Nieuwsblad voor Popeiiughe en Omstreken.
HET NOTARIEËL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBl AO
iiaamsem vakscholen, a. u. D.
Naar den Afgrond
De efectrlsene eesrgie
in ae veruioesie Qeuiesien.
Apotheek Frans Van de Plas
21' j aar. 2
In Stad fr 8.50
In Belgie &rt 8.50
Buitenland 13.00
Ssasen-Vsisneslö.
Zondag 13 Januari 1924
15 Gentlemen
SPREUKEN.
Politiek Overzicht.
Mgr. Mercier.
De Nifuwjaarwo schen aan het Hof,
In de Roer.
De dertiende maand.
Oök een bilan.
Amnestie.
Verhooging der spoortarieven,
Oorlogsschade
In 't Buitenland.
T 3Fi A. IMI" S 3C 3V T
Alle Bankverrichtingen aan de beste voorwaarden
Geldbelegging op zicht, op kort en lang termijn
Vreamde munten aan de voordeeligste koersen
AfedMêiseaiprip
per Jaar
Uitgever
Drukkerij,
Papierhandel,
15, Gasthuisstraat,
POPERiNGHE
Telefoon nr 3.
Poeteheakr «koning
O' 15570
PltlJS
BERICHTE»,
VERKOOPIiCEl,
Eene inlassching
0.60 ctn per regel
2 en 3 inl o.5o ct°
VQNHiSSE»,
i 5o fr. per regel.
ROUWBERiCHTEH,
5 fr. voor 10 reg
Herhaalde Annoneen
prijzen op ainvriog
Alle annoncen zijn
vooraf te betalen
en moeten voor den
Vrijdaq inoezonden
worden. Kleine
berichten teqen
den Vrijdaq noen.
FJPERINCHENAAR
Hoe langer gij de katte streelt,
Hoe hooger zij heur steert helt.
Kruis naar kiacht
en kractit naar kruis
't zij een man
hetzij een muis.
Sp ek onder nadenken
is als schieten zonder doel.
Een zot heeft meer verstand
in zijn eigen huis,
dan een wijze in iemand anders huis.
Indien de oogen niet zien
gevoelt het hart niets.
In 1878 maakte Leopold II, die op alle
zaken een juisten kijk had,in zijn troonrede,
er de wetgevende Kamers op aandachtig
dat ten huldigen dage meer dan ooit de
verstandelijke ontwikkeling van een volk de
bron zijner welvaart is.
Die waarheid geldt vooral nu voor een
volk als het onze. In den huidigen economi-
schen strijd der volkeren, moeten wij over
winnen door onze groote vaardigheid en
vindingrijkheid in het verwerken der grond
stoffen, door de kunst in het verbeteren en
veredelen onzer lar.dbouwprodukten. Meer
geestelijke zelfverheffing om ons bestaan te
verzekeren tegen de overmacht en de wille
keur van andere natiën, ze mogen Frankrijk
of Engeland heeten,
We hebben in Vlaanderen te veel koelies
en te weinig geschoolde vakmannen.
Een. begaafd werkman handelt zuinig in
't verbruiken der grondstoffen en 't aanwen
den van natuur- en lichaamskrachten. Hij
zal, geoefend en ontwikkeld als hij is, door
vaste en juiste kennis en de zekerheid zijner
handelingen geen kostbaren tijd verspillen
in zoeken en tasten. Hij zal, door zijn per
soonlijkheid, de waardeiooze stof met hoo-
gere bezieling doorwerken en de waarde
van bei produxt'enorm doen stijgen
leder graad van ontwikkeling, die we
meer bereiken, kan als economische werk
kracht een aanzienlijke bijwinst beteekenen
en voor den eenling zelf, wat al gevolgen I
Hoevelen hebben zich door ontwikkeling
uit de arbeidende volksklas opgewerkt tot
zelfstandige meesters Het is op dezen weg
naar de hoogte, dat ons volk zijn baan naai
de toekomst moet vrijhouden.
Waaraan had het machtige Duitschlarid
van voor den oorlog zijn groote superioriteit
op handel- en nijverheidsgebied te danken
Aan zijn grondige volksscholen en uitge
breid vakonderwijs, die het Duitsche volk
tot nadenken stemden. De waarde zijner
werklieden stelde deze der Engelsche en
Fransche verre in de schaduw.
Het is treurig, dat wij een groot gedeelte
onzer fijnere benoodigdheden over de grens
halen, dank aan de zwakheid onzer natio
nale belangstelling en dank ook aan onze
openbare besturen, die menige bestelling,
die in ons land behoorde te blijven, dooi
vreemden laat wegkapen.
Het is treurig dat de best betaalde werk-
liedenfuncüën in Vlaanderen aan vreemde
lingen moeten toevertrouwd worden, terwijl
wij jaarlijks 50.000 Vlaamsche werklieden,
sterk van iijve maar zwak van geest, naar
Frankrijk sturen om daar als wormen in den
grond te wroetclen en 's avonds als vee
samen gebracht te worden.
Welk verschil tusschen onze Vlaamsche
plattelanden en de Waalsche provinciën
Onze iijngevingerde kantwerksters verdie
nen amper enkele franken daags en zien
hun kunstige nijverheid met rasse schreden
verdwijnen. De voordeeligste pfaatsen in
onze fabrieken zijn ingenomen door ge
schoolde vakmannen uit het Walenland en
onze stoere buitenjongens zenden we naar
de steenovens of met tienduizenden naar de
Waalsche mijnen om daar als lastezels der
nijverheid bun werkkracht tegen hooger
opbod te verkoopen
De grootnijverheid komt naar de Vlaam
sche streken mijnen worden ontgonnen,
fabrieken rijzen uit den grond,nieuwe water
en spoorwegen worden aangelegd. Zoo de
hooiden onzer Vlaamsche gewesten een
greintje voorzienigheid en liefde voor ons
volk bezitten, dan zal het niet waar zijn dal
de Vlaming de koelie worde van zijn eigen
nijverheid en onze Vlaamsche streken een
wingewest voor vreemde meestergasten en
ploegbazen.
Het is om wrokkig te worden tegen hen,
die de schuld dragen aan het voortbestaan
der vervreemding die onzen volksgeest
verarmt en die door onverschilligheid of
wanbegiip de oorzaak zijn van het gemis
aan goede en talrijke Vlaamsche vakscholen
die wij nog steeds hebben te betreuren.
Men geve ons Vlaamsche vakscholen of
anders loopt onze jeugd naar kinema- of
danslokalen waar hun willen en zeden ten
ondergaan, en alle zelfbewustzijn en initialif
schipbreuk lijden.
Men geve ons vakscholen en hier voorna
melijk landbouwberoepsonderwijs. Helaas I
de landbouw geniet de staatsgunst niet
evenals de nijverheid de begrootingen van
1924 voorzien voor het nijverheidsonderwijs
een kredietverhooging van 3 miljoenen voor
het landbouwonderwijs slechts 200.000 fr.
Men geve ons een Hoogeschool waaruit
mannen komen, die hun geleerdheid ten
dienste stellen van het volk. in wiens mid
den ze leven. Het licht der Universiteit moet
afstralen over gansch het volk het volks
leven moet door de wetenschap vruchtbaar
gemaakt worden, maar dat wordt in onze
Vlaamsche gewesten steeds verhinderd door
de afkeerigheid van de volkstaal. De leiden
de standen vervreemden hier van het volk
en dat laat zich in de volksbedrijven aan den
lijve gevoelen.
Mengelwerk van «De Poperinohenaar» 20
ROMAN
door C. VËRVAKCKE.
Ik zal mijnen lepel moeten nemen, zegt
op dat oogenblik de lijderes.
Inderdaad, tante, maar die klok loopt
toch een weinig vooruit.
Geef hem mij toch maar, Esther, ik
zal dan misschien nog een poosje kunnen
slapen.
|a, tante, zegt de jonge vrouw, en tot
bij het nachttafeltje gaande, waar eenige fles-
schen en doozen op staan, neemt zij met eene
groote voorzichtigheid den lepel,en vult hem
met eenen geelachtigen drank uit de medi-
cijnflesch.
De moei ziet alles met zeer aandachtige
blikken na, en als zij den drank ingenomen
heeft zegt zij
Mij dunki dat die medecijn niet meer
smaakt gelijk naar gewoonte.
Dat is inbeelding, tante.
Het is mogelijk maar ik vind dat toch
zonderling.
- Is het slechter
Dat niet, het is eerder wat zerper.
Terwhl de zieke die woorden spreekt zijn
hare oogen wederom met eene ongewone
strakheid op Esther's gelaat gevestigd.
Zij schijnt er eene aandoening te willen op
lezen, maar slaagt daar zeker niet in, want
zij laat weidra haar hoofd op hare kussens
terugvallen en sluit de oogen.
Ons vakonderwijs moet, wil h-t praktisch
zijn, de persoonlijkheid, de scheppings
vaardigheid der handarbeiders ontwikkelen
maar vooral de zedelijke vorming beoogen.
Hoor wat Frans Van Cauwelai rt daarover
zegt Het is niet voldoende de wetten
onzer individuëele en maatschappelijke ze
denleer aan den zolderrand van onze werk
manskringen te schilderen, het isniet genoeg
uit de hoogte, bij Zo-dagplechtigheden
Gods wet en Gods oordeel, in groote formu-
len over de hoefden te laten dreunen. Wij
moeten de zedenleer leeren beschouwen in
verband met onze beroepswerkzaamheden
en door onderlinge besprekingen, in de vak
scholen of in onze vereenigingen de arbei
ders en middenstanders tot het persoonlijk
inzicht brengen dat w lskracht en zedelijke
onbesprokenheid het beste middel zijn van
stoffelijken vooruitgang.
Het eenvoudig spreekwoord Eerlijk
duurt het langst ware een vruchtbaar
thema om de wenschelijkheid van een goed
gedrag aan te toonen.
In vakscholen kan men behandelen de wil
als werkkracht, de afgunst als hinderpaal
tot simenwerking, de volkomen betrouw
baarheid als borgstelling.
Berusten de Raiffeisenkassen, die zooveel
coeds verwezenlijken niet op wederkeerig
vertrouwen
Is het gebrek aan solidariteitsgevoel niet
een kwaal voor onzen middenstand Zijn
het niet de arbeiders, die geen zedelijk weer
standsvermogen uLbbi.ii de verleidin
gen van sport, kinema en alcoholisme, niet
oorzaak van zwakte voor alle organisatie
Men sla den weg in der volksontwikke
ling en der Viaainsche vakschool. Ons
economisch bestaan, de stoffelijke en zede
lijke welvaait van ons volk eischen het.
Groote keus van jachtstoven,
luxe-calorifères voor salons en her
bergen, keukenstoven (cui3inièren).
bij Camiei DEZEURE-PAUWELS-
Priesterstraat, 5, POPER1NGHE.
vïktolq.
De electriciteit, thans gewapend met al de
noodige elementen om hare werking dicht
en ver te laten doordringen, zou en mocht
niet langer het voorrecht blijven van eenige
bevoordeeligde centrums, Steunende op het
groot levensprincit p der staten, dat de koi-
leciiviteit.het minder bevoordeeligd gedeelte
der bevolking moet steunen met de fondsen
voortgebracht door de gezamenlijke bevol
king, namen de staats- en provinciebesturen
öet loffelijk besluit, hunnen milden steun te
verleenen, om de landelijke gemeenten te
vens ook te laten genieten van de groote
voordeelenderelectriciteit. De oorlog sleepte
na zich de ontvolking van de buitendorpen,
en de weinig overgebleven krachten, ver
schrikt voor het harde en ruwe landwerk,
zochten gemakkelijker broodwinning in de
groote steden, zoodat de landbouw eene
droevige peiiodete gemoet ging. Zulks had
men in Frankrijk opperbest begrepen, en
krachtige stemmen rezen op om voor de
dringende noodzakelijkheid om de landelijke
bevolking ter hulp te komen door het op
richten van elect:ische leidingsnetten. Deze
hevige campagne, gepaard inet de noodige
onderrichtingen om de bevolking bevriend
te maken met de kostbare nieuwe bron
van energie, en haar aan te toonen dat
deze nieuwe bron alleen bekwaam was de
degelijke uitbating der landerijen te verze
keren, had voor gevolg dat spoedig de han
den aan 't werk geslagen werden, en dat
door de milde toegevingen van wege Staat
en vergunninghoudsters de electrificatie te
lande groote uitbreidingen kon nemen.
Ook in Belgie bleef men op dit opzicht
nietten achter, en het blijft steeds de groote
kommernis der provinciale besturen hunne
minder bevoordeeligde onderdanen ter hulp
te komen.
De provincie Limburg aangespoord door
hare nieuw ontdekte rijkdommen, begon het
eerst de grootsche verwezenlijking van haar
programma. Zij bouwde de hoogspannings
lijnen door gansch de provincie om aldus de
energie bij ieder gemeente aan te voeren.
Het bleef nog slechts ten laste der gemeen
tebesturen deze aangebrachte energie op
hun kosten aan hunne onderdanen, onder
vorm van laagspanning uit te deelan. Deze
laatsten stemden gewillig toe in de groote
financiëele offers welke voor dit doel gevergd
werden, bij middel van leeningen aangegaan
op het gemeentekrediet. Niettegenstaande
deze groote kosten ziet men dat met koorts
achtige gejaagdheid al de gemeenten wed
ijveren voor de spoedige voltooing der
aigemeene electrificatie.
in West-Vlaanderen ook werd iaatsleden
het beginsel der electrificatie goedgekeurd
en binnen kort zullen deze werken waar
Esther zet zich wederom op haren zetel
neder, en haar wezen geeft in hooge mate
kommer, verwondeiingengramschap te ken
nen.
Korten tijd nadien schijnen beide vrouwen
evenwel ingesluimerd te zijn.
Als het 's morgens omtrent zes uren was
kwam Karline in de ziekenkamer.
Zijt gij daar reeds vroeg Esther, met
een licht verwijt in de stem. Gij zoudt meer
rust moeten nemen.
Ik kan niet slapen.
Gij hebt ongelijk, wilt gij eens wat water
boven halen, terwijl gij nu toch op de been
zijt.
Aanstonds madame.
Zoohaast Karline met eene kan verdwenen
was, stond Esther op, plaatste zich zoodanig
bij het nachttafeltje dat hare moei niet kon
zien wat zij er verrichtte, en veinsde daar
het een en ander in orde te zetten.
Zuiks duurde niet lang, maar zij had even
wel tijd gehad om een enkel druppeltje uit
haar fleschken, in den lepel te laten vallen,
die nevens de medicijnfiesch lag.
Daarna schikte zij de kussens van het bed
harermoei wat op, en vroeg of zij niets be
geerde.
Neen, zegde deze, maar ik zal binnen
eenige minuten mijnen lepel moeten nemen
Karline kwam met het water binnen, en
daar zij hare meesteres wakker zag, vroeg
zij hoe zij zich gevoelde.
ik ondervind weinig verschil, antwoord
de de lijderes. ik verslecht wel niet, maar ik
beter te traag. Geef mij maar mijnen lepel...
Het is nog wel eenige minuten te vroeg, doch
dat doet niets.
Zoohaast Esther, die zich t'einden de ka
mer bevond deze woorden hoorde, kwam
van het plan reeds opgevat is, eenen aanvang
nemen zoodat het nuttig zal wezen de
rechtstreeksche toepassingen hij al de be-
drijven wat meer bij te lichten en aan te
j toonen, dat de el ctriciteit, ver van nog een
luxe artikel te blijven, ten bercike is zelfs
'van de minst bevoordeeiigden, want in veel
plaatsen reeds, ziet men de petroleum lamp
of den gazbek vervangen door de electrische
gloeilamp, omdat het een ontegensprekelijk
feit geworden is, dat de electrische verlich
ting, alleen het meest waarborgen stelt, en
tevers het gordkoopste en het beste licht
geefi. Eenige vergelijkende cijfers tusschen
de kostprijzen der verschillende lichtsoorten
zulien ten andere deze vooruitstelling klaar
doen ui'schiinen.
Nemen wij bijvoorbeeld de verlichting
van den keuken de plaats waar men het
meest vertoeft, waar het licht, het meest
aangestoken b'ijft, en waar eene rechtstreek-
sche vergelijking tussehen de verschillende
lichtsterkten mogelijk is. De auer gazbek
voldoende voor de veilichiing van den keu
ken, heeft, wanneer hij normaal geregeld is,
eene lichtsterkte van 60 kaarsen, en ver
brandt 110 liters gaz per uur, 'tzij dus een
kubiekmeter gaz in 9 uren. Gezien de ge
middelde gazprijs ongeveer overal 0,65 fr. j
per Kubiekmet i is, kost de gazverlichting!
dus per uur 0,65 0,072 fr. 't zij 7,2 centie
men wanneer de gazbek in de voordeeligste
omstandigheden brandt. De electrische
gloeilamp met metaal draad, welke in het
vorig beschouwd gevaj de gazbek vervangt,
met ongeveer hetzelfde verlichtingsrende
ment, is de lamp van 32 kaarsen met een
gemiddeld verbruik van 38 watt per uur,
of een kilo wattuur, 't zij 1000 watturen in
26 uren. Zoo de prijs van den kilowattuur
ongeveer 1,55 fr. kost voor de verlichting,
dan verbruikt deze gloeilamp in 26 uren vooi
1,55 fr. electriciteit en per uur kost haar
verbruik dus 1,55 26 -= 0,06 fr. 't zij 6 cen
tiemen per uur. Reeds op de gazverlichting,
die deze laatste jaren, zeer groote uitbrei
dingen verwierf, bereikt het cltctrisch licht
een gewin van 12 Voor de nog talrijke
gebruikers van petrooliampen, zal het niet
noodig wezen de kostbare eigenschappen
der electriciteit aan te wijzen, zij gevoelen
maar ai te goed dat deze primitieve verlich
ting nog steeds een spoor blijft van de ver-
ashtering op de moderne beschaving en
levenswijzetoch wil ik de vergelijking
voortzetten wat de kostprijs bf trtft. De ge
middelde lichtsterkte eener petroli umlamp
zuiver en in goeden staat onderhouaen, be
reikt 25 kaarsen en verbrandt 90 grammen
petroleum per uur't zij dus eeri liter in
9 uren, aangezien een liter petroleum 800
grammen weegt. Een liter petroltum kost
tegenwoordig ongeveer 60 centiemen, zoo
dus kost de verlichting per uur 60/9 6,7
centiemen 't zij nog meer dan de electriciteit.
De eitctrische gloeilamp met haar gemak
van aansteken, haar cpontaas gebruik, haar
weinig onderhoud en verzekering tegen
brand, omsluit tot nu toe al de gewensehte
voordeelen op het gebied der verlichting in
't bijzonder voor de boerderijen waar des
winters, het meeste werk in de stallen,
's morgens vroeg en 's avonds Iaat moeten
verricht worden zal het gebruik der electri
sche gloeilamp ontegenstrekelijk van het
grootste nut zijn, daar de petroleum lantaarn
in deze plaatsen steeds veel kommernissen
en brandgevaren aanbiedt en meest altijd op
de gewensehte plaats onvoldoende licht ver
schaft terwijl een zeker aantal eitctrische
lampen van 16 kaarsen degelijk geplaatst
ten tinde gezamenlijk of afzonderlijk aange
stoken te worden, aldus, het verlangde licht
kunnen verschaffen. De binnenhuisinrichtin
gen, namelijk het plaatsen der electrische
draden onder buiren, voor de verschillende
aftakkingen naar de lampen vergen nog
steeds voor de landelijke bevolking aanm r-
kelijke sommen, maar het jaarlijksche boni
bekomen op de verlichting zooals wij hoo
ger gezien hebben, zal meer dan voldoende
wezen om de intresten en de delging van het
aangewend kapitaal te verzekeren. Vervol
gens, eene weiuitgevoerde electrische licht-
inrichting, beantwoordende aan al de
vereischte technische voorwaarden, blijft
voor altijd in goeden staat, en verhoogd
aldus in evenredigheid de onroerende waarde
van het huis zoodat de noodige gelduitga-
ven mogen aanzien worden als eene geld-
plaatsing.
In een volgend artikel zal ik handelen over
de toepassing der electrische energie op het
bedrijf. (Slot volgt.)
Laoiif 3* *ar|«r<ki<l 4e Pensrisrhenav
In de maand Ap il I924zal Mgr. Mercier,
kardinaal-aartsbisschop van Mechelen zijn
vijftigjarig priesterjubileum vieren.
De Kardinaal werd geboren den 22 No
vember 1851 te Eigenbrakel. Hij is aarts
bisschop van Mechelen sedert 1906 er
Kardinaal sedert den 15 April 1907.
zij toegeschoten,omdemedicijnflesch en den
lepel te grijpen.
Er was iets ongewoons in hare bewegin
gen, dat om zoo te zeggen moest opgemerkt
worden, als men haar met eenige oplettend
heid bezag.
De lijderes zag met aandacht al hare bewe
gingen na, en nam nog eens den lepel in.
Smaakt het nog zoo zonderling, tante
vroeg Esther.
Ja, nog eens wat zerp.
Esther bezag de zieke, en daarna Karline,
met een glimlach zeggende
Madame beelt zich in dat de drank
eenen ongewonen smaak heeft.
'k Geloof het wel, zegde de meid met
overtuiging. Welken smaak kan men nog
hebben als men eenige dagen al die verschil
lende apothekersdranken moet innemen Ik
heb waarlijk niet veel vettrouwen in al die
mannen Zij zouden zoowel iemand vergif
tigen, als iemand genezen... gelijk het nog
gebeurd is.
Als Esther datwoord» vergiftigen» hoorde
uitspreken, sloeg zij al met eens eenen blik
op de oude vrouw en scheen van iets te ver
schrikken.
Zij had evenwel de flesch teruggezet, en
maakte aanstalten om de kamer te verlaten,
vragende
Zal tante, een tas warme melk drinken
Ja, Esther.
Ik zal ze doen bereiden in de keuken.
Goed, zegde de zieke en sloot de oogen,
maar nauwelijks had zij de zekerheid dat
Esther weg was, of zij richtte zich haif op en
zegde
Karline
Mevrouw
Kan zij ons niet meer hoorea
Ter gelegenheid van Nieuwjaar he< ft de
Koning de voorzitters van Kamer en Senaat
ontvangen.
De rede uitgesproken door M. Brunet,
voorzitter der Kamer droeg vooral op de
heistelkwestie.
In zijn antwoord daarop wees de Koning
op de pogingen die werden gedaan om on
zen financieelen toestand te verbeteren.
Bij de regeling der militaire kwestie,
zegde de Koning, hebben de Kamers een
nieuw bewijs van vaderlandsliefde gegeven
A's twee bijzonderste kwesties die het Par
lement zal op te lossen hebben, haalt de
Koning aan
1) De industrialisatie der spoorwegen.
2) De hernieuwing der administraties.
Verder had de Vorst het over de toekomst
mogelijkheden ot:zur Kolonie en over den
landbouw die st eds de aandacht der Kamer
moet gaande maken.
In zijn antwoord op de rede van den
Voorzitter van d n Senaat sprak onze
Koning vooral over het beroepsonderwijs.
Een steik georganiseerd beroepsonderwijs
is noodig om op elk terrein gespecialiseerde
arbeiders te vormen.
De arbeider zal door zijne grootere be
kwaamheid een grooter loon vinden en de
gemeenschap zal baai hebben bij een ver
meerderde voortbrengst en goedkooper
prijzen.
Pojfvr-ijdom.
In tegens rijd met hetgeen onlangs aange
kondigd werd, blijft het postvrijdom behou
den aan de briefwisseling die de particulie
ren aan den Koning, aan de Koninklijke
Familie en aan het Hof richten.
Ir. het Katholiek Verbond van Belgie.
De Hoofdraad van het Katholiek Verbond
van Belgie heeft verledene week de nieuwe
Voorzitter aangesteld, die de leiding van
het Verbond zal waarnemen voor het jaar
1924.
In overeenstemming met de standregelen
wordt beurt om beurt de Voorzitter aange
duid door elk der groepen die het verbond
samenstellen. De volgorde der verkiezingen
werd vastgesteld in 1920 door middel van
uitloting,
Dit jaar komt aan het Kristen Werkers-
verbond het recht toe den Voorzitter aan te
duiden.
Het heeft zijn keus laten vallen op den
heer Hendrik Heyman.
De leiding van het Kathofiek Verbond
berust in goede handen M. Heyman werd
als Voorzitter van het Kristen werkersver-
bond aangesteld omdat hij menigvuldige
diensten bewezen heeft aan den werkers
stand. In alle omstandigheden heeft de Heer
Heyman zich eer- warm voorstander ge
toond van de zelfstandigheid der sociale
groepeeringen in tet raam van het Katho
liek verbond.
Ook werd de keuze van het Kristen Wer-<
kersverbond gunstig aanvaard door de
afgevaardigden der overige groepeeringen.
Met begin Januari wordt er overgegaan
tot eene hergroepeering van de bezettings
troepen. Daardoor worden de Belgische
bezetting met 2000 en de Fransche met 3
tot 4000 man verminderd. Daze troepen
zullen zich voorlooplg echter niet ver van
het Roergebied verwijderen. De Roerbezet
ting zal in den loop der maand Januari
onzichtbaar worden. Doch de veiligheid van
de ingenieurscommisie moet verzekerd blij
ven en bij het minste incident zal men het
tegenwoordig regime herstellen.
De uitgaven voor de dertiende maand
die zal uitbetaald worden bedraagt voor het
ministerie van Kunsten en Wetenschappen
ruim 24 millioen frank. Voor het departe
ment van spoorwegen is het ruim 60 mhlioen
en voor de andere departenv nten 40 mil
lioen wat eene totale uitgave van 124
millioen bedraagt.
De helft ervan zal op 15Januariuitbetaa)d
worden. De andere helft op een datum die
nader te bepalen is.
Het is geheel aangenaam een bilan of
winst- en verliesrekening op te maken als er
eenig vooruitzicht bestaat van met een balig
slot te mogen eindigen.
Dit werk verlis st van zijne aardigheid
als men dit aangenaam vooruitzicht niet
heeft.
Vlaanderen bezit ook eene rekening waar
winst en verlies ingeboekt staat. Maar dat
de uitslag voor het jaar 1923 geheel schitte
rend is, dat kan niemand beweren, op poli
tiek gebied is het jaar 1923 een ongeluksjaar
geweest.
Het werd geheel hoopvol ingezet. De
Hoogeschooikwestie zou dit jaar eene oplos-
singkrijgen. Die hoogeschooikwestie is altijd
aanzien geweest als eene levenskwestie voor
Vlaanderen. Het was meer. Het was eene
De meid luisterde een oogenblik nabij de
deur en zegde
Neen, mevrouw.
Denk eens goed na, en zegde waarheid,
Karline. Hebt gij daar zooeven niets bijzon
ders bemerkt aan de manieren van mijne
nicht
Neen, mevrouw, ik weet niet wat gij
wilt zeggen.
Was zij niet haastig en gejaagd, als zij
mii mijnen lepel gaf
Ik geloof waarlijk, alsmevrouw het zegt
dat ik ook iets in dien zin opgemerkt heb.
Ziet ge wel
Maar waar wil mevrouw daarmede ko
men
Dat zal ik u later misschien zeggen.
Zwijg nu en gebaar van niets... Dat kunt gij,
niet waar
Zeker, mevrouw.
Goed dan... Zij komt terug, geloof ik.
Ja, mevrouw.
Esther trad de kamer binnen en zegde
Men zal aanstonds met uwe melk ko
men, tante.
Zeer wel, nicht, maar mij dunkt dat gij
begint te verbleeken... Gij geeft u voorzeker
te veel moeite... indien gij dezen morgen
niet eenige uren slaapt, moet gij ten minst
een wandelingsken doen in de open lucht.
Dat zal ik doen, tante, als gij u maar
wat beter gevoelt.
Welnu mij dunkt dat ik dezen morgen
wat sterker ben... Gij kunt misschien eenige
boodschappen doen.
i Ja tante en een bezoek afleggen bij mij-
j ne vriendin Louisa.
I Esther ging zich dan wat opschikken, en
verliet de woning harer moei zoo omtrent
legen uren.
Parlementairen, zoo
zelfs in het belang
plicht niet gedaan
kweslie van recht. Wie aan het recht af
breuk doet pleegt onrecht.
In 1923 werd groot onrecht gepleegd
tegenover Vlaanderen. Vlaanderen kreeg
geene Vlaamsche Hoogeschool. Vlaanderen
kreeg de hoogeschool niet waarop het recht
had.
In 1923 hebben de
Walen als Vlamingen,
van Bdgie, hunnen
tegenover Vlaanderen.
A's h t vertrouwen van duizenden Vla
mingen in het rechtgevoel van Belgie ge
schokt is, hebben zij daar de schuld aan.
De Militaire kwestie werd in 1923 opgelost.
Welk was het deel van Vlaanderen Niets.
De taalkwestie werd eruit geschakeld en
uitgesteld... tot later.
Vlaanderen is tegen de overdreven mili
taire lasten. Vlaanderen is met al die sabel-
sleperij niet gediend.
Enkele Democratische gekozenen hebben
tegen de militaire wet gestemd omdat de
zesmaandendienst in tienmaanden en nog
bijdienst veranderd werd. Maar de andere,
ja de andere...
Hoe was het gesteld in de politieke
groepen
Verwarring, overal geweldige verwarring.
De houding der Politiekers schiep wan
trouwen.
Terecht vroegen de Katholieke Verbon-
ders wat een minimum programma betee-
kende dat steeds verminderd werd. Welke
w erde hebben stellingen die bij de minste
aariVallen en zelfs soms op voorhand verlaten
worden De S cialisten wilden den Vlaam-
schen nood uitbuiten ten voordeele hunner
partij-politiek.
De Liberale groep toonde eens te meer dat
zij van geen tel was om Vlaanderen in zijne
rechten te herstellen.
Er was ook verwarring bij de maximalis
ten.
Als politieke partij heeft het Front niets
uitgeric 4. Aan han voorstel tot algeheele
vervlaamsching van Gent werd een treurig
lot beschoren. Van verdere voorstellen over
Amnestie of over Vlaamsche belangen kwam
niets terecht.
Alleen de Vlaamsch-Nationalistische ge
dachte won dit jaar buitengewoon veel veld.
Aan die gedachte kon tot nu toe echter geen
bepaalde vorm gegeven worden.
Winsten zijn er dus op Vlaamsch gebied
niet veel te boeken. Verliezen zijn er, jam
mer genoeg, meer.
Hoeveel weldenkende Vlamingen hebben
den Vlaamschen strijd niet verlaten, ontmoe
dig d or de oneenigheid die er heerscht
intusschen rusten de vijanden van Vlaan
deren niet Met verdubbelde woede bestreden
zij ons arms Vlaanderen, aangemoedigd als
zij waren bij het gezicht hunner overwinnin
gen en onzer verdeeldheid.
Gedane zaken hebben geene heer. Wat
baat het steeds maar ontmoediging te zaaien
in 't Vlaamsche kamp. Wat baat het de
Vlaamsche Voormannen, wie zij ook zijn
mogen, maar steeds neer te halen.
Er nnet eendrachtig gewrocht worden.
Mocht het nagaan van ons te kort voor
1923 bijdragen om die gewensehte eendrach
tigheid te verkrijgen.
Mochten de Vlaamsche politieke Voor
mannen met klaarheid den toestand inzien
en de noodige krachtdadigheid hebben om
eenigzins de zaken zoo te beredderen dat
het nieuwe jaar 1924 voor Vlaanderen een
jaar van voorspoed weze.
Mochten de Vlamingen, elk op hun een
tje, ook hunnen plicht begrijpen en hunnen
plicht volbrengen. Mochten zij hunnen
plicht doen tegenover de Vlaamsche pers, de
Viaamfche vereenigingen, de Vlaamsche
kuituur, de Vlaamsche financie. Moeht elk
ervoor zorgen zijn eigen leven te vervlaam-
schen en het midden waarin hij leeft en
daartoe de krachtdadigheid hebben die hij
veelal bij de Vlaamsche politieke voorman
nen wenscht te zien gebruiken.
Ais elk goed zijn plicht doet, als er een
heid van werken komt in de Vlaamsche
rangen, dan zal de bilan van 1924 eene ge
lukkige aanwinst voor Vlaanderen boeken.
Dit wezen onze Nieuwjaarswenschen voor
Vlaanderen.
Wij hadden in de laatste tijden wel ge
hoord van amnestie aan de Duitschers in het
bezette gebied, maar nu spreekt men werke
lijk van amnestie voor de Vlamingen.
Het sshijnt dat binnen kort een wetsvoor
stel daartoe zou worden ingediend door Ver
tegenwoordigers der drie politieke partijen.
Het is werkelijk niet meer voor tijd.
De laatste gebeurtenissen hier en elders
hebben nog onlangs bewezen dat deze in
geen geval geschikt zijn om de rechtvaar
digheidszin te versterken.
Vroeger werd de moordenaar van.de soci
alist Jaurés vrijgesproken in Frankrijk.
Onlangs in Zwitserland Conradl vrijgespro
ken die de afgezant van Soviet-Rusland bij
klaren dage had neergeschoten. Over enkele
dagen hadden wij de vrijspraak van Ger-
maine Berton die de secretaris van de
Royalisten in Frankrijk neerschoot
Aan de deur ontmoette zij eene dame, die
haar tamelijk nieuwsgierig bezag.
Deze vroeg aan Karline
Hoe vaart mevrouw
Tamelijk goed, kreeg zij tot antwoord
Zij heeft een poosje geslapen.
Zou ik haar mogen zien Ik denk dat
ik haar veel genoegen zou doen.
Wilt gij mij volgen
De bezoekster kwam bij de zieke die ze
nog al levendig uitzag, en haar verzocht een
poosje te willen zitten.
De twee vrouwen redekavelden eene wijl
over ziekte en ongemakken, tot dat de dame
vroeg
Zeg eens, mijne vriendin, welke jonge
vrouw ontmoette ik daar zooeven bij mijn
intreden
Het zal mijne nicht geweest zijn... Gij
weet wel, de vrouv van dien notaris, in het
omliggende van Biugge.
Ja. dat heb ik nog gehoord, maar ik
kende haar niet. Heeft zij verteld welk ver
lies haar man ondergaan heeft
Neen, weik verlies
Ik was gisteren te Brugge, en men ver
telde mij dat de notaris Vanmeert maar he-d
flauwe zaken doet, en dat hij onlangste Brus
sel in een bank zeer groote sommen verloren
heeft, waardoor zijn krediet geweldig aan
't zakken is. Men vreesde zelfs voor zijnen
val, doch het schijnt dat de zaken tijdelijk
geregeld zijn...
Maar... mijne vriendin, wat scheelt er met
u Gij schijnt erg aangedaan te zijn
I 't Is niet erg., renebenauwdheid... dat
komt mii soms over.
Voelt gij u vermoeid
Ik moet hetbekennen, antwoordde de
Als passi - of politieke invloeden tusschen
komen dan ishetult met de rechtvaardigheid.
Bij ons hadden wij de vrijspraak door de
krijgsraad van majoor Scouvemont, die zijn
vrouw in koelen bloede doodde met zijn
revolver, en in dezelfde week de vrijspraak
van die Luiksche student die zijn verloofde
neerschoot.
Hoe moet het volk oordeelen, wanneer
iemand meteen moord op zijn geweten vrij-
loopt en met ongerepte eer overal nog ver
schijnt, terwijl zooveel Vlamingen, die
handelden uit liefde voor hun volk, gebrand
merkt loopen door lange veroordeelingen en
berooving an burgerrechten.
Ons volk heeft ten andere sedert lang
laten hooren wat h-4 daarover denktde
amnestie zou in alle geval niet te vroeg
komen.
Men weet dat de spoorwegtarieven ver-
hoogen. In verband met de tariefverhooging
zullen ook de prijzen der vijf- en veertien-
daagsche abonnementen worden verhoogd
en wel voor 5 dagen op 160 fr. 100 fr. en
60 fr. Voor 14 dagen op 280 fr. 190 fr. en
110 fr. onderscheidelijk voor 1°, voor 2e en
voor 3e klassen. Guido.
Opvolger van S VANDEN BERGHE,
Bert njil'iTta r (Kleine Markt),
In de laatste zitting der Scheidsrechter
lijke Kommissies werd de schade op I'n Au
gusti 1914, als volgt vastgesteld voor de
hiernavermelde geteisterden
GHELUWE.
Goemaere-Soenen Joseph 962.00
Pattyn Marie 625,00
Verhaeghe-Rose Henrie 2.375,00
WULVERGHEM.
Logie Henri 7 729,92
Dehoudt Rosalie 2.012,78
MEESSEN.
Vanlerberghe Léon 2.531,00
Declercq Louis 7.067,27
WYTSCHAETE.
Brat Eugénie
Deiporte Oscar
Ducorney Benoit
9.300,00
91.798,77
51 964,50
7.415,00
RENINGHELST.
Maandag in di-n vroegen morgend,
heeft de herbergier Prosper Van Royen, 43
jaar oud, wonende tue Président Poincaré,
te Duinkerke, bii de policie aanzegging
gedaan, dat hij eenige oogeriblikken vroe
ger, aan zijne vrouw bijlslagen toegebracht
had. De policiekommissaris begaf zich on-
middelijk naar de woning van den herber
gier en vond er Van Royen, 39 jaar oud, in
een bloedplas uiL'estrekt; de ongHukkfge
droeg diepe en breede wonden aan het
hoofd en moest bij hoogdringendheid naar
het gasthuis overgebracht worden.
Door het omslaan van een boot, ten
gevolge van een zwaren golfslag, zijn 9
personen om het leven gekomen.
7 Van hen waren met de boot uitgevaren
om drie mannen te redden, wier jacht bij
Fire Island, (Amerikaansche kust), aan den
grond was geloopen.
Uit Madrid wordt gemeld dat een in-
fanteriekapitein in een aanval van waanzin
zijn dochtertje heeft gedood, zijn vrouw
met zijn zwaard gekwetst en ze daarna uit
't venster geworpen. De meid die op het
hulpgeschrei harer meesteres kwam toege-
loopen, werd eveneens gekwetst.
Aan den ingang van een paleis uit San-
Sacrainentostraat, te Lissabon (Portugal) is
eene bom ontploft, die veel stoffel ke schade
aan al de nabij gestane gebouwen aange
richt heeft. M n het U geen slachtoffers te
betreuren. Er is een aanslag in het spel.
M J izef Rouy, hovenier i" de wijk der
Cacba t A-t 'non, heeft het groot lot
vin 500,000 fr. gewonnen der laatste trek-
king van den Crédit National De geluk
kige winner is 45 jaar oud, en vader van een
meisje van 15 en een jongen van 13 jaar
oud.
Een geweldige brand heeft de ruime
fabiieken van scheikundige mi stoffen te
Land^krone, in Zieden, in asch gelegd, De
schade bedraagt 2 v, miljoen kronen.
Te New-York, hebben drie Amerikaan
sche bouwmeesters hun 'e plannen voltooid,
voor het bouwen van een huis met niet min
der dan 35 verdiepen.
Deze wolkenkrabber zal de hoogste zijn,
die in de Vereenigde-Staten gebouwd wordt;
de bouw zal ongeveer 400 miljoen frank
kosten.
Uit de Engelsche kolonies en Kroon
landen worden dagelijks belangrijke zendin
gen naar Groot-Britanje gedaan, in 't
vooruitzicht der Tentoonstelling van Wem
bley. Tusschen de veelvuldige dingen uit
Kanada gezonden is er een zilverkiomp die
YPER.
Dael Gustave
Valsche aangifte.
I ongeveer 3 ton weegt. Het is de zwaarte
2.481,00'klomp zilver die er op de wereld bestaat.
Een geweldige brand is Maandag na-
22.717,50 middag uitgebroken op de derde verdieping
van een stapelhuis in het Zuid-Westelijk
gedeelte van het India Doek, te Londen.
Bij vonnis der Boetstraffeb'ke Rechtbank van Twee duizend ton caoutchouc waren door
Namen, in datum van 16-2-23, werd den heer de vlammen aangetast, en in een ommezien
1van Namen, veroordeeld tot eene gevang- was gansch het gebouw in eenen reusachti-
ee^UiMzefgedMe^^vSche^êrkla^netto^e gen vuu poel herschapen. Die ho derd voet
Rechtbank voor''oorbgssihade te N.nên! tetref hooge vlammen sloegen uit het gebouw op.
fende de schatting zijne geledene meubilaire De schade wordt op meer dan honderd dui-
tchade, zend pond sterling geschat.
In het gewest Samarkande (Rusland),
heeft een aardschok 400 huizen doen instor
ten. In de dorpen Hadohamet, Joasen Naut,
telt men 83 slachtotfers. Onmiddelijk werden
reddingswerken ingericht.
Engeland wordt ernstig met eene
spoorwegstaking bedreigd. Het uitvoerend
komiteit van het verbond der stokers en
machienisten heeft de regeering laten weten
Op den bodem der Engelfiche koolmijn
van Pontypridd is een geweldi ge brand uit
gebroken. Al de pompierskorpsen uit den
omtrek zijn ter plaats Twee duizend kool
mijnwerkers zijn voorloopig zonder brood
winning.
Banque pour favoriser les transactions Internationales
Bank tot bevordering van Internationale handelszaken.
Naaml. Venn.
Maatsch. Zetel GENT.
Aigemeene Bestuurder voor Wesi-Vlaanderen FORREST L.
AGENTSCHAPPEN T
POPERINCiHE, Groote Markt, 28, tel. 89 90
VEI RUE, Ooststraat, 64, tel. 76.
DIXRI'RE, Kiekenstraat, tel. 44.
MOESI4ROIEN", Toerkoenjestraat, 109, tel. 179.
Wytschaete en omliggende, Agent
Beveren
Noordschoote
Ledeyhem
Westoutra
Rousbrugge
BIJKANTOREN
Nieuwpoort, Loo, Prove.n, Rousbrugge, Watou, Leysele, Couckolaere,
lohteqhem, Stavele, Alverinqhem, Lichtervelde, Cortemark. Werckem.
Heer FOURNIER, Burgemeester.
HeerTAHON, Gemeentesekreiarls.
Heer M. BAILLEUL,
Heer G. DELANNOO,
Heer A. DECLERCQ.
Heer A. CLAEYSOONE, Gem.-ontv.l
lijderes en liet haar hoofd loodzwaar op de er was een vreeselijk vermoeden in hare ziel
kussens vallen. ontstaan.
De bezoekster verstond dat het gansch on-», Zij had pogingen ingespannen, om die nare
patsend zou geweest zijn langer te bi ven gedachten uit haren ge< st ie verwijderen.
Zij zag Karline bi nen komen en zejgde «Dat ging evenwel zoo gemakkelijk niet.
Uwe meesteres zal hulp noodig heboen,? Ais zij meende het vermoeden verjaagd te
denk ik. i hebben, omdat het Jd te ongerijmd was, be-
Zoo zegde de meid als verschrikt. merkte zij plotseling Uat het zich vaster en
De dame murmelde eenen afscheidsgroet,Ivaster in hare ziel geworteld had. Allethan-
wenschte de zieke eene spoedige genezing en ?de omstandigheden kwamen haar met eene
vertrok. f ongemeene helderheid voor dPO geest en hun
't Is nlels, zegde dan de bedlegerige tot t samenhang scheen haar gedu.'ig vreemder
hare meid. Ien meer onrustbarend.
Ik meende... Dan was die vriendin gekomen,gelijk eene
Neen, neen, 't is niets, zeg ik... Ik hield (vermanende bode, door God gezonden, die
mij maar alzoo om mijne vriendin gauw te j haar gezegd had, dat de notaris Vanmeert
doen vertrekken. {geruïneerd was of niet veel min.
Karline drukte hare verwondering over die s D <t nieuws deed als een licht voor het ver-
handelwijze uit maar de zieke zegde stand der zieke opgaan en het vermoeden
Laat mij maar eenige oogenblikken "veranderde in een vaste overtuiging, die
alleen... Ik zal u zoo gauw mogelijk terug
roepen...
De meid gehoorzaamde, maar verstond
zich geenszins aan de zonderlinge manieren
harer zieke meesteres.
XVII.
Ondertusschen lag de zieke met gesloten
oogen na te denken
men niet gemakkelijk uit haar hoofd ging
doen verdwijnen.
Ja, zegde zij tot zich zelve, men is eens
komen zien, hoe lang ik nog te leven heb,
en men wil mijnen dood verhaasten omdat
men geld noodig heeft
Mijne nicht wii mij vergiftigen... Wie weet
wat ik reeds ingenomen heb Ach God 1
misschien is het t# laat Maarneen.dat
kan niet zijn, 't is maar een begin, ik zou dat
Z'i had gedurende den nacht iets onge- reeds van vroeger opgemerkt hebben.- Het
woonsopgeinerkt in de manieren harer nicht;
vervo'gens had de smaak der medicijn haar
getroffen... Daar mopst iets aan veranderd
zijn. Misschien iets bijgevoegd.
Een bedlegerig mensch, die in het volle
zal dus nog niet erg zijn... Het is toch eene
schande I Eenen mensch willen vermoorden
voor wat geld... Het is vreeselijk En ik lig
hier bijna machteloos... Ik moet dat verdra
gen... Ja, was ik maar sterk, ik wierp haar
bezi'zijnerverstandelijkevermogens is, heeft buiten,na haar metelcenehanden rene ferme
veel tijd om na te denken, en hij stelt zich kastijding te hebben toegediend Dan zou ik
soms de zonderlingste cevalien voor. 'haar vergezellen tot aan de statie en de men-
Zoo ging het ook met de weduwe Dillac .schen overal toeroepen Zkt «laar eene"Uige
moordenares I i Wordt voortgezet).