HET NOTARIEEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
De bloem van het Vrijboseb
Apotheek Frans Van de PI»
Zondag 19 Maart 1922.
15 Centiemen.
19'' Jaar. Nr 12.
De Zaak Muiier
Aboasnueiitprijs
In Stad fr. 6.SO
In Bslgie £t 8.00
Buitenland 13.00
Ssnsea-Vanneste,
15, Gasthuisstraat,
jPOPERINGHE
PltiJS
Eene inlassching
VONNISSEN,
Tering en Sanatoria.
De kwaal is de tering,
Oorlogsschade.
Politiek Overzicht.
Schadavergoeding.
Amerika eischt zijn deel.
De Huishuurwet.
De dotatie der Oud-strijders.
HONGERLIJDENDE RUSSEN
- p o i» si is n sa r. -
.-v
per Jaar
Uitgever
Drukkerij,
Papierhandel,
Postoheokrekening
nr 15570.
PDPEKINCHINAAR
voor Aankondigingen
BERICHTE»,
VERKOQPIIGEN,
o.6o et" per regel.
Herhaalde Inlassohing.
o.5o ctn per regel.
x 5o lr. per regel.
ROUWBERICHTEM,
5 fr. voor 10 reg.
Herhaalde Annoncen
prijzen op aanvraag-
Alle annoncen zijn
vooraf te betalen
en moeten voor den
Vrijdag noen inge
zonden worden.
I
Wij dragen nog gansch versch in ons ge
heugen de gedachten aan de gruwelen van
den oorlog schrikbaar in zijn eigen, ontzet
tend in zijn gevolgen. De wereld gunt
zich nu en dan zoo eene bloedige verstrooi
ing, maar ze komt haar naderhand verschrik
kelijk duur te staan, te weten wanneer de
rekeningen inkomen en het gekend wordt
hoeveel het treurspel heeft gekost aan geld
en vooral aan bloeiende inenschenlevens.
Delgen moet men den oorlog, gewis, als
de dwaze vernietiging van 't beste deel van
't menschengeslacht Doch late men den
doodvijand niet onzorgzaam al achter weer
binnen, nadat inen hem alvoren heeft bui-
tengelicht.
Er is een ander verslinder van menschen-
levens, en vooral van jonge menschenlevens,
gieriger en doodelijker, dan alle andere, een
ziekte die als een monster, regelmatig om
haar verschrikkelijk groot getal menschen-
offers komt, en ze verslindt voor onze mach-
telooze oogen onverbiddelijk, en zonder
ophouden.
Die ziekte, zoo besmettelijk als welke an
dere ook, vergt meer slachtoffers dan alle
andere besmettelijke ziekten te zamen en is
de schuld dat jaarlijks, in ons klein vader
land, niet minder dan 13.000 levens te gron
de gaan.
Tot hiertoe, is de bestrijding ervan, een
maal als ze hare prooi gegrepen heeft, nog
weinig bij machte maar gelukkig is de
waakzaamheid gaande gemaakt door het
dreigen en de uitgestrektheid van het ge
vaar, men beraamt en men treft middelen
om de kwaal te voorkomen en eenmaal als
ze er is doet men zijn best om ze te om
schrijven, in te korten. Maar men gaat er
ons dunkens, nog niet genoeg rechtstreeks
op af om ze te lijve te gaan en te bestrijden,
om de groote middelen te handhaven tegen
de groote kwaal.
en het beste verweermiddel is het sanato
rium met zijn dispensarias verspreid over
steden en dorp, die het van zieken voor
zien.
Zeker bestaan er zulke inrichtingen maar
niet genoeg 't goed werk dat zij verrichten
en de dringende nood zijn twee sterke be
weegreden om er meer te stichten en om ze
nog passender en degelijker in te richten.
Meest alle zijn de bestaande sanatoria, in
richtingen van bijzonder initiatief en hoe
groot de offervaardigheid,hoe sterk de ijver
ook weze, de stoffelijke middelen van den
enkelen man of van een kleine groep men-
schen, zullen op een einde te kort schieten,
en, door de kwaal en de onmacht om te
dempen, ontzenuwen, verlammen en de
moed laten zinken.
Er moeten meer sanatoria bestaan en
vooral meer gesticht door de openbare be
stuurlichamen.
Het is loffelijk en zeer, dat de provincie
raad van West-Viaanderen het besluit geno
men heeft om op eigen hand in te richten of ten
minste geldelijk te ondersteunen een sanato
rium voor geneesbare minder vermogende
teringlijders een volksinrichting met ande
re woorden een sanatorium voor de min
der begoeden.
Ongeneesbare zieken zijn daarmee, en
zijn eilaas, met niets te helpen. Zij worden
best en doelmatigst onder eigen dak ver
zorgd, of in een gasthuis, van andere zieken
afgezonderd. Ingezien er geen genezen aan
is, is 't zake die menschen hun levensonder-
gang zoo zacht mogelijk te maken altijd al
zorgend dat er geen gevaar van besmetting
zij voor de omgeving.
Het sanatorium kan hun geen goed, maar
zij kunnen kwaad aan de sanatorium-bezoe
kers overal dragen ze het verdriet en de
wanhoop mede van hun noodlottigen toe
stand verdriet en wanhoop zijn aansteke
lijk, welnu verdriet is een vijand van gene
zing, vrooiijkheid integendeel en hoopvolle
gemoedsstemming zijn hoofdvereischten
voor het welgelukken van een degelijke
sanatoriale behandeling.
Nu eerst, zie ik in dat ik reeds ten volle
bezie ben met mijn spit te delven, alvorens
ik aangekondigd heb waar ik heen wilte
weten, in mijne hoedanigheid van genees
kundige en tevens voorzitter van den gouw-
raad van West-Vlaanderen, eenige nuttige
wenken neer te schrijven nopens het inrich
ten en het begaan van een provinciaal
sanatorium.
Ingezien ik nu eenmaal zoover op den
ingeslagen weg ben, zal ik maar verder
gaan.
Wat is te verkiezen een gemengd of
Mengelwerk van De Poperinghenaar 64
door A. HANS.
Ginds achter de vaart vloeide tusschen de
trillende popelsde Yperlee... of «'t Iepertje»,
zooals de menschen het noemen, volgens de
schoolmeesters en de kaarten een rivier,
maar in werkelijkheid slechts een gewillige
beek. Yzer en Yperlee vloeien samen te
Knokke, oorspronkelijk een fort, lang gele
den afgeworpen, en dat vooral in den
Spaanschentijd een rol vervulde als bescher
ming van Loo.
Even over Knokke ligt Drie Grachten,
waar de waterloopen een eilandje vormden,
dat bij de verdediging van het kanaal een
gewichtig punt zou zijn. Het was een ge
hucht van vijf huizen; op den linkeroever
stond de herberg «In de Drie Grachten», op
den rechter die welke tot uithangbord had
«De Casino». Wat zuidelijker zag men het
huis van den veerman, in 't Fransch want
alle Vlaamsche namen werden door ons
leger verfranscht «la maison du passeur»,
door het volk het «Wit huus» genoemd. Half
gezonken lag daar nog het bootje, waarmee
men de reizigers overzette. Dan bemerkte
men een troppeltje van vijf slanke populieren,
die den naam kregen van «les cinq peu-
pliers»Dicht daarbij nestelden onze mitrail
leurs zich in een oeverwoning, voortaan
«la maison des mitrailleurs».
En dan kwam men aan Steenstratel Hier
kruist de weg Yperen-Dixmuiden de vaart.
Bij de brug lag het gehuchtje waarvan het
twee afzonderlijke gestichten, een voor
mannen, 't ander voor vrouwen
Beide hebben hunne redenen vóór en
tegen.
Ondervinding heeft ons geleerd hoe opge
wonden en prikkelbaar de geslachtsdrift is
bij teringlijders het valt in het oog dat het
detarom aan te raden is de twee geslachten
niet onder eenzelfde dak te brengen, vooral
hun vrij verkeer te beletten in hovingen,
langs eenzame paden en boschwegels.
Uit economisch oogpunt is een gemengd
sanatorium te verkiezen. Men maakt het
zooveel te grooter en iedereen weet dat de
kosten van dagelijksch onderhoud veel
minder zijn in verhouding met een grooter
getal bedden.
Dokter DEPAGE bij de bespreking van
de wet op den openbaren onderstand,
beweerde in de senaatzitting van 25 Januari
11. dat, in een wel ingericht ziekenhuis van
500 bedden, ieder zieke 15 fr. daags kostte
tegen 50 fr daags in een gesticht met 50
bedden, en dit blijkt tamelijk juist te zijn
hoewel men niet te ver inag gaan met de
besluitselen die men daaruit kan afleiden
't ware onzin te besluiten dat het dus best
ware al de teringlijders van Belgie op te
sluiten in één enkel sanatorium aat groot
enoeg zou zijn om aldus aanzienlijke
'esparingen te doen even als het onzinnig
ware te besluiten dat iedere zieke zijn eigen
gasthuis zou moeten hebben. «Mate is 't alle
spelen goed.
Een ander stoffelijk en geldelijk voordeel
is ditde vrouwen, aan de betere hand,
zouden zich met huishoudelijk werk en zor
gen kunnen onledig houden, terwijl de
mannen die aan 't genezen zijn, zouden
kunnen met tuinbouw, schoenmakerij, tim
merwerk, in openlucht, nuttig en aangenaam
de uren vullen, en de opbrengst van die
gezamenlijke arbeid, de verkoop van groen
ten, vruchten of andere producten zou de
uitgaven van het sanatorium doen zinken.
Die stoffelijke voordeden nochtans geef
ik slechts op voor wat ze waard zijn, zij
wegen niet op tegen de zedelijke plicht van
den teringlijder verwijderd te houden van
alles wat zijne herstelling kan beletten of
vertragen.
Ik ben van oordeel dat de eermalige kuur
van volledige rust, uitgediend geeft, ten
minste voor zieken die geen koorts hebben,
en dat ze dient vervangen door de oefenings-
kuurik gewaagde daareven van huishou
delijk werk,tuinbouw en andere handarbeid;
welnu, wat een betere oefeningskuur kan
men zich uitdenken voor onze vlaamsche
volksmenschen, dan de gezonde uitoefening
van hunne alledaagsch bedrijf in hun nor
male leven
En daarom houdt ik het voor eene drin
gende behoefte dat bij het sanatorium een»
ruim opgevatte hoeve gevoegd worde waar
een hand-aan-alle-werk zooals de Vlaming
is, zijn bezigheid kan vinden daarbij zou
men
a) De uitbatingsinkomsten vermeerderen
en de kosten verminderen zooals we hooger
aanwezen
b) Aan een volk dat aan openlucht gewend
is zooals een visch aan gezond water,gedurig
zijn teugen versche lucht geven
c) de zieken niet geheel en gansch uit
hun raam rukken en ze langzamerhand weer
aan 't werkelijk werkersleven gewennen
voor zij 't sanatorium verlaten.
Daarom zou ik geen monument bouwen,
gelijk men dat nu veelal doet, geen luxe
inrichtingdat stoot den behoeftigen man
af hij zou 't eerder vluchten dan opzoe
ken, en, komt hij er, hij leert er zijn eigen
armtierig verblijf geringschatten en ontwen
nen maar iets stevigs, waar, zij er ook
alle luxe gebannen, huiselijkheid en uitnoo-
digend lachend voorkomen, den lijder al bij
't intreden, voor zijn gesticht inneemt.
Een betrekkelijk eenvoudig sanatorium
dus met een hoeve bij der hand, van twin
tig tot vijf-en-twintig hectaren, en bestaande
uit afzonderlijke paviljoenen met gaande
rijen voor de rustkuur, daar waar ze vol
strekt noodzakelijk is, en die men kunne
uitbreiden zooveel en zoo gauw als men wil
en 't getal zieken het vereischt.
Teringlijders hebben geen prachtgebouw
van doen om te genezen buiten moeten ze
leven, en in open lucht. Eene tent is voor
hen voldoende om onder te slapen en hunne
maaltijd te gebruiken; en wanneer tusschen-
komende verergering van hunne kwaal ze
aan hun bed kluistert, dan naar de zieken
zaal met hen.
Zwaar-zieken kunnen op eenen ligstoel in
de paviljoen-gaanderijen of liever nog onder
een open afdak dat op 't Zuiden uitgeeft in
volledige rustkuur heul en beternis zoeken
grootste gebouw de brouwerij Huyghe was.
Een boogscheut van daar, ten Westen, be
vond zich Luzerne, met den molen, dien de
onzen in October vernielden, maar welk punt
we telkens in de beschrijving der veldslagen
ontmoeten. Meer achterwaarts zag men de
torens van Zuidschote, Reninghe, Oost-Vle-
teren, Woesten.
En daar werd op den namiddag van 22
April een misdaad tegen de menschheid
gepleegd...
Bij Steenstrate sloten Franschen bij de
Belgen. De onzen, grenadiers, zaten in de
loopgraven, de eerste achter den Westelijken
dijk van 't kanaal. En de soldaten vroegen
zich af, wanneer het beginnen zou...
Twee partijen lagen tegenover elkaar,
gescheiden door de smalle vaart, en ze waren
gereed om bij 't eerste sein elkander aan te
grijpen in een woesten, gruwelijken dooden-
dans. Wanneer? Dat vroeg men elkaar eiken
dag. De onzekerheid wekte spanning.
't Was dan ook een aangrijpende gedachte
eiken morgen als de zon over Vlaanderen
lichtte dat deze dag de laatste van het leven
kon zijn, en daar aan de overzijde geniepig
de dood loerde. En dan in een seisoen waarin
de natuur ontwaakt en 't leven zwelt en bot
en uitspruit in heesters en hagen en zelfs op
de gehavende, gewonde boomen nog, die
daar langs 't kanaal 't geweld van 't geschut
hadden te doorstaan.
Men wachte... en men dacht aan de ge
liefden thuis.aan 't eigen huisje en hoefje.
aan vader en moeder, aan vrouw en kinde
ren, aan 't liefje en vrienden... En ginds in
't woud van Houthulst werd stikgas ver
zameld. En nu liet men het los.
Onze grenadiers hadden een luisterpost
terwijl die lichter aangetast zijn, zich ntet
lichte lijfsoefening in open lucht, op 't hof of
in 't veld zullen beter bevinden en intusschen
hun vroeger bedrijf dat hen opwacht aan de
deur van het sanatorium, niet verleerd
hebben,
Waarom groote, logge en kostelijke
gebouwen gaan zetten, daar waar kleine
gpedkoope paviljoenen, alle gelijkvloersch,
aan al de vereischten ruim voldoen
't Ware in strijd met de ontwikkeling in
de geneeskundige gedachten, deze gaan
staag en gauw vooruitde gebouwen die
eermaals die gedachten belichaamden, staan
daar roerloos en dood zonder bestemming
en nutteloos, immers omdat zij zich niet
konden voegen naar den snellen gang dér
nieuwe eischen. Tot illustratie daarvan
onze krankzinnigengestichten.
Daarom dus. een bescheiden eenvoudig
sanatorium gebouwd, in alles aangepast
aan den aard van de zieken grootendeels
landsche menschen of kleinburgers die het
moeten bevolken eene inrichting die wij in
verhouding met de noodwendigheid kunnen
uitbreiden en verbeteren groote pracht-
bouw zal ons geld niet vastgezet hebben
bijwerken naarmate de gang van de weten
schap het vergen zal.
Bouwmeesters zullen ons gewis voor
Beotïers aanklagen doch moet men eerst
klaar uit zijne oogen zien en weten dat men
hier eerst grijpen moet naar 't eerst noodige,
dat we handelen niet als kunstenaars dat
geven we toe maar als prachtische men
schen, voorzichtige beheerders die zuinig en
matig over 't geld van de provincie willen
beschikken.
In eene kleine kapel kan men ook hoogmis
zingen, als de benoodigdheden daar zijn
in een nederig gebouwd, maar in genees
kundig opzicht flink en degelijk ingericht
sanatorium, kan men veel leed genezen, vele
zieken helpen en levens redden.
Oordeelens Staatsminister Van den Heu
vel, kan en mag de provincie op eigen hand
en in volle onafhankelijkheid, een sanato
rium oprichten en er al de bestuurlijke
financieele lasten van op zich nemen.
Is de provincie daartegen bestand en zou
ze niet beter doen met zich zulk eenen last
niet aan te trekken en er zich mede tevreden
te houden een sanatorium door bijzonder
initiatief gesticht, geldelijk te steunen, ja,
onderhouden
In een volgend artikel wordt op deze
vraag een antwoord gegeven.
D' BRUTSAERT.
In de laatste zitting der Scheidsrechter
lijke Kommissies werd de schade op len Au-
gusti 1914, als volgt vastgesteld voor de
hiernavermelde geteisterden
WULVERGHEM.
Buseyne Henri fr. 5.950.
MEESSEN.
Flo Georges 5.340.
Selschotter Omer 10.765.
Caignaert We Leterme 1.714.
WYTSCHAETE.
300.
1.373.
Rousseau Auguste
Cardinois Camille
WEST-NIEUWKERKE.
Bossaert Irma
Bondue Henri
BOESINGHE.
Desodt Deieu
Crogbez Noyelle
Sioen
ST-JAN-bij-Yper
LANGEMARCK.
Vandenneersch Camille
Cappelle Kinders
Muyssen Médard
Demey Constant
Lava Emile
Delie Léonard
Phlypo Franyois
Wc Gheldof Six
YPER.
Obyn Petrus
Mathys Jules
Gelein Petrus
Terryn Charles
Wollaert Honoré
Dieleman Léon
1.835.
4.065.
2.120.
1.290.
3.710.
1.205.
8.437.
10.070.
15.550.
920.
3.970.
17.700.
3.025.
2.475.
10.006.
2,955.
3.963.
8.180.
1.295.
in de brouwerij van Steenstrate en rustten
uit van hun lange nachtwake, niet denkend
dat heden het zoo lang voorspelde offensief
losbreken, de verschrikkelijke roode Lente
beginnen zou.
Een scherpe walm greep eensklaps de
keel aan... Men keek nieuwsgierig naar
buiten.
De loopgraven der Duitschers staan in
brand! riep men.
Ieder zag op. Uit de Duitsche linies walm
de een wolk en de Noord-Oostenwind joeg
die Westwaarts. Een groenachtig damp
zweefde over het land. En tegelijkertijd
barstte het geschut heviger los.
De Duitschers doen een aanval klonk
het.
't Offensief...
Men ontstelde... Zou het daar werkelijk
zijn? Brak nu de roode Lente aan?
Wat een stankriep weer een der man
nen, die akelig begon te hoesten.
En allen gevoelden een prikkeling in de
keel.
De Franschen vluchten! zie, hoeveel
er vallenWat gebeurt er toch
Sommige soldaten der bestookte linie
kwamen naar den Belgischen post gesneld.
Ze vergiftigen ons! riep er een. Ha, die
varkens, die varkens! Ze willen ons ver
smachten 1
't Was een ontzaglijk moment... ieder
gevoelde er de tragiek van... Het offensief,
de roode Lente...
Ginds kwamen de Duitschers. Vijf liepen
voorop naar de brug. De grenadiers schoten.
Twee van die voorwacht stortten neer...
Een verhief zich, deed nog eenige stappen,
wankelde en storte opnieuw ten gronde.
Maerten Alphonse
Rits Louise
Gruwier Célina
Homey Henri
Dubois Achille
Delhem Henri
Bau Valère
Derille Céline We Oossieur
ZILLEBEKE.
Lepla Henri
ZUYDSCHOOTE.
Dezeure René
OOST-VLETEREN.
Debergh Jules
Leroy Prosper
Lamaire Camille
Catteau Jules
RENINGHE.
Decroos Alphonse
Verwaerde Henri
Saesen Henri
Hesschentier Hector
Carlier Achille
Cayezeele Irma
NOORDSCHOOTE.
Vandooren Alois
Prinzie Auguste
WOESTEN.
Debeer Marie
Feys Lodewijk
Servaas Ollevier
WAESTEN.
Ooghe Emile
We Vanandruel
Descamps Jules
Alleman We
Verhulle Emile
D'Hoine Henri
D'Hondt Hector
Descamps Louis
Degraeve Cyrille
Scieux Arthur
Mahieu Désiré
Calambier Valentin
Maddelin Céleste
Vanbrabant Alphonse
Labbe Vincent
Vanseveren Lebland
We Marechal
1.565.
6.000.
1.060.
520.
2.305.
13.890.
1.030.
6.700.
7.755.
12.055.
1.670.93
2.550.
67.80
330.
8.010.
1.080.
2.460.
2.980.
1.270,
1.080.
29.355.
2.670.
455.
1.095.
1.075.
1.937.
8.211.
1.217.
1.869.
1.686.
1.130.
2.265.
2.146.
8.331.
1.972.
2.758.
712.
1,785.
1.730.
53.179.
5.083.
1.084.
Op 8 Maart zijn de Engelsche, Italiaan-
sche, Fransche en ook Belgische ministers
van Geldwezen vergaderd te Parijs om de
schadevergoeding-kwestiën te bespreken.
Hoewel de Kommissie voor Herstel die
zaken rechtstreeks met Duitschland moet
regelen, zijn er eenige punten, zooals de
verdeeiing onder de Geallieerden van de
sommen die reeds door Duitschland gestort
werden, die onder de bevoegdheid van die
gouvernementen vallen. Die punten zijn
reeds te Cannes geregeld, maar aangezien
Frankrijk die regeling niet als beslissend
beschouwde, moest men ze te Parijs op
nieuw ter tafel brengen.
Onder de voornaamste punten waarover
men beraadslaagde kwam de verdeeling
van 1 milliard, dat door Duitschland reeds
gestort is geweest, om de kosten der bezet
tingslegers te dekken tot 1 Mei 1921.
De voornoemde ministers waren overeen
gekomen om het Duitsche milliard zoo te
verdeelen
Engeland 500 millioen Belgie 330 millioen
Frankrijk 140 millioen en Italië 30 millioen.
Voor de kosten van de bezettingslegers
na 1 Mei 1921 is hetsbedrag der sommen die
Duitschland nog moet betalen aldus vastge
steld
102 millioen Belgische frank voor Belgie.
2 millioen pond sterling voor Engeland.
460 millioen frank voor Frankrijk.
Deze sommen zouden op 3 jaar verdeeld
zijn.
Alles scheen ten beste geschikt. Opeens,
als eene bom die ontploft, komt de Ameri-
kaansche eisch ailes overhoop helpen.
Amerika heeft ook zijn bezettingsleger.
De groote gebeurtenis van den dag is de
eisch die Amerika daar nu, geheel op het
onverwachte, stelt van ook zijn deel te heb
ben in het milliard mark-goud van Duitsch
land.
Het wenscht de algeheele betaling te ver
krijgen van de kosten van zijn bezettings
leger, met de interesten tot 1 Mei 1921.
Voor de loopende onkosten eischt het ook
de geheele betaling, maar deze mag later
gedaan worden.
Het schoonste van de geschiedenis is, dat
de onkosten van Amerika tot 1 Mei 1921 de
som van 996 millioen mark-goud bedraagt
dus omtrent 1 milliard of zooveel of dat
Duitschland in het geheel betaald heeft.
Het is dan niet te verwonderen dat er niet
weinig opschudding is onder de Geallieerden
die de taart zoo schoon aan het verdeelen
waren en ze nu opeens, op haar geheel, van
voor hunnen neus zien wegnemen.
De geallieerde Ministers hebben verklaard
zich toch te zullen houden aan de verdee
ling zooals hierboven aangeduid is. Later
zou dan aan de eischen van Amerika wor
den voldaan.
Het Ministerie van Rechtswezen heeft
aan de Commissie voor de herziening van
de huishuurwet een ontwerp van nieuwe
huishuurwet medegedeeld.
Alhoewel dit nog geen wet is en het nog
veel verandéring kan en zal ondergaan geven
wij hier de voornaamste punten als in
lichting.
Haurverlenging.
Huurverlenging zou van rechsweget wor
den verleend aan alle huurders tot in 't jaar
1926. Villa's en-onbewoonde handelshuizen
maken hier uitzondering. De eigenaar kan
zich verzetten daartegen als hij de volstrek
te noodzakelijkheid kan inroepen om het
huis zelf te betrekken, hij of zijne naastbe-
staanden.
In dit geval zal aan den huurder geheel of
slecht ten deelede huurverlenging ontnomen
worden.
De eigenaar zal eene straf oploopen zoo
hij bedrog pleegt en de huurder zou dan
opnieuw in het huis mogen gaan.
Huurprijzen.
Alleen voor de huizen, waarvoor de wet
telijke huurverlenging wordt verleend, zou
het den eigenaar verboden zijn eenen huur
prijs te eischen die meer dan 75 per honderd
grooter is dan den huurprijs van 1914.
Voor de huizen die in 1914 geen 1200 fr.
per jaar voor pacht betaalden zou slechts
eene verhooging van 60 per honderd toege
laten zijn.
Dit geldt voor alle huurkontrakten die
vóór 1926 nog zouden afgesloten zijn.
Er zijn nog eens straffen voor dezen die
grootere pachten eischen.
Herziening der kontrakten.
Al de huurkontrakten die gemaakt wor
den vóór deze wet in voege komt zullen
mogen herzien zijn om de cijfers in overeen
stemming te brengen met deze wet.
Naar wij vernemen had het strijdersfonds,
op 26 Februari, reeds 182082 dossiers on
derzocht. Over 171297 daarvan werd voor
de uitbetaling uitspraak gedaan. Deze heb
ben dus reeds hun geld of hun spaarboekje
ontvangen ofwel is men op de spaarkas be
zig met de boekjes in gereedheid te brengen.
Gedurende den eersten tijd werden er alle
dagen 2500 dossiers afgehandeld. Nu doet
men er maar 600 daags meer. Dit komt om
dat men al deze die gemakkelijkst waren om
opmaken eerst gedaan heeft.
Voor deze die zeer verschillenden dienst
gedaan hebben of dat men opzoekingen
moet doen, vraagt het wat ineer tijd.
Men zal nochtans maatregels treffen om
iedereen zoo spoedig mogelijk zijn boekje te
zenden. Die vereffening zal namelijk ge-
schfè^jen op grond van den geheelen dienst
zonder onderscheid te maken tusschen
frontdienst en dienst achter 't frond.
Later zal dan de dotatie in regel gebracht
worden voor hen die wegens frontdienst bij
komende rechten mochten te doen gelden
hebben. Guido.
Maar daarachter naderden in dichte rijen de
anderen. Ze overmeesterden de Fransche
loopgraven.
O, 't viel hun gemakkelijk! 't Stikgas had
zijn helsche uitwerking gehad. Honderden
arme jongens lagen dood in de omgewoelde
aarde, 't gelaat zwart uitgeslagen, bloederig
schuim uit de vernielde longen geperst, op
de lippen, de handen krampachtig om de
keel geklemd... Anderen leefden nog,
wrongen zich in hun afgrijselijken doods
strijd...
En over lijken en stervenden stormden de
Duitschers huilend en zingend voort.
Om 8 uur 's avonds was er te Poperinghe
een groote paniek... Burgers uit Boesinge,
Brielen, Yper en van andere plaatsen kwa
men de stad binnen gevlucht. «De Duit
schers zijn doorgebroken 1zoo riepen ze.
En geloofde men 't eerst niet, de maatrege
len brachten ontmoediging bij de grootte op
timisten. Men voerde haastig de gewonde
soldaten weg. De staf verliet de stad. Bur
gers vertrokken, anderen, die nog wilden
wachten, maakten hun pak... En den gan-
schen nacht kwamen er vluchtelingen bin
nen... Hulptroepen rukten frontwaarts,
paarden kromden zich voor de kanonnen...
Ook aan de overzijde van 't front, te
Schoonvelde, was de ontroering geweldig.
We zijn over den Yzer! riepen de sol
daten opgewonden.
Ze bedoelden de vaart en de Yperlee...
maar 't was gelijk. Brak de vijand daar door,
dan moest ook de Yzerlinie vallen.
Maar inen twijfelde toch... De Duitschers
bluften altijd.
Al onze Vlaamsche, of Kristene, of Katho
lieke, of Volksmaatschappijen moesten een
dagorde stemmen, in gansch het Vlaamsche
Land, en die zenden naar de bladen en naar
het Secretariaat van het Verweer-Comiteit
A. Muiier: M. Achief Denys, 60, Ooststraat,
Rousselare.
V/ie neemt het intiatief er van in elke kring
of vereeniging, wie?
Het «Verbond der Werkmanskringen» te
Antwerpen stemde volgende flinke dagorde,
dat als voorbeeld mag gesteld worden.
Het Bestuur...
Na eene daadzakelijke uiteenzetting ge
Tegen den avond echter zag men gevan
gen burgers... 't Waren lieden die tegen
Boesinghe nog vlak bij 't front waren blijven
wonen. En de Duitschers hadden hen bij
hun vooruitgang verrast. Dus móest de
vijand over den Yzer zijn...
Wat een ontmoedingZou de bezetter dan
toch overwinnen
Godelieve staarde dien avond door 't bo
venraam van haar kamer... Ginds hing een
roode gloed. Yper brandde weer. De vlam
men laaiden tegen de lucht... Yper, hun
stad, de markt voor de boeren... Yper met
al zij.ie herinneringen... Ook herinneringen
van Louis... O, waarom had hij haar achter
volgd, haar de Bloem van 't Vrijbosch
genaamd, haar gevleid... Al bedrog...
Nu was hij heen... en hij had 'tgeheim
mee... 't geheim van die vreemde dame, en
van 't kruis op den weg en van het eenzaam
graf 1
Ze had nooit meer van hem gehoord.
Waar doolde hij, waar en hoe leefde hij
Zoo dacht de jonge vrouw en diepe treur
nis greep haar aan.
Het schandelijk middel had niet gehol
pen... De Duitschers braken niet door. Een
onverzettelijke wil bleek sterker dan hun
geweld. De Lenteslag bracht voor 's Keizers
troepen een nieuwe nederlaag...
De weken werden maanden, de Zomer
ging voorbij, de Herfst kwam... dan een
tweede, lange Winter. En 't front mocht wat
heen en weer zweepen, verleggen deed 't
zich niet.
Toen 't nieuwe voorjaar aanbrak, kregen
de bewoners van Schoonvelde plotseling
hoord te hebben van wat men noemt iiet
geval Muiier» en al wat er mede betrek
heeft;
Keurt volstrekt en onvoorwaardelijk
goed wat de Kristene Vlaamsche en volks
gezinde kringen, leiders en leden, uit West-
Vlaanderen deden en besloten sedert de
laatstleden provinciale verkiezingen, en,
inzonderheid, keurt het onwankelbare, ver
trouwen goed dat zij stellen, en blijven
stellen, in den Vlaamschen, jeudigen doch
flinken voorman, Meester Arthur Muiier.
Drukken den vurigen wensch uit dat
Arthur Muiier, reeds onplichtig verklaard
door een vroeger besluit van de rechtbank
van Kortrijk, zoo gauw mogelijk in vrijheid
en in eer hersteld weze;
Drukken hun afkeuring, ja, hun mis
prijzen uit voor die zoogezegde katholieke
ambtenaren en gekozenen die, rechtstreeks
of onrechtstreeks, aan die aanhouding van
den gekozene der Kortrijksche Kristene
werklieden medehielpen, of die moedwillig,
en met alle middelen, namelijk in de Franco-
Belgische drukpers, het publiek verkeerd
inlichten, het rechtstreeks of onrechtstreeks
ophitsen tegen de heerlijke betrachtingen of
tegen het levensrecht van het Vlaamsche
Volk, en die aldus het franskiljonsche en
vrijmetselaarswerk ondersteunen en goed
keuren;
Drukt den wil en den wensch uit, daar
het land vrede en verzoening in hooge mate
noodig heeft, dat het nu, eindelijk en voor
goed, gedaan weze met die aanhoudingen
van Vlaamschgezinde lieden, of bedreigin
gen van aanhoudingen, die periodiek de
gemoederen verontrusten, het land verdeelen
en het vertrouwen in die zoo noodige onpar
tijdigheid van het gerecht schokken; dat het
eindelijk gedaan weze met die zoogezegde
aktivistenjacht, die geen ander doel heeft
dan franskiljonsche of vrijmetselaarsche ge
doken betrachtingen tè bevoordeeiigen;
Hoopt dat alle Vlaamschgezinde en
Volksgezinde kringen of vereenigingen «Het
Verweer-Comiteit Arthur Muiier» stoffelijk
en zedelijk zullen steunen.
VOOR ME
Twintig Hiiilinen jneneehen
fclorveü'n, «ssiSLöïs tvr nfot UjtSigf
hulp komt roept Dr Nansen, be
stuurder van het Rood Kruis in Rusland.
ONZE 1NSCHRIJVINGSLIJST
Vorige lijsten fr. 987.50
Naamloos uit Langemarck 50, Eene fami
lie uit de Crombekestraat 10, Naamloos uit
Poperinghe 20, S. Antonius brood 5, Opdat
de socialisten hunne oogen zouden openen
1.50, Gift uit Watou 20, Voor de hongerlij
ders van Rusland 25, Onbekend, Poperin
ghe 5, Onbekend, Reninghelst 5, Onbekend,
Poperinghe 40, Van mijne spaarpenningen,
Poperinghe 40, Een christen huisvader
schenkt 10 fr. voor de hongerige russische
kinders, tot beternis zijner kinderen 10, On
bekend 10, Drie zusters van Poperinghe uit
dankbaarheid 15, Om door de voorspraak
van O. L. Vrouw van S. Jan, mijne genezing
te bekomen 5, René Lazoore en zuster 10,
Jeremie Wareyn 10, Marie - Madeleine,
Yvonne, Roger, Ferriand 40, E. H. Pastor,
Varsenaere 25, Om eene gunst te bekomen
van O. L. Vrouw van S. Jan 10, Mathilde
Vanloo, Varsenaere 1, Uit de Watoustraat
5, Onbekend 20, Cyrille Vandenberghe, Po
peringhe 10, H. D. voor een goed werk 10,
W* Decaestecker, Yper 40, Uit medelijden
5, Voor de redding van een persoon, 40,
Opdat het H. Hart van jesus ons huis zou
zegenen 40, Voor de hongerlijdende russi
sche kinders, J. Destrooper-Verweirder, Loo
40, J. Courlier-Destrooper, Loo 40, Aug.
Labaere-Destrooper, Loo 40, Albert Baert,
Poperinghe 40, Marcel Baelde, Poperin
ghe 10, Florent Baelde, Poperinghe 10,
Ter eere van het H. Hart om eene zalige
dood te bekomen 40, Onbekend uit 't front,
ter eere van 't H. Hart van Jesus 10, Eerw.
Moeder en Zusters uit 't Vogeltje, Pope
ringhe 40, Bijzondere intentie, Poperinghe
40,'Onbekend, Reninghelst 40, Ter eere van
de Goddelijke Voorzienigheid, voor de ar
men van Rusland 15, Camiel Devos, Proven
voorden arme van Rusland 50, Onbekend,
Poperinghe 20, Verscheidene Kemmelnaars
40, Naamloos W 100, Gebr. Gez. Caroen
40, De bewoners van Se Annaplein 26.80,
Ter eere van O. L. Vrouw van Sl Jan voor
de genezing van mijn man 2, Ter eere van
de H. Familie, om aan een huis te geraken,
Doornstraat 2, Een werkman voor de gene
zing van moeder en kind 10, Bijzondere
bevel het dorp te verlaten,.. Ze moesten
naar 't Antwerpsche... heel aan 't ander
einde van 't land, ergens in de Kempen.
Met den dood in 't harte vertrokken ze.
Na al die lange, bange maanden moesten
ze toch have en goed verlaten.
Godelieve en de Rommelare's verlieten de
villa... Aan de Kruisstraat voegden ze zich
bij het gezin Vereeke. Ieder droeg een
schamel pakje.
Boer Vereeke keek dikwijls om... Al zijn
vee moest hij op de hoeve laten...Dakloos,
geruineerd, arm als een zwerveling werd hij
verdreven. Tranen welden in zijn oogen...
Zwaarder werden de offers van Vlaande
ren geeischt... Als verstooteüngen begaven
de bewoners van Schoonvelde, iongen en
ouden, naar een statie, een uur* van daar.
Op een wagen zaten of lagen zieken en
gebrekkigen.Godelieve keek naar 't bosch.
Zouden ze het nog terug zien...
't Vrijbosch... Wat een spot
Aan de statie stonden beestenwagens..'
Och, voor de militaristen waren burgers
immers maar als vee...
De trein stoomde heen... en deze West-.
Vlamingen wisten niet, waar de bezetter
hen voerde.
Einde van het Tweede Deel.
(Vervolgt.)
Opvolger van S. VANDEN SERGES,
Bertenplaate, 8, (Kleine Markt),
