal.
Te Betekom werkte de melkertj Sint-
Isidoor» normaal door alhoewel gemeld
werd dat de melkerij gesloten was. Dins
dag kwamen slechts de helft der boeren
met melk, 's anderendaags was alles als
te voren. Te Werchter, evenals te Wespe
laar bleef alles normaal. Te Haacht sloot
een der twee aldaar bestaande zuivelfa
brieken.
Hier en daar werden enkele boeren aan
gerand en af en toe hun melk uitgegoten.
De Rijkswacht stelde processen-verbaal
op tegen boeren die anderen aanrandden.
Rond Aarschot weigerden enkele boeren
hun melk te leveren. Van anderen werd
hun melk uitgegoten.
Ook in West-Vlaanderen trad Boeren
front reeds op tijdens de wekelijksche
botermarkten.
Te Wingene o. m. werd de markt ln be
roering gebracht door de plaatselijke lei
ders van BoerenfrontDe markt kon
slechts ten deele doorgaan.
Te Veurne werden omzendbriefjss rond
gestrooid door Boerenfrontwijl een
50-tal leden van de beweging een span
doek ronddroegen waarop te lezen stond
Geen boter, geen melk beneden de prij
zen aangeduid door BoerenfrontEen
vergadering had plaats tijdens dewelke
Hr Peeters het woord voerde. Hr Senesael
zat de vergadering voor. Er werd besloten
in gansch Veurne-Ambacht geen melk
meer te verkoopen arn de melkerijen en
geen boter meer op de markt te brengen.
Alles verliep evenwel kalm op de markt
en de boter werd normaal verkocht aan
18 tot 19 fr. het Kgr.
Hier en daar neemt de staking nog uit
breiding wijl op andere plaatsen zij af
neemt. De strijd gaat evenwel hoofdzake
lijk om de melk die verkocht wordt in de
groote steden. Alles laat voorzien dat de
staking niet zal kunnen verhinderen dat
de groote steden van melk zullen kunnen
voorzien worden.
EEN VERGADERING ZONDER
UITSLAG
In de bureelen van den Nationale Zui
veldienst had Woensdag 11. een vergade
ring plaats waaraan vertegenwoordigers
vr- Boerenfrontdeelnamen. De kom
missie stelde voor dat voorloopig 0,75 fr.
per liter zou uitbetaald worden tot een
oplossing gevonden werd: Dit voorstel
werd door Boerenfrontverworpen daar
dit meent dat de kwestie in zijn geheel
dient opgelost. De vergadering bleef zon
der uitslag maar de onderhandelingen
zullen later voortgezet worden.
DE MELKKWESTIE TE BERDE
GEBRACHT IN DE KAMER
De boter- en melkkwestie werd even
eens te berde gebracht in de Kamer op
Woensdag 11.
Hr Maes (Katholiek) kwam eerst tus-
schen om erop te wijzen dat de boeren
niet beschikken over een winstmarge, dat
maatregelen ten hunnen gunste zich op
dringen, en dat de prijs van 0,70 fr. per
liter voor de melk onaanvaardbaar is, wijl
de verbruiker het dubbel moet betalen.
Ten slotte vroeg spreker verderen uitleg
aan den Minister over de zuivelkwestie.
Hierop antwoordde de Minister van
Landbouw, Hr d'Aspremont-Lynden dat
de eischen der melkproducenten gegrond
zijn. Hij is tegenstander van het te groot
verschil tusschen den prijs betaald aan
den voortbrenger cn deze betaald door
den verbruiker. De staking lost evenwel
niets op. De prijs van 0,70 fr. per liter
melk is zeker ontoereikend, maar voor
aleer staking te doen uitbreken diende
toevlucht genomen tot de paritaire kom
missies. De melk verkocht aan den ver
bruiker is geen volle melk. Moest dit ge
beuren dan zou het aantal verkochte li
ters verminderen. Er zijn ook te veel mel
kerijen. Het aantal tusschenpersonen is
te groot en hun winst te aanzienlijk. De
kwestie dient opgelost langs den weg der
verzoening maar niet door staking.
De Regeering zal trachten een oplos
sing te bereiken.
Door de HH. W. Hermans en De Backer
(VI. Nat.) werd in den loop der zelfde
zitting bij hoogdringendheid een inter
pellatie gehouden over de melkstaking.
Door beide sprekers werden de door de
Regeering getroffen ordemaatregelen ge
hekeld, werd voorgehouden dat den Boe
renstand stiefmoederlijk behandeld wordt,
en dat de melkprijs minstens 0,85 fr. zou
moeten bedragen.
De Minister van Landbouw merkte
hierna op dat ondanks het vredelievend
ordewoord van Boerenfront zich inciden
ten hebben voorgedaan, dat het optreden
der Rijkswacht diensvolgens noodzakelijk
was. dat de eene melkerijen geld winnen
en de andere er verliezen en dat hij den
indruk had dat men een staking heeft
willen uitlokken vóórdat de samengestel
de paritaire kommissies in de gelegenheid
worden gesteld te vergaderen.
Nog andere sprekers kwamen verder ln
het debat tusschen die voorhielden dat de
melkprijs op 0,85 fr. diende vastgesteld.
NIEUWE VERGADERING WERD GE
HOUDEN. NAAR OVEREENKOMST?
Donderde 3 hadden vertegenwoordigers
van Boerenfronteen onderhoud met
den Minister van Landbouw.
Naar verluidt werd er overeengekomen
dat het Boerenfront in de Zuivelkomissie
zal vertegenwoordigd zijn en dat de Mi
nister zal tusschenkomen bij de melke
rijen opdat deze, voor melk met 30° vet,
de prijs van 80 ct. zouden betaler.
Intusschen is het te betreuren dat door
boerenfronters nieuwe incidenten werden
ve-wekt. Te Betekom werd een melkvoer-
der aangevallen cn een 200-tal liter melk
werden uitgegeten. Te Werchter, St-Joris-
Winge en Binkom werden bietenvelden
afgemaaid.
Anderzijds dient gezegd dat de melke
rijen overal hun klanten normaal hebben
kunnen bedienen.
inB&HHaBMHHBEiBBsaMasuaa»
ASSISENHOF
VA., WEST-VLAANDEREN
Op het oogenblik dat Engeland en
Frankrijk pogingen doen om met Rusland
verbintenissen af te sluiten en Rusland
zelf ook niet ongenegen schijnt al duurt
het steeds langer doet de Komintern een
geweldige krachtinspanning om over ge
heel de wereld de Gescliiedenis van de
Kommunistlsche Partij in de Soviet Unie
te verspreiden. Dit lijkt een beetje op het
verhaal van den heer deé Huizes die met
zijn buurman aan de voordeur klapt ter
wijl de knecht -langs een achterdeurtje
buitenslibbert en van de gelegenheid ge
bruik maakt om bij den buurman te gaan
stelen.
Want de Geschiedenis van de Kom-
munistische Partij in de Soviet Unie is
in zekeren zin een handboek van revolu-
tionnaire taktiek ten dienste gesteld van
de kommunistlsche militanten. Met aan
te duiden wat de bolsjevisten gedaan heb
ben om zich van de macht meester te
maken insinueert het boek dat dezelfde
methode moet worden toegepast in an
dere landen en liefst zoo spoedig mogelijk.
Men kan er in deze oogenblikken van
spanning meerdere hartverheffende tira
des in vinden, zoo b.v. over 't feit dat de
Partij tijdens den wereldoorlog op het
front ageerde voor verbroedering tus
schen de soldaten van het Russisch en
de vijandelijke legers, hoe de agitators
erop wezen dat de eigenlijke vijand de
wereldbourgoisie was en dat men de impe
rialistische oorlog alleen tot een einde
kon brengen door er een burgeroorlog van
te maken en de wapens te keeren tegen
eigen volk en regeering. Deze woorden
kan men letterlijk terug vinden in dit
boek. Verder nog wordt er verteld dat de
bolsjevisten cellen vormden in leger en
vloot, aan de frontlinies en in de achter
hoede. oproepen tegen den oorlog ver
spreidden en de oorlogsomstandigheden
benutten om een aanval op de natie te
organiseeren.
In dezen tijd van internationale span
ning doet de Komintern dus een groote
poging om dit genre litteratuur te ver
spreiden. En de kommunisten van alle
landen gehoorzomen slaafelijk.
DE VERKOOP GAAT VLOT
Op 3 Juni 1939, zoo schreef de Cor-
respondance Internationale van 10 Juni,
heeft onze Partij na 55 dagen versprei
ding daar de verkoop eigenlijk pas op 10
April begon. 96.346 boeken verkocht dat
wil zeggen in een gemiddeld tempo van
1.750 ex. per dag. De eerste snede van
100.000 exemplaren zal dus spoedig bereikt
zijn, dit maakt een derde van het globale
aantal dat onze Partij zich voorstelt te
verspreiden. Op dit oogenblik maakt de
Partij zich op om nog betere organisatie
maatregelen te treffen die het mogelijk
zullen maken ook spoedig de tweede etape
te overschrijden.Tot zoover dit kom-
munistisch blad.
EEN GEWELDIGE OPLAGE
Dit werk is in alle talen vertaald en I
zoo men da kommunisten mag gelooven
kent het in sommige landen een groot
succes. Zoo heeft het Congres van de
Zweedsche kommunisten bij' voorbeeld
met algemeene stemmen besloten, naar
een orgaan van de Komintern schrijft,
De geschiedenis van de Kommunistische
Partij in de Soviet Unie op 50.000 ex. te
verspreiden. En deze oplage moet een
nieuwigheid zijn die werkelijk al de
Zweedsche bockhandelvormen te bulten j
gaat. want de uitgevers vau boeken met
een dergelijk volume zocais de grootste
Zweedsche firma r Bonniers er gewoon-
I lijk uitgeeft, laten hoogstens op 5 a 600u
I exemplaren drukken. Zoo schrijft het
kommunistisch blad tenminste.
De kommunistische pers heeft ten an- j
I dere aangekondigd dat het werk ook in
Noorwegen zal verschijnen en nog in den
loop van dezen maand. In Engeland en
Amerika zou de verkoop de voorziene op-1
(lage ver overschrijden en nieuwe druks
gereed gemaakt worden.
BELGIE IS COX VAN DE PARTIJ
Natuurlijk kon óns kléin landje niet
achterblijven. De heerea kommunisten
van Vlaanderen en Wallonië doen hun
best om ook bij ons hun boekwerk te ver
spreiden. Hen komt het zoo nauw niet
dat eenerzijds hun spreekbuizen, afge
stemd op Moskou, kanonnen en verster
king van de grenzen eischen, en dat zij
anderszijds dcor de verspreiding van hun
boek werken aan een eventueele vernieti
ging van dat leger door raad te geven
hoe dat .moet gebeuren. Of komen die
twee houdingen misschien toch overeen
volgens de directieven van Moskou? Na
tuurlijk hebben de heeren kommunisten
van hoogerhand bevel gekregen om dit
boek te verspreiden. Het order voor België
luidt 50.000. een gedeelte in het Vlaamsch
en een ander in het Pransch.
Wanneer men het boekwerk objectief
beschouwt heeft het volgens bevoegde
personen een handelswaarde van 18 fr..
het wordt verkocht aan 10 fr. De verkoo-
pers bekennen dat er minstens 2 frank
defleiet gemaakt wordt per exemplaar,
zonder nog het commissieloon te rekenen
dat aan de verkoopers moet betaald. Vijf
tig duizend boeken laten drukken terwijl
de kommunistische bladen om geld en
steun jammeren, is natuurlijk voor een
gewoon mensch een onbegrijpelijk iets.
Maar voor de kommunisten is dat niets.
50.000 Boeken verkoopen met een verlies
van 50.000 maal 2 fr. minimum is bij hen
goed mogelijk, alles is bij hen mogelijk
als Rusland maar meewil. De verkoop
van dit boek doet ons nogmaals herinne
ren aan de woorden verleden jaar in de
Kamer van Volksvertegenwoordigers uit
gesproken. Mijnheer Phillipart riep uit:
De Kommunisten vertegenwoordigen hier
in België de Soviet-regeering, waarop Me
vrouw Degeer (kom.' antwoordde: Daar
gaan wij fier op! En ambassadeurs wor
den toch betaald vcor hun werk. of niet?
xviii
IHBSBIMBS
FRANKRIJK
FRANSCII-TURKSCH AKKOORD
GETEEKEND
Tusschen Frankrijk en Turkije werd
een akkoord bereikt en geteekend. Frank
rijk staat aan Turkije het Sandjak van
Alexandretta af. Anderzijds zal Turkije
de onafhankelijkheid van Syrië en Liba
non eerbiedigen en vrijwaren.
Beide landen zullen elkaar steunen in
geval van aanranding in de Oostelijke
Middellandsche Zee.
Alle vreemde diplomaten te Ankara
waren aanwezig bij de onderteekening
van het Verdrag, behalve de Hr von Pa
pen, Duitsch Gezant.
DE ACHTERUITGANG DER
SOCIALISTEN
Een feit van belang dat aantoont dat
de Socialistische Partij in Frankrijk, in
wier schoot de meeningen diep verschil
len achteruitboert, is dat de oplage van
de i' Populaire Socialistisch blad, geval
len is van 235.000 op 90.000.
HET VOORSTEL TOT WIJZIGING VAN
DE KIESWET DOOR DE KAMER
AANGENOMEN
De Kamer heeffc het ontwerp tot wijzi
ging van de Kieswet met 339 stemmen te
gen 234 aangenomen.
VOOR DE BELGEN IN FRANKRIJK
Onder de dekreten, die in het Fransch
Staatsblad zijn afgekondigd, is er een dat
van belang is voor de Belgen, die in
Frankrijk wonen. Het wijzigt inderdaad
het dekreet van 2 Mei 1938, waarbij geen
voorwaardelijkheid mogelijk was bij het
toepassen van de straffen, voorzien in
geval te lang gewacht werd met de ver
nieuwing van de identiteitskaart.
Het nieuwe dekreet laat bij het uit
spreken van de straffen voorwaardelijk
heid en verzachtende omstandigheden tóe.
DE AUTOKOERS
TE FRANCORCHAMPS
DE ENGELSCHE RENNER SEAMAN
OMGEKOMEN
DE MOORPOGING TE OOSTENDE
Lams Louis, beticht van te Oostende,
IJzerstraat 5, op 13 Maart 11., gepoogd te
hebben zijn vrouw Lydia te dooden, werd
door het Assisenhof van West-Vlaanderen
verwezen tot 7 jaar opsluiting.
De vrouw, die thans hersteld is van den
slag en de snede met een scheermes haar
toegebracht, vroeg tijdens de zitting dat
haar man niet zou gestraft worden en dat
zij bereid was met hem het echtelijk le
ven te hernemen.
ROEMENIE
WANHOPIGE JODEN
Uit Constanza vertrok een boot met 450
Duitsche en Tcheckische Joden. Onder de
uitwijkelingen bevonden zich 152 ont
vluchtten uit het concentratiekamp van
Dacahu die sedert vier maanden wacht
ten in de kelders van den toldienst te
Constanza, om Roemenië te verlaten.
Toen het schip vertrok waren nog 150
Tcheckische emigranten, die onlangs al
daar waren toegekomen, bij de boot, smee-
kende om ook weg te kunnen varen. Voor
hen was er geen plaats meer. Uit wan
hoop sprongen 35 Joden in het water
maar zij werden door matrozen gered.
ITALIË
Gr "F CIANO (VADER) OVERLEDEN
In Italië is overleden de Heer Ciano,
voorzitter van den Italiaanschen Senaat,
vader van den Minister van Buitenland-
sche Zaken en schoonvader dus van de
oudste dochter van Mussolini.
De bladen drukken uitvoerige levens
schetsen af van den overleden die tijdens
den oorlog marine-officier is geweest.
Hij stond thans aan het hoofd van een
Italiaansche electriciteitstrust.
DUITSCHLAND
NIEUWE VERSTERKINGSWERKEN
Met koortsige haast worden in Duitsch-
land de versterkingen aan de westelijke
en oostelijke grens gebouwd. Dit heeft de
overheden genoodzaakt een groot aantal
arbeiders en bedienden uit de nijverheid
op te eischen.
Men noemt ondernemingen waar tot
40 van het personeel cpgeëischt. wer
den voor deze uitzonderlijke werken.
Men doet opmerken dat er zelfs een ze
ker aantal Joden zijn aangeworven om
hulp te bieden.
3SBBSBBaBflBBBfllBBBEX3ESB3BX3
DRAMATISCHE ONTDEKKING
IN ENGELAND
JONGEN VINDT ZIJN BROEDER
STERVEND OP DEN WEG
Toen een jonge werkman zich Zaterdag
morgen naar zijn werk begaf zag hij op
de baan naar Stom-port, bij Birmingham
een man liggen dij scheen te slapen.
Daar de man op de baan lag ging hij
er naartoe en trachtte hem op te richten.
Hij draaide den man om en toen zag hij
dat het zijn veertigjarigen broeder was,
vader van drie kinderen, die met verbrij
zeld hoofd op de straatsteenen lag.
De ongelukkige haalde nog lichtjes
adem, maar hij overleed spoedig in de
armen van zijn broeder.
We hadden precies drie uren geslapen
toen de loopjongen ons kwam wekken,
en zei Opstaan! 't Net wordt dadelijk
opgehaald!
In één ruk zaten we recht in de kool.
Meteen voelden we ons riilig koud. We
waren nochtans ten deele aangekleed, om
aldus geen tijd te verliezen bij gebeur
lijke evenementen, en ook op het aan
raden van den marconist en den stuur
man. die ons verzekerd hadden: Het
wordt nu te koud om 's nachts onaan
gekleed in de kooi te liggen!
Ook de marconist en de kok stonden
op: eenleder wilde bij de eerste vangst
op het dek zijn, hoogst nieuwsgierig naar
wat» er in het net zou bovengehaald
worden
Duffelt u warm in! raadde de kok
ons goedmoedig aan, en motiveerdeWant
het zal nu erg koud zijn op het dek!
Wij gaven gehoor aan zijn raadgeving.
Gelukkig
Want werkelijk: op het dek hadden we
een echten drogen winternacht, die ril
lend over wangen, hals, schouder, rug,
borst en beenen naar de teenen, vingeren
en neus kruipt. Onwillekeurig zetten we
de jaskraag recht, wonden de sjaal beter
om kin en ooren, en wreven wij de han
den verwarmend in mekaar.
Toen de kapitein ons aldus zag, begon
hij gul te lachen:
Wel de djuu!... 't Is nu nog schoon
weer hier. Wat gaat ge doen als 't hier
een keer begint te onweeren, te sneeuwen,
te vriezen en te stormen? Ge zoudt 'n
gcên visscher zijn, gij: één om in 'n gla
zen bokaaltje in een verwarmden salon te
zetten!
Eerst gewoon worden! grinnikte ik
terug, onder goedkeurend gemompel van
de jongste vlsschers, die eveneens zicht
baar rilden door de bijtende koude.
Maar de oudere gasten monkelden
vergenoegd, misschien wel misprijzend
spottend: hun ruwe lijven waren getaand,
door de vele jaren zwoegen in alle weer
en wind.
Het kokske liet ons echter niet ln den
steek, het kwam me frank verdedigen:
De jongen heeft ferm gelijk dat hij
zich warm aankleedt: hij heeft ie geen
speciaal ondergoed aan gelijk gijder,
noch een friesebroek of dikke zeekousen,
ook geen oliebaai en geen zuidwester die
tegen water en wind beschermt, en ook
geen waterdichte hooge laarzen.
Miljarde!... De kok heeft het ook
koud! vloekte de oudste visscher schert
send, waarop enkelen gemoedelijk luid
keels begonnen te lachen.
Steek je fornoois in uw veste! spotte
er een.
Maar er was nu geen tijd meer te ver
liezen om te schertsen, om zottigheden
te verkoopen, om zijn harte eens op te
halen:
't Is al wel, besloot de kapitein, en
riep dan met luid bevelende stem:
Winden!
Onmiddellijk kwam de dubbele ijzeren
windas electrisch in werking, zoodat de
stalen kabels met veel geraas en krij-
schend geschuif werden opgewonden...
de kabels waaraan de vischplanken en
net vastlagen.
Vlug spoedden de vlsschers zich nu,
over het voor- en het achterdek, naar
eigen bepaalde plaats.
Het was nog steeds 'n rustige heldere
manenacht. Daarbij, van op de reeling
der commandobrug wierpen twee sterke
phares hun geweldig electrisch licht, den
een op het voordek, den anderen langs
heen de stuurboordzijde, den kant waar
langs het net sleepte en zou bovengehaald
worden.
We hebben nu meer dan drie uren
gemaald! vertelde de kapitein ons. 'k Ben
nen keer benieuwd of we een paar lente-
zakskens zullen ophalen!
Een paar lentezakjes? vroegen we
niet begrijpend wat hij daarmede be
doelde.
Welja: een paar honderd kabel
jauwen vormen een klein zaksken visch,
en dat noemen wij in onze visscherstale
een lentezakskeEen vierhonderd
kabeljauwen daarentegen vormen reeds
een schoonen zak visch, en dat heeten
wij een Thaliezak
Wordt er dan zooveel visch ineens
opgehaald?
Al meer als dadde! Met veel geluk
gebeurt het wel eens dat er een duizend
vijftienhonderd schoone groote kabel
jauwen, koolvisschen en schelvisschen in
het net zitten!
Maar dat is vier k vijf duizend kilo
visch!?...
Wel zeker! Maar dan wordt hij ln
twee k vier keeren naar boven gehaald.
En dat kunnen we best hebben na een
paar uren gunstig malen.
Malen? trachtten we nader te be
grijpen.
Dat is 't stoomen van den vischbak,
terwijl het net over den vischgrond
sleept!... Maar pas nu op!..; Meteen liep
de kapitein van ons weg naar de rechter
verschansing.
Trager winden! Djuu. pas op voor uw
pooten!... Zie je de vischplanken niet?...
We bleven op de brug staan toekijken,
SMOKKELZAAK BIJ MEENEN
Aan de grens, niet ver van Meenen,
werd door de Fransche tolbeambten zeke
ren Monv. uit Zonnebeke aangehouden,
op het oogenblik dat hij per auto beproef
de tabak te smokkelen naar Frankrijk.
Een vrouw uit Zonnebeke, zekere M. G.,
die in den auto zat, werd eveneens aan
gehouden. Haar twee kinderen die langs
achter in den auto zaten bij de smokkel
waar, werden naar huis teruggezonden.
NIEUWE BOMAANSLAGEN EN BRANDEN TE LONDEN
nevens den marconist, die nu de stnur-
telegraaf bediende, en een belsignaal gaf
naar de machinekamer.
Over het zacht deinende water lag een
zilveren tintelenden glans. Honderden
meeuwen vlogen nu omheen de boot: on
geduldig schreeuwend naar de visch die
zou bovengehaald worden, en waarvan zij
hun deel zouden trachten te bemachtigen.
Hoemeer meeuwen hoe beter! zei de
marconist me. Dat is een goed teeken:
die beestjes weten waar er veel visch zit!
Ze dulden ons soms de vischbanken aan!
Het is integendeel een droevig teeken
wanner we een zeekraai op den top van
onze mast zien zitten: dat is voor vele
vlsschers een teeken dat er geen visch
meer is in 't water waar men aan het
visschen is.
Almaardoor rinkelden de windassen en
de katrollen waarover de spannende dikke
stalen kabels werden opgewonden, onder
het zwijgend en sterk aandachtig toe
zicht van den stuurman en den oudsten
visscher.
De vischplanken werden zichtbaar, zij
rezen in de hoogte langsheen de stuur
boordzijde tot ze vrij bengelden bij den
hoogen stevigen ijzeren beugel waaraan
ze moesten vastgehecht worden.
Afhaken!... bevool de kapitein.
Halt! Het winden hield een moment
op. Met een verbazende handigheid greep,
aan ieder poort, een kloeke kerel de reep
vast dl aan het middenhengsel vastge
knoopt zat, maakte den knoop los, duwde
een grooten Ijzeren haak vastgehecht
aan een onderbroken eind kabel in
een geweldigen ijzeren ring van het ander
onderbroken eind kabel.
Klaar? v
In orde!
Winden
Er werden opnieuw kabels over de dub
bele windas gewonden: de formidabele
vischplanken waren er nu van los, en
zaten aan den hoogen ijzeren beugel vast
gehaakt en gebonden.
Kijkt nu goed uit uw oogen! waar
schuwde de marconist me. Ge zult nu
gauw den vischzak boven het water zien
uitpuilen.
Wij keken in hooggespannen nieuws-
gleroigheid toe. De meeuwen werden wil
der, Kleine doode haringen kwamen op
de opervlakte drijven.
Daarop hadden de schreeuwende vogels
gewacht! In strijd wedijverden zij om de
drijvende haringen te bemachtigen. De
donkere Malleinokken liepen met wijd-
openslaande vlerken op het water. De pik
zwarte en vit'oorstige Koten, de grijze
Bollen, de kleine Blokmeeuwtjes, de witte
Meeuwen met zwarte panevlerken... allen
scheerden langs het water, vlogen met
hun buit omhoog, nagezet door anderen
die hem wilden ontrukken, in der haast
werd den opgepikten haring met den
kop vooraan in éénen keer binnengeslokt.
Dan vlerkten ze weer achter nieuwen
buit. Almaardoor opnieuw, onverzadigd.
Tusschenln vlogen de Genten ken
baar aan hun lange gele halzen den
kop staroogend omlaag gericht. Zoodra
zij een eenzaam vischje zagen drijven,
schoten zij als een pijl omlaag; de pooten
en de vlerken stijf tegen het lijf aange
drukt, de kop omlaag, recht op den buit
af, waarmee ze diep in het water ver
dwenen... om er soms eerst een heel tijd
je later mee boven te komen, en hem
opvliegend in te slikken, om dan weer
naar beneden te staren, weer naar be
neden te schieten achter nieuwen buit.
Het eigenaardige, luidruchtig, snerpend
schreewend meeuwengekras en gekwek
lokten andere meeuwen aan. Van alle
kanten kwamen ze aangezwermd: met
honderden! Het was één wirvvarrend ge
wemel! Zeemeeuwen, zeeraven, lommen,
stormduikers, Genten, allen doorheen be
schreven ze hunne sierlijke bogen ln de
lucht, droeien en keerden op de elegant
ste wijzen, betwistten elkander met hard
nekkigheid den bemachtigden buit. Zij
gebruikten de meest geraffineerde strljd-
listen, de meest iooze streken, mieken op
de meest onverwachtste momenten de
zonderlingste haken en bogen, lieten zich
schichtig neervallen, stegen loodrecht op,
lieten zich een paar momenten schijn-
rustig op de golven wiegen, duikelden,
schoten weer uit het water, vlerkten plots
weer de lucht ln, herbegonnen hun prool-
roovend spelletje... Almaardoor!
Ziet ge den donkeren groenen kring
op het water? vroeg de marconist ons
toen plots. Een tiental meter van boord!
We zagen hem en zagen ook hoe die
plekke middenin witter werd.
De djuu! Daar hebt ge den zak!
Op ditzelfde oogenblik sloeg de mar
conist, in zijn wilde uitgelatenheid, zijn
vuist op onzen schouder, en waarachtig:
we zagen tusschen het bonte gewemelte
c'er honderden en honderden zeevogels
'n bonk dik-gepropt vischnet boven 't
water wippen, wel één meter hoog. Tegen
aan de wijde mazen van 't net zaten
kleine vlschjes geplet door dicht tegeneen
gedrukte kabeljauwen en koolvisschen,
die met wijdopengesperden muil gaapten.
Stoppen! huilde de kapitein.
De marconist stuurde het stopsignaal
naar de machinekamer door. Ook het
winden hield nu op. Toen grepen zes
paar handen over de stuurboordzijde,
diep in het witklotsende water, en trok
ken, trokken met gebogen rug. gespannen
spieren, geschoorde knieën, de vingeren
en duimen diep in het net, een eind net
uit zee aan dek: schok na schok, telkens
een paar duimen ver maar, profiteerend
van het lichte slingeren der boet.
De aluminiumbollen werden zichtbaar:
tientallen visschen dreven onder het net,
spartelden om vrij te komen, sloegen
ïorsch met den staart.
Is het een goeie vangst? wilden we
reeds weten.
Een schoonen Thaliezak! Het is hier
tolWe zullen hier wel een poosje blijven
risschen!
De loopjongen kwam nu aangehold,
naar den kapitein toe. een zwaren langen
reep op beide voorarmen. De kapitein
greep den reep, en gooide hem met een
zwierigen zwaai over het bovenste ge
deelte van het net, om er hen dan met
een paar snokken en rukken onderdoor
terug tet rekken en ermee de muil van
den kuil toe te snoeren, en er een zwaren
haak aan vast te hechten, waaraan dan
het gansche net, door de windas, langs
heen katrollen, naar omhoog getrokken
werd, tot boven de reeds vroeger op het
voordek aangelegde bakken.
Halt! brult de kapitein.
Het winden hield weer op!... Het water
gulpte en djaste uit den enormen grooten
vischzak pletsend op het dek.
De stuurman was nu ineens van de
windas weggesprongen, tot vlak onder
den geweldig lekenden vischzak, zette
zich schoorvoetend vast, riep: Ja!en
keek van onder zijn zuidwester loerend
naar het net.
De visscher, die bij de windas was
blijven waken, maneuvreerde den zak
wat omlaag, tot vlak tegen het hoofd van
den zich neerbukkenden stuurman.
Halt!
Het winden hield andermaal op: een
ieder keek nu met de hoogst gespannen
nieuwsgierigheid toe hoe de stuurman de
pooklijn van den kuil vastgreep, en even
achteruitdeinzend snokte... één keer, een
tweeden keer forscher, en hoe de knoop
toen losschoot, en hoe de visch onmiddel
lijk uit den kuil viel, eerst met enkele
paren hard bonkend op de natte planken
van het dek, dan in massa wijd uitglet-
schend over elkaar heen, ver in het ronde,
zich opstapelend in de bakken van den
heelen rechterkant van het voordek,
krielende, spartelende, wringende, wip
pende en slaande met geweldige korts
klappen, zoodat de stuurman een moment
als het ware bedolven stond in dien glib-
berigen oogst. Slechts met moeite kon hij
er zich uit rechten, en alleen met behulp
van een paar toegeschoten makkers kon
hij er zich uit bevrijden.
Daar lag nu de eerste vangst! De reeds
doode visschen, na de lange sleeping, be
waarden in hun verglaasd oog en in hun
verstijfden opengesperden muil, de droef
heid van den doodstrijd. De nog levende
kabeljauwen sperden den lichtrozen muil
wijd open, rekten hun groote oogen als
schenen zij medelijden af te smeeken, en
sloegen dan plots boosaardig met een
korten smak om zich heen. De reusach
tige schollen, tongen en grieten sprongen
kwaadaardig op, dansend overheen de
glibberige oneffen massa. Een kleine haal
beet razend om zich heen. Schelvisschen
zetten nog in een uiterste krachtinspan
ning him kiewen uit. De groote zwarte
koolvisch, op den buik als met zilver
geschubd, wrong en kriemelde. Tusscben-
in wriemelden zeesterren met uitgestoken
voelarm, afgeboord met zuigmonden: we
melden bruine en groene wieren; blekten
duizenden lichtroze krabben en vaalbleeks
garnalen: vlekten walgelijke zeekwallen
met lange, vieze draden; waggelden ane
monen. De heele vangst was, in den hel
len schijn van het electrische licht, een
weelde van zilveren, lazuren, saffieren
schakeeringen.
Uit die bonte massa stegen, heel lijzig,
de zonderlingste geruchten op: het vreem
de gesnork van de knorhanen, het eigen
aardig gezucht van de makereelen, het
lang geklaag van stervende haringen.
Intusschen schreeuwden de zeemeeu
wen, almaardoor veranderende van toon:
nu eens snerpend, dan zacht; nu eens
kort en scherp, dan zacht en lang; soms
precies babbelend, of vragend, of roepend,
of verwijtend... Maar wat precies? Wie
zal het ooit achterhalen wat deze sner
pende en taterende meeuwen elkaar toe-
kwekken? (Vervolgt).
JEF VAN WYNSBERGHE.
(Copyright: Pers-Bode).
EEN I'RVAN, DE LENDEN GEBROKEN, MOET TER PLAATS
AFGEMAAKT WORDEN.
DE OMGEKOMEN AUTO-
RENNER SEAMAN
De jonge Marcedei-Reng-renner Seaman,
die Zondag 25 Juli 11-, zijn merk verde
digde tegen andere wereldberoemde ren
ners als Lang, Caracciola en andere Nuos-
lncit, moest het bij de 22» ronde toch met
zijn leven betalen.
Zondag 11. werd te Francorchamps de
autokoers Groote Prijs van Eelgië be
twist De overwinnaar was de Duitscher
Lang, op auto 1 Mercèdesdie de koers
won met een gemiddelde snelheid van
152 Kin. in het uur.
De koers werd ongelukkiglijk geken
merkt door een doodelijk ongeval. De En-
gelsche renner Seaman, op Mercedes-
Benz die binst de eerste 18 ronden
steeds aan de leiding was en, naar het
blijkt gehuwd is met de dochter van den
bestuurder van de Mercedes-fabrieken
en die in de 21' ronde weer de leiding had
behaald, is dan de volgende ronde met
zijn auto verongelukt. Aan den draai
vóór de bron slipte zijn auto. botste tegen
een denneboom en schoot in brand. Auto
en boom brandden af. Toeschouwers trok
ken Seaman uit den auto maar de onge
lukkige renner was zwaar gewond en ver
brand. en enkele uren nadien gaf hij dan
ook den geest. Seaman, die ook het rech
teroor verloor bij de ramp, bewaarde zijn
volle verstand tot hij den geest gaf.
Vooraan bet paard dat ter plaat» diende afgemaakt te worden. Het ligt met den
rug op de borduur der tramlijn. Achter de tramlijn, in den dijk, bemerken we da
beide driewielkarren die door den stoot van den tram in den dijk omgekanteld
werden. Deze foto werd genomen kort nadat het paard afgeslacht werd, duide
lijk ziet men aan de voorkant de bloedplas.
Londen werd deze week opnieuw zwaar
geteisterd door ontploffingen .en zware
branden, denkelijk gesticht door leden van
het Iersch Republikeinsch leger.
In den nacht van Zaterdag op Zondag 11.
ontploften drie bomtnen in de Engelsche
hoofdstad, waarvan twee in het Picadilly-
Circus. Zeventien personen werden hierbij
gewond. Wat later ontploften nog twee
ondere bommen, waarvan een in een brie
venbus, wijl een zesde niet-ontplofte bom
ontdekt werd.
In het wassenbeeldmuseum van Mevr.
Tussaud werd brand gesticht die spoedig
kon gebluscht worden.
Woensdag brak brand uit in een pa
pierfabriek. Twaalf bedienden moesten de
vlucht nemen door van de hoogste ver
dieping te springen in dc modder van den
stroom die bij laag water «ras. Allen wer
den gered. Het jvas de dejd? brand in
zelfde week.
Woensdag namiddag is de tram die Grie
len te 1.30 u. verlaat, om in de richting
naar leper te rijden, in botsing gekomen
met een koppel paarden die twee drie
wielkarren vooruittrokken en op weg wa
ren naar den akker. Dit gebeurde niet ver
van den overweg van Ieper-Hoekje, op
de groote baan Ieper-Veurne, vlak vóór
de hovingen van het woonhuis van Heer
Lagrou.
HOE HET GEBEURDE
Van aan de stallingen van bovcngc-
noemden eigenaar tot tegen de baan ligt
nevens zijn woonst een dreef dik omzoomd
door een haag. Nauwelijks die dreef bui
ten of daar komt men op de tramlijn, die
men toch een honderdtal meter in beide
richtingen nauwkeurig kan onderscheiden.
Terwijl de tram dus in sne'.le vaart in
aantocht was is de paardengeleider met
zijn paarden en gespan de dreef buiten
gereden, cn vooraleer de tram stoppen
kon had hij beide paarden op den grond
geworden evenzoo de karren in den dijk.
De geleider, eens overtuigd dat liij niet
handelend meer kon optreden en om een
eigen ongeluk te vermijden is op het
laatste nippertje nog opzij gesprongen.
Een der paarden sprong aanstonds recht
en kon nadat het uit het gespan losge
maakt werd, naar stal teruggebracht wor
den. Alle tanden waren uit zijn muil ge
slagen.
Het andere was er slechter aan toe,
de ketens waren gesprongen cn het arme
dier, dat daar te hinniken en te sparte
len lag, kon niet meer recht, liet had de
lenden gebroken en zou ter plaats moe
ten afgemaakt worden. Het dier was 3 a
4 jaren oud en behoorde toe aan den Heer
Lagrou.
De tram zelf had diepe builen aan de
rechter voorkant, en met een half uur
verachtering kon hij zijn dienst vervolgen,
Ouderiussclien kwamen twee rijkswaent-
mannen van de brigade vau leper ter
plaats en maakten een verslag op van liet
gebeurde. Ook werd Heer Roetinck, paar-
denslacbter uit leper, ontboden, die toe
kwam met zijn dierenremorque, het dier
slachtte, oplaadde en ermede vertrok,.
