pss
HET NOTARIEËL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
BARK BOOR HANDEL RIJUERHEID H. U.
m
f
Apotheek Prans Van de Fla*
Groote Bedeuaari naar Oosiacner
Wraak en Liefde
NSIN
Aboiflementprijs:
In Stad fr. 6.50
In Belgie 8.00
Buitenland 13.00
Sansen=Vanneste,
Eene inlassching
Zondag 22* April 1923.
15 Centiemen.
20 Jaar. Nr 16.
Van groote denkers.
Pastoor Hugo Verriest.
De Poperinghenaar in Kongoland.
JL MW. iu
Over Opvoeding'.
Oorlogsschade.
P olitiek O ver zich t.
0e Bloemententoonstelling te Gent.
Bij de Invalieden.
De schoolgebouwen.
De Belgische en de Fransche frank.
Het Strijderfonds.
Na drie maanden bezetting.
Tunnel onder de Schelde.
Niets nieuws onder de zon.
ZOMERUUR.
De woningnood,
Alle Bankverrichtingen aan de beste voorwaarden
Geldbelegging op zicht, op kort en lang termijn
Vreemde munten aan de voordeeligste koersen.
Leest en verspreidt de Poperinghenaar
per Jaar
Uitgever
Drukkerij,
Papierhandel,
15, Gasthuisstraat,
POPERINGHE
Telefoon nr 9.
PoitoKeokrekeiing
nr 15570.
PRIJS
BERICHTEN,
VERKOOPIRCEI,
o.6o ctn per regel.
2 inl o.5o et"
3 inl. o 45 et"
VONNISSEN,
1 5o fr. per regel.
ROUWBERICHTEN,
5 fr. voor 10 reg.
Herhaalde Annoncen
prijzen op aanvraag
Alle annoncen zijn
vooraf te betalen
en moeten voor den
Vrijdag ingezonden
worden. Kleine
berichten tegen
den Vrijdag noen.
nmnoGNAAK
Toon mij een tevreden slaaf, en ik zal u een
ontaard mensch laten zien. Burke.
Eer we nog verlangen naar datgene wat buiten
ons bereik is liggen wij nog in de wieg. Wanneer
uitgeput van ons smachten, het verlangen weer
inslaapt liggen wij op ons sterfbed. Bulwer.
Van de diepste diepte loopt een pad naar de
hoogste hoogte. Carlyle.
De jaren en hard werk,
brengen kalmte in de wildste naturen.
Een oude ezel is nooit gewillig.
Hij die niets meer begeert,
is dicht bij zijn graf.
D'r roert iets in Vlaanderen zei en
schreef pastoor Hugo Verriest zaliger.
Ja. d'r roert iets in Vlaanderen, doch, indien
er iets roert, is het wel grootendeels pastoor
Verriest, die het aan 't roeren zette.
Hoe stond het met Vlaanderen, geleden
vijftig jaar
Vlaanderen was een brokke van Belgie
voor den mul hoek aanzien en gehouden. In
die brokke van Belgie leefden drie vierden
van de bevolking zonder stambewustzijn,
zonder rasgevoel, rasfierheid, eigene ont
wikkeling en eigen rasleven, als echte eerde-
mollen. Deze drie vierden bestonden uit het
eigenlijke volk boeren, kleine burgers en
werklieden. Met het overige vierde was het
veel beter gesteld op stoffelijk gebied, doch
op zelfstandig cultureel gebied was het be-
weenelijkeen volledige ontaardingDit
deel was een mengelmoes van kasteelheeren,
hooge burgerij, bezitters, magistraten, staats
bedienden en andere postjesbekleeders, die
bijna uitsluitelijk de fransche taal spraken,
fransch voelden en op zijn fransch leefden,
verre afstaande van het eigenlijke volk, in-
gezonderd als 't neep.
Gezien nu het Belgisch Staatsbestuur,
van den oorsprong af, op franschen leest
geschoeid was en stelselmatig die verfran-
sching voorstond en op alle gebied bewrocht
door gansch het land, werden alle openbare
bedieningen door fransch sprekende Vlamin
gen ingenomen, én, waar het in hun rangen
aan genoegzame tijpen ontbrak, werden de
ijlten met Walen aangevuld.
Uit dien toestand volgde natuurlijk, dat
de verhouding tusschen de verschillende
standen erbarmelijk was. Het vierde, of lei
dende deel, hield hardnekkig, en, al veel te
brutaal en met alle mogelijke middels zijn
dominatie staande, misprees het volk, doch
buitte het uit. Het volk van zijn kant, ver
droeg laks de dominatie van de hoogere klas,
voelde wel zijn achterstalligheid en de ver
nedering die er voor hem uit volgde, maar,
te ongeleerd, te onbeholpen en te verlaten,
iets aan dien stelselmatig-bewrochten toe
stand te veranderen, nam het, uit ingeborene
vrees voor al wat men heer noemde, een
toonplooie van ontzag en eerbied aan, doch
misprees in het duikertje en zelfs haatte in
den grond de caste van de franschswate-
laars, dit niettemin al den zucht lossend
'k wil kende ik ook mijn fransch, want het
voelde zoo zeker, dat er in Belgie, ja, in
Vlaanderen zelf, voor het eigenlijke Vlaam-
sche volk, niets dan droog brood ten deele
kon vallen.
Het is wat te zeggen, een slapende ras,
door vreemden invloed onophoudelijk be
wrocht, te doen ontwaken en op staan Dat,
nochtans heeft pastoor Verriest aangedurfd
en ook gedaan
Wijl de onvergelijkelijke zangen van pries
ter Guido Gezelle de eerste ontwaking in de
studenten- en intellectueele middens verwek
ten, rees Meester Verriest op en zijn stemme
klonk door gansch het Vlaamsche land, ja,
door gansch Nederland staat op, gij, die
slaaptStaat op en hoort de zangen Zingt,
ja, maar werkt 1 Herwordt en zijt wat God u
schiep Vlaming van koppe tot teene, Vla
ming van hert en ziele, Vlaming in uw huize
eri Vlaming in 't openbaar.
Zoo sprak Verriest, én, het Vlaamsche
volk, dat overeind gezongen was door Ge
zelle, rees op, ontwaakte, peisde, besefte,
voelde en begon te handelen. Er kwam be
wustzijn, fierheid, preutschheid en blijheid in
de zielen. Er roerde iets en de monkelende
mond van den Meester loste maar gestadig
het ordewoord voortWerken I Herworden
Zoo heeft Meester Verriest geheel zijn volk
aangezet, niet tot een soort cultureel sport
of dilettantisme, nog veel min tot hijsterisch
bedrijf zooals 't de razende tegenstrevers
ons verwijten maar tot stoere werkdadig-
heid en hardnekkigen strijd met de eindzege
voor 't oog, want hij, hij zag en voorzag
alles hij zag het verval van hoog tot leeg
de lompe onwetendheid van het werkmans
kind en zijn lichamelijke misvorming door te
vroegtijdigen en te zwaren arbeid de diepe
ellende van de werkersgezinnen, die hun
talrijk kroost als door een gedurig mirakel
Gods moesten groot brengen. Hij zag ook de
verbastering der hooge standen en hun
machtmisbruik. Hij zag alles en deed het
opmerken en hield geen woord in den mond,
noch voor groot, noch voor klein. Zijn leu
ze wasMijn volk moet een schoon volk
worden, én, zijn betrachting was even van
zijn volk een welstellend volk te maken, een
volk dat niet meer uitgebuit zou zijn, maar
baas in eigen huis, vrij en onbelemmerd, los
van vreemde indringers en verbasterden,
gaande zijn heerlijken slos door het leven...
De overwegende verdienste van pastoor
Verriest is en zal blijven, dat hij met den
geest van zijn tijd rad afbrak, én, beleefde,
maar stoute durver, opgerezen is als een
man van kijkt naar mij 1
En werkelijk, het volk van Vlaanderen
heeft naar hem opgekeken, de eene spottend,
de andere dreigend, doch, God dank het
grootste deel bewonderend en beïnvloed.
Zoo stond hij er als een man van kijkt
naar mij zijn leven dóór, figure van zegen
en van tegenspraak. Zoo stond hij er als een
toonbeeld, den flikkerenden blik op zijn ge
liefde volk, én, op zijn monkelende, bloeien
de lippen, de aanmaning Schoon worden
Nu is pastoor Verriest bij den Heer, doch
zijn aandenken blijft bij ons in zegening en
verwekt in ons diepgevoelde dankbaarheid.
Wat hij deed is grootsch, en, wat velen nu
na hem doen, is slechts de voortzetting van
zijn werk.
Het is in dien geest van dankbaarheid,
dat een Comiteit gevormd werd, dat zijn
werking over gansch het Vlaamsche land,
ja, over geheel Nederland, Fransch Vlaan
deren, Transvaal en de Hollandsche bezit
tingen zal uitstrekken ten einde den Meester
te verheerlijken, door een prachtig grafmo
nument ter zijner gedachtenis in Ingoyghem
op te richten, én, zoo mogelijk, een stand
beeld te Roeselare.
In dit dankbaar betoon mag niemand ten
achteren blijven, de begoeden vooral niet,
doch ook de werkersstand moet van deze
gedachte doordrongen zijn, dat hij z jn wel
stand, zijn ontwikkeling en zijn altijd toene-
menden opgang, grootendeels aan de wer
king van Meester Verriest en de voortzetting
van dit streven zal te danken hebben.
Welaan dan, volk van Vlaanderen, vergeet
dezen niet, die voor U leden en streden, en,
met het vizioen van Uw schoone opstanding,
gelukkig stierven. E. Vermeulen.
P. S. voor alle inlichtingen wende men
zich tot den schrijver van het Comiteitheer
Karei Versteele, Doktor in de rechten te
Roeselare, Ooststr. N" 164. Voor geldbedra
gen, tot Mr Achiel Denys, schatbewaarder
van het Comiteit. Ooststr. Roeselare.
Opvolger van S VANDEN BERGHE,
Bertenplaats, 8, (Kleine Markt).
P O P E R I NI C. II E.
Vlaanderens Bedevaart naar O. L. V. van
Lourdes te Oostacker heeft plaats op Don
derdag 17 Mei, zijnde den Donderdag vóór
Sinxen.
Het is het gouden jubeljaar van Oostacker;
't is immers vijftig jaar dat O. L. V. van
Lourdes daar vereerd wordt en Hare gena
den uitdeelt.
Poperinghe en omliggende, de H. Moe
dermaagd getrouw, belooft dit jaar weer
honderden en honderden bedevaarders.
De uren van specialen trein en van specia-
len tram (uit Rousbrugge) zullen in een
naaste nummer aangekondigd worden.
De reiskaartjes Poperinghe-Gent-Zuid en
terug, moeten bij het bestuur der bedevaait
gevraagd worden ten laatste op Donderdag
10 Mei. De prijs dezer kaarten bedraagt
12 frank, bij de inschrijving te betalen.
De inschrijvingen worden van nu af reeds
genomen bij
E. H. Sobry, onderp. op St-Jan,Poperinghe.
M. Frans Vandeplas, apotheker, KI. Markt.
M. Emiel Verhaeghe, Casselstraat.
M. Jerome Suffis, Bruggestraat.
M. Maurits Beauprez, Yperstraat.
Kapitaal 6.000.000
FILIAAL van de VOLKSBANK van LEUVEN.
Betrokken bij de Aleemeene Bankvereeniging te Antwerpen.
Hoofdkantoor Kortrijk.
Bijkantooren Brugge, Cuerne, Dixmude, laeghem. Meenen,
Poperinghe, Roeselare, Thielt, Wevelgliem.
Hulpkant.: Aerseele, Avelghem, Desselghem,Ghistel,Ichteghem, Langemarck,
Moorslede, Oost-Roosebeke, Ruysselede, Staden, Wynghene.
ALLE BANK- BEURSVERRICHTINGEN.
Termijnrekeningen van 3.75 tot 5.00 Zichtrekeningen beschikbaar 3.50
S I» A ItkAS 4 Vrij van alle commissieloon.
Vlamingstraat, 15, POPERINGHE. Telefoon 36.
Mengelwerk van «De Poperinghenaar» 8
ROMAN
door C. VERVARCKE.
Maar als de meesterknecht aan het einde
zijner rede gekomen was, en er zijne
besluiten wilde uit trekken, sprong zijn aan
hoorder recht en greep hem de hand, terwijl
hij uitriep
Ik wensch u geluk met uwe uitvinding,
mijn brave, en ik zou mij grootelijks bedrie
gen of zij zal groote gevolgen hebben. Maar
wij moeten uitnemend voorzichtig zijn,
niemand mag iets weten. Het is toch won
derlijk dat daar nog niemand aan gedacht
heeft, maar het is alzoo met alle uitvindin
gen. Wees gerust, ik zal heden nog in den
bestuurraad over de zaak spreken, en ik
hoop vast op eenen goeden uitslag.
Juan was gansch ontroerd, hij had niet
durven hopen, zijnen overste zoo gemakke
lijk te kunnen overhalen. Hij bedankte hem
stamelend en verliet het kabinet, nadat de
bestuurder hem nog eens voorzichtigheid
en geheimhouding aangeraden had.
's Anderdaags moest Juan het verslag over
zijn stelsel herhalen in de tegenwoordigheid
van eenige bijzondere werktuigkundigen en
ingenieurs.
Deze waren bijna eensgezind om te herken
nen, dat de vooruitgestelde manier om de
spoorstaven vast te leggen, beter was dan
deze die tot dan gevolgd was en dat zij bo
vendien eene groote spaarzaamheid ging
teweegbrengen.
Eene kleine proef werd zoo gauw mogelijk
in 't geheim gedaan en zij leverde den besten
uitslag op.
Wij zullen niet verder uitweiden over de
verandering, die door het stelsel van Juan
veroorzaakt werden, en alleenlijk zeggen
dat hij welhaast onderbestuurder werd der
werkhuizen van eene der grootste maatschap
pijen van New-York. Daarbij bekwam hij
een deel in de winsten, welke het toepassen
zijner uitvinding moesten afwerpen.
Zoo bevond Juan zich na eenige jaren aan
het hoofd van een groot kapitaal.
Zooals men wel kan denken was hij sedert
zijn verblijf in de Nieuwe Wereld zeer ver
anderd. Op dertigjarigen leeftijd was hij een
deftig heer geworden, die, niettegenstaande
zijne vriendelijke gelaatstrekken en welwil
lende manieren, eerbied en ontzag inboezem
de aan al wie eenig gemeens met hem had.
Hij bewoonde een schoon, gerieflijk huis
niet verre van de fabriek waar hij werkzaam
was.
Tien jaren waren alzoo in dien onophou
dende strijd verloopen, en Juanmocht zeggen
dat hij door zijne sterkmoedig-en werkzaam
heid bepaald gezegevierd had.
Zijn voornaam doel rijk worden had
hem al dien tijd voor dg oogen gezweefd, en
geene andere gedachten schenen noch brein,
noch hert eenige afleiding te geven.
Evenwel was het niet heel en al zoo
neen, zijne wraak had hij uit het oog niet
verloren. Nu en dan had hij andere Vlamin
gen uit zijne streek ontmoet, die, zonder hem
te herkennen, hem alle soorten van nieuws
tijdingen van Hoogendijk en deszelfs bewo
ners gebracht hadden.
Wat hij vernam zien wij verder.
Zeer dikwijls sidderde hij van verlangen
om zich met zijne vijanden te meten maar
j|
E. H. van Merris met de Hoofdmannen der Katechisten.
We ontvingen deze week een schrijven van Eerw. Paul van Merris, Zendeling in
Kongo, met 2 photo's die wij hier aan onze lezers mededeelen, overtuigd dat de inhoud
van den brief zoowel als de photo's aan onze lezers aangenaam zal zijn.
Eerw. Heer Paul van Merris, Zendeling uit het Missiehuis van Scheut, is de zoon van
onzen onvergetelijken afgestorven Heer Burgemeester Felix van Merris. Hij vertrok over
tien jaren naar Kongoland waar hij nog steeds zwoegtjaan het heil der zielen. Moge de
Heer hem in zijn edel werk zegenen en bijstaan.
Hier volgt de brief
Alle drij weken krijgen wij
de Courrier, het is dus niet
gelijk in Europa 3 tot 4 keeren
daags. Als ik dus van huis
mijne gazetten krijg, dan wordt
«De Poperinghenaar» het eerst
doorloopen van 't eerste woord
tot 't laatste, van 't Hoofdarti
kel tot de laatste reclame, en
dan leef ik weer
Nieuws van vrienden en
stadsgenooten versterkt mij.
Denkt niet, omdat een Zende
ling zijn leven offert voor de
arme zwarte, dat hij daarom
niet meer denkt aan familie,
geboortestad en vaderland.
Nu iets over mij.
Na een tijd in Hemptinne
St-Benediktus en in St-Trudo
gezeten te hebben (twee der
oudste Missieposten) stuurden
mijne oversten mij met E. P.
Boghemans en Broeder Aman-
dus in 't midden van 't gras,
tusschen Lusambo en Lulua-
burg, ensticht er maar
eefle Missie 't Was geen
klein werk.
Pater Boghemans en de
Broeder begonnen maar met
wat volk onze huizen en kerkje
te bouwen, voorloopig in aarde
en strooi. Ik, vond niets beter
van maar terstond de streek te
doorkruisen.Oordeel over hare
uitgestrektheid. In 't Noorden een 35 kim. ver
in 't Zuiden een 25 kim. ver in 't Westen een
60 kim. ver in 't Oosten meer dan 200 kim. ver.
In vele dorpen was het werk nog niet begon
nen en in bijna alle dorpen waren er nog geen
christenen. In verschillende dorpen bij de
Babindi's vluchtten ze bij mijne aankomst. En
zeggen dat ik daar nu kristene huisgezinnen heb
Het opbouwen der Missie, die nog ver van af is,
vraagt onzeglijk veel werk. Kwestie ook van alle
ambachten te kennen.
Nu, de Goede God zegent ons werk en onder
steunt ons zienlijk. Ziehier den status van Juli 22
onzer Missie. In den doopboek zijn wij gekomen
De Poperinghenaar,, in Kongoland.
aan 't nummer 4673 Kristene families 264
Katekumeenen 2980 Opgeschrevene of toeko"
mende Katekumeenen 4230 Katechisten 130 1
Hoofdmannen der Katechisten 8.
Ik stuur u ook mijn portret met die Hoofdman
nen die mij heel veel dienst bewijzen in het
bestieren mijner streek die ik in 8 deelen heb
verdeeld, leder moet waken in zijne gegeven
streek over Katechisten, Kristenen, enz. Het zijn
gezetene, getrouwde en ernstige mannen.
Het werk der Zaligmaking der zielen is een
groot werk, bidt voor mij opdat ik nog lang en
met veel moed zou mogen werken in den
wijngaard des Heeren.
In een der bladen werd gewag gemaakt
van zes fouten tegen de opvoeding, die zeker
wel waard zijn nog eens te herhalen en te
overdenken.
De eerste fout is het slechte voorbeeld der
ouders en huisgenooten ruzie, dronken
schap, oneerlijkheid, hebzucht, godsdiensti
ge onverschilligheid.
De tweede fout zijn de slechte gesprekken
die in tegenwoordigheid der kinderen worden
gevoerd, niet alleen onbetamelijke woorden,
maar liefdelooze, wraakzuchtige, hoogmoe
dige en hebzuchtige gesprekken.
De derde fout is de oneenigheid der ou
ders en huisgenooten in de behandeling der
kinderen, wanneer de een vermaant, en de
andere toegeeft, de een bestraft en de ande
re beklaagt. Ook wanneer de ouders steeds
partij van het kind kiezen tegen den onder
wijzer.
De vierde fout is het verwennen der kin
deren in de eerste levensjaren.
De vijfde is wanneer men de kinderen be
handeld naar eigen luim en gril, niet naar
verstandige regel en grondbeginsel.
De zesde fout is het onophoudelijk drei
gen, schelden, afkeuren en vloeken op de
kinderen.
In de laatste zitting der Scheidsrechter
lijke Kommissies werd de schade op len Au-
gusti 1914, als volgt vastgesteld voor de
hiernavermelde geteisterden
DRANOUTER.
Parmentier Leon 5.050,
Deberdt Nestor 4.046,
WESTOUTRE.
6.692,80
23.160,
3.490,
13.575,
1.240,
het was onmogelijkEn, als een ware
Corsikaan, die als de wraakgierigste aller
menschen bekend staat, kon hij zich bedwin
genwachten.
Is het te verwonderen dat er in zulk hert
geene plaats gevonden werd voor liefde
De schoonste jaren van Juan's leven wa
ren alzoo verloopen, en hij had om zoo te
zeggen aan niets anders gedacht dan aan het
doel, dat hij zich vooreerst had voorgesteld.
Als hij nu, na tien jaren verblijf in de
Nieuwe Wereld, aan zijn verleden terug
dacht, scheen het hem dat dit laatste tijd
perk zijns levens, als een droom geweest
was.
De tien jaren schenen geenen duur van
zes maanden gehad te hebbenEn noch
tans, welke groote zaken had hij niet reeds
uitgewerkt 1
Indien hij het oogmerk zijns levens nog
niet ten volle bereikt had, stond hij toch op
de rechte baan, die er hem moest brengen.
IX
Hoe de liefde binnendringt in een hert, waar
geene plaats voor haar schijnt te zijn.
Een familiefeestje had plaats in het huis
van den bestuurder, ter gelegenheid van
eenen of anderen verjaardag. Een klein getal
vrienden waren uitgenoodigdgeweest, waar
onder ook Juan. Iedereen had zich wel ver
maakt in de prachtige zalen van de gastvrije
woning.
Laat in den avond kwam Juan naar huis,
in gezelschap van zijnen besten vriend,
Gaston Drake, eenen ondernemer van zijne
jaren, maar die sedert langen tijd gehuwd
was.
Delanghe Henri
Debrabandere Henri
LOCRE.
Parmentier Leon
Turck Evrard
KEMMEL.
Turck Evrard
LANGEMARCK.
Verhoest-Santy Cyrille
Descamps-Decaester Henri
Pattyn Sylvere
Dejonckheere Edouard
De Brauwer Joanus
Verstraete-Dewilde
Deraedt Désiré
Dekeyn Louis
Menu-Vanuxem
W' Blondeel
Lecointre René
2.259,
12.384,
36.400,
20.279,
5.030,
1.785,
16.990,
1.420,
3.116,
1.545,
773,
MEESSEN.
Lecrecq Amelie 10.763,93
Adam Charles 7.427,60
Dieryck Adolphe 27.747,76
Berghe Anna 1.500,
Vandevoorde Jules 1.060.50
Vandenberghe Cyrille 3.212,60
Yerfaillie Br. en Z. 1.778,
Am. Decroix-Struye 7.043,93
Deleplancque Gaston l.h32,54
POPERINGHE.
Pattou Em. 1.685,
Brabandts Marie 320,
Derexs Achille 1.527,
Duwel Emile 92.93
Dequidt Jerome 2.850,
Deroo René 131,
Osteux Florent 2.850,
Kesteman Omer 5.932.
Verhaeghe Jerome 4.712,
Schackman Pharaïlde 1.353,14
W" Dochy-Dhuysser 8.294,
Baratto Ch. 3.013,
RENINGHELST.
Verhaeghe Auguste 7.268,
Vandemaliere Louis 16.661,50
Willaert Auguste 421,
Jacob Cyrille 15.994,
Merlevede Hector 162,50
Vandoolaeghe Henri 1.717,
WAESTEN.
Tahon Augustin 1.137,
Delporte-Duhem Jules 937,
Codron Jules 1.036,
Salingre Br. en Z. 18.162,
Scherlynck-Leleu 2.442,
Delporte Marie 415,
Cavelart Arthur 960,
Doosche Elisabeth 1.284.
Salemenin W' Leonard 912,
W' Lefebvre Louis 5.165,
PLOEGSTEERT.
Schoonaert Louis 751,
Marechal Jules 1.434,
Plamon Hilaire 1.614,
Deseur Camille 1.693,
Stragier Henri 852,
Wilt gij wel gelooven, Juan, sprak
plotseling zijn gezel, dat ik mij volstrekt
aan u niet versta
Mag ik weten waarom mijn beste
vriend, vroeg Juan met eenige nieuwsgierig
heid.
Iedereen, behalve gij, heeft bemerkt
dat Laura de dochter van den bestuurder,
al doet wat een zedig meisje mag doen, om
uwe aandacht op haar te trekken. Gij alleen
schijnt daar niets van te weten gij schijnt on
gevoelig aan de bekoorlijkheden van zulke
schoone engelachtige juffer....
Wat zijt gij welsprekend en romanesk
dezen avond, mijn lieve Gaston onderbrak
hem Juan met lichten spot.
Romanesk of niet, ik spreek toch
waarheid en het doet mij pijn zulks te moe
ten zien. Weihoe, de schoonste en braafste
dochter van de stad, voor wie een half milli-
oen bruidschat gereed ligt, komtu tegemoet,
en gij gewaardigt u niet aan hare beschei-
dene aanmoedigingen te beantwoorden, 't Is
waarlijk ongehoord Ik ken ten minste
twintig van de beste jongelingen der stad,
die hare hand aan haren vader gevraagd
hebben. Deze laat haar volstrekt vrij en zi
wijst iedereen af.
En ik zou het voor deeen-en-twintigste
maal moeten beproeven, om ook eene blau
we scheen te loopen. Is dat misschien uw
gedacht, Gaston
Maar, eenvoudige, groote jongen, nie
mand zegt dat.
Wat wilt gij dan zeggen
Ziehier, Juan, ik zal u ronduit mijn ge
dacht uiteen zetten. Ik aanzie het als eene
groote dwaasheid, zich zoo maar eens ep
zijn best te kleeden, en aan den eenen of an
deren ouder, de hand van zijne dochter te
In de ruime lokalen van het Gentsche
Feestpaleis heeft van 14 tot 22 April eene
internationale tuinbouwtentoonstelling
plaats.
Deze groote tuinbouwprijskampen, in
gansch de wereld gekend onder den naam
van vijfjaarlijksche Floraliën lokken
ieder maal naar de Arteveldestad al wat de
tuinbouwkunst aan liefhebbers en vakman
nen telt.
Iedereen zal zich nog herinneren dat de
bloemententoonstelling te Gent in 1913 de
grootste aantrekking der Wereldtentoonstel
ling aldaar geweest is.
In 1918 was het oorlog en geene tentoon
stelling werd gehouden.
Maar dit jaar is de tentoonstelling van
bloemen nog schooner dan deze van 1913.
Nooit was het aantal tentodnstellers, zoowel
van Belgische als Fransche, Engelsche en
Hollandsche zijde, zoo groot.
De Belgische tuinbouw werd deerlijk ge
kwetst in den grooten wereldoorlog. Doch
dank aan eene reusachtige krachtinspanning
verheft zij weer fier en roemrijker dan ooit
staat zij thans op uit de vernieling en de
verwoesting.
Op Zaterdag 14 April heeft de Konink
lijke Familie plechtig de tentoonstelling
geopend. Alles geschiedde in het Fransch
De tentoonstelling zelf is een onbeschrijf
lijke pracht van kleuren- en bloemenweelde.
Geheel het Feestpaleis is thans een toover-
paleis waar de onuitputtelijke kleurenhar-
monie der bloemen een overweldigend
schoonen aanblik geven. Ieder bloemenperk
zou het verdienen afzonderlijk bezichtigd,
ontleed en bestudeerd te worden. Dan zou
de groote waarde onzer Vlaamsche bloe-
menkweekers naar voren komen.
Samen met de bloemententoonstelling te
Gent heeft eene tentoonstelling plaats van
werken uitgevoerd door de Invalieden.
Daar ziet men Invalieden en Verminkten
van alle verbondene landen aan het werk.
De talrijke bezoekers der bloemententoon
stelling betuigen door een bezoek aan de
Invalieden hunne liefde en hunne genegen
heid voor de slachtoffers van den grooten
oorlog.
Tijdens het onderzoek over de begrooting
van Kunsten en Wetenschappen in de Kamer
beantwoordt Minister Nolf de verschillige
Sprekers die geklaagd hebben over den
slechten toestand der schoolgebouwen op
zekere gemeenten.
De geldelijke toestand der gemeenten is
oorzaak van sommige vertragingen. Dik
wijls nochtans geven de gemeenten blijk van
lamlendigheid. De opslag der materialen
heeft ook den heropbouw vertraagd.
De Minister vindt het wenschelijk dat
sommige typen van schoolgebouwen zouden
tot stand komen die zouden opgebouwd wor
den met de materialen benuttigd voor de
goedkoope woningen. Alle nuttelooze pracht
moet vermeden worden.
De Staat is niet verplicht tusschen te ko
men ten voordeele der gemeenten voor de
schoolgebouwen. Niettemin heeft de Staat
niet opgehouden toelagen te verleenen.
In 1922 werd op de begrooting een krediet
van 7 millioen uitgetrokken tot het verlee
nen van toelagen aan de gemeenten bij het
oprichten van schoolgebouwen.
In 1922 werden 1166 werken goedgekeurd.
Daarna waren er 182 in de verwoeste gewes
ten en 984 in de andere streken.
De kosten voorzien voor het heropbouwen
van scholen in de verwoeste gewesten zijn
zeer hoog. Voor het dienstjaar 1921 bedra
gen zij 920 duizend frank en voor 1922 de
som van 6 millioen frank.
Men zal het mogelijke doen om de scho
len die nog niet hersteld zijn zoo spoedig
mogelijk op te bouwen.
M. Theunis heeft deze week aan de Ka
merleden meegedeeld dat de Fransche frank
stijgt terwijl de Belgische frank daalt, omdat
Frankrijkopde geldmarkten over uitgebreide
reserven beschikt en de Engelsche en Ame-
rikaansche financiers bij voorkeur Fransche
franken aankoopen.
De Neptune geeft een andere reden op
waarvan M Theunis geen gewag gemaakt
heeft, en welke misschien wel de hoofdreden
is.
Die reden is de Fransch-Belgische han
delsbalans. In 1920 stonden de Fransche
grenzen wijd open voor de Belgische uitvoer,
welke dan ook den invoer met 209 millioen
overtrof. Sindsdien hebben onze Zuiderbu
ren hunne invoerrechten verscherpt. In 1921
sloot de Fransch-Belgische handelsbalans
met een deficit voor België, namelijk met
146 millioen. Dit deficit steeg in 1922 tot
377 millioen, dus eene verhooging van twee
maal en half in een jaar tijds
En het blad besluit
Wij zijn francophiel, maar wij hebben
er genoeg van met schoone redevoering en
Franco-Belgische manifestaties betaald te
worden.
Het aantal formulieren die het strijder
fonds zijn binnengekomen en waarbij uitbe
taling werd aangevraagd bedraagt 338600.
Er zijn 321749 boekjes opgemaakt voor
een bedrag van 704.502.891 frank.
Verschillige gedemobiliseerden hebben
geene aanvraag ingediend. Als men weet dat
ongeveer 375 duizend man aan den veldtocht
1914-1918 deelgenomen hebben kan men zien
dat 36 duizend oud-strijders geen spaar
boekje aangevraagd hebben.
Men verhoopt dat rond het midden van
Hit jaar alles zal vereffend zijn.
De Roerbezetting is sinds 3 maanden aan
den gang.
Belgie en Frankrijk hebben zich in dezen
tijd te zamen 230 duizend ton kolen en cokes
weten te verschaffen, terwijl zij in denzelfden
tijd bij gewone schadevergoedings-leverin-
gen er 4 millioen ton zonden ontvangen
hebben.
Van Duitsche zijde staat hiertegenover
in de eerste plaats een verlies van 49
gaan vragen als men niet voorop van de
toestemming dezer laatste verzekerd is.
Dat is ook mijn gedacht.
Welnu, Juan, gij kunt wel denken, dat
ik u niet zou willen aanraden zulke belache
lijke rol te spelen. Zulks ware wel dwaas
van mijnentwege. Gij hebt volstrekt niets
anders te doen, dan wat meer op de schoone
Laura te letten, en hare vriendschapbetui
gingen niet, met eene zoo versmadende
koelheid, als onbemerkt te laten afbotsen
tegen uwe onverschillige houding.
Ik moet er dan wel koud uitzien in
tegenwoordigheid der dames
Voorzeker, mijn goede vriend, ziet gij
er koud en onverschillig uit. Dezen avond
heb ik nog eenige juffers over u hooren
spreken, en onder andere was er eene die
zegde het kan niet anders zijn of mijnheer
Juan moet ergens elders smoorlijk verliefd
zijn, of hij zou in onze bijeenkomsten, toch
wat meer hoffelijkheid aan den dag leg
gen. De omstaanders deelden ten volle in
haar gevoelen en het is mijn gedacht ook,
anders kan ik uw gedrag niet uitleggen.
Gij hebt het nochtans allen mis 1 sprak
Juan levendig, na eenig nadenken.
Welnu, dan moet ik herkennen dat gij
eene wonderlijke uitneming daarstelt, onder
de jonge lieden van onzen tijd. Hebt gi;
waarlijk nog niets bemerkt van hetgeen ik u
daar zoo even zegde
Volstrekt niets.
Zij waren voor Juan's deur gekomen en
bleven staan.
Gaston schudde nadenkend het hoofd, en
scheen in 't geheef niet haastig om afscheid
te nemen.
Juan scheen plotseling door eene geweldi
ge aandoening bewogen. Hij greep de hand
menschensleven. Hoeveel uitwijkingen, hoe
veel gevangenisstraf, hoeveel milliarden
papieren marken als boeten hierbij komen,
is ten gevolge van onbetrouwbaren berich-
ten-dienst niet na te gaan. Men schat echter
dat de lijdelijk verzet aan Duitschland 800
millioen goudmark zou gekost hebben.
Naar het schijnt zou het boren van een
tunnel onder de Schelde eerstdaags beslist
worden. Met dit doel hebben eenige Ameri
kanen eene maatschappij gesticht, die er
een grootsch werk zou van maken.
De onderaardsche gang zou zeer breed
aangelegd worden, zoodat er een dubbel
spoor aan de trams,een weg aan de rijtuigen
en twee aan de voetgangers zou voorbe
houden worden.
Koning Filip II, koning van Spanje, zou
de uitvinder zijn van den achturendag
ln 1538 vaardigde hij een decreet uit
waarbij hij zegde Wij wenschen en beve
len dat de kleine arbeiders acht uren per
dag werken in twee perioden van vier uur.
Indien het dringende aangelegenheden be
treft, zal de dienst door vier arbeiders wor
den verricht die elk zes uurachtereenvolgens
werken, de een na den ander. Elke arbeider
moet, na zijn zes uur te hebben gewerkt, zijn
gereedschap aan zijn plaatsvervanger over
dragen om aldus achtien uur rust per dag
te genieten. Wij wenschen en bevelen dat de
arbeiders de feestdagen betaald zullen wor
den als hadden zij gewerkt.
De zomertijd wordt in Belgie
ingevoerd in den nacht van
Zaterdag 21 op Zondag 22 April
en wordt het wettelijk uur dus
60 minuten vooruitgezet.
De wet van 11 October 1919 waarbij
merkelijke vermindering toegestaan wordt
op den aankoop van een huis of van een per
ceel grond of ook op de leening bestemd om
dezen aankoop te betalen geeft de uitslagen
niet die men ervan verwacht heeft.
Dit komt hierdoor dat deze wet enkel
als min- vermogende personen aanziet al de
arbeiders en de werklieden alsook de klerken
en bedienden, voor zooverre hunne jaarwed
de de som niet overtreft van 4800 tot 5600
frank naar gelang de categorie, waarin hun
verblijfplaats staat ingerekend.
Zoodanig kan geen enkel bediende, amb-
tenaar of onderwijzer van deze wet genie
ten.
Het is noodig hooger bedoelde cijfers te
verhoogen in verhouding met de huidige,
immer-klimmende prijzen der levensbe
hoeften.
De wet van 14 Augustus waarbij eene
premie van 2000 tot 3600 frank toegekend
wordt om het bouwen van goedkoope wo
ningen door minder bemiddelde lieden ite
bevorderen geeft ook weinig uitslagen. Dit
komt omdat de bouwvoorwaarden veel te
streng zijn en de eischen van gezinsinkom
sten en huurwaarden te laag.
De afgeveerdigden der Christene Werklie
den zullen pogen deze wetten te doen wijzi
gen om ze meer vruchten te doen dragen.
Banque pour favoriser les transactions Internationales
Bank tot bevordering van Internationale handelszaken.
Naaml. Venn.
Maatsch. Zetel GENT.
Algemeene Bestuurder voor West-V laanderen FORREST L.
AGENTSCHAPPEN
POPERINGHE, Groote Markt, 28, tel. 89 90.
VEl'RIKE, Ooststraat, 64, tel. 76.
IHXMl'DE, Kiekenstraat, tel. 44.
MOESKROEN, Toerkoenjestraat, 109, tel. 179.
Wytschaete en omliggende, Agent Heer FOURNIER, Burgemeester.
Beveren Heer TAHON, Gemeentesekretaris.
Noordschoote Heer M. BAILLEUL,
Ledeghem Heer G. DELANNOO,
Westoutre Heer A. DECLERCQ.
Rousbrugge Heer A. CLAEYSOONE, Gem.-ontv.
BIJKANTOREN
Nieuwpoort, Loo, Proven, Rousbrugge, Watou,, Leysele, Couckelaere,
Ichteghem, Stavele, Alveringhem, Lichtervelde, Cortemark, Merckem.
zijns vriends en sprak met eene van ontroe
ring trillende stem
Goede vriend, ik versta dat mijne han
delwijze u eenigzins vreemd voorkomt
daarom wil ik een woord uitleg geven. Over
tien jaien ben ik in de Nieuwe Wereld aan
gekomen. Ik was arm en verlaten, en boven
dien vervolgde men mijalseenen moordenaar.
Men beschuldigde mij van eene misdaad,
waaraan ik niet meer plicht had dan gij.
Eindelijk moet ik er nog bijvoegen dat de
vrouw, welke ik met al het vuur mijner
twintigjarige drift beminde, en die aan mijne
liefde scheen te beantwoorden, mij valsche-
lijk heeft bedrogen en zich aangesloten heeft,
bij de lafaards die mij al dat kwaad berok
kend hebben. Zult gij verwonderd zijn te
vernemen, dat ik mij zou willen wreken
Gaston gaf een teeken van goedkeuring
en Juan ging immer levendiger voort:
Welnu, sedert dien tijd vervult slechts
eene drift mijne ziel, ik leef maar voor de
vervulling van een enkel doel Ik wil mij op
mijne vijanden wreken, doch daartoe moest
ik eerst tot rijkdom en aanzien komen.
Ziedaar dus, waarmede ik mij hier in Ameri
ka beziggehouden heb ziedaar het doelein
de van al mijn streven Denkt gij, mijn
vriend, dat er veel plaats in mijn hert over
is voor andere bekommeringen
Zijt gij nog niet rijk genoeg om uwe
wraak uit te oefenen vroeg Gaston ontwij
kend.
O neen 1 verre van daar.
En gij schikt alzoo uw leven voort te
slijten Gij wilt de schoonste jaren uwer
levensbaan zoo doorbrengen, in zulke ge
voelens van bitterheid en wraakneming, die
uw hert voor alle andere edele aandoenin
gen gesloten houden
Juan scheen aangedaan door de woorden
zijns vriends.
Hem docht dat er een licht voor zijnen
benevelden geest opging. Het was eene aan
doening, die veel overeenkomst moest heb
ben met degene, welke een schipbreukeling
ondervindt, als hij, na dagen lang hopeloos
op den onmeetbaren oceaan rondgezwalpt
te hebben, eindelijk, aan den verren ge
zichteinder, het zoo geliefde land meent
te ontdekken.
Hij sprak evenwel met schijnbare onwrik-
kaarheid
Mijn wraak is mijn leven, en ik mag
noch kan haar uit het oog verliezen. Ik heb
zulks gezworen op het graf mijner moeder
Uwer moeder Spreek in zulk geval
toch niet van uwe moeder, mijn goede vriend
Juan. Zij is immers nu van alle aardsche be
kommeringen ontdaan en zij zou uwe wraak
gierige voornemens voorzeker afkeuren, in
dien het haar gegeven ware, u nog met raad
en daad bij te staanIndien gij niet te
zeer vermoeid zijt of niet te veel slaaplust
gevoelt, zou ik voorstellen nog wat bij u bin
nen te gaan, om nog verder over de zaak te
spreken.
In 't geheel niet, en het zal mij het
grootste vermaak verschaffen, indien wij
nog wat kunnen te samen blijven.
Dit zeggende had Juan de deur geopend
en zijn vriend ingelaten. Hij ontstak eene
kostbare lamp aan een licht dat altijd in den
gang brandde.
Na eenige oogenblikken hadden zij plaats
genomen op een sofa, in eene prachtig ge
meubelde spreekkamer.
('t Vervolgt.)
rf
