UWSBLAD VOOR
POP
Ei ÖISTREKEi,
HET NOTARIÈEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
verschijnende
den Zaterdag
namiddag.
Koopt uwe MEUBELS, Stoelen, Kindervoituren,Stoors,Gordijnen,Tapijten, In den Bazar, bij Saissen-Decorte, Poperinghe
Hoppepersen Kepers
Sehoone pUISMEUBELEN
Een Schot inden Rug
smm
Zondag iqMaart ign.
5 Centiemen.
7e /aar. N* 16
ANNONCEN
drukregel 10 e.
Her naaide Annoncen
jo 1 gens overeenkomst
Eerste Taps, BaliSagen
ea Herbergkermissen
sails belaliag van 25 c".
Alie Annoncen
vooraf betaalbaar
moeten vóór den
Vrijdao-noen
ingezonden worden.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Buiten grondgebied van
Poperinghe
Op grondgebied van
Poperinghe
Buitenland 4,60 fr
De plakbrieven
die bij mij gedrukt zijn
zullen ééns onvergeld
in het blad verschijnen.
Uitgever, VALERE SANSEN, Boek- en Steendrukker, Gasthuisstraat, 15, Poperinghe.
Notaris VANDE LAN0ITTE,
Openbare Verknopingen
I.te VLARflERTiNGHE, bij jde statie,
op Zaterdag 25 Maart 1911
II. te POPERINGHE, bij 't kerkhof,
op Maandag 27 Maart 1911,
Gaston PEEL te Rousbrugge Haringhe
en Joseph BAY ART te Becelaere.
Dinsdag 28 laar! 1911instel
Dinsdag 11 Apri! 1911,oversiag,
René Vanoverberghe, ter dorpplaats van
Rousbrugge, van
Notaris BOUCQUEY,
Maandag 20 Maart 191
Yperstraat, te POPERINGHE,
MENAGIE-GERIEF.
Maandag 27 Maart 191
Verkooping van
Koei, Jaarlingkalf,
600 Hoppepersen, Hooi-schelf,
Land-alaam, Menagie-gerief.
Notaris EiVHLE BUTAYE,
Woensdag 5" April 1911,
Stad POPERINGHE,
Gemeente BiXSCHOTE,
Brussel.
Over de Ouderdomspensioenen.
De nieuwe schoolwet.
Vrouwenbond Constance Teichmann
«mpammam
word 'a ingelijfd
Het recht, annoncen of
artikels te weigeren is
voorbehouden.
2.50 Fr. VOOR IEDEREEN.
De Herbergiers hebben recht
aan Kostxtooze inlassching
van twee Ilerbergfeestcn.
Bijzondere buiten stad 2,50
binnen stad 2,00
Herbergiers buiten stad 1,60
binnen stad 1,00
aBBK&iaNnfiHBNHEBanaaa
Wekelijksche Almanak.—Maart.
Zon op. Zon ond.
Zondag
19
3e Zondag van den Vasten.—H. Joseph.
5
u. 51 m.
5
u. 53 m.
Maandag
20
H. Anatolius.
5
48
5
55
Dinsdag
21
H. Benedictus.
5
46
5
56
Woensdag
22
H. Octavianus.
5
44
5
58
Donderdag
23
H. Victorianus, Petrus Damianus.
5
41
5
59
Vrijdag
24
H. Romulus, Simeon.
5
39
6
1
Zaterdag
25
0. L. V. Boodschap.—II. Humbertus, Quirinus.
5
37
6
2
Eerste Kwartier.
Volle Maan.
Laatste Kwartier.
Nieuwe Maan.
Dinsdag 7 Maart, ten 11 ure 2 minuten 's avonds.
Woensdag 15 Maart, ten 11 ure 59 minuten s' avonds.
Donderdag 23 Maart, ten 0 ure 26 minuten 's morgens.
Donderdag 30 Maart, ten 12 ure 38 minuten 's namiddags.
STUDIE VAN DEN
TE VLA MER TINE HE.
van
te Vlamertinghe en Poperinghe.
aan de herberg De Koevoet
om 2 ure en half zeer stipt.
aan de herberg Het Doolhof
om 2 ure juist.
Deze laatste verkooping door 't ambt
van den Notaris BACQUAERT te Pope
ringhe.
Studiën van de Notarissen
EN
telkens om 2 ure stipt namiddag
ter herberg La Ville de Dunkerque bij
Gemeente ROUSBRUGGE-HARINGHE
langs den keiweg van Watou naar Proven
Koop I. Eene partie Zaailand, sectie C,
nummer 627, groot 96 aren.
Koop II. Eene partie Zaailand, sectie C,
nummers 520a, 521a, 522a en 523a, groot
2 Hectaren 35 aren 60 centiaren.
Verdeeld in 4 loten.
Boomprijs280 franken.
Deze goederen zijn in pachte gehouden
door vrouw wed. Desaegher-Kestemar. en
Kinders te Watou, tol in October 1917,
mits 350 fr. 's jaars bonen de lasten.
1/2 per gewin van instelpremie.
KANTOOR VAN DEN
TE POPERINGHE.
I.
om 2 uren namiddag
ten huize van Jufvrouwen Decool,
VERKOOPING VAN
Tijd van betaling voor de koopen
boven de 20 frs.
li.
om 2 uren namiddagop het- hofstedeken-
gebruikt door Auguste Decreus-Maerten, te
Poperinghe, Steenweg naar den Abeele,
Betaalbaar in handen van den Nota
ris ÏSoucqtiey voornoemd.
STUDIE VAN DEN
De Haernestraat, 4, t'YPER.
Door sterfgeval en om uit gemeenzaamheid
te scheiden.
42 Mengelwerk van -DE POPERINGHENAAR
oorspronkelijk verhaal door
ii e ii15 s li e Z e i e
-■ Ach, ik heradem zuchtte de angstig
luisterende Judith En verder, moeder r
Daar de roede geneesheer aan uwen
vader een geneesmiddel voorschreef en dat
hem spoedig werd toegediend, zonk hij in
eenen diepen slaap, die, zoo verklaarde de
arts, hem gansch zou herstellen De man
ging heen. belovende 's anderendaags terug
te keeren en ik zond de dienstmeid van de
kamer heen, waar mijn echtgenoot nu slui
merend lag. Dan, aan het noodlottige dag
blad denkende, haalde ik het te voorschijn,
vouwde het open, en weldra, met schuw en
afgrijzen, vond ik datgene wat mijn armen
man zoo grievend had getroffen.
Hemelwat was het zuchtte Judith.
Hare moeder was opgestaan, had een
klein zwart doosje geopend, waarin zij
eenige onmisbare papieren borg en dat met,
een sterk slot vast was Dan haaide de
vrouw een oud en gansch geel geworden
papier te voorschijn, dat bleek een nieuws
blad te zijn, immers, op den bovenrand der
voorzijde kon men lezen «Gazet van Rijsel.»
Lees dit, mijn kind, doch schrik niet,
sprak de moeder met diepe ontroering, en
zij toonde hare dochter eene nieuwstijding
aan, die zeker gewichtig moest wezen, want
aan het begin stond het enkele woord
Gruwelijk
Lees dit eens, mijn kind, verzocht de
moeder Achreeds zoovele jaren is 't gele
den dat dit gebeurde
Judith nam met sidderende vingeren het
blad vast, sloeg op het aangewezene het
vochtig- oog en las
11%TSTEE s
om 3 uren slipt namiddag
ler gehoorzaal van het Vredegerechtten
Paleize van Juslieie, t' Yper, van .-
KOOP 1Een Hofstedeken, waarvan d>
gebouwen aan den gebruiker zijn loebehoo-
rend, ter grootte van 2 h. 75 a. 86 c. onder
grond van gebouwen, hof, boomgaard,
meersch en zaailanden.
KOOP 2. Eene partij Zaailand, groot
56 a. 80 e.
KOOP 3. —42 a. 60 c. Zaailand.
Gebruikt den grond der gebouwen tot den
1 October 1940, aan 10 franken en het ove
rige tot den 1 October 1919 aan 480 franken,
al bij pre en boven de lasten, door sieur
Henri Bocket-Deprez.
KOOP 4. Een Hofstedeken, waarvan de
gebouwen aan den pachter zijn behoorende,
eener inhoudsgrootte onder grond van ge
bouwen, boomgaarden, weiden en zaailan
den, van 2 h. 04 a 60 c.
Verpacht aan sieur Henri Cappelaere, tot
den 1 October 1916, mits 285 franken per
jare boven de contributiën.
Langs de Langemarchslraatniet verre
der Plaats.
KOOPEN 5, 6 en 7. Eene partij Zaai
land, zeer wel gelegen voor bouwgrond,
groot 72 a. 30 c.
Gebruikt door sieur Henri Vanacker-
Verstraete, aan 60 franks en sieur Alphonse
Terriere, aan 65 franks, al bij jare, boven
de lasten, zonder pacht.
KOOPEN 8, 9, 10 en 11. 1 h. 29 a.
85 c. Zaailand, opperbest geschikt voor
bouwgrond.
Verpacht aan vrouw wede Prosper Beeuw-
saert-Coene, met pachtrecht tot den 1 Octo
ber 1919, aan 260 franken 'sjaars, bo.ven de
contributiën.
Gewin van 1)2 °)0 instelpremie.
Met tusschenkomst van den Notaris
Van Caillie te Brugge
Ziet de plakbrieven met plan.
Men
Brussel, Brussel,
Daar is 't goed om te leven,
Stad van faro en geuzenlambik,
'k Zou er mijn hoofd voor geven
Zoo zingt de Brusselaar. En daar hij er-
volstrekt niet aan houdt in een ander stad
te gaan wonen en dus niet op-deeleu
kan hoe 't elders gesteld is, gelooft hij dat
het in d'hoofstad goed is om te leven.
Voor hen, die geld hebben, is dit waar;
doch voor hen, die 't lastig gareel van 't wer
ken op den schouder hebben, is 't geheel
anders.
NergeDs, misschien, is d'armoe lastiger
omdragen dan in Brussel, waar naast een
ongehoorde geldverbrassiug en pracht, bijna
in de onmiddelijke nabijheid de nijpends te
ellende heerscht en de afstootendste achter
buurten te vinden zijn.
Het uitbreken der typhuskoorts in de
Marollenwijk heeft eens te meer de aandacht
gevestigd op dat broeinest van microben en
ziekten, waar een ontzaggelijke bevolking
opeengehoopt is, en waartegen alle voor-
zorgmaatregeleu, om zich tegen smetziekten
en kwalen te vrijwaren, niets vermogen.
De bouwkundige, Mr Hellemans, lid van
't beschermcomiteit voor werkmanswonin
gen en van den hoogeren gezondheidsraad,
heeft nopens de kwestie der werkmanswo
ningen te Brussel een onderzoek ingesteld
het onderzoek liep over 2856 huizen, door
24,834 menschen bewoond.
In d'eerste wijk, gelegen tusschen de Ko
ninklijkestraat, Kruintuinstraat, de Nieuw-
straat, Kleerkoopersstraat, Warmoesbergj
Bergstraat, St Gudula en Treuren berg heel't
de heer Heliemans vastgesteld, dat op 285
huizen maar 37 in goeden staat zijn en dat
heel veel andere te slecht zijn om tot var
kenskoten te dienen.'
En in die koten is eene bevolking opeen
gehoopt in kamers, voor dewelke zij, aan
huishuur, meer betaalt dan in do kleine
steden voor eene nette woning.
Onder den naam van kamer moet men
verstaan een met planken afgesloten hocA
onder dakpannenoé2n<M!«0«4en kolenkeleh s»!
Men moet er bijvoegen dat men "t volk
dier kleine straatjes en stegen niet bewegen
kan een nette woning te gaan opzoeken.
Neen, dat gaat niet; het is met zijne afstoo-
telijke woningen als vergroeid, aan de nauwe,
en donkere straatjes gewoon, en wil niet,
elders gaan wonen.
Wanneer nu een smetziekte in zulk mid
den uitbreekt helpen gewoonlijk de beste
middels niet meer.
De beerputten der huizen zijn zelden in
goeden staat, en wat een schande moet ge
noemd worden, de huiseigenaars beperken
het waterverbruik van elk huishouden.
I11 den voornoen kunnen de bewoners
maar gedurende korte oogenblikken stads-
water bekomen evenzoo na den noendan
worden de kranen toegedraaid.
In de eerste wijk hebben er 46 op honderd
slechts één kamer, dienende voor keuken,
slaapkamer, enz Daarvoor betalen ze ge
middeld 11,60 fr per maand liet gemiddeld
dagloon per huishouden beloopt tot 2,35 fr.
Dergelijke huishuur is, ingevolge 't dag
loon, veel te hoog, en heeft voor gevolg dat
de werklieden slechts over ééne kamer
kunnen beschikken.
26 per honderd der gezinnen worden dooi
de openbare liefdadigheid ondersteund. Hef
getal herbergen beloopt tot 16 per honderd
der woningen. Voor tien werkmansgezin
nen zijn er zes lier bergen.
In de zesde wijk is de toestand misschien
nog slechter. Sommige zolderkamers zijn er
door tien mensehen bewoond Men treft
familiën 'aan, die maandelijks gedurende
zestien dagen moeten vasten om hun huis
huur te kunnen betalen.
Wat onder zedelijk opzicht die opeenhoo-
ping van personen in een en dezelfde kamer
voor gevolg heeft, is te gruwelijk om hier
aan te halen.
Ge ziet dus, beste lezer, dat het te Brussel
«Gruwelijk!...» Men meldt ons uit
Montelimart
Als de baanwachter zijne morgend-
ronde deed en hij de baan des ijzerenwegs
naar Viviers opging, vond hij, met afgrij-
zen en deernis, dwars over de spoorstaven
liggend, het schrikkelijk verminkte lijk
van eenen rijkgekleeden reiziger, dat de
beide beenen gansch was afgereden
Ho hoe ijselijk I kreet Judith schrik
kend.
Lees voort mijn kind, prevelde de
moeder sidderend.
De maagd gehoorzaamde en, las voort
met onvaste stem
De baanwachter verhaastte zich hulp te
zoeken en weldra kwamen vele lieten bij,
alsook een uokter, die het levenlooze li-
chaam op eene draagberrie deed leggen en
naar een naburig gebouw brengen, al-
waar de man den ontzielde nauwlettend
onderzocht. De doode was ijselijk verminkt.
Zijne beide beenen waren afgesneden on
hij had verscheidene kneuzingen in 't ge
laat bekomen.
Terwijl een toegesnelde gerechtsdienaar
de zakken des verongelukten doorzocht.
vond hij benevens eenen geldbeugel met
eene kleine som geld, eenige papieren, die
bewezen dat de overledene een koopman
was van Antwerpen,van België afkomstig,
en hij den naam droeg van Jonas Van
Helmen
Goede hemelhet was wel dus hij
prevelde Jüdith nokkend, hare lezing onder
brekende
Ja. mijne dochter, dat was wel de man,
die eens voor mijnen Guido een zoo wreede
en onrechtveerdige vader was weende de
moeder, diep getroffen bij het herdenken.
Ha lees voort, want het is voorwaar niet
alles
De maagd sloeg de oogen wederom op het
geel geworden dagblad en las stil verder.
goed is om te leven't Onderzoek, daar
gedaan, heeft gruwelen aan 't licht gebracht.
Wijl in d'hoofdstad van België zooveel
straatjes en steegjes bestaan waar nooit een
zonnestraal kan indringen, waar men als
den adem wordt afgesneden door den stank
die er voortdurend heerscht en welke de
wind niet meevoeren kan, wordt- men op de
boulevards verbluft door den ongehoorden
rijkdom die er ten toon wordt gespreid
Vele menschen onzer streek die onze
hoofdstad gaan bezoeken en met vrienden
alleenlijk de rijkste wijken doorwandelen,
denken soms dat daar geen arme menschen
zijn. Hoe mis!
Ja, van eigen, Brussel heeft talrijke
sclioone, rijke straten, doch in de onmidde
lijke nabijheidnagenoeg op eenige meters
van daar treft men straatjes aan waar
eene verregaande armoe heerscht, armoe
die zoo veel te lastiger is om dragen, wan
neer d'arme sukkelaars 's avonds hun broei
nesten van zedeloosheid en ellende verlaten,
om te slenteren langsheen de prachtige
lanen, waar alles baadt in het fel electrisch
licht, en waar men vergeten zou, dat er zoo
veel dompelaars in Brussel verblijven
Daarom, is 't bij ons op den builen zoo rijk
en schitterend niet aan klatergoud en bluf,
men heeft er ten minste gezonde lucht en de
prachtige natuur tot gezel.
Wanneer de geneesheer het gruwelijk
verminkt lijk des verongelukten onder
zocht, slaakte hij eensklaps een doffen
kreet
Mijn God, eene misdaad gewis
Immers en hij wees dit den omstaanders
aan, op de keel en in den hals des dooden
waren duidelijk zeer scherpe teekens zieht-
baar, die aantoonden dat de ongelukkige
werd aangegrepen en den strot gesnoerd.
Het leed geen twijfel, of geen ongeluk,
i) maar wel eene misdaad was geschied en
had het leven van den rampzalige geroofd
Ook is een ieverig onderzoek geopend
maar het is zeer twijfelachtig of men wel
ooit weten zal wie de moordenaar is van
den ongelukkigen Jonas Van tleJmen.
Men meldt ons nog dat zijne teraard-
bestelling slechts overmorgen zal plaats
hebben. Men hoopt zijnen moordenaar te
kunnen vatten en hem met de bloedige
overblijfselen te kunnen tegenoverstellen.
M och te dit monster spoedig gevonden
worden 1
De lezing was ten einde en de hevig
ontroerde maagd liet het dagblad op den
schoot nederzinken.
Dit monster lispelde zij ingetogen.
Ja, mijn kind, monster mag de snoode
wel heeten, die de afschuwelijke daad heeft
gepleegd, indien, zooals de geneesheer be
weerde, Jonas Van Helmen sneefde.
Maar, moeder lief, weervoer Judith,
heeft men nimmerden moordenaar ontdekt?
Neen. mijne dochter, nooit vernamen
wij nog iets van de zaak. Immers vruchte
loos was het de dagbladen angstvol te door-
loopen. wij kregen niets meer te weten.
Tijdens de ziekte, die mijnen echtgenoot
weken lang op zijne legerstede kluisterde,
werd de verongelukte Jonas Van Helmen
begraven en hij droeg den sleutel van zijn
geheimvollen dood met zich in het graf
Wij hebben menigvuldige narichten geno
Mijnheer de Opsteller vaij »De Poperingljenaar
Inde vergadering van den «Pensioenbond»
van het arrondissement Yper, gehouden op
Asschenwoensdag laatst, was er spraak van
de - zoo noodige en dringende verandering
der Pensioenwetin 't voordeel der perso
nen 11a 1845 geboren
Zoo gij mij een klein plaatsje in uw geëerd
blad wilt toestaan, zou ik mijn gedacht
willen uitdrukken over het veranderen en
verbeteren der pensioenwetdat een ander
dan ookzijne meening daarover late kennen,
en, zoo als eens preekwoord zegtUit den
schok der gedachten zal het licht spruiten
aVolgens de pensioenwet van 1900,
verleent het Staatsbestuur een jaarlijksch
pensioen van 65 frank aan alle behoeftige
werklieden of gewezen werklieden die gebo
ren zijn vóór het jaar 1843. (Waarom juist
65 frank, noch min, noch meer En waarom
alleen aan de werklieden die geboren zijn
vóór het jaar 1842).
b De behoeftige werklieden, geboren in
de jaren 1843. 1844 en 1845, kunnen het
ouderdomspensioen van 65 frank genieten
mits in de lijfrentkas van den Staat eene som
van ten minste 18 frank te storten in een
bepaald getal jaren.
cDe personen na 1845 geboren kunnen
van den Staat geen pensioen meer verkrijgen
doch de Staat verleent bijzondere toelagen
voor de stortingen der personen geboren van
1846 tot I860."
Aan de personen geboren van 1846 tot 1850
verleent de Staat eene toelaag van 2 frank
per frank voor de 6 eerste franks storting
gedaan in de lijfrentkas van den Staat.
Voor de personen geboren van 1850 tot
1855 beloopt deze toelaag tot 1,50 frank per
frank storting.
En voor de personen geboren van 1855 tot
1860, beloopt die toelaag nog tot 1 frank per
frank tot de 6 eerste franks.
De personen geboren na 1860 verkrijgen
geene bijzondere toelagen meer van den
Staat. Van dau voort blijven de gewone
toelagen van den Staat bepaald tot 60 cen
tiemen per frank tot de 15 eerste franks.
Ware het niet wenschelijk, voordeelig en
redelijk de wet van 1900 op de ouderdoms
pensioenen te wijzigen als volgt
1° De Staat verleent een ouderdomspen
sioen aan alle behoeftige werklieden of
gewezen werklieden die den ouderdom van
65 jaren bereikt hebben en die geboren zijn
vóór het jaar 1900.
2° Dat pensioen wordt berekend naar den
ouderdom der belanghebbenden en bedraagt
1 frank per jaar ouderdom bereikt in het
men, uw vader reisde zelf naar Lyon en van
daar naar Mont< li mart, waar hij de laatste
rustplaats zijns vaders kon bezoeken doch
wat hij al naspeurde en uitvorschte, alles
was vergeefsch. Niets kwam hij over den
dood van Jonas Van Helmen te weten, wat
hij niet reeds kende en wist.
Alzoo bleef over den dood van groot
vader altijd duister geheim zweven, moeder
Ja, mijne dochter, een zeer duister ge
heim, inderdaad.
E11 had men op niemand eenig ver
moeden
Een vermoeden prevelde Margaretha
schrikkend, ja, Guido dacht weleer... maar
kom, dat zal wel gansch en geheel onzin
ijn.
Maar. moeder, gij spreekt mij van
vaders broeder, Arnold, niet, merkte Judith
verwonderd op.
Arnold?., kreet Margaretha en zij rees
plotseling overeind.
Welja, moeder, die snoode broeder van
vader, dien tweeden Caïn, zooals gij hem
noemdet.
Arnold murmelde Margeretha weer
neergezegen en als gansch ontzet.
Van hem vernaamt gij toch gewis iets
moeder? vruegJudith opgewekt.
Van Arnold ja... stamelde de vrouw
met sidderende leden en nog bleeker gewor
den gelaat.
En wat hoordet gij van hemmoeder
Oehi lang is het geleden dat wij door
eenen vriend vernamen dat Arnold... in verre
vreemde streken was ontmoet.
En nimmer zaagt gij hem weder,
moeder?
Neen, nimmer, prevelde Margaretha
aarzelend en als gansch in diepe gedachten
wegzinkend.
Immers, zij zegde aan hare dochter niet
alles, neen.
Zij zegde haar niet wat een gruwelijk
jaar 1900. (Zie voorbeden hierna).
3° Het kleinste pensioen zal ten minste 5
frank per jaar bedragen.
4° Om het ouderdomspensioen te kunDen
genieten moeten de werklieden gedurende
een bepaald getal jaren eene vastgestelde
som in de lijfrentkas van den Staat storten.
5° De renten door persoonlijke stortingen
in de lijfrentkas verworven zullen bij hot
ouderdomspensioen gevoegd worden.
Mij dunkt dat zulk een wetsvoorstel de
moeilijksten zou voldoening geven en eiken
werkman ie staat zou stellen om zich een
eerlijk pensioen voor den ouden dag (e ver
zekeren.
Want boven de renten door persoonlijke
stortingen in de lijfrentkas verworven, zou
den de werklieden nog hot volgende jaar
lijksch pensioen genieten.
Beloop van 't jaarlijksclj peijsioen
Geboorte jaar op 65jarigen ouderdom,
1846 54 frank pensioen
1849 51
1860 40
1873 27
1880 20
1887 13
1890 10
van 1895 tót 1900 5
Fr. THIERS,
Schatbewaarder der pensioengilde DE VOORZORG
TE PROVEN.
Voorstel vail M. Schollaert.
De katholieke leden van Senaat en Kamer
zijn Dinsdag, in bijzondere vergadering,
bijeengekomen.
M. Schollaert, minister van wetenschap
pen, heeft er het ontwerp van nieuwe
schoolwet uiteengedaan dat hij,'snamiddags,
op het bureel der Kamer neerlegde.
Het doel van deze nieuwe schoolwet is
1° Het lager onderwijs uitbreiden met er
een vierden graad bij,ie voegen, voor het
beroepsonderwijs, en rhet het schoolbezoek
te verzekeren.
2° De jaarwedden en de pensioenen van
de onderwijzers verbeteren.
Het wetsontwerp verwezentiijkt dit dub
bel doel op gematigde, rechtveerdige en
nationale wijze.
Ziehier nu, in groote trekken, het ont
werp, zooals er door M. Schollaert lezing-
van gegeven werd.
Kinderen beneden de 14 jaar zullen niet
meet- in fabrieken, werkhuizen, enz., toege
laten worden evenwel zal er eene uitzon
dering gemaakt worden voor de kinderen
die een getuigschrift van volledige lagere
studies zullen kunnen voorleggen.
Het lager onderwijs zal kosteloos zijn in
al de gemeente- aangenomen- en aanneem
bare scholen die de schoolwet aannemen,
't is te zeggen dat de wet een toestand
erkent, die in feite bestaat: de kinderen die
de lagere scholen bezoeken betalen inder
daad geen schoolgeld.
Ieder jaar zal het gemeentebestuur aan
de ouders van kinderen van 6 tot 14 jaar
oud een schoolbon afleveren. Deze bon zal
thuis moeten besteld worden en afgegeven
aan het hoofd des huisgezins dat een ont
vangstbewijs zal teekenen. Eens de bon in
zijn bezit zal de vader er mee mogen doen
wat hij wil.
De gemeenten zijn in vier soorten verdeeld
voor de vaststelling der weerde van de
schoolbons. Deze weerde is 30 frank voor
de vierde kategorie, 32 frank voor de derde,
34 frank voor de tweede en 36 frank voor
de eerste kategorie.
De Staat komt in de betaling voor zes
tienden tusschen, de gemeente voor drie
tienden en de provincie voor een tiende.
Daaruit zal voor den Staat eene nogal
merkelijke vermeerdering van kosten voort
spruiten, doch dank aan den goeden finan-
cicelen toestand, zal hij er kunnen in voor
zien zonder nieuwe lasten te moeten heffen
De kosten voor de provincie zullen eenigs-
vermoeden Guido weleer tegen zijnen broe
der Arnold had opgevat, toen hij, van zijn
ziekbed opgestaan, alles overwoog wat Jonas
Van Helmen, zijnen vader, was geschied.
En wat mocht er wel zijn gebeurd, dat
de rampzalige een zoo ijselijken dood moest
sterven
Ha! wij weten het goed!... 't Mocht
inderdaad het snoode bedrijf eens monsters
heeten.
XV. Eene ontzettende gruweldaad.
Jonas Van Helmen had een luttel tijds
met zijnen zoon Arnold in Lyon verbleven,
alwaar zij leefden van de fortuin, die do
koopman in zijne vlucht uit Antwerpen had
medegenomen.
Nu, op zekeren dag kreeg deze, van eenen
vriend uit Marseille, eenen brief, hem uit-
noodigende, zich in die groote handelsstad
te komen vestigen. Jonas Van Helmen
besloot daarheen te reizen en hij meende
zijnen zoon maar te Lyon achter te laten,
waar deze in staat was zich wel alleen te
verhelpen.
Edoch, toen Arnold vernam dat zijn vader
naar Marseille wilde, verklaarde hij uit
drukkelijk hem daarheen te willen volgen
en bij hem in de groote havenstad te ver-
blijyen.
Wat nu de vader al sprak of zegde,
Arnold gaf daar geen gehoor aan en bleef
maar immer sterk bij zijn besluitLyon te
veriaten en met zijnen vader naar Marseille
te gaan, alwaar zij zich beiden vestigen
zouden
Gij wordt gejaagd en kunt verzwak
ken. vader, zoo had de schijnheilige boef
spottend gezegd, wijl een afschuwelijke
grijnslach zijn terugstootend vossengelaat
nog leelijker maakte. Ik wil u nimmermeer
verlaten en zal u altoos zeer trouw ter zijde
staan.
Hum ik wenschte liever dat gij, alle
zins verhoogd zijn deze voor de gemeenten
zullen daarentegen verlicht zijn, doch de
winst die de wet hun zal verschaffen, zullen
zij moeten aanwenden tot de verbetering
van het onderwijs.
Daar de klassen soms overbevolkt zijn,
wordt het maximum leerlingen van iedere
klas op 50 bepaald, om vervolgens op 40 te
verminderen. Deze kwestie zal bij koninklijk
besluit geregeld worden. Hetzeifde zal ge
schieden voor de vaststelling der voorwaar
den van het schoolgaan voor de kinderen
die in een te ver afgelegen omtrek wonen
en voor de kinderen van ouders die een
zwervend beroep uitoefenen.
De huisvader die zijn kind niet naar
school zal gezonden hebben zal bij den
vrederechter ontboden worden die hem eerst
verwittigen zalverwaarloost hij het dan
nog, dan zal hij berispt worden, en wil hij
dan nog niet luisteren dan zal men zijnen
naam openbaar aanplakken.
Een artikel der wet regelt de inrichting
van den 4" graad, soort van beroepsschool,
voor welken er 2000 nieuwe klassen zullen
bijgemaakt worden.
En nu de toestand der onderwijzers. De
onderwijzers van T' en 2e kategorie zullen
beginnen met opvolgentlijk 2400 en 1800 fr.,
daarbij nog 800 en 600 fr. als vergoeding
van woonst. De onder-meesters en de onder
wijzers van 5e kategorie beginnen met 1000
en met 1200 fr. Ilun toestand wordt bijge
volg verbeterd. Ds 5e kategorie zal afge
schaft worden.
De 4" kategorie bevat al de gemeenten
van 1 tot 5000 inwoners de onderwijzers
dezer kategorie zullen 1400 fr. trekken en
daarbij 300 fr, voor woonstde onder
meesters 1300 fr. en de onder-meesteressen
1200 fr. De 3e kategorie bevat de gemeenten
van 5000 tot 40.000 inwoners daar zal de
mi n i m u ;nj aar wedde 1600 fr. beloopen.
Hel wetsontwerp voorziet ook straffen.
Het uitoefenen van dwang op de ouders, om
hunne kinderen naar eene bepaalde school
tc doen zenden, zal gestraft worden met
eene boet van 100 tot 500 fr.deze straf zal
op 8 dagen tot 1 maand gevang kunnen
gebracht worden, indien de dwang door
een ambtenaar uitgeoefend wordt.
Talrijk waren de vrouwen die de oproep
van den Bond beantwoordden om de eerste
algemeerne vergadering van Maart bij te
wonen. Er waren er gekomen diep uit
West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Bra
bant heel het Vlaamsche land was vertegen
woordigd.
De algeiueene voorzitster van den Bond,
Mej. Belpaire, sprak een gemoedelijken
welkom tot de leden en gaf dan het woord
aan de schrijfster, Mej. Van Riel, die het
verslag der stichtingsvergadering las. Daar
na kwam Mej. Gheys, voorzitster der pro
vincie Antwerpenbestuurster der Vhiamsche
Normaalschool van Herenthals, aan het
woord. Zij zou de standregelen van den Bond
verklaren, maar kweet zich van die taak
op zulke schitterende, alhoewel eenvoudige
wijze, dat ieder eene opwekking, een vrucht
baar gedacht uit de kleine voordracht mee
nam en ook klaar begreep het drievuldig
doel van den Bond, dat beantwoordt aan de
drievuldige behoefte van het volledig wezen
de stoffelijke, de verstandelijke en de zede
lijke verheffing van de vrouw. Deze, werd
er al lachend gezegd, is toch zeker ook een
volledig wezen.
Hoe zal de werking van den Bond in alle
provinciën doordringen? Dit vraagstuk loste
de schrijfster gedeeltelijk op. Als eerste punt
geldt overal; zich op de hoogte stellen \an
de toestanden en omstandigheden, van de
bestaande werken. 2° Overal zou men kun
nen stichten eene verzameling van vrouwen
die men na keuze noemen kan, 't zij Gilde
of Verbond, en dat verbond zon maar werk
zaam zijn op zedelijk gebied om in zich te
vereenigen de vrouwen uit alle standen der
maatschappij. Nevens die Gilde zouden dan
duivelen, verre van mij bleeftgromde de
koopman binnensmonds.
- Och vader, hebt gij dan zoo erg van
mij te klagen sarde de hertelooze.
Boefbromde Van Helmen, gij zijt
voorwaar geen mensch te noemen Ha
't was wel meest uwe schuld dat ik Guido
zoo meedoogenloos behandelde 1
Gewis de ijskoude en hardvochtige vader
moest in dien korten tijd reeds veranderd
zijn, dat hij als met leedwezen spreken kon
en zich derwijze uitdrukte.
Arnold zag zijnen vader koel aan en
morde
Wat gij deedt aan den lafhertige was
welgedaan! Hij verdiende niets anders dan...
Zwijgonderbrak Jonas bitsig.
Zwijg want zoo ik met Guido onmensche-
lijk handelde, was dit wel grootendeels aan
u te wijten
Aan mij
Ja. aan u! aan uwe looze aantijgingen
en ophitsingen, die gij mij zoo duivelsch
sluw in het oor wist te jagen
Kom, kom, nu nog beter, vader,
grijnslachte zijn zoon. Heb ik u gezegd dat
gij hem met de sehoone Paula Meyntens,
tegen zijnen wil, moest doen trouwen
Heb ik hem dit huwelijk opgedrongen
Neen, schurk maar wie blies mijn
oor zonder ophouden en immer vol
Weihoe, wat gij vertelt, vader, is
louter onzin gromde Arnold schouderop
halend.
Ha ik heb wezentlijk onreehtveerdig
met Guido gehandeld Mocht ik jegens
hem handelen gelijk ik gedaan heb en hem
zoo maar gruwelijk vervloeken 1 Helaas,
waar zou hij nu wel zijn?...
Nadruk voorbehouden. - Word.!, voor! -:ezet.)
iKenna'a«!i(ige en zieke personen an
wie café verboden is, mogen suikerij Van
Tieghem-Dupont, Rousselaere, gebruiken.