aiEUISBLtó VOOR POPERINGHE EN OMSTREKEN
Heubels en Menagiegoeileren
2 HOFSTEDEKENS
het notarieel en nijverheids annoncenblad
verschijnende den Zaterdag namiddag.
Koopt uwe MEUBELS, Stoelen, Kindervoituren,Stoors, Gordijnen, Tapijten, In den Bazar, bij Sansen-Decorte, Poperivgie
AANBESTEDING
Notaris HAGHEBA ERT,
Notaris TOMMELEIN,
Zondag 21Oogst igio.
5 Centiemen.
6? /aar. N 38
ANNONCEN
Den drukregel 10 c.
Herhaalde Annoncen
volgens overeenkomst.
Eerste Taps, Bollingen
en Herbergkermissen
mits betaling van 25 cn.
Alle Annoncen
vooraf betaalbaar
moeten vóór den
Vrijdag-noen
ingezonden worden.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Buiten grondgebied van
Poperingiie
Op grondgebied van
Poperingiie
Buitenland 4,60 fr.
De plakbrieven
die bij mij gedrukt zijn,
zullen ééns onvergold
in bet blad verschijnen
Uitgever, VALERE SANSEN, Boek- en Steendrukker, Gasthuisstraat, 15, Poperinghe.
Wekelijksche Almanak.—Oogst.
Zon op. Zon onder,
TE PROVEN.
Op Maandag 22 Augusti 1910,
u u
0p Dinsdag, 30 Augusti 1910,
Openbare Verpachting
Donderdag 25 Augusti 1910,
STAD POPERINGHE,
Gemeente WATOU, (nabij 't Dorp).
Notaris Ne Grave
Dinsdag 30 Augusti 1910,
TE STAVELE
OVERSLAG VAN
A VENDUE Oil A LOUER
a Gotlewaersvelde,
00
BURGERLIJKE GODSHUIZEN
NIEUW TE BOUWEN GASTHUIS
Notaris D UP ONT,
te ARDOYE, Weezehoek,
UITERHAND TE KOÜPEN.
Twee Woonhuizen,
Huis, Stallingen en Schuur
Het Heilig-Sakramentscongres
te Rousselare.
I>E GROOTE DdG.
m
worden ingelijfd
HIMB
Het recht, annoncen 0/
artikels te weigeren is
voorbehouden.
2.50 Fr. VOOR IEDEREEN.
De Herbergiers hebben recht
aan Kostefoozo inlasscbing
van twee Hertjprgfccstcn.
Bijzondere buiten stad 2.50
binnen stad 2,00
Herbergiers buiten stad 1.50
binnen stad 1,00
Zondag
21
s.
Philibertus, Anastasius, Privatus.
4
ure 40 min.
6 ure 51
Maandag
22
s.
Timotheus, AppoHinarus.
4
42
6
49
Dinsdag
23
s.
Claudius, Lupus, Sidonius.
Bartolomeus, Alidoor.
4
44
6
47
Woensdag
24
s.
4
45
6
45
Donderdag
25
s.
Ludovicus, Louisa.
4
46
6
43
Vrijdag
26
s.
Zepherinus, Ebbo, Samuël
4
48
6
41
Zaterdag
27
s.
Cesarius, Euthalia.
4
49
6
39
Nieuwe Maan.
Eerste Kwartier.
Volle Maan.
Laatste Kwartier.
Vrijdag 5 Oogst, ten 6 ure 37 minuten 's morgens.
Zaterdag 13 Oogst, ten 2 ure 1 minute 's morgens.
Zaterdag 20 Oogst, ten 7 ure 14 minuten s' avonds.
Zaterdag 27 Oogst, ten 2 ure 33 minuten 's avonds.
STUDIE VAN DEN
om 2 ure namiddag,
TE PROVEN, op de Plaats,
ten sterfhuize van de eehfgenooten Fidelis
Lagae-Dewitte,
OPENBARE VERKOOPING
van alle slack van
BESTAANDE NAMELIJK IN
Stoelen, tafels, ledekanten, stove, zetel
spiegels, kaders, 2 horlogien, 2 koffers
kinkets, potten, pannen, marmieten, gleis-
en glaswerk, en verder huisgerief;
Trog, ladders, pijpegalen, zage, manden
houwen, rakels, spaden, kerthamer, aal
schotel, handmes, en ander alaam. Brand
hout, persen, enz.
Op gewone voorwaarden en met gereed geld,
te betalen ter herherg bewoond door S
JULES SAVAETE.
II.
om 5 1)2 ure juist namiddag
'Th Het Gemeentehuis, te PROVEN
voor den termijn van 9 jaren, in te gaan den
1 October 19il, van LniidpMulereu,
gelegen te Proven, Poperinghe, Crombeke,
Watou en Haringhe, toebeboorende aan den
Disch en de Kerkfabriek van Proven.
KANTOOR VAN DEN
TE CORTEMARCK.
INSTEL
om 2 ure namiddag
ter herberg La belle Vue, bij Gaston De
Coninck, te Cortemarck Statievan
langs en nabij den Steenweg naar Duinkerke.
1 Woonhuis-Herberggenaamd De
Nieuwe Herberg en 67 aren 99 cent. erf.
Verpacht aan Emile Bruneel.
2/1 Heet. 20 aren 50 cent. Zaailand in
twee par tien. Verpacht aan Achille en W
Jan Dereckx.
3 1 Heet. 53 aren 90 cent. Zaailand en
Weide. Verpacht aan René Ruyssen.
Langs den Steenweg naar den Ouderdom.
4/0 Heet. 73 aren 40 cent. Zaailand.
Verpacht aan Charles Dejonghe te Re-
ninghelst.
5 3 Heet. 70 aren 60 cent. Zaailand en
Weide. Verpacht aan Petrus Joye.
1)2 °)o instelpenning.
Voor verdere inlichtingen zie affichen.
STUDIE VAN DEN
te Ghyverinchove.
om 3 uren slipt 'namiddag
ter herberg DE ZWAAN bewoond door
Jules Depeser.
Gemeente STAVELE (dorpplaats).
Schoon en welgelegen nieuwgebouwd
\Y oitnliuis met grooteu hof, langs den
steenweg naar Crombeke, ter dorpplaats,
groot volgens titel 7 aren 08 centiaren en
volgens kadaster 5 aren 90 centiaren.
Vroegeren eigendom van Jufvrouw Elisa
Miers. iSlechts ingesteld 3000 frs.
Onbewoond. Handslag mei de geld-
lelling.
!j«< gelooflijk dat men de ware
suikerij der Trappisten Vincart kan
verkrijgen aan 60 cent. de kilo? Zij is noch
tans overal te vorkrijgen aan dien prijs.
Dépot bij gebr. Delhaize Moncarey-Sansen.
Hameau Callecanes, le long de la frontière.
mi ÉTABLISSEMENT
POUVANT SERVIR DE
avec MAIS0N
a usage de Cabarêt, et .Jardin.
Sadresser au Nolaire BUTAYE, a Ypres.
VAN POPERINGHE.
VAN EEN
voor Ongeneesbare Mannen
Bruggestraat, te POPERINGHE.
Het Bestuur van de Burgerlijke Godshui
zen der Stad Poperinghe maakt kenbaar dat
erop Maandag 5" September 1910, om 10 ure
voormiddag, in eene der Zalen van bet Gast
huis alhier, onder behoud van goedkeuring
door de Bevoegde Overheid, zal worden
overgegaan lot de Aanbesteding der uit te
voeren werken voor het bouwen van een
Gasthuis voor ongeneesbare mannen.
De begrooiingsstaat bedraagt fr. 20.658-10.
De aannemi ngssch ri ft en zullen toegezon
den worden aan den Heer Voorzitter der
Burgerlijke Godshuizen van Poperinghe per
gechargeerden brief, besteld ten postkantoore,
ten laatste den 2" September aanstaande,
onder dubbelen omslag, waarvan de buiten
ste zal voor opschrift dragen Aan den
heet- Georges LEBBE, Voorzitter der
Burgerlijke Godshuizen van Poperinghe
en de binnenste Aannemingsschrift voor
de opbouwingswerken van een nieuw
Gasthuis voor ongeneesbare mannen
Aan dit aannemingsselirift zal bijgevoegd
zijn in banknoten de som van 2000 fr
(art 30 van het algemeen lastkohier).
De plans, de begrootingen en het kohier
van lasten berusten in het Secretariaat der
Stad, alwaar men er van kennis kan nemen,
eiken dag van 9 tot 12 ure 's voormiddags
en van 2 tot 4 ure 's namiddags, de Zonda
gen uitgezonderd.
Opgemaakt te Poperinghe in Zittiijg van 25 Juli 1910.
De Voorzitter van Ijet Bestuur der Burgerlijke Godshuizen,
(«eorgc» I.I'IISISE.
De Secretaris,
Oscar FIERS.
KANTOOR VAN DEN
TE ARDOYE.
OV1RTRSL.A.G
Donderdag 1 September 1910,
om 2 ure
in het Gemeente-Huis, te Ardoye, van
groothet eene, 5 heet. 34 aren 33 cent.,
gebruikt door Victor en Emiel Crop, aan
750 fr. 's jaars en het ander, 4 heet. Of are
70 cent., gebruikt door Henri De Keizer aan
550 fr. 's jaars, beide met recht tot 1° Octo
ber 1911.
I UI G E S T E E I» s
het Hofstedeken De Keizer 24.200 frs.
het Hofstedeken Crop 25.075 frs.
I.
Een zeer gerieflijk Woonhuis in goe
den staat, met drij schoone plaatsen beneden
winkel, spreekplaats en keuken; kelder,
voute, verscheidene schoone bovenkamers,
remise en 73 centiaren bebouwden grond en
koer, staande en gelegen te Poperinghe, in
St-Janskruisstraat.
Ingebruikkoming met 1n October aan
staande.
19.
Een schoon en groot Koophandel*-
lusis met koetspoort, remisen, peerdenstal,
zeer gerieflijk en kloek magazijn en 7 aren
14 centiaren grond en hof te Poperinghe, in
de Yperstraat, dicht bij de markt.
Ingebruikkoming ten langsten met ln
Maart 1911.
Te bezichtigen 's Woensdags van 10 tot
5 uren.
Voor alle inlichtingen zich te begeven
ter studie van den Notaris BSae«giaaei*<
te Poperinghe.
UIT TER HAND TE KOOP
met 1 are 20 cent. grond, gelegen te Pope
ringhe, in de Komstraat, bij het petrollema-
azijn van M. Amic Deroo.
Voor alle inlichtingen, zich te wenden bij
Honcré Truwant-Pyck, Groeningestraat,
Poperinghe.
Aanstonds over te nemen
te Westvleteren, l»i,j de Eovie,
met de VRUCHTEN wassende op 5 gemeten,
zich te begeven bij
%|jbiis Schitballle,
TE POPERINGHE.
i Van onzen bij zonderen afgevaardigde
batting van Vrijdag I 'i Oogst.
De bijval dien het congres overal vindt
overtreft de stoutste verwachtingen. Meer
toehoorders nog dan gisteren en vooral, meer
bijtreding van wege wereldlijke heeren. Dit
onverhoopt welgelukken brengt eene blijde
opgewektheid onder de congresledenvrien
den en onbekenden begroeten u al even
minzaam met een blijde en wat zal 't zon
dag zijn
De vergaderingen der af-'eelingen.
Om tien uren beginnen zij hunne werk
zaamheden.
In de eerste is er spraak over de beste
manier om aan de geloovigen te loeren de
H. Mis bijwonen.
De Z. E. H. Kanuunik C. Callewaert zit
voor.
Voor de geloovigen in 't algemeen, zoowel
als voor de binders, de leerlingen der lagere
en middelbarescholen, de jongelingen en meis
jes der patronaten en vereenigingen aller
hande, blijkt het doelmatigste middel te zijn:
dat elkeen de H. Mis leere verstaan in hare
deelen en onderdeelen, dat elkeen medebidde
met den priester en niet litaniën of andere
gebeden opzegge die met de Mis niet in ver
band staan. Om daar te geraken zullen de
priesters alle gelegenheden te baat nemen
om de menschen te onderrichten nopens den
gang en de ceremoniën van het H. Offer, zij
zullen het gebruik aanraden van Het Ker
kelijk Leven Het Roomsch-Ivatholiek
misboek en herhaaldelijk aanwijzen hoe
die kerkboeken moeten gebruikt worden.
De onderwijzers, onderwijzeressen en lee
raars zullen de zaak ter harte nemen en de
hun toevertrouwde jeugd bekend maken met
den geest, den zin en de ziel van de kerk
plechtigheden.
In de tweede afdeeling wordt, onder het
voorzitterschap van den E. H. Demeesier
leeraar aan het groot seminarie, de kerkzang
behandeld. I-Iet doe! dat men nastreeft is dat
al de geloovigen gezamenlijk enkele deelen
van de H. Mis zouden medezingen, bijv.: de
gezangen Kgrie, Gloria, Credo, Sanctus,
Agnus Dei.
Hoe daar ooit gekomen
Twee wijzen worden vorengesield som
migen verkiezen eerst aan het volk vlaam-
sche zangen te leeren en daarna Latijnsche,
getrokken uit de mis; anderen zouden liever
met de kinderen, de patronaten, enz. begin
nen.
De algemeene vergadering.
Zij wordt, gelijk de voorgaande, gehouden
in de feestzaal van het klein semini; i De
zaal zit opgepropt, talrijke Samen zijn aan
wezig.
Dom Laurent .Tanssens, prelaat van Zijne
Heiligheid den Paus, voert het woord over
den kerkzang. Hij ontwikkelt de volgende
gedachten Het is wenschelijk dat het volk
mede zinge in de kerk en wel in 't Latijn.
Immers de zang is het verhevenste gebed.
Het volk Gods stemde vol geestdrift de
psalmen van David aan en in den somberen
tijd der kerkvervolgingen schepten de eerste
christenen nieuwen steun uit de beurtzangen
die zij in de katacomben deden weergalmen.
Z. H. de Paus heeft ingezien van welke aan
gelegenheid de volkszang is en zijn eerste
werk is geweest dien wederom in eere te
stellenHet is mogelijk dat het volk zinge.
Aanleg voor muziek zit ons Vlamingen in
't bloed en daarbij leveren veel Gregoriaan
sche toonaarden of melodiën geen moeilijk
heden opde zwarte kindertjes, zoo vertellen
de zendelingen, leeren ze wel zonder moeite.
Hoe nu hel volk leeren zingen
Eerst een kleinen groep wel voorbereiden
en flink oefenen; is hij bij machte den toon
te geven, hem dan in de kerk geleid om de
menigte mede te slepen.
Aangaande de kerkelijke gezangen in
't Vlaamscli merkt de redenaar op dat zij
hoeven den liturgisch en geest te bewaren,
ernstig te zijn en vroom. l)e «Duitsche mis-
strekke tot voorbeeld.
De treffende beschouwingen en nuttige
wenken van den doorluchtigen prelaat wor
den met gretigheid aangehoord en herhaal
delijk en dapper toegejuicht.
Xihing van Zaterilag lil Oogt.
Minder geestelijken dan gisteren, vooral
van af den middag. Ze zijn naar huis voor
het parochiewerk... en om hun mannen
tegen morgen. De studenten en hoogstuden
ten nemen de vrij geworden plaatsen in en
met nieuwe bedrijvigheid wordt de arbeid
voortgezet.
De vergaderingen der afdeelingen.
In de eerste loopt het over de veelvuldige
communie.
Om de schoolkinderen dagelijks tot onzen
Heer te brengen stelt E. H. Carbonez, onder
pastoor te Pollinckhove, o. a. de volgende
wenschen voor de voorbereiding tot de
Eerste Communie weze voortaan eene voor
bereiding tot de dagelijkschede kiuders
dienen, het jaar vóór dc Eerste Communie
ten minste om de veertien dagen te biechten
tegen betaling worde hun het ontbijt toege
laten in het schoollokaal. Aan de jonge
wachten wordt aanbevolen hunne feestda
gen met eene algemeene Communie te be
ginnen, leden te worden van het Broederschap
van het H. Sakrameut, studiekringen in te
richten voor geloofszaken en van tijd tot tijd
besloten retraiten te houden of te bezoeken.
In de patronaten zal alle zorg besteed wor
den aan de algeheele christelijke ontwikke
ling der volksjeugd en geieverd voor de
veelvuldige communie.
De tweede afdeeling houdt zich bezig met
do hoogstudenten. Gewenscht wordt dat zij
dagelijks zouden mis hooren en grondiger
kennis zouden opdoen nopens het wezen, de
waarde, de vruchten van het H. Sacrificie.
Hiertoe zullen de bestaande godsdienstige
ereenigingen aan de Leuvensche hooge-
,-chool veel kunnen bijdragen. Ook Lij hen
dient de veelvuldige communie bevorderd te
--orden.
De algemeene vergadering
Het glanspunt van het congres.
M J. VANDEN BERGHE.
De toehoorders zijn even talrijke als de
vorige dagen.
Een schilderachtig uitzicht draperijen,
wit en rood, door heel de zaalzwarte pries-
terlogas, bonte damestoiletten, fraaie stu
denten petten en op al de wezens een glans
■■an innig voldaan zijn, een straal van blijde
verwachting voor morgen... maar het weder
ffronkt
Als feestredenaar treedt op de Heer J.
Vonden Berghe-Moerman, van Rousselarë.
Velen - - te Poperinge sprak hij in 't volks
huis, vier jaar geleden - hebben hem nog
gehoord, maar voor allen is het een verras
sing, een veropenbaring.
Hij toont aan hoe diep de antikatholieke
kunst verzonken ligt in het vuile slijk der
wulpschheid, en hoe hoog, hoe el el de
katholieke kunst is in haar uitgangspunt
én in haar doel. De onchristelijke kunst
maakt de harten krachteloos door zinnelijke
bedwelming. Wee hem die door zijn talent,
medewerkt om zijn evennaaste te verdierlij
ken. En jammer genoeg ook in Vlaanderen
dreigt die verdeiflijke strekking kwaad aan
te richten.
Wat gedaan
De katholieke kunst leeren kennen, ze
cmdersteuuen,ze doen waardeeren. Gedoogt
In uwe huisgezinnen goene zedekwetsende
beelden of boeken, zingt geene wulpsèhe
liederen, houdt rein en vlekkeloos het hei
ligdom, den tempel uwer familie, laat de
Öhristene kunst met Ruysbroeck en de pri-
iii lieven, Vondel en Gezelie,er haren intocht
vieren en gaat dan, gij hoogere standen,
naar het volk dat welhaast kunst zal eischen
Wat zal er van geworden moet het dien dorst
gaan laven aan vergiftigde bronnen
De vergadering onderbreekt gedurig den
geviérden redenaar door daverend handge
klap, zij staat verrukt en overweldigd door
Men stroom van zielverkwikkende gedach
ten die, in één gulp, uit het hart opwellen
van den spreker en overvloeien in de ziel
der toehoorders, gelden wist een redenaar
aldus aan te grijpen, te ontroeren en voor
het goede daadveerdig te maken. Wat wij
later nog zullen le hooren krijgen, zal tegen
deze prachtrede niet kunnen opwegen. Al
onze gelükwenschen aan den christen kun
stenaar (hij is de schrijver o. a. van De
verloren zoonmet zijne redevoering over
ch rist ene kunst, al onze bewondering, al
onze gelükwenschen, al onzen dank
Zondag 94 Oogst.
Zal de zon willen medevieren waarschijn
lijk! En toch vervolgen alleoogen meteen
zekere ongerustheid het drijven der wolken.
Van den vroegen morgen is er in de stad
eene buitengewone beweging troepen yelo-
rijdersdoorkruissen, schellenden toetend de
straten, commissarissen spoeden heen en
weer, bevelen en wenken alhier en aldaar.
De versiering.
Algemeene bevlagging met schaarsch een
paar uitzonderingen. Waar de optocht voor
bij trekt staan van weerskanten hooge
staken geplant met vanen, kransen, zinne
beelden van het Hoogwaardig behangen Op
de markt vóór de huizen nevens het stadhuis
is een reusachtig verhoog opgetimmerd.
Eene roode draperij sluit den achtergrond
werklieden zijn ijverig bezig de laatste tapij
ten op de trappen aan te passen; de E. H.
Ketele met een lid der commissie bestuurt
en ziet toe. Rondom de markt zijn groote
borden geheschen tusschen de staken wij
lezen er de uitroepingen «God zij gebenedijd,
gebenedijd zijn heilige naam - enz. Langs de
gevels der litlizen kruipen kransen groen
met rozendraperijen rood en wit bekleeden
de muren, aan de hoekjes en kantjes hangen
trofeëen vaantjes te klappen. En 't zal schoon
weèr zijn
De plechtige hoogmis.
Zij wordt om tien uren in deSt Michiels
kerk opgedragen door den Z. E. H. Loys,
pastoor-deken van Rousselare. Z. D. Hoog
waardigheid Mgr Waffelaert is er tegen
woordig. Onzeglijk veel volk zoodat wij bijna
noch roeren kunnen, noch keerenmaar
wat een hemelsch schoon gezang!
De openbare volksvergadering.
De meeste vreemdelingen weten niet waar.
noch wanneer zij gehouden wordt, velen
hebben ze ook niet bijgewoond. Nochtans
valt er niet aan te denken die ontelbare
menigte in de feesizaal van het college sa
men te pakken. Op het laatste oogenblik
beslist de E. H. Wispelaere dat de vergade
ring in open lucht zal gehouden worden.
Algauw laat hij op den koer der externen
een spreekgestoelte zetten, plaatst in den
hoek het beeld van het H. Hart dat hij met
sierplanten omringt, zorgt voor een tafeltje
voor de dagbladschrijvers, doet wat stoelen
halen voor Mgr Waffelaert, Mgr Meer-
schaert bisschop in Noord-Amerika, voor
de senaatheeren en kamerleden en tegen
dat de eerste honderd toehoorders binnenge
komen zijn is hij klaar.
PATER DIERICKX.
Pater Dierickx,uit de abdij van Tongerioo,
neemt eerst het woord. Hij spreekt over het
werk der mis van eerherstellingHet
bestaat in de verplichting die men vrijwil
lig opneemt des zondags eene tweede mis
bij te wonen
Dit werk is noodzakelijk. Vroeger in
den hemel stonden de booze engelen tegen
God op en weigerden hem te dienen echter
in een vizioen hoorde de H. Joannes het
blijde Sa lus Deo" eere zij God! in den he
mel weerklinken. Thans zijn er ook die met
Lucifer samenspannen en zeggen; »nonI
serviam ik zal God niet dienen Wij zul
len antwoorden eere zij God
Dit werk is verheven. God is onze koning
verlaat op het slagveld een lafaard zijnen
post, wij, de dapperen, moeten dien lafaard
in het leger van onzen koning vervangen
God is onze vader Hij heeft recht op onze
liefde en onze hulde. Worden er ondankbare
zonen gevonden, wij zullen des te liefdevol
ler, des te edelmoediger zijn.
Aanspraak van M. VANDEVIJVERE.
toegevoegd kamerlid,
schepene der stad Gent.
- Ik begroet met genoegen den prachtigen
bijval van dit congres, want al de ziekten
die onze samenleving ondermijnen werden
hier besproken. Alle maatschappelijke
werking die niet steunt op den godsdienst
strekt tot niets.
Die ziekten der samenleving zijn talrijk
en druischen zelfs tegen de natuurwet in.
Hoe staat het, o Vlaanderen, op uwen hei
ligen bodem met de twee geboden
Bemint God boven al,
Bemint uwen eigen naaste gelijk u zeiven.
Velen leven alsof zij God niet kenden zij
schennen de heiligheid van het huwelijk,
zoeken hun geluk in zingenot, misbruiken
hunne macht om de minderen te onder
drukken.
De prijs om de maatschappij vrij ie
knopen van de levering van haat en van
klassenstrijd is de terugkeer lot de leering
van liefde. En dat kunnen en zullen wij
doen
Wij zijn van degenen niet die geen leid
draad hebben. Wij zullen ons wenden tot
den Christus die de wateren stilde, tot hem
tegen wien de discipelen van Emmaiis spra
ken Heer blijft bij ons want het wordt avond.
In de maatschappelijke misstanden
hebben de hoogere standen hunne schuld.
Bijvoorbeeld wanneer zij de priesters tegen
kanten in hunne werking om de arbeiders
samen te scharen, wanneer zij staande
houden dat geene vereeniging het recht
heeft haar woord mede te spreken in de
arbeidsvoorwaarden.
De kerk heeft aan den toestand geen
schuld. Onder het heidendom waren de vier
vijfden der bevolking slaaf, was de waardig
heid van den geringen mensch niet erkend.
Daarin heeft de kerk een ganschen omkeer
gebracht. Jammer genoeg heeft de werking
tegen de kerk, tijdens de Fransche omwen
teling, alles omvergeworpen wat zij voor de
zwakken en kleinen gedaan had. Paus
Leo XIII (Rerum Novarum) is onder de vor
sten de eerste geweest die de belangen der
kleinen en zwakken behartigd heeft. Liefde
zusters uit grooten huize geven hunne
schoonheid, hunne toekomst prijs om de
kranken, de ellendigen en veriatenen te
verplegen
Wanneer ik hier nu de duizenden zie sa-
menstroomen, vervuld met denzelfden geest
van geloof; wanneer ik hier ondereen en
nevens èen den werkman vind en den baas,
dan durf ik uitroepen Ons volk'is gered
Ik begroet voor de toekomst een samenle
ving waarin de rijke en de arme broeders
zullen zijn, waar geene onverdiende ellende
meer zal heersehen, waar alle christenen
maar één hart en ééne ziel meer zullen heb
ben, zoodat rnen herhalen zal wat eertijds
de heidenen van de christenen zeiden Ziet
hoe zeer zij elkander beminnen
Mgr. WAFFELAERT.
Zijne ontroering. Zijne aanspraak.
De treffende woorden van beide redenaars
hebben de toehoorders diep geschokt; bleek
van aandoening, de oogen tranend van zali
ge voldoening, beklimt de bisschop den
kansel te midden het algemeen gejuich. Met
trillende stem en bevend gebaar bedankt
hij de hoogeerwaarde heeren hier aanwezig,
liet stadsbestuur van Rousselare, zijne pries
ters, de tallooze geloovigen die zoo geest
driftig zijnen oproep beantwoord hebben, en
niet het minst de twee begaafde redenaars.
- Dezen namiddag, zegt hij, zult gij God in
zijn Liefdegeheiin aanbidden, bedanken, en
nieuwe gunsten van hem afsmeeken voor
ons en voor ons vaderland, want de weelde
is, als de ellende, eene slechte raadgeefster.
Wilt gij alle gevaren vermijden en alle on
heilen voorkomen, blijft getrouw aan den
grooten plicht van het zondagvieren, door
uw voorbeeld en uwen invloed. Woont de
namiddagdiensten in de Kerk bijde jeugd
bezoeke de zondagscholen, patronagiën en
congregatiën. Daar is voor haar het heil te
vinden.
Als slot leest Monseigneur een telegram
voren vanwege Z. Heiligheid den Paus. Den
vrijdag had het Congres hem zijne gevoelens
van verkleefdheid en onderdanigheid laten
geworden, nu is het antwoord van Pius X
aangekomen. De Paus bedankt de congres
leden om de uitdrukking hunner gehoor
zaamheid aan den Heiligen Stoel en zegent
hunnen arbeid.
Om 11.30 begonnen, sluit de vergadering
om 12.40.
Het gewoel in de straten.
Gewoonlijk brengt de loome middagstonde
eene zekere rust mede, maar vandaag is liet
anders. Vooral van rond 1 uur 30 loopen de
statie-, Hooglede- en zuidstraat zwart van
volk. De bijzondere treinen gieten in de
stad eene ware zee van mensctien die alle
ongedurig en ongeduldig, doch opgeruimd
en den kop omhoog, haastig vooruit schrij
den. Er is iets gaande in den geest van al
die lieden. Zoo zijn zij niet in hun dage-
lijksch doen en laten zij voelen dat ze naar
Rousselare komen om een grootsche zaak
te dienen om getuigenis af te leggen van
't gene zoo ankervast wortelt in het diepste
van hun gemoed oin in een monsterbotoog
te komen bewijzen hun geloof, hunne hoop,
hunne liefde. En wijl zij de duizenden en
duizenden zien, ééns van harte en eens van
zin, smelt weg de koelheid waarmeè zij
zooveel andere feesten bijgewoond hebben en
De vlaamsche ziel schiet wakker
Langs alle kanten speieren de gildevancn
in de laaiende zonne al do strati1-, ro; d do
paterskerk zijn bezetopgewekte siapmar-
sehen dreunen uit de verte tegen de kerk
en slaan weèr; met waaiende vlagcen ko
men de verschillende groepen hun plaats
innemen, ze zingen, ze joelen, 't wordt een
echte jubileering.
Poperinghe is daar met 400 mannen.
Van heel de dekenij is Roninge het eeist
op zijnen post. Dat liet voor iets anders
ware, we zouden hier met zo welen niet
zijn, zegt mij iemand uit den hoop
Eindelijk, daar zie ik den E. H. Serruys
afkomen hij stapt vooraan en wijst zijn
mannen den weg. De fakkels worden door
de jongeren uitgevochten 't verheugt, mij
dat de jeugd erbij is in derglijke omstandig
heden dienen de ouders hunne zonen mede
te doen, ze beseffen niet genoeg hoe opwek
kend en verkwikkend hel is voor een jonge
lingsziel in een dergelijke» zegetocht, ie
mogen deelnemen. Daar doen zij hun voor
raad geestdrift op, daar sterken zij hun
overtuiging en dit heeft voor het latere
leven wat te beteeken. Maar intusschentijd
rukt de stoet op.
De processie. 3o.ooo Mannen.
De beteekenis van den dag.
Als gij een steen in 't water werpt, dan
rimpelt het wafer ia allijd breeder kringen
en de laatste wellingen breken tegen de
oevers. Zoo is het hier gegaan. De schok
gaat uit van het congres en de rilling heeft
geloopén tot aan de Duinen ten noorden,
tot aan den Kassei- en Kemmelberg ten
westen, tot aan de Schelde ten zuiden, tot
over de grenzen der provincie ten oosten.
Mijnheer, daar zijn nog christenen roept
mij een werkman uit Deb ze toe. Ja en
veel antwoord ik hem. Ze zijn toeges i omd
van alle kanten. Beurtelings 1 rekken voorbij
de kloeke kerels uit de polderstreken, de
werklieden dragende in hunne kleederen
den geur der Leyestreek volk uit het west-
land, volk van den oostkantburgers en
arbeiders, geringen en ingezeten n. Wie zal
ze tellen Er valt niet aan te deuken.
20.006 Mannen waren aangemeld doch
meestal de afvaardiging*;»-zijn veel talrijk»
dan men vermoed had en wij gelooven zon
der overdrijving te mogen beweren dat
30.000 mannen in dien zegetocht medegaan.
De groepen gaan gerangschikt volgens
dekenijen laatst komt de dekenij en de
stad Rousselare op. Eeq kanonschot ver
kondt alom dat liet Hoogwaardige de k^rk
heeft verlaten. De hoeden worden afgeno
men, de paternosters gebeden, de gezangen
aangeheven. Wilt gij verstaan welke stem
die 30 000 hier samenroept? Luistert naar
het lied dat honderdmaal en nog gezongen
en herzongen wordt en alle andere verdooft
Wij willen God
Wij willen God in onze scholen
Wij willen 't kruis hij 't huwlijk vieren
Wij willen 't op ons graf geplant
Wij willen God voor gansch ons leven
En komt 't gevaar
Tot sterven. Heer, zijn wij bereid.
Het vlaamsche volk voelt dat zijn geloof
aangetast wordt; heden vernieuwt het zijnen
eed van getrouwheid het ziet dat velen aan
God huune hulde weigeren en het brengt
hem openlijk zijne liefde en zijne aanbidding
liet wordt gewaar dat de boosheid al onbe
schaamder wordt en het komt zijn krachten
stalen en temperen om nooit en nimmer te
wijken.
Onder afwisseling vari gebed en zang,
tusschen de twee rijen fakkeldragers, gaat
de processie de Hoogledestraat op, vandaar
langs de schoolstraat draaien wij af langs
de statie naar de groote markt toe. De eerste
groepen staan er reeds meer dan een uur te
wachten tegen dat de Thebaansche bazuinen
het naderen van het Hoogwaarde uit-
schallen.
Een onvergetelijk schouwspel.
Twee lange rijen geestelijken in wit
koorkleed boren hun weg naar liet altaar
tusschen hen stappen de zangers als mis
dienaars uitgedost; volgen Z. H. de abt van
Steenbrugge. Z. H. Mgr. Dom Laurent
Janssens, Z. H. Mgr. Meerschaerten ein
delijk Mgr. Waffelaert met liet, Heilig
Sakrament. De burgerlijke overheid van
hét arrondissement en van de stad sluit
den stoet.
Wie op de markt slaat zal dit uur niet
gauw vergeten er zijn immers van die
oogenblikken die voor ecuwig prente slaan
in het geheugen der menschen. Hoe feeste
lijk die honderden vaandels van weerskan
ten het altaar Alle zijn het zinnebeeld van
een edele poging, en in hunne plooien waai
en grootsche gedachten. Hier staven zij
wat de bisschop zei, en wat Mr Vande Vijvere
herhaalde Zonder den godsdienst is alle
maatschappelijke werking niets - Hoe in
drukwekkend die reeksen priesters langs
de trappen in aanbidding neergeknield. Hoe
onafzienbaar die uitgestrekte menschenzee.
Zoo ver uwe oogen dragen kunnen, over
heel de markt tot ver in de Hooglede- cn
statiestraat, overal eenpaarlijk hetzelfde
menschenhoof lm. Terwijl wij hier het hart
van het vlaamsche volk voelen bonzen, ter
wijl wij zelf van aandoening rillen, schieten
ons de woorden van den dichter te binnen
O Landeke0 zijt maar kleen
Niet grooter zou 'k u geren
Want onleugenachtig heet gij nog
Het katholieke Vlaanderen.
Waarlijk deze is de dag dien de Heer
heeft gemaaktGejuicht nu en gejubeld
Er valt niet aan te denken om te knielen
tijdens den zegen even als het ons onmoge
lijk is een woord te vernemen v:yi 'i, geen
een pater van op het verhoog schreeuwt
met alle geweld. Zelfs het laatste gezang
kan niet tot ons doordringen. Om dezen
dag zoo luisterlijk onder vele, zoo rijk aan
