geheel het land 3,00.
IJpersch Weekblad
voor stad 2,50.
OP 500 AFDRUKSELS.
KORST- EN LETTERNIEUWS.
Zondag 8" Januari 1882.
5 centiemen het nummer.
2d(' jaar N° 49.
DE KTJNSTF50DE! VAN IJPEREN, verschijnt den Zaterdag avond; men schrijft in bij Karei Deweerdt, drukker, Rijsselstraat, 59, IJpsren. De
inscliriivin^sprijs is fr 2-50 voor stad. fr. 3-00 voor geheel het land. —Alle artikelen, verslagen of mededelingen moeten vrachtvrij aan liet bovengemelde adres ge
zond worden vóór den Vrijdag avond. Aankondigingen den regel 5 centiemen. Reklamen den regel 15 centiemen. Inlijvingen bij akkoord aan geringen prijs.
Arnold.
Den Dichter G. Rotiers, van harte.
I.
In de droomerige Kempen,
Op een zomermorgenstond,
Dwaalde ik rond.
Vrij, van zorg en last ontslagen,
Sleet ik er een tweetal dagen.
De genoegens die 'k er vond,
Zie, die lieb ik meêgedragen;
'k Wil ze in een tuiltje binden:
Mocht ge er ook genot in vinden,
Lieve vrinden
Eer het ruikertje verslens'
't Is mijn wensch!
Woest en onbevrucht lag 't veld
En door gansch de streek was nood;
Want de Fransche Cesar spreidde
Overal en schrik en dood.
Aan'vermaak noch vrolijkheden
Was geen droomen. Neen, de jeugd
Moest slechts denken aan 't hanteren
Van geweer en sabelvreugd!
Moeders weenden, vaders weenden
Om hun brave zonen, die
Gist'ren 't vaandel moesten volgen
Van Napoleon's tijranie.
't Was een tijd vol bloed en tranen,
Oorlogswoede, ach! door 't land
Kruisten ruwe krijgren benden
En verspreidden moord en brand.
Alles, werd verwoest, geplunderd,
Kerk en kloosters dreunden van
Paardgetrappel. God was meester,
En naast God.... de oorlogsman!
II.
Ginder, zuidewaarts den molen,
Daar, wat verder door ter zij,
Stond een schoon kasteel; men noemde
Het alom; De Saiitorij
Met zijn hooge torens keek het
Over hut en velden heen';
Fier trotseerde het de eeuwen,
Sterk gebouwd uit ijzersteen.
Hedendaags is het verdwenen,
Ach! geen steen, geen enkel deel,
Zelfs geen spoor blijft er van over,
Van dat sterk en groot kasteel!
Nu, op dat kasteel daar woonde,
Toen ten tijd' van 't woest geweld,
Graaf de Sartor met twee zonen,
Waarvan één op 't oorlogsveld.
Bruno was te huis gebleven,
't Was de jongste van de twee,
Vader's troost, een brave jong'ling,
Droomerig, lijdzaam en gedwee.
Dan een nichtje van den Grave,
Eedle, lieve, schoone spruit,
Kwam het tal tot drie vermeedren:
't Mocht wel want ze was de bruid
Van Arnoldus, die het vaandel
Van den Franschen adelaar
Volgde tot in Ruslancl's vlakten,
Trots de koü en doodgevaaar....
Mina, had Arnold gesproken,
Slechts maar voor een korten tijd
Moet ik van u scheiden, liefste,
Treur om mij niet, wees verblijd.
-> Treur om mij niet, schoone Mina,
Na de zege keer ik weer,
En dan zegent ons de priester
En 'k verlaat u nimmermeer.
Nimmer, want gij zijt mijn hoogste
v Heil, mijn lust en mijne schat;
In uw liefde is mijn leven
Tot een hemel saamgevat.
En in 't heetste der gevaren,
In den dag, als door den nacht,
Zal ik moedig denken, Mina,
Dat mij hier uw liefde wacht.
En de schoone, eedle Mina
Zwoer Arnold haar liefde trouw;
Wijl de traantjes in heur oogjes
Blonken als een morgendauw.
Vervolg hierna.
Leopoldsorde.
Over
eenige
Schouwburg
in den Munt-
een nieuwe opera
dagen werd
te Brussel
opgevoerd
De H. Massenet, toondichter, schrijver der
muziek, gister nog onbekend, wordt heden op
de handen der verf'ransehte Brusselaars gedra
gen. Men weet niet hoe hem vleien en loftui-
gingen toezwaaien. De Koning noodigde hem
daags na de eerste vertooning ten eetmale in
zijn paleis en maakte hem ridder van het
Leopoldsorde.
Waarom wordt die onbekende gedecoreerd?
Omdat, door één werk gemaakt te hebben,
zijne fortuin verzekerd is; omdat al wat van
chez nous komt, in ons verbasterd land baas
is, in één woord omdat die menseh
Franschman is
Hier in ons Vlaanderen zijn talrijke navor-
schers onzer schoone taal, talrijke kunstenaars
in hunne nazoekingen en scheppingen grijs
geworden, en hunne belooning blijft achter
wege.
Om maar één voorbeeld uit honderden aan
te halen, nemen wij Mevrouw Courtmans, die
in de zestig meesterwerken geschreven heeft,
welke allen den uitbundigsten bijval verwier
ven.
Wie denkt gij, lezer, dat het meeste bijge
dragen heeft tot veredeling onzer landgenoo-
ten Wie veronderstelt gij dat het meeste de
dankbare gunst van het hoofd des Staats
verdiend heeft? De Franschman Massenet met
zijne Herodiade of de beroemde schrijfster
Mev. Courtmans!?!... Antwoordt zelf in ge-
moede.
Waarom wordt zij... vergeten.
Zij is Vlaming
De heer Florimond Van Duyse heeft besloten
de nagelaten dichten van zijnen vader Prudens
Van Duyse uit te geven. Die uitgave zal ge
schieden onder toezicht van de heeren Jan
Van Beers en Em. Hiel, de twee uitstekende
dichters, wier werken zoo zeer gesmaakt
worden. De heer Em. Hiel zal eene biogra-
phisch-letterkundige studie over Prudens Van
Duyse leveren, die ongetwijfeld hoogst belang
rijk zal wezen.
Gelijk het prospectus dezer uitgave zegt, is
Prudens Van Duyse een der uitmuntendste en
meest volksgeliefde nederlandsche zangers van
onzen tijd; zijne nagelaten gedichten zullen
dus bij het nederlandsch publiek zeer welkom
wezen.
Verbazend veel heeft Prudens Van Duyse
voortgebracht. De lijst der titels alleen zijner
dicht- en prozawerken, die tijdens zijn leven
het licht zagen, beslaat eene heele brochuur;
zijne nagelaten gedichten zullen nog 8 deelen,
ruim 2000 bladzijden, bevatten. Alle drie
maanden zal een deel verschijnen.
Statistiek.
Iu 1831 telden de Vlaamsche gewesten
1,900,000inwoners,de Walen slechts 1,300,000
In 18F7 telden er de eersten 2,010,000, de
laatster. 1,600,000. Maar in 1870 zijn er
2,150,000 Walen en 2,340,000 Vlamingen.
Sedert 1840 is de Waalsche bevolking 40 pet.,
en de Vlaamsche slechts 23 pet. aangegroeid.
Het getal der kadastrale grondverdeelingen
vermeerderde van 1845 tot 1878, in de acht
provinciën (Hrabant blijft buiten rekening
omdat het half Vlaamsch, half Waalsch is)
met 652,675 stukken; twee derden hiervan
kwamen het Waalsche en een derde het
Vlaamsche" ten goede.
Het getal huwelijken is 2 pet. grooter bij de
Walen dan bij de Vlamingen, het is bij de
eersten niet zoo zeer aan vermindering onder-
lievig als bij de tweeden in de jaren van slap
pen handel en nering. Zoo leverden de voor
spoedige jaren van 1871 tot 1875 16,134
huwelijken bij de Vlamingen en 15,847 bij de
Walen op; in de tegenspoedige jaren van 1876
tot 1878 ging het getal huwelijken bij de
Vlamingen met 1500 en bij de Walen met
1100 achteruit.
In 1878 stierven er in het Vlaamsche land
13,000 menschen meer dan in het Waalsche,
terwijl in beide gewesten het cijfer der geboor
ten 22,000 hooger was dan dat der
len.
De militaire plaatsvervangers zijn immer
talrijker in de Vlaamsche dan inde Waalsche
provinciën. In een slecht jaar, zooals 1865,
leverden de eerste er 1175, de tweede 953 op
in een goed jaar als 1872.dalen die cijfers tot
692 voor dé eerste en 446 voor de laatstemet
verslechting der tijden stijgen de getallen
opnieuw, en in 1878 zijn er 1100 Vlaamsche
en slechts 375 Waalsche plaatsvervangers.
Dezelfde gevolgen stippen wij aan in het
vervullen der ouderlijke plichten. Op 4302
onwettige kinderen in de Vlaamsche provin-
sterfgeval-
KUNSTBODE
DICHTKUNDIG VERHAAL DOOR PH. CALUWAERT.