Nieuwsblad voor Popeiiughe en Omstreken. HET NOTARIEËL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBl AO iiaamsem vakscholen, a. u. D. Naar den Afgrond De efectrlsene eesrgie in ae veruioesie Qeuiesien. Apotheek Frans Van de Plas 21' j aar. 2 In Stad fr 8.50 In Belgie &rt 8.50 Buitenland 13.00 Ssasen-Vsisneslö. Zondag 13 Januari 1924 15 Gentlemen SPREUKEN. Politiek Overzicht. Mgr. Mercier. De Nifuwjaarwo schen aan het Hof, In de Roer. De dertiende maand. Oök een bilan. Amnestie. Verhooging der spoortarieven, Oorlogsschade In 't Buitenland. T 3Fi A. IMI" S 3C 3V T Alle Bankverrichtingen aan de beste voorwaarden Geldbelegging op zicht, op kort en lang termijn Vreamde munten aan de voordeeligste koersen AfedMêiseaiprip per Jaar Uitgever Drukkerij, Papierhandel, 15, Gasthuisstraat, POPERiNGHE Telefoon nr 3. Poeteheakr «koning O' 15570 PltlJS BERICHTE», VERKOOPIiCEl, Eene inlassching 0.60 ctn per regel 2 en 3 inl o.5o ct° VQNHiSSE», i 5o fr. per regel. ROUWBERiCHTEH, 5 fr. voor 10 reg Herhaalde Annoneen prijzen op ainvriog Alle annoncen zijn vooraf te betalen en moeten voor den Vrijdaq inoezonden worden. Kleine berichten teqen den Vrijdaq noen. FJPERINCHENAAR Hoe langer gij de katte streelt, Hoe hooger zij heur steert helt. Kruis naar kiacht en kractit naar kruis 't zij een man hetzij een muis. Sp ek onder nadenken is als schieten zonder doel. Een zot heeft meer verstand in zijn eigen huis, dan een wijze in iemand anders huis. Indien de oogen niet zien gevoelt het hart niets. In 1878 maakte Leopold II, die op alle zaken een juisten kijk had,in zijn troonrede, er de wetgevende Kamers op aandachtig dat ten huldigen dage meer dan ooit de verstandelijke ontwikkeling van een volk de bron zijner welvaart is. Die waarheid geldt vooral nu voor een volk als het onze. In den huidigen economi- schen strijd der volkeren, moeten wij over winnen door onze groote vaardigheid en vindingrijkheid in het verwerken der grond stoffen, door de kunst in het verbeteren en veredelen onzer lar.dbouwprodukten. Meer geestelijke zelfverheffing om ons bestaan te verzekeren tegen de overmacht en de wille keur van andere natiën, ze mogen Frankrijk of Engeland heeten, We hebben in Vlaanderen te veel koelies en te weinig geschoolde vakmannen. Een. begaafd werkman handelt zuinig in 't verbruiken der grondstoffen en 't aanwen den van natuur- en lichaamskrachten. Hij zal, geoefend en ontwikkeld als hij is, door vaste en juiste kennis en de zekerheid zijner handelingen geen kostbaren tijd verspillen in zoeken en tasten. Hij zal, door zijn per soonlijkheid, de waardeiooze stof met hoo- gere bezieling doorwerken en de waarde van bei produxt'enorm doen stijgen leder graad van ontwikkeling, die we meer bereiken, kan als economische werk kracht een aanzienlijke bijwinst beteekenen en voor den eenling zelf, wat al gevolgen I Hoevelen hebben zich door ontwikkeling uit de arbeidende volksklas opgewerkt tot zelfstandige meesters Het is op dezen weg naar de hoogte, dat ons volk zijn baan naai de toekomst moet vrijhouden. Waaraan had het machtige Duitschlarid van voor den oorlog zijn groote superioriteit op handel- en nijverheidsgebied te danken Aan zijn grondige volksscholen en uitge breid vakonderwijs, die het Duitsche volk tot nadenken stemden. De waarde zijner werklieden stelde deze der Engelsche en Fransche verre in de schaduw. Het is treurig, dat wij een groot gedeelte onzer fijnere benoodigdheden over de grens halen, dank aan de zwakheid onzer natio nale belangstelling en dank ook aan onze openbare besturen, die menige bestelling, die in ons land behoorde te blijven, dooi vreemden laat wegkapen. Het is treurig dat de best betaalde werk- liedenfuncüën in Vlaanderen aan vreemde lingen moeten toevertrouwd worden, terwijl wij jaarlijks 50.000 Vlaamsche werklieden, sterk van iijve maar zwak van geest, naar Frankrijk sturen om daar als wormen in den grond te wroetclen en 's avonds als vee samen gebracht te worden. Welk verschil tusschen onze Vlaamsche plattelanden en de Waalsche provinciën Onze iijngevingerde kantwerksters verdie nen amper enkele franken daags en zien hun kunstige nijverheid met rasse schreden verdwijnen. De voordeeligste pfaatsen in onze fabrieken zijn ingenomen door ge schoolde vakmannen uit het Walenland en onze stoere buitenjongens zenden we naar de steenovens of met tienduizenden naar de Waalsche mijnen om daar als lastezels der nijverheid bun werkkracht tegen hooger opbod te verkoopen De grootnijverheid komt naar de Vlaam sche streken mijnen worden ontgonnen, fabrieken rijzen uit den grond,nieuwe water en spoorwegen worden aangelegd. Zoo de hooiden onzer Vlaamsche gewesten een greintje voorzienigheid en liefde voor ons volk bezitten, dan zal het niet waar zijn dal de Vlaming de koelie worde van zijn eigen nijverheid en onze Vlaamsche streken een wingewest voor vreemde meestergasten en ploegbazen. Het is om wrokkig te worden tegen hen, die de schuld dragen aan het voortbestaan der vervreemding die onzen volksgeest verarmt en die door onverschilligheid of wanbegiip de oorzaak zijn van het gemis aan goede en talrijke Vlaamsche vakscholen die wij nog steeds hebben te betreuren. Men geve ons Vlaamsche vakscholen of anders loopt onze jeugd naar kinema- of danslokalen waar hun willen en zeden ten ondergaan, en alle zelfbewustzijn en initialif schipbreuk lijden. Men geve ons vakscholen en hier voorna melijk landbouwberoepsonderwijs. Helaas I de landbouw geniet de staatsgunst niet evenals de nijverheid de begrootingen van 1924 voorzien voor het nijverheidsonderwijs een kredietverhooging van 3 miljoenen voor het landbouwonderwijs slechts 200.000 fr. Men geve ons een Hoogeschool waaruit mannen komen, die hun geleerdheid ten dienste stellen van het volk. in wiens mid den ze leven. Het licht der Universiteit moet afstralen over gansch het volk het volks leven moet door de wetenschap vruchtbaar gemaakt worden, maar dat wordt in onze Vlaamsche gewesten steeds verhinderd door de afkeerigheid van de volkstaal. De leiden de standen vervreemden hier van het volk en dat laat zich in de volksbedrijven aan den lijve gevoelen. Mengelwerk van «De Poperinohenaar» 20 ROMAN door C. VËRVAKCKE. Ik zal mijnen lepel moeten nemen, zegt op dat oogenblik de lijderes. Inderdaad, tante, maar die klok loopt toch een weinig vooruit. Geef hem mij toch maar, Esther, ik zal dan misschien nog een poosje kunnen slapen. |a, tante, zegt de jonge vrouw, en tot bij het nachttafeltje gaande, waar eenige fles- schen en doozen op staan, neemt zij met eene groote voorzichtigheid den lepel,en vult hem met eenen geelachtigen drank uit de medi- cijnflesch. De moei ziet alles met zeer aandachtige blikken na, en als zij den drank ingenomen heeft zegt zij Mij dunki dat die medecijn niet meer smaakt gelijk naar gewoonte. Dat is inbeelding, tante. Het is mogelijk maar ik vind dat toch zonderling. - Is het slechter Dat niet, het is eerder wat zerper. Terwhl de zieke die woorden spreekt zijn hare oogen wederom met eene ongewone strakheid op Esther's gelaat gevestigd. Zij schijnt er eene aandoening te willen op lezen, maar slaagt daar zeker niet in, want zij laat weidra haar hoofd op hare kussens terugvallen en sluit de oogen. Ons vakonderwijs moet, wil h-t praktisch zijn, de persoonlijkheid, de scheppings vaardigheid der handarbeiders ontwikkelen maar vooral de zedelijke vorming beoogen. Hoor wat Frans Van Cauwelai rt daarover zegt Het is niet voldoende de wetten onzer individuëele en maatschappelijke ze denleer aan den zolderrand van onze werk manskringen te schilderen, het isniet genoeg uit de hoogte, bij Zo-dagplechtigheden Gods wet en Gods oordeel, in groote formu- len over de hoefden te laten dreunen. Wij moeten de zedenleer leeren beschouwen in verband met onze beroepswerkzaamheden en door onderlinge besprekingen, in de vak scholen of in onze vereenigingen de arbei ders en middenstanders tot het persoonlijk inzicht brengen dat w lskracht en zedelijke onbesprokenheid het beste middel zijn van stoffelijken vooruitgang. Het eenvoudig spreekwoord Eerlijk duurt het langst ware een vruchtbaar thema om de wenschelijkheid van een goed gedrag aan te toonen. In vakscholen kan men behandelen de wil als werkkracht, de afgunst als hinderpaal tot simenwerking, de volkomen betrouw baarheid als borgstelling. Berusten de Raiffeisenkassen, die zooveel coeds verwezenlijken niet op wederkeerig vertrouwen Is het gebrek aan solidariteitsgevoel niet een kwaal voor onzen middenstand Zijn het niet de arbeiders, die geen zedelijk weer standsvermogen uLbbi.ii de verleidin gen van sport, kinema en alcoholisme, niet oorzaak van zwakte voor alle organisatie Men sla den weg in der volksontwikke ling en der Viaainsche vakschool. Ons economisch bestaan, de stoffelijke en zede lijke welvaait van ons volk eischen het. Groote keus van jachtstoven, luxe-calorifères voor salons en her bergen, keukenstoven (cui3inièren). bij Camiei DEZEURE-PAUWELS- Priesterstraat, 5, POPER1NGHE. vïktolq. De electriciteit, thans gewapend met al de noodige elementen om hare werking dicht en ver te laten doordringen, zou en mocht niet langer het voorrecht blijven van eenige bevoordeeligde centrums, Steunende op het groot levensprincit p der staten, dat de koi- leciiviteit.het minder bevoordeeligd gedeelte der bevolking moet steunen met de fondsen voortgebracht door de gezamenlijke bevol king, namen de staats- en provinciebesturen öet loffelijk besluit, hunnen milden steun te verleenen, om de landelijke gemeenten te vens ook te laten genieten van de groote voordeelenderelectriciteit. De oorlog sleepte na zich de ontvolking van de buitendorpen, en de weinig overgebleven krachten, ver schrikt voor het harde en ruwe landwerk, zochten gemakkelijker broodwinning in de groote steden, zoodat de landbouw eene droevige peiiodete gemoet ging. Zulks had men in Frankrijk opperbest begrepen, en krachtige stemmen rezen op om voor de dringende noodzakelijkheid om de landelijke bevolking ter hulp te komen door het op richten van elect:ische leidingsnetten. Deze hevige campagne, gepaard inet de noodige onderrichtingen om de bevolking bevriend te maken met de kostbare nieuwe bron van energie, en haar aan te toonen dat deze nieuwe bron alleen bekwaam was de degelijke uitbating der landerijen te verze keren, had voor gevolg dat spoedig de han den aan 't werk geslagen werden, en dat door de milde toegevingen van wege Staat en vergunninghoudsters de electrificatie te lande groote uitbreidingen kon nemen. Ook in Belgie bleef men op dit opzicht nietten achter, en het blijft steeds de groote kommernis der provinciale besturen hunne minder bevoordeeligde onderdanen ter hulp te komen. De provincie Limburg aangespoord door hare nieuw ontdekte rijkdommen, begon het eerst de grootsche verwezenlijking van haar programma. Zij bouwde de hoogspannings lijnen door gansch de provincie om aldus de energie bij ieder gemeente aan te voeren. Het bleef nog slechts ten laste der gemeen tebesturen deze aangebrachte energie op hun kosten aan hunne onderdanen, onder vorm van laagspanning uit te deelan. Deze laatsten stemden gewillig toe in de groote financiëele offers welke voor dit doel gevergd werden, bij middel van leeningen aangegaan op het gemeentekrediet. Niettegenstaande deze groote kosten ziet men dat met koorts achtige gejaagdheid al de gemeenten wed ijveren voor de spoedige voltooing der aigemeene electrificatie. in West-Vlaanderen ook werd iaatsleden het beginsel der electrificatie goedgekeurd en binnen kort zullen deze werken waar Esther zet zich wederom op haren zetel neder, en haar wezen geeft in hooge mate kommer, verwondeiingengramschap te ken nen. Korten tijd nadien schijnen beide vrouwen evenwel ingesluimerd te zijn. Als het 's morgens omtrent zes uren was kwam Karline in de ziekenkamer. Zijt gij daar reeds vroeg Esther, met een licht verwijt in de stem. Gij zoudt meer rust moeten nemen. Ik kan niet slapen. Gij hebt ongelijk, wilt gij eens wat water boven halen, terwijl gij nu toch op de been zijt. Aanstonds madame. Zoohaast Karline met eene kan verdwenen was, stond Esther op, plaatste zich zoodanig bij het nachttafeltje dat hare moei niet kon zien wat zij er verrichtte, en veinsde daar het een en ander in orde te zetten. Zuiks duurde niet lang, maar zij had even wel tijd gehad om een enkel druppeltje uit haar fleschken, in den lepel te laten vallen, die nevens de medicijnfiesch lag. Daarna schikte zij de kussens van het bed harermoei wat op, en vroeg of zij niets be geerde. Neen, zegde deze, maar ik zal binnen eenige minuten mijnen lepel moeten nemen Karline kwam met het water binnen, en daar zij hare meesteres wakker zag, vroeg zij hoe zij zich gevoelde. ik ondervind weinig verschil, antwoord de de lijderes. ik verslecht wel niet, maar ik beter te traag. Geef mij maar mijnen lepel... Het is nog wel eenige minuten te vroeg, doch dat doet niets. Zoohaast Esther, die zich t'einden de ka mer bevond deze woorden hoorde, kwam van het plan reeds opgevat is, eenen aanvang nemen zoodat het nuttig zal wezen de rechtstreeksche toepassingen hij al de be- drijven wat meer bij te lichten en aan te j toonen, dat de el ctriciteit, ver van nog een luxe artikel te blijven, ten bercike is zelfs 'van de minst bevoordeeiigden, want in veel plaatsen reeds, ziet men de petroleum lamp of den gazbek vervangen door de electrische gloeilamp, omdat het een ontegensprekelijk feit geworden is, dat de electrische verlich ting, alleen het meest waarborgen stelt, en tevers het gordkoopste en het beste licht geefi. Eenige vergelijkende cijfers tusschen de kostprijzen der verschillende lichtsoorten zulien ten andere deze vooruitstelling klaar doen ui'schiinen. Nemen wij bijvoorbeeld de verlichting van den keuken de plaats waar men het meest vertoeft, waar het licht, het meest aangestoken b'ijft, en waar eene rechtstreek- sche vergelijking tussehen de verschillende lichtsterkten mogelijk is. De auer gazbek voldoende voor de veilichiing van den keu ken, heeft, wanneer hij normaal geregeld is, eene lichtsterkte van 60 kaarsen, en ver brandt 110 liters gaz per uur, 'tzij dus een kubiekmeter gaz in 9 uren. Gezien de ge middelde gazprijs ongeveer overal 0,65 fr. j per Kubiekmet i is, kost de gazverlichting! dus per uur 0,65 0,072 fr. 't zij 7,2 centie men wanneer de gazbek in de voordeeligste omstandigheden brandt. De electrische gloeilamp met metaal draad, welke in het vorig beschouwd gevaj de gazbek vervangt, met ongeveer hetzelfde verlichtingsrende ment, is de lamp van 32 kaarsen met een gemiddeld verbruik van 38 watt per uur, of een kilo wattuur, 't zij 1000 watturen in 26 uren. Zoo de prijs van den kilowattuur ongeveer 1,55 fr. kost voor de verlichting, dan verbruikt deze gloeilamp in 26 uren vooi 1,55 fr. electriciteit en per uur kost haar verbruik dus 1,55 26 -= 0,06 fr. 't zij 6 cen tiemen per uur. Reeds op de gazverlichting, die deze laatste jaren, zeer groote uitbrei dingen verwierf, bereikt het cltctrisch licht een gewin van 12 Voor de nog talrijke gebruikers van petrooliampen, zal het niet noodig wezen de kostbare eigenschappen der electriciteit aan te wijzen, zij gevoelen maar ai te goed dat deze primitieve verlich ting nog steeds een spoor blijft van de ver- ashtering op de moderne beschaving en levenswijzetoch wil ik de vergelijking voortzetten wat de kostprijs bf trtft. De ge middelde lichtsterkte eener petroli umlamp zuiver en in goeden staat onderhouaen, be reikt 25 kaarsen en verbrandt 90 grammen petroleum per uur't zij dus eeri liter in 9 uren, aangezien een liter petroleum 800 grammen weegt. Een liter petroltum kost tegenwoordig ongeveer 60 centiemen, zoo dus kost de verlichting per uur 60/9 6,7 centiemen 't zij nog meer dan de electriciteit. De eitctrische gloeilamp met haar gemak van aansteken, haar cpontaas gebruik, haar weinig onderhoud en verzekering tegen brand, omsluit tot nu toe al de gewensehte voordeelen op het gebied der verlichting in 't bijzonder voor de boerderijen waar des winters, het meeste werk in de stallen, 's morgens vroeg en 's avonds Iaat moeten verricht worden zal het gebruik der electri sche gloeilamp ontegenstrekelijk van het grootste nut zijn, daar de petroleum lantaarn in deze plaatsen steeds veel kommernissen en brandgevaren aanbiedt en meest altijd op de gewensehte plaats onvoldoende licht ver schaft terwijl een zeker aantal eitctrische lampen van 16 kaarsen degelijk geplaatst ten tinde gezamenlijk of afzonderlijk aange stoken te worden, aldus, het verlangde licht kunnen verschaffen. De binnenhuisinrichtin gen, namelijk het plaatsen der electrische draden onder buiren, voor de verschillende aftakkingen naar de lampen vergen nog steeds voor de landelijke bevolking aanm r- kelijke sommen, maar het jaarlijksche boni bekomen op de verlichting zooals wij hoo ger gezien hebben, zal meer dan voldoende wezen om de intresten en de delging van het aangewend kapitaal te verzekeren. Vervol gens, eene weiuitgevoerde electrische licht- inrichting, beantwoordende aan al de vereischte technische voorwaarden, blijft voor altijd in goeden staat, en verhoogd aldus in evenredigheid de onroerende waarde van het huis zoodat de noodige gelduitga- ven mogen aanzien worden als eene geld- plaatsing. In een volgend artikel zal ik handelen over de toepassing der electrische energie op het bedrijf. (Slot volgt.) Laoiif 3* *ar|«r<ki<l 4e Pensrisrhenav In de maand Ap il I924zal Mgr. Mercier, kardinaal-aartsbisschop van Mechelen zijn vijftigjarig priesterjubileum vieren. De Kardinaal werd geboren den 22 No vember 1851 te Eigenbrakel. Hij is aarts bisschop van Mechelen sedert 1906 er Kardinaal sedert den 15 April 1907. zij toegeschoten,omdemedicijnflesch en den lepel te grijpen. Er was iets ongewoons in hare bewegin gen, dat om zoo te zeggen moest opgemerkt worden, als men haar met eenige oplettend heid bezag. De lijderes zag met aandacht al hare bewe gingen na, en nam nog eens den lepel in. Smaakt het nog zoo zonderling, tante vroeg Esther. Ja, nog eens wat zerp. Esther bezag de zieke, en daarna Karline, met een glimlach zeggende Madame beelt zich in dat de drank eenen ongewonen smaak heeft. 'k Geloof het wel, zegde de meid met overtuiging. Welken smaak kan men nog hebben als men eenige dagen al die verschil lende apothekersdranken moet innemen Ik heb waarlijk niet veel vettrouwen in al die mannen Zij zouden zoowel iemand vergif tigen, als iemand genezen... gelijk het nog gebeurd is. Als Esther datwoord» vergiftigen» hoorde uitspreken, sloeg zij al met eens eenen blik op de oude vrouw en scheen van iets te ver schrikken. Zij had evenwel de flesch teruggezet, en maakte aanstalten om de kamer te verlaten, vragende Zal tante, een tas warme melk drinken Ja, Esther. Ik zal ze doen bereiden in de keuken. Goed, zegde de zieke en sloot de oogen, maar nauwelijks had zij de zekerheid dat Esther weg was, of zij richtte zich haif op en zegde Karline Mevrouw Kan zij ons niet meer hoorea Ter gelegenheid van Nieuwjaar he< ft de Koning de voorzitters van Kamer en Senaat ontvangen. De rede uitgesproken door M. Brunet, voorzitter der Kamer droeg vooral op de heistelkwestie. In zijn antwoord daarop wees de Koning op de pogingen die werden gedaan om on zen financieelen toestand te verbeteren. Bij de regeling der militaire kwestie, zegde de Koning, hebben de Kamers een nieuw bewijs van vaderlandsliefde gegeven A's twee bijzonderste kwesties die het Par lement zal op te lossen hebben, haalt de Koning aan 1) De industrialisatie der spoorwegen. 2) De hernieuwing der administraties. Verder had de Vorst het over de toekomst mogelijkheden ot:zur Kolonie en over den landbouw die st eds de aandacht der Kamer moet gaande maken. In zijn antwoord op de rede van den Voorzitter van d n Senaat sprak onze Koning vooral over het beroepsonderwijs. Een steik georganiseerd beroepsonderwijs is noodig om op elk terrein gespecialiseerde arbeiders te vormen. De arbeider zal door zijne grootere be kwaamheid een grooter loon vinden en de gemeenschap zal baai hebben bij een ver meerderde voortbrengst en goedkooper prijzen. Pojfvr-ijdom. In tegens rijd met hetgeen onlangs aange kondigd werd, blijft het postvrijdom behou den aan de briefwisseling die de particulie ren aan den Koning, aan de Koninklijke Familie en aan het Hof richten. Ir. het Katholiek Verbond van Belgie. De Hoofdraad van het Katholiek Verbond van Belgie heeft verledene week de nieuwe Voorzitter aangesteld, die de leiding van het Verbond zal waarnemen voor het jaar 1924. In overeenstemming met de standregelen wordt beurt om beurt de Voorzitter aange duid door elk der groepen die het verbond samenstellen. De volgorde der verkiezingen werd vastgesteld in 1920 door middel van uitloting, Dit jaar komt aan het Kristen Werkers- verbond het recht toe den Voorzitter aan te duiden. Het heeft zijn keus laten vallen op den heer Hendrik Heyman. De leiding van het Kathofiek Verbond berust in goede handen M. Heyman werd als Voorzitter van het Kristen werkersver- bond aangesteld omdat hij menigvuldige diensten bewezen heeft aan den werkers stand. In alle omstandigheden heeft de Heer Heyman zich eer- warm voorstander ge toond van de zelfstandigheid der sociale groepeeringen in tet raam van het Katho liek verbond. Ook werd de keuze van het Kristen Wer-< kersverbond gunstig aanvaard door de afgevaardigden der overige groepeeringen. Met begin Januari wordt er overgegaan tot eene hergroepeering van de bezettings troepen. Daardoor worden de Belgische bezetting met 2000 en de Fransche met 3 tot 4000 man verminderd. Daze troepen zullen zich voorlooplg echter niet ver van het Roergebied verwijderen. De Roerbezet ting zal in den loop der maand Januari onzichtbaar worden. Doch de veiligheid van de ingenieurscommisie moet verzekerd blij ven en bij het minste incident zal men het tegenwoordig regime herstellen. De uitgaven voor de dertiende maand die zal uitbetaald worden bedraagt voor het ministerie van Kunsten en Wetenschappen ruim 24 millioen frank. Voor het departe ment van spoorwegen is het ruim 60 mhlioen en voor de andere departenv nten 40 mil lioen wat eene totale uitgave van 124 millioen bedraagt. De helft ervan zal op 15Januariuitbetaa)d worden. De andere helft op een datum die nader te bepalen is. Het is geheel aangenaam een bilan of winst- en verliesrekening op te maken als er eenig vooruitzicht bestaat van met een balig slot te mogen eindigen. Dit werk verlis st van zijne aardigheid als men dit aangenaam vooruitzicht niet heeft. Vlaanderen bezit ook eene rekening waar winst en verlies ingeboekt staat. Maar dat de uitslag voor het jaar 1923 geheel schitte rend is, dat kan niemand beweren, op poli tiek gebied is het jaar 1923 een ongeluksjaar geweest. Het werd geheel hoopvol ingezet. De Hoogeschooikwestie zou dit jaar eene oplos- singkrijgen. Die hoogeschooikwestie is altijd aanzien geweest als eene levenskwestie voor Vlaanderen. Het was meer. Het was eene De meid luisterde een oogenblik nabij de deur en zegde Neen, mevrouw. Denk eens goed na, en zegde waarheid, Karline. Hebt gij daar zooeven niets bijzon ders bemerkt aan de manieren van mijne nicht Neen, mevrouw, ik weet niet wat gij wilt zeggen. Was zij niet haastig en gejaagd, als zij mii mijnen lepel gaf Ik geloof waarlijk, alsmevrouw het zegt dat ik ook iets in dien zin opgemerkt heb. Ziet ge wel Maar waar wil mevrouw daarmede ko men Dat zal ik u later misschien zeggen. Zwijg nu en gebaar van niets... Dat kunt gij, niet waar Zeker, mevrouw. Goed dan... Zij komt terug, geloof ik. Ja, mevrouw. Esther trad de kamer binnen en zegde Men zal aanstonds met uwe melk ko men, tante. Zeer wel, nicht, maar mij dunkt dat gij begint te verbleeken... Gij geeft u voorzeker te veel moeite... indien gij dezen morgen niet eenige uren slaapt, moet gij ten minst een wandelingsken doen in de open lucht. Dat zal ik doen, tante, als gij u maar wat beter gevoelt. Welnu mij dunkt dat ik dezen morgen wat sterker ben... Gij kunt misschien eenige boodschappen doen. i Ja tante en een bezoek afleggen bij mij- j ne vriendin Louisa. I Esther ging zich dan wat opschikken, en verliet de woning harer moei zoo omtrent legen uren. Parlementairen, zoo zelfs in het belang plicht niet gedaan kweslie van recht. Wie aan het recht af breuk doet pleegt onrecht. In 1923 werd groot onrecht gepleegd tegenover Vlaanderen. Vlaanderen kreeg geene Vlaamsche Hoogeschool. Vlaanderen kreeg de hoogeschool niet waarop het recht had. In 1923 hebben de Walen als Vlamingen, van Bdgie, hunnen tegenover Vlaanderen. A's h t vertrouwen van duizenden Vla mingen in het rechtgevoel van Belgie ge schokt is, hebben zij daar de schuld aan. De Militaire kwestie werd in 1923 opgelost. Welk was het deel van Vlaanderen Niets. De taalkwestie werd eruit geschakeld en uitgesteld... tot later. Vlaanderen is tegen de overdreven mili taire lasten. Vlaanderen is met al die sabel- sleperij niet gediend. Enkele Democratische gekozenen hebben tegen de militaire wet gestemd omdat de zesmaandendienst in tienmaanden en nog bijdienst veranderd werd. Maar de andere, ja de andere... Hoe was het gesteld in de politieke groepen Verwarring, overal geweldige verwarring. De houding der Politiekers schiep wan trouwen. Terecht vroegen de Katholieke Verbon- ders wat een minimum programma betee- kende dat steeds verminderd werd. Welke w erde hebben stellingen die bij de minste aariVallen en zelfs soms op voorhand verlaten worden De S cialisten wilden den Vlaam- schen nood uitbuiten ten voordeele hunner partij-politiek. De Liberale groep toonde eens te meer dat zij van geen tel was om Vlaanderen in zijne rechten te herstellen. Er was ook verwarring bij de maximalis ten. Als politieke partij heeft het Front niets uitgeric 4. Aan han voorstel tot algeheele vervlaamsching van Gent werd een treurig lot beschoren. Van verdere voorstellen over Amnestie of over Vlaamsche belangen kwam niets terecht. Alleen de Vlaamsch-Nationalistische ge dachte won dit jaar buitengewoon veel veld. Aan die gedachte kon tot nu toe echter geen bepaalde vorm gegeven worden. Winsten zijn er dus op Vlaamsch gebied niet veel te boeken. Verliezen zijn er, jam mer genoeg, meer. Hoeveel weldenkende Vlamingen hebben den Vlaamschen strijd niet verlaten, ontmoe dig d or de oneenigheid die er heerscht intusschen rusten de vijanden van Vlaan deren niet Met verdubbelde woede bestreden zij ons arms Vlaanderen, aangemoedigd als zij waren bij het gezicht hunner overwinnin gen en onzer verdeeldheid. Gedane zaken hebben geene heer. Wat baat het steeds maar ontmoediging te zaaien in 't Vlaamsche kamp. Wat baat het de Vlaamsche Voormannen, wie zij ook zijn mogen, maar steeds neer te halen. Er nnet eendrachtig gewrocht worden. Mocht het nagaan van ons te kort voor 1923 bijdragen om die gewensehte eendrach tigheid te verkrijgen. Mochten de Vlaamsche politieke Voor mannen met klaarheid den toestand inzien en de noodige krachtdadigheid hebben om eenigzins de zaken zoo te beredderen dat het nieuwe jaar 1924 voor Vlaanderen een jaar van voorspoed weze. Mochten de Vlamingen, elk op hun een tje, ook hunnen plicht begrijpen en hunnen plicht volbrengen. Mochten zij hunnen plicht doen tegenover de Vlaamsche pers, de Viaamfche vereenigingen, de Vlaamsche kuituur, de Vlaamsche financie. Moeht elk ervoor zorgen zijn eigen leven te vervlaam- schen en het midden waarin hij leeft en daartoe de krachtdadigheid hebben die hij veelal bij de Vlaamsche politieke voorman nen wenscht te zien gebruiken. Ais elk goed zijn plicht doet, als er een heid van werken komt in de Vlaamsche rangen, dan zal de bilan van 1924 eene ge lukkige aanwinst voor Vlaanderen boeken. Dit wezen onze Nieuwjaarswenschen voor Vlaanderen. Wij hadden in de laatste tijden wel ge hoord van amnestie aan de Duitschers in het bezette gebied, maar nu spreekt men werke lijk van amnestie voor de Vlamingen. Het sshijnt dat binnen kort een wetsvoor stel daartoe zou worden ingediend door Ver tegenwoordigers der drie politieke partijen. Het is werkelijk niet meer voor tijd. De laatste gebeurtenissen hier en elders hebben nog onlangs bewezen dat deze in geen geval geschikt zijn om de rechtvaar digheidszin te versterken. Vroeger werd de moordenaar van.de soci alist Jaurés vrijgesproken in Frankrijk. Onlangs in Zwitserland Conradl vrijgespro ken die de afgezant van Soviet-Rusland bij klaren dage had neergeschoten. Over enkele dagen hadden wij de vrijspraak van Ger- maine Berton die de secretaris van de Royalisten in Frankrijk neerschoot Aan de deur ontmoette zij eene dame, die haar tamelijk nieuwsgierig bezag. Deze vroeg aan Karline Hoe vaart mevrouw Tamelijk goed, kreeg zij tot antwoord Zij heeft een poosje geslapen. Zou ik haar mogen zien Ik denk dat ik haar veel genoegen zou doen. Wilt gij mij volgen De bezoekster kwam bij de zieke die ze nog al levendig uitzag, en haar verzocht een poosje te willen zitten. De twee vrouwen redekavelden eene wijl over ziekte en ongemakken, tot dat de dame vroeg Zeg eens, mijne vriendin, welke jonge vrouw ontmoette ik daar zooeven bij mijn intreden Het zal mijne nicht geweest zijn... Gij weet wel, de vrouv van dien notaris, in het omliggende van Biugge. Ja. dat heb ik nog gehoord, maar ik kende haar niet. Heeft zij verteld welk ver lies haar man ondergaan heeft Neen, weik verlies Ik was gisteren te Brugge, en men ver telde mij dat de notaris Vanmeert maar he-d flauwe zaken doet, en dat hij onlangste Brus sel in een bank zeer groote sommen verloren heeft, waardoor zijn krediet geweldig aan 't zakken is. Men vreesde zelfs voor zijnen val, doch het schijnt dat de zaken tijdelijk geregeld zijn... Maar... mijne vriendin, wat scheelt er met u Gij schijnt erg aangedaan te zijn I 't Is niet erg., renebenauwdheid... dat komt mii soms over. Voelt gij u vermoeid Ik moet hetbekennen, antwoordde de Als passi - of politieke invloeden tusschen komen dan ishetult met de rechtvaardigheid. Bij ons hadden wij de vrijspraak door de krijgsraad van majoor Scouvemont, die zijn vrouw in koelen bloede doodde met zijn revolver, en in dezelfde week de vrijspraak van die Luiksche student die zijn verloofde neerschoot. Hoe moet het volk oordeelen, wanneer iemand meteen moord op zijn geweten vrij- loopt en met ongerepte eer overal nog ver schijnt, terwijl zooveel Vlamingen, die handelden uit liefde voor hun volk, gebrand merkt loopen door lange veroordeelingen en berooving an burgerrechten. Ons volk heeft ten andere sedert lang laten hooren wat h-4 daarover denktde amnestie zou in alle geval niet te vroeg komen. Men weet dat de spoorwegtarieven ver- hoogen. In verband met de tariefverhooging zullen ook de prijzen der vijf- en veertien- daagsche abonnementen worden verhoogd en wel voor 5 dagen op 160 fr. 100 fr. en 60 fr. Voor 14 dagen op 280 fr. 190 fr. en 110 fr. onderscheidelijk voor 1°, voor 2e en voor 3e klassen. Guido. Opvolger van S VANDEN BERGHE, Bert njil'iTta r (Kleine Markt), In de laatste zitting der Scheidsrechter lijke Kommissies werd de schade op I'n Au gusti 1914, als volgt vastgesteld voor de hiernavermelde geteisterden GHELUWE. Goemaere-Soenen Joseph 962.00 Pattyn Marie 625,00 Verhaeghe-Rose Henrie 2.375,00 WULVERGHEM. Logie Henri 7 729,92 Dehoudt Rosalie 2.012,78 MEESSEN. Vanlerberghe Léon 2.531,00 Declercq Louis 7.067,27 WYTSCHAETE. Brat Eugénie Deiporte Oscar Ducorney Benoit 9.300,00 91.798,77 51 964,50 7.415,00 RENINGHELST. Maandag in di-n vroegen morgend, heeft de herbergier Prosper Van Royen, 43 jaar oud, wonende tue Président Poincaré, te Duinkerke, bii de policie aanzegging gedaan, dat hij eenige oogeriblikken vroe ger, aan zijne vrouw bijlslagen toegebracht had. De policiekommissaris begaf zich on- middelijk naar de woning van den herber gier en vond er Van Royen, 39 jaar oud, in een bloedplas uiL'estrekt; de ongHukkfge droeg diepe en breede wonden aan het hoofd en moest bij hoogdringendheid naar het gasthuis overgebracht worden. Door het omslaan van een boot, ten gevolge van een zwaren golfslag, zijn 9 personen om het leven gekomen. 7 Van hen waren met de boot uitgevaren om drie mannen te redden, wier jacht bij Fire Island, (Amerikaansche kust), aan den grond was geloopen. Uit Madrid wordt gemeld dat een in- fanteriekapitein in een aanval van waanzin zijn dochtertje heeft gedood, zijn vrouw met zijn zwaard gekwetst en ze daarna uit 't venster geworpen. De meid die op het hulpgeschrei harer meesteres kwam toege- loopen, werd eveneens gekwetst. Aan den ingang van een paleis uit San- Sacrainentostraat, te Lissabon (Portugal) is eene bom ontploft, die veel stoffel ke schade aan al de nabij gestane gebouwen aange richt heeft. M n het U geen slachtoffers te betreuren. Er is een aanslag in het spel. M J izef Rouy, hovenier i" de wijk der Cacba t A-t 'non, heeft het groot lot vin 500,000 fr. gewonnen der laatste trek- king van den Crédit National De geluk kige winner is 45 jaar oud, en vader van een meisje van 15 en een jongen van 13 jaar oud. Een geweldige brand heeft de ruime fabiieken van scheikundige mi stoffen te Land^krone, in Zieden, in asch gelegd, De schade bedraagt 2 v, miljoen kronen. Te New-York, hebben drie Amerikaan sche bouwmeesters hun 'e plannen voltooid, voor het bouwen van een huis met niet min der dan 35 verdiepen. Deze wolkenkrabber zal de hoogste zijn, die in de Vereenigde-Staten gebouwd wordt; de bouw zal ongeveer 400 miljoen frank kosten. Uit de Engelsche kolonies en Kroon landen worden dagelijks belangrijke zendin gen naar Groot-Britanje gedaan, in 't vooruitzicht der Tentoonstelling van Wem bley. Tusschen de veelvuldige dingen uit Kanada gezonden is er een zilverkiomp die YPER. Dael Gustave Valsche aangifte. I ongeveer 3 ton weegt. Het is de zwaarte 2.481,00'klomp zilver die er op de wereld bestaat. Een geweldige brand is Maandag na- 22.717,50 middag uitgebroken op de derde verdieping van een stapelhuis in het Zuid-Westelijk gedeelte van het India Doek, te Londen. Bij vonnis der Boetstraffeb'ke Rechtbank van Twee duizend ton caoutchouc waren door Namen, in datum van 16-2-23, werd den heer de vlammen aangetast, en in een ommezien 1van Namen, veroordeeld tot eene gevang- was gansch het gebouw in eenen reusachti- ee^UiMzefgedMe^^vSche^êrkla^netto^e gen vuu poel herschapen. Die ho derd voet Rechtbank voor''oorbgssihade te N.nên! tetref hooge vlammen sloegen uit het gebouw op. fende de schatting zijne geledene meubilaire De schade wordt op meer dan honderd dui- tchade, zend pond sterling geschat. In het gewest Samarkande (Rusland), heeft een aardschok 400 huizen doen instor ten. In de dorpen Hadohamet, Joasen Naut, telt men 83 slachtotfers. Onmiddelijk werden reddingswerken ingericht. Engeland wordt ernstig met eene spoorwegstaking bedreigd. Het uitvoerend komiteit van het verbond der stokers en machienisten heeft de regeering laten weten Op den bodem der Engelfiche koolmijn van Pontypridd is een geweldi ge brand uit gebroken. Al de pompierskorpsen uit den omtrek zijn ter plaats Twee duizend kool mijnwerkers zijn voorloopig zonder brood winning. Banque pour favoriser les transactions Internationales Bank tot bevordering van Internationale handelszaken. Naaml. Venn. Maatsch. Zetel GENT. Aigemeene Bestuurder voor Wesi-Vlaanderen FORREST L. AGENTSCHAPPEN T POPERINCiHE, Groote Markt, 28, tel. 89 90 VEI RUE, Ooststraat, 64, tel. 76. DIXRI'RE, Kiekenstraat, tel. 44. MOESI4ROIEN", Toerkoenjestraat, 109, tel. 179. Wytschaete en omliggende, Agent Beveren Noordschoote Ledeyhem Westoutra Rousbrugge BIJKANTOREN Nieuwpoort, Loo, Prove.n, Rousbrugge, Watou, Leysele, Couckolaere, lohteqhem, Stavele, Alverinqhem, Lichtervelde, Cortemark. Werckem. Heer FOURNIER, Burgemeester. HeerTAHON, Gemeentesekreiarls. Heer M. BAILLEUL, Heer G. DELANNOO, Heer A. DECLERCQ. Heer A. CLAEYSOONE, Gem.-ontv.l lijderes en liet haar hoofd loodzwaar op de er was een vreeselijk vermoeden in hare ziel kussens vallen. ontstaan. De bezoekster verstond dat het gansch on-», Zij had pogingen ingespannen, om die nare patsend zou geweest zijn langer te bi ven gedachten uit haren ge< st ie verwijderen. Zij zag Karline bi nen komen en zejgde «Dat ging evenwel zoo gemakkelijk niet. Uwe meesteres zal hulp noodig heboen,? Ais zij meende het vermoeden verjaagd te denk ik. i hebben, omdat het Jd te ongerijmd was, be- Zoo zegde de meid als verschrikt. merkte zij plotseling Uat het zich vaster en De dame murmelde eenen afscheidsgroet,Ivaster in hare ziel geworteld had. Allethan- wenschte de zieke eene spoedige genezing en ?de omstandigheden kwamen haar met eene vertrok. f ongemeene helderheid voor dPO geest en hun 't Is nlels, zegde dan de bedlegerige tot t samenhang scheen haar gedu.'ig vreemder hare meid. Ien meer onrustbarend. Ik meende... Dan was die vriendin gekomen,gelijk eene Neen, neen, 't is niets, zeg ik... Ik hield (vermanende bode, door God gezonden, die mij maar alzoo om mijne vriendin gauw te j haar gezegd had, dat de notaris Vanmeert doen vertrekken. {geruïneerd was of niet veel min. Karline drukte hare verwondering over die s D <t nieuws deed als een licht voor het ver- handelwijze uit maar de zieke zegde stand der zieke opgaan en het vermoeden Laat mij maar eenige oogenblikken "veranderde in een vaste overtuiging, die alleen... Ik zal u zoo gauw mogelijk terug roepen... De meid gehoorzaamde, maar verstond zich geenszins aan de zonderlinge manieren harer zieke meesteres. XVII. Ondertusschen lag de zieke met gesloten oogen na te denken men niet gemakkelijk uit haar hoofd ging doen verdwijnen. Ja, zegde zij tot zich zelve, men is eens komen zien, hoe lang ik nog te leven heb, en men wil mijnen dood verhaasten omdat men geld noodig heeft Mijne nicht wii mij vergiftigen... Wie weet wat ik reeds ingenomen heb Ach God 1 misschien is het t# laat Maarneen.dat kan niet zijn, 't is maar een begin, ik zou dat Z'i had gedurende den nacht iets onge- reeds van vroeger opgemerkt hebben.- Het woonsopgeinerkt in de manieren harer nicht; vervo'gens had de smaak der medicijn haar getroffen... Daar mopst iets aan veranderd zijn. Misschien iets bijgevoegd. Een bedlegerig mensch, die in het volle zal dus nog niet erg zijn... Het is toch eene schande I Eenen mensch willen vermoorden voor wat geld... Het is vreeselijk En ik lig hier bijna machteloos... Ik moet dat verdra gen... Ja, was ik maar sterk, ik wierp haar bezi'zijnerverstandelijkevermogens is, heeft buiten,na haar metelcenehanden rene ferme veel tijd om na te denken, en hij stelt zich kastijding te hebben toegediend Dan zou ik soms de zonderlingste cevalien voor. 'haar vergezellen tot aan de statie en de men- Zoo ging het ook met de weduwe Dillac .schen overal toeroepen Zkt «laar eene"Uige moordenares I i Wordt voortgezet).

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1924 | | pagina 1