ieuwsblad voor Pop&i-itighe en Omstreken. 20 Jaar. N* 36 BREED EN DIEP. 03 SMSIÜHMSSPS StliODi HET NOTARIEEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD Kaar den Afgrond BUREEliMEUBEkS GROOTE FEESTEN Gezondheidsleer. In t Buitenland. NSIN Buiten laad 13.00 Zondag 9 September 1923» 15 Centiemen» ti lie coristiiiike oiMitig. MOEDER jiöfcheök Frans Vao m Pi- Oorlogsschade Politiek O verzieh Zondag 18 September 1923 Flllli OORLCGCHlSiS S3 ksrk te grielen-bii-vper. lirnssiitm itfftiiiug in Japan. Wanneer krijgen wij es Eiecirieiieil ie Poeeringüe Banque pour favoriser les transactions Internationales Alle Bankverrichtingen aan de beste voorwaarden Geldbelegging op zicht, op kort en lang termijn Vreemde munten aan de voordeeligste koersen. MOESKROEfc1, Toerkoenjestraat, 109, tel. 179. Ato6IR8SJtj»rij8 per Jaar Ie Stad fr 6.50 Ie Belgie 8.00 Uitgever Saaseg-VaMeste, Drukkerij, Papierhandel, 16, Gasthuisstraat, pqposkghe Teleieen nr S. Post-oheikrsksniig rr 15570. S»ESB«5»> BERICBTEK, ¥ESMIPIICEÏ, I'eas ial&ssikiig 0 60 ctn per regel. 2 inl o.5o ct3 3 inl. o 4-S ct" VPS'-I SSE8, x 5o fr per t egel MÜWKRICNTEN, 5 fr. voor 10 rcg Ksrhwatde Arasncs'- prijien op »&nvire.<i&- Alle anmpncen zijn VOORAF te bbtaï.3n KM MOETEN VOOR Dhr- vfujdaq ingezonden worden. Kleine (5krichten tbqen dem Vrijdag noen. Er is nooit meer gesproken en gehandeld over breede gedachten en breede opvattin gen dan in den tijd die wij thans beleven ook wierd er nooit meer ondernomen, nooit hooger geklommen, maar ook nooit dieper gevallen dan thans. De breede gedachten schijnen alle voorzichtigheid uit te sluiten, zoowel bij kleinen als bij grooten. Dit bemerkt eenieder bij allerhande fees telijkheden. Er wordt dan gezegd en besta- tigd dat het volk niet te klagen heeft, dat het ii weelde schijnt te zwemmen, want nooit wierd er meer verteerd dan thans De algemèene welvaart brengt dit medede klachten over slechte tijd komen niet meer in aanmerking en de voorzichtigheid en spaarzaamheid die vroeg', r iedereen deden zorgen voor een appeltje tegen den dorst voor den ouden dag en andere noodwendig heden, oefenen thans niet veel invloed meer uit Maar het is de gewoonte te wijzen op het gedrag der volks- of werkende klas alleen, t'rwijl die verkeerde en buitensporige han delingen in alle standen worden aange troffen, en nog wei het meest in de zooge zegde hoogere standen, waar zij het minst te verschoonen zijn. Bij de volks- of wer kende klas is het nog aan te nemen dat deze zich vermake en verlustige zij heeft geen ander verzet bij gebrek aan ontwikkeling. Dit verzet, hoe onzinnig en buitensporig ook, is zelfs eene waaroorg tegen groot? omwenteilingen althans doet het volk beter zich te vermaken dan te grollen en te klagen en aanslagen te plegen tegen rust, orde en eigendom. In de hooge standen is de weelde en 't vermaak thans ook zoo groot, dat de klach ten over den slechten tijd daar evenmin in aanmerking kunnen komen. Kenden w:j echter den waren toestand van velen, het schitterend goud en de uitbundige weelde zouden aldra als klatergoud en ellende voor komen. Zoo is het gekend dat vele rijken, of menschen die wij als dusdanige aan zien, feitelijk niet rijk zijn, althans niet volgens hunnen stand dat zij vol schulden zitten drie, vier jaar achteruit staan met hunne rekening n zich rechthouden door valsc'rt - wissels door 't jkooperi van juwee- len op krediet die zij in den Beig zetten, en door meer andere oneerlijke daden die den diepen va! slechts cenigen tijd verdagen. Bij den val van eene rijke familie zijn die daden en toestanden seffens gekend. Ook is het algemeen geweten, door personen die goed op de hoogte zijn, dat velen die thans met koets en paard rijden, maar tegenwoor dig meer met automobiel, indien zij dadelijk hunnen toestand of hunne zaak moesten vereffenen, dood arme menschen zouden zijn, zonder eer meer ook zonder schaamte. Want 't eene volgt het anderedie rijken bijzonder schijnen geen eergevoel meer te hebben en schaamte nog minder. Wij mogen dus niet te veel op de volks of werkende klas zitten, wanneer de rijken zulke slechte voorbeelden geven. De volks of werkende klas benadeelt doorgaans enkel zich zeiven, terwijl de verkwistende en wulpsche rijken vele kleine burgers en han- deidrijvers in hunnen val medeslepen en meermaals ten onder helpen. Dit breed leven en diep vallen, zal ook eenmaal het lot zijn van openbare besturen, die zich ook laten verleiden en misleiden door aanbevelers en ophemelaars van breede gedachten en aldus verder springen dan hun stok lang is. Nu reeds zitten velen dier besturen in de klem door de overdreven schulden die zij hebben aangegaan, en even als de rijken benadeelen zij daardoor de minderen, 't Is door hunne schuld dat de spaarders, het deftigste deel dus der kleine burgerij en van de werkende klas, getroffen zijn door verlies op kapitaal en intresten. Beter ware 't dus in plaats van breede gedachten, dieps gedachten te hebben, die alle waaghalzerij en geldverkwisiing uitslui ten en de spaargelden der kleinen in gevaar brengen. In een eersie sriikel behandelden wij de Staatsmiddelbare School in onze stad onder finanieel opzicht. Wij zagen dat die middelbare school onze stad jaarlijks eenen last oplegt van ten min ste 100.000 frank, (als alles dan nog we! medewil) zonder de aflossing te rekenen van een kapitaal van ongeveer 1.200.000 frank dat zai moeten ontleend worden. Niemand kan betwisten dat zulks een ver schrikkelijke last is voor de stad,last dien de lastenbetalers zullen moeten dragen, en dat zulk e-me vrijgevigheid (uit den zak der Po- peringhenaars)tenbate van 18 leerlingen van Poperinghe die 't middelbaar onderwijs vol gen, hoegenaamd niet noodig is voor de be langen der gemeente. Heden behandelen wij de zaak der staats middelbare school in haar dieper en grondi- Mengelwerk van «9b Pophrinqhbnaar» 2 Dat een Moeder overal Moeder is blijkt wel uit de volgende spreekwoorden. Moedertrouw ontziet geen kou. Al is een moeder nog zoo arm, toch houdt zij haar kinderen waim. Wie zijn moeder niet volgen wil, zal eens den gerechtsdienaar volgen. 't Iheter een rijken vader te verliezen dan een arme moeder. De Venetiaan zegtMoeder, moederwie haar heeft roept haarwie haar niet heeft mist haar. De Rus zegtMoeder's gebed roept het verlo- lene van den bodem der zee terug. De Tsjech zegtMoeder's hand is zacht ook als zij slaat. De Italiaan zegtMoeder beteekent martelares. Nog een Russisch spreekwoord luidtKinderen zonder moeder zijn als bijen zonder koningin. ger opzicht, van ver het belangrijkste, dat der opvoeding zelf, de hoofdreden van alle onderwijs inrichting. Onder dat opzicht zeg ik de Staatsmid delbare school is schadelijk. Eene school moet dweersdoor goddeloos genoemd worden als ze God of godsdienst bestrijdt in het hert of in den geest der kin deren. Zij moet onzijdig genoemd worden als zij de inmenging van God en godsdienst ofwel geenszins toelaat, ofwel beperkt tot de cate- chismusles (die dan ook voor de leerlingen enkel toegelaten, niet verplichtend is), en in de overige vakken van het onderwijs God en godsdieust bu i tens!ui t Christelijk is alleen dit onderwijs dat vóór alles en in alles God voor oogen heeft, dal door en door en in alle vakken van het on- deiwijsineteenen christeh'jken geest bezield is,waar men en bij meester en bij leerling, dien christelijken geest, aan treft, onderhoudt en ontwikkelt. Welnu, ik vraag het u, kan de staatsmid delbare schooi als christelijk aanzien wor den Neon, niet waar, en zelfs dat mag ze niet zijn. Die school moet onzijdig zijn dat is haar eigen aard cn de oorzaak van hare inrichting, hier en helders in het land. Eu komt mij dus niet zeggen de kinders leeren daar ook den catechismus, daar is een godsdienstleraar, de leerlingen bidden voor en na de klas. Dit weinige is op verre na niet voldoende orn een ouderwijs christe lijk te maken. De leerlingen mogen den catechismus lee ren en daarom er is een godsdienstleeraar, ja, maar die catechismusieering. maakt geen verplichtend deel uit van 't programa 't is iets dat er nog geduld wordt om den schrik aai de christene ouders niet in te jagen. Die catechismusles blijft op haar eigen, eenig als christene leer tusschen de andere onzijdige. Eu ik z> gde 't reeds eene school is slechts dan christelijk als alie vakken van 't onderwijs door den godsdienst doordron gen en bezield zijn. De meesters in de staatsmiddelbare school moeten onzijdig zijn aan den godsdiens, binnen de school, zelfs als waren hetdebeste christenen in het bijzonder leven. Buiten den tijd aan den catechismusles bested, moet God en godsdienst hun in de school onbe kend en zonder belang zijn daaruit volgt dat de g est van de staatsmiddelbare school, niet godsdienstig, maar wel, onzijdig en meestal ongodsdienstig, of ten minste onver schillig zal wezen. Waarheid. óprciijn var, '3 V 11 L 4 'sft vbE Bertenplast». 8, (Kleine feSarici), t" i» B u M H B, - In de laatste zitting der Scheidsrechter lijke Kommissies werd de schade op lcn Atr- gasti 1914, ais voigt vastgesteld voor de hiernavermelde geleister den GHELUWE. Hermans-Coucke Alphonse Corafcillie-Dewulf Gustsve Vanrohaeys-Hollevoet W° en deelheb. Spinnewtjn-Veraek Henri D'Alwein-Vervatke Victor Taillieu-Claiissé Henri Claeys Henri PLOEGSTEERT. Maerten Emile Deribreux-Dessein Platteeuw Hetiri Platteeuw Isidore We Hoedt Cappaert Henri Werquin-1 leugen Rou.-e Hortense Carion-Fleurice Becue Behague WAESTEN. Spruytte René Lufau-Thlesson Knockaert-Rohart Terly Auguste Cneudt Laperse YPER. Callandt Robert 4.960,00 Derruder Sylvie 3.657,50 Vermeersch Maiie-Louise 2.585,00 Baelde René 23.475,00 Baelde René (hoornen) 2.700,00 Bollaert Jules 4.172,00 Segers Juliana 980,00 Segers Juliana (erfg van V. Sanctorum) 1.728,00 Baf cop Hector 5.165,00 Dcneve Marie, 1.547,30 Knockaeit Maurice 8.075,00 ZILLEBEKE, Laleman Cyrilla 490,00 ROMAN snor C. VrHVA«i€K«. Deze verstond heel wel den toestand, en was ten volle overtuigd, dat het bedeesde meisje maar die boodschap verzonnen had, om bij het vertrek van Gaston te kunnen tegenwoordig zijn. Dat zal ik met genoegen doen, Maria, antwoordde zij, dezen avond zult gij het ge vraagde hebben. Ik zal er om komen. Op dat oogenblik keerde de koetsier zich op zijne zitplaats om, en zegde Mijnheer Gaston, het zal tijd zijn. Gij moet immers nog uw reisgoed doen inschi ij- ven. Gij hebt gelijk, sprak de jongeling, die daar eenigszins twijfelachtig naar de twee jonge dochters stond te zien, en voegde er bij Kom, Anna, stijg in, ik mag den trein niet missen. Dan reikte hij de hand tot de andere juffer, zeggende Zoodan, Maria, vaarwel, ik hoop dat mijne afwezigheid u niet te zeer verdrieten zal, maar dat ik hier daarom ook niet aan stonds zat vergeten zijn. Maria werd nog rooder, drukte even des jongelings vingeren en stamelde nauw hoor baar —Voorzeker niet, Gaston... Goede reis en ■BBKMnMaEHRSHaUKB 1.560,00 15.290,00 2 050,00 4 9 0.00 2 565,00 1.985,00 1.165,00 1.280,00 610,00 620,00 553,00 488,00 3 241,00 geen akkoord 1.151,00 1.580,00 1.301,00 10.399,00 4.102,00 2.238,00 2 174,00 2.495,00 Bij ons te verkrijgen veel vooruitgang in uwe studiën... Wij zul len u ook in onze gebeden niet vergeten. - Dank u Maria, antwoordde Gaston, met innige overtuiging en steeg in het rijtuig. Anna vond het. onbeleefd hare gezellin daar alzoo te laten staan, daarom riep zij haar toe: Gaat gij niet tens binnen, Maria Va der is gansch alleen. ja, voor eeriige ©ogenblikken, weder voer de dochter, en, na eenen laatsten hoofd knik, trad zij de woning binnen. Jan greep de teugels, en bracht door een enkel woord het p^erd In beweging. Weinige oogenblikken nadien was hat rijtuig ver dwenen. II. Als Maria in de eetzaal trad. vond zij er den notaris alleen en gansch zijne houding gaf nog eene zekere droefheid te kennen. Ha 't is Maria, zegde hij tot groet Hebt gij Gaston zien vertrekken Ja, mijnheer de notaris, zooeven heb ik hem vaarwel gezegdMen zou denken dat zijn vertrek u bedroeft, mijnheer. Kan het anders, Maria Zulk afscheid is immer lastig voor een vaderhert, vooral de eerste maak Dat neem ik aan, mijnheer, maar gij moet toch in aanmerking nemen, dat de ver wijdering tot het welzijn van uwen zoon die nen zal. Ja, ja, dat weet ik.... en het is eene zwakheid zich daarover te bedroeven, maar men is zijner aandoeningen niet altijd mees ter. Het zai overigens niet langdurendenkik. Zoo wisselden zij nog eenlge gedachten, tot dat Maria zich herinnerde dat hare moei wachtte, en dus van den ouden heen afscheid nam. De Belgisch» Prioriteit De Belgische prioriteit werd altijd door Engeland erkend om reden van den huiten- gewonen toestand waarin ens land door den oorlog werd gebracht De Bondgenooten hebben op plechtige wijze verklaard dat Belgie, onmiddelijk na den wapenstilstand, de volledige vergoeding zou krijgen van de ontzagelijke schade die het geleden had. Er werd aan Belgie eene prioriteit of voor keurrecht van 2 milliard en half frank toe gekend. Dit voorkeurrecht werd gegeven zonder het rninsie voorbehoud. Maar toen de toestand van Duitschland zoo ellendig werd, dat het meer en meer ze ker was dat de vastgestelde sommen zouden besnoeid worden, heeft Belgie eene vermin dering toegestaan van de leveringen in natura. Sedert 3 jaar heeft Belgie steeds de volle dige verwezentlijking van zij;', prioriteitrecht' uitgesteld ten bate der Bondgenooten en tot eigen schade. Tot hiertoe heeft Duitschland 5 1/2 milliard mark-goud gestort in geld of in nafura. Van die som kieeg Belgie 1729 millioen mark goud dus min dan een derde. Tot op dit oogenblik kreeg Engeland 1297! millioen, Frankrijk 1175 millioen en de ande- i re landen 632 millioen goud-mark. De Belgische Rogeering blijft steeds van gedacht dat de hoofdzaak is zien akkoord te stellen over het cijfer der Duitsche schuld en over d; verdeeting ervan. Belgie heeft op 5 milliard mark-goud de som bepaald die het nog moet krijgen van Duitschland. HicKdstukkeri van 2 frank Er zullen weldra nieuwe geldstukken in nickel van twee frank waarde in omloop ge bracht worden. Zij zullen 10 grammen we gen en eene middellijn van 27 millimeter hebben. Op de voorzijde zal een zinnebeeld, het overwinnend en gewond Belgie voorstellend, aangebracht worden. Op de keerz;ijde de vermelding Goed voor twee frank Koningin Wilheimina. Nederland is in feest. Koningin Wilhel muia viert het 25-jarig jubileum van hare regeering Al wie ooit onze Noorderbuien over hunne Koningin heeft hooren spreken, weet welke eeiPiedigë liefde Nederland voor zijne vor stin bezielt. Polilieke grenzen kunnen het staatskundi ge leven van een volk afbakenen. Staats kundige geschillen kunnen wederzijds de staatslieden ontstemmen. Boven dit alles is een gevoel tusschen Vlaanderen en Neder land dat niet te begrenzen is. Bij ons is er eene wisselwerking va!: taal en kunst. Wij geven aan Holland en Hol Duid geeft aan Vlaanderen eene gedachtenstrooming die in dezelfde taal geuit wordt. Bloed, ras en taal zijn sterker dan politie ke vormingen. Daarom vereenigen zich de Vlamingen bij de hulde die gebracht wordt aan Nederlands Koningin. Do Fransche stad Roubaix heeft ook Koningin Wiliielmina gehuldigd. Dit om de hulp tijdens den oorlog door Nederland ver leend aan de bevolking van het Noorden van Frankrijk. Het is wel een beetje be schamend voor Belgie dat het ten achteren blijft bij het voor beeld door Noord-Frankrijk, gegeven. God geve aan Koningin Wilheimina nog lange jaren van regeering. Mocht Zij nog lang hare moederlijke zor gen tv ijden aan het volk dat haar tot leidster heeft. Heil Koningin Wilhelmina Op don Spoorwag en in da Post. Er hapeit weer iets bi] het personeel van Spoor en Post. Ditmaal is het geene staking rnaar bet gelijkt veel meer aau eene vlucht. Tijdens de laatste spoorwegstaking heeft Minister Neujean en ook M. Theunis duch tig geschermd met het aantal kandidaten voor de staatsdiensten en zoo wilden zij beweren dat de werkvoorwaarden bij Spoor en Post al zoo slecht niet waren. Het Natio naai Syndikaat heeft den handschoen, dien hem toegeworpen werd, opgenomen. Het zet een strijd in om zooveel mogelijk mannen van de staatsdiensten af. te houden en tevens een groot getal de staatsdiensten te doen verlaten. Dat deze werking tamelijk veel bijval heeft bewijzen de talrijke berichten naar werklieden en bedier.tr ten, die in al de staties van het Waalsche land en ook in vele van het Vlaainsche land uithangen. Welke indruk moot het wel maken op de oud-gedienden dat e r een hooger loon aan geboden wordt aan «de nieuwelingen dan aan hen Dit veroor/a akt verbittering en dit werkt schadelijk aaj i den dienst. Het schijnt van eenen anderen kant dat er bij het beheer de r Spoorwegen thans 150 duizend r.m,t '.t'iiie ist ia en dat men vóór den oorlog maar de tw ee derden van cilt ge tal vooit deed. Dit is mogelijk er. de twee Syndicaten zijn bereid samen m.-'t den bevoegden" Minister te onderzoeken in hoe ver er tot eene bespa ring van uitgaven e.v eene vermindering van personeel kan overgegaan worden. Maar de Minister moet eerst, door een, inenschweerdig 'en rechtveerdig loori te be talen, het vertrouwen zijner mannen winnen. Alleen zoo kan nuttige samenwerking komen. Ik heb mij laten gezeggen dat honderden, ja honderden machinisten het Belgisch spoor verlaten hebben en in dienst gegaan zijn van de Fransche ijzerweg-rnaatschap- pijen. Zij zouden er een i ijk loon genieten. Het zou treurig zijn voor ons land moest de verkeerde loon-poüiiek van Neujean en hi t bezuiniginsstelsel Ttteunis onze beste vakmannen naar den vreemde jagen. Vrede Eane muiterij heeft plaats gehad te Malaga waar 1150 Spaansche soldaten weigerden aan boord te gaan van het schip Bareelo. Deze soldaten weigerden naar Marokko (Afrika) te gaan om er te oorlogen. In Spanje wordt eene hevige campagne gevoerd tegen de veroveringspolitiek van dit land. De laatste tijdingen meldden dat de Spanjaarden bijna 800 man verloren hadden. Hier is de vrede niet. Erge tooneelen hebben plaats gehad in Engelsch-lodlë tusschen Mahometanen en Indianen. Een ba?d.K-kkig gevecht ontstond. In verschillige steden hebben er onlusten plaats gehad. De Vrede is er ook niet. En in Europa De vierjarige ooriog ligt nog versch in ieders geheugen en de ramp zalige gevelgen ervan laten zich nog dage lijks gevoelen en nogeens verduisteren oorlogswolken den hemel. Tengevolg van een moord, in Griekenland op Italianen gepleegd, stelt de Italiaansche regeering zich zoo ruw aan dat de mogelijk heid van eenen oorlog tusschen Griekenland en Italië niet uitgesloten is. Griekenland doet een beroep op den Volkenbond en het verwacht veel van Engeland en Frankrijk. Maar Engeland en Frankrijk bebben Italië noodig, de eene voor zijne politiek in de Roer de andere voor de oplossing der kwes tie van Tanger. En Italië, alhoewel zelf lid van den Volkenbond, hou.lt niet aas diens bemoeiingen. Die bond is goed voor de za ken van een ander te regelen en niet om de zijne, vindt het. En nochtans moet Italië de werking van den Volkenbond kunnen vernietigen, dan zou aan de Vrede eene laatste kans ontno men worden om over Europa te heerschen. Dr Darten eti Dr Borms, In het Duitsche Rijnland bestaat er eene beweging om zich af te scheuren van Duitschland en eenen afzonderlijken staat te vormen. Die Duitsche scheurmakers moesten over enkele dagen besche rmd worden door Bel gische bajonnetten. Ook is het algemeen ge weten dat de hoofdman dier beweging, Dr Dorten,geldelijk gesteund wordt door Frank rijk en dat geheel die beweging rekent op de huip en den bijstand der bezettende militaire overheid. De Duitsche activist Dorten en de Vlaam- sche activist Borms. Hoe kan men uitleggen dat dezelfde menschen die Dorten steunen nu nog al hunne verontwaardiging, na vier jaar, niet uitgesproken hebben tegen Borms. Bij anderen vinden ze goed wat ze in hun eigen land afkeuren. Dezelfde menschen die Borms nog steeds gevangen houden steken de loftrompet over Dorten. Walgelijke komedie De Belgisch» leaning in Frankrijk. Belgie heeft aan Frankrijk eene leening gedaan van 400 millioen Fransche franken. Er zullen obligatiën aan toonder van 500 frank te koop gesteld worden. Zij zullen eenen interest geven van 6 1/2 t. h. Ernest Van Öyck overleden. De beroemde tenor-zanger Ernest Van Dyck is overleden. Van Dyck heeft zich eenen schitterenden naam weten te maken door zijne vertolkin' gen der werken van Wagner. Deze Antwerpenaar is een der voornaam ste figuren geweest op het wereldberoemd theater van Bayreuth. Hij trad tevens in de Wagner-rollen op in Duitschland, Frankrijk, Engeland en de Vereenigde Staten. Het was niet zoozeer de stem die men bewonderde, maar vooral en hoofdzakelijk de onnavolgbare uitbeelding der figuren, de losheid en zwierigheid van het spel en de verbazende dramatische kunst die hij ten toon spreidde. De laatste maal dat Van Dyck zich te Antwerpen op het tooneel vertoonde, was in April 1914 toen hij Parsival speelde in de Vlaamsche opera. Hij sloot zijne zangersloopbaan met op 15 Juni 1917 te Parijs den Pater Noster» te zingen "onder de plechtige Mis in Notre- Dame gecelebreerd voor de gesneuvelden van het Belgisch leger. Uit Nederiaod Dezer dagen wordt begonnen met het op graven van in Nederland begraven Belgische mi itairen, voor zoover de families daarop gesteld zijn. Ongeveer 80 lijken zullen wor den opgegraven en in uit Belgie te zenden zinken en eikenhouten kisten worden gelegd. Die kisten ziillen naar Belgie overgebracht worden. Guido. STAD POPERINGHE door Mijnheer ft/SAüiNGT Minister van Oorlog van Frankrijk BEZOEK van den Heer Oou varneur vanWestvlaanderen en van den Heer FORTHÖSflME Minister van Landsverdediging van Belgie. OPTOeHTESS - ÖOWGERTEN MILITAIRE MEDEWERKING. Het rijtuig kwain bij tijds op de statie plaats te Brugge au.n. Gaston vond daar eenige vrienden, die evenals hij, naar Meuven moesten om hunne studiën voort te z etten. Onderwege had hij weinig gesproken, maar door de ontmoeting zijDer kameraden verdween die droevige stemming, en zij na men tamelijk opgeruimd plaats in den snel trein, die uit Oostende aangestoomd kwam in drié uren was de reis afgelegd en de studenten stapten inonzeAlma-materstad af. Gaston drukte daar nog eenige vrienden handen en vond gemakkelijk de woning waar hij ging verblijven, 's Anderendaags woonde hij de plechtige openingszitting bij, die eenen diepen indruk op hem teweeg bracht. Als de leergangen geopend werden,volgde Gaston deze met grooten ijver en liet zich geenszins van de goede baan aftrekken door geweten looz;e leerlingen, die daar soms jaren en jaren misbruik maken van de opofferingen, welke hunne ouders zich getroosten. In korten tijd won hij aldus iedereens achting, en als hij in verlof te huis kwam, had hij het genoegen te zien, dat zijn vader de zoo aangename verlofdagen hem aanbo den. De notaris was, zooals wij gezegd heb ben, tevreden over zijn zoon nochtans vond hij iets in zijn gedrag, dat hem niet aanstond, en, als een goede vader wilde hij niet laten hem daar eens over te spreken. Alzoo wandelde hij op zekeren helderen herfstmorgen met Gaston in den tuin en zegde Mijn zoon, zoudt gij willen gelooven dat er iets in uw gedrag is,dat nuj niet gaatl Zoodan vader, ik meende dat gij heël en al over mij tevreden waart 1 Gij rnoogt dat nog meenen, mijn zoon ik wilde u alleen doen opmerken, dat gij uwe moedertaal schijnt te verachten. Gaston bezag zijnen vader met blijkbare verwondering. Het was zichtbaar dat hij zich geenszins aan eene dergelijke opmerking verwacht had. Mijne moedertaal verachten herhaal de hij... Ik weet waarlijk niet waar gij dat gezien hebt vader. Welnu, het kan gebeuren Gaston, dat mijne indrukking we! eenigszins overdreven is, maar ik bemerk toch, dat gij in vele spreekt zonder over hem voldaan was. Alzoo verliep er een schooljaar, en del omstandigheden Fransch student kwam naar huis met de bewijzen,noodzakelijkheid. «dat hij de leergangen met vrucht gevolgd Het Fransch is ons zeer nuttig,of liever had. noodzakelijk, vader, wij mogen de studie en j Er was dus om zoo te zeggen niet meerde beoefening dier taal niet verwaarioozen :aan den goeden uitslag te twijfelen de; Dat kan en moet aangenomen worden jongeling moest twee jaren Sater in't bezit Gij ziit gedwongen die taal wel te leeren zijn van het zoo vurig begeerde diploma. doch 'gij zoudt ze maar moeten bezigen, als Hij mocht dus zonder gewetenswroeging 't noodig is. jde verkwikkende rust genieten, welke het De zoon schudde het hoofd en antwoordde: verblijf te, midden der prachtige natuur en Het Fransch is eene schoone weliui- ter gelegenheid der overhandiging van het Zooals reeds gemeld, schrijft de Dienst der Verwoeste gewesten onder de Belgische bouwmeesters, een wedstrijd uit voor het bouwen van eene kerk te Brielen-bij-Yper, waarbij alle nieuwe bouwstelsels, ook beton bouw, in aanmerking kunnen komen. Ge vraagd wordt namelijk een grondplan op 1 cm. per meter, gevelteekeningen en de noodige doorsneden eveneens op 1 cm. Het bouwterrein moet 2,000 m2. De jury beschikt over een bedrag van 15 000 fr. voor het toe kennen vanpremiën. De ontwerpen dienen uiterlijk tegen 15 October ingediend. Bij het onderzoek der ingediende ontwer pen zal de jury eerst de ontwerpen uitscha kelen die niet zouden voldoen op kunstge bied noch op gebied van liturgie. De overige ontwerpen worden dan gerangschikt reke ning houdende niet allen met de kunst en de liturgie, maar ook met de waarde op technisch gebied. De jury is samengesteld uit dehh. Demeur, alg. bestuurder van den D.V.G. E. H. ka nunnik Callewaert, afgev. van het Bisdom Dom SebastienBraun,bestuurder der school voor nijverheidskunst te Maredsousde E. H. Pastoor van Brielen Verbeke, ingen. bouwmeester der provincie Carbon, bouw meester te Oostende R. Verwilghen, ingr- stedenbouwkundigeToetenel, bestuurder van den Bouwdienst der V. G,, en een lid aan te duiden door de deelnemers. AÖHÖB&TISCH FEEST. »e*t m ntrMèiH ie Eene ontzettende ramp heeft dit land ge troffen. Eene schrikkelijke aardbeving heeft gansche streken verwoest, honderden dui zenden slachtoffers makend. Alle voorgaande rampen schijnen eene kleinigheid bij de vreeselijkheid van deze gebeurtenis. De stad Yokohama is totaal vernield. Van Tokia, de hoofdstad, zijn 7 arrondissemen ten op de 15 vernietigd. De stad Ito werd door een vloedgolf, die de aardbeving volgde, totaal weggespoeld. Al de spoorwegen, die naar Tokio leidden, ijn tot op 100 mijlen rond de stad te eenen- male ontredderd. Ook ai de verbindingen per telegraaf en per telefoon zijn gestoord. Te Tokio, eene stad van 5 000.000 inwo ners, zouden a"een reeds 350.000 huizen vernield zijn, en 150.000 dooden zijn. Er zouden in gansch de ramp 500.000 men schen het leven verloren hebben. Het Fransch Gezantschapen de Engelsche Legatie zijn geheel vernield. De vreemde kolonie zou gered zijn. De ramp had voor tooneel een oppervlakte van 300 kilometers. Men weet ook nog dat een twaalftal steden van de kust, waaronder Nagoya, handelsstad met 170.000 inwoners, totaal vernield zijn. De bevolking van Japan is zoo dicht als deze van België. Men meent algemeen in Japan dat dit land voor vijftig jaar zijn plaats als grootmacht heeft verloren. Een begin van hongersnood is reeds ont staan en men meldt dat te Tokio de uitge hongerde massa, voornamelijk de koelies uit Korera opstand hebben gepleegd en tot moord en plundering zijn overgegaan. De politie tracht stand te houden in afwachting van de troepen. Talrijke opstandelingen werden gedood. De Times geeft een overzicht van de groote aardbevingen in de laatste 25 jaren, dat wij hier laten volgen. St Pierre, in 1902, 30.000 dooden Kan- gra Vallei, 1905, 20,000 dooden San-Fran- cisco, 1906, 4.000 dooden Kagi (Formosa), 1906, 5.000 dooden Messina en Reggo 1908, 77.000 dooden Konstantinopel, 1912, 12.000 dooden De Abruzen, 1915, 24,000 dooden Chili, 1922, 1 000 dooden Perzië, 1923, 4 000 dooden. Ziehier eenige voorschriften van gezond heidsleer onlangs gegeven door eenen ver maarden Parijschen geneesheer. Aanhoudend geeuwen en gapen ten ontijde beteekent veel min slaapbehoeften dan lastige spijsvertering. Zwaarhoofdig en slaperig na den maaltijd is doorgaans het kenmerk van moeilijke spijsvertering. Een normale mensch in ge wonen gezonden toestand heeft nooit honger, noch dorst, noch vaak, hetgeen hem overi gens niet belet smakelijk te eten op de maaltijden en spoedig in te sluimeren bij het slapen gaan. Te grooten honger, te smach tende dorst, te opvrangende vaak zijn zieke lijks voorteekens, ten minste als zij niet verwekt worden, door buitengewone tijd ruimten tusschen de maaltijden of te lange beroovtng van rust. Een normaal gezonde mensch, bezoekt dagelijks het gemak op vaste uur zonder daartoe aangedreven te worden door bijzon dere noodzakelijkheid, en zulks geschiedt gewoonlijk met goed gevolg. Wacht hij deze boodschap te verrichten tot de nood hem dwingt, dan bereidt hij zich eene ohronische verstoptheid. Dergelijke onpas selijkheid heeft doorgaans geenen anderen oorsprong. t Is niet zooveel voor het licht, maar wel voor de drijfkracht die wij noodig hebben voor kleine nijveraars en boeren. Uit Melbourne wordt gemeld, dat in eene mijn van Nieuw Zuid Wales, te Bellbi- ro, eene grauwvuurontploifing plaats had, Een-en-dertig arbeiders werden bedolven, waarvan er reeds 20 omkwamen. Om niet meer tot last van zijn kinderen te moeten dienen, heeft zekere M. Pierre Fesneau, 88 jaar oud, oud-wijnbouwer, wonende te Suévres zelfmoord gepleegd door zich voor den kop te schieten met een pistool. In Zuid-Jutland heefteen geweldig or kaan gewoed. Te Sondes Naes is in een dijk doorgebroken met het gevolg dat 40 arbei ders verdronken. Op de scheepswerven van Barneke ver dronken 17 werklieden, terwijl 60 andere spoorloos verdwenen zijn. Van de 60 vis- schersbooten die in zee waien is nog geen enkel binnen geloopen. Het eiland Manoë is geheel overstroomd. Van het lot der bewo ners is niets bekend. De einduitslag van de Iersche verkie zingen is als volgtregeeringspartij 63 re publikeinen 44 onafhankelijken 15 labour 15 agrariërs 15 zetels. in 't Zuiden van Wales (Engeland) zijn groote gewesten onder water gezet, tenge volge van het onweer welke gewoed heeft. Er is natuurlijk groote schade aangericht en veel huizen moeten door de bewoners verla ten worden. Een zware auto-kamion kwam, Maan dag namiddag, aan den spoorwegbarreel, te Hazebrouk, over de spoorlijn gereden en werd door den sneltrein Atrecht-Duinkerke verrast. Het logge voertuig werd omgebeukt en letterlijk verbrijzeld. De voerder, M. Delaire, gehuwd en vader van vier kinderen, bleef op den slag dood. Een werkman, die hem vergezelde, bek wam,erge verwondingen Te Walsha, Engeland, brak er brand uitineene reusachtige kinemazaal, waar niet minder dan 1400 zitplaatsen waren. Heel het gebouw is totaal uitgebrand, evenals drie koffiehuizen welke er aan paalden. De ver nielde zaal was binnen met de grootste pracht versierd. De aangerichte schade be loopt dan ook op ruim 100 miljoen. Het Duitsch schip Kloopfeldat met een lading kolen van Huil naar Bremersha- ven vaarde is in den nacht van Donderdag op Vrijdag tijdens den stoim in de Noordzee omgekomen. Heelde bemanning bestaande uit 41 kop pen is verdronken. -- Bij een gasontploffing in een mijn, na bij Cessnock in Australië zijn 28 personen gedood. M. Delgratto, 18 jaar oud, was met eenige vrienden op jacht te Pennes-Mira- beau, (Frankrijk)de jager had zich op het gras uitgestrekt en zijn geweer in zijn be reik neergelegd. Op zeker oogenblik begon de hond van M. Delgratto, die nevens zijn meester lag, met zijn poot de aarde om te woelen, en raakte bij toeval den trekker van het jachtgeweer. De haan sloeg neer, en een schot ging af. M. Delgratto kreeg de lading in het hoofd. De ongelukkige moest in hopeloozen toestand naar het gasthuis overgebracht worden. Meer dan 300 personen hebben Don derdag in de wijk Cuatio Caminos, te Ma- 'drid (Spanje), aan vergiftiging geleden tengevolge van het drinken van bedorven melk. Er wordt geen melding gemaakt van gevallen met doodelijken afloop De prijzen der verschillige soorten van kolen met 23 tot 34 t. h. worden verhoogd. De vette Roerkool zal dan 92 millioen per 1000 kilogram kosten. Mad. Devrilles, van de Fransche ge meente Lavencantière, verbrandde op haar veld droog onkruid. Op zeker oogenblik werd zij gansch door de vlammen omringd, hare kleederen vatten vuur, en de ongeluk kige, door den rook verstikt, stuikte bewus teloos ten gronde. Het verkoold lijk werd later gevonden. Bank tot bevordering van Internationale handelszaken. Naaml. Venn. Maatsch. Zetel GENT. Algemeene Bestuurder voor West-Vlaanderen FORREST L. AGENTSCHAPPEN POPEROiOHE, Groote Markt, 28, tel. 89 90. VEURNR, Ooststraat, 64, tel. 76. DÏX.MEDE, Kiekenstraat, tel. 44. Wytschaete en omliggende, AgentHeer FOURNIER, Burgemeester. Beveren HeerTAHON.Gemeentesekretaris. Noordschoote Heer M. BA1LLEUL, Ledegham Heer G. DELANNOO, Westoutre Heer A. DECLERCQ. Roushrugga Heer A. CLAEYSOONE, Gem.-ontv. BIJKANTOREN Nieuwpoort, Loo, Proven, Rousbrugge, Watou, Leyseie, Couckelaere, Ichteghem, Stavele, Alveringhem, Lichtervelde, Cortemark, Merckem. dende taal, vader, en ik stel er mijnen roem op deze wel te kennen. Zonder Fransch is men niets in ons land Welnu, daar ligt juist de knoop. Gi hebt wellicht tot een zeker punt gelijk, maar daarin zie ik een groot gevaar voor onzen stam... Een volk mag zijne moedertaal niet verloochenen of het geeft zich zelf uit voor eenen slavenstam I Dat zijn woorden, vader, die niets aan den toestand veranderen. Laat het zoo zijn, mijn zoon, maar dan nog rnag men zoo lichtelijk zijnen plicht niet vergeten. Het is aan ons dien slechten toe stand te verhelpen... Wat kunnen wij doen aan een gansch volk Zoo moogt gij niet spreken, Gaston, wij staan ten andere niet alleen... Reeds beginnen vele moedige, Vlaamsche strijders w het hoofd te verheffen, ten einde hunne voortkomende uit eene zekere verblindheid, schilligheid verloren gaat, verliest het volk ook alles wat bij hem eerbiedweerdig, eigendommelijk en verheven is... Ja, indien de Vlamingen waarlijk, zooals gij ten onrechte denkt,bereid waren hunne moeder- taal te verloochenen, dan zou het alzoo ge- j daan zijn met hunne goede zeden, hunnen godsdienst, hunne verkleefdheid aan koning en vaderland... De oude notaris was ernstig aangedaan, als hij zoo sprak. In zijne borst klopte een waar en onverbasterd Vlaamsch hert, dat gloeide en opzwol bij de herinnering der heldenfeiten onzer voorvaderen. Het griefde hem waarlijk te zien, dat zijn zoon zoo onverschillig scheen te zijn aan die edele gedachten. Hij voelde lust om hem te zeggen, dat het eene lafheid was alzoo te spreken, maar aangezien hij die gesteldheid aanzag als rechten teeischen... en, waarlijk dat is e ne schoone, edele taak. Gij kunt gelijk hebben vader, maar zij zullen niets kunnen doen, tegen den drang der omstandigheden en de noodzakelijkheid van Fransch te. kennen in België. Gh ontmoedigi u te ras, mijn zoon, ofwel gij laat u verleiden door de ingebeelde uit eene verregaande verzotheid op eene vreemde taal, wilde hij zulks nog niet doen. Het woord kwam hem ook wat al te hard voor. Hij verdedigde dan met eene zachte bera denheid zijn geliefd gedacht,maar de uitslag dien hij bekwam, was niet aanmoedigend. Gaston nam de zaak niet ernstig op, en schoonheid eener vreemde taal... Wel, mijn veranderde geenszins van zienswijze. God 1 indien iedereen zoo sprak, nooit zou,, Hij toonde zich eerbiedig jegens zijnen er eenig grooten edel doel op aarde bereikt (vader en zijne wederleggingen waren immer worden Maar, vader, laat mij toe u te zeggen dat er daar toch niet veel aangelegen is.. Dat de menschen de taal gebruiken, die bun best bevalt, wat kan ons dat scheien, als zij malkander maar verstaan... kalm en beleefd, doch zijne verblinde voor liefde voor het Fransch bleef bestaan, en schoot van dag tot dag sterkere wortels. Waaruit mocht zulks voortkomen Ziedaar welke vraag de notaris zich stelde, en die niet gemakkelijk te beant- Spreek zoo niet, mijn zoon De taal is «woorden was. het volk, en indien zij door schuldige onver-j Hij ondervond echter, welhaast, dat zijn zoon aan de hoogeschool bijna uitsluitem met fransche studenten verkeerde. Het scheen dat deze hem gedurig dei grootsteri lof toezwaaiden, die uit den mom van eenen Waal kan gehoord worden zi verzekerden hem dat hij het Fransch sprak zonder den minsten accent I Ja, dat zegde men hem zeer dikwijls ei daar stelde Gaston zijnen roem op Helaas hoe veel Vlamingen kennen wi niet die hem daarin gelijken Velen wanen zich der volmaaktheid nabij en waarlijk groote mannen, als zij di lofuiting mogen hooren uit den mond va: eenen Waal 1 Gaston leed ook aan die verblindheid, e scheen nog niet gauw van zijne kwaal t zullen genezen zijn want hij aanzag de zo gegronde gedachten zijns vaders als ijdel droombeelden, en onder dat opzicht vei toonde hij geenszins de verkleefde onderda nigheid,welke hij in andere omstandighede aan den dag legde. De notaris liet geene enkele gepaste gele genheid voorbijgaan zonder in denzelfde zin te spreken, en herhaalde dikwijls dez woorden, die waarlijk als eene voorzeggin mochten gelden. Als gij uwe moedertaal blijft verachter mijn zoon, zult gij op die baan niet stilhou den. Het is, heiaas maar al te zeer te vret zen, dat bij u ook alle eerbied voor onz eenvoudige Vlaamsche zeden en gewoonte zal verdwijnen. Ja, eenvoud en deugd zulle misschien in uwe oogen hunne weerde ve' liezen, en gij zult wellicht uw zedelijk t ook uw stoffelijk verderf inloopen. I (Wordt voortgezet).

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1923 | | pagina 1