De Vrijheid van den Mensch De bedreigde Neutraliteit, hier ea elders DE OORLOG IN EUROPA DE KOUDE Sint Antonius in het Volksleven De Russen nemen het ernstiger op in Finland KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER Belgie treft nieuwe maat regelen van waakzaamheid INTERNATIONAAL OVERZICHT GEEN DREIGEND GEVAAR Alle Militairen in verlof moeten onmiddellijk hun eenheid vervoegen De phase D Zondag morgen binnengeroepen De drankgelegenheden gesloten, maar opnieuw geopend ALLES IS WEER KALM »aaa*a* DE GENTSCHE H90GESCH00L-PR0FFSS0R DR. C. HEYMANS WINNAAR VAN DEN NOBELPRIJS Met een groote luchtmacht bombardeeren ze alles wat ze te zien krijgen De bedrijvigheid aan het Westerfront neemt toe TALRIJKE GEVECHTEN IN DÊ LUCHT speelt haar parten over Europa Koude, storm en sneeuw maken veel slachtoffers VEEL ZWARE VERLIEZEN OP ZEE Belgie en Nederland verliezen eik een mooie Cargo boot GEBEURTENISSEN DAG NA DAG Op Vrijdag 12 Januari ZONDAG 21 JANUARI 1940. ■*-! WEEKBLAD: 50 CENTIEMEN 8' JAAR. K' X «DE HALLE Katholiek Weekblad ran leper. Barre! Boterstraat 58, IEPER. EEN POSTABONNEMENT 1940 IN BELGIE KOST: 1 Jaar 25.frank. 6 Maan Jen IS.50 ''ark. 3 Maanden 7,frank. A..c Htdcxttktts sim r*t znnvwdeli'È \ooe hun artikels DruVWr-UiUmr: SANSEN-VANNESTE. Po period- Tel. Poperin*e Nr S. Poetcheckrekeninf Nr 15J 70. TARIEF VOOR BERICHTEN Kleine berichten per regel 1,— fr. 2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur. Kleine berichten (minimum) 4,fe. Rouwber. en Bedank, (min.) 5,— fr. Te herhalen aankondigingen: prijs op aanvraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag «vond ingezonden worden. Kleine be richten tegen den Donderdag noes door Prof. Dr Friodrich Muckermann S. J. Het is een onloochenbaar feit. dat zir d'e de persoonlijkheid onderdrukken toch aan de eigenlijke kern nooit raken kun- D Tiienschelijke ziel bezit in zich zelf de kracht harer vrijheid. Het zelfbeschikkingsrecht dat haar van nature gegeven werd. is onvervreemdbaar. Er kan wol geen beter oogenbllk ge- tonden worden om aan het woord te herinneren dat Sören Kiergaard on zijn grafzerk liet schrijven, n.l.: «De EnkelingDe beteekenis van dit woord is duideliik genoeg, als men weet dat het juist het tegenoverge stelde is van die totalitairen staats vorm, die door de laatste Encyclieken met zooveel scherpte werd veroor deeld. Als wij aan dit woord herinneren, dan is het niet om louter theoretische beschouwingen. Wij schrijven hier eenige woorden van opbeuring, met het oog op de vele «enkelingen», die tegenwoordig schier de wanhoop nabij zijn. Daardoor bedoelen wil niet zoo zeer die soldatenwanhoop die soms in niemandsland heersclit, maar de zoo -algemeene stemming van den enke ling zonder echten levensinhoud. Het schijnt werkelijk zoo. alsof de gebeur tenissen den enkeling geweld aan doen. alsof zij hem, of hij het wil of niet, meesleuren in den wervelstroom der geschiedenis. Het is goed hier enkele waarheden in het licht te stellen die troost kun nen brengen. Het Christendom immers vertoont zich bovenal in zijn ware grootheid, wanneer het tegenover le venszaken komt te staan, waar de zoo moderne levensbeschouwingen in wer kelijkheid geen ernstig woord meer te zeggen hebben. Daarin juist ligt het troosteiooze voor zooveel millioenen, dat in dezen tijd van welvaart hun ge- daehtenwereld hun voldoende was. Thans ligt het alles daar gelijk ver dord onkruid, zonder sappen, zonder bronnen, voor moed en vreugde. Het is een onloochenbaar feit, dat zij die de persoonlijkheid onderdrukken, toch aan de eigenlijke kern nooit ra ken kunnen. De menschelijke ziel be zit in zich zelf de kracht harer vrij heid. Het zelfbeschikkingsrecht dat haar van nature gegeven werd, is on vervreemdbaar. Het omvat juist de hoogste goederen des menschen; het heilige en het goddelijke in hem. Dit innerlijk leven wordt niet on middellijk door den vloed der gebeur tenissen beroerd. Het is daarmee juist gesteld, gelijk met den groei in de na tuur. De jaargetijden volgen elkander op, stormen komen en gaan; orkanen razen voorbij, maar het leven van bloem en boom gaat rustig volgens zijn eigen wetten voort, oorlog of geen oorlog. De machtigste dictators zijn niet bij machte den geringsten gras halm van de hem eigen levenswetten af te brengen. En dat kleine grashalmpje fluistert U toe: «Blijf meester over uzelf». Langs hoeveel wegen gij ook gaan moogt, blijft steeds op den weg van uw ideaal. Wat ook voor stemmen buiten aan uw oor klinken, luister steeds naar de stem van uw geweten die steeds dui delijker spreekt. Zie, het is voor u dat alles geschapen werd, voor u is de Ver losser gekomen, en het ligt aan u het eeuwig leven te verwerven, want dit kan men zoo goed in tijd van oorlog als in tijd van vrede... Van het aan tal en den inhoud der eerkrachtige persoonlijkheden zal het afhangen of er nog vrijheid op aarde zal bestaan. Dat, wat men menschheid noemt, be staat in werkelijkheid maar in den enkeling, en naar het uitzicht der en kelingen zal het aanschijn der menschheid zijn. Waarom het zoo ver gaan zoeken als het goede zoo nabij ligt? Men vraagt hoe het met den oorlog zal vergaan, wat deze of gene groot macht vandaag of morgen zal onder nemen, hoe de neutralen het er af zullen brengen; voor alles echter; wat er na den oorlog komen zal. Hierover juist wordt door diegenen het meest getobd en gesproken, die op al deze dingen het minst invloed uit kunnen oefenen. En zoo gaan de dagen en de weken vooroij, en men voelt zijn eigen wezen arm en ledig, als er buiten niets ge beurt. Al haat men ook zekere stem men, die van tijd tot tijd door den radio brullen, toch wacht men in het geheim op hen en men laat toe, dat aeze nog zoo gehate stemmen de ruim te der eigen ziel vullen. Er zou noch tans heel wat beters te doen zijn! Men kan de groote gebeurtenissen volgen, zij moeten natuurlijk ook van geestelijk standpunt beschouwd wor den. maar dat kunnen slechts men sehen die een eigen leven bezitten, die voor zichzelf hebben uitgemaakt, wat ze willen, die hun bestaan op die idealen hebben afgestemd, welke de cultuur der heele menschheid duur en waarde verleenden. Er bestaat ook een goed. ja zelfs christelijk egoisme, want het is niet mogelijk dat men zijn naas te meer zou bemmnen dan zichzelven. Het betere, liet heilige zelfs, verliest in die mate aan innerlijke mogelijk heid en kracht om anderen te helpen naargelang het onoekwaam Is zich zelf aan c.3 orde te onderwerpen. Men verhaalt van de oude Wikin- ge.s dat zij plunderend vreemde lau- oe.i binnen vleien, om tenslotte met de geroofdea buit bij hen hun ker ken ie houwen. Hoe dit zij. deze oude Wikingers zfj niets vergeleken bij de l.ertendaagsche leiders die het Evan gelie op de lippen maar Voltaire in htm binnenzak hebben. Het is natuur lijk lofwaardig, dat men voor de leni ging \ati het huidige kwaad meer van het Woord Gods verwacht, dan vau den geest van menig zijuer lievelings schrijvers. Indien men hetgeen op het tooncel gebeurt en dit geldt ook voor bet schouwtoo«eel der wereldhistorie voor ernstig onneemt. zoo begrijpt men toch dat de werkeliike gana der dingen en de klinkende zinnen die ze begeleiden twee zaken zijn van ver schillend peil. Wij zeggen zinnenwant leder die aan de menschen een lotsverbete ring van vandaeg op morgen belooft, maakt zich schuldig aan holle zinnen. Wil leggen ook den nadruk on schul dig. want een bedrieger is hij die meer belooft, dan hi! geven kan. Deze dvnamisehe processen, die in korten tiid het aanschijn der wereld veranderen willen, zijn niets anders dan een dynamische vlucht voor de realiteiten. Vooral deze realiteit die het open baar leven afhankelijk maakt van de vernieuwing der eigen persoonlijke houding. Goethe was een van die verlichte geesten, d'e het holle dezer veelbelo vende profeten doorschouwde, en zoo kwam het, dat hit in historisch be wogen tijden rustig voortging aan zijn eigen persoonlijkheid verder te arbeiden. En het is inderdaad een groote sociale wijsheid, zoo diezelfde Goethe zei: «dat men moet trachten een goed exemplaar van zichzelf aan de gemeenschap voor te leggen. Zulk een inzicht is niet ver verwijderd van de levenswijsheid der Evangeliën, vooral niet in die heerlijke passage: Wie Mijn leerling zijn wil, hij neme zijn kruis op en volge Mij dag aan dag... Sedert tientallen jaren en, in som mig opzicht sedert honderden jaren, heeft men leerstellingen verkondigd, waarvan de uitwerking met logische noodzakelijkheid tot deze toestanden voeren moest, die wij heden beleven. Men moet wel krankzinnig zijn om heil en redding op korten termijn te verwachten. Het is geen geringe troost als men zeggen kan: wat zonder den werkelijk veroverden enkeling op deze wereld gewonnen werd, dat verdwijnt ook weer snel, gelijk het water dat bij een springvloed zonder bedding heen- stroomt, Reeds daarom is de enkeling zeker van de overwinning. Zoo zeker als achter de volksbedrie gerij de duivel zit, zoo zeker woont in de ziel van den waarachtigen enkeling God, zijn groote bondgenoot. DE LAATSTE MAATREGELEN De terugslag van dc in ons land getroffen maatregelen, is veel ernsti ger geweest, dm gewoonl'^k wel door de vers toegegeven wordt, en zeker veel ernstiger dan het had kunnen zijn bij een passende voorlichting. Natuurlijk mogen we niet verwach ten van de regeering. dot ze de mnn- op-de-straat zou op de hoogte steden van al haar plannen en inzichten. Dis cretie is in deze tijdsomstandigheden een hoogste noodzakelijkheid. Maar als achteraf bleek, u't de berichten van alle oorlogvoerenden, dat er geen teekens waren, die op een verergering vari den toestand wezen, dan moet toch bekend, dat veel overdreven on rust om niets geleden werd. Verleden Zondag is een beroerde dag geweest. Hoewel we gewoon ziin geworden aan de fantasierijke geruch ten, die bij iedere v.ieuwe ovroeving en bij iedere getroffen maatregel, in omloop gebracht worden, toch kan het niet ontkend worden, dat het sa- mentallen van de oproeping van Faze D, die hoofdzakelijk oudere klassen betrof, het sluiten van drankgelegen heden en niet het minst de ontrui ming van bevolkingsgedeelten vit de Duitsche grensstreek, de geloofbaar heid van de verspreide kwakkels in de hand werkte. Duitsche troepen heb ben de Belgische grens op twee plaat sen overschreden heette het. Ofwel: Geheel het Groot-Hertogdom Lu xemburg is door de Duitschers bezet. DE GEEST VAN NEUTRALITEIT. Nu blijkt het dat de getroffen maat regelen voorzien waren, maar ze kon den evengoed gescheiden worden, en zooals we reeds zegden, een geruststel lend bericht, kon veel goed gemaakt hebben. V/e kunnen niet nalaten te denken zooals zoovele bezadigde en nuchtere menschen, dat hierbij be paalde binnenlandsche politieke oog merken nagestreefd werden. Uit de reactie bij een groot deel van de be volking, moet daarbij ajgeleid worden, dat een dergelijke handelwijze, een zeer nadeeligen invloed heeft op de geest van neutraliteit, die dat moet iedereen bekennen, toch geleidelijk sterker geworden was. Zondag roas Om de veiligheid van óns land te ver zekeren, werden Zaterdag en Zondag 11. 13 en 14 Januari, nieuwe maatregelen ge troffen die, het moet gezegd, heel wat op schudding brachten bij de bevolking. VOORZORGSMAATREGELEN. Zaterdag der verleden week had in den namiddag een vergadering plaats der mi litaire Overheid die beraadslaagd had en kele maatregelen te treffen die een nau were waakzaamheid zouden opleggen, uit gaande van het beginsel der wijsheid dat het beter is te voorzien dan te voorkomen. Na verloop van die vergadering werden alle genomen beslissingen bekend ge maakt. doch geen enkele reden werd me degedeeld waarom die beslissingen geno men werden. We zullen nu eens in 't kort de beslis singen overzien die werden opgelegd. ALLE MANNEN IN VERLOF TERUGGEROEPEN Zaterdag avond te 32.30 u. werd bij mid del van het N. I. 'rt. bekend gemaaxt dat alle Militairen, van alie legereenheceii, die met verior waren, onmiddellijk hun eenheden moesten vervoegen. Het gold nier siecnts de militairen, die van een permissie genoten, en niec die gene die m *t onbepaald verlot naar hun naardsicae zijn teruggekeerd zooals ae Faminevaaers van minstens drie kinae ren, en andere militairen uie om andere redenen werden gedemobiliseerd. (■■■■■■■■■■■«■■■■■■■■«■■■■•II DE PHASE I) BINNENGEROEPEN Zondag morgen waren de aanplakbrie- ven uitgehangen waarbij de mobilisatie van de phase D ter aanvulling van ons verdedigingsstelsel werd afgekondigd. Alhoewel het binnenroepen van deze phase niet de algemeene mobilisatie be- teekent, toch ging die gepaard met het opeischen van vervoermiddelen, paarden en rijwielen. DE DRANKGELEGENHEDEN OPNIEUW GESLOTEN Zooals voorheen geschiedde bij het bin nenroepen der vorige Phazcn is ook dit maal, bij het binnenroepen van phaze D bij Provinciaal besluit besloten ge worden tot het sluiten der drankgelegen heden. Deze mochten alleen voor het pu bliek toegankelijk zijn van 11 tot 14 uur, en van 17 y2 tot 21 uur, MAAR DINSDAG WEER OPEN ZOOALS GEWOONTE. Gezien het binnenroepen der nieuwe phaze haar normalen gang had, verviel uinouag il. automatisch het sluiten der ciranigelsgeniieaen, uie zouals voorneen, terug open noncien üouaen zooals gewoon te. Gezien ons Ministerie ons niet de min ste reuen opgaf waarom ze uie maatrege len genomen nadaen, wat ze tussciien Zie vervolg op vijlde oiwd. HET VROME HART VAN VLAANDEREN een triomfdag, voor degenen, die on bewimpeld. dag aan dag verklaren, dat België partij moet kiezen en in den oorlog dient te treden aan de zijde van Enaeland en Frankrijk. En dat is een spijtig gevolg van de zrcijgzaam- heid en het mvsterie. dat de getroffen maatregelen begeleid heeft. DE BEDREIGING. We hebben het hier alleen maar over de wijze waarop de maatrege1en getroffen roerden. De maatregelen zelf, die hebben wij niet te beoordee- len. De versterking van de contingen ten, door de nieuwe oproepingen, kan een zegenrijk besluit blijven. Het kan beschouivd worden cis een bewijs, dat de regeering het ernstig meent met de neutraliteit en dat ze aan de oorlogs voerenden roil toonen. dat een schen ding van ons grondgebied. Ae aanran der bitier zou kunnen spijten. Daarenboven leert de evolutie van den toestand, dat de illusies van een vreedzame regeling, meer en meer grond verliezen. Als dan toch de kans groot wordt dat de Lente een groote schok zou kunnen meebrengen op het korte Westerfront, dan kunnen niet tijdig genoeg voorzorgen genomen worden om te vermijden dat de twee grootste legermachten die de geschie denis ooit gekend heeft, bij de krijgs verrichtingen onze naastbije grenzen zouden overschrijden. AFLEIDING NAAR DEN BALKAN. Sommige beoordeelaars meenen, dat in het Westen ontspanning zou ku.i- nen intreden, zoo de krijgsverrichtin gen naar een ander deel van Europa verlegd werden. En hierbij denkt men in de eerste plaats aan den Balkan. De wrijvingspunten, vooral om de kern Roemenië, zijn daar. menigvul dig. Men weet hoe Rusland, Hongarije en Bulgarije, op zekere deelen van Roemenië belust zijrt. Bij mogelijke verwikkelingen zou Duitschland zich wegens zijn economische belangen, niet onbetuigd laten en door hunne accoorden met Turkije zouden ook Frankrijk en Engeland oprukken, waarbij Italië zou genoopt worden om partij te kiezen, w Maar zooals rel" reeds zagen, naar aanleiding vawfyw-'^sprekingen tus- schen Csaicy en Öwno, is de grootste zorg van Italië, de oorlog te beperken en de Balkanlanden in hun lusten te DE EEUWIGE STAD IN EEN WIT KLEED Over Rome aijn hevige sneeuwbuien los gebroken, Iets wat In de laatste 10 jaren niét meer gebeurde, die de eeuwige stad in een wit kleed omhulden. Op den achtergrond zien we het KoUaeum. EEN WARME TAS KOFFIE-. EN DAN NAAR T FRONT breidelen. En Italië is een macht, d'e bekwaam is zijn wil in dien zin op te dringen. Nochtans zijn verrassingen hierbij niet uitgesloten. IN HET HOOGE NOORDEN. 'n Andere mogelijkheid, die dient in overweging genomen, en die door de laatste berichten meer grond schijnt- te winnen, is een uitbreiding van den strijd in het Noorden tot de Scandi- naafsche landen, wat weer voor onze gewesten een element van afleiding zou zijn, tijdeliik althans. De oorlog in Finland is voor de Rus sen tot nog toe allesbehalve eervol verloopen. De natuur is de Finnen gunstig. Ze worden financieel en ma terieel aanzienlijk gesteund en ze zijn heel zeker flinkere soldaten dan de Russen. Verrassingen zijn echter niet uitgesloten. Tegen de overmacht is ook de grootste heldenmoed tenslotte niet bestand. Er is echter een nieuwe wending ontstaan in de betrekkingen tusschen Sovjet-Rusland en Noorwsgen-Zwe- den. Deze laatsten worden door Mos kou beschuldigd hunne neutraliteit niet te handhaven. En de antwoorden hierop hebben het Kremlin geen vol doening geschonken. Bommen werden gegooid uit Russische vliegtuigen in de omgeving van Lulea op 100 km. van de Zweedsch-Finsche grens in Zweden. Dat zal wel geen vergissing zijn! En de houding van Duitschland is raadselachtig. Zoo is het vermoeden gerezen, dat wellicht Duitschland en Rusland een militair verbond zouden sluiten, om, het eene land over Fin land, het andere over Denemarken, gezamenlijk Zweden en Noorwegen aan te pakken, waarbij Duitschland zou trachten in Noorwegen een basis te vormen om zijn heerschappij in de Noord-Atlantische Oceaan te bevesti gen en van daaruit Engeland en zijn vloot te bestoken. Het is maar een vermoeden, maar er dient met de mo gelijkheid rekening gehouden. Het is een angstige tijd, die we be leven en de toekomst is zwanger van onheilspellende eventualiteiten. Eens dat we goed en wel met belde i beenen in 't nieuwe jaar ingeburgerd ziin, staan we reeds weer blij te moede vóór het feest van Sint Antonius met zijn zwijntje. Hij staat In menige kerk in hout of kalk uitgebeeld te midden een zee van licht. Van alle kanten komen ze toe om dezen heilige te dienen. Want waar er zwijntjes gekweekt worden en wie heeft er te lande geen lustig ver- kentje gestald! wordt «Toontje» gediend. Toontje! Zoo familiair hebben we hem genoemd. En heb schoone beweeg van boeren en boerinnen rondom zijn beeld heeft niks plechtigs noch cere- monieelsch! Het zijn de menschen die keerskens planten op den lichten den kaarsenboom. Ze hebben nog hun menotten aan, de tippen van de vrieze- veste of pardessus zijn nog opgespeld en hun broek is nog toegesnoerd van op de fiets... Ze komen immers direct naar Toontje, en daarna pas naar draaimolen en koskenkraam. Alles is gezellig om St. Antonius; de kinders hebben er hun pret bij de snikkende kaarskes gade te slaan, en moeder heft den kleinen pagadder op die een frankske mag doppen ln den offer blok. En boven dit alles met zijn heiligen (■■■■■SKSEsasiBBHssBnBcaBaan EEN GROOTSCHE PLECHTIGHEID GREEP TER ZIJNER EERE PLAATS 16-1-1940. (Nadruk verboden). ROSKAM. Professor Doctor C. Heymans, Leeraar aan de Viaamsche Universiteit te Gent, werd op Dinsdag 11. in voornoemde stad een plechtige hulde betoond ter gelegen heid van de overhandiging van dn Nobel prijs voor Geneeskunde en Physiologic, die hij wist te bemachtigen. In de groote feestzaal van de Universi teit greep ter dier gelegenheid een Plech tige Akademische zitting plaats, in aan wezigheid van H. M. Koningin Elisabeth, en talrijke vooraanstaande personalitei ten. Tijdens deze Plechtigheid overhandig de de Minister van Zweden den laureaat de gouden medalie en het Nobelprijsdi ploma. Zooals het in Bcljriê ook gedaan neril iloor het Rood Kruis, zoo ook werden iu alle groote Fransche stations speciale bufrtten opgericht waar dc soldaten voor aleer tc vertrekken gratis enkele lekkere broodjes en een warme tas koffie kannen verkrijgen. Eea verpleegster dient ze hier op. Het opdienen is wel wat heel primitief maar smaakt toef I Van overal, hier en ln het buitenland, bereiken ons berichten over de vrceselijke koude die heerscht. In den nacht van Donaerdag op Vrijdag 11-12 Januari 1.1. was de tnermometer gedaald tot een zeld zaam peil van 12 graden onder nul. En de algemeene vraag welke op die klach ten dan pok volgde was: Zal dat nog leng duren? Deu Zaterdag had men maai- weinig hoop dat het rap beteren zou. Inderdaad, wie het waagde zijn hoofd buiten te steken kwam er zonder tintelende ooren niet van af. En wat moet het dan zijn, zeiden oe menschen ondereen, voor de zoovele jon gens die urenlang bulten moeten blijven suaan op wacht! Gelukkig... aen Zondag was de Tempe ratuur gestegen en 4 graden beneden nul, was het koudste dat men boeken kon. In den namiddag echter zagen de schaatsen rijders geel-grijze woiken aandrijven en vroegen zich af of het soms niet dooien zou... wat ln een laten avond geschiedde. Zelfs een lichte regenvlaag kwam ons wat verwarmen... maar. den Maandag mor gen zag men genoeg dat het maar een lachertje geweest was. de regen en de wei nige dooi van den avond te voren lag op nieuw vast. en vrij glad lag de baan voor wie er zich op waagde. Den Maandag dooide het in de zon, maar vroor het in de schaduw. De schaat senrijders zagen met genoegen dat ze morgenzouden kunnen terugkeeren. Maar voor de minbedeelden was die aan houdende koude al te erg. En met reden. De kolen gaan veel geld. en het leven van die menschen vergt reeds zware uitga ven genoeg zonder dat ze hun laatste cen- vZle vervolg 2' blad.) 1 BETREKKELIJKE KALMTE OP HET RUSSISCH-FINSCH FRONT. IN DE LUCHT HEVIGE LUCHTGE VECHTEN EN VERKENNINGEN. DE DUITSCHE LUCHTAANVALLEN OP BRITSCHE VAARTUIGEN DU REN VOORT. IN VERBAND MET DE KOUDE ALLEEN GESCHUT- BEDRIJVIGHEID AAN HET WES TERFRONT IN FINLAND De jongste suksessen hebben onder het Finscne volk groote vreugde verwekt en de hoop en het vertrouwen verstrekt. De Finnen zijn ervan overtuigd dat ze nog vier maanden zuilen kunnen stand hou den tot liet i gint te dooien en aldus de havens aan ce ïïusche goiï ijsvrij zui len worden. Dan zullen 'Engeland en Frankrijk veel akuiever kunnen optreden met de nulp die ze de linnen beiooiden. zal Finland dan in nauwe betrekkingen kunnen komen te staan met de Bondge- nooten. De Finnen beweren dat de troepen die ze te Suomussalmi verslagen hebben Rus sische Elitetroepen waren. Ze waren al thans zoo gekleed om hun pet hadden ze een rood lint op een blauwen fond. Het waren gewoonlijk zulke troepen die de schouwingen meemaakten te Moskou. Voor vandaag werd er van op dit front geen bedrijvigheid geseind. Tengevolge van de Militaire neder lagen der Russen in Finland is Stalin scneef gemutst geworden en heeft hij tal rijke aannoudingen en terechtstellingen geboden om rijn woede te koelen. Zoo zou hij 47 ambtenaars van het vllegwe-, zen heoben aigezet. Ook H. Kaganovitsji, Russisch Volkskonimissaris ran net viieg- wezen, zou u.$ zijn ambt zijn ontheven en tereent gesteld. 4 De Fmsclie Regeering heeft het bi- lan opgemaakt van de ïinscne slacht- (Zie vervolg 7® biad.) RUSSISCH MATERIAAL Dot)R DE FINNEN OVERMEESTERD Hierboven zien we enkele I'iiiscbe soldaten met nauwkeurigheid het Russisch materiaal nagaan dat zij hen ontnomen hebben tijdens de hevige go vechten in het noorden waar ze zegevierend zijn Uitgetreden. Zc schouwen hier ecu lichte Russische aanvalswagen door hen overmeesterd. vreedzamen monkel. Toontje zelf. on beroerd, met een dikke naterskoorde rondom zijn lenden, zijn vers'etan kanke op. ziin dikken biibel bij. en het vriendelijkste verkentje van uren in 't ronde. Och. een varkentle zonder staart. Want mijn moeder he«ft me nog verteld dat de duive's dat zoo vrooliik krullende zwijnesteertje heb ben afgebrand... In zijn geheel is het een tooneel van schoone devotie. Celis mocht wel zeggen: Geen hei lige is in het Viaamsche land zo ver eerd als den H. Antonius met zijn verken. En spijts honderd nieuwe moden en moderne gedraaisels blijven de aloude ongekunstelde gebruiken in eere! Het leven van den Heilige werd wel eens in den smakelijken volksmond aangedikt, doch steeds gretig aan hoord als een eigen sage. ofschoon An tonius een kind is van het verre Egyp te uit de jaren 209. Wie denkt er niet aan Breugel, die hier zijn dol Vlaamsch hart heeft opgehaald. Gis- pard De Craeyer schilderde eer» reta bel over de bekoring van den heilige, dat te Merchtem berust. Te Boter- meerbeek is een retabel over 't relfde onderwerp van den gemoedelijken. David Teniers. Het volk was in den loop der eeuwen zoo gewend geraakt aan de varkens en vlggentjes der St. Antonhrbroe- ders. die overal in 't gemeene liepen en dus door de goede gemeente wer den onderhouden, dat het zich geen Antonius meer kon voorstellen zonder een slimmen snuiter van een varken tje er bij. In stoeten en processiën stapt de Heilige nog soms, bestormd door het losgebroken hellegebroed, dat wegge- bliksemd wordt door een groatsch kruisteeken van den heilige. En zelfs op onze rumoerige ïoor^n kunt ge nog wel eens in een of and°r tentje gaan neerhokken om het luid ruchtige doch luimige marionnetten- spel te bewonderen. Zeer talrijk zijn de beevaartplaat sen van den heilige in Vlaanderen. Oost-Vleteren is heel 't Veurne-Am- bacht door bekend. Te Aartrijke doen de pelgrims don kruisweg als 'n soort ommegang. Zarren, Zerkegem, Leke, Heist a/Zee zijn eveneens zeer gunstig gekend. Brugge, in de Lieve Vrouw-kerk doet men den ommegang rond een pilaar. Te Sint Antonius-Brecht offeren de boeren een zwijntjeskop of een kieken, wat ten bate van de vereering van den heilige wordt verkocht. Er wordt ook 't jaar door boter van een versch gekalfde koe geofferd. Te Borsbeke dienen ze tegen de na- gelzweer. Te Herdersem komen de Mortselaars met een groote offerkaars en de mis wordt gecelebreerd uit dank voor hulp in pesttijd. Sint Antonius werd im mers steeds gediend tegen het vuur dat mensch en dier aantast. De boe ren steken er een geldstuk in den of ferblok. waarmee ze hun verschge- kochte beesten hebben gezegend. Te BoUebeek wordt na de diensten water, zout en haver gewijd aan ris communiebank. Te Donk wordt er den ommegang gedaan, de kerk rond, langs de 5 le vensstaties van den heilige. En zoo zou de rij kunnen voortgaan, al even bont en aandoenlijk. Dit vro me, goede, simpele volk van Vlaande ren! Want zoo waar is het wat ik on langs hoorde zingen in een St. Anto- niuslied: 't Vrome volk uit onze gouwen heeft u kinderlijk gediend. 't Bleef u, met een vast betrouwen, minnen als een besten vriend 1 Duld niet dat de wereld roove ons aloude Roomsch geloove. Maar laat Vlaanderen door U zijn; simpel harte en ziele rein! In weerspraak, volksrijm en volks lied leeft de gedachtenis aan den hei lige met eigen klank en kleur. Luistei maar: Dient St. Antonius, den heiligen man, die mensch en dier genezen kan. 00 Sint Antoon schoon en helder, vult het vat en ook den kelder. 00 Sint Antoon is de tweede der narde koppen. A En een oud-middeleeuwsch lied be gint aldus: Sa laat ons vroolijk wezer, op Sint Antonius' feest. Als patroonheilige van tal van ge- nootscnappe. i en ambachten we.a in Vlaanderen Sint Antonius met voor liefde gekozen, zoo b.v. van 't Brus selsen nandboogschuttersgild, van de busschieters uit Keizer Kareis tijd, de Kortrijksche rederijkers of Anumis- ten, de Brugsehe scheepstimmerlieden, waar hij een bijzonder altaar met re tabel bezet in de Potterie. Arbeiders, beenhouwers, kamslagers, gordelmakers, suikerbakkers, porce- iein- en gieierwerkers aanzagen hem als hun patroon. God weet om welken reden. Antoon of Toontje is een naam die nog steeds modern is in Vlaanderen, en. het beeld van dezen verren Sint staat nog steeds op menig schouwtje of zijn printje hangt langs de stal muren. Hij was, hij is en hij blijve een hei lige naar het schoone hart van het Viaamsche volk. Wees voor ons zwakke harten, ais een toonbeeld in den strijdt Leer ons hei en duivel tarten Sint Antonius. eremijt! Bid, opdat hier allerwegen. Onzen Heer Zijn schoonsten zegeR» reike met zijn milde hand over huis en stal en land. L. J.

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1940 | | pagina 1