De Vrijheid van den Mensch
De bedreigde Neutraliteit,
hier ea elders
DE OORLOG IN EUROPA
DE KOUDE
Sint Antonius in het Volksleven
De Russen nemen het ernstiger op
in Finland
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
Belgie treft nieuwe maat
regelen van waakzaamheid
INTERNATIONAAL OVERZICHT
GEEN DREIGEND GEVAAR
Alle Militairen in verlof moeten onmiddellijk
hun eenheid vervoegen
De phase D Zondag morgen binnengeroepen
De drankgelegenheden gesloten, maar opnieuw geopend
ALLES IS WEER KALM
»aaa*a*
DE GENTSCHE
H90GESCH00L-PR0FFSS0R
DR. C. HEYMANS WINNAAR
VAN DEN NOBELPRIJS
Met een groote luchtmacht bombardeeren
ze alles wat ze te zien krijgen
De bedrijvigheid aan het Westerfront
neemt toe
TALRIJKE GEVECHTEN IN DÊ LUCHT
speelt haar parten
over Europa
Koude, storm en sneeuw
maken veel slachtoffers
VEEL ZWARE VERLIEZEN OP ZEE
Belgie en Nederland verliezen eik een mooie Cargo
boot
GEBEURTENISSEN DAG NA DAG
Op Vrijdag 12 Januari
ZONDAG 21 JANUARI 1940.
■*-!
WEEKBLAD: 50 CENTIEMEN
8' JAAR. K' X
«DE HALLE
Katholiek Weekblad ran leper.
Barre!
Boterstraat 58, IEPER.
EEN
POSTABONNEMENT 1940
IN BELGIE KOST:
1 Jaar 25.frank.
6 Maan Jen IS.50 ''ark.
3 Maanden 7,frank.
A..c Htdcxttktts sim r*t znnvwdeli'È
\ooe hun artikels
DruVWr-UiUmr:
SANSEN-VANNESTE. Po period-
Tel. Poperin*e Nr S.
Poetcheckrekeninf Nr 15J 70.
TARIEF VOOR BERICHTEN
Kleine berichten per regel 1,— fr.
2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Kleine berichten (minimum) 4,fe.
Rouwber. en Bedank, (min.) 5,— fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag «vond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noes
door Prof. Dr Friodrich Muckermann S. J.
Het is een onloochenbaar feit.
dat zir d'e de persoonlijkheid
onderdrukken toch aan de
eigenlijke kern nooit raken kun-
D Tiienschelijke ziel bezit in
zich zelf de kracht harer
vrijheid.
Het zelfbeschikkingsrecht dat
haar van nature gegeven werd.
is onvervreemdbaar.
Er kan wol geen beter oogenbllk ge-
tonden worden om aan het woord te
herinneren dat Sören Kiergaard on
zijn grafzerk liet schrijven, n.l.: «De
EnkelingDe beteekenis van dit
woord is duideliik genoeg, als men
weet dat het juist het tegenoverge
stelde is van die totalitairen staats
vorm, die door de laatste Encyclieken
met zooveel scherpte werd veroor
deeld.
Als wij aan dit woord herinneren,
dan is het niet om louter theoretische
beschouwingen. Wij schrijven hier
eenige woorden van opbeuring, met
het oog op de vele «enkelingen», die
tegenwoordig schier de wanhoop nabij
zijn. Daardoor bedoelen wil niet zoo
zeer die soldatenwanhoop die soms in
niemandsland heersclit, maar de zoo
-algemeene stemming van den enke
ling zonder echten levensinhoud. Het
schijnt werkelijk zoo. alsof de gebeur
tenissen den enkeling geweld aan
doen. alsof zij hem, of hij het wil of
niet, meesleuren in den wervelstroom
der geschiedenis.
Het is goed hier enkele waarheden
in het licht te stellen die troost kun
nen brengen. Het Christendom immers
vertoont zich bovenal in zijn ware
grootheid, wanneer het tegenover le
venszaken komt te staan, waar de zoo
moderne levensbeschouwingen in wer
kelijkheid geen ernstig woord meer
te zeggen hebben. Daarin juist ligt het
troosteiooze voor zooveel millioenen,
dat in dezen tijd van welvaart hun ge-
daehtenwereld hun voldoende was.
Thans ligt het alles daar gelijk ver
dord onkruid, zonder sappen, zonder
bronnen, voor moed en vreugde.
Het is een onloochenbaar feit, dat zij
die de persoonlijkheid onderdrukken,
toch aan de eigenlijke kern nooit ra
ken kunnen. De menschelijke ziel be
zit in zich zelf de kracht harer vrij
heid. Het zelfbeschikkingsrecht dat
haar van nature gegeven werd, is on
vervreemdbaar. Het omvat juist de
hoogste goederen des menschen; het
heilige en het goddelijke in hem.
Dit innerlijk leven wordt niet on
middellijk door den vloed der gebeur
tenissen beroerd. Het is daarmee juist
gesteld, gelijk met den groei in de na
tuur. De jaargetijden volgen elkander
op, stormen komen en gaan; orkanen
razen voorbij, maar het leven van
bloem en boom gaat rustig volgens zijn
eigen wetten voort, oorlog of geen
oorlog. De machtigste dictators zijn
niet bij machte den geringsten gras
halm van de hem eigen levenswetten
af te brengen.
En dat kleine grashalmpje fluistert
U toe: «Blijf meester over uzelf».
Langs hoeveel wegen gij ook gaan
moogt, blijft steeds op den weg van
uw ideaal.
Wat ook voor stemmen buiten aan
uw oor klinken, luister steeds naar de
stem van uw geweten die steeds dui
delijker spreekt. Zie, het is voor u dat
alles geschapen werd, voor u is de Ver
losser gekomen, en het ligt aan u het
eeuwig leven te verwerven, want dit
kan men zoo goed in tijd van oorlog
als in tijd van vrede... Van het aan
tal en den inhoud der eerkrachtige
persoonlijkheden zal het afhangen of
er nog vrijheid op aarde zal bestaan.
Dat, wat men menschheid noemt, be
staat in werkelijkheid maar in den
enkeling, en naar het uitzicht der en
kelingen zal het aanschijn der
menschheid zijn.
Waarom het zoo ver gaan zoeken
als het goede zoo nabij ligt?
Men vraagt hoe het met den oorlog
zal vergaan, wat deze of gene groot
macht vandaag of morgen zal onder
nemen, hoe de neutralen het er af
zullen brengen; voor alles echter;
wat er na den oorlog komen zal.
Hierover juist wordt door diegenen
het meest getobd en gesproken, die op
al deze dingen het minst invloed uit
kunnen oefenen.
En zoo gaan de dagen en de weken
vooroij, en men voelt zijn eigen wezen
arm en ledig, als er buiten niets ge
beurt. Al haat men ook zekere stem
men, die van tijd tot tijd door den
radio brullen, toch wacht men in het
geheim op hen en men laat toe, dat
aeze nog zoo gehate stemmen de ruim
te der eigen ziel vullen. Er zou noch
tans heel wat beters te doen zijn!
Men kan de groote gebeurtenissen
volgen, zij moeten natuurlijk ook van
geestelijk standpunt beschouwd wor
den. maar dat kunnen slechts men
sehen die een eigen leven bezitten,
die voor zichzelf hebben uitgemaakt,
wat ze willen, die hun bestaan op die
idealen hebben afgestemd, welke de
cultuur der heele menschheid duur en
waarde verleenden. Er bestaat ook een
goed. ja zelfs christelijk egoisme, want
het is niet mogelijk dat men zijn naas
te meer zou bemmnen dan zichzelven.
Het betere, liet heilige zelfs, verliest
in die mate aan innerlijke mogelijk
heid en kracht om anderen te helpen
naargelang het onoekwaam Is zich
zelf aan c.3 orde te onderwerpen.
Men verhaalt van de oude Wikin-
ge.s dat zij plunderend vreemde lau-
oe.i binnen vleien, om tenslotte met
de geroofdea buit bij hen hun ker
ken ie houwen. Hoe dit zij. deze oude
Wikingers zfj niets vergeleken bij de
l.ertendaagsche leiders die het Evan
gelie op de lippen maar Voltaire in
htm binnenzak hebben. Het is natuur
lijk lofwaardig, dat men voor de leni
ging \ati het huidige kwaad meer van
het Woord Gods verwacht, dan vau
den geest van menig zijuer lievelings
schrijvers.
Indien men hetgeen op het tooncel
gebeurt en dit geldt ook voor bet
schouwtoo«eel der wereldhistorie
voor ernstig onneemt. zoo begrijpt
men toch dat de werkeliike gana der
dingen en de klinkende zinnen die ze
begeleiden twee zaken zijn van ver
schillend peil.
Wij zeggen zinnenwant leder
die aan de menschen een lotsverbete
ring van vandaeg op morgen belooft,
maakt zich schuldig aan holle zinnen.
Wil leggen ook den nadruk on schul
dig. want een bedrieger is hij die meer
belooft, dan hi! geven kan.
Deze dvnamisehe processen, die in
korten tiid het aanschijn der wereld
veranderen willen, zijn niets anders
dan een dynamische vlucht voor de
realiteiten.
Vooral deze realiteit die het open
baar leven afhankelijk maakt van de
vernieuwing der eigen persoonlijke
houding.
Goethe was een van die verlichte
geesten, d'e het holle dezer veelbelo
vende profeten doorschouwde, en zoo
kwam het, dat hit in historisch be
wogen tijden rustig voortging aan
zijn eigen persoonlijkheid verder te
arbeiden. En het is inderdaad een
groote sociale wijsheid, zoo diezelfde
Goethe zei: «dat men moet trachten
een goed exemplaar van zichzelf aan
de gemeenschap voor te leggen. Zulk
een inzicht is niet ver verwijderd van
de levenswijsheid der Evangeliën,
vooral niet in die heerlijke passage:
Wie Mijn leerling zijn wil, hij neme
zijn kruis op en volge Mij dag aan
dag...
Sedert tientallen jaren en, in som
mig opzicht sedert honderden jaren,
heeft men leerstellingen verkondigd,
waarvan de uitwerking met logische
noodzakelijkheid tot deze toestanden
voeren moest, die wij heden beleven.
Men moet wel krankzinnig zijn om
heil en redding op korten termijn te
verwachten. Het is geen geringe troost
als men zeggen kan: wat zonder den
werkelijk veroverden enkeling op deze
wereld gewonnen werd, dat verdwijnt
ook weer snel, gelijk het water dat bij
een springvloed zonder bedding heen-
stroomt, Reeds daarom is de enkeling
zeker van de overwinning.
Zoo zeker als achter de volksbedrie
gerij de duivel zit, zoo zeker woont in
de ziel van den waarachtigen enkeling
God, zijn groote bondgenoot.
DE LAATSTE MAATREGELEN
De terugslag van dc in ons land
getroffen maatregelen, is veel ernsti
ger geweest, dm gewoonl'^k wel door
de vers toegegeven wordt, en zeker
veel ernstiger dan het had kunnen
zijn bij een passende voorlichting.
Natuurlijk mogen we niet verwach
ten van de regeering. dot ze de mnn-
op-de-straat zou op de hoogte steden
van al haar plannen en inzichten. Dis
cretie is in deze tijdsomstandigheden
een hoogste noodzakelijkheid. Maar
als achteraf bleek, u't de berichten
van alle oorlogvoerenden, dat er geen
teekens waren, die op een verergering
vari den toestand wezen, dan moet
toch bekend, dat veel overdreven on
rust om niets geleden werd.
Verleden Zondag is een beroerde
dag geweest. Hoewel we gewoon ziin
geworden aan de fantasierijke geruch
ten, die bij iedere v.ieuwe ovroeving
en bij iedere getroffen maatregel, in
omloop gebracht worden, toch kan
het niet ontkend worden, dat het sa-
mentallen van de oproeping van Faze
D, die hoofdzakelijk oudere klassen
betrof, het sluiten van drankgelegen
heden en niet het minst de ontrui
ming van bevolkingsgedeelten vit de
Duitsche grensstreek, de geloofbaar
heid van de verspreide kwakkels in de
hand werkte. Duitsche troepen heb
ben de Belgische grens op twee plaat
sen overschreden heette het. Ofwel:
Geheel het Groot-Hertogdom Lu
xemburg is door de Duitschers bezet.
DE GEEST VAN NEUTRALITEIT.
Nu blijkt het dat de getroffen maat
regelen voorzien waren, maar ze kon
den evengoed gescheiden worden, en
zooals we reeds zegden, een geruststel
lend bericht, kon veel goed gemaakt
hebben. V/e kunnen niet nalaten te
denken zooals zoovele bezadigde en
nuchtere menschen, dat hierbij be
paalde binnenlandsche politieke oog
merken nagestreefd werden. Uit de
reactie bij een groot deel van de be
volking, moet daarbij ajgeleid worden,
dat een dergelijke handelwijze, een
zeer nadeeligen invloed heeft op de
geest van neutraliteit, die dat moet
iedereen bekennen, toch geleidelijk
sterker geworden was. Zondag roas
Om de veiligheid van óns land te ver
zekeren, werden Zaterdag en Zondag 11.
13 en 14 Januari, nieuwe maatregelen ge
troffen die, het moet gezegd, heel wat op
schudding brachten bij de bevolking.
VOORZORGSMAATREGELEN.
Zaterdag der verleden week had in den
namiddag een vergadering plaats der mi
litaire Overheid die beraadslaagd had en
kele maatregelen te treffen die een nau
were waakzaamheid zouden opleggen, uit
gaande van het beginsel der wijsheid dat
het beter is te voorzien dan te voorkomen.
Na verloop van die vergadering werden
alle genomen beslissingen bekend ge
maakt. doch geen enkele reden werd me
degedeeld waarom die beslissingen geno
men werden.
We zullen nu eens in 't kort de beslis
singen overzien die werden opgelegd.
ALLE MANNEN IN VERLOF
TERUGGEROEPEN
Zaterdag avond te 32.30 u. werd bij mid
del van het N. I. 'rt. bekend gemaaxt dat
alle Militairen, van alie legereenheceii,
die met verior waren, onmiddellijk hun
eenheden moesten vervoegen.
Het gold nier siecnts de militairen, die
van een permissie genoten, en niec die
gene die m *t onbepaald verlot naar hun
naardsicae zijn teruggekeerd zooals ae
Faminevaaers van minstens drie kinae
ren, en andere militairen uie om andere
redenen werden gedemobiliseerd.
(■■■■■■■■■■■«■■■■■■■■«■■■■•II
DE PHASE I) BINNENGEROEPEN
Zondag morgen waren de aanplakbrie-
ven uitgehangen waarbij de mobilisatie
van de phase D ter aanvulling van ons
verdedigingsstelsel werd afgekondigd.
Alhoewel het binnenroepen van deze
phase niet de algemeene mobilisatie be-
teekent, toch ging die gepaard met het
opeischen van vervoermiddelen, paarden
en rijwielen.
DE DRANKGELEGENHEDEN
OPNIEUW GESLOTEN
Zooals voorheen geschiedde bij het bin
nenroepen der vorige Phazcn is ook dit
maal, bij het binnenroepen van phaze
D bij Provinciaal besluit besloten ge
worden tot het sluiten der drankgelegen
heden. Deze mochten alleen voor het pu
bliek toegankelijk zijn van 11 tot 14
uur, en van 17 y2 tot 21 uur,
MAAR DINSDAG WEER OPEN
ZOOALS GEWOONTE.
Gezien het binnenroepen der nieuwe
phaze haar normalen gang had, verviel
uinouag il. automatisch het sluiten der
ciranigelsgeniieaen, uie zouals voorneen,
terug open noncien üouaen zooals gewoon
te.
Gezien ons Ministerie ons niet de min
ste reuen opgaf waarom ze uie maatrege
len genomen nadaen, wat ze tussciien
Zie vervolg op vijlde oiwd.
HET VROME HART VAN VLAANDEREN
een triomfdag, voor degenen, die on
bewimpeld. dag aan dag verklaren, dat
België partij moet kiezen en in den
oorlog dient te treden aan de zijde
van Enaeland en Frankrijk. En dat is
een spijtig gevolg van de zrcijgzaam-
heid en het mvsterie. dat de getroffen
maatregelen begeleid heeft.
DE BEDREIGING.
We hebben het hier alleen maar
over de wijze waarop de maatrege1en
getroffen roerden. De maatregelen
zelf, die hebben wij niet te beoordee-
len. De versterking van de contingen
ten, door de nieuwe oproepingen, kan
een zegenrijk besluit blijven. Het kan
beschouivd worden cis een bewijs, dat
de regeering het ernstig meent met de
neutraliteit en dat ze aan de oorlogs
voerenden roil toonen. dat een schen
ding van ons grondgebied. Ae aanran
der bitier zou kunnen spijten.
Daarenboven leert de evolutie van
den toestand, dat de illusies van een
vreedzame regeling, meer en meer
grond verliezen. Als dan toch de kans
groot wordt dat de Lente een groote
schok zou kunnen meebrengen op het
korte Westerfront, dan kunnen niet
tijdig genoeg voorzorgen genomen
worden om te vermijden dat de twee
grootste legermachten die de geschie
denis ooit gekend heeft, bij de krijgs
verrichtingen onze naastbije grenzen
zouden overschrijden.
AFLEIDING NAAR DEN BALKAN.
Sommige beoordeelaars meenen, dat
in het Westen ontspanning zou ku.i-
nen intreden, zoo de krijgsverrichtin
gen naar een ander deel van Europa
verlegd werden. En hierbij denkt men
in de eerste plaats aan den Balkan.
De wrijvingspunten, vooral om de
kern Roemenië, zijn daar. menigvul
dig. Men weet hoe Rusland, Hongarije
en Bulgarije, op zekere deelen van
Roemenië belust zijrt. Bij mogelijke
verwikkelingen zou Duitschland zich
wegens zijn economische belangen,
niet onbetuigd laten en door hunne
accoorden met Turkije zouden ook
Frankrijk en Engeland oprukken,
waarbij Italië zou genoopt worden om
partij te kiezen, w
Maar zooals rel" reeds zagen, naar
aanleiding vawfyw-'^sprekingen tus-
schen Csaicy en Öwno, is de grootste
zorg van Italië, de oorlog te beperken
en de Balkanlanden in hun lusten te
DE EEUWIGE STAD IN EEN
WIT KLEED
Over Rome aijn hevige sneeuwbuien los
gebroken, Iets wat In de laatste 10 jaren
niét meer gebeurde, die de eeuwige
stad in een wit kleed omhulden. Op den
achtergrond zien we het KoUaeum.
EEN WARME TAS KOFFIE-. EN DAN NAAR T FRONT
breidelen. En Italië is een macht, d'e
bekwaam is zijn wil in dien zin op te
dringen. Nochtans zijn verrassingen
hierbij niet uitgesloten.
IN HET HOOGE NOORDEN.
'n Andere mogelijkheid, die dient in
overweging genomen, en die door de
laatste berichten meer grond schijnt-
te winnen, is een uitbreiding van den
strijd in het Noorden tot de Scandi-
naafsche landen, wat weer voor onze
gewesten een element van afleiding
zou zijn, tijdeliik althans.
De oorlog in Finland is voor de Rus
sen tot nog toe allesbehalve eervol
verloopen. De natuur is de Finnen
gunstig. Ze worden financieel en ma
terieel aanzienlijk gesteund en ze zijn
heel zeker flinkere soldaten dan de
Russen. Verrassingen zijn echter niet
uitgesloten. Tegen de overmacht is
ook de grootste heldenmoed tenslotte
niet bestand.
Er is echter een nieuwe wending
ontstaan in de betrekkingen tusschen
Sovjet-Rusland en Noorwsgen-Zwe-
den. Deze laatsten worden door Mos
kou beschuldigd hunne neutraliteit
niet te handhaven. En de antwoorden
hierop hebben het Kremlin geen vol
doening geschonken. Bommen werden
gegooid uit Russische vliegtuigen in
de omgeving van Lulea op 100 km.
van de Zweedsch-Finsche grens in
Zweden. Dat zal wel geen vergissing
zijn!
En de houding van Duitschland is
raadselachtig. Zoo is het vermoeden
gerezen, dat wellicht Duitschland en
Rusland een militair verbond zouden
sluiten, om, het eene land over Fin
land, het andere over Denemarken,
gezamenlijk Zweden en Noorwegen
aan te pakken, waarbij Duitschland
zou trachten in Noorwegen een basis
te vormen om zijn heerschappij in de
Noord-Atlantische Oceaan te bevesti
gen en van daaruit Engeland en zijn
vloot te bestoken. Het is maar een
vermoeden, maar er dient met de mo
gelijkheid rekening gehouden.
Het is een angstige tijd, die we be
leven en de toekomst is zwanger van
onheilspellende eventualiteiten.
Eens dat we goed en wel met belde
i beenen in 't nieuwe jaar ingeburgerd
ziin, staan we reeds weer blij te moede
vóór het feest van Sint Antonius met
zijn zwijntje.
Hij staat In menige kerk in hout of
kalk uitgebeeld te midden een zee van
licht. Van alle kanten komen ze toe
om dezen heilige te dienen. Want waar
er zwijntjes gekweekt worden en
wie heeft er te lande geen lustig ver-
kentje gestald! wordt «Toontje»
gediend.
Toontje! Zoo familiair hebben we
hem genoemd. En heb schoone beweeg
van boeren en boerinnen rondom zijn
beeld heeft niks plechtigs noch cere-
monieelsch! Het zijn de menschen
die keerskens planten op den lichten
den kaarsenboom. Ze hebben nog hun
menotten aan, de tippen van de vrieze-
veste of pardessus zijn nog opgespeld
en hun broek is nog toegesnoerd van
op de fiets... Ze komen immers direct
naar Toontje, en daarna pas naar
draaimolen en koskenkraam. Alles is
gezellig om St. Antonius; de kinders
hebben er hun pret bij de snikkende
kaarskes gade te slaan, en moeder
heft den kleinen pagadder op die een
frankske mag doppen ln den offer
blok.
En boven dit alles met zijn heiligen
(■■■■■SKSEsasiBBHssBnBcaBaan
EEN GROOTSCHE PLECHTIGHEID
GREEP TER ZIJNER EERE PLAATS
16-1-1940.
(Nadruk verboden).
ROSKAM.
Professor Doctor C. Heymans, Leeraar
aan de Viaamsche Universiteit te Gent,
werd op Dinsdag 11. in voornoemde stad
een plechtige hulde betoond ter gelegen
heid van de overhandiging van dn Nobel
prijs voor Geneeskunde en Physiologic, die
hij wist te bemachtigen.
In de groote feestzaal van de Universi
teit greep ter dier gelegenheid een Plech
tige Akademische zitting plaats, in aan
wezigheid van H. M. Koningin Elisabeth,
en talrijke vooraanstaande personalitei
ten.
Tijdens deze Plechtigheid overhandig
de de Minister van Zweden den laureaat
de gouden medalie en het Nobelprijsdi
ploma.
Zooals het in Bcljriê ook gedaan neril iloor het Rood Kruis, zoo ook werden iu
alle groote Fransche stations speciale bufrtten opgericht waar dc soldaten voor
aleer tc vertrekken gratis enkele lekkere broodjes en een warme tas koffie kannen
verkrijgen. Eea verpleegster dient ze hier op. Het opdienen is wel wat heel
primitief maar smaakt toef
I Van overal, hier en ln het buitenland,
bereiken ons berichten over de vrceselijke
koude die heerscht. In den nacht van
Donaerdag op Vrijdag 11-12 Januari 1.1.
was de tnermometer gedaald tot een zeld
zaam peil van 12 graden onder nul. En
de algemeene vraag welke op die klach
ten dan pok volgde was: Zal dat nog leng
duren?
Deu Zaterdag had men maai- weinig hoop
dat het rap beteren zou. Inderdaad, wie
het waagde zijn hoofd buiten te steken
kwam er zonder tintelende ooren niet van
af. En wat moet het dan zijn, zeiden oe
menschen ondereen, voor de zoovele jon
gens die urenlang bulten moeten blijven
suaan op wacht!
Gelukkig... aen Zondag was de Tempe
ratuur gestegen en 4 graden beneden nul,
was het koudste dat men boeken kon. In
den namiddag echter zagen de schaatsen
rijders geel-grijze woiken aandrijven en
vroegen zich af of het soms niet dooien
zou... wat ln een laten avond geschiedde.
Zelfs een lichte regenvlaag kwam ons wat
verwarmen... maar. den Maandag mor
gen zag men genoeg dat het maar een
lachertje geweest was. de regen en de wei
nige dooi van den avond te voren lag op
nieuw vast. en vrij glad lag de baan voor
wie er zich op waagde.
Den Maandag dooide het in de zon,
maar vroor het in de schaduw. De schaat
senrijders zagen met genoegen dat ze
morgenzouden kunnen terugkeeren.
Maar voor de minbedeelden was die aan
houdende koude al te erg. En met reden.
De kolen gaan veel geld. en het leven van
die menschen vergt reeds zware uitga
ven genoeg zonder dat ze hun laatste cen-
vZle vervolg 2' blad.) 1
BETREKKELIJKE KALMTE OP
HET RUSSISCH-FINSCH FRONT.
IN DE LUCHT HEVIGE LUCHTGE
VECHTEN EN VERKENNINGEN.
DE DUITSCHE LUCHTAANVALLEN
OP BRITSCHE VAARTUIGEN DU
REN VOORT. IN VERBAND MET
DE KOUDE ALLEEN GESCHUT-
BEDRIJVIGHEID AAN HET WES
TERFRONT
IN FINLAND
De jongste suksessen hebben onder het
Finscne volk groote vreugde verwekt en
de hoop en het vertrouwen verstrekt. De
Finnen zijn ervan overtuigd dat ze nog
vier maanden zuilen kunnen stand hou
den tot liet i gint te dooien en aldus de
havens aan ce ïïusche goiï ijsvrij zui
len worden. Dan zullen 'Engeland en
Frankrijk veel akuiever kunnen optreden
met de nulp die ze de linnen beiooiden.
zal Finland dan in nauwe betrekkingen
kunnen komen te staan met de Bondge-
nooten.
De Finnen beweren dat de troepen die
ze te Suomussalmi verslagen hebben Rus
sische Elitetroepen waren. Ze waren al
thans zoo gekleed om hun pet hadden
ze een rood lint op een blauwen fond.
Het waren gewoonlijk zulke troepen die
de schouwingen meemaakten te Moskou.
Voor vandaag werd er van op dit front
geen bedrijvigheid geseind.
Tengevolge van de Militaire neder
lagen der Russen in Finland is Stalin
scneef gemutst geworden en heeft hij tal
rijke aannoudingen en terechtstellingen
geboden om rijn woede te koelen. Zoo
zou hij 47 ambtenaars van het vllegwe-,
zen heoben aigezet. Ook H. Kaganovitsji,
Russisch Volkskonimissaris ran net viieg-
wezen, zou u.$ zijn ambt zijn ontheven
en tereent gesteld.
4 De Fmsclie Regeering heeft het bi-
lan opgemaakt van de ïinscne slacht-
(Zie vervolg 7® biad.)
RUSSISCH MATERIAAL Dot)R DE FINNEN OVERMEESTERD
Hierboven zien we enkele I'iiiscbe soldaten met nauwkeurigheid het Russisch
materiaal nagaan dat zij hen ontnomen hebben tijdens de hevige go vechten in
het noorden waar ze zegevierend zijn Uitgetreden. Zc schouwen hier ecu lichte
Russische aanvalswagen door hen overmeesterd.
vreedzamen monkel. Toontje zelf. on
beroerd, met een dikke naterskoorde
rondom zijn lenden, zijn vers'etan
kanke op. ziin dikken biibel bij. en
het vriendelijkste verkentje van uren
in 't ronde. Och. een varkentle zonder
staart. Want mijn moeder he«ft me
nog verteld dat de duive's dat zoo
vrooliik krullende zwijnesteertje heb
ben afgebrand...
In zijn geheel is het een tooneel van
schoone devotie.
Celis mocht wel zeggen: Geen hei
lige is in het Viaamsche land zo ver
eerd als den H. Antonius met zijn
verken.
En spijts honderd nieuwe moden en
moderne gedraaisels blijven de aloude
ongekunstelde gebruiken in eere!
Het leven van den Heilige werd wel
eens in den smakelijken volksmond
aangedikt, doch steeds gretig aan
hoord als een eigen sage. ofschoon An
tonius een kind is van het verre Egyp
te uit de jaren 209. Wie denkt er niet
aan Breugel, die hier zijn dol
Vlaamsch hart heeft opgehaald. Gis-
pard De Craeyer schilderde eer» reta
bel over de bekoring van den heilige,
dat te Merchtem berust. Te Boter-
meerbeek is een retabel over 't relfde
onderwerp van den gemoedelijken.
David Teniers.
Het volk was in den loop der eeuwen
zoo gewend geraakt aan de varkens
en vlggentjes der St. Antonhrbroe-
ders. die overal in 't gemeene liepen
en dus door de goede gemeente wer
den onderhouden, dat het zich geen
Antonius meer kon voorstellen zonder
een slimmen snuiter van een varken
tje er bij.
In stoeten en processiën stapt de
Heilige nog soms, bestormd door het
losgebroken hellegebroed, dat wegge-
bliksemd wordt door een groatsch
kruisteeken van den heilige.
En zelfs op onze rumoerige ïoor^n
kunt ge nog wel eens in een of and°r
tentje gaan neerhokken om het luid
ruchtige doch luimige marionnetten-
spel te bewonderen.
Zeer talrijk zijn de beevaartplaat
sen van den heilige in Vlaanderen.
Oost-Vleteren is heel 't Veurne-Am-
bacht door bekend.
Te Aartrijke doen de pelgrims don
kruisweg als 'n soort ommegang.
Zarren, Zerkegem, Leke, Heist a/Zee
zijn eveneens zeer gunstig gekend.
Brugge, in de Lieve Vrouw-kerk
doet men den ommegang rond een
pilaar.
Te Sint Antonius-Brecht offeren de
boeren een zwijntjeskop of een kieken,
wat ten bate van de vereering van
den heilige wordt verkocht. Er wordt
ook 't jaar door boter van een versch
gekalfde koe geofferd.
Te Borsbeke dienen ze tegen de na-
gelzweer.
Te Herdersem komen de Mortselaars
met een groote offerkaars en de mis
wordt gecelebreerd uit dank voor hulp
in pesttijd. Sint Antonius werd im
mers steeds gediend tegen het vuur
dat mensch en dier aantast. De boe
ren steken er een geldstuk in den of
ferblok. waarmee ze hun verschge-
kochte beesten hebben gezegend.
Te BoUebeek wordt na de diensten
water, zout en haver gewijd aan ris
communiebank.
Te Donk wordt er den ommegang
gedaan, de kerk rond, langs de 5 le
vensstaties van den heilige.
En zoo zou de rij kunnen voortgaan,
al even bont en aandoenlijk. Dit vro
me, goede, simpele volk van Vlaande
ren! Want zoo waar is het wat ik on
langs hoorde zingen in een St. Anto-
niuslied:
't Vrome volk uit onze gouwen
heeft u kinderlijk gediend.
't Bleef u, met een vast betrouwen,
minnen als een besten vriend 1
Duld niet dat de wereld roove
ons aloude Roomsch geloove.
Maar laat Vlaanderen door U zijn;
simpel harte en ziele rein!
In weerspraak, volksrijm en volks
lied leeft de gedachtenis aan den hei
lige met eigen klank en kleur. Luistei
maar:
Dient St. Antonius, den heiligen man,
die mensch en dier genezen kan.
00
Sint Antoon schoon en helder,
vult het vat en ook den kelder.
00
Sint Antoon is de tweede der narde
koppen.
A
En een oud-middeleeuwsch lied be
gint aldus:
Sa laat ons vroolijk wezer,
op Sint Antonius' feest.
Als patroonheilige van tal van ge-
nootscnappe. i en ambachten we.a in
Vlaanderen Sint Antonius met voor
liefde gekozen, zoo b.v. van 't Brus
selsen nandboogschuttersgild, van de
busschieters uit Keizer Kareis tijd, de
Kortrijksche rederijkers of Anumis-
ten, de Brugsehe scheepstimmerlieden,
waar hij een bijzonder altaar met re
tabel bezet in de Potterie.
Arbeiders, beenhouwers, kamslagers,
gordelmakers, suikerbakkers, porce-
iein- en gieierwerkers aanzagen hem
als hun patroon. God weet om welken
reden.
Antoon of Toontje is een naam die
nog steeds modern is in Vlaanderen,
en. het beeld van dezen verren Sint
staat nog steeds op menig schouwtje
of zijn printje hangt langs de stal
muren.
Hij was, hij is en hij blijve een hei
lige naar het schoone hart van het
Viaamsche volk.
Wees voor ons zwakke harten,
ais een toonbeeld in den strijdt
Leer ons hei en duivel tarten
Sint Antonius. eremijt!
Bid, opdat hier allerwegen.
Onzen Heer Zijn schoonsten zegeR»
reike met zijn milde hand
over huis en stal en land. L. J.