HET NOTARIEËL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
Nieuwsblad voor Poperingh en Omstreken.
De Kapel Boseh
oe nee geboden van een
spaarzamen werkman.
Drinkt "FORTE BRUNE'
Apotheek Fran» r/an de Plas
Aboaiiementprijs:
Sansen=Yanneste;
Zondag* 16* Maart 1924,
15 Centiemen
21' Jaar. N* 11
Vlaarderen's N jverheid.
Oorlogssch a de
Mac Donald over
Christendom en Socialisme
Feys-Callewaert, Rousbruggo
Politiek Overzicht
Het derde kabinet Theunis.
De grooL grieven.
Tegen Paus Benedictus XV.
M, Theunis en het Pond
Uit het herlevend Vlaanderen.
BJL,M m -
Geen tronen blijven staan.
De Treinbooten.
Inrichting van Hoppevelden.
Voor Eerw. Pater Lefebvre.
In 't Buitenland.
Mevrouw van Herteloo had intusschen de hier in uw eigen huis.
(Vervólgt,)
per Jaar
In Stad fr. 6.50
In Belgie pp0e8r, 8.50
Buitenland 13.00
Uitgever
Drukkerij,
Papierhandel,
15, Gasthuisstraat,
POPERINGHE
Telefoon nr 9.
Postcheckrekening
nr 15570.
PKIJiü
BERICHTE»,
VERKOOPIRGE»,
Eene inlassching
o.6o ctn per regei.
2 en 3 inl o.5o et"
V0NMISSEN,
i 5o fr. per regel.
ROUWBERICHTER,
5 fr. voor 10 reg.
Herhaalde Annoncen
prijzen op a»nvr»ag.
Alle annoncen zijn
vooraf te betalen
en moe ten voor den
Vrijdag inuezonden
worden. Kleine
berichten teoen
den VrIJDAO noen.
1 Des Zondags altijd ruster,
Zoo zal het werk u lusten.
2 Des Maandags niet verletten,
Maar vroeg aan 't werk u zttter,
3 Geen kwak of borrels pakken,
Zulks ledigt rap de zakken.
4 Des avonds onder 'I klapper,
Huisraad en kleeren lappen.
5 Maar zelden voyageeren,
Dat doet te veel verteren.
6 De pracht dient steeds vermeden,
Zij schaadt aan beurs en zeden.
7 Duld geen gesnoep bij kinderen,
Zoo niet uw beurs zal minderen.
8 Wilt nooit een koop beslissen,
Van iets dat gij kunt missen.
9 Op kleine winsten passen,
Dit doet den rijkdom wassen.
10 Spaar daaglijks maar een centje,
't Maakt op den duur een rentje.
De tijden zijn lang voorbij, toen men
Brugge het Venetie an het Noorden, D->
Gouden Wereld noemde, toen de jaarmarkt
van Torhout de koop ieden van alle natiën
aantrok, toen in de lakenhalle van Yper
schier alle talen van Europa gehoord wer
den. Toen had Vlaanderen zijn schoone
haven, zijn volkrijke en machtige steden
toen was het een oord van welstand en voor
spoed, toen had het een uitgebreiden handel
omdat er nijverheid was
ln den beginne gingen handarbeid en
landbouw hand in hand. Evenals in de wo
ning van den Griek en den Romein, die den
grond bebouwden, vroeger, en in Iidië
Rusland en bij de Slaven in de Donauwvlak-
ten tegenwoordig, sponnen de vrouwen de
wol en vervaardigden zij de kleederen.
De verdeeling van den arbeid bracht den
geschoolden werkman op het voorplan. De
nijverheid kon een grootere uitbreiding
nemen. Zoo zag men in de Middeleeuwen
de Italiaansche gemeeni-besten bloeien en de
Vlaamsche gemeenten het toppunt van voor
spoed bereiken. Nochtans bleef die nijver
heid het gezinskarakter behouden zij bleef
wat men noemt de kleine nijverheid.
De grootnijverheid ontstond met het ge
bruiken der mekanieke drijfkracht. Zelfs
wanneer de wevers van Brugge en Gent hun
laken naar al de Europeesche markten stuur
den, werd het werk nog altijd aan den huize
lijken haard volbracht de kinderen kuisch-
ten de wol, de vrouw spon ze en de man zat
aan het getouw, bijgestaan door eenige
gezellen. Het gebruikte kapitaal was klein,
de groep werklieden gering, de gelijkheid
heerschte tusschen het nijverheidshoofd en
zijn onderhoorigen zelfde bezigheden, zelf
de levenswijze, zelfde ontwikkeling het
afzetgebied was gekend en zeker.
Nu vereenigt een machtig kapitaal rond
de drijfkracht, in een uitgestrekte werkplaats,
een groot getal werklieden. Verwijdert van
hun huizen, werken zij voor afzetgebieden,
die zich nu eens uitbreiden dan weer afwis-
s°Ien. Het hoof t van dat zwoegend leger is
rijk betaald, omdat er vele en zeldzame be
kwaamheden van vereischt worden kennis
van bestuur, technischen aanleg, kennis der
markten, geest van orde en zakenkennis.
Die levenswijze en geestesontwikkeling heb
ben stilaan een breeden afstand geschapen
tusschen deg-ne die het kapitaal geeft en
degenen die hun armen verhuren. Daaruit
volgt wat men noemt het konflikt tusschen
kapitaal en arbeid met al zijn droevige ge
volgen.
Is met de opkomst der mekanieke drijf
kracht ook in Vlaanderen, bijzonderlijk in
West-Vlaanderen, de nijverheid, erop voor
uitgegaan Neen 1
De klein-nijverheid, eenmaal zóó bloei
end, bestaat om zoo te zeggen niet meer. De
kantnijverheid, de glorie onzer gewesten
deze bij uitstek loonende hulsnijverheid,
kwijnt en wordt meer en meer verlat-n. Yper
dat voor den oorlog honderden fijngeot fende
kantwerksters telde, heeft er nu nog enkele
tientallen en zoo is het in veel gemeenten
De vlasbewerking in de L' yerstreek onder
gaat hetzelfde lot. De landbouwers weten
niet hoe aan volk te geraken.
Even armtierig is het met de groot-nijver
heid gesteld buiten de nijverige midde
van Kortrijk en Roeselare.waar moei men ze
nog zoeken Wat moet er geworden van
ons Vlaanderen, van ons volk
Jaren lang heeft men duizenden stoere
kerels naar het front zien trekken, aange
lokt door de groote daghuren, zich afbeu
lende In slijk en modder, een gansche week
huizende in ellendige koten om 's Zaterdags,
terneergedrukt naar geest en lichaam, naar
huis te keeren.
Duizenden van ons krachtig volk trekken
op naar het zwarte land om daar als echte
paria's, als echte koelies, de zwaarste wer
ken in koolputten en steengroeven uit te
voeren, om er hun eigen Vlaamschen aard en
Vlaamsche zeden te verliezen, om naar hun
haardsteden terug te keeren, vervreemd,
ontgoocheld en verwilderd.
Duizenden trekken ook de Zuidergrenzen
over om op Fransche akkers te gaan zwoe
gen als echte trekossen, om maanden ach
tereen een leven te leiden waaraan niets
menschelijks meer te vinden is. Hoeveel
Vlamingen bevolken de fab'ieken en werk
huizen niet van het Fransch Noorden
hoeveel duizenden meisjes onzer zuiderge-
meentcn gaan er niet de bete bro >ds zoeken
en vinden er verleiding, ontaarding, genots
zucht en levensmoeheid
Kan Vlaanderen dan zijn volk niet weer
houden Kan het die kloeke armen en ge
zonde lijven zelf niet gebruiken Moet het
zijn eigen kinderen zien vervreemden aan
hun moedergrond en is er volstrekt niets aan
te verhelpen
Ja, want Vlaanderen ligt aan de zee en
Vlaanderen bezit een prachtige haven te
Zeebrugge. Maar Zeebrugge, het zooveel
besproken zeeoord, wil het leven, moet een
nijverig hinterland hebben, met andere
woorden, West-Vlaanderen moet dreunen
van het beuken der hamers van het gestamp
der machienen, van het ronken der riemen
Het Kempenland is nu aan de beurt en wel
dra zal die dorre streek, herschapen in
nijverheidsgebled eenheerlijke steuning
vormen voor de Antwerpsche haven.
Datkanin Vlaanderen ookgebeuren, zoode
regeeiing maar wil. Een weinig meer belang
stelling voor Zeebrugge, een weinig meer
ondersteuning van persoonlijk ini'iatief en in
een korte spanne tijds zal het gedaan zijn
met ons wegtrekkend volk.
Wat de klein-nijverheid aangaat willen
wij hier slechts één enkel punt aanraken.
In de groote werkhuizen van Manchester
zijn de machienen zoo volmaakt en zoo ver
eenvoudigd dat één enkel werkman tot 70
getouwen kan beheerschen. Opeenhooping
van fabrieken kan overbodig worden.
Zou daar voor onze syndikaten, werkers-
vereenigingen of kooperatieven, geen vin
gerswijzing in te vinden zijn om, nu de
elektrificatie der p-ovincie een mogelijkheid
kan worden, de gezinnen te voorzien van
zoo een vereenvoudigd getouw De wever
zou zelf aandeelhouder op zijn werktuig
kunnen worden. De gedachte wordt in
Frankrijk geopperd. Zullen wij weer te Iaat
komen Slaagt de proef, dan kan onze we
verij weer ons gezinskarakter bekomen en
nevens de groot-nijverheid veel euvel voor
ons Vlaamsche volk wegnemen.
Wij worden bedreigd door stakingen, uit
sluitingen, conflicten en rustverstoringen,
maar hoe kinderachtig is eigenlijk dit alles.
Dat komt, omdat men aan belde zijden geen
ander ontkomen aan de moeilijkheden meer
ziet dan door af en toe een dergelijk conflict,
waarvan iedereen nadeel heeft Wat wij
moeten doen is het materialisme opzij schui
ven cn bedenken, dat de mensch niet leeft
voor zijn portemonnaie, maar voor zijn ziel
In de laatste zitting der Scheidsrechter
lijke Kommissies werd de schade op len Au-
gusti 1914, als volgt vastgesteld voor de
hiernavermelde geteisterden
Mengelwerk van «De Poperinqhenaar» 5
ROMAN
door A. IIA^W
Och, ze spreekt er niet veel van. Ze is
wat gegeneerd.. Om de waarheid te zeggen,
ze zou liever een post zoeken als hulshoud
ster of winkeldochter.
Niet met al Kind in den huize zal ze
hij mij zijn Als mijn eigen dochter. Cyriel
mag in den Hemel gerust zijn.
't Is heel schoon van u, zei kozijn
Dale.
Tut, tut., schoon 1 Familie moet voor
elkaar staan 1 En daarom kom ik om Ma-
riette 1
Ge eet toch mee vroeg de vrouw, 't Is
hier wel geen eerste klas fricot...
Van eigen eet ik mee 1 En geen kompli-
jnenten I Ge beziet me niet als een kasteel
heer zeker
Ge woont toch op een kasteel, herin-
"firde kozijn Dale.
Een viiia... Och menschen, m'n hart
'echtuit, 'k ware liever hier Ik heb te veel
Daar de vrouw en de dochters geluisterd.
Wonen die gaarne ginder vroeg de
Ja,ze kunnen heter goed stellen. Ge
,0et eens komen zien... Ha, daar is Ma-
nette 1
Deweeze trad binnen. Ze was langen
Dolt en zeer schoon. Ze geleek wel een
vhrname dame ln gansch haar houding, een
Ramsay Mac Donald heeft te Brighton
ter gelegenheid van de bijeenkomst van den
nationalen raad van de Vrije Kerken, een
merkwaardige rede gehouden. Hij zei daarin
onder meer het volgende
Het vraagstuk van den tegenwoordigen
tijd is, het christelijk geloof op de maat
schappelijke toestanden toe te passen.
De kwestie der armoede draait riet om
gelijkheid. Ik ken rijke menschen die zeer
arm zijn. Het vraagstuk der armoede betreft
meer de achteruitzetting van mannen en
vrouwen.
Een andere s ciale kwestie is de mensche
lijke waarde.
Tegenwoordig wordt in negen van de tien
gevallen die waarde door het st ff lijk bezit
bepaald. De persoonlijkheid wordt onder
worpen niet aan geestelijke, maar aan
wereldsche zaken. Waarin wordt (1e per
soonlijke waardeering tegenwoordig ge
zocht Men kan onderscheidingen koopen
en voor de eerste maal van hun leven worden
dan de namen diergenen genoemd.
Personen, die geld genoeg hebben om
luisterrijke feesten te geven, personen, die
geen enkele eigenschap van een genth mar
bezitten, staan hoog in aanzien In den
huidigen tijd wordt de mensch ondergeschikt
aan den natuur gemaakt in plaats van de
natuur aan den mensch. De menschelijke
heerschappij op het gebied van schei- en
natuurkunde, de eerst voor ko t ontdekte
krachten, welke in het atoom haar zetel
hebben, zullen er toe leiden, dat b i een
eventueelen toekomstigen oorlog de eene
mensch zijn medemensch op rog gemakke
lijker wijze het leven zal kunnen ont:iem- n
Wij 1-ven in een materialisdsch tijdperk en
het heeft geen nut daarvoor de oogen te
sluiten.
Men geeft zich tegenwoordig op allerlei
ma ieren over aan vermaken en isze'fs niet
langer in staat op rustige wijze den Zondag
te vieren. .Hetzij m n een conservatieve
liberale of een Labourregeering heeft men
kan niet veel uitrichten met menschen, die
tot weinig anders In staat zijn dan zich door
andere menschen te laten vermaken, die niet
in zich het vermogen hebben, hun tijd zon
der hulp van anderen door te brengen.
Wij verliezen het besef van alle mensche
lijke waarde. Wü jagen te veel naar klater
goud. Maar de kern van het christendom is
dat het alleen op de menschelijke hoedanig
heden aankomt. De Labour Party streeft niet
naar kwantiteit H t geloof doet or§ leven
niet de feiten. Het leven wordt niet gerecht
vaardigd do r het verleden, m 'ar door de
toekomst Niemand van ons heeft r-'eds het
land van Kanaan bereikt Als wij daar aan
komen, zullen wij er onze graven vinden.
Men schroomt om recht af te gaan op de
bron van alle kwaad. In plaats daarvan ver
knoeien wij onzen tijd met lapwerk.
De democratie heeft twee waarden De
eene is een verkiezingsleuze de andere is
vanfilosofischen aard en een wereldbeschou
wing. Hoe minder men van de verkl zi- gs
leuze af weet des te beter. Wij zijn al'en min
of meer geneigd steeds meer bepaald aan
een enkele klasse te denken. Ook iir. Maar
ik betwijfel of iemand rog meer dan ik tegen
den klassestrijd vecht.
Van den aanvang af trachtten de naties
haar veiligheid door middel van dikkn knup
pels te verzekeren en sedert eeu en reeds
trachten de menschen die knurpels in vlieg
machienes te veranderen Wij zullen echter
zoomin met vliegmachienes als met knuppels
veilig zijn. Maar dit zal voortvaan totdat
men door middel van den christelijken staat,
waar billijkheid, eerlijkheid en oprechtheid
zuilen gelden, veiligheid heeft gekregen.
jonkvrouw uit een der adelijke families, zoo
als er te leper woonden in de oude, statige
hulzen.
Dag nonkel, zei ze en haar stem klonk
helder als een zilver klokje.
Ze reikte Van Herteloo de hand.
De rentenier ontroerde. Hij dacht aan zijn
broeder, diens sterfbed en begraving Maar
vreugde sloeg weer op om het genomen
besluit.
Mariette, ik ben hier om u te halen,
sprak de rentenier. Gij zult bij mij kind in
den huize zijn., een van mijn dochters, ik
beloof het u.
Nonkel, ik bedank u om uw goedheid,
zei Mariette.
En ge gaat toch gaarne mee, hé
Mariette werd wat rood.
Zeker, nonkel, antwoordde ze.
't Zal eerst wat vreemd zijn, maar dat
went rap. Ik ben blij, dat ge komt. We zul
len ginder veel wandelen.
Ik zou eigenlijk mijn kost moeten ver
dienen, nonkel. Het verdriet vervulde me te
veel, om daar al over nu te peinzen, hernam
het meisje.
Tut, tut.. Zet dat uit uw hoofd kind 1
Een meisje als gij moet met een braven
jonkman trouwen en een huishouden op
zetten.. Daar is nog tijd voor en in afwach
ting zijt gij mijn dochter. Dat heb ik aan uw
braven vader in den Hemel beloofd en
Cyriel zal tevreden zijn over mij
Van Herteloo's stem trilde. En Mariette
schoten de tranen in de oogen...
De rentenier wilde niet weenen. Hij liep
even naar buiten, ln den hof.
Ha, dat ze thuis eens van hun neus
maken, dat ze, vervlekt, dat kind eens wil
len achteruit steken, dat ze 't probeeren zei
YPER.
Schmidt Hector 9.760
Coele Camille 7.200
Dewulf Valentin 17 500
J. Van Werveke 5 050
St-JAN-bij-YPER.
Louwyck Hypolithe 375
We Weyne-Mahieu Emerenee 3.704
BOESINGHE.
Desimpel Alois 19 885
LANGEMARCK.
We Pattyn-Claereboudt 8 875
Doise Livirus 24 670
Verhaeghe-Dekrirel 2 010
Titel lion-AsseDésiré 1.420
Dewilde Gaston 1.100
Dekeirel Cyriel 345
We Billiet Bosch 1 080
We Recarren-Bebaeghel 5.104
Het is dus voor de derde maal dat M
Thi unis erin gelukt is een Mi - isterie samen
te stellen.
In het begin d- r crisis was men algem en
van gevoelen dat M Vandevyvere de nieu
we Eerste Minister zou zijn. Geschikt was
hij wel daartoe, maar hij viel niet in de
sm-ak der heeren Liberalen die met eer
slecht oog zagen dat een Katholiek E rste
Minister zou zijn bij de eerstkomende ver
kiezing en dat M. Vandpvyvere bij machte
zou zijn de Katho'i ke partij wederom één en
sterk te masec. En dat hebben zij ten allen
prijze widen beletten. En zij zijn er gelukt
ook.
Zij hebben zooveel drukking uitgeoefend
op den Koning dat Deze zijn verirouwen
niet heeft durven stellen inM. Vandevyvere.
M. Tneu is was de man die het liberaal
plan zou uitvoeren. Zij hebben op hem ge
steund en zij mogen hem dankbaar zijn.
De samenstelling va het nieuw Ministe
rie is i iet alleen eene victorie van het Kapi
taal op de Democratie, zij is daarbij eene
prachtige Liberale overwinning.
De Liberalen behouden hunne 5 Minister
zetels Zij bekomen het zeer belargriik
Ministerie van Buitenlandsche Zaken in ruil
van dat der Koloniën en de leider der Libe
rale.), M Hymansiser Minister van. Daar
bij het wegtrekken van Minister Franck, die
Libtraal en toch Vlaamschgezird was, zal
maar veinig verdriet veroorzaken in het
liberale kamp.
Waarachtig, de Liberalen hebben redens
genoeg om tevreden te zijn overM. Theuris
De Katholieken hebben op verre na daar
toe zooveel redens niet. En ware het nit t
immer en altijd omdat spookbeeld, 't welzijn
van 't Vaderland, nooit hadden zij zich met
die opl ssing kunnen getroosten.
De Kat o'ieken verliezen M Jaspar, M
Berryvren M Moiyrsoen en krijgen in de
plaats M. Cirton, M PoulletimM Tsch f-
fen O^der Kath. lit-k oogpu t en mi er nog
onder Vlaamsch Democratisch oogpunt is er
bij die verwisseling eenige winst te boeken.
Dit belet echter ni t dat het wantrouwen
dat de Katholi* ken tegenover het tweede
Minis'erie Tneu is gevoelden, in plaats van
te verminderen sterk vermeerdërd is Zij
kunnen niet begrijpen dat die enkele Katho
lieke Ministers invloed genoeg zullen hebben
om de algemeenepobetiek van het land eene
andere richting te doen nemen en zoo het
land af te wenden van den afgrond waar
Belgie mei groote schreden naartoe gaat
Ziehier hoe het derde Kabinet Theunis
samengesteld is
President en Financiën M. Theunis
usticie M. Masson
Buitenlandsche ZakenM. Hymans
Spoorwegen M. Neujean
Kunsten en Weterschappen M. Nolf
Landsverdediging M. Forthomme
Economische Zaken M. Vandevyvere
Landbouw M. Ruzet e
Koloniën M. Carton
Binnenlandsche Zaken M. Poullot
Nijverheid en arbeid M. Tschoffen.
D 5 laatste zijn de Katholieke Miristtrs
Tegen hetoud&Mthïsrerië Theunis hadden
de Katholieken groote grieven in te brengen.
En dat die grieven niet op hersenschim
maar op stevige gronden rustten bewijzen de
groote moeilijkheden 'Be M Theunis hij het
samenstellen van zijn nieuw ministerie, van
Katholieke zijde ontmoet heeft.
Sommige Katholieke Ministers waren vol
strekt niet Katholiek. M Theunis had zich
nog nooit met geene politieke zaken bezig
ge.houden en behoorde nht tot de Katholieke
partij, en toch nam hij ^e p'aats in die aan
eenen echt Katholieken Minister moest toe
komen Daar M Jaspar. volg'-ns h t zeggen
van M. Brusselmars, riet p-adiseerde mag
men hem toch bij de Katholieken, die toch
wel eerst en vooral christenen moeten zijn
niet bijrekenen, M. Berryer was hijzonder
sterk in het benoemen van Liberale Burg
meesters.
Het getal Ministerzetels toegekend aan de
Liberalen was te groot in evenredigheid van
dat der Katholieken.
De. Liberalen tellen in de Kamer 33 en in
den Senaat 28 leden. Dat maakt te zamen
61 Liberalen.
De Katholieken hebben 81 Kamerleden en
73 Senatoren Dat maakt 154 Katholieken
j Die 61 Liberalen besturen met de 154
i Katholieken en er zijn 5 Libera'e Ministers
en ook 5 Katholieke.
Daarbij kwam nog M Theunis die doorde
Liberalen als hoofdminister geduld was
daar zij toch zelf inzagen dat peen Liberaal
die plaats kon innemen en M. Theunis als
politiek- Katholiek mair.tgeene beteekènis
was.
Andere griefVier der bijzonderste dppar
tementen waren in de handen der Liberalen
Kunsten en Wetenschappen, waar de Katho
lieken altijd, en met reden, zoozeer aan
gehouden hebben, de Spoorwegen, het Gp
recht en de Soldaterij waren bezet door
Liberale Ministers.
Dat zij hunne macht gebruikt hebben om
hunne vermolmde partii wat op te knappen
hebben wij meermaals ondervonden.
En er is nog een grief die wel de voor
naamste is, namelijk dat de Katholieke prin
ciepen niet geëerbiedigd werden.
Ónder de oude militaire wet, vond de
Katholieke Kriigsaalmoezenier allerhande
moeilijkheden bij het uitoefenen van zijn
ambt i n de vrijheid van komen en paan
werd aan den aalmoezenier niet toegestaan
als aan de militairen van zijn rang. De
nieuwe militaire wet heeft zulks niet veran
1erd. Die wantoestanden bestaan nog.
In de plooien van het Katholiek vaandel
staan Rechtveerdigheid en Barmhartig
heid onnoodig hier terug te kompn op het
onrecht dat in de laatste jaren gepleegd ge
weest is op de Vlamingen omdat zij het
ongeluk hadden Vlaming te zijn Barm
hartigheid bestond bij het vorige Ministerie
niet.
Het hoogste Katholiek gezag ip de wereld
is toch wel de Paus, obze Paus van Rome
De buitenlandsche politiek van Belgie was
regelrecht gericht tegen de inzichten die
Z.H de P us in deze zaak kof sterde.
En al Is zijne stem enkel die van den
Goede" Herder toch klonk zij luid genoeg
en had hpt Christen Belgte wel naar die stem
mogen luisteren.
Het nieuwe Ministerie zal van die grieven
rekening moeten houden zoo het eenige leef
baarheid wil hebben.
Generaal Ludendorff heeft tijdens zijn
verhoor in het Hitler-proces te Munchen op
luidruchtige wijze zijn wantrouwen tegen de
Duitsc^e Katholieken uitgesproken en daar
bij Paus Benedictus XV eenige zinnen
toegeschreven welke moeten bewijzen dat
de Paus Duitschiand vijandig gezind was.
Zulks is van weinig beteekenis maar het
werpt een scherp licht op de moeilijkheid
der rol die de Paus in oorlogstijd te vervul
len had.
Om de weldadigheid die Paus Benedictus
aan den dag legde tegenover Duitschiand
werd hij bij de verbondene mogendheden
verdacht en zelfs beschuldigd Duitschge-
zind te zijn. En nu wordt Hij beschuldigd
Fianschgezind geweest te zijn. Zijn die
beide bt schuldigingen niet het grootste be
wijs der hooge onpartijdigh LI van den
Paus die zich steeds als den apostel der
Vrede aangesteld heeft
Toen de heer Theunis ontslag nam is het
Pond aan 't dalen gegaan en viel tot 116.
Toen het bleek dat M. Theunis kans had
om terug te komen steeg het Pond onmidde-
lijk tot 121 En nauwelijks heeft Hij aan-
veerd het Kabinet samen te stellen of het
Pond stijgt tot 128 Nu het Ministerie Tht u-
nis gevormd is staat het Pond aan 132.
Mogelijks zal men beweren dat zulks en
kel een samentreffen is. Toch kan het niet
geloochend warden dat het Pond laagst was
juist als M. Theunis geen Minister was en
er meest kans bestond dat Belgie eene
andere politiek zou volgen.
hij bij zich zelf, aan den tegenstand van
vrouw en dochters peinzend Ze zul len weten
wie er baas is Voor geen honderd neuzen-
makers als Lavendeau zal Mariette weg
geduwd worden Ik heb mijn vrouw al de
vreeze in 't lijf gejaagd door te dreigen dat
huis te Brugge te verkonpen, en ik zal ze
nog meer benauwd maken. Ha, ze peinsden
mij onderden duim te hebben, mijn beurze
te lichten en voor de rest mij achteruit te
houden, mij, den boeren-rentenier. om wien
ze voor hun Brugsche farasyn beschaamd
zijn I Ze kunnen vandaag alles eens overleg
gen. Ze hebben nu den tijd.. Maar ze zullen
moeten erkennen, dat vader percies nog
geen onnoozelare is..
Van Herteloo keerde in huis terug. Vrouw
Dale dekte de tafel.
't Is of ik hier al lang weg ben, zei de
rentenier, maar ik ga nu en dan toch eens
voor eenige dagen komen.
Een mensch vergeet zijn geboortestreek
niet, hé sprak de kozijn.
Dat kunt ge peinzen.. Er is maar een
Elverdlnghe, maar een streek van Poperin
ghe en leper. Maar ja, ge doet niet altijd
wat ge wilt I Ze kunnen iemand zijn kop zot
klappen.. Maarallah, 't is nu zoo I
Aan tafel babbelde de bezoeker zeer druk.
En na het maal gaf hij elk der kinderen een
dubbelen frank voor hun spaarpot
Mariette ging zich boven gereed maken.
De kleinen trokken op naar de school.
Dale, zijn vrouw en Van Herteloo dronken
nu koffie en de rentenier bood zijn kozijn een
sigaar aan.
Ik had Mariette wel willen houden, zei
Dale, maar ik zit met een grooten last, lijk ge
weet.
En zij zelve zou niet willen blijven,
voeg ie de vrouw er bij
Maar menschen toch, ge moet u niet
verontschuldigen, verzekerde Van Herteloo.
Ge hebt meer harte getoond dan ik., dat is
de waarheid 'k Had Mariette seffens na de
begraveris van mijn armen broer moeten
meenemen. Dat ware mijn plicht geweest en
'k gebaarde van stommen ambacht. Mijn
vrouw en dochters hebben den hoogmoed in
den kop., 't zal wel eens beteren... en ik
ontzag hen om gezaag te vermijden. Maar
God zij dank, mijn oogen zijn open gegaan
door uw brief en mijn harte ook. en nu ben
ik hier, en Cyriels kind is van vandage af
't mijne.
En wat zeggen ze thuis vroeg nichte
Dale fluisterend.
Och, eerst wat van hun neus maken,
lijk het gaat, tot ze verstonden wat mijn wil
was. En nu zal Mariette goed zijn bij ons.
Van Herteloo vroeg dan naar de zaken en
het bedrijf van de streek, sprak over kennis
sen, tot het tijd werd om te vertrekken.
Mariette was naar beneden gekomen. Ze
bedankte Dale en zijn vrouw voor al hun
goedheid.
En toen ging ze met haar oom heen. Ze
hield zich goed, al had ze weer kunnen
weenen, om het groote verlies, dateen zware
wonde geslagen had, een wonde die thans
weer bloedde.
Langemarck. De heropbouw der Kerk.
Wie hier weerkeerde in Februari lc'19
vond van geheel 't dorp enkel een hoopje
steen van de oude kerk. Er was een plankje
nooriig om aan de terugkf erende vluchte
lingen de plaats aan te duiden waar zij
gewoond hadden I Na 5 jaren werkens is
het dorp herbouwd en wacht men enkel
naar de voltooiing de kerk. Langzaam rijsi
het stoere gebouw boven de huizen, en ziin
spitse to^en van 61m. zal weldra weerom
de fierheid wezen der dorpelingen. In Mei
1°23 begonnen, hebben de blijde werkers
verledene week de mei op de kap
gesteken. De ruime kerk die even grooi
is als vóór den oorlog is in gothischen
stijl gebouwd, ietwat streng van lijnen er
zwaar door haar grooten omvang. Doch
haar prachtige ligging midden dier groote
Markt, omgeven met eene kroon van groen;
haar hooge toren midden het schilderachtige
dorp zal alles herscheppen tot één onzer
schoone hoekjes van onsgeliefde.Vlaanderen
Zicht op de Meisjesschool.
De druk bezochte Meisjesschool van vóór
den oorlog is reeds prachtig herbouwd
Zooals alwie hier vroeg na den wapenstil
stand terugkeerde, hebben de Zusterkens
in 't beginne ook hunne maanden front
gedaan in de eerste barakskens. Doch
zooals 't behoorde werd er vlijtig voortge
wrocht aan 't herbouwen der scholen en nu
kunnen de kinders in de ruime schoollokalen
een degelijk onderwijs genieten.
Na al de groote veranderingen, welke
door den jongsten oorlog werden veroor
zaakt na den val der Habsburgers, (Oosten
rijk) der Romanoffs, (Rusland) der Hohen-
llerns, (Duitschiand) komt Turkije zich te
ontdoen van de laatste draden waarmede
het aan het oude Keizerrijk verbonden was.
De nationale vergadering van Angora
(Turkije) heeft het Khalifaat in het huis van
Othman vervallen verklaar I en den laatsten
Khalif Abul Mpjid, met 32 prinsen en 35
prinsessen, uit het land verbannen.
Het khalifaat was eene instelling die der
tien honderd jaar oud was en die in de
oogen van millioenen Oosterlingen voor hen
de heiligste tradities op aarde voortzetten
moest.
In 1922 werd het khalifaat, de geestelijke
macht in Turkije, gescheiden van den troon,
de wereldlijke macht.
Thans is Turkije eene laïeke republiek.
De huidige overheden van Turkije doen hun
best om den schok die deze verandering
teweegbrengt wat te verzachten en het is niet
onmogelijk dat ln de duistere diepten van 'kiesbaar op stam, in alle dikten en lengten.
het fanatische oosten eene tegenbeweging
ontstaat om de oude orde te hersteilen.
De dienst der treinbooten, ook ferry-boats
genoemd, zal met half Maart ingehuldigd
worden.
De booten meten 115 lengte en 19 mder
breedte. Haar dit pgang is 3 meter. Bij alle
weer zal men de Noordzee kunnen over
steken en den dienst tusschen Zeebrugge
en Harwick (Engeland) verzekeren.
Elke boot kan op elke reis 56 wagens van
12 ton medenemen. Veel waren znllen dus
zonder verhandeling in Engeland geraken.
Het is bijzonderlijk aan de groenten- en
fruitnijverheid dat deze booten veel dien
sten zullen bewijzen alsook bij het verzen
den van waren die zeer breekbaar of spoe
dig beschadigd zijn. Guido.
Te verkrijgen bij Mijnheer R. Proof,
geneesheer te Couckelaere: EIKEN STA
KEN, veel duurzamer dan Larixen, uit-
Photo Attewelretdt, Westvleleren.
Crombeke. Wild zwijn geschoten op Zondag 24 Februari 1924, in een bosch
achter De Leeuwerk door Camille Inion en Elie Parret.
Groep Jagers en Drijvers die het dier opspoorden.
Overdracht der vorige lijsten Fr. 2636.00
DERDE LIJST
Onbekend, 100.00
Onbekend, 50.00
Onbekend, 10 00
Onbekend, 5.00
Onbekend, 20.00
Heer Burgemeester van Proven, 25.00
Missievrienden uit Proven, 150.00
Voor de aim- zwartjes, 5.00
Mev. Wed. Dequeker-Berrevoet, 50.00
Voor de Goddelijke Voorzienigheid, 5.00
Onbekend, 10.00
Onbekend, 2 00
M. C. Verhack-Dumon, 25.00
Onbekend, 2(100
M. J. Wallyn-Vandenberghe, Wervik 20 00
Mev. Wed. Vacdenberghe-Devos, 100 00
Onbekend, 10X0
Een kloostergemeente van Stad, 50 00
Onbekend, 20 00
Opdat o kinderen braaf mochten blijven, 3 00
Onbekend, 15 00
Onbekend 100.00
Onbekend 50 00
Voor eene goede gunst, 20.00
Naamloos, 20 00
Van een kloostergemeente, 100 00
J M H. Caroen, 25.00
Eerw. Heer Principaal en Leeraars
van 't College, Poperinghe, 250 00
Alphonse en Marie Sansen, 25,00
Naamloos, 10 00
Voor de Goddelijke Voorzienigheid, 25 00
M. Raph Six, Vlamertinghe, 20.00
M. Honoré Lemahieu-Ri useré, 50 00
Voor de Slaap-en Pokzieken, 40 00
Onbekend, 5.00
Om eene genezing te bekomen, 50 00
Onbekend, 20 00
Onbekend, 20 00
Ter eere van St-Antonius. 50 00
Juf. Maria Doom, 33 00
Onbekend, 100.00
Totaal Fr. 4344.00
Heer Opsteller,
Ik heb met veel voldoening de inschrijvingslijst
waargenomen die Gij zoo goedwillig, aan de
openbare liefdadigheid hebt onderworpen. Ook
houd ik eraan, U van hart te bedanken, alsmede
al de goede zielen, die zoo talrijk en zoo spoedig
aan dezen oproep beantwoordden.
Eenige personen vroegen mij bij deze gele
genheid, of de toestand wel zoo bedroevend is,
als uw geëerd blad het aangeeft.
Ik mag voor uwe verzekering getuigen, dat de
aangegeven cijfers, nog ver onder de werkelijk
heid staan.
Wat ik in 1912 over de slaapziekte verhandel
de, heb ik met eigen oogen bestatigd: in Mayom-
be, waren gansche dorpen verdwenen In Pombu,
zag ik nog 2 hutten staan, van een talrijk volk,
dat langs den oever verspreid lag, en bediende
er den laatsten bewoner de H. Sacramenten toe.
In Kwilu, werd de toestand zoo verschrikkend,
dat een missionaris zijn zieken verlaten moest,
om den Gouwheer in Boma, persoonlijk zijnen
nood aan te klagen ln de omstreken van Nieuw-
Antwerpen, stijgt het cijfer der aangetaste bevol
king, tot tachtig ten honderd.
Wat een ramp, stierven er wekelijks in Pope
ringhe 25 menschen van slaapziekte, pokziekte
0} melaatschheid In de ondrrstrlling dat die
toestand enkel twéé jaar bleef geduren, zon men
de 5 tad niet ontruimen
Daar is nogthans de werkelijkheid in talrijke
gewesten van Congo, en waar bet Kruis niet
wordt geplant, heerscht de dood, in al haar
akeligheidgeen priester, geen kloosterzusterke,
niets.
In naam onzer zieken, in naam van al onze
kinderen, dank.
Pater Arth. Lefebvre.
NB. Alle bijdragen, worden aangenomen
bij Mev. Wed. Clotilde geftbvre- Ver scheur e,
Hondstraat, 7, en ook ten bureele van De Po-
peringhenaar
Opvolger van S. VANOEN BERGHE,
Bertenplaats 8, (Kleine Markt),
-POPEKIKGHË
- Reuter verneemt van het Spaansch
gezantschap, dat, volgens de laatste tele
grammen van Melilla, de Spaansche troepen
de Rifs over het heele front hebben terugge
worpen.
Volgens een bericht uit Ltibeck is een
aantal Duitsche stoomtrawlers ten gevolge
van een hevigen storm bij IJsland vergaan.
Zaterdag heeft in een mijn te Castle
Gate in Amerika een ontploffing plaats
gehad. De mijn staat in brand 175 mijn
werkers zijn erin opgesloten. Hoewel met
zeven ploegen aan de redding wordt gewerkt
is men er nog niet in geslaagd ook maar één
overlevende of ook maar één lijk op te
halen. Men vreest dat de 175 mijnwerkers
zijn omgekomen, hetzij bij de ontploffing,
hetzij door verstikking. Slechts één ploeg
redders kon de mijn binnendringen.
- Het Chineesche dorp Tsjau-Tsoen, in
de provincie Sjantoen, is door een brand,
welke ten gevolge van het omverwerpen van
een stallantaarn is ontstaan, geheel vernield
terwijl drie honderd menschen om het leven
zijn gekomen.
het
laan. Allen begrepen dat vader daar met deur geopend en ze zag hoe haar man
Mariette aankwam. {nichtje hielp uitstappen.
Mevrouw van Herteloo stond wat zenuw-; Ha, daar staat tante al, zei van Herte-
achtig op. j loo welgezind.
Maar mama. gij gaat die arme nicht Mariette trad vlug nader, ze kuste haar
toch niet tegemoet? vroeg Blanche geërgerd, tante en zei
Ge zu't dat toch niet doen. I O, ik dank u hartelijk, dat ik hier mag
'tis 't beste nu voorzichtig te zijn,wonen, weeze zijn is zoo tri- stig.
antwoordde de moeder. Haar stem smoorde in een snik, al be-
O, als ge ze zoo inhaalt, zal ze zich heerschte Mariette zich Mevrouw van Her-
hier al gauw de eerste gevoelen,, spotte teloo ontroerde nu toch ook.
Serafine. Ge zijt welgekomen, nichtje, sprak ze
Kinderen, ge moet dat nu niet verkeerd minzaam, en haar dan kussend,
opnemen of uitleggen. Ik ken papa. En ik| En op dit oogenblik meende ze het, luiste-
zeg u nog eens, dat we dienen voorzichtig te f rend thans alleen naar haar natuurlijk en
zijn.. Denk aan uw vaders bedreiging Laat beter gevoel.
mij slim handelen En ge zoudt niet slecht
doen, mee te gaan tot ln de vestibule. Een
kleine komedie..
Neen, ik niet I riep Blanche uit.
En ik ook niet I sprak haar zuster.
Mama, hernam de ouiste woedend,
handel nu niet zoo lafGe vernedert u
Maar de moeder ver'iet al de kamer.
Ik ben toch nieuwsgierig om dat boerin-
etje eens te zien., zoo even maar zei Sera
fine. Ge zult ze hooren met haar groote stem.
En ik heb wei goesting, om naar mijn
kamer te vluchten en seffens te toonen, hoe
gaarne ik die berooide familie zie.
Van Herteloo keek zijn vrouw dankbaar
aan. Deze ontvangst was voor hem een
blijde verrassing.
Mariette ontdeed zich in de gang van
mantel en hoed. Ze veegde haastig een traan
af. En oom en tante leidden haar toen in de
eetkamer.
Hier zijn uw nichten, zei mijnheer van
Herteloo, dat is Blanche en dat is Serafine.
Ge hebt elkaar in veel jaren niet gezien.
De dochters blikten toch verbaasd op. Het
was een dame die binnentrad, als een voor
name jonkvrouw, schoon, eenvoudig en toch
met smaak gekl ed, beschaafd van houding
en manieren. Neen zoo had men zich de
Terg papa nu niet We kunnen straks arme nictl4 niet voorgesteld,
vertrekken. Mariette reikte Blanche en Serafine de
Moeten wij dan onder zijn tijraniejhand.
Aankomst. leven Van H- rteloo zag dadelijk dat zijn doch-
Ge kent onze afspraak, hé We zullen ters hun nicht niet van harte ontvingen dat
haar dochters het die indringster laten gevoelen, dat ze ons ze nog oordeelden als i isteren.
hier in den weg zit. En dat is het beste Mari tte, zei hij en 't was als uitda-
Mevrouw van Herteloo en
zaten in de eetkamer.
Daar zijn ze riep Blanche.
Ze hoorde het rijtuig op de keitjes van de
middel.
|gend voor Blanche en Serafine, gij zijt nu
Dank u, nonkel antwoordde het meisje.
Daar zijn mijn twee dochters en ik heb
ze nichten genoemd, maar van nu af be
schouwen we u als de derde dochter ver
volgde de rentenier. Ge loopt hier vrij rond,
ge doet wat ge wilt, ge moet nooit peinzen,
dat ge in de woonst van een ander zijt. Ik
hoop dat ge het rap wennen zult. Zet u
neer, we moeten nog samen eten, want ik
zie dat het souper hier al gedaan is.
We wisten niet hoe laat ge zoudt aan
komen, verontschuldigde zich zijn echtge-
noote.
O, ge hebt gelijk, dat ge niet wachttet.
Er zal voor ons nog wel wat over zijn.
Blanche en Serafine zwegen. De eerste
bladerde in een tijdschrift en haar zuster
scheen eensklaps iets te moeten zoeken op
het buffet.
Voor Mariette hadden ze geen enkel vrien
delijk woord. Nu en dan wierp van Herteloo
een grimmigen blik naar hen.
Moeder vreesde voor een uitbarsting van
woede. Ze zag de voorteekenen.. Daarom
begon ze zelf maar druk met Mariette te
spreken,nadat ze ln de keuken geloopen had
het eten te bereiden en binnen te brengen.
Ze vroeg of Mariette een goede reis had
gehad. Ze sprak over het weer, over Brugge
en de omgeving, het kasteel en het park.
De dochters verdwenen uit de kamer. Ze
gingen naar boven of in het boudoir van
Blanche.
Wat doet moeder laf, zei de oudste. Ik
kon er niet meer naar luisteren. En dat is
allemaal om papa tevreden te stellen. Papa
geniet en hij meent dat wij ook zullen toe
geven. Maar hij ziet het nu al anders. O.
mama doet laf I
