HET NOTARIEËL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
Nieuwsblad voor Poperinghen Omstreken.
Aootheek Frans Van de Plas
BUI lil HfilBEL t UEIEÜ II. I.
De ellendige openbare wegen
en 'i from.
s i in" nr
Wraak en Liefde
Afeonnemestprijs:
Sanses hanneste,
Zondag 15 April 1923,
15 Centiemen.
20 Jaar. Nr 15
Van groote denkers.
De Politieke Toestand.
De Nieuwe Legerwet,
Onze oorlogsvloot
Gemeenteverkiezingen
Kindertoeslag.
De veiligheidsdienst.
De H. Bloedprocessie.
De Yzerstichtlng.
Wat onze officieren lezen.
Metalen munt.
Groote kosten
Alle Bankverrichtingen aan de beste voorwaarden
Geldbelegging op zicht, op kort en lang termijn
Vreemde-munten aan de voordeeligste koersen.
per Jaar
In Stad fr. 6.50
In Belgie ,S 8.00
Buitenland 13.00
Uitgever
Drukkerij,
Papierhandel,
15, Gasthuisstraat,
POPERiNGHE
Telefoon nr 9.
Poatcheckrekening
n' 15570
Pil IJ»
BERICHTE!,
VERKQGPIHGES,
Eene inlassching
o.6o ct" per regel,
2 inl o 5o ctn
3 inl o 4S ct"
VOBSiSSEH,
1 5o fr per regel.
ROUWBERICHTEH,
5 fr. voor 10 reg
Herhaalde Anncncen
prijzen op a&nvr&ag
Alle annoncen zijl
vooraf te betalen
en moeten voor den
Vrijdag ingezonden
worden. Kleine
berichten tegen
den Vrijdag noen.
mUNCIENAAI
Die het eerst gereed zijn te sterven voor hun
Vaderland met den monde zijn dikwijls het
minst gereed om er voor te leven.
Godsdienstige beginsels zijn voor de maat
schappij wat de lichttorens zijn voor de zee
zonder hen lijdt men schipbreuk.
't Verstand komt voir de jaren niet, dat is het
lot van iedereen maar als 't ook 11a de jaren
niet komt dan is het een ongeluk.
De meeste andersdenkenden zijn eigentiijk
niet denkenden.
Veel menschen zijn te goed om God te haten,
maar te slecht om Hem te beminnen.
In de Revue Catholique verscheen een
merkweerdig artikel van den heer Poullet,
oud-minister, over den huiJigen politieken
toestand in België.
Naar het schijnt zoo begint heer Poul
let zijn artikel beseffen slechts weinigen
onzer landgenooten, hoe uitermate ernstig
de politieke toestand op dit oogenblik is En
toch voor elk en eeniegelijk is het uur
gekomen om na te denken over het woord,
door Kurth vóór den oorlog gesproken op
de conferentie der Jonge Balie te Brussel.
Méér dan de nevigne twisten inzake Gods
dienst of Onderwijs, zeide hijméér dan de
hevigste wrijvingen tusschen Kapitaal en
Arbeid, zou de Vlaamsche Kwestie de toe
komst van België in gevaar kunnen brengen
Sinds de vrede werd geteekend zijn nu
bijna vier jaar verloopen. O ver eenige maan
den zal het vijf jaar geleden zijn, dat de
Koning, sprekende in naam van een Union
Sffcrée-Ministerie, samengesteld uit verte
genwoordigers van de drie groote politieke
partijen, den Vlamingen gelijkheid in rechte
en in feite heeft beloofd.
En de Vlamingen wachten steeds nog 1 Ja,
men heeft hun eenige brokjes recht toege
worpen, "als met een teller eenige drupjes
rechtvaardigheid toegesmeten maar wat
zij in overvloed kregen, dat was hoon en
smaad en verdachtmaking.
Middelerwijl hebben al de Europeesche
volken, waarbij de heer Kurth op diezelfde
conferentie de Vlamingen vergeleek, de
Tchechen, de Polen, de Ieren, enz., recht
verkregen. De heer Renkin heeft het met
ontroering in de Kamer gezegd
De Engelschen hebben den Ieren recht
doen wedervaren. Maar de Walen weigeren
den Vlamingen datgene, wat zij zoo hard
nekkig en rumoerig voor zichzelven eischen.
Dat is, bondig omschreven, de politieke
toestand in België, en de uitsfag der stem
mingen in den Senaat in betrekking tot de
Vlaamsche Hoogeschool illustreert op scher
pe wijze dien staat van zaken.
(Vervolg en slot)
OorJogssch a cfe.
niet naar ons luisteren men hield de hand
vóór de oogen, men stopte zich de ooren
toe. Men gaf er de voorkeur aan, de Walen
op te hitsen. Nu staan zij vijandig tegenover
ons en (rots zekere goede opwellingen bij Toen we verleden week ons eerste artikel gusti 1914, als volgt vastgesteld voor de
eenigen, trots onmiskenbaar-goeden wil bij schreven over de nieuwe legerwet, dan was hiernavermeldegeteisterden
anderen, zijn hunne gekozenen tot machte- eerst en vooral ons doel, de jongelingen in te
loosheid gedoemd. i lichten nopens de bepalingen der wet welke
jzij onmiddelijk moeten kennen, om er zich
naar te kunnen schikken en er het mogelijke
op de banen... zonder dijken in te loopen ofjneden de 14jaar en is onafhankelijk van het
op elkander te botsen, dat men daar hoort. I loon dat voorden arbeid betaald wordt.
In de laatste zitting der Scheidsrechter-1 Men strijdt tegen het afschaffen vanl In den laatsten tijd werden verschillige
\lijke Kommissies werd de schade op len Au- j staatstoelagen voor het aanleggen en onder-Ikompensatiekassen voor familietoeslag ge-
houden der gemeentelijke steenwegen, menlsticht. Dit is eene vereeniging onder ver-
vindt in de Kamers de sommen voor de we-1schillige werkgevers, die eene bepaalde
In de Kamer waren eenige helderziende,
rechtvaardige en moedige Walen een schrede
nader tot ons gekomen.
In den Senaat verhief zich het Waalsche
bloc tegen het Vlaamsche bloc.
Het kan dus niet worden betwist, dat de
twee gedeelten van het land tegenover
elkander staan.
Dat de Walen ons nu zeggen, of hunne
houding als definitief moet worden be
schouwd, of wij al of niet op inschikkelijk
heid van hun kant mogen rekenen.
Wij vragen de geleidelijke,maar aigeheele
vervlaamsching. Wij hebben genoegen
genomen met de splitsing van de Speciale
Scholen en zelfs met het behoud van zekere
gewichtige leergangen. Maar wij kunnen,
wij zullen niet verder gaan.
Wij willen voorts geen bepaalde formulen
p'eggen, maar zullen er ook niet één aan
nemen, die indruischt tegen den geest der
Vlaamsche Beweging 1° Gelijkheid tus
schen Vlamingen en Walen, uit individueel
oogpunt 2° Gelijkheid tusschen het Vlaam
sche regiem en het Waalsche regiem. Wat
betreft het officieele leven van het eene
gedeelte van het land, Wallonië, wij eerbie
digen de onmiskenbare, overheerschende,
schier exclusieve rechten van het Fransch
maar voor het andere gedeelte, de Vlaam
sche gewesten, eisdhën wij feitelijke, wezen
lijke opperheerschappij voor het Vlaamsch,
en niet een Vlaamsch etiket op de officieele
tweetalige instellingen.
Voor ons, Vlamingen, is het uur gekomen
om onze zaken met de Walen in het reine te
brengen.
Ten dage waarop zij ons zonder omhaal
van woorden en zonder haarkloverij zullen
zeggen in het officie le leven, slechts
daarmede heeft de wetgeving zich te be
moeien, in hetofficiëele leven staan we tl
bij ons voor het Vlaamsch datgene toe, wat
we bij u voor het Fransch eischen, te dien
dage zal de vrede voorgoed worden geslo
ten, en dan zullen de toepassingsformulen
gemakkelijk worden gevonden.
Maar worden die woorden niet gespro-
j ken, dan bestaat er geen kans op een
De verantwoordelijkheid voordien toe- re£e"nê van het geschil
stand, waarvan de hooge ernst iedereen in I Daarom ook is de hui Jige ure zoo ernstig,
het oog moet springen, drukt vooral op de]
Belgische Fransch-schrijvende Pers.
Dan betoogt heer Poullet hoe de in het
Vlaamsch opgestelde pers stelselmatig ver
guisd wordt en verdacht gemaakt, en uitge
scholden voor germanophile, duitschgezind,
van 't oogenblik als ze niet gedwee meeloopt
met de nationalistische pers van Parijs, en
liever sympathiseert met de algemeene rich
ting der politiek van Engeland, dien tradi-
tionneeien en belangloozen vriend van
België. i
Eenige dagen geleden vervolgt heer
Poulletwerd ik lastiggevallen door een
bende katholieke Waalsche schreeuwers,die
huilden Weg met de flaminganten zij
worden betaald door de Duitschers Maar
genoeg... j
Datgene is gebeurd, wat wij sinds vier
Steeds nog hoop ik, dat het goede woord
zal gesproken worden, ik hoop het, want
dit moet ik zeggen ter eere van talrijke sena
tors streden zij niet aan onzen kant, zij
sternden althans tegen de oplossingen, die
wij moesten verwerpen. Te dier zake heeft
o. a. de heer Hubert zich uitgelaten op eene
wijze, die getuigt van helder oordeel, van
schrander patriotisme.
Werd dia hoop teleurgesteld, dan zouden
de Walen in het algemeen, en de katholieke
Walen in het bijzonder, moeten begrijpen,
dat ons geduld ten einde is.
Onze ziel verliezen wat er ook gebeure,
nooit zullen wij ons dat iaten welgevallen.
Zij, die ons in koelen bloede en voor altijd
gerechtigheid en gelijkheid weigeren,kunnen
jaar hebben getracht, door alle middelen te het dan maar ondef e)kaar en met hllnne
verhinderen W allonië rijst op tegen Vlaan-^ vrjenden eens wor(jen om België te regee-
,f?. ren. Dat is de constiiutionneele waarheid,
Mijne vrienden en ik hebben t gevaar jde politieke waarheid.
Vóórzien. Alles, wat in ons vermogen stond,. f.
iaar van 1919 door de drie Van's uehouden J w en-
voordeel uittrekken, immers, zij hebben maar
tijd om uitstellen en ontslaginggen te vragen
tot 15 April. Zoo komt het dat wij niet met
orde de wet hebben kunnen overloopen en
bespreken maar we hebben hier en daar
uitgehaald, wat het meestpresseerde
Nu deze eerste dringende aanwijzingen
gegeven zijn, willen wij op ons gemak de
wet onder andere oogpunten beschouwen.
Vooreerst, eene nieuwigheid is het volgen
de er wordt eene wervingsreserve tot stand
gebracht en daarin wordt ingeschreven
elke Belg, vanaf het jaar waarin hij 17 jaar
oud wordt, tot hij in actieven dienst treedt
of voorgoed vrijgesteld wordt voor lichaams
gebrek. In geval van oorlog kan die wer-
vingsreserve binnengeroepen worden tot den
actieven dienst.
Die lijst van de wervingsreserve wordt
opgemaakt door het gemeentebestuur de
jongelingen moeten zich dus niet zelf gaan
aangeven. Maar het gemeentebestuur zendt
aan iederen jongeling dien het ingeschreven
heeft, een bericht om het te laten weten dat
hij op de lijst staat. Dit bericht zal gezonden
worden in de eerste heift van April bevindt
dan iemand dat hij ten onrechte ingeschre
ven is (daar hij nog te jong is bijvoorbeeld)
dan moet hij gaan reklaineeren vóór de 30
April. En bevindt iemand dat hij vergeten is
dat al zijnen kennissen van zijnen ouderdom
een bericht van inschrijvingen gekregen
hebben, en hij niet, dan moet hij ook gaan
reklameeren als hij geen moeilijkheden wil
hebben. Zoo moeten, volgens de wet, binnen
kort de jongelingen, geboren in 1904, 1905
1906, 1907 bericht ontvangen dat zij vanaf
1924 in de wervingsreserve ingeschreven
worden. Doch 't moet niemand verwonderen
als 't dit jaar wat later gebeurt dan in April.
Eens in de wervingsreserve ingeschreven,
mogen de jongelingen het Belgische grond
gebied niet meer verlaten voor meer dan
eene maand, zonder op voorhand deaangifte
te gaan doen bij het gemeentebestuur en
daar, onder eigene verantwoordelijkheid een
borgpersoon aan te stellen. De jongelingen
worden, gelijk vóór den oorlog, onder de
wapens geroepen na dat zij ten volle 19 jaar
oud geworden zijn tenware zij verlangen
vroeger op te gaan of uitstel te krijgen, ge
lijk wij verleden zondag schreven.
Hier weze herinnerd dat de jongelingen
geboren in 1904 en 1905 mogen vragen om
op te gaan met de klas 1923 deze aanvraag
moet uiterlijk op 15 April gedaan worden
De opgeroepenen moeten ook gelijk
vroeger, naar het konzul gaan. Dit heet
nu Het Wervingsbureel. en zal waar
schijnlijk te Kortrijk zetelen.
Het Wervingsbureel is samengesteld uit-
sluitelijk uit militairen alleenlijk één bur-
gerdoktoor is er bijdit bureel wijst de
miliciens aan, voor de verscheidene leger
diensten.
De duur van den dienstijd is nog niet juist
bepaald jdekamers moeten datnog stemmen
doch 't is te vreezen dat hij al niet veel meer
zal ingekort worden. En of de soldaten zoo
dicht mogelijk elk bij zijne woonplaats zullen
POPERINGHE.
Lerinitte Jules
Coevoet Constant
Demeester Gustave
Billiau Emite
Silvert Léon
Bouve Wc Decocker Célina
Haeghebaert Eugenie
Samyn Th.
Poot Emile
Vancales Jules
Huyghe Eugenie
RENINGHELST.
W' Van Elslandre
Kesteleyn Ch.
Callens Ch.
Derckx Henri
STADEN.
Deprez Petrus de We
rybou Vanrobayes Camille
Vanisacker Cardoen Jules
Desender Deman Emile
Kinders Verstraete Clément
Geldhof Devos Leopold
Lievens Scheldetnan Frans
Robaeys Vintevogel Francois
YPER.
Dieryck Gustave
Simoen Sylvie
1.539
894
727
790
1.827,50
2.180
125
1.659
3.620
1.543
636
genis besteed niet groot genoeg, maar zoo
ware het niet indien er beter organisatie ware
en bedeeling.
De grensbewoners en reizigersnaar Frank
rijk moeten schier nergens vragen waar
Belgie scheidt van 't Fransch ze voelen 't,
ze tasten 't, ze zien 't aan het onderhouden
der wegen
Ook van al wat in de laatste Kamer bespre
king der begrooting van openbare werken
gezeid wierd, was misschien wel 't beste
wat de verslaggever Golenvaux bestatigde
storting doen. Van dit geld worden de werk
nemers per dag en per kind eene zekere som
uitbetaald.
Onlangs heeft de gemeenteraad van Luik
den kindertoeslag ingevoerd voor zijne be
dienden en ook voor al deze die voor de stad
eene onderneming doen
De voorkeur, bij eene aanbesteding, is ge
geven aan dezen die deel uitmaken van eene
Kompensatiekasof Kas voor Gezinstoelagen.
Is de ondernemer geen lid daarvan, zijne in
schrijvingsprijzen worden met 2 t.h. ver-
2.306
13.413
844
7.662
5.520
17.770
8.200
7.675
3.600
5.250
8.330
4.005
namens de middensectie nopens de Kanton- hoogd. Zoo hij de aanbesteding verkrijgt is
uiers of wegenbewakers. Wie ziet er nu nog hij verplicht ten minste 50 centiem per dag
ooit hier gelijk in Franrijk eene «garde rou- en per kind beneden 14 jaar te geven aan
79 175
13.452,50
te» met zijne spa in handen en eenen hand
boom de kleine putten vereffenen En
nochtans de eerste zorg verwaarloosd brengt
de groote ziekte... hier voort gelijk in
s menschen lichaam.
Men laat begaan, voort voort, tot dat ge-
heele einden omgewroet en uitgereden zijn
en dan komt de kostelijke man, de entre
preneur» wiens herstellingen ook wel soms
beter zouden kunnen nagezien zijn Uit
nieuwsgierigheid rijdt eens mede met eenen
krachtwagen der heropbouwers in 't Front,
en vraagt eens aan den geleider hoeveel
lading hij mede heeft en gij zult niet meer
verwonderd zijn dat geen een keizelweg we
derstaat en na eenen winter gelijk dezen
alles brok gereden is En er zijn nochtans
politiemannen genoeg die toch niet moeten
duur betaald zijn voor niets te doen.
Indien onze minister van geldwezen M
Theunis naar «De(n) Poperinghenaarwil
horken, daéir zijn groote besparingen te doen
Er waren 50 stieren aan de Jury voorge- tot voordeel van de burgers en de landskas,
steid, waarvan er 44 aanveerd en6geweigerd
werden.
Na beraadslaging heeft de Jury de vol-1 jPOdltlCJZ OVCrJZlCllt
gende premiën toegekend
1" Stieren zonder tand van volwassene Onze weggevoerden,
29 mededingers. Met en naast de soldaten die in de bloed-
AiHMEEWTK I*S50VEW.
Keuring en Prijskamp van Stieren en Koeien
te Proven, op Dinsdag 3 April 1923.
Eerste premie 50 fr. en bronzen eereme- grachten van den Yzer stonden, moet de men is.
zijne werklieden. In het Sinxencongres van
den Christen Werkliedenbond van Belgie zal
de kwestie van den kindertoeslag grondig
besproken worden.
Onze torpedobooten kosten drie miilioen
Op de vragen van eenige Kamerleden waar
toe dit oorlogstuig moest dienen werd
doodeenvoudig geantwoord
Sedert lang werd het nut en de reden
van 't bestaan van ditdetachementbewezen,
want de inrichting eener kustverdediging is
voor Belgie eene levenszaak
En in den verderen uitleg van deze le
venszaak zegt de Minister dat de vijand
ter zee moet aangevallen worden. Welke
vloot zal Belgie dan wel moeten bezitten om
den vijand ter zee aan te vallen en welke vij
and zou hier wel bedoeld zijn
De regeering heeft een wetsontwerp inge
diend krachtens hetwelk eene gedeeltelijke
verkiezing zal plaats hebben in 70gemeenten.
De wet eischt dat gemeenteverkiezingen
plaats hebben na iedere tienjaarlijksche
volkstelling in de gemeenten waar het bevol
kingscijfer aanmerkelijk gedaald of toegeno-
taal Pillaert Aioi's, te Westvleteren.
Tweede premie 50 frank en bronzen
eeremetaal Vandenbussche Prosper, te
Rousbrugge-Haringhe.
Derde premie 50 frank en bronzen eere
metaal Maes Michel, te Rousbrugge-
Haringhe.
2° Stieren met één of twee tanden van
volwassene 12 mededingers.
Eerste premie 100 frank en zilveren
eermetaal Ruyssen CamieLte Rousbrugge-
Haringhe.
Tweede premie 75 frank en bronzen
eermetaalVandenbussche-Leys Julien, te
Rousbrugge-Haringhe.
Derde premie 50 frank en bronzen
eeremetaal Lebbe Jules, te Proven.
Vierde premie 50 frank en bronzen
eeremetaalTop Marcel, te Proven.
Vijfde premie 50 frank en bronzen
eeremetaal Dequeker W" Benoit, te Pope
ringhe.
3" Stieren met ten minste drie tanden
van volwassene 3 mededingers
Eerste premie 150 frank en zilveren
eeremetaal Desmyter Emiel,te Poperinghe.
Tweede premie 100 frank en bronzen
eeremetaal Abdij St-Six us, Westvleteren.
Derde premie 75 frank en bronzen
in garnizoen gezonden worden, dat is ook|eeremetaal Dambre Jerome, te Watou.
nog door de kamers te beslissen. De Keurraad kent aan den stier van M.
Artikel 47 der wet bevat verscheidene jer0me Pil, te Stavele, die in 1922 eene
jaar van 1919 door de drie Van's gehouden.
Hoe duidelijk heeft toen de heer Van de
Vyvere aangetoond, dat de Vlaamsche
Beweging, voor hen, die zich de moeite
willen geven om ze ernstig te bestudeeren
voor hen, die ze wilden begrijpen, de
rechten der Walen, de toestanden in Wallo
nië en Wallonië-zelf te eenenmale ongerept
laat. In een artikel, in 1918 verschenen in
het Boek van den Soldaat, had ik van mijn
kant dat punt breedvoerig toegelicht.
Dat alles mocht niet baten Men wilde
schikkingen nopens de aanwijzing voor
wapens en diensten. Vooreerst worden
ambsthalve voor deadministratietroepen van
De Vlamingen zijn geen Senegaleezen, die den Gezondheidsdienst aangewezen, en in
men van Luik of van Parijs uit coloniseert 1
1
Opvolger van S VANDEN 3EF.GHE,
Bertenplaats, 8, (Kleine Markt),
- POP E BI I (i S3 SE. -
51
Kapitaal 6.000.000
FILIAAL van de VOLKSBANK van LEUVEN.
Betrokken bij de Algemeene Bankvereeniging te Antwerpen.
Hoofdkantoor Kortrijk.
Bijkantooren Briig^o, C'ueroc, IMximide, Feslieisi. Ilrenen,
Poperinghe, iïoeselare, Thielt, Wevelgbein.
Hulpkant.: Aerseele, Avelghem, Desselghem,Ghisteljch'eghem, Langemarck,
Moorslede, Oost-Roosebeke, Ruysselede, Staden, Wynghene.
ALLE BANK- BEURSVERRICHTINGEN.
Termijnrekeningen van 3.75 tot 5.00 /o—Zichtrekeningen beschikbaar 3.50
i» A A SI 14 A W 4 Vrij van alle commissieloon.
Vlamingstraat, 15, POPERINGHE. Telefoon 36.
vredestijd in een speciaal opleidingscentrum
gevormd, tot militaire brankardiër zieken
verpleger
1° De bedienaars dereerediensten.
2° Zij die deel uitmaken van een in 't land
gevestigde geestelijke gemeente
3° Zij die zich uitsluitend en voortdurend
wijden aan de werkzaamheden van een
buitenlandsch missiewerk
4° Zij die zich tot den geestelijke staat of
tot den zendingen voorbereiden, en Student
zijn in de Godgeleerdheid.
De volgende militieplichtigen hebben vrije
keus van wapens, en worden in garnizoen
geplaatst zoo dicht mogelijk bij hun huis.
i° A' de gehuwden
2J De eerst-opgeroepen uit een familie
met 4 kinderen».
3" Al de opgeroepen uit eene familie met
ten minste 5 kinderen.
De schikkingen dezer wet, welke betrek
hebben op uitstellen en ontslagingen, zijn
toepasselijk op de uitgestelden of verdaag
den der lichtingen 1920, 1921 en 1922, die
nu bij delichting van 1923gerekend worden.
Wate.
in
bewaringspremie van 2400 frank bekomen
heeft, de tweede annuiteit van die premie
toe.
Aanstonds daqrna gaat de Jury over tot
den Prijskamp van Koeien waaraan 34
prachtige dieren deelnemen. De Jury kent
de volgende premiën toe
Eerste premie 100 frank en zilveren
eermetaal Top Marcel, te Proven
Tweede premie 75 frank en bronzen
eeremetaalDesmyter Emiel,te Poperinghe.
Derde premie 50 frank en bronzen
eeremetaal Desmyttere Arthur, Crombeke.
Vierde premie 50 frank en bronzen
eeremetaal Desmyttere Arthur, Crombeke.
Vijfde premje 50 frank en bronzen
eeremetaal Vandenbussche-Leys Julien,
te Rousbrugge-Haringhe.
Zesde premie 50 frank en bronzen
eeremetaal Abdij St-Sixtus, Westvleteren.
De toestand onzer Gemeente- Provincie-
en Staatswegen was bedenkelijk vóór den
winter, maar nu, na de langdurige regen
maanden, is hij waarlijk ellendig, bijzonder
lijk waar veel gebouwd wordt in 't front.
Ook is het zoovee! niet meer van bornput-j
I, ten en woonstnood, maar meest van kuilen
L66SI en verspreid! de POfJeringilflnaarl te midden de routen en van verongelukken
eerste bezorgdheid van het land gaan naar
de slachtoffers van de grootste schanddaad
van den oorlog de weggevoerden.
Honderd acht en twintig duizend werklie
den werden aan hunne haardstede ontrukt
en weggevoerd als vee naar Duitschland of
naar Frankrijk, onder voorwendsel dat hier
luiaards werden gekweekt. Bittere spotter
nij I Zij hadden alle machienen gestolen of
vernietigd en zoodoende allen handel en nij
verheid gesaboteerd, en dan moest alle werk
natuurlijk worden stopgezet.
Er zijn 4000 weggevoerden gestorven in
ballingschap. Maar hoeveel tienduizenden
zijn er niet zwaar verminkt of met eene ge
knakte gezondheid uit die werkerskampen
teruggekeerd Het aantal weduwen en wee
zen van de opgeëischten is grooter dan van
de soldaten daar de weggevoerden door
gaans ouder en familievaders waren.
Eilaas, de erkentelijkheid en de hulde der
Regeering is hen tot nu toe maar karig uit
gemeten geworden.
De grootste plichtige der wegvoering,
Stinnes, loopt nog steeds op vrije voeten.
Waar blijft de uitlevering van dien oorlogs
misdadiger
Wat is er geworden van de vergoeding
van 144 miilioen frank die zou toegestaan
zijn in het verdrag van Versailles
Terwijl de zeep-barons en de ooriogswoe-
keraars, die ons volk hebben uitgezogen
binst den oorlog, thans zwemmen in de
weelde moeten de weggevoerden meesten
deels nog wachten op de schamele vergoe
ding die de wet hen toekent.
Zondag laatst hebben de weggevoerden
eene betooging gehouden te Brussel. De
stoet telde duizenden betoogers in 79 groe
pen met een honderdtal vaandels.
Het was een sympathieke optocht van
menschen die voor hun land geleden hebben.
Thans was het de gelegenheid voor de
BrussePche patriotardsom met hunne vader
landsliefde voor den dag te komen. Maar
de juichende Brusselaars waren er niet en
de balkons waren ledig. Brussel heeft al zijne
poer verschoten tijdens den optocht der
Vlaamschhaters op 28 Januari laatst.
Ditmaal had de Burgemeester van Brus
sel de bevolking niet uitgenoodigd om hunne
huizen te bevlaggen.
De opgeëischten vragen vergelding voorde
stoffelijke schade aan kleederen en aan wat
hunne familie hun opgestuurd heeft om niet
van honger te vergaan. Zij vragen ook van
de Duitschers de vergoeding voor den gele-
verden arbeid.
Wij wenschen dat de eischen der wegge
voerden in vervulling mogen gaan.
Het princiep dat een zekere geldelijke toe-1
laag gegeven wordt aan de hoofden der
huisgezinnen, wint meer en meer veld. Die
toelaag is gewoonlijk berekend per kind be-
De nieuwe verkiezingen zouden in Octo
ber plaats grijpen.
Men voorziet nochtans dat de Kamer het
voorstel zal verwerpen en dat deze gemeen
teraadsverkiezingen zullen worden uitgesteld
tot 1926. Dan moet immers de algemeene
verkiezing voor de gemeenteraden plaats
hebben.
Dit eerbiedweerdig korps, dat sedert lang
niets meer van zijne reputatie te verliezen
heeft, telt 150 leden.
Naar het verslag aanduidt is dit personeel
verbeterd omdat men er een honderdtal
minderwaardige» elementen uit verwijderd
heeft en dat de overblijvenden bijleeren.
Maar die minderwaardigen hebben
tijdens en na den oorlog met lossen toom
hun liefhebberij in Vlamingenjacht mogen
voldoen. En zouden de overblijvenden juist
dat sport niet bijgeleerd hebben
Op de laatste vergadering van de Edele
Conferentie van het H. Bloed heeft graaf
Kerwyn, een der ieverigste inrichters der
vermaarde processie, medegedeeld dat het
Bijbelsch deel merkelijk zal versterkt worden
dank aan de onberoepene toetreding van
personen tot de beste famiiiën van stad toe-
behoorende.
De beroemde H. Bloedprocessie zal dit
jaar uitgaan te Brugge op Maandag 7 Mei.
Er zal geen tweede uittocht plaats hebben.
Op Maandag 16 April zal te Diksmuiden
de grondslag gelegd worden der Yzerstich-
ting, met een plechtige lijkdienst.
Het doel van het christelijk werk der
Yzerstichting is onze natieschuld van
christelijke dankbaarheid le voldoen tegen
over ai de Belgische slachtoffers van den
oorlog.
Dit werk bevat eene eeuwigdurende stich
ting van eene wekelijksche zielemis in de
hoofdkerk van Diksmuiden, hoofdstad van
het Belgisch front. Benevens een zeker aan
tal zielediensten, zal er een groote jaarlijk
sche bedevaart plaats hebben naar het front.
Dit edel werk verdient de belangstelling
van alle christenen. Het werk Yzerstich
ting draagt de steun en de goedkeuring
van hunne Hoogweerdigheden de Bisschop
pen van Belgie.
Onze Vlaamsche centen dienen ook om
boeken te koopen voor de heeren officieren
en voor de soldaten. Onderzoeken wij eens
hoe dat geld zooai gebruikt wordt.
In de boekerij van het Ministerie zijn er
32 militaire periodieken. Daarvan zijn er 17
uit Frankrijk en 5 uit België. AI de letter
kundige tijdschriften, op een paar na, komen
uit Frankrijk.
De garnizoensboekerijen der officieren be
vatten 3939boeken voor eene waarde van 45
duizend 609 frank. Erisgeenenkel Vlaamsch
boek bij. En dat is voor die heertjes die ook
Vlaamsch zullen moeten kennen
In de boekerijen der mannen zijn een
aantal Vlaamsche boeken. Maar.... ja, hier
vinden wij voor 24 duizend frank boeken van
den fameuzen Rudiger, de man die de
Vlaamsche Oud-Slrijders zoo door den mod
der sleept, En dat is lezing voor onze solda
ten En dat wordt betaaid met ons Vlaamsch
geld En dat is de Vaderlandsche school
waarin onze jongens worden opgeleid
Tegen einde Juli zullen al de papieren
franken uit den geldomioop verwijderd zijn.
Reeds werd er voor 47 miilioen metalen
frankstukken geslagen. Ook werden reeds
10 miilioen zinken stukken van 0,25 fr.
ingeslagen.
Voor de Belgische bezettingstroepen
wordt, in de begrooting van Landsverdedi
ging, eene som voorzien van 102 miilioen
850 duizend frank De draadlooze telegra
fie zal ons dit jaar 3 miilioen 153 duizend
frank kosten.
De reiskosten voor de heeren officieren
en ambtenaren bedragen 1 miilioen 233 dui
zend frank en de verhuiskosten 250 duizend
frank. De wedden en vergoedingen zijn
met bijna 15 miilioen VERMEERDERD
alhoewel de vergoeding voor de aalmoeze
niers met 112 duizend frank VERMINDERD
zijn.
Wat zal het plezierig zijn voor de anti-
militarische Kamerheeren al deze sommetjes
te mogen goedkeuren en stemmen
Banque pour favoriser les transactions Internationales
Bank tot bevordering van Internationale handelszaken.
Naaml. Venn.
Maatsch. Zetel GENT.
Algemeene Bestuurder voor West-Vlaanderen FORREST L.
AGENTSCHAPPEN
IMII'l ltlAdlli:, Groote Markt, 28, tel. 89 90.
VEL'RNE, Ooststraat, 64, tel. 76.
DIWlDi:, Kiekenstraat, tel. 44.
IIOESKROEM, Toerkoenjestraat, 109, tel. 179.
Wytschaete en omliggende, Agent
Beveren
Noordschoote
Ledeghem
Westoutre
Roushrugge
Heer FOURN1ER, Burgemeester.
Heer T AHON, Gemeentesekretaris.
Heer M. BAILLEUL,
Heer G. DELANNOO,
Heer A. DECLERCQ.
Heer A. CLAEYSOONE, Gem.-ontv.
BIJKANTOREN
Nieuwpoort, Loo, Proven, Rousbrugge, Watou, Leysele, Couckeiaere,
Ichteghem, Stavele, Alveringhem, Lichtervelde, Cortemark, Merckem.
Mengelwerk van «De Poperinghenaar» 7
ROMAN
door C. VERVARCKE.
De twee mannen zetteden zich wat verder
op eene bank, waar zij zich, door de hooge
kerkmuren overschaduwd, bijna in eene
volstrekte duisternis bevonden.
Het weder was sedert veertien dagen ge
heel veranderd, een betrekkelijk warme dooi
had den strengen vorst vervangen zoodat
de koude hen geenzins hinderde.
Jan vertelde eerst en vooral, wat wij in
voorgaande hoofdstuk van Cies vernomen
hebben.
Als hij Emiel Dammaert noemde, sprong
de Corsikaan recht.
Wat zegt gij riep hij uit. Moet ik
mijne ooren gelooven Zijn broeder
Ik zeg niets dan de zuivere waarheid,
sprak Jan Verrackers, met de grootste kalm
te.
De oogen van Juan schenen in de duister
nis te schitteren, zoo zeer was hij ontroerd
door hetgeen hij vernam.
Hij bedwong zich evenwel en zegde
't Is afschuwelijk, maar nu, vertel
maar voort.
Mijn eerste gedacht, zegde Verrackers,
was voorzeker van alles aan de overheden
kenbaar te maken, doch Cies heeft mij be
let zulks te doen. Zonder de zaken nader
uit te leggen, zou ik u vooreerst moeten
kenbaar maken, dat ik aan dien man veel te
danken heb maar van een anderen kant
zou hij mij ook het grootste nadeel kunnen
veroorzaken. Ik heb dus de kracht niet ge
had hem te wederstaan. ik voel wei wat hij
wil hij is van zin Dammaert gedurig geld
(af te persen door zijne bedreigingen, ja, hij
I heeft er reeds tweemaal ontvangen. De ver-
iedene week heeft hij mij een papiertje ge
toond, zeggende Hier heb ik Dammaert
'zijne eigene veroordeeiing doen schrijven,
het is een wapen, waarmede ik hem onfeil
baar alles kan afdwingen. Ik heb moeten
beloven alles en voor altijd te zwijgen, doch
ik meende niet dat mij zulks zoo lastig ging
vallen.
Ik geloof het wel, zoo iemand onplich-
{ig laten gevangen nemen en misschien ver-
oordeelen maar daar moet gij nu niet meer
aan denken, men zal mij niet meer weder
vastkrijgen.
Zoo dat gij mij vergiffenis schenkt
Ja, ik zie wel dat gij zoo niet uit boos
heid gehandeld hebt, men heeft u misleid
door bedreigingen en beloften. Daar moet
gij niet meer aan denken, maar wee aan
Emiel Dammaert en aan zijnen medeplich
tige Indien ik mijn doe! kan bereiken, zul
len zij het duur bekoopen.
Weet gij wat men sedert eenige dagen
in het dorp vertelt vroeg Jan Verrackers.
Hoe zou ik zulks kunnen weten Het
boezemt mij ook weinig belang in.
Gij zult daarnochtans belangin stellen,
denk ik men zegt dat Emiel Dammaert
gaat trouwen met Irma Aldevaere,
Ja Welnu, zooveel te beter, sprak
Juan met eene akelige uitdrukking. Dan
vind ik hen later al te samen terug, en zal
zooveel te gemakkelijker mijne wraak kun
nen uitoefenen. Zij zullen bij het wachten
niets verliezen. Eenigszins kalmer voegde
hij er bij maar het wordt tijd, indien ik mij
niet wil laten weder gevangen nemen. Ga
naar huis, Jan, ik ga nog eenige stonden
op het graf mijner moeder bidden.
Gaat gij niet mede om iets te eten
sprak deze aarzelend en rechtstaande.
Dank u, Jan. luidde het antwoord. Ik
heb over twee uren bij mijne pleegouders
een sterk avondmaal genomen. Gij moet u
dus om mijnentwege niet bekommeren.
Slaap gerust en vaarwel
Vaarwel, Juan, sprak Verrackers met
eenen traan in het oog, en moge Deze van
hierboven u op uwe moeilijke wegen be
schermen.
Na die woorden verwijderde hij zich met
langzamen tred, zonder nog het hoofd om
te draaien.
Juan knielde op de geliefde grafstede ne
der en bad
O moeder, ik laat uw gebeente hier in
dit vreemde land, waar men mij van de
schrikkelijkste misdaad beschuldigt. Be
scherm mij in mijne moeilijke onderneming,
en op mijne duistere levensbaan. Gelukt het
mij in vreemde streken tot macht en rijkdom
te komen, dan zal ik mij door God en door
u aangesteld rekenen om den afschuwelijken
broedermoord en de ongehoorde valschheid
te wreken. Ik voel dat het bloed van Corsika,
van dat land der vreeselijkewraaknemingen,
mij door de aderen stroomt, en ik zal aan
mijnen plicht niet te kort blijven, dat zweer
ik u hier op uwe geheiligde aschVaar
wel moeder
De onrechtveerdig vervolgde zwerveling
verliet het doodenveld.
Gedurende dienzelfden nacht verontrustte
een bange droom in zijne koortsachtige
gewetensknaging aanzag hij het nare gezicht
[alszulks den slaap van Emiel Dammaert.
Het scheen hem dat hij aan zijn venster
leen wezen met gloeiende blikken zag ver-
I schijnen.
Een gebalde vuist verhief zich dreigend..
I En hij hoorde eene stem, die hem niet gansch
onbekend voorkwam, deze verschrikkelijke
[woorden uitspreken.
Slaap gerust, vuige broedermoorder,
I dubbele lafaard, maar eens, vroeg of laat,
zal u rekenschap over uwe misdaden ge
vraagd worden Dat zegt u, Juan Caroli
|Tot weerziens
VIII
Waarin men ziet, hoe iemand in een vreemd
land kan fortuin maken.
Te Rotterdam zocht Juan dienst op een
schip dat naar Noord-Amerika zeilde, en na
korten tijd vond hij wat hij begeerde. Zulks
gelukte hem zooveel te beter, daar Holland
bezig was met een machtig leger te zamen te
brengen, om tegen Belgie op te komen
waardoor vele jeugdige armen aan het werk
onttrokken werden.
Toen hadden de schepen omtrent zes
weken noodig, om den Atlantischen Oceaan
over te steken, trouwens er waren noggee-
ne van die reusachtige stoomers, die tegen
woordig die reis in twaalf dagen afleggen.
Gedurende den overtocht had Juan zich
goed geoefend in het fransch spreken, van
welke taal hij de eerste beginselen geleerd
had. Hier en daar had hij zelfs eenige woor
den engelsch opgeraapt, zoodat hij mocht
hopen niet heel en al hulpeloos te moeten
ronddolen in Amerika.
New-York was dan, evenals nu, de groot
ste haven van de Vereenigde-Staten, die
sedert meer dan vijftig jaren hunne onafhan
kelijkheid gewonnen hadden en niets vroegen
dan werkzame armen, om de sterkste natie
der wereld te worden.
De bevolking van dat uitgestrekte land
bedroegalsdan omtrent 16 miilioen inwoners,
en tegenwoordig, in 1891, telt men er bijna
60 miilioen.
Drie dagen nazijne aankomst te New-York
was Juan reeds werkzaam in eene fabriek
van landbouwwerktuigen, die alsdan in
Amerika zoo druk gevraagd werden.
Wij weten dat hij in dat vak eene groote
behendigheid bezat zulks werd algauw
door zijne meesters opgemerkt en na korten
tijd was hij meesterknecht. Daar hij zeer
regelmatig en stil leefde, had hij welhaast
wat geld gespaard, doch zulks veranderde
geenszins zijn gedrag, hij hield zich voort
durend als een gewone, spaarzame fabriek
werker. Zijne ledige uren besteedde hij aan
het beoefenen der talen en aan de studie der
werktuigkunde, dit laatste vak trok hem bij
zonderlijk aan.
Te dien tijde deed men in Engeland de
eerste proeven in het vervoer per ijzerenweg
en met stoomtuigen of lokomotieven.
Voorzeker ging zulks met vele vruchte-
looze pogingen en groote moeilijkheden ge
paard. Na lang zoeken reed evenwel op den
spoorweg van Liverpool naar Manchester
eene lokomoiief, met eene snelheid van 5
tot 9 metrische mijlen per uur.
Iedereen bijna verstond dat die uitvinding
de grootste uitwerkselen ging hebben, en
dat het aanzien der beschaafde wereld er
door ging Veranderd worden. InNoord-Ame-
rika vooral waren de geleerden in de
grootste spanning.
Ja, als sommige leden der wetgevende
Kamers van Frankrijk, met den grootsten
ernst verklaarden, dat de uitvinding nooit
tot niets dan tot het vermaak der kinderen
ging kunnen dienen, was er in de Vereenig-
de Staten reeds eene maatschappij gevormd
tot het inrichten van ijzeren spoorbanen.
Een oproep werd gedaan tot de knapste
werklieden en Juan Caroli werd een der
eerste aangenomen, om in de werkhuizen de
voorafgaande proeven te helpen uitvoeren.
Alles lukte wonderwel, en na korten tijd
werden er miilioen en miilioen bijeenge
bracht tot het maken van die reusachtige
spoorweglijnen, welke zoo te recht de be
wondering van de bewoners der oude
wereld gaande maakten.
In dien tusschentijd bleef Juan niet wer
keloos, hij voelde dat de gelegenheid be
slissend ging zijn, en dat hij er moest ge
bruik van maken om zich te verheffenen.
In de werkhuizen, waar alle tuigen tot
het leggen der spoorbanen gemaakt werden,
rekende men hem onder de beste meester
knechten en dikwijls zelfs kwamen de
bestuurders hem raad vragen.
Op zekeren morgen sprak hij den alge-
meenen bestuurder van het werk aldus aan
Mag ik u iets mededeelen, mijnheer0
Zeker, meesterknecht, sprak de over
ste welwillend, waarvan is er kwestie
Van het vastleggen der spoorstaven
(rails) mijnheer.
Wat hebt gij daarover aan te merken?
Zijt gij ook niet van gedacht, mijnheer,
dat wij tegenwoordig veel tijd besteden en
veel ijzer gebruiken om onze staven goed
vast in den grond te bevestigen
Voorzeker, maar de eerste hoedanig
heid van onze spoorbanen is toch kloekte en
stevigheid. Daar kan niet te veel zorg aan
besteed worden.
Dat denk ik alleszins ook, mijnheer,
maar zoudt gij het niet voordeelig vinden,
indien gij den spoorweg met min tijd, min
ijzer en min moeite, meer stevigheid kondet
bijzetten dan hij nu heeft
Zulks ware voorzeker eene wonder-
schoone zaak maar wie zal mij daartoe het
I middel verschaffen
Ik, mijnheer, sprak Juan op vasten
toon.
De overste bezag hem met eenige verwon
dering en zegde
Indien ik niet goed wist dat gij veel
ondervinding bezit in zulke zaken, zou ik u
misschien niet willen aanhooren, want men
komt dagelijks met nieuwigheden voor den
dag. Ik wil nochtans uw gedacht kennen.
Kom binnen een uur naar mijn kabinet, daar
kunt gij mij de zaak uitleggen. Nu moet ik
naar de bijeenkomst der actionarissen.
Juan begaf zich na eene beleefde groetenis
naar zijn werk, doch het ging hem dien mor
gen niet goed. Hij was gedurig verstrooid,
geen wonder ook zijn geest wrocht in
plaats van zijne handen.
Hij verlangde zoo zeer om zijn gedacht
aan zijnen overste kenbaar te maken.
Zou hij er in gelukken hem in zijne eigene
overtuiging te doen deelen
O wat ging dat uur traag voorbij
Als hij zich eindelijk voor den bestuurder
bevond, gaf hij eene zeer lange uitlegging
van zijn gedacht.
Het ware overbodig deze hier te herhalen,
zij zou slechts eenig belang inboezemen aan
de mannen van het vak, en door de gewone
lezers langdradig gevonden worden.
De overste aanhoordde Juan met de
grootste oplettendheid, doch sprak niet.
Alleenlijk gaf hij nu en dan eenige teekens
van goedkeuring. ('t Vervolgt.)