HET NOTARIEËL EN NIJVERHEIDS ANNONCEN BLAD
Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
Uiiüs en lui de bildeulag.
BUREEliflEUBEliS
uan de Provincie.
Apotheek Frans Van de Plas
Mes en Faray-Ls-iMiai.
Zondag 27- Mei 1023.
15 Centiemen,
20 Jaar. Nr 21
Rechten en Plichten
Wraak en Liefde
ontwerp tot eiectriücaiie
TRANSINT
Abossiemenlprijs:
Sansea=Vanaesle,
VERRC0PI8CE1,
V0N8ISSEK,
ROUWBERICHTER,
Van groote denkers.
Oorlogsschade
öe spoorwegstaking.
P olitiek O verzieh t.
Voor de kantwerksters.
Naar dü verwoeste Gewesten.
Öe watervoorzieningen in Vlaanderen.
Congressen.
Voor de Heiligverklaring van Pius X.
Woorden zijn geene daden
De Syndicale leiders.
Pooische Sermoenen.
Naar den dieperik
De vaart Yper- den Yzer.
In ?t Buitenland,
STAD POPERINGHE.
Katholieke Turngiide VLUG VROOM
OP ZONDAG 27 MEI 1923.
Leest en verspreidt de Poperinghesaar
Alle Bankverrichtingen aan de beste voorwaarden
Geldbelegging op zicht, op kort en lang termijn
Vreemde munten aan de voordeeligste koersen.
per Jaar
In Stad fr. 6.50
In Belgie 8.00
Buitenland 13.00
U itgever
Drukkerij,
Papierhandel,
15, Gasthuisstraat,
POPERINGHE
Telefoon nr 9.
Postcheokrekecing
nr 15570.
PK8JS
BERICHTE»,
Eene inlassching
o.6o ct-i per regel.
2 inl o.5o ct"
3 inl. 0.45 ctn
1 5o fr. per regel.
5 fr. voor 10 reg.
Herhaalde Annoncen
prijzen op a&nvraag
Alle annoncen zijn
vooraf te betalen
en moeten voor den
vuijdao inoezonden
worden. Kleine
berichten teqen
den Vrijdaq noen.
pnpM IWRIIPM AAP
Uè CilUlluMm^Eraa*i
Gij menschen gij kunt over niets spreken zon
der aanstonds te beslissen dat zot is, dat het ver
standig is, dat het goed of slecht is. En waarom
Hebt gij ooit den reden van eene daad in al hare
hoeken en kantjes nagezocht Kunt gij met zeker
heid de oorzaken nagaan die eene daad voort
brengen of onvermijdelijk maken Indien gij dat
wist'dan zoudt gij zoo rap niet oordeelen.
Goethe.
Om goed te oordeelen moet men den naasten
in zijne plaats en zich zeiven in plaats van den
naasten stellen. Franciscus van sales.
Het grootste bewijs van kleingeestigheid is van
alles gemakkelijk te gelooven.
Mallebranche.
In onze samenleving komen de rechten en
de plichten van werkgever en arbeider veel
voudig te berde. Er wordt daar oneindig veel
over geredetwist, omdat elkeen er zijne bij
zondere meening op nahoudt. Een Fransche
Kerkvoogd, Mgr. Duparc, Bisschop van
Quimper, heeft aan de geloovigen van zijn
Bisdom een Herderlijken Brief gericht, waar
in hij de rechten en de plichten van werkge
ver en arbeider afbakent. Wij deelen er hier
een uittreksel van mede, dat een echte parel
is van maatschappelijke opleiding.
Om de wederzijdsche rechten en plichten
te doen uitkomen, handelt de eerbiedwaar
dige Prelaat over den Heiligen Jozef, den
Voedstervader van den Heiland, en hij zegt:
De Heilige Jozef was noch een arme
mensch gedoemd tot den bedelstaf, noch een
rijkaard die over den overvloed beschikte.
Hij was een werkman die den kost won in
het zweet zijns aanschijns. Die arbeider was
een rechtvaardig man en dergelijk man be
grijpt zoo goed zijne plichten als zijne rechten.
Wat zou die arbeider, in wiens lichaam
eene zoo rechtvaardige ziel woonde, op onze
dagen aan de kapitalisten en aan de werklie
den zeggen
Aan de eersten zou hij toeroepen
Doet arbeiden, maar weest gematigd in
uwe eischen, eerlijk in het uitkeeren van het
loon, edelmoedig in het hulpverleenen. De
behoeften van den werkman zijn zoo belang
vol als deze van den aandeelhouder. Zij die
van hun handenarbeid leven, moeten in de
mogelijkheid gesteld worden hunne toekomst
te verzekeren. Weest Christen en gedenkt
dat gij zielenlast hebt.
Dat het de bedienden toegelaten weze
in volle vrijheid, zoo aan den huizelijken
haard als in 't openbaar, de deugd te beoefe
nen en hunne godsdienstplichten te vervullen
Het zijn menschen zij hebben hunne waar
digheid, dus, veracht hen niet. Behandelt
hen niet streng, zonder reden. Waakt over
hunne gezondheid, over hunne familie. Ver
gemakkelijkt de opvoeding en de vakoplei
ding hunner kinderen. Maakt geen misbruik
van kinderen- en vrouwenarbeid.
Door de omstandigheden zelf gaat de
verantwoordelijkheid van een werkgever
buiten de grenzen van de eigenlijke nijver
heid. Zijn oogslag is dien van een vader.
Zijn optreden moet zoo weldadig als recht
vaardig zijn. Het grondbegin'zal overal het
zelfde zijn, in de fabrieken, in de handels
huizen, op het veld, want het geweten blijft
overal gelijk Weest Christen.
En wat zou de bewuste arbeider zeggen
aan zijne werkbroeders
Eerbiedigt uwe oversten. Onderwerpt u
aan het reglement van het huis. Levert den
overeen gekomen arbeid. Eischt niets meer
dan hetgeen u toekomt. Weest rechtvaardig,
zorgzaam, ieverig, matig. Weest spaarzaam
en denkt aan de toekomst.
Ge moogt u met uwe makkers vereenigen
om uwe belangen te steunen, Maar, zegtmij,
zijn uwe belangen en die van uw baas niet
schier altijd gelijk
Vermijdt de werkstakingze is de onder
gang. Vermijdt het socialism 't is de groot
ste vijand van de christelijke wijsheid
Wie zijne rechten en zijne plichten zóó
verstaat, zal niet buiten schreef loopen. En
als al de belanghebbenden den raad van den
Franschen Kerkvoogd willen involgen, dan
zal er veel veranderen in onze thans zoo be
roerde samenleving.
In de laatste zitting der Scheidsrechter
lijke Kommissies werd de schade op lcn Au-
gusti 1914, als volgt vastgesteld voor de
hier naver melde geteisterden
GHELUWE.
Colpaert Cyrille 315,00
Baeckeland Constance We Maifait 1.895,00
Ackou Bolle Jules 1.940,00
Decat Alois 955,00
Mesure Bostyn Hector 14.325,00
Marrecau Delavie Jules 22.382,50
Vanhulle Foret Joseph 860,45
Leplnoy Bouckaert Arthur 15.657,00
KEMMEL.
Gauqule Petrus 25.695,66
Geerardyn Benoit 31.480,17
Callens Camille 13.302,15
Weduwe D'Hoine Wildermeersch 7.002,90
WESTOUTRE.
We Henri Verhulle-Coolzaet 2.033,32
Knockaert Lemahieu Charles-Louis 1.852,00
Alfons Coene 752,00
DRANOUTER.
Sonneville Emlle 11.135,00
MEESSEN.
Vanlerberghe Camille 3.959,82
REN1NGHELST.
Catteau Charles 3.879,00
WYTSCHAETE.
Catteau Charles 20.293,27
Molhant Vincent 5.760.00
Couvreur Maurice 1.116,00
Mengelwerk van «De Püperinqhenaar» 13
ROMAN
door C. VERV.IROKE.
Ik kan lezen, schrijven en rekenen,
mijnheer. Ik had zulks bijna vergeten,
bijzonderlijk schrijven en rekenen, maar
sedert een jaar heb ik begonnen te leeren als
een schooljongen. Ik wilde mij niet aanbie
den, zoolang gij eenige reden zoudt gehad
hebben om wij af te wijzen.
Als Dammaert zulks hoorde, twijfelde hij
niet meer of het voorstel van Cies was zeer
ernstig gemeend, en deze ging niet zoo
gemakkelijk van zijn stuk te brengen zijn
aangezien hij zich sedert een jaar, zooveel
moeite gegeven had om zijn doel te berei
ken.
Ten andere hij zou zeker niet lang ge
wacht hebben van met bedreigingen voor
den dag te komen.
Nu, de koopman beloofde aan zijnen
onaangenamen bezoeker, dathijer eens met
zijne vrouw ging over spreken, en hem
binnen twee of drie dagen een beslissend
antwoord geven.
Denzelfden avond sprak Dammaert reeds
met Irma over de zaak. Deze was eenigs-
zins verwonderd te ooren dat haar echtge
noot zoo levendig voor Cies partij trok,
maar aangezien het voorstel waarlijk niet
ongegrond was, bracht zij er niets tegen in.
Veertien dagen nadien was de wensch van
Cies voldaan. De Hoogendijkenaren vonden
Provincie West-V laanderen.
Verslag van hei Technisch Komiteit.
De elektrische krachtverdeeling heeft
sedert den oorlog eene dusdanige uitbreiding
gekregen die buiten alle verwachtingen
gestegen is. De naoorlogsche economische
toestanden hebben de voordeelen welke deze
vorm van krachtuitdeeling aanbiedt op den
voorgrond gebracht, zoodat de vroeger
bestaande regionale centralen, alhoewel zij
de middelen van uitbating en voortbrenging
verbeterden en uitbreidden, toch met moeite
het steeds aangroeiende getal abonnenten
kunnen bevredigen.
Niet alleenlijk heeft de elektrische verlich
ting zich meer en meer verspreid, maar ook
ta! van nijveraars hebben zich aan de elek
trische leiding verbonden. Daarbij nog gaat
de huisnijverheid welke op zeer voordeelige
wijze de haar aangeboden elektriciteit kan
benuttigen, een nieuwen opbloei te gemoet.
Het schijnt ons hoogst noodzakelijk dat
de verwoeste gewesten en de andere streken
van West-Vlaanderen, die zoo hard door den
oorlog en door de etapenbezetting beproefd
werden, het spoedigste mogelijk met eene
bron van elektrische energie begiftigd
worden.
Met dit doel heeft het bestuur van West-
Vlaanderen de studie aangevat om de
gemeenten aan hare voogdij toevertrouwd
met elektrische energie te voeden, en de
manier opgezocht op de welke de elektrifi
catie het best en ten spoedigste mogelijk
zou kunnen doorgevoerd worden.
De huidige toestand der elektrische ver
deeling in West-Vlaanderen kan als volgt
samengevat worden
Een merkelijk getal der gemeenten gele
gen ten Zuid-Oosten der Provincie zijn met
elektrische energie voorzien door de centrale
van Sweveghem. Deze streek breidt zich
uit van af de fransche grens en de grens van
Henegouwen, tot Ingelmunster, Iseghein,
Meenen, Wervik. Daarbij zijn Yper, Rous-
selaere en Oostende ook bediend, alsook
een zeker getal gemeenten aan de kust.
Eindelijk vindt men hier en daar nog eenige
gemeenten die een eigen centrale bezitten,
zooals Iseghem, Couckelaere en nog andere.
Anderzijds hebben het ineestendeel der
grootste gemeenten, vergunningen toege
staan aan de gasuitbatingen waarvan de
duur zich uitstrekt tot de jaren 1945-48.
Met dit feit rekening houdende, denken
wij dat de rol der Provincie hierin moet
bestaan namelijk te trachten de vennoot
schappen die de gasvergunningen in handen
hebben, aan te sporen tot de elektrificatie
van het grootst mogelijk getal gemeenten,
alsmede aan te dringen bij deze vennoot
schappen, opdat zij zouden handelen vol
gens een wel doordacht en samenhangend
plan en terzelfder tijd de verwachte uitbrei
ding in de toekomst der elektrische verdee
ling in acht zouden nemen.
Met dit doel zou de Provincie een tech
nisch Komiteit samenstellen, ten einde
tusschen te komen ter, voordeele der nog
niet bediende gemeenten en de voorwaarden
door de gebeurlijke vergunninghouders in
ieder afzonderlijk geval gesteld, nauwkeurig
te onderzoeken.
De bestaande toestanden en de aardrijks
kundige ligging der Provincie in acht
nemende, kunnen wij West-Vlaanderen in
drie afzonderlijke streken verdeelen
1) De eerste streek,gelegen rond Brugge,
kan bediend worden door de bestaande
elektrische centrale van Oostende (Siykens),
ofwel de energie krijgen door aansluiting bij
de leidingen van Oost-Viaanderen, welke
gevoed v. orden door de elektrische centrale
van Langerbrugge.
De spanning aangenomen voor deze
streek is 11.000 volts.
2) De tweede streek zou afhangen van de
centrale der maatschappij van elektriciteit
van het westen van Beigiö te Sweveghem,
en zou zich ringvormig uitstrekken, bij
middel van eene lijn met 30.000 volts span
ning, van Sweveghem tot Wervik, Meenen,
Yper, Roussdaere en Thielt. Deze streek
zou ook Poperinghe en de omliggende
gemeenten insluiten, alsmede het zuidelijk
deel der verwoeste gewesten. Lijnen met
middelbare spanning (11.000 volts) zouden
verbonden worden aan den ring op 30.000
volts, om de gemeenten te bedienen.
t))-De derde streek met Dixmuide als
centrum, zou bijzonderlijk het noordelijk
deel der verwoeste gewesten bedienen, bij
middel van leidingen op 11.000 of 15.000
volts die zich zouden uitstrekken van Yper
en Poperinghe tot Oostende, Nieuwpoort,
Veurne en de Panne.
Om deze laatste streek te voeden zouden
wij een der volgende oplossingen kunnen
aanwenden
1. De energie benuttigen gebeurlijk door
de centrale van Oostende geleverd.
het wel wat zonderling, doch na korten tijd
was men aan den toestand gewoon, en
niemand sprak er meer over.
Cies deed het grof werk in het magazijn
en bestelde met kar en peerd de voornaam
ste klanten. Uiterlijk was hij eenigszins
verbeterd, inaar in den grond was hij de
zelfde gebleven, 't is te zeggen een door
en door bedorven kerel.
Dikwijls was hij oneerbiedig jegens zijne
meesters en onredelijk in zijne eischen.
Irma kon niet verstaan hoe haar echtgenoot
altijd voor zijnen knecht zwichtte, en hem
meestal trachtte te verschoonen.
Als zij daar hare verwondering over te
kennen gat, bekwam zij niets dan ontwijken
de antwoorden.
Evenwel, daar Cies al zijne bezigheden
met veel zorg en oppassendheid verrichtte,
en dat de oude Katrien na korten tijd stierf,
bewees hij inderdaad vele diensten en men
werd aan zijne tegenwoordigheid gewoon.
Het huis Dammaert deed voortdurend
goede zaken zoodat Emiel na een tiental
jaren geld genoeg beschikbaar had, om den
handel van eene zeer voordeelig gekende
firma van Antwerpen over te nemen, en
zich aldaar te vestigen.
Cies ging natuurlijk mede en was volop
in zijn schik, immers in eene groote stad
kon hij veel gemakkelijker zijne slechte
neigingen voldoen.
Hij bewoonde het huis zijner meesters, at
aan hunne tafel, en dan nog merkte Emiel
Dammaert met schrik op dat hem dat alles
nog maar met moeite scheen te voldoen, en
dat hij zich van langsom meer in het huisge
zin wilde opdringen.
De lastige knecht zwichtte zich zelfs bij
wijlen niet onbetamelijke woorden te spreken
2. Eene afzonderlijke centrale te Dixmuide
of te Veurne oprichten.
De volgende cijfers laten toe een klaar
denkbeeld te vormen over de belangrijkheid
van elk dezer oplossingen.
De noodige nieuwe lijnen bedragen
Lijnen op 30.000 volts
40 km. aan 50.000 fr. 2.000.000 fr.
Lijnen op 15.000 volts
250 km. met 35 mm2 door
snede aan 22.000 fr. 5.500.000 fr
380 km. met 25 mm' door
snede aan 18.000 fr. 6.840.000 fr.
80 km. onderaardsche kabel
aan 30.000 fr. 2.400.000 fr.
300 uitrustingen voor trans-
formatoren-cabienen aan
20.000 fr. 6.000.000 fr.
Totaal 22.740.000 fr.
Bij deze som zou men moeten voegen
1) 9.000.000 fr. voor het oprichten eener
centraleen 2) 1.300.000 fr. voor het rollend
kapitaal en onvoorziene uitgaven. Het totale
kapitaal in de onderneming te werpen zou
dus 33.000.000 fr bereiken.
Zou het mogelijk zijn voor de Provincie
zulk groot kapitaal uit te leggen voor de
ontworpen elektrificatie Wij denken het
niet, en zouden hare rechtstreeksche werking
wiiien bepalen tot het noorddeel der ver
woeste gewesten. Voor de andere gewesten
zou de provinciale tusschenkomst slechts
besfaan in eene zekere deelneming in het
plaatsen der laagspanningsnetten door de
vennootschappen die tegenwoordig het gas-
monopolium bezitten in die streken.
öpïoiger van S. VANDEN BERG HE,
Bertenpiaats, 8, (Kleine Markt),
POPËB9 N SS E. -
De staking bij het personeel der staats
spoorwegen heeft veel roering gebracht in
ons land. Verledene week miek zij het voor
werp uit van alle besprekken. En persoonlijk
belang kwam gewoonlijk voorop.
Het is moeilijk in zulke zaken zonder
vooringenomenheid te spreken en gebrek aan
juiste inlichtingen doen onvermijdelijk een
gekleurd oordeel vellen.
De staking is een gevaarlijk wapen. Het
is best het met rust te laten en het maar te
gebruiken in uitersten nood en dan nog met
de grootste voorzichtigheid. Flet keert zich
heel dikwijls tegen hem die het aanwendt.
Het personeel der spoorwegen beweert dat
het reeds maanden is dat de Minister den
toestand soinmiger klassen spoorarbeiders
onderzoekt en dat men door eene gewilde
nalatigheid aan de gegronde klachten doof
biijft.
Zoo dit waar is, het is jammer. Waarom
verwekt men misnoegdheid,waarom laat men
de geesten in gisting komen als men door
een wijs bestuur, door een gepaste maatre
gel alles kan in orde houden. Voorkomen is
altijd beter dan bestrijden.
Vooral in het begin der staking heeft Mi
nister Neujean een onverklaarbare, dubbel
zinnige houding aangenomen. Aan het
Christen Syndicaat liet hij verstaan dat de
arbeiders op verschillige punten voldoening
zouden bekomen. Waarom durfde hij die
verklaring niet in volle Kamer afleggen
Het wegblijven van die verwachte verklaring
heeft den toestand verscherpt, het vertrou
wen in den Minister verminderd en de
staking sterk uitgebreid.
Spijts die zonderlinge houding van het
Ministerie hebben de Christene spoorarbei
ders nog hun vertrouwen geschonken aan het
Ministerie. Nog heeft het Christen Syndicaat
zich tegen de staking verklaard.
Intusschen worden verschillige rumoerige
zittingen gehouden in de Kamer van Volks
vertegenwoordigers. M. Matthieu, socialist,
ondervraagt de Minister over de maatregelen
die hij genomen heeft tegenover de stakers
en in het bijzonder over het binnenroepen
van klassen spoorarbeiders.
Tijdens deze besprekingen verklaren
Minister Neujean en Minister Theunis dat
zij bereid zijn te onderhandelen over duurte-
toeslag en kindertoeslag als de staking ten
einde en iedereen aan het werk zal zijn.
Deze bespreking eindigt nogeens met eene
stemming van vertrouwen. De socialisten
onthouden zich.
Intusschen zijn de stakingen meer en meer
toegenomen. Niet alleen het goederenvervoer
ligt stil, maar in vele plaatsen is het reizi
gersverkeer onmogelijk.
De Kamerzitting van Vrijdag heeft noch
tans den grooten iever der stakers gekoeld.
Het Nationaal Syndicaat ziet met veel
spijt in dat de staking mislukt is. Zij moet
bestatigen dat de verklaringen van het Chris
ten Syndicaat toch, en spijts alles, op vaste
gronden rustten. En nu stellen zij zich tevre
den met hetgeen het Christen Syndicaat van
indetegenwoordigheid van vrouw Dammaert
en hare kinderen.
O I zulks griefde Dammaert, als hij
getuige was van die gemeene handelwijze,
of als zijne vrouw zich erover kwam be
klagen.
Wat viel zijne onmacht hem in zulke
omstandigheden hard en lastig 1
Nu en dan scheen zijn lot hem onver-
dragelijkPersoonlijk hadde hij alles
willen lijden om zijne misdaad uit te boeten
maar zijne vrouwzijne kinderen
Oh deze mochten toch nooit niets vernemen
der snoodheid van hunnen echtgenoot en
vader.
In het eerst had hij Cies dikwijls moeten
vermanen, zijne verkwistingen eenigszins te
matigen, en in die omstandigheden had de
knecht altijd oordeel genoeg gehad om zijne
driften in te toornen en den goeden gang der
zaken niet in gevaar te brengen.
Maar als Cies later, door zijne onbeta
melijke woorden, de onnoozelheid van
Irma's kinderen in gevaar bracht, oh dan
leden de ouders bitter.
Droeve, ja, geweldige tooneelen ontston
den alsdan tusschen meester en knecht.
Deze laatste aanhoorde spottend de vurige
smeekwoorden evenals de onberaden bedrei
gingen van Dammaert, en antwoordde
veelal met de vraag
Wil ik eens aan madame Dammaert
en hare kinderen een zeker geval vertellen
of een zeker briefje te lezen gezen dan
zullen zij zegggen dat Cies een heilige is in
vergelijking met hunnen man en vader. Dan
boog de berouwhebbende het hoofd, wrong
zich wanhopig de handen en sprak niet
meer.
Als Cies met zijne meesters de stad Ant
het begin der .si, :ing als verkregen deed
doorgaan.
Mocht de volledige rust weldra opdagen.
Gevolgen.
De gevolgen van de staking zijn niet te
bepalen. Er was eene volledige ontreddering
in den handel van geheel het land.De schade
mag bij inillioenen berekend worden. De
wanorde in de treindiensten miek het reizen
bijna onmogelijk.
Het is zoo goed of zeker dat wij eenen tijd
van grootere levensduurte opgaan.
Er werden verschillige spoorarbeiders af
gedankt en de Regeering is niet van zin ze
terug te nemen.
De militairen, uit hun winstgevend werk
getrokken, moeten in dienst blijven tot er
volledige werkherneming komt.
De werklieden hebben, te recht of ten
onrecht, de sympathie verloren van veel
personen die het goed met hen meenden.
Het wapen der staking, met zijne twee
sneden, heeft de syndicaten gekwetst, en
het heeft ook de kankerwonden blootgelegd
waarkan de uitbating onzer spoorwegen
lijdt.
Mochten beide partijen uit deze kostelijke
les hun nut trekken. Guido.
Geen loon is lager en geene dagtaak is
langer dan die der kantwerksters.
En zeggen dat óe kant, die uit de handen
onzer arbeidsters komt, zeer geschat wordt
en dat de handelaars en de groote winkels er
ongehoorde prijzen voor krijgen.
Maar gaat de winst niet meest naar de
verkoopers, makelaars en tusschenhan-
delaars
Om dit te verhelpen hebben zich vereeni-
gingen van kantwerksters gevormd met een
verkoophuis te Brussel, Clovisstraat 75.
Onder meer zijn er voortbrengstcooperatie-
ven te Brugge, te Berlaar en te Turnhout.
Op dit oogenblik echter is de afzet moeilijk.
Er zijn gunstige afzetsgebieden te kort en
deze zijn niet altijd gemakkelijk te vinden.
Nu heeft het algemeen Christen Vakver
bond bij den Minister van Buitenlandsche
Zaken aangedrongen opdat onze consuls en
handeisafgeveerdigden in den vreemde het
noodige zouden doen om de voortbrengseien
der Belgische kantn ij verheid in den vreemde
te doen kennen en den afzet ervan te ver
gemakkelijken,
De Kamerleden hebben hunne reis, die zij
op Zaterdag laatst zouden houden naar de
verwoeste Gewesten, uitgesteld tot op Za
terdag 2 juni.
De watervoorzieningen der Vlaanderen is
ernstig bedreigd. Men zegt dat het Bockwa-
ter zoodanig duur zal kosten dat het werke
lijk niet te betalen zal zijn. Verschillige ste
den, die eerst bijgetreden waren schrikken
af voor de onkosten van waterkasteelen te
bouwen en de geleidingen te leggen.
Aldus zou bijna al de last op Gent
drukken.
De Regeering zal deze zaak moeten klaar
spinnen.
Met Sinxen hield het Algemeen Christen
Vakverbond te Antwerpen zijn jaarlijksch
Congres en de Belgische Boerenbond te
Leuven eene algemeene vergadering.
De vereenigingen van de Christen Werk
lieden en van de Boeren beleven een tijdperk
van bloei en vooruitgang. Hunne vergade
ringen hunne besprekingen en hunne beslui
ten wijzen op hunne groote werkzaamheid.
Van beide groepen heeft het Christene
Vlaanderen, het Katholieke Belgie veel te
verwachten.
Eene werking, ten einde de Heiligverkla
ring van Z. H. Paus Pius X te verkrijgen,
wordt in gang gestoken te Rome. Reeds
verschillige mirakelen zijn gebeurd op het
graf of door aanroeping van dezen heiligen
Paus.
Wie herinnert zich niet de schandige,
hemeltergende verdachtmakingen die tegen
Paus Pius X, in het begin van den oorlog,
in het socialistenblad «Vooruit» verschenen.
Paus Pius X zou Duitschgezind geweest
zijn en de Duitschers geld gegeven hebben 1!
Zulke leugens heeft ons Christen Vlaanderen
niet willen dulden.
Over enkele weken waren al de Fransche
Bisschoppen en Aartsbisschoppen te Rome
bijeen, ter gelegenheid van de Zaligverkla
ring van Zuster Theresia van het kindje Jezus.
Al deze Fransche Bisschoppen hebben zich
aangesloten bij het verzoekschrift ter Heilig
verklaring van Paus Pius X.
Of zijn de Fransche Bisschoppen mis
schien ook Duitschgezind. Of is Vooruit
soms beter ingelicht over Z. II. de Paus?
werpen was komen bewonen, had hij na
korten tijd al de gewoonten en de manieren,
alsook de kleeding der stedelingen aange
nomen, en hij genoot volop al de vermaken,
tot de laagste toe, welke men in de groote
steden vinden kan. Nu toch, gelijk aan alles
een einde komt en dat het gewicht der jaren
zich ook aan eenen liederlijken jonggezel
doet gevoelen, zoo begon Cies op vijf en
vijftigjarigen leeftijd eenige vermoeienis,
eenige verveling te ondervinden, en nu en
dan voelde hij niets dan eenen walg voor
alles wat hem vroeger het meest uitlokte.
Evenwel was de duivel der begeerlijkheid
in hem niet dood, integendeel, in een uur
van verveling boezemde hij den bedorven
kerel het schandelijkste plan in. Hoor hoe
hij redeneerde
Tot nu toe gaat alles wel en ik moet
inderdaad bekennen, dat mijne goede ster
mij op zekeren dag naar de beek te Hoogen-
dijk leidde, waar ik getuige was der misdaad,
welke mijn meester jegens zijnen broeder
beging. Dan heb ik den grondsteen van mijn
geluk gelegd. Maar aangezien dit nu zoo
lang geleden is, zou zulks kunnen verslech
ten voor mij. Gelukkig dat ik altijd mijn
briefje bewaard heb, doch indien Dammaert
eens kwam te sterven, zou het ook zijne
waarde verliezen. Het wordt tijd dat ik voor-
zorgen neme, om mij niet te laten aan kant
•zetten, als eenen ouden lastigaard. Zulks
jware zooveel te onaangenamer voor mij,
daar ik er nooit aan gedacht heb om iets te
sparen.
Ja, het is tijd dat ik voorzorgen neme
Het zou het beste zijn, indien ik mij zoo
goed aan de familie Dammaert kon verbin
den, dat ik er deel van maak, en niets ware
Woorden zouden moeten daden zijn. Maar
de Socialist Anseele heeft eens te meer be
wezen dat het bij de Socialisten zoo niet is.
M. Anseele verweet in de Kamer aan het
huidige ministerie zijne wreede en onmen-
schelijke houding, omdat het thans nog
loonen van 12, 13, 14 frank uitbetaald.
M. Anseele is zelf beheerder van 12 coöpe
ratieven en fabrieken. Van de meeste is hij
Voorzitter. Hij strijkt voor zijne arme beurs
elk jaar eenige millioentjes op.
En de loonen die hij betaalt 't Is flauw.
Zoo te Thourout is hij Voorzitter van de
«Textile de Flandre De loonen zijn er
meest tusschen 12 en 16 frank per dag voor
volslagen arbeiders.
't Is nog eens de geschiedenis van de
splinter en de balk
Men heeft tijdens de staking veel gespro
ken van de syndikale leiders. Het zijn
44 Staatsagenten geheel of gedeeltelijk van
den dienst ontslegen. Zij worden aangesteld
op voorstei der syndicaten en moeten als
bemiddelaars optreden tusschen het Beheer
en het syndicaat. Zij kosten aan den Staat
252 duizend frank.
Minister Neujean verklaart dat zij hun
plicht niet doen en slechts kweekers van
stakingen zijn.
De leiders van het Christen Syndicaat
hebben in de spoorstaking toch bewezen dat
zij geene ophitsers zijn.
In de koolmijnen van Limburg werken er
altijd meer en meer vreemdelingen. Het ge
tal Polen groeit bijzonder aan.
E. P. Stracke heeft te Genck de Polen
bertid tot het Sinxenfeest hij middel van
Pooische Sermoenen.
De franskiljons hebben Pater Stracke
aitijd uitgemaakt voor eenen activist en half
geleerde.
Hoeveel gezwoornen en magistraten van
Gent zouden met zooveel verstand en ge
leerdheid als Pater Stracke willen voortdoen?
Als gevolg op de antwoorden door de
verbondene landen aan de Duitsche nota ge
geven zakt de mark altijd meer en meer.
Iedereen is ervan overtuigd dat de in-
dustrieelen alles zullen doen wat ze kunnen
om het Staatsbankroet te bespoedigen.
Te Berlijn was Maandag het pond sterling
(Engeland) verhandeld aan 113 duizend
mark, de dollar (Amerika) aan 48 duizend
mark, de Zwitsersche frank aan 8 duizend
en de Fransche frank aan 3270 mark.
In de Senaatzitiing van 15 Mei tijdens de
bespreking van de begrooting van landbouw
en openbare werken hebben de heeren Se
natoren E. Nolf en Vandevoorde de aandacht
van den Minister getrokken op de vaart
Yper- den Yzer.
In 1921 zegde M. Anseele, dan Minister,
dat de vaart stellig zou gereed zijn vóór 1923.
Wij zijn 1923 en de vaart is niet hersteld.
Nochtans in het belang van Yper en de ver
woeste gewesten is dit werk noodzakelijk.
Minister Ruzette heeft geantwoord dat het
niet in zijne bedoeling ligt af te zien van het
kanaal Yper- den Yzer. Maar daarvoor kan
hij thans geene credieten voorstellen, omdat
in geen geval de werken nu kunnen worden
aangevangen. Er worden thans baggerwer-
ken gedaan tusschen de monding van den
Yzer en Drie-Grachten.
Dus, wachten... Guido.
Uit Portugal meldt men een erg tram
ongeval op den Kamspoorweg. Er zijn 6
dooden, onder welke zich heer graat Sabu-
gosa bevindt, ook werden 30 personen ge
kwetst, waaronder, verscheidene zeer ern
stig.
Eene geweldige aardtrilling heeft groote
schade aangericht in 'netdistrikt Banjoemas,
eiland Java, Hollandsche bezittingen. Ver
scheidene personen hebben er het leven bij
ingeschoten.
Op een schildwacht bij de machienen-
stapelplaats van Mannheim, werden twee
revolverschoten gelost. De schildwacht
schoot terug en verwondde twee Duitschers.
Men meldt dat de Braziliaansche op
standeling en in een hardnekkig gevecht
dat te Passode Ferraria plaats had, door de
regeeringstroepen verslagen werden.
Men telt meer dan 100 dooden en een
groot getal gekwetsten.
Heer Esnault-Pelterie, uitvinder van
een toestel manche balai genaamd, en
dat dienen moest om de vliegtuigen te sturen
en te bestendigen, heeft den Staat en ver
scheidene machienbouwers aangepakt voor
't namaken van zijne uitvinding.
daartoe geschikter dan een huwelijk met
Maria.
Zij is wel wat jong, maar ik zal toch haren
vader tot voorspreker hebben, en zulks wil
al veel zeggen.
Nu, als ik eensiets in mijn hoofd heb, voer
ik het geerne uit zonder lang te dralen, met
de eerste gelegenheid spreek ik er over met
den heer Dammaert. Hij is zoo nauwgezet
geworden en staat zoo geerne groot in de
oogen van vrouw en kinders, dat hij voor
niets ter wereld zou willen, dat ik hun het
briefje toone. Het is dus te hopen dat mijn
plan zal gelukken.
XIII
Samenspraak tusschen eenen vader en eenen
deugniet.
Des anderendaags bevond Dammaert zich
alleen in zijne magazijnen, als hij Cies op
hem zag toekomen. Deze had eene zoo
eigenaardige houding, dat zijn meester on
willekeurig verschrikte, hij had een voorge
voel dat hij wederom ging lastig gevallen
worden.
Mijnheer, sprak de knecht, ik zou u
geerne over eene ernstige zaak spreken.
Ja, Cies, antwoordde Dammaert aarze
lend, terwijl hij zijn hart voelde ineenkrim
pen van ongekenden schrik.
Er is kwestie van mijne toekomst,
mijnheer.
Van uwe toekomst
Ja, ik zou willen dat gij die verzekeret.
Kan ik meer voor u doen dan ik tot nu
toe gedaan heb
Ik kan inderdaad niet te veel over uwe
handelwijze klagen. Maar gij moet toch ook
WIJDING DER VLAG.
Om 9 y, uur Vertrek uit den Katholieken Kring, Vlamingstraat, Markt,
Yperstraat, St-Janskruisse, Peerdenmarkt, Schaalstraat, naar het huis van M.
Thevelin-Lebbe waar de Vlag uitgehaald wordt Markt, Vlamingstraat, naar
St-Bertinuskerk.
Om i! uur Van St-Bertinuskerk, langs Bertenpiaats, Boeschepestraat naar
het Lokaal.
OPTOCHT.
Om I uurUit het Lokaal langs Boeschepestraat, Keer van den Omme
gang, Casselstraat, Noordstraat, Gasthuisstraat, Markt, Schaalstraat, Brugge-
straat, Statieplein, Statie.
Om 2 '4 uurOptocht met de vreemde maatschappijen, langs de Yperstraat
naar de Markt.
TURN- MUZIEKFEEST.
1. St-Tillo's marsch door 't Turnmuziek van Iseghem.
2. Oefeningen door de Turngiide «Voor outer en heerd», v. Marcke-bij-Kortr.
3. Gouden Hart Mazurka. (Iseghem).
4. Oefeningen door de Turngiide Houdt u fiervan Reckem.
5. Schoonst van al Wals. (Iseghein).
6. Acrobatische oefening, door de flinkste leden van «Hooger Op» v.Wevelghem.
7. Aan Ons Schottisch. (Iseghem).
8. Oefeningen door de Turngiide Vlug sn Vroom van Poperinghe.
9. Fluïde aan de Nieuwe Vlag Pyramiden.
Vi AAM3CHE LEEUW. - BRABANQONNE.
10. Stapmarsch Aan den Yzer (Iseghem).
Om 5 y« uur Langs Gasthuisstraat, Priesterstraat naar den Katholieken Kring.
De inwoners worden vriendelijk verzocht
op den doortocht van den Stoet hun huis ts bevlaggen.
Oin 7 v» uur CONCERT op de Groote Markt, door het Katholiek Muziek.
Programma s
1. Les Mousquetaires au Couvent, Openingstuk, L. Varney.
2. Lakmé, Fantasia, L. Delibes.
3. Hyménée, Wals, E. Wesley.
4. Les Saltimbanques, Fantasia, L. Ganne.
5. Royal Vainqueur, Marsch, J. Volant.
Na een twintigtal zittingen heeft de 4Je
kamer van het Fransche Hof uitspraak ge
daan. Zij heeft den Staat en machienbouwers
solidair veroordeeld voor zoo wat omtrent
8 millioen schadevergoeding.
Nabij Nagpoer (Britsch-Indië), is een
passagierstrein op den stoomblok van een
zijspoor gereden. Drie passagiers en de
machinist werden gedood, twee en twintig
personen werden gewond.
Een hevige brand heeft in een der
dichtst bevolkte buurten van Londen 15 hui
zen in asch gelegd.
Tot hiertoe heeft men 5 lijken uit de puin-
hoopen opgehaald.
Verschillende kinderen zijn verdwenen en
men vreest dat zij in de vlammen omgeko
men zijn.
Vlaanderens Bedevaart, goedgekeurd door
Mgr. Waffelaert, gaat naar Lourdes van 6
tot 14 Augustus.
Een van de drie treinen rijdt langs Paray-
Le-Monial, waar het H. Hart verschenen is
aan de h. Margareta Maria.
Schrijft om inlichtingen naarBureel van
Vlaanderens Bedevaart, Plein 13 a Kor-
trijk.
Ook inlichtingen bij E. H. Sobry, Sint-
Janskruis, Apotheker Vandeplas Poperinghe,
E. H. Devisscher, onderpastor, Watou.
Banque pour favoriser les transactions Internationales
Bank tot bevordering van Internationale handelszaken.
Naaml. Venn.
Maatsch. Zetel GENT.
Algemeene Bestuurder voor West-V laanderen FORREST L.
AGENTSCHAPPEN
POPEKBftGHE, Groote Markt, 28, tel. 89 90.
VEL'RNE, Ooststraat, 64, tel. 76.
DIXML'ÖE, Kiekenstraat, tel. 44.
MOESRIlöEiTI, Toerkoenjestraat, 109, tel. 179.
Wytschaete en omliggende, Agent
Severers
Noorüschoois
Ledeghem
Westouire
Rousbrugge
BIJKANTOREN
Nieuwpoort, Loo, Proven, Rousbrugge, Watou, Leysele, Couckelaere,
Ichteghem, Stavele, Alveringhem, Lichtervclde, Cortemark, Merckem.
Heer FOURNIER, Burgemeester.
Heer TAHONGemeentesekretaris.
Heer M. BA1LLEUL,
Heer G. DELANNOO,
Heer A. DECLERCQ.
Heer A. CLAEYSOONE, Gem.-ontv.
bekennen dat ik ten nauwkeurigsten mijn I
woord gehouden heb. Nooit is er een on
voorzichtig woordje gesproken.
Ik heb uw stilzwijgen ook duur genoeg
betaald.
Men kan zulks niet te duur betalen,
mijnheer, en ik moet u nog iets vragen.
Wat zoudt gij nog meer kunnen
vragen
Ik zou mijne toekomst aan deze van u
en uwe familie willen verbinden.
Hoe dat Ik versta u niet.
Door een huwelijk
Een huwelijk riep Dammaert uit,
terwijl hij bleek werd van ontroering. Hij
vreesde den ellendeling te verstaan.
Een huwelijk herhaalde tiij, en
tusschen wie
Tusschen mij en uwe dochter Maria....
Het ware bepaald onmogelijk de uitdruk
king, welke bij het hooren dier woorden op
Dammaert's gelaat verscheen, af te schetsen.
Verbazing, afschuw, schrik en het gtie-
venste zedelijk lijden waren er duidelijk op
te lezen.
Iemand, die gansch onverwachts zijn
doodvonnis zou hooren afkondigen, zou niet
meer aangedaan kunnen zijn.
Het duurde verscheidene minuten eer hij
spreken kon.
Moet mijne dochter dan ook geslacht
offerd worden stamelde hij eindelijk.
Geslachtofferd gij neemt het wel
hoog op.
Gij zijt bijna zestig paren oud, en uwe
gevoelens en gedachten komen geenszins
met deze van Maria oven ;en.
Dit doet niets ter zai re. Zij kan daarom
niettemin gerust leven.
Gij bezit niets.
Neen, maar haar vader heeft alles aan
mij te danken.
Mijne dochter zou u nooit kunnen be
minnen.
Zij zou mij moeten beminnen, om het-
gene ik voor haren vader gedaan heb.
Zoudt gij het haar kunnen zeggen
Waarom niet, indien het noodig is
De ellendeling had op alle tegenwerpin
gen een antwoord, en Dammaert wist niet
meer wat hij moest zeggen.
Hij scheen heel en al moedeloos.
Toch wilde de berouwhebbende vader
zich aan eene laatste redplank vastklampen,
hij nam zijne toevlucht tot schoonspreken.
Immers niets scheen hem meer ondrage
lijk, geene rampen of straffen kwamen hem
zwaarder voor, dan dat zijne vrouw en kin
deren zijne misdaad zouden leeren kennen.
Met schemerende oogen bezag hij Cies,
en sprak met bevende stem
Hebt gij dan geen medelijden met mij?
't Is nu meer dan dertig jaren dat ik u met
weldaden overlaad. Heb ik niet alles gedaan
wat menschel ijk was om u te vergelden
Cies wachtte een oogenblik eer hij ant
woordde. I
Met medelijden, zegde hij, komt men
in de wereld niet verre, en gij hebt alleszins
voorzeker nog meer aan mij te danken dan
ik aan u.
('t Vervolgt.)
Bij ons te verkrijgen