Beperking van den oorlog!?
Het is oorlog in Europa
Geen Pessimisme, geen
Optimisme, maar Réalisme
Fabriek
Warschau bedreigd
van het Niemandsland
Burgers worden het slachtoffer
van luchtbombardementen
van nieuwe mensehen
Poolsch vliegtuig neergeschoten
ie Deiitsefte troepen rukken steeds vooruit in Polen
Cp het Westerfront bexeiten de Fransehen een deel
England en Frankrijk voeren een ekonomischen
oorlog tegen Duitschland
Poolsche Krijgsgevangenen
Ook Canada in OoHcg
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
INTERNATIONAAL OVERZICHT
Belgisch vliegtuig neergeschoten door ingelsch vliegtuig
HET VERLOOP DER GEBEURTENISSEN DAG NA DAG
De toestand
op Vrijdag 8 September
Den Zaterdag 9 September
TARIEF VOOR BERICHTEN,
Kleine berichten per regel 1,fr.
2 Ir. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Kleine berichten (minimum) 4,fr.
Rouivber. en Bedank, (min.) 5,fr.
f Te herbalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
I moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
7* JAAR. N' 38.
ZONDAG 17 SEPTEMBER 1939.
«DE HALLE
Katholiek Weekblad van leper.
Bureel:
Boterstraat 58, IEPER.
EEN ABONNEMENT KOST
VAN NU TOT EINDE 1939:
Binnenland 9,SO fr.
Belg. Kongo 15,30 fr.
Frankrijk 15,30 fr. belgisch geld
Engeland 16,20 fr. belgirch geld
Ander landen 22,50 fr. belgiach geld
AUe MtAevttkas sijn rrranfeMerdtUih
L
Drukker-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Poperinge.
Tel. Poperinge Nr 9.
Pottcheckrekening Nr 155.70.
Be stad Bromberg werd deze week erg onder vuur genomen door de Duitsclie
vliegtuigen. In der haast, na afloop der bombardementen, werden de lijken der
burgers die op straat getroffen werden, uit de stad naar den buiten overgebracht
en op een rij gelegd om daarna begraven te worden. Vooraan een akelig beeld
«lat we nooit hadden moeten publieeeren hadden de woorden: Vrede op aarde
aan de menschen van goeden wil beter aanhoord en nagevolgd geweest.
!BaiBB!SflaBlgaHMBBBElSaB!KaBiSHERBSBBHfllHHIEiaBa8a3KBSEII
Is het geen zonde plagiaat te
plegen in het werk van Rachmanowa,
en de titel van haar boek over het
huwelijk te gebruiken voor een artikel
over den oorlog?
Oorlog is toch de tegenvoeter
van het huwelijk.
Huwelijk is voortteling van leven
en oorlog is massamoord.
De oorlog... een fabriek van
nieuwe menschen...!?
In een fabriek is de gansche
technische uitrusting toch gecoördi
neerd op massale productie, en in
den oorlog wordt de techniek afge
richt op massale destructie.
Nieuwe menschen worden gebo
ren uit de gemeenschappelijke liefde
in ds warme atmosfeer van het ge
zinsleven. De oorlog rukt de menschen
weg uit hun gezir. om ze in gemeen-
schappelijken haat tegen elkaar op te
zwepen...
En toch wordt deze oorlog een-
FABRIEK VAN NIEUWE MENSCHEN.
Het oude geslacht gaat ten on
der ln vuur en in bloed.
Enkele weken geleden, vóór de
groots catastrofe was losgebrand,
waarschuwde de H. Vader dat een
wereldoorlog de totale vernieling van
het oude Europa zou bewerken. En in
zijn toast bij het slot van de verga-
doring van de Oslostaten verzekerde
onze Vorst dat er na een moderne
wereldkrijg noch overwinnaars noch
overwonnenen zullen overblijven.
Wij, menschen van 1933, zijn oog
getuige van de groote losbranding,
waarin de oude wereld zal vergaan...
Kan het ook anders?
Europa heeft Christus den rug
toegekeerd.
Dc Humanisten in den Renais-
taacetijd zijn ermee begonkien, waar
ze den idealen mensch gingen zoeken,
iiitt bij de kribbe te Bethleem, maar
op de agora van het heidensch Athe
ne en op het Forum van het oude
Rome. Zij meenden dat dc Europeaan
van de moderne tijden wel een fat
soenlijk mcnsch kon zijn, zonder
daarom christelijk te leven.
Wat met artistieke soepelheid
door hen werd Ingezet, hebben hunne
geestelijke kinderen met immer groei
ende brutaliteit doorgevoerd.
Met het opkomend Protestantis
me woedden de godsdienstoorlogen
over Europa en werden gansche vol
koren van de Moederkerk losge
scheurd.
De Fransche Revolutie heeft de
christelijke wereldorde ln het bloei
gesmoord om de liberale staatsleer op
den troon te zetten.
Het H. Evangelie, de hoeksteen
van alle orde, werd door het Ratio
nalisme tot een sprookjesboekje ge
devalueerd.
«■■■■■BBBBBBBBBIBBBBB
Het Socialisme heeft op aarde
het beloofde Paradijs ontdekt.
Het Nationalisme heeft in bloed
en bodem een godheid gevonden.
En nu komt de afstraffing.
Wie in dezen oorlog enkel een
strijd ziet voor Polen of tegen Hitier,
een titanischen kamp tusschen demo
cratie en totalitarisme, is blijkbaar
kortzichtig.
De wereld heeft God den rug toe
gekeerd, en God laat de wereld aan
zijn lot over.
Daar ligt de diepe oorzaak van
een oorlog die de oude wereld tot puin
zal bombardeeren.
Maar een nieuw Europa is in
wording.
Nieuwe menschen zijn er reeds.
Een jeugd in bonte plunje hun
kert naar apostolaat.
Mannen en vrouwen weten dat
het uur der leeken slaat.
Midden de branding waarin de
wereld verzinkt, rijst een nieuw ge
slacht, het geslacht der leekenaposte-
len. De nieuwe menschen die na de
groote beproeving de nieuwe wereld
orde zullen inluiden.
De oorlog is begonnen op het
oogenblik dat 20.000 leiders en leid
sters van de arbeidende jeugd naar
Rome zouden gaan, om voor den Paus
geknield een antwoord te krijgen op
de vraag: Vader, wat wilt Gij dat
wij doen?
De oorlog zal gedaan zijn, vol
ledig, wanneer de leiders van de vol
keren hun voorbeeld zullen volgen.
Vóór tien eeuwen heeft gansch
Europa op bevel van den Paus de wa
pens opgenomen om ten kruistocht
te trekken. Nu kan ook niemand an
ders het bevelen de wapens neer te
leggen.
De Paus alleen brengt den Vrede
van Christus in het Rijk van Christus.
Dat is de vernieuwing.
Het nieuw geslacht is aan 't boe
ten en aan 't bidden, en hun geloof
zal de vernieuwing bewerken.
Het geloof kan bergen verzetten,
getuigt het Evangelie.
Maar hun geloof zal een berg
opwerpen.
Ergens in Europa zullen de be
keerde volkeren al hun oorlogsmate
riaal tot een reusachtigen berg op
stapelen, en op zijn kruin een enorm
kruis planten, gesmeed uit het staal
van de kanonnen.
Dan wordt Hij, de stalen Chris
tus, Ingetroond in Europa, en wordt
zijn Vredesrijk in ons oud werelddeel
gevestigd.
Dan wordt alles nieuw.
En daarom is deze oorlog EEN
FABRIEK VAN NIEUWE MEN
SCHEN L. M.
We zien hier Duitsclie soldaten het wrak onderzoeken van een Poolsch vliegtuig,
flat door een Duitschc vlieger, na hel luchtgevecht boven Bromberg, neer werd
gehaald.
Nu dat het euvel gebeurd is, en er
geen schijn van kans meer bestaat
voor de oorlogvoerenden om zich te
rug te trekken, wordt door alle groote
onvooringenomen mannen het parool
gelanceerd en verdedigd, dat de oor
log moet beperkt blijven.
Het vreeselijke van een oorlog ligt
vooral in de menschenslachtingAls
we de cijfers der gesneuvelden van
den laatsten oorlog nagaan, land voor
land genomen, dan blijkt dat van de
circa elf mïllioen dooden die vielen
tusschen 1914 en '18, ongeveer de helft
behoorden tot de huidige belligeran-
ten. Indien tijdens den laatsten oor
log alleen Duitschland, Frankrijk en
Engeland in den oorlog waren getrok
ken, dan waren ongeveer zes mïllioen
menschenlevens gered geweest.
Nu het nog niet te laat is, zouden
dienen stappen aangewend te wor
den, om het inspringen van nieuwe
volkeren in den doodendans te ver
hinderen, want zoolang de oorlog zal
duren, zullen belangen en sympathie-
en de verleiding in de hand werken,
bij sommige regeeringen om toe ie
treden in het kamp van een der strij
dende partijen. Er werd door Musso
lini op het uiterste oogenblik. voor de
losbranding nog een voorstel gedaan
aan de drie groote landen om een
conferentie bijeen te roepen om gron
dig en eerlijk het vraagstuk van een
herziening der vredesverdragen onder
handen te nemen. Intusschen waren
echter de kanonnen aan het bulderen
gegaan en er kon geen overeenstem
ming meer verkregen worden. Waar
om zou daarentegen, nu zoovele lan
den nog neutraal zijn, niet getracht
worden een conferentie te beleggen
van at de neutrale landen ten einde
verdere deelnemingen aan den oorlog
te twrhinderen en nutteloos nieuw
menschenleed te besparen?
Of ooit aan een dergelijk plan zal
gedacht toorden weten we niet. Wel
licht zouden onmiddellijk moeilijkhe
den oprijzen, uit het feit dat niet alle
landen, die thans neutraal zijn, het
voornemen hebben zulks te blijven en
alleen een gunstiger gelegenheid af
wachten om tusschen te komen.
Ui Ml li Bil iïïHi ilUli UTTi f
MOREELE EN CULTUREELE
MOTIEVEN.
Doch niet alleen ofn zuivere huma
nitaire redenen, is (fe beperking van
den oorlog een noodzakelijkheid. Er
zijn ook moreele ert, cultureele waar
den te verdedigen. De reading van
Europa kan ermee gemoeid zijn. Het
is genoeg bekend uif de ervaring van
den laatsten oorlog*tot welk een ze
denverwildering een\ krijg kan leiden.
De kunstuitingen, tijdens of onmid
dellijk na den oorlog, waren een vloek
voor het schoonheidsgevoel en betee-
kenden ontegensprekelijk een terug
keer tot het barbarisme. Een sterk
blok van neutrale landen kan een
waarborg zijn, voor het behoud van
de zedelijke, godsdienstige en cultu
reele waarden, die de vele generaties
van Europeanen opgfehoopt hebben.
Belgie heeft ds plicht neutraal te
blijven niet alleen omdat het die
verplichting aangegaan heeft tegen
over de drie groote? buurlanden, die
mekaar thans bestrijden, niet alleen
om het bloedvergietép. van onze eigen
jongens te verhinderen, maar even
eens omdat het een stuk Europa te
beveiligen heeft voor de toekomst.
Daarom hebben ook de andere neu
trale landen de plicht, het hunne bij
te dragen om ellende, dood en ver
nieling te beperken.
EN TOCH; KANS
VOOR UITBREIDING.
Als we echter dc namen van de te
genwoordige neutralë landen overloo-
pen, voelen we ons aangeroepen door
een sterk scepticisme, ten opzichte
van sommige dezer. Er zijn zooveel
belangen te beschermen, echte of ver
meende onrechtvaardigheden te her
stellen, nationale verzuchtingen en
eischen te voldoen, verplichtingen en
verbintenissen na te leven, die als een
dwingende kringloop het eene land na
het andere in den draaikolk kunnen
meeslepen.
Er is eerst en vooral dat gerucht
van mobilisatie in Rusland en van de
concentratie van troepen aan de Pool-
sche grens. We hebben reeds vroeger
uiteengezet, wat er allemaal achter
het Duitsch-Russisch niet-aanvals-
pact kan schuil gaan en in de eerste
plaats een verdeeling van Polen. Het
is mogelijk, nu Duitschland ongeveer
geheel het deel van Polen bezet heeft,
die het vroeger bezat, dat thans ook
Rusland aantreedt om het overige
deel van Polen in te lijven. En als
Engeland en Frankrijk logisch willen
zijn dan zullen ze in dergelijk geval
ook de oorlog moeten verklaren aan
Rusland, vermits dit land de onaf
hankelijkheid van Polen aanvalt, die
zij gewaarborgd hebben. Doch Rus
land zou zijn veroveringen niet beper
ken bij Polen. Het zou geheel zijn
vooroorlogsche Westergrens trachten
te herstellen en dat zou beteekenen
de opslorping van Finland, van Est
land, Letland en Litauen en de ver
overing van Bessarabie op Roemenie.
Langs het Zuiden zou het zijn eeuwen
oude politiek de bezetting van de Bos-
forus en de Dardanellen trachten te
verwezenlijken en een nieuwe reeks
kleine landen, zouden in den dans tre
den. Of zou het Duitsch-Russisch pact
grenzen gesteld hebben aan de Rus
sische expansiepolitiek in het Westen?
EN ITALIË?
Wat zal Italië doen? Dat is een
vraag die niet zoo gemakkelijk te be-
antwoorden is. Er zijn twee moge
lijkheden die als waarschijnlijk voor
gesteld toorden: het behoud van de
neutraliteit en dm oorlog; en in
het laatste geval de toetreding bij
Duitschlandof het verraad van de
as, en dus de aansluiting bij Frank
rijk en Engeland. Al deze gevallen
zijn inderdaad mogelijk, maar wij
zullen ons in ieder geval onthouden
om hier voorspellingen te wagen. In
ieder geval is ook voor Italië de kans
groot dat het meegesleept worde, of
wel door zijn militaire verplichtingen
tegenover Duitschland, ofwel door be
loften vanwege Frankrijk en Enge
land: koloniën, Tunis, Djiboeti, enz.
En zoo is het ook mogelijk, dat de
beperking van den oorlog slechts een
vrome wensch blijft.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
]IB9EE3B3BBB9BSBBBSIQSSHBBSS(BBBBBaiBBBBB!Z5S3BGiSaSBSBB2EiSBHiBS!EBBB3BBBBflBBBBBBBBBBflBB9ESS
WARSCHAU BEDREIGD.
TALRIJKE SCHEPEN IN DEN
GROND GEBOORD.
DE WESTERPLATTE TOT
OVERGAVE GEDWONGEN.
Op Vrijdag 8 September, te 17.15 uur,
meldde het Duitsch Nieuwsbureau dat
volgens een. mededeeling van het Groot
Hoofdkwartier, de Duitsche troepen War
schau waren binnengerukt.
Dit nieuws bleek later echter onwaar te
zijn. Ten andere werd langs de radiozen
der van Warschau nog steeds uitgezon
den door de Poolsche overheden, op zelf
den avond nog. Dit zou ook nog gebeu
ren de volgende dagen.
Evenwel bleek het dat Duitsche gemo
toriseerde troepen tot op een tiental km.
van de stad waren genaderd.
Uit Duitsche bron werd nog gemeld dat
de Duitsche troepen volgende punten had
den bezet: Statzew, Rawa-Mazowiecka,
Fulstuck, Rozau en andere.
De Westerplatte, het eenig punt van
Danzig dat nog door dc Polen was bezet,
moest zich overgeven. Deze munitie-op
stelplaats had zeven dagen en zeven
nachten heldhaftig weerstand geboden
aan de Duitsche aanvallen, zoowel van
te lande als van uit de lucht of van op
zee. De laatste dagen waren de Poolsche
soldaten zonder levensmiddelen of drink
baar water. Van de 120 verdedigers waren
er tijdens de gevechten 55 gesueuveld. De
Duitschers waren dan ook zeer verwon
derd slechts maar zooveel man uit de
versterking te zien te voorschijn komen.
Er werd zelfs gemeld dat uit bewondering
voor het hetfdhafttg verzet de comman
dant der plaats zijn degen mocht be
houden.
Op het westelijk front, tusschen de Rijn
en de Moesel wisten de Franschen enkele
vooruitgang te maken in het zoogezegd
niemandsland dat gelegen is op Duitsch
gebied, tusschen de Maginotöjn en de
Siegfriedïijn. Allerlei kleine verdedigings
werken moesten hiervoor opgeruimd wor
den.
Saarbracken werd ontruimd.
Engelsche vliegtuigen wierpen 3 U mil-
lioen strooibriefjes uit boven Duitsch ge
bied. De tekst van die briefjes geven wij
verder in ons blad.
Talrijke booten werden in den grond
geboord, o.m. de Britsche schepen Ma
naar waarvan de bemanning gered werd
op één na; verder nog de Olive Grove -
waarvan de bemanning gered werd, de
Pukhastan de Fransche boot «Tama
ra en de Britsche boot Regent Tiger
De bemanning van dit laatste schip werd
gered door de Belgische boot «Jan Jadot».
Een Nederlandsche mijnveger, ae Van
Ewijck >i, liep bij de Nederlandsche kust
op een mijn. Het schip zonk bijna oogen-
bikkelijk. Er zijn 4 dooden en 26 vermis
ten te betreuren. Er bevonden zich 51 per
sonen aan boord.
Het Duitsch schip Helfrid Bismarck
raakte een mijn en werd in den grond
geboord, dit in de zone van de Duitsche
mijnversperring. Van de 14 opvarenden
werden er slechts 7 gered.
Te Tokio liet de Engelsche gezant aan
de Japansche Regeering weten dat Enge
land strijden zal tot het vallen van het
Nazi-regiem.
In den dieraatuin te Londen werden
talrijke dieren gedood.
Te Berlijn werd uitgevaardigd dat al-
wie zich schuldig maakt aan diefstal of
plundering bij alarm of wijl steden in
de duisternis gedompeld zijn; met de dood
of met jarenlange gevangaazitting zal ge
straft worden.
Te Vigo bevinden zich thans 27 gevluch
te Duitsche cargobooten.
In Duitschland is de biijettenomloop
met 2.200 millioen mark aangegroeid.
De Engelsche Regeering liet weten dat
voortaan Engeland gebruik zal maken van
het recht van oorlogvoerende macht op
mm.
GENERAAL SOSNKOWSKI
Opperbevelhebber van liet Peolselie Leger.
zee. Eigenlijk zal dit geen blokkade uit
maken maar allo schepen die goederen
vervoeren op zee zullen onderzocht wor
den. Basissen van kontrool werden aan
gelegd waai- alle schepen verzocht worden
hun landingen te doen nazien. Engeland
houdt zich het recht voor gekere waren
aan te slaan.
BELGISCH VLIEGTUIG NEERGESCHO
TEN DOOR ENGELSCH BOMBARDE
MENTSVLIEGTUIG. EEN ANDER
ENGELSCII VLIEGTUIG VERPLICHT
TE LANDEN. DE FRANSCHEN BE
ZETTEN HET WARNDTWOUD. MO
BILISATIE IN RUSLAND.
Zaterdag 9 September werd gekenmerkt
door een eerste schending van Belgie's
neutraliteit door Engelsche vliegtuigen.
Rond 6 uur in den morgen, bij hevige
mist, werden twee Engelsche bombardeer
vliegtuigen gesignaleerd boven Mons (Ber
gen, dus boven Belgisch grondgebied. On
middellijk stegen Belgisehe jachtvliegtui
gen op om de beide Engelsche machie-
nen tot dalen te verplichten.
Een der twee vliegtuigen, door onze vlie
gers achterna gezet, gaf gehoor aan de
sommaties van onze vliegers en streek
neer op een Belgisch vliegveld. De inzit
tenden werden aangehouden om geïnter
neerd te worden wijl het vliegtuig aan
geslagen werd. Het vliegtuig was volgela
den met strooibriefjes, opgesteld in de
Duitsche taal.
Het tweede Engelsche vliegtuig werd
door twee Belgische vliegtuigen omsingeld.
Toen het geen gehoor wilde geven aan
de gegeven seinen ging een der Belgische
jachtvligtuigen er zich voor plaatsen om
het te beletten zijn weg tê vervolgen.
Hierop loste het Engelsch vliegtuig een
kanonschot af op het vooraangelegen
Belgisch vliegtuig, dat getroffen werd in
den staart. De twee inzittenden konden
zich redden met hun valscherm wijl hot
vliegtuig te pletter stortte en afbrandde.
De inzittenden, adjudant Cenctte tn on
derofficier Alaffe, werden licht gewond,
ae eene aan het gezicht cn de tweede
brak een arm.
Het tweede Belgisch vliegtuig beant
woordde het vuur van het Engelsch vlieg
tuig maar dit wist intusschen de Fran
sche grens te bereiken en kon dan verder
verdwijnen in de richting van Maubeuge.
Men weet niet of het geraakt werd. Het
tweede Belgisch vliegtuig tv.am behou
den terug op zijn basis.
(Zie vervolg 2« blad.)
worden In het door Duitschland veroverde gebied van Polen, In groole concen
tratiekampen overgebracht. We zien hen h'er opgesteld nevens hun houten con
centratie barakken.
IBBSBBBBBBBBBBBBBBBSBBBBBBBIIBBSBBBBBBBBBIBBBBMBBBBBBBBEa
Velen laten zich in deze tijden van
het overdrevenste pessimisme naar
een even overdreven optimisme drij
ven onder den indruk van allerlei
mededeelingen uit binnen- en buiten
land. Zij hebben groot ongelijk hun
zenuwen niet meer in bedwang te
houden en steeds maar te trachten in
ijle beschouwingen, gebouwd op ge
voelsindrukken van een oogenblik, te
zoeken naar de oplossing van vragen,
waarop geen enkel der Europeesche
Staatshoofden zelf voor 't oogenblik
antwoord zou kunnen verstrekken.
De burger in ons land zal best doen
te bedenken dat in de eerste plaats
in de huidige omstandigheden hij met
realistischen geest moet trachten zich
rekenschap te geven van wat zijn
plicht is en dezen plicht duur te vol
brengen, buiten alle beslommeringen
omtrent krijgsverrichtingen en ontze
nuwend gepieker en gejammer of zin
loos gediscuteer om.
In dit verband moet het ons van
het hart dat ontzettend veel men
schen in het land zich blijkbaar geen
rekenschap geven van den ernst van
den toestand.
Zoo is reeds hier en daar het koor
der klagers op den voorgrond getre
den, het koor van diegenen die mee-
nen dat in tijden als die welke wij nu
doormaken het leven zijn normalen
gang moet gaan, zonder 't minste ha-
peringske. Dat koor der klagers biedc
door zijn zinloos gevit op de naar om
standigheden nog lichte, desorganisa
tie die noodzakelijkerwijs hier en daar
het normale leven komt storen, het
bewijs van een volstrekt gebrek aan
realistisch inzicht. Het zou anders,
zijn traantjes wel sparen tot later.
NOODZAKELIJKE OFFERS
TER HANDHAVING VAN
ONZE NEUTRALITEIT
De toestand is ernstig. Veel ernsti
ger dan de klagers en vitters over
kleinigheden blijkbaar inzien.
Er komen waarschijnlijk heel wat
moeilijker dagen dan wij tot nu toe
hebben gekend. Wie de snelle op-
marsch der Duitsche legers in Polen
nagaat moet daarbij' bedenken dat
een snelle zege daar, spoedig haar
terugslag zal hebben op het V/ester-
schë Front, waar allicht heel gauw
twee enorme legermachten achter
sterke betonnen gordels dicht bij on
ze grenzen, op een beperkte linie,
reusachtige gevechten zullen te leve
ren hebben. Dan worden de tijden
voor ons veel banger. Dat wordt dan
de tijd van werkelijke offers, van op-
eischingen op groote schaal, van
noodzakelijkheid van verder doorge
dreven mobilisatie, van al die opoffe
ringen die noodig zullen zijn om ons
hoogste goed in dezen beroerden tijd,
onze neutralisatie, te handhaven.
Op dit oogenblik brengen wij offers
voor onze neutraliteit, het is te vree
zen dat wij er in de toekomst zwaar
dere zullen hebben te brengen. Wij
moeten onze neutraliteit verdedigen,
zij is de opofferingen die wij ons te
getroosten hebben, overwaard.
Laten wij onder dat opzicht ons
houden aan een klaren geest van rea
lisme met uitsluiting van alle zenuw-
sloopend gevit over bijkomstigheden
en ongemakken. Elke burger pantsere
zich van nu af tegen kleine en zware
opofferingen die elke burger heeft te
dragen wil het land in staat zijn ons
militair apparaat derwijze te doen
werken dat het onze neutraliteit kan
issBaasaaasBaBBBSBii
doen verdedigen.
De taak der regeering om dit alles
te regelen zonder het economisch le
ven derwijze te schaden dat 's lands
hoofdbelangen er onder zouden lijden,
zal dan nog zwaar genoeg zijn,
WEG MET
ALLE VERSPILLING
En dit brengt ons tot het tweede
uitzicht van het probleem waarvoor
wij staan en dat van heden af even
eens met realistischen geest moet
overwogen worden door elk burger.
Engeland en Frankrijk zullen met allo
kracht den economischen oorlog strij
den tegen Duitschland. Indien de
strijd niet spoedig ophoudt dan staan
wij voor de mogelijkheid van een lan
gen sloopingsoorlog.
De kleine neutrale landen zullen
voor hun bevoorrading dan af to re
kenen hebben met allerlei beperkende
maatregelen die te hunnen opzichte
door de oorlogvoerende landen zullen
getroffen worden, terwijl de vervoers
mogelijkheden voor internationalen
handel zeer schaarsch zullen zijn en
de vrachtprijzen verschrikkelijk duur.
Reed? nu werden Hollandsche en Bel
gisehe schepen door een dar oorlog
voerende partijen voor onderzoek op
geleid. Ons land kreeg de verzekering
dat Engeland bereid is de neutrale
landen alles te laten invoeren wat zij
noodig hebben, maar omwil'e van de
hierboven aangegeven moeilijkheden
kan dit alles veel last en kommer mee
brengen.
Er zijn zeker in ons land allerlei
maatregelen getroffen en groote voor
raden opgeslagen, maar dit zal niet
beletten dat onze voedselvoorziening
zeer tware problemen kan meebren
gen. Het is dan ook te denken dat op
slag in verband hiermede zeer stren
ge maatregelen zullen getroffen wor
den. Economisten hebben zich aan het
werk gezet om te berekenen of ons
land zich zelf kan behelpen ui geval
van blokkade. Wij hebben de resui-
ten van hun bevindingen kenbaar ge
maakt, zij zijn bemoedigend maar leg
gen er den nadruk op dat in elk geval
beperkende en aanpassende maatre
gelen zullen noodig zijn.
Wij zien hoe Nederland, dat als neu
traal land tijdens den oorlog 1914-U3,
een ruime ondervinding heeft opge
daan, onmiddellijk zijn systeem van
distibutie voor levensmiddelen heelt
in 't werk gesteld. Wij weten dat ook
in ons land zuinigheid gebeden is op
zeer veel produkten en in de eerste
plaats op brood en benzine. Van nu
af dient ieder van ons alle ij del ge
mor tegen beperkende maatregelen op
te schorsen. Wij zouden geneigd zijn
te schrijven: rekening houdend met
den toestand van ons land dient ge
mord indien van hooge.hanu niet
spoedig genoeg wordt ingegrepen met
die doeltreffende maatregelen die on
der het parool «weg met alle ver:;pa
ling de bevoorrading van onze bevol
king voor geruimen tijd moeten ver
zekeren.
Wij herhalen: zonder pessimist of
optimist te zijn volbrenge teder bor
ger niet realisme de hem in de hui
dige omstandigheden ongelegde tank
en brenge zonder ijdel gemor en ge
zeur die offers die de verdediging van
onze neutraliteit en onze voedselvoor
ziening noodig maken.
Uit De Standaard
van 10 September 1939.
iBSEaBEsaaBBBBaaBafiisasjiisaaB
Talrijke aanwervingsburcclcn voor u'cnrtnamtng in het leeer werden ln heel Ca
nada, dat zijn moederland Engeland ondersteunen wil, s co pond. Men ziet er hier
een te Ottawa, waar talrijke mannen virh laten inschrijvcu oui naar Luiupa V*
ioincu echte ik