Toen Guido Gezelle stierf...
Blokkade en tegenblokkade
De Oorlog in Europa
Wij zenden ons
blad kosteloos
DE RUSSEN VALLEI
I
FINLAND
BI
N
NEN
WE NADEREN 1940
Zware verliezen op Zee
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
Duitschland kan niets doen
om de geallieerde blokkade
te verijdelen
VEERTIG JAAR GELEDEN
INTERNATIONAAL OVERZICHT
Verscheidene steden met brandbommen bestook
"Ergens,, waar ze 't opperbest stellen
Engeland en Frankrijk
voeren de blokkade van den Duitschen uitvoer door
Magnetische Mijnen en Mijnen met valschermen
HET VERLOOP DER GEBEURTENISSEN DAG NA DAG
Op Vrijdag 24 November
Zaterdag 25 November
Een analyse van de noodlottige tekort
komingen in zijn gewaande bronnen
door 0. Bailly.
Minister Eden bezoekt het Front
ZONDAG 3 DECEMBER 1939.
«DE HALLE
Katholiek Weekblad van leper.
Bureel:
Boterstraat 58, IEPER.
EEN ABONNEMENT KOST
VAN NU TOT EINDE 1839:
Binnenland 2,SO fr.
Belgisch Kongo 3,40 fr.
Frankrijk 3,40 fr. belgisch geld
Engeland 3,60 fr. beïgisch geld
Ander landen 5,00 fr. belgisch geld
Alle Uedrxetkers tiin verantwoorden ik
jtt> urttf 4000
WEEKBLAD 50 CENTIEMEN.
1" JAAR. N 4».
TARIEF VOOR BERICHTEN:
DruVker-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Poperinge.
Tel. Popermgé Nr 1
Poeteheckrekeninf Nr 1SS.70.
wlrme berichten per rege! 1,fr.
2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bar.
Kleine berichten (minimum) 4.fr.
Pouwber. en Bedank, (min.) 5,fr.
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
OUIDO GEZELLE
Dezer dagen is het 40 jaar geleden
dat het letterlievende Vlaanderen in
ftjuw was om den dood van zijn groot
sten dichter Heer ends Meester Gui
do Gezelle.
Hij was in de laatste levenspoos van
Kortrijk het geliefde Kortrijk waar
hij 23 jaar verbleef, genas en opfleur
de naar Brugge geroepen, om er
Bestuurder te worden van het En-
geisch Klooster aldaar, en zijn ouden
dag in stille rust en volledige toewij
ding aan zijn hooggestemde kunst te
kunnen doorbrengen.
Nog wilde de Bisschop. Mgr Waffe-
laert, een reize ondernemen met hem
naar Engeland, het land waarvan hij
steeds zooveel gehouden had. Doch
die laatste relze had hem heelemaal
uitgeput. Hij kwam thuis, versleten,
ziek, geteekend met het merle van een
naderenden dood. Nog kwamen ma
gen en vrienden bij hem invallen, en
er werd gekout, gezellig geredetwist...
Dat belette niet dat Gezelle stilie-
kesaan het einde voelde naderen.
In die momenten dat hij zich het
Kindeke van de dood voelde, steeg
zijn ziele op als een wondere leeuwerk
van zalig verlangen naar haar Schep
per. In één dezer oogenblikken heeft
Gezelle ons een der heerlijkste ver
zen geschreven die ooit over leven en
dood uit een dichterspen vloeiden...
Ik ben een biomme waarvan een
der slotstrofen luidt och, het is
als een innig verlangend lied naar den
Schepper, een zuiver Koraal van
Bach!
Laat alles zijn
voorbij, gedaan, verleden
dat afscheid tusschen ons
en diepe kloven spant;
laat morgen, avond, al
flat heenmoet, henentredea
laat uw oneindig licht
mij zien in 't Vaderland!
Weinig later brak de ziekte, die al
lang te broeden lag, heelemaal door
Gezelle voelde zijn einde naderen, en
zei tot Cesar Gezelle, zijn neef: «Ik
mse.ide dat ik meer krachten had,
maar toch ben ik zoo gelukkig.
Door steeds meer ergerlijke gezwel
len werden zijn laatste krachten ge
sloopt... Het was waar wat hij gezeid
had bij zijn verplaatsing naar Brugge:
Een oude boom wil niet meer verplant
worden.
Op 27 November 1899 lag Guido Ge-
zeile op zijn sterfbed. Het was een
aandoenlijk moment. Zijn neef, pries
ter Cesar Gezelle, kwam hem berech
ten, eenvoudig, godvruchtig.. Heel het
harde en wisselvallige leven van Gui
do Gezelle lilmde hem voor den geest.
Hij fluisterde tot zijn neef en wie
mocht het beter zeggen dan hij!
Ik heb geleefd in waarheid cn op
rechtheid des harten.
...Een stille doodstrijd begon... Da
nevelen der eeuwigheid verdoezelden
zijn klaren kop... Och ja, en daar zat
buiten in 't triestig Novemberweer een
wipsteertje een laatste lieke te zingen
op den hoek van 't dak... En Gezelle
trekt nog eens zijn oogen open, een
laatste weerglans van een raonkel-
lach zweeft over de halfverstijfde lip
pen, en 't laatste woord van den dich
ter klonk nauw hoorbaar: Ik hoorde
toch zoo geren de veugelkes schuife
len.
Kort nadien luidde de rouwklok
over den eenvoudigen priester uit den
armen Rolweg, zoon van Petrus Ge
zelle, den vromen en braven hove
nier... over den koning der Vlaamsche
dichters, die 69 jaar oud was.
Het luonk als een snik in vele ke
len: «Gezelle is dood!
Op Sint Elooi's-dag werd hij te
Brugge begraven. Dikke nevels hin
gen als rouwsluiers over de straten.
taaMimaHMHBHMMaanai
Heel Vlaanderen was op de been. Best
dat men al dit volk voorzien had! Ge
zelle werd Immers in de hoofdkerk en
niet in zijn parochiale St Annakerk
begraven.
...Een vorstelijke begrafenis. Dui
zenden en duizenden volgden de lijk
baar.
Want als met zooveel dingen in 't
leven ging het ook met Gezelle. Eerst
als hij henen was, begreep men wat
men aan hem verloren had...
Zijn levensgang, zijn roem en kracht
ging vi?n mond tot mond.
A
Nu de lange winteravonden ons ko
men verheugen of vervelen, is het de
tijd om eens nader kennis te maken
met Guido Gezelle. Aan al onze le
zers raden wij aan toch één werkje
van Guido Gezelle te lezen; Kerk-
hofbloemen
Dit is een gedichtenkrans gevloch
ten rondom het sterven van dien een
voudigen jongen van Staden: Edward
Vandenbussche, dien Gezelle met de
heele dichtersklas van Roeselare ging
helpen begraven.
Dit boekje was zijn tweede dicht
bundel. Dichtoefeningen zijn eer
ste. Zoo klaar, zoo rijk, zoo warm en
oprecht klonk er een nieuwen klank
in deze verzen, dat men met recht en
reden sprak van het mirakel Gezelle.
Ge weet hoe Gezelle maar een paar
jaar die dichtersklasse hield. Hij was
zoo heel anders, zoo nieuw... Hij werd
kort nadien onderpastoor te Brugge,
geraakte er nog meer in mizerie en
armoe... en verviel in een periode van
zwijgen, lijden en werken.
In 1880 mocht hij naar Kortrijk,
waar hij de graag geziene onderpas
toor was, die zelfs zijn paraplu, zijn
winterbaai en de stoffe voor 'n sou
tane weggaf aan den arme. Daar werd
hij geeërd, bemind. Zijn dichtershart
herleeft en hij schenkt ons de heer
lijkste Vlaamsche verzenbundels uit
de laatste eeuw; «Rijmsnoer» en
«Tijdkrans», allebei in 2 deelen... In
Vlaanderen schold men eerst op zijn
kunst, op zijn Westvlaamsch, doch in
Nederland, waar de nieuwe groote
dichters der jaren '80 aan 't roeren en
't zingen gingen, werd Guido Gezelle
begroet als de edelste en puurste ver
klanking van het Nederlandsche taai
genie.
Zoo was het weer waar dat wij,
arme Vlamingen, steeds van over de
grenzen de eigen waarde en schoon
heid van ons leven en onze kunst moe
ten worden diets gemaakt. Het is de
fout van' alle kleine volkeren.
Hoe heerlijk is het niet ergens een
boek te hebben van Gezelle, en in
uren van harde smart, van verveling
en angst, eens open te slaan en een
verzeke of twee te lezen. Honig is het
voor de ziel, vreugde voor het hart,
zonneschijn voor het leven.
Nee, we mogen spijts oorlog en poli
tiek. onzen grooten Guido Gezelle niet
vergeten. Hij is de koning van het
zoetvloeiende Vlaamsche woord, waar
van hij zong
«Mijn Vlaanderen spreekt zijn eigen
God gaf elk land de zijne, |taal,
en laat ze rijk zijn, laat ze kaal,
z'is Vlaamsch, en z'is de mijne
Hoe vol eerbied zullen we niet staan
tegenover zulk een groot kunstenaar,
die eenmaal, na zijn eere-doctoraat
aan de hoogeschool van Leuven, ge
vierd werd als een koning. En zie eens
hoe aandoenlijk schoon, hoe gevat hij
antwoordde:
Och, als ik dan toch ne Koning
moet zijn dan ben ik maar liefst de
derde, de zwarte Melchior, die achter
aan komt gesukkeld, dragende in m'n
handen een tuiltje verlegen veldblom-
mekes, die ik plukte langs de akkers
van Vlaanderland
Ontroerende nederigheid, stille maar
waarachtige afstraling van een on
sterfelijke grootheid.
Veertig jaar geleden stierf hij.
Vlaanderen, gij die zooveel aan hem
dankt, gedenk! L. J.
.ufiMmni.'WümiiaHu.'iWimuiiimujünuimuiiiiittuiuuniiwiHiiuiuuMiiairaiimii.ünfr.iittiiiTM'i'ii «ii'fl
DE EVOLUTIE VAN DEN OORLOG.
Het zou belangwekkend zijn een
studie te maken over de evolutie van
den oorlog in den loop der tijden. Dat
hebben de oorlogen in ieder geval ge
meen, dat ze godgeklaagde, gruwelijk
heden zijn, het menschdom onwaar
dig, of ze nu in het klein gebeuren
of in den vorm waarin wij hen thans
vreezen: den totalen oorlog. Het zijn
echter de doeleinden en de middelen
die aanzienlijk veranderd zijn. De
doeleinden, niet zoozeer naar de wer
kelijkheid als naar den schijn. Het
gaat immers nog steeds om de ver
nietiging van den vijand en de over-
heersching over hem. In schijn zijn
ze anders omdat ze anders voorge
wend worden. De middelen, d. z. de
wapens en de strijdmethodes hebben
stap voor stap de vooruitgang van de
techniek en van de wetenschap ge
volgd. Hoever staan we thans van den
tijd. toen de ridders het voorrecht
opeischten om te krijgen, van den tijd
der vrijwilligerslegers, der soldeniers-
legers. Waar is de tijd, dat men ten
strijde toog met messen en lansen,
met bogen of zelfs met smijtlappen?
Het is nog niet zoo lang geleden dat
een oorlog beslecht werd door een
veldslag van enkele uren. Thans wordt
gevochten met de meest geperfectio
neerde ivapens, vele jaren achtereen,
dag aan dag.
Zelfs deze oorlog schijnt in zijn
aard geheel anders te zijn dan de
vorige. Het is toch opvallend dat de
landlegers een secondaire rol zijn
gaan spelen hoe machtig ze ook uit
gerust zijn, terwijl het duidelijk wordt
dat de economische uitrusting van
den vijand, moet vernietigd worden,
om hem stilaan uit te putten en tot
vredesonderhandelingen te verplich
ten. Zoover is het tenslotte gekomen
dat de landlegers en vooral hunne
verdedigingsmiddelen zoo sterk ge
worden zijn, dat de vijanden, mekaar
niet meer te lijf durven of kunnen
gaan. De pantsers van staal, beton en
vuur aan het Fransch-Duitsche front
zijn ondoordringbaar geworden.
DE ENGELSCHE METHODE.
We hebben eens ergens gelezen dat
Duitschland militair onklopbaar is.
Het is de uitputting, tengevolge van
de voedselschaarschte die dit land
tenslotte het onderspit deed delven
in den laatsten oorlog. In het verdrag
van Versailles hebben de bondgenoo-
ten het dan ook hoofdzakelijk gemunt
gehad op de vernietiging van het eco
nomische apparaat van Duitschland.
Het is deze ondervinding die Hitier
er toe aangezet heeft de autarkie toe
te passen ten einde de afhankelijk
heid van het buitenland te vermin
deren. Maar dezelfde ondervinding
heeft Engeland aangezet de oorlog
vooral als een economische oorlog te
voeren. De economische blokkade van
Duitschland is het wapen dat ten
slotte de overwinning moet bezorgen
aan de bondgenooten, zeggen de En-
gelschen, omdat zij zelf oneindig rijk
zijn aan voedingsmiddelen, grondstof
fen en kapitaal, terwijl Duitschland
van alles verstoken blijft, als zij den
toevoer belemmeren. Die economische
blokkade is een geducht wapen, maar
er moet ook voldoende tijd kunnen
voorbijgaan vooraleer het invloed kan
uitoefenen. Het is om deze reden (lat
een lange oorlog in het vooruitzicht
gesteld wordt. Daarom was het ook
zoo verrassend President Roosevelt
verleden week te hooren verklaren
dat de oorlog in ie volgende lente zou
geëindigd zijn. Er is maar een moge
lijkheid die den Amerikaanschen Pre
sident zijn optimisme ingegeven kan
hebben en wel deze, dat de blokkade
van Engeland uitkomstloos zou blij
ken tengevolge van de ongehinderde
bevoorrading van Duitschland uit den
Balkan en het Oosten (Rusland).
EMBARGO OP DEN UITVOER.
Als Duitschland dan toch, zij het
langs andere, grooter en kostelijker
wegen zijn invoerbehoeften zou we
ten te bevredigen, dan moet het weer
de middelen hebben om deze invoer
te betalen. De kapitaalreserves van
Duitschland zijn echter heel gering,
om niet ie zeggen nihil. Het is met
de uitvoer, dat de invoer moet kun
nen betaald worden. En zoo hebben
de Engelschen nu ook besloten de uit
voer over zee onmogelijk te maken
door de Duitsche producten aan ie
slaan, die met neutrale schepen zul
len vervoerd worden. Zulks is echter
tegenstrijdig met het Verdrag van
Parijs van 1856, waar voorzien werd
dat de neutrale vlag de goederen be
schermt van de oorlogsvoerende lan
den. Engeland beweert thans dat het
niet meer gebonden is aan dit ver
drag omdat Duitschland het eerst het
verdrag geschonden heeft, door het
leggen van magnetische mijnen, die
zoowel de neutrale als de Engelsche
schepen treffen.
TEGENBLOKKADE
In de laatste weken is het aantal
gezonken schepen op onrustbarende
wijze toegenomen, vooral in de on
middellijke omgeving der Engelsche
kusten. De verklaring is heel spoedig
gekomen. Het gold hier een wapen
door Duitschland toegepast, de mag
netische mijn. Is dit wellicht het ge
heim wapen waarmee Hitler in zijn
beruchte rede van Danzig dreigde?
Het kan zoo zijn en het kan inder
daad een zeer geducht wapen zijn,
die als het effectief kan toegepast
blijven, Engeland zelf wel eens zou
kunnen afzonderen van de buiten
wereld. en veel gevoeliger treffen dan
dit ooit het geval met Duitschland
kan zijn. Tegenblokkade! Doch ieder
middel roept tegenmiddelen in het le
ven en het zou in ieder geval be
zwaarlijk zijn om geheel de zeer uit
gestrekte kust van Engeland met de
bedoelde mijnen af te zetten. De doel
treffendheid van het Duitsche wapen
moet voor de toekomst nog bewezen
worden. In ieder geval zullen de psy
chologische gevolgen in de eerste tij
den niet minder gevoelig zijn, daar
het mogelijk is dat vele schepen voor
al van neutrale landen liever een
andere route zullen volgen, ten einde
een zekere ondergang te ontloopen.
DE MOEILIJKHEDEN
VAN DE NEUTRALE LANDEN.
lntusschen hebben de blokkade- en
tegenbiokkademaatregelen, voor het
embargo op de uitvoer van Duitsche
producten, een zeer noodlottige betee-
kenis gekregen voor de kleine neutrale
landen, zooals Belgie en Nederland.
Dit mag echter geen oogenblik aan
leiding zijn voor onze menschen om
te twijfelen aan de doeltreffendheid
van de neutraliteit. De neutraliteit
vergt offers, de oorlog vergt er echter
veel grootere, vooral voor ons land,
dat in dat geval zeker weer zou her
schapen worden in het slagveld van
Europa.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
MaaaiHUBBBBSSBH
■Maar
van nu tot einde het jaar aan al-
wie in Belgie on* per post
kaart eeu abonnement vraagt voor
het jaar 1940 of 25 fr. stort op ons
postcheckn. 15.570 van V. Sansen-
Vanneste, Poperinge.
EEN ENGELSCH KONVOOI IN VOLLEN OCEAAN. Onze lezer, weten ongetwijfeld allen dat ,.4 koopvaar
dijcchepen door Engelsche konvooien begeleid worden wanneer deze een tocht in volle zee ondernemen. Dit heeft tot doei
het beletten dat vijandelijke duikbooten deze in den grond zouden boren. Alleen in volle zee zouden deze onder vuur ge
nomen worden daar ze meestal zonder verweer zijn, aldus begeleid is de verdediging keel wat sterker bij a&nvUl en hou
den de aanvallers zich koest tot een minder zwaar prooi aan de horizont opduikt. Hierboven hebben we zoo een konvooi
alle piotten die binnen zijn bet zoo goed stellen als de hierboven afgebeelde foto,
dat durven we sterk betwijfelen. Maar ja, na elke karwei komt tenslotte een ver-
Dczjng die 't goede humeur van onze Vlaamsche jongens weer boven brengt.
Ween! we laten Het aan ons hart niet komen, en peuzelen op 't gemak de rood-
8*fc«AllU appelen binnen. Kijk maar toe! Wc stellen het alien opperbest.
DE MAGNETISCHE MIJNEN LE
VEREN GROOT GEVAAR OP ZEE.
PRESIDENT ROOSEVELT VER
KLAART DAT DE OORLOG ZAL
GFDAAN ZIJN IN DE EERSTKO
MENDE LENTE.
De magnetische mijn gebruikt door de
Duitschers en de mijnen die per val
scherm in de Teems en de Zee door Duit
sche vliegtuigen zouden, zijn neergelaten
houden eenieders aandacht gaande.
Deze magnetische mijnen blijken zeer
gevaarlijk te zijn, daar zij o. m. niet kun
nen opgevisclit worden aoor de mijnen
vegers, in ieder geval met de althans ge
bezigde middelen.
Die mijnen zijn bijzonder gevaarlijk
doordat zij op den bodem der zee blijven
liggen en slechts ontploffen zoo een schip
de mijn nadert. Deze mijnen zouden een
magnetische naald bezitten die bij na
deren van ijzer verspringt en aldus de
ontbranding veroorzaakt. Deze mijnen mo
gen evenwel niet in groote diepten wor-
aen gelegd daar zij dan hun uitwerking
zouden verliezen.
De Engelsche, en ook andere bladen be
spreken die nieuwsoortige mijnen zeer
aruk en blijkt men er ccnigszins bezorgd
over in Engeland.
lntusschen werden nieuwe verliezen ge
leden op zee. Uit Berlijn werd staande
gehouden dat de Engelsche kruiser Bel
fast in den grond werd geboord. De En
gelsche admiraliteit gaf toe dat bedoelde
kruiser geraakt werd in de Firth of Forth,
dat er 30 gewonden te betreuren waren,
maar dat de boot zelf geen ernstige schade
had opgeloopen en binnen kort zal her
steld zijn.
De Nederlandsche tankboot •Sliedrecht.
werd in den grond geboord enkele dagen
voordien. Vijf leden der bemanning, die
zeven dagen en zeven nachten in een
sloep op zee hadden rondgedobberd, wer
den opgepikt en gered. Van de anderen
heeft men geen nieuws.
De Anngalore» werd in den grond ge
boord door een mijn.
Op de kust van Yorkshire strandden
niet min dan 200 Duitsche mijnen aan.
Op het Westerfront kalmte op de beide
stellingen. In de lucht was de bedrijvig
heid groot Van Franse he zijde worot
voorge.iouden dat de Duitschers 8 vlieg
tuigen verloren. Van Duitsche zijde werd
gemeld dat 5 Fransclie vliegtuigen wer-
aen neergehaald.
Een bemoedigende nota werd gele/crd
door den Hr President Roosevelt, gezien
iiij op een diner aangeboden te Wasning-
ton verklaarde dat het met de aanstaande
Lente geen oorlog meer zal zijn. (God
gave het
Roemenië heeft een nieuwe Regeering
gekregen onder het beleid van den Heer
Tartaresco. Deze nieuwe Regeering blijkt
ongetwijfeld meer naai- de zijde der Ver
bondenen over te heilen dan de voor
gaande Regeering.
De Paketboot Prinses Josephine-Char
lotte is ongehavend te Oostende aange
komen na opgehouden te zijn te Kales.
■In zake het incident te Venlo wordt nog
lieel veel verteld en verondersteld. Naar
thans blijkt zouden de Engelschen Best
en Stevens naar de grens zijn get.-okken
in gezelschap van den Nederlandschen
Luitenant Klop, om er ln het bezit te
komen van Duitsche vredesplannen. Zij
zouden gefopt zijn geweest en daarbij ont
voerd. Enkele bladen meenen dat alle
drie tot het Rijk der dooden reeds be-
hooren.
PROTEST DOOR DE NEUTRALEN
TEGEN DE ENGELSCHE BLOKKA
DE. ENGELAND KOCHT REEDS
183.000.»S)0 POND OORLOGSTUIG.
België, Nederland, Italië, Zweden, De
nemarken en Japan teekenden reeds pro
test aan tegen ae door Engeland voorge
nomen blokkade van den Duitschen uit
voer.
Het Italiaansch en Japansch protest
werd op zeer scherpe v.ljze opgesteld. Ja
pan zou gedreigd hebben met weerwraak-
maatregeien.
Op het front te lande geschutbedrij-
vigheid en in de lucht vertcenningstoch-
ten.
Duitsche vliegtuigen vleien Engelsche
oorlogsschepen aan. De Duitschers be
weerden vier Engelsche booten te hebben
geraakt, wat door de Engelschen gelogen
straft werd.
Engeland doet reusachtige bestellingen
van wapens. Sedert het uitbreken van den
oorlog werd gemiddeld 2.250.000 pond ster
ling besteld per dag, zoodat het land se
dert het uitbreken van den oorlog reeds
voor 183 millioen pond bestelde.
(Zie vervolg 7* blaiij
(Nog enkele weken scheiden ons af van het nieuwe jaar,
Een jaar dat van 't grootste belang zal wezen voor ons aller
toekomst. Zal het ons den volledlgen oorlog brengen of den vrede?
Wij hopen, en met reden, dat Belgie van het ergste zal gespaard
blijven; cn meer nog: dat gansch Europa den vrede zal terugvinden.
lntusschen moeten we zeker op de hoogte blijven van wat er
rondom ons gebeurt.
Daarvoor zorgt ons weekblad DE HALLE
Meer dan ooit hebt Gij een blad noodig dat U wekelijks de
voornaamste gebeurtenissen van binnen- en buitenland in woord
en beeld opdischt. Een weekblad dat U opbeurende en aangename
lezing verschaft, in deze tijden van «gespannen zenuwen»
Een weekblad van uwstreek vooral, dat U regelmatig het
interessante nieuws brengt uit eigen midden, uit eigen 3tad en
omgeving, waarin interessante en leerrijke artikels voorkomen, en
benevens boeiende reportages andere aangename lachhistories ver
teld door ons Manneke uit de Maan
Knusjes gezeten 's avonds in den warmen huiskamer, wie zou
er niet gretig luisteren naar het nieuws over eigen stad? Nu vooral
dat het stil is geworden rondom ons. dat feestelijkheden en ver
gaderingen worden beperkt, en we dus vanzelf meer tijd in den
huiskring doorbrengen, nu vooral ls een goed weekblad een onmis
bare gast voor ieder huis.
En meer nog: DE HALLE is ook het weekblad geworden
van onze soldaten. Of ze het gaarne ontvangen, hoeft ge hen maar
eens te vragen. Door DE HALLE blijven zij kontakt houden
met het leven van onze stad, van onze streek, i ook Gij vindt er
telkens iets in over of voor onze soldaten. Waar zij voorgaan,
moogt Gij niet ten achter blijven.
Spijts alles blijft U dus trouw aan uw weekblad «DE HALLE
wanneer de postbode U het nieuwe kwijtschrift voor !J4(i brengt,
voor 1940 brengt.
Het Is ten andere voor alle Katholieken kortweg plichthun
weekblad te steunen door het nemen van een abonnement.
In het nummer van verleden week hebt Gij een artikel kunnen
lezen van Pater F. Morlion over persleiding tegen persverwarring.
Zoo schrijft hij:
In den abonnementenoorlog die thans begint, wordt over het
lot van veel zielen beslist. Vooral in deze tijden ook masten de
trouwe lezers van de katholieke bladen hun blad dubbel trouw
blijven. Elk blad dat fait is een nederlaag. Elk blad dat recht blijft
is een borstwering te meer voor het verdedigen van ons geloof en
van onze wereldbeschouwing. Daarom moet deze persoorlog, die
op het einde van ieder jaar herbegint, voor onze bladen oen zege
praal worden.
Niet schildhoofden dus, beste lezer, maar toch eens lie vast
begrijpen dat ons katholiek weekblad er noodig is, en rekent cp U.
En voor hen die het kunnen zal het een bizonder goede daad
zijn voor onze soldaten ergens te velde, indien voor -ïeri. enkele
gratis-abonnementen betaald worden. De pers is een macht, zij kan
veel ten goede, thans vooral in het leger.
Wij leven in een tijd van mobilisatie, die er niet zou moeten
zijn; de mobilisatie echter van het katholiek geweten is er op
ieder oogenblik noodig. Op de bres dan, Katholieken, voor een
edelen strijd. De strijd voor de zielen. Ons wapen: de katholieke
dagbladen, de katholieke weekbladen.
Uw blad DE HALLE Abonneer U!
Op 4 September verkondigde de Admi
raliteit dat Duitschland zich onder blok
kade bevond. Vijf en twintig jaar gele
den, op een maand na, werd het Duit
sche Rijk in dezelfde omknellende macht
gegrepen. Toen het fn elkaar stortte, be
klaagden zich zlf generaals, admiraals
en politici erover Jat de blokkade schuld
was aan zijn ondergang. Na kalme over
weging hebben de geschiedschrijvers aller
landen hun gelijk gegeven.
Weike kansen heeft het Nazi-Reich om
aan een nog verpletterender nederlaag te
ontkomen?
Al de groote oorlogen vande wereld
werden gewonnen door de natie of het
verbond van naties die de zee beheersch-
ten. 't Was haar macht op zee die de
Grieksche beschaving voor vernieling door
de talrijke Aziatische legers bewaarde.
Rome was genoodzaakt de macht op zee
te veroveren en te handhaven, alvorens
het Carthago kon vernietigen en zijn
eigen rijk opbouwen. Toen zijn zeemacht
begon te kwijnen, werd het door de Bar
baren verslagen. De Engelsche zeemacht
redde de Europeesche vrijheid door den
Spaanschen autocraat die over een half
dozijn landen op het Continent heerschte
en de rijkdommen der Nieuwe Wereld te
zijner beschikking had.
Toen Napoleon de macht van Oosten
rijk en Pruisen vernietigd en Rusland
door de wapenen en door mooie beloften
gewonnen had, was hij meester van de
Europeesche hulpbronnen, van den Oeral
tot den Atlantischea Oceaan. Duitsch
land t 'hoorzaamde hem slaafs, de Czaar
van Rusland was gereed om de wereld
met hem te verdeelen.
Doch hij had de zee verloren. Toen zijn
zeemacht vernietigd werd in den nacht
van Trafalgar, was hij tot den ondergang
gedoemd. De kusten van het Continent,
zijn handel, zijn aanvoeren, werden ge
blokkeerd totdat de naties tegen zijn on-
verdragelijke overheersching opstonden en
hem ten val brachten.
ZELFS IN 1914 NIET GENOEG
In den oorlog van 1914 verkregen de
Duitsche Krijgsmachten de beschikking
over de hulpbronnen van België, Servië,
Roemenië, Polen, de Ukraiene en nog
andere deelen Ruslands. Het ongelukkige
Oostenrijksche Keizerrijk droeg de indus
trie van Tsjeko-Slovakije en de vrucht
bare graanvelden van Hongarije bij. De
grootste edelmoedigheid vaa Stalin ten
opzichte van zijn beproefden en vertrouw
den bondgenoot, zou den Fiihrer heden
niet méér kunnen gever.
Toch werd de blokkade ter zee vanaf
1914 zoo nijpend dat de Duitsche troepen
op het Westelijk front voor het einde van
1917 honger hadden. De werken achter
de frontlinies, de gehesle civiele bevol
king, maanden lang van alles verstoken,
zonder behoorlijk voedsel, zonder brand
stoffen, zonder kleeren, werd zoo oproe
rig dat Ludendorfï op het oogenblik van
zijn hevigste aanvallen in l'tin zijne le-
ger-chefs instructies moest geven batal
jons gereed te houden om tegen het Ci
viele Frontop te treden.
En Duitschland was dan oorlog in 1914
begonnen met een welvarende bevolking,
eene voorspoedige nijverheid, een groote
goud-reserve en belangrijke tinaijcieële
reserves in vreemde landen.
Den oorlog van 1933 gaat het in, tot
boven het hoofd ingedompeld in een Na-
zl-poütiek. Lang geleden legde Veldmaar
schalk Goering het Duitsche- volk reeds
voor, dat het tusschen kanonnen en bo
ter had te kiezen; sindsdien heeft de Fiih-
rer vol welwillendheid kartomieu voor heg
gekozen.
REEDS NV
DRASTISCHE RANTSOENERING
De invoeren, behalve die welke noodig
zijn voor het fabriceerea van wapenen en
voor oorlogsdoeleinden in het algemeen,
zijn tot een minimum terug gebracht.
Koortsachtige pogingen warden aange
wend om surrogaten te vervaardigen voor
de grondstoffen welke DuitscliJ.ands bo
dem niet voortbrengt.
Toch heeft het Nazidom reeds bij het
begin van den oorlog een systeem van
rantsoeneering moeten invoeren dat, zelfs
aangenomen dat de'vastgestelde hoeveel
heden om werkelijk re verkrijgen zijn.
volgens Veldmaarschalk Goermgs eigen
bekentenis, ontbering en .gsvt*ar voor «ie
volksgezondheid beteekenf"1
Enkelen onzer, die DuitsótSand kort na
den wapenstilstand van 1918 bezochten,
zullen zich herinneren hoe wanhopig «ie
Duitschers naar zeep verlangden. Veld
maarschalk Goering neeii tam in zijn op
roep gezegd dat zij zich aan het denk
beeld moeten gewennen om den geheeleij
oorlog door vuil te blijven ioopen.
(Zie vervolg 4» blad.)
De Engelsche Minuter der Dominion*, Sir Anthony Eden, kwam •flerïsde* veek
in Frankrijk op bezoek naar het front. Onze foto toont den Hertoj vin Gou»
cester (links) die voor het oogenb'ik als verbindingsofficier tunchea Jhuet Fransch#
en Engelsche leger dienst doet in Frankrijk, met nevens hem (recbls) in burger
jftkUtd» Muuter Eden. Beiden gekiekt htiji bezoek *aa