pnnro iMriipw a a
flaar den Afgrond
HET NOTARIEEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
Nieuwsblad voor Pope.einghen Omstreken.
ïirrure?
I ii MmiaIiUTIftMal JlMi
ian onze Lezers.
ELECTRICITEIT.
iK'
Apotheek Frans Van de Plas
SPREUKEN.
In 't Buitenland.
TRANSINT
In Stad fr. 6.50
In Belgie pp". 8.50
Buitenland 13.00
15, Gasthuisstraat,
BERICHTEN,
VERiiOOPINCEN,
E6ne inlassehing
mmm,
Zondag 25 November 1923.
15 Centiemen
20 Jaar. N- 47
De Provinciale belasting
Duivenprijskampen.
in 't Sayette Wijveken
ONGELOOFLIJKE LAGE PRIJZEN
Oorlcgss ch a de
0e oorlogsweezen
Vrijgesproken
Politiek Overzicht.
Onrechtvaardige behandeling.
Het Fransch-Belgisch
economisch verbond
Het vrouwenstemrecht
Uitbating in Regie van onzespoorwegen.
De Provincieraad van West-Vlaanderen.
Werkloozen.
Besparingen
Qud-Stuyvekenskerke.
Onze taal bij het ieger.
FRUITBOOMEN-ROZEN
BEKÉ - BKAECKMAN,
Uit het herlevend Vlaanderen.
Elverdinghe. - De Kerkj
m mm
ij
Alle Bankverrichtingen aan de beste voorwaarden
Geldbelegging op zicht, op kort eri lang termijn
Vreemde munten aan de voordeeligste koersen,
Abofluemefltprijs
per Jaar
Uitgever
Saoseo hanneste,
Drukkerij,
Papierhandel,
POPER1NGHE
Telefoon nr 9.
Pogtchsckrekening
n> 15570.
pnijs
o.6o ctn per regel.
2 en 3 inl o.5o ctD
i 5o fr. per regel.
RGUWBcRiCKTEK,
5 fr. voor 10 reg
Herhaalde Annoncen
prijzen op iSDvr&ng
Alle annuncen zjjn
vooraf te betalen
kn moe i en voor oen
Vrijdag ingezonden
worden. Kleine
berichten tegen
den Vrijdag noen.
De beste wijsheid die ik ken, is zijn plicht te
doen en de wereld te nemen zooal hij is.
Ik wilHet woord is machtig.
Ik moetHet woord doet zeer,
Het laatste spreekt de dienaar,
Het eerste spreekt de heer.
Laat beide voor u worden
In 't leven blij en zoet
Er is geen vree op aarde
Dan willen wat men moet
Goede raa t wordt veel gegeven
Goede hulp is schaarsch in 't leven.
Doe dan uw best
God doet de rest.
Wie ons een kaartje schrijft om een abon
nement op De Poperinghenaar krijgt
het blad kosteloos tot Nieuwjaar.
Binnen enkele dagen zullen de briefdra
gers de abonnementsprijs (8 fr. 50) inza
melen.
Zij komen slechts éénmaal ten huize;
men verwittige dus zijn huisgenooten dat de
postkwittantie bij het eerste vertoon betaald
worde.
Buiten Belgie is de prijs 13 FRANK.
Onze abonnenlen uit den vreemde gelieven
zoohaast mogelijk het bedrag op te zenden.
Voor dezen die ons blad rechtstreeks
met de post ontvangen ('t Is te zeggen zon
der timber) moeten alle klachten van niet
ontvangen nummers en adresveranderingen,
in de post zelf, of aan den brief Irager, aan
gegeven worden NIET bij ons
BI
op de
Uit de Rede in den Provinciale Raad uit
gesproken door H. d'Artois, Vertegenwoor
diger der Werklieden voor Iseghem.
Even als alleman zijn wij tegen elke be
lasting, doch alleman weet even goed als
wij dat het bestuur niet mogelijk is zonder
inkomsten en dat er dus moeten lasten ge
legd worden om de noodige inkomsten te
verzekeren, wij kunnen daar niet van tus-
schen.
Welke belastingen zijn nu de redelijkste
en de rechtveerdigste
Deze die dragen op degene die ze best
kunnen betalen, die door de betaling van de
belastingen zich in niets moeten te kort doen,
die in zekeren zin hunne belasting kunnen
betalen van hunnen overschot of over vol
doende geld kunnen beschikken om de
belasting zonder bezwaring van last af te
dragen. Daarbij moet eik burger in de mate
van zijn vermogen mede helpen aan den
groei en den bloei van zijn land.
Zijn redelijke belastingen deze op de
weelde, op de misbruiken, op de waagspe
len, op de weddenschappen, al dingen die
door den ban meer slechte dan goede ge
volgen hebben, zoo voor den eenling als
voor de gemeenschap.
Hce wordt nu het inkomen of het gemak
van bezit, of het misbruik, of de mate van
overvloed vastgesteld waarop men kan steu
nen voor het toepassen van bovengemeld
standpunt met betrek op het heffen van
belastingen
Er zijn verschillige manieren. De fabrie
kanten en handelaars moeten hunne jaarre
kening voorleggen waaruit men het bedrag
van hun inkomen, van hunne winst berekent
en waarop zij belasting betalen.
De belasting op de weelde wordt geheven
op het bedrag der verhandelingen in deze
zaken of de mate van gebruik dat men ervan
maakt deze op de weddingschappen en
op het bedrag van den inzet, zoodat
winner en verliezer betalen. Men zegt te
recht in zulke zaken die het niet heeft,
speelt het niet en die het speelt, kan
't betalen.
Wij vinden de belasting op het inkomen
redelijk, daar gelaten dat zij niet altijd in
alle rechtveerdigheid kan toegepast worden
of wordt. Deze belasting is nochtans voor
de werklieden eene verzwaring van last,
doch wij willen ons niet onttrekken het onze
bij te brengen tot de leefbaarheid van den
Staat waarvan wij de leden zijn.
Indien wij dat aanveerden hoeveel meer
redelijk en gewettigd is de belasting op de
weelde, de weddenschappen, op het geld
spelen, die gedaan worden met den over-
scheute, met den overvloed, dus zonder ver
meerdering van last. Daardoor zullen het
brood, het vleesch, de aardappelen, de
kolen, de kleerstoffen, de huishuren niet op
slaan. Dat is allesoverdreven geld verkwisten
dat wel in vele gevallen beter en nuttiger
zou kunnen gebruikt worden. Daarop be
lastingen leggen is niet alleen redelijk maar
zelfs wenschelijk en wij zijn niet bang van
ons opentlijk vijandig te verklaren aan het
overdreven geldspel.
Dit is onze zienswijze in zake belasting.
Ten anderen voor eene handvol populariteit
geven wij onze princiepen niet op.
Bemerkt wel dat er tot nu toe volstrekt
geen sprake is eene liefhebberij te belasten,
wij spreken op provinciaal gebied, en dat
wij ons altijd zullen verzetten tegen welke-
danige belasting die de zuivere iiefhebbberij
treft, dit hebben wijbewezen bij de stem
Mengelwerk van «De Poperinohenaar» 13
ROMAN
door C. VERVAIICKE.
Gij zijt immer even droog, zegde Esther
dan op vreveligen toon. Men zou waarlijk
zeggen dat gij er vermaak in vindt mij tegen
te spreken en mijne begeerten te dwarsboo-
men.
Gij zijt wat al te streng in uwe beoor-
deelen, dunkt mij, Esther.
in 't geheel niet... Gij weet altijd en
overal wat in te brengen tegen mijne klee
ding, tegen mijne gewoonten, tegen mijne
taal, inéén woord, tegen gansch mijne le
venswijze... En nu... Nu spreek ik over iets
dat voor het welzijn der kinderen moet die
nen, en het wordt ook niet aangenomen.
Dat zeggende begon zij te weenen en Gas-
ston, hoewel hij zijne vrouw reeds tamelijk
goed kende, voelde zich door die krokedille-
tranen erg bewogen
Om echter nog beter hare inzichten te
leeren kennen, zegde hij
Maar Esther, ween toch niet, dat doet
mij te veel verdriet... en zeg, wie zou er
daar met onze kinderen verblijven
Ik, niet waar, met eene meid... Het
ware inderdaad goed genoeg voor mij... Ik
zou wel eens eenigen tijd buiten dit eenzaam
dorp willen verblijven... Ginder is het leven
genoegelijk.
En ik, Esther
Welnu gij zoudt daar ook kunnen ver
ming ia den provincialen raad van de belas
ting op de duivenprijskampen, dat zult gij
verder vernemen. Het ware ten anderen niet
redelijk eene liefhebberij te belasten. Elke
mens'ch heeft eene bijzondere neiging voor
de eene of de andere liefhebberij, de eene
beter, de andere min wel zonder eene
zekere liefhebberij kan ne mensch schier
niet leven, dat weet elk van ons. Vele goede
liefhebberijen doen de menschen deugd en
die verdienen aangemoedigd.
Eens onze stelling vastgesteld in zake be
lastingen, komen wij tot de zaak zelve die
thans ten onrtchte zooveel beroering schijnt
te verwekken. Wij zullen ze uiteenzetten
juist zooals ze verloopen is en wij zijn over
tuigd dat enkel de uiteenzetting der feiten
za) volstaan om alle misverstand te doen
ophouden en alle duivenliefhebbers gerust
te stellen, vooral de werklieden; deze spelen
immers voor het groote geld niet.
Als vertegenwoordigers der werklieden
hebben wij er vooruit en vooral aan gehou
den dat de liefhebberij onzer vakmakkers
gewaarborgd werd en dat voorgestelde be
lasting enkel deze trof die veel geld kunnen
in 't gedrang brengen, dus feitelijk, dat die
moeten betalen die kunnen en die in plaats
van eene liefhebberij goed te beoefenen niets
doen dan geld verspelen waarbij zelts de
liefhebberij niet gebaat is en die eerder zoo
de kleine liefhebbers benadeeligen.
Bij de opening van den gewonen zittijd
van den provincialen raad werd de aan
dacht der leden getrokken op ten tekort te
voorzien op de begrooting voor 1924 en op
de noodzakelijkheid te zoeken naar nieuwe
inkomsten om hieraan te verhelpen. Ver-
schillige nieuwe belastingen werden voorge
steld onder andere deze op de geringelde
duiven, de hokken der ongeringelde duiven
en op de prijskampen van duivenvluchten.
Zooura wij kennis hadden van dees voor
stel, hebben wij, vertegenwoordigers der
ctiristene werklieden, ons vlakaf tegen het
heffen eener dergelijke belasting gesteld,
omdat met de duiven en de hokken te be
lasten alleman ging getroffen worden en als
wij zegden alleman dan weten wij dat de
werkman zeker is van den eersten prijs te
hebben. Indien eene belasting in dezen aard
moest komen dan konden wij enkel erin
toestemmen eene belasting te aanveerden
die de duivenliefhebbers niet het minst trof
en wij legden ons neer bij eene belasting op
het overdreven geldspel. Wie zou er durven
beweren dat onze handelwijze al te keuren
is
Ten einde de zaak tot een goed einde te
brengen hadden verschillige onzer bijeen
komsten met bestaande duivenmaatschap-
pijen en dit met het doel de voordeeligst
mogelijke oplossing te vinden en alleszins
te zorgen dat de werklieden hier scheute vrij
bleven. Uit deze bijeenkomsten bleek dat de
prijzen van 50 fr. en erboven kunnen aanzien
worden als geldspel en niets ineer te Hen
hadden met de liefhebberij. Eene belasting
van daaruit voortgaande kon gemakkelijk
aanveerd worden te meer dat enkel die be-
taalde die won de belasting zou klimmende
gaan met net bedrag van den gewonnen prijs.
De verschillige ingewonnen in ichtingen
werden in de derde commissie van den pro
vincialen raad besproken en men kwam
overeen enkel de prijzen te belasten van af
100 fr. dus nog beter dan wat sommige
maatschappijen vooruitgezet hadden en dit
met 5 tot 300 fr. deze van 300 fr. of erbo
ven met 10 De btlasiing draagt op elke
duif afzonderlijk, en niet op het totaal der
prijzen door den speler behaald, zoodanig
dat iemand die 2 en 3 en meer dui-en heeft
die in denzelfden prijskamp elk eenen prijs
winnen van 99 fr geen centiem belasting
betaaltdat iemand die 2 en 3 en meer prij
zen wint van 299 fr. en oneffen enkel 5 °/o
betaalt voor belasting.
Hiermede moet iedereen bekennen dat
ten eersten door deze belasting op geenetlei
manier de li jfhebberij benadeeligd wordt,
ter contrarie zij zal ermee verbeteren omdat
de kleine liefhebbers erdoor zullen aange
moedigd worden ten tweede dat het specu
latie is op populariteit hier uit te komen met
redens dat het al op de werkman is, het is
juist het tegenovergestelde,want wie zijn die
werkmenschen die voor zooveel geld spelen
en ten derde dat deze die de liefhebberij wil
len verder drijven heel fatsoenlijk een klein
tje zullen kunnen betalen op hunne winst
wel te veistaan, gezien de belasting enkel
van 5 is van 100 tot 300 fr.
Daar hebt gij nu de eenvoudige doch juiste
voorstelling der feiten.
In 't Groot
ma--
De Voordracht met lichtbeelden is nu
gesteldop ZONDAG 9 DECEMBER
1923, om 1 O u. 's morgens in het lokaal
van den Boerenbond bij M. Osstyn, Cassel-
straat, 41, over de Electriciteit en hare
toepassing op de hoeve.
VRIJE TOEGANG.
blijven, maar niet standvastig misschien, de
wijl gij nu en dan in uw bureel moet zijn.
Verscheidene malen per week zoudt gij tot
daar kunnen gaan... Het ware ook wel
voordeelig voor u, want gij studeert veel t«
veel.
Laat er ons nog eens over denken, zeg
de dan den notaris, opstaande. Het is q^ne
nog al zware beslissing.
Bah, als gij alles zult goed overwogen
hebben, zult gij voorzeker mijn gevoelen
deelen, wederlegde Esther, die er wederom
reeds opgeruimd uit zag, omdat zij begon te
hopen.
Haar man wilde over de zaak handelen, er
ging dus middel zijn hem te overhalen,
Zij riep dan de meid, en keerde met de
kinderen in huis terug.
In het vervolg moest zij nog verscheidene
malen over de zaak spreken, en allerhande
middelen beproeven, maar toch behaalde zij
einde'ijk den zegepraal.
De notaris had de zwakheid zich te laten
overhalen, en zij vertrok in het begin van
Augustus naar de lieve badplaats.
Zij nam met hare twee kinderen en hare
meid haren intrek in een hotel van eersten
rang langs den zeedijk.
Daar vond zij van den eersten dag eenige
kennissen, en vermaakte zich wonderwel.
Zij had ook niets in haren weg.
De twee kinderen sliepen in de kamer der
meid, die er bijna uitsluitelijk voor zorgde.
's Morgens nochtans, wandelde Esther met
hen op het vlakke strand, en aan de tafel
waren zij ook bij haar, doch verder was zij
gansch vrij.
En men mag zeggen dat zij van die onge
hoopte vrijheid gebruik maakte.
Alle avonden woonde zij de muziek- en
In 't Klein
Wilt gij tertrouw en goedkoop bediend
worden, doet uweaankoopen vanFourruren
bij JAN VERCRUYSSE-VAN HEULE
Ooststraat, 56-58 Roeselare.
Daar zult gij een overgroote keus vinden
van alle slag van FELSEN aan
Komt zien en gij zult ervan overtuigd zijn.
Tentoonstelling binnen huize.
W VRIJE INGANG
In de laatste zitting der Scheidsrechter
lijke Kommissies werd de schade op len Au-
gusti 1914, als volgt vastgesteld voor de
hiernav er melde geteisterden
St-JAN-bij YPER.
Tyberghien Emile 5.775
BOESINGHE.
Delatinoy Jules
318
LANGEMARCK.
Deblauwe Alois
10.525
Boonaert Polydore
5 030
Noyez-Boussemaere Chailes
4 105'
Vermeulen-Vanneste Pieter
41.100
Demeersseman-Maurice
18 525
WULVERGHEM.
Vandroemme Elie
6 355,32
MEESSEN
Bondue Julienne
2.993,75
Thorez Henri
4 590,80
WEST-NIF.UWKERKE.
Tborez Henri
2.651
Quintin Alfred
34 399
Dewilde Oscar
11.208,90
WYTSCHAETE.
Cornille Adolphe
29 450,92
Catteau Jules
31,595,59
YPER.
Coutelie Emile-Gustave
11.175
Bollengier Henri
11 040
Talon Marie-Philomène
6.720
Heveraet Nathalie
2 850
Nuytten Henri
61.440
Hoedt-Coffyn Charles-Louis
7.9 3
Pakel Emile
1.0-.7.50
Boutens Elodie We Gisquiere
2 320
Depoorter Alfred
8 458
Boudry Valère
34 760
Sesier Euphrasie We Rydey Henii
J9.066
■JA
ling is zeer nadeüi voorde talrijke B'-lgische
geteisterden die in Frankrijk gevestigd zijn
M. Asou, heeft den Minister van Buiten-
landsche Zaken daarover ondervraagd.
Het Nationaal Werk voor oorlogsweezen
heeft zicht bemoeit met de beroepskeuze an
17733 oorlogsweezen. Het heeft reeds 40
millioen frank uitgegeven ten voordeele dei
oorlogsweezen. Minister Masson klaagt ovet
te groote onverschilligheid van de begoede
lieden ten op/.ichte van dit werk.
Er zal een werkelijke kontrool ingericht
worden op de li-fdadigheidsfeesten die ten
voordeele van het Nationaal Werk voor oor
logsweezen gegeven worden.
Op 3 Mei laatst vermoordde Mijoor
Scouvemont zijne vrouw met drie revolver
schoten daar hij haar van ontrouw beschul
digde. Te voren had hij aan zijne twee kin
deren gezegd dat hij hun moeper ging
donden.
Thans is die Majoor voor het militair Hof
verschenen. Men heeft hem vrijgesproken
omdat de voorbedachtheid niet was vastge
steld.
Die vrijspraak heeft nogal eenige beroering
in ons land gebracht Men vraagt zich nogal
gemakkelijk af waaraan het mogelijk is dat
een huiselijk tooneel voor het krijgsgerecht
gebracht wordt. Vetandert een misdrijf van
t'itm '1at men draagt,
nrook welke hooge rol
Groote keus van jachtstoven,
luxe-calorifères voor salons en her
bergen, keukenstoven (cuisinièren).
bij Camiel DEZEURE-PAUWELS-
Priesterstraat, 5, POPERINGHE.
Zondag nacht werden te Bordeaux en
Toulon verscheidene aardschokken opgetee-
kend. Enkele fchokken duurden twee tot
drie seconden. Er zijn geen ongevallen te
betreuren, wel werden er de meubelen ge
schud en vele personen uit den slaap
gewekt.
Een erg ongeluk heeft nabij Stuttgart
plaats gehad.Een locomotief van een goede
rentrein was op een verkeerd spoor geloopen
en is in volle vaart op een werkiiedentrtin
terechtgekomen.
Tot heden telde men 8 dooden en 13 ge
kwetsten.
Bij hot neerploffen van balken in den
Nationalen Schouwburg, te Milaan, werden
vier personen gedood.
(Zie vervolg tweede blad
Eene verschillende behandeling wordt toe-
gf past, i nzake vergoeding van oorlogsschade
op de Belgische geteisterden in Frankrijk en
op de Fransche geteisrterden in Reigie. De
Fransche geteisterden in Belgie worden be
handeld zooals de Belgen. Zij genieten de
zelfde voordeelen voor wederbelegging. Hij
mag zijne huizen herbouwen in de gemeente,
op de plaats die hij verkiest en de rechtbank
van oorlogsschade kan de toelating geven
om elders te bouwen.
In Frankrijk echter wordt aan de Belgi
sche geteisterden de volstrekte verplichting
opgelegd ter plaats zelf te herbouwen zelfs
wanneer de Belg zijne rechten op schade
vergoeding op een Fraoschman heeft over
gedragen. Deze onrechtvaardige behande-
Deze vrijspraak toon
de militairen in ons land spelen. Het leger
is een wereld op zich zelf. Met het een eigen
gerecht te geven voor zaken, die niets met
de tucht gemeen hebben, heeft men er een
caste van gemaakt.
Mocht dit proces veel bijgedragen hebben
om het krijgseerecht ofwel af te schaffen
ofwel zijne macht tot militaire feiten te
bepalen.
Htt economisch verbond met Frankrijk
heeft een eerste vuurproef onderstaan in de
financieele commissie. Het princiep is goedge
keurd maar men is er op verre na niet van
ingenomen.
Dit verbond mag eigenlijk geen verbond
genoemd worden daar Frankrijk vier maal
meer zal verkrijgen dan Belgie.
Frankrijk heeft om zoo te zeggen geen
enkel voordeel geschonken aan Belgie in ruil
van de toegeving van Belgie.
De teleurstelling hierover is dan ook alge
meen, zelfs bij de vrienden van de Fransche
politiek
Velen zullen enkel eene goedkeurende
stem uitbrengen omdat zij geene daad tegen
Frankrijk willen stellen.
In hoever de Belgen door dit verbond
zullen benadpciiad lzijn zullen wij natuurlijk
maar weten aés iRii tt? iaat is.
Het vrouwenstemrecht voor Kamers en
Provincieraden zal in de Kamers behandeld
worden. Alles laat verzien dat die kwestie
tot eene goede oplossing zal komen.
De Grondwet moet er niet voor herzien
worden. Eene wet, gestemd door de twee
derden der Kamer, zal voldoende zijn.
Voor de stemming der Provincieraden is
de zaak reeds ver gevorderd.
Op 21 October 1921 legde M. Vandevelde
plechtig de belofte af in naam van 28 Socia
listische Kamer-en Senaatheeren dat zij in
1924 het vrouwenstemrecht voor de Provin
cie zouden stemmen. Ook verschillige libera
len verklaarden zich partijgangers.
Thans heeft M. Carton de Wiart in de
Kamer en M. Legy in den Senaat een wets
ontwerp ingediend op het vrouwenstemrecht
voor de Provincie.
Reeds gedurende den oorlog en onmiddel
lijk na den wapenstilstand werd verklaard
dat de Belgische Staatsspoorwegen dooreen
bijzondere vennootschap zouden beheerd
worden.
Toen de Heer Renkin minister was, werd
het vraagstuk ter studie gelegd. Thans is
men zoo ver gevorderd dat men mag zeggen
dat het niet lang meer zal duren of de Staats
spoorwegen zullen beheerd worden door een
consortium van groote banken van Brussel.
Naar het schijnt heeft de bank Empain die
den Parijzer Métropolitain gebouwd heeft
en o. m. de. Belgische kust exploiteert, reeds
een akkoord gemaakt met de Société
Générale om dit reuzenplan te verwezen
lijken.
Met dit vooruitzicht zijn de jongste
benoemingen van nieuwe bestuurders bij de
Société générale van groot belang. Een
der leiders van de Banque Empain is name
lijk bestuurder bij die groote bankinstelling
geworden.
De regeering heeft haar toestemming ge
geven om de Staatsspoorwegen door bedoeld
consortium te laten uitbaten mits een rente,
die zeer hoog is.
dansfeesten bij in den Kursaal, en begaf zich
ook soms naar een gezelschap, waar er ge
speeld werd.
Als Gaston haar ging bezoeken zweeg zij
daar zooveel mogelijk over, en sprak van
niets anders dan van de kinderei, van de
frissche zeelucht en van het strand, waar de
kleine Raphael zich zoo goddelijk amuseerde.
De notaris zag er dan nog geen bijzonder
kwaad in, en aangezien hij nu toch zijne toe
stemming gegeven had, wilde bij ook zoo
gauw over de onkosten niet spreken.
XI.
't Was op den vijftienden Augustus, opden
hoogdag van O. L. V Hemelvaart.
De processiën, die Maria ter eere, in
Vlaanderen, na de hoogmis, uitgingen, wer
den met het schoonste weder begunstigd.
Nadat onze brave landlied»;n hunnen plicht
vervuld hadden, met het beel dder goddelijke
Moeder door de versierde straten van hun
dorp te vergezellen, begonneti zij er ook eens
aan te denken, een uitstapje te doen.
Het weder was waarlijk a3 te schoon om
binnen te blijven.
Velen verkozen Blankenberghe als doel
van hun reisje.
Erwaren bijzondere treinen aangekondigd,
die later dan gewoonlijk de bidplaats gingen
verlaten, ten einde aan iedereen de gelegen
heid te verschaffen, de avondconcerten, den
fakkeltocht en bijzonderlijk het prachtig
vuurwerk op den zeedijk bij te wonen.
Van alle kanten kwamen de menschen dus
te Blankenberghe samengestroomd. Het ge
tal treinen moest verdubbeld worden, en alle,
zonder uitneming, brachten eene. ontelbare
menigte bezoekers aan.
In de Kerkstraat was het eene ware stroom
van verheugde wandelaars, die naar den
zeedijk trokken
Daar, langs den gemetselden en onafzien-
baren dijk was het waarlijk een lust der
oogen, voor wie het lieve schouwspel mocht
aanschouwen.
De vreugde en levensblijheid der ontelbare
wandelaars was als aanstekelijk en de fris
sche zeelucht, die van over den onmeetbaren
oceaan u in het aangezicht woei, en de zon
nehitte lemperde, scheen iedereen te ver-
vroolijken en allen kommer en ongemak te
doen vergeten.
Onder die wandelaars zag men deftige en
stijve Engelschmans, meer lijvige Duitschers,
babbelende Franschen, oneindig veel jok
kende Bruggelingen, maar ook eene over
groote menigte landlieden uit Noord-Vlaan-
deren.
Deze bezagen eenigszins scfiuchter al die
vreemdelingen, en wezen er malkander nu
en dan eenige der zonderlingst gekleede
aan, waarna dan aanstonds allerhinde be
merkingen gemaakt werden.
Onder deze laatste bemerken wij er vier
van X... die daar ook in den namiddag toe
gekomen waren.
De landbouwers Stevens en Vandam, met
hunne vrouwen.
Is het noodig die personen te beschrij
ven
Neen, niet waar
Zij geleken van uitzicht en kleeding aan
;ai de Vlaamsche boeren, die het gewoonlijk
'niet uitwendig laten zien, dat zij er warmp
jes in zitten.
Terwijl die vier personen daar wandelden
komt een heer bij hen, dien zij eerbiedig
I aroeten.
De Provircieraad van West-Vlaanderen
wordt in buitengewone zitting bijeengeroe
pen tegen 4 December om de electrificatie
der provir cie te bespreken.
De werkloosheid in Duiischland neemt
inrustbartnde afmetingen aan. In beztt ge-
nied zijn er meer dan 2 millioen menschen
zonder werk en zeer velen hebben een ver
korten arbeidstijd zoodat ten minstede helft
der bevolking de gevolgen van de werkloos
heid ondergaat. In het onbezette gebied loopt
het aantal werkloozen bij de mil loenen.
Over het geheele rijk gaat ongeveer een
derde der bevolking onder de gevolgen der
werkloosheid gebukt.
Kamer en Senaat hebben hunne werkzaam
heden begonnen met het onderzoek en de
bespreking der verschillende begrootingen.
Van alle kanten gaan stemmen op die
aansporen op bezuiniging.
Ds natie kan er niet anders dan bij win
nen en goed bij varen, als wanneer het land
een gezonde finantieele politiek voert. Het
is oneindig veel heter zich besparingen
op te leggen dan te verkwisten. Doch de
besparingen geschieden meest al ien nadCele
van zoovelen die in den dienst staan van
verscheidene departementen
De la:, 're ambtenaars; zoo werklieden en
bedienden, zijn slachtoffers van die immer
stijgende levensduurte en hebben uiterst vele
moeite om in de noodwendigheden van hun
gezin te voorzien.
Mocht het Parlement gehoor geven aan de
smeekingen van een groot deel van het
Staatspersoneel.
De Christene Demokratische leden van
Kamer en Senaat zullen eensgezind in deze
zaak optreden.
Het is eene kwestie van uiterste rechtvaar
digheid de redelijke wenschen tot lotsverbe
tering van het Staatspersoneel te verwezent-
lijken.
De roemrijke puinen van den toren van
Oud-Stuyvekenskerke, de observatiepost
van den monnik-soldaat Kommandant Le-
keux, zijn gerangschikt onder de oorlogs
hoekjes die moeten bewaard blijven. Dicht
bij de puinen van den toren zal er eene ge-
denkkapel opgericht worden, die zal toege
wijd zijn aan de H. Maagd Maria. De
werken zullen een aanvang nemen in de
aanstaande lente.
Indien de Vlamingen meerantimilitaristisch
zijn dan de Walen, indien zij min ingenomen
zijn van militaire para ten, schitterende uni
formen en trompetgeschal, indien zij zich
zoo gemakkelijk door nationalistische s'ag-
woorden het hoofd niet laten op hol brengen
om langeren diensttijd en zwaarder legerlas-
ten te aanvaarden, dan is znlks vooral toe te
schrijven aan de afschuw, ja aan de haat van
de kazerne die vele Vlaamsche oud-soldaten
door hun leven heen mededragen.
!n geen nationale inrichting is het stelsel
van verfransching, dat sedert 1830 werd in
gevoerd, dieper doorgedrongen dan in ons
land. Nergers ook heeft het op stoffelijk,
zedelijk en verstandelijk gebied meer schade
verwekt. Nergens hebben de Vlamingen
zich pijnlijker alsminderwaardiggevoelddan
bij het leger.
De Vlamingen zijn geen slechte vaderlan
ders, op verre na niet. Dit hebben zij genoeg
bewezen tijdens den oorlog en dat bewijzen
zij nog dagelijks.
Maar zij willen zich te huis gevoelen bij
het leger. Daarom zal in deze zittijd van ons
Parlement de taalkwestie bij het leger gere
geld worden.
Vroeger was het Vlaamsche en Waal-
sche Regementen die algemeen gevraagd
werden. Doch met het indeelingsstelsel der
nieuwe militaire wet zal het onmogelijk zijn
zulks te bekomen. Als wij zien in de Hooge-
schoolkwestie hoe vrijgevig ze in Brussel
maar zijn voor de Vlamingen, mogen wij bij
de taairegeling in 't leger ook niet te veel
verwachten. Guido.
Sieraadboomen en Sierstruiken
Kiein- en groenblijvende Planten Sparren
Rhododeudrums en Azaleas voor voile grond
Doorlevende planten—Rots en Waterplanten
Dahlias— Glaïeuls, enz.- Palm-en Spaanseh
hout tot schoone vormen gekweekt - Gansch
bijzondere teelt van Wijngaarden in pot.
Prijslijst kosteloos op aanvraag.
Kweekerljen
Brusselsche Steenweg,
-o- MELLE - bij -Gent -o-
De kerk van Elverdinghe moet rondj
de jaren 1100 gebouwd geweest zijn.
Vroeger bestond er waarschijnlijk reeds
een houten kapel, die later in berg
steen gebouwd werd,waarvan de muur
al den noordkant vóór den oorlog nog
bestond en waarvan verscheidene der
zelfde bergsteenen nu nog in den nieu
wen noordermuur zitten. Die zelfde
steenen kapel was naar alle waarschijn
lijkheid de linker beuk der vóóroorlog-
sche kerk Rond welken tijd de andere
biuken gebouwd werden, kon de
geschiedenisschrijver van Elverdinghe
niet achterhalen.
Aan de oude kerk is er dikwijls
gewerkt en veranderd geweest. Eerst
was ze van den gothischen stijllater
beplakte men de schoone bogen om de
kerk naar den romaanschen stiil te
doen rieken, in 1910 deed de E. H.
Pastor DeNolfze herstellen en veran
deren volgens haar vroeger,'n trant.
Het vuil plaaster werd afgekapt en de
mooie slanke bogen kwamen weer te
voorschijn.
De toren moet ten minste dagteke
nen van de XIV' ofXVeetuw. Vóór
1776 stond er e ne naaide op, nog
spitser dan de hedendaagsche. In 1776
is die naaide af.%z.est en in
1894-95 wederom iu - senouwd door
de weledele familie d'Ennetièresde
Béthune.
De kerk heeft veel afgezien in de
Fransche revolutie. Hoor hier wat den E. H.
Pastor Minne zegt
Dat de kerke van Elverdinghe, al haar
meubels, boiserieën, ornementen, enz., in
den inval der franschen door de troepen
gesaccadeerd geweest heeft, zoodat er niets
dan bloote muren gebleven hebben dat zij
daarna al haar staande goederen door dat
roovende gouvernement heeft zien verkoo-
pen
In 1893 werd er gekleurd glas in de
vensterramen gebracht door 't toedoen van
verscheidene edelmoedige personen.
Als merkwaardigste meubels dienen ge
meld, de predikstoel en de communiebank
in gesmeed ijzer en met tafel in acajou. Best
dat dit laatste stuk gespaard is gebleven
van de woede van den oorlog en we het
binnen kort terug in eere zullen zien, binnen
de muren van onze nieuwe kerk.
Vóór de herstelling van 1910 hing er ook
nog boven den grooten altaar een tafereel
dat wilde bekeken worden, de aanbidding
der Wijzen verbeeldende.
In den tijde waren er vijf altaren toegewijd
aan de HH. Petrus en Paulus. O.L. Vrouw.
St-Joris, St-Josephen den H. Rochus.
De rechter zijaltaar, opvolgentlijk toege
wijd aan St-Joris en aan 't H. Kruis is het nu
aan den H. Livinus.
In den toren hingen twee klokken. De
groote die licht gekwetst uit den oorlog
kwam dagteekent van 't jaar 1825, 14 No
vember. Zij weegt 4221 pond. Op den boord
leest men
'k Vervang mijn zusters plaats door 's Franschen
[woed verslonden.
Toen ze over dertig jaar in stuks werd
[weggezonden.
De kleine klok overleefde de wereldoorlog
niet. Zij werd geiiendeeld en de soldaten
vochten om haar bronzen stukken om er
ringen van te maken.
In 'tjaar 1914 dus was de kerk bijzonder
11 M
- m
schoon en kraaknet, dank vooral aan den
ijver van den E. H. Pastor De Nolf die
noch moeite nuch onkosten gespaard had
om O. L. Heer waardig te logeeren. Doch
och arm De wreede oorlog kwam en onze
brave mooie gemeente moest evenals vele
anderen onschuldig geslachtofferd worden.
De kerk zou er het eerst van lijden. In No
vember 1914 reeds doorboorden twee Duit-
sche obussen de noorderbeuken.Op Zondag
7 Februari 1915 sloeg een stuk shrapnell
door een der vensters van de middenbeuk
en kwetste doodelijk een priester-brankar-
dier die mis deed aan den grooten altaar.
Op Zondag 18 April 1915 van 8 tot
12 u. 3/(, groote beschieting der kerk. Rond
de 70 marmiten vielen op en rond 't gebouw.
Triestig schouwspel Van dien dag was de
kerk onbruikbaar en 't leven op 't dorp
onuithoudbaar. Iedereen vluchtte.
E. H. Storme nu dienstdoende Pastor
deed mis op de kelderkamer te Emeric
Lelieur's. Later vluchtte hij naar de Galge-
bosschen bij Jules Gheeraart en had er zijn
kapel op de voute. De schuur van Ch. Car-
doen werd dan in kerk herschapen.
Na den oorlog wijdde men opvolgentlijk
twee barakken tot kerk en nu eindelijk staat
ze er weer de prachtige heilige woonst.
De Heer Ingenieur- Bouwmeester Coomans
maakte de plannen van herstelling naar
't oud model en de Heer ondernemer Ver-
beure deed ze weer uit den grond rijzen.
God gave dat ze er bleve nog voor vele
lange jaren 1
Opvolger vtfn S. VANDEN BERGHE,
Bertenplaats, 8, (Kleine Markt),
I* O I* E R H 11 II E.
Banque pour favoriser les transactions Internationales
Bank tot bevordering van Internationale handelszaken.
Naaml. Venn.
Maatsch. Zetel GENT.
Algemeene Bestuurder voor West-Vlaanderen FORREST L.
AGENTSCHAPPEN
l'OI'EltCWsllii, Groote Markt, 28, tel. 89 90.
VEl'RIME, Ooststraat, 64, tel. 76.
DlXML'DE, Kiekenstraat, tel. 44.
MOESKROEÜ, Toerkoenjestraat, 109, tel. 179.
Wytschaete en omliggende, Agent
Severen
Noordschooto
Ledeghem
Westoutre
Rousbrugge
Heer FOURNIER, Burgemeestei
HeerTAHON, Gemeentesekretaris.
Heer M. BAILLEUL,
Heer G. DELANNOO,
Heer A. DECLERCQ.
Heer A. CLAEYSOONE, Gem.-ontv
BIJKANTOREN
Nieuwpoort, Loo, Proven, Rousbrugge, Watou, Leyseie, Couckelaere,
lohteghem, Stavele, Alveringhem, Lichtervelde, Cortemark, Merckem.
Het is de notaris.
Hebt gij mijne vrouw niet gezien
Neen, antwoorden de vier landlieden.
Ik ben niet met den trein kunnen aan
komen, dien ik in mijnen brief aangewezen
had, zoodat ik haar nu niet vind... En metal
die menschen...
Het zal moeilijk zijn, mijnheer de nota
ris, zegt Stevens.
Ja, voorzeker, doch indien gij haar
moest ontmoeten, zoudt gij misschien zoo
goed willen zijn haar te zeggen, dat ik in de
richting der haven gegaan ben om haar te
zoeken.
Zeker, mijnheer de notaris, dat zullen
wij geerne doen, luidt het antwoord en elk
trekt naar zijne zijde.
Mijnheer de notaris is een braaf man.
zegde Trees (de vrouw van Stevens) maar
van zijne vrouw moet ik niet gedaan zijn.
ik ook niet, antwoordde de gade van
Vandam, zijisveel tefiermetalhaarFransch,
en haar stadsch beslag. Zij schijnt ons allen
te verachten, en het is evenwel met ons geld
dat zij voortdoen.
Inderdaad, meende Vandam, het is
zeker, dat de jonge notaris er reeds door
verloren heeft... Het kantoor trekt niet meer
gelijk tijdens het leven van den vader, daar
ben ik zeker van.
Bah, wedervoer Stevens, het verschil is
zeker niet groot.
Dat zeg ik niet vriend, maar als dat
eens begint, weet men niet hoe dat eindigen
zal... De notaris zou wel doen, goed op te
letten, en zijne madame wat beter manieren
te leeren... ledermaal zij de voeten in eene
bijeenkomst of een feestje zet, vindt zij de
gelegenheid eenige personen te mishagen,
i door hare misplaatste trotschheid.
Ziet 1 riep Trees op dat oogenblik uit,
zij komt daar juist aangewandeld als men
van de d...
Onze vier wandelaars bevonden zich om
trent ter hoogte van het Hotel des Bains, en
gingen in de richting der plaats, waar men
nu de zoogezegde Piergebouwd heeft.
Esther kwam hen om zoo te zeggen in 't
gemoet, maar zij was niet alleen.
Zij bevond zich in gezelschap met een zes
tal damen en heeren.
Allen zagen er eenigszins opgewekt, of ten
minste zeer vroolijk uit.
Wie zal haar zeggïn dat wij den notaris
gezien hebben vroeg de vrouw van Van
dam, haar gezellin beziende.
Ik in alle geval niet, meende Trees, ziet
haar eens lachen met bare witte klak op, als
een man.
Ik heb het beloofd en moet gaan, sprak
Steven, wacht bier een oogenblik.
Hij trad met vasten stap op het vroolijke
gezelschap toe.
Esther bevond zich omtrent in 't midden,
aan den arm van eenen jongen heer, die
eenen pince-nez op den neus had, en er
opmerkelijk verwaand uitzag.
Als de zes personen den boer zagen nade
ren, schenen zij vooreerst geene de minste
aandacht op hem te vestigen. Esther althans
gebaarde in geene deele hem te kennen. Zij
stapten dan pratend en lachend voort, maar
Sievens, die van ter zijde naderde, wiide zijne
boodschap gewetensvol afleggen.
Hij nam dan zijne muts af, boog neer en
bleef voor de vrouw van den notaris staan
Nu keek iedereen hem verwonderd aan,
doch de landman bekreunde zich maar wei
nig om die vreemdelingen, en zegde
Madame, mijnheer de notaris, uw man,
zoekt naaru... Hij is langs ginder gegaan...
Esther had nog door geen enkel teeken
laten zien dat zij den landbouwer herkende,
hoewel men haar ondervragend bezag.
De heer met den neusnijper maakte van
het oogenblik aarzeling gebruik, om op
garsch zonderlingen toon in 't Frarsch te
zeggen
Wat zegt hij?... Uw man Hij zoekt.
Is madame misschien gevlucht
Daarbij borst geheel het gezelschap in
eenen luiden schaterlach los, zoodat Stevens,
geen Fransch verstaande, die vroolijkheid
aanzag als eene spotternij aan zijn adres.
Esther had ook gelachen, en wistnu, onder
den indruk van spotachtige blikken, om zoo
te zeggen niet wat zij aanvangen moest.
Het was haar evenwel zeer gemakkelijk,
alles weder goed te maken, maar zij wilde
niet.
Eensklaps schudde zij 't hoofd en sprak
Ik weet niet wat die kerel zeggen wil...
Kom, laat ons voortgaan.
Zij trok inderdaad haren gezel vooruit, en
de andere volgden haar, na eenen spottenden
blik op het onstelde gelaat van den veldeling
geworpen te hebben.
Stevens was bleek geworden van gram
schap, want in de borst van den Vlaamschen
landbouwer klopt er ook een hert.
Hij beziet zonder de minste afgunst de naar
de laatste mode gekleede heerkens en juffer
tjes. Hij voelt geenen den minsten lust om
hen na te volgen, maar daarom wil hij niet
veracht en misprezen worden.
Hij weet dat hij werkt voor zijn brood,
maar ook voor zijnen heer en voor de samen
leving, en hij doet dat met geduld en chris-
1 teliike gelatenheid, maar men mag hem niet
[bespotten 1 (Wordt voortgezet).
