HET NOTARIEEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD Nieuwsblad voor Poperinghe en OmstreSxan. Apotheek Frans Vande Plas uonnissen BOüu/bericmen uitgeversansEn-ufiunESTE, Drukkerij Zondag 29" Oogst 1926. 25 Centiemen 23e Jaar. - Nr 35. MAATSCHAPPIJLEER. MOEDEH ZIJN Politiêk Overzicht De dwang van Frankrijk. Waar blijven de uitgewekene rniiliarden VLAANDERENS HULDE OVER PROGRAMMA'S Leening der Verwoeste Gewesten 5 t. h. 1923 Hoe de Socialisten het Volk Fascistengedoen. t4 I j ELECTRIFICATIE De socialisten en de regeering DE HEKS VAN DEN KEMMELBERG ROMAN door A. IIAAH KROOSTRIJKE GEZINNEN Provinciaal Verbond van Westvlaanderen CO AG II ES Uesleaverspreidt B@ Poperiagitenasr In t Buitenland Ontijdig ontploft Tragisch badpartijtje Noodlottige spelevaart Doorboord door een strooivork Eene kerk ingestort Kind doodgereden Doodgebliksemd In het lichaam van een Haai Treinontsporing in Rumenië TARIEF DER PRIJZEN: Benemen - meningen Eene Inlassching O fr. 70 per regel 2 en 3 Inlasschingen O fr. 60 per regel 1 fr. 50 per regel 6 frank HERHAALDE ANNONCEN prijzen op aanvraag. Alle annoncen zijn vooraf te betalen en moe ten tegen den Donderdag avond ingezonden worden. Kleine berichten tegen den Vrijdag noen Gasthuisstraat, 15, Poperinghe Tsl&foon O. Postchéck 16.S7CS D Tlff' UW A K mui iiiuui aa Ef n geweldige verarduring en ontwik keling heeft den arbeidersstand aange grepen. Het is geen onbewuste massa meer zij die het besef bezit vs n hare volle menschelijle waardigheid. Zrn ier socia lisatie van geest en gemoed kan iel so cialisme niet ontwapend en kunnen wij nooit wederkre en tot een ordelijke en vn de':eVeade samenleving. .Een loonstelsel dat den arteld van den arbeider scheidt, dat van den nood,waar in c'e werklooze verkce t,misbruik maakt, dat den mensch als een slaaf onderv c pt aan de wet van vraag en aanbod en zijn arbeid als een koopwaar beschouwt, is een stelsel dat redeloos is. komstjes stoutmoedig en listig beloerd ziet ge de consolidatie der schatkistkas- wordt. Niet af te liegen I Het meisje ver- bons ais een heffing op 'i kapitaalzoo het vuur duikt, moeder twijfelt, vader zwijgtja, dan zijn de belangen der werklieden stikkende en het kwaad wortelt onuitroeibaar in, niet in goede handen en de kaphalisten vensterra- vergalt het leven, bederft de toekomst, mogen gerust op hun twee ooren slapen Te Londen barstte onlatg uitwentelende vlammen en rook sloegen door geborsien venste/ra- vergalt het leven, bederft de toekomst, mogen gerust op hun twee ooren slapen t Is weerom leelijk scheef ge'oopen met men de brandweer sprong bij, omschreef ontredder thuis en samenleving. Moeders, aangezien de socialisten deel maken van Me uitbetaling onzer rniiliarden marken, de ramp, en redde wat te redden viel. j waar blijft uw gezag, uw plicht? de regeering. Wij blijven ermede zltien en dat mogen Doch zag men, tot driemaal toe, moeder Hoor, moeder, de plaats uwer teedere Ziedaar enkele punten van 't'program- w'j onze lieve Zuiderburen danken kat een brandleer opklauteren naar den jen kuische dochter is onder uwe o gen, ma der socialisten bij de kiezing van 5 Zoo zit die zaak ineen vuurpoel van den zolder, om hare drie en niet in de afzondering, bij een guillgen April 1925 en op de gegevens hier ver- Na den oorlog vroeg Belgie kwijtschel- kleinejongskens..,,]. oVn dood te ontruk- snaak, die maar op verleiding uit is. strekt kan eenieder oordeelen in hoever de ding der ocirlogsschulden en schadever ken. Naderhand vond men ze in de buurt Heure plaats Is niet uren ver van u af, J socialisten hun programma's uitvoeren. Moedlng en in de plaats daarvan hebben liggen, rosgeschreetd van de hitte, maar <>m eenlge minuten daar uit te komen is het niet zoo, tu ',schen een program- üe mogendheden te Versailles ons en ;ele likkend en ronkend mlddnn van heure voor vaandels, voor standbeelden voorj ma opmaken en uitvoeren bestaat er een dultsche kantens op dtn hals geworpen, welvarende lievellngskens. Arme kat.Jsportkrliiekers of zoo meer, in afwachting groot verschil bij de socialisten. 'n Eupen en Malmedy wonen er een zes- edele moeder I dat ze misschien midden twijfelachtigSocialisten maakt maar programma's "g duizend inwoners waarvan Rn minste Waarom vergeten wijzoo geerneal eens gezelschap, de gemakkelijke prooi worde op, de arbeiders weten door ondeivlndiag vijftig duizend volledig duiisch zijn en rondom ons na te zien, hoe bij de rede- van schamelijke toegevingen Heure I wat uw programma's waard zijn; en 'erm gerust zijn in geheel on; Belgisch looze schepsels, ja ook bij de wreedste Plaats is niet in huilende benden, welke'socialisten mocht ge uw steunen op del huishouden. Belgie heeft op alle toonen wilde dleien, de driingebezoigülieid voor de straten önteeren door ontstichtende spreuk «Veel beleven en houdingen en ergelijke liederen 1 d »et de zotten In vreugde leven dan zijt Uwe dochter wil ook moeder worden,u mis, want de arbeidersklas is nog niet dities van een werkgever die zich fatsoen lijk tegenover zijne werknemers gedraagt. Maar dezelfde patroon, hf eft nog? n "fere personen in zijnen dienst, die geen officier zijn maar verbonden zijn aan een aid departeirent. En hij I e ft er ook te veel Dat hij het recht heeft er af te danken zal niemand betwisten. Maar volgens de eer ste bekendmakingen in de bladen b. voor wat de spooiwegbedienden betreft zullen deze gee i reden tot boffen hebben Zij hebben veel kans tot hun groot nadeel te zulle n ondervinden wat gelijkheid is Trek er van onder, en het vertrou- hunne weeriooze w eipen tot natuurwet is aangeboren Overal blijven de kleintjes steunen op dejnuisnouoen. tieigie neett op alle toone'; LYotolenT» ^ifwa^dV^zeer" weinig gevenM°en zingen dat die streek van harttoptalent» Dit was de zeer onder de trouwe waakzaamheid en het edele vlaarnsche moeder Ze hlijve dan i zot. streng gezag uer moeder, totdat zij be- gemanierd, niet te wijd van u afen ze>» hooriijk zichzelven kunnen ontdragen bloeie, tot uwe eer en haar eigen geluk, en 't noofd bieden aan alle gebeurlijke In zedigheid op, net zooals gij het te doen gevaren, Soortgelijke waarnemingen zijn kreegt. Moeders gedenkt uw moeder schap DEMOKRAAT. troostend, aanmanend eir leerrijk. Ook wij, redelijke en opgevoede men- schen, zijn met deze gulden wet der I schepping toebedeeld. Aide zorgzaamheid der minnende poesjes, al de kepziekte der teedere hennetjes, al üe offerzucht dei bloedlavende pelikanen, en meer nog, dit De socialisten in 't vooruitzicht der la. s. gemeentekiezlng hebben een pro- alles ligt heerlijk levend saniengekneëd In I gramma opgemaakt, met hetwelk ze de harten onzer meuschehjke moeders. Daarom is de moeder het nooit volprezen meesterstuk van Gods schépping. Daar-1 om kan noch deugd, noch geid, noch ge leerdheid een moeueihert vervangen. Daaiuit ook is ue moeuer begiftigd met I eene weerdlgheid en een gezag, waarvoor alle wetten plooien, waarvoor ue tyrannen hopen de kiezers te bedriegen en ie mis leiden. Tusschen een programma opmaken en uitwerken, of iusschen beloven en zijne beloften houden is er een groot verschil. Overloopen we eens 't programma der socialisten welk ze opgemaakt hebben bij 1e kiezing van 5 April 1925 en onderzoe- zelve buigen. Du heeft Ue Heer zoo ge- ken we tevens welke punten van hun pro- maakt, en niemand veimag het ooit te gramma ze zocal verwezenlijk hebben, verbreken. In 't socialist vlugschrift Voor Ons Ieder mensch heeft eerLiedig zijnel Rechtverspreid in de maand Mei 1924 moeder liefde ontaarde zelf geuuldt niet vindt men 't volgende onder hoofding dat men eenig kwaau van iitur spreke. Zeg aan uwen vriend dat zijne zuster on bevallig is, maar geel a u. b. uiet voor, dat zijne moeuer leelijk is tegen u zouden zijne gevoelens optchetpen tut misprijzen. Ieuer kwaad, dat ge over moeder rept, neemt vroeg of laat uen toon eener booze beleediglng. En 't is ook beat zoo Lédeganck, Lamertine, (jezelle, ja alle dichters vlceien van honing over, bij O )gen open In ons kiesprogramma kan men in punt 2 lezen, dat we onzen strijd voortzetten voor de verovering van den zesmaandendienstpllcht Hebben de socialisten woord gehou den Neen. Ze hebben niet alleenlijk het voorstel van den zesmaandendienstplicht verworpen, maar hebben den tienmaan- dendlenstplicht en legerbegrootlng ge- De loten van 100.000 franks zijn geval len aan de obligaties reeks 212.410 nr 2 en reeks 381 417 nr 5. Deze van 50 000 fr. aan de obligaties reeks 60 827 c' 2. Reeks 100.483 r.r 3 en reeks 213.880 nr 5. De volgende obligaties zijn ieder uit- keerbaar met ten lot van 10 000 fr. Reeks 41.474 n. 4 r. 63.398 n. 2 r. 65 501 n. 1 r. 154.632 n. 2 r. 196 838 n. 1 r. 318 782 n. 3 r. 332 057 n. 2 r. 349 567 n.2; r. 359.331 n. 2;r. 366 642 n. 5 r. 371.102 n. 5 r. 389 818 n. 2 r. 390.101 n. 1; r. 391.738 n. 1; r. 398 217 n. 3. De andere nummers dezer reeksen zijn uitbetaalbaar met 550 frank. (gedacht aan hunne moeder. De groots. sjem(j Èn de zesmaandendlenstp'icht zal I trials h nomi nnifse - TH- ri h«« u.. I weer op hun volgend kiesprogramma -;taan farceurs I Griek, Epaminondas,-toen hij, bij eene loemvolle overwinning, doouelijk ge kwetst viel, riep stervend uit. Mijne moeder zal toch over n ij gelukkig zijn I De hooveeruigu Napoleon heelt ook aluu: gesproken, en deeu immer httl kleintjes bij zijne moeuer. Féneloti zeiAls de booze geest n ij kwelt, dan peins ik aan moeuer, en ik overwin gemakkelijk. Hadde Caïn aan zijne moeaer gedacht, hij zou Abel niet gedood hebbm. En zie hoe de machtige Victor Hugo ons Adam teekent, zuehtenue over Abelterwijl hij Eva daarnevens schetst, wtenende op Caïn. Ha, de vadei droomt aan den ver loren steun, maar de moedei treurt over den lijdennen doolaard I Doch niettegenstaande die weergaiooze grootheid, blijtt de moe-der toch ook een krank schepsel. Buiten hemen onbeperk- ten schat van liefde en verknochtheid heeft die vrouw, gelijk wij allen, andere opwel lingen, welke heur hart beroeren. Hieruit vergeet ze al eens dat de moederplicht, niet alleenlijk tcegedaanheid, maar ook streng gezag beschrijft. Aldus verliest ze te dikwerf uit het oog dat ze uit zwakheid nooit toegeven mag aan de vrijpostigheid harer kinders En 't is onze diepste overtuiging, dat elkeen dagelijks kan bestatigen hoe menige vrouwen zich wel gereedelijk door hun halfvolgroeide kroost laten overklappen Hier nemen driestlge zoontjes moeders gezag af, en vlugge meisjes worden ver vaarlijk onbuigzaam. Moeders, ge moogt dien opstand tegen uw ontzag nooit ge- doogen uw meesterschap komt van God en Natuur; uwe verantwoordelijkheid kan niemand wegcijferen. Uwe gastjes heb ben lust op vermaakjes, op uitstapjes, op bondsgezelschap, op overdieven zinde lijkheden en verteer, op schijnbaar vrien delijke afzonderingskens, en nog en meer... Moeder, gij, ge kent de wereld, en moet zeer duidelijk inzien wat al geva ren uwe zondige toegevendheid hierdoor iaat binnensluipen uwe gasten van 16 jaar zijn vol leven en lust, doch arm in levenswijsheid ze bidden u te mogen verloren loopen gij moeder, zult zeggen: Neen I omdat ge moeder zijt, Zij, ze ver zoeken wat genoegelijk is gij, ge schrijft voor wat welvoege'ijk is 't mag niet anders I Noch duivel noch hel ve. mogen iets tegen uw weerdlg gezag dit moogt ge door uwe kinders nooit laten breken ziel Belgisch was en blij was van het juk der Dultschers verlost te zijn Dat was verre van waar te zijn Overeen paar we ken klonk het opeens anders. Zelfs meest patriotardische bladen lieten ver staan dat Belgie zou te vinden zijn voor eene teruggaaf van Eupen. Eene nieuwe volksraadpleging zou dat wel schikken Het kwam al spoedig uit welke de reden was dat die nieuwe taal gesproken weid Er waren Engelsche, Amerikaansche Dultsche, Hollandsche en zelfs ook Bel gische Bankiers, de groote heerschers der wereld, aan het onderhandelen gegaan De kans werd ingezien aan Duitsciilanu Eupen terug te geven en Belgie te verlas en van die zes milliard marken die hier ie rotten liggen. Voor Belgie was dat in het geheel geen slechte zaak. Eupen zal eeist of laatst eer- bi on van twist zijn en In onze schatkist zouden de duitsche rniiliarden ten zeerste welkom zijn. Ook begon Belgie reeds daarop akkoord te gaan als plots Frankrijk gekomen is om zulks te beletten. Frankrijk beeft schrik dat het zou na deel krijgen voor zichzelf bij de teruggave uamrlnlnn I van Eupen en daarom oefent Frankrijk VBI UUUIBII dwang uit op Be!g!er We deden de roodjes leeds een paar Frankrijk heelt ook eene duitsche keeren verstaan hoe ZIJ met hunne streek, het Saargebied. Dit gebied is SLECHTE cinemas ons volk zedelijk be- duitsch, maar onder fransch mandaat derven. In hun antwoord draaien ze gesteld. De mijnen van de Saar zijn fran rond den potze willen ons niet verstaan; sche eigendom geworden als schadever- schuiven onze beschuldiging op den rug goeding voor de mijnen van het Noorden van anderen. We zullen dus bewijzen Maar in 1935 moet het Saargebied door dat we waarheid spraken. eene volksraadpleging beslissen oi het Een paar jaar geleden verscheen ir, duitsch of fransch wil worden. In het eer Frankrijk een der verderfelijkste boeken I stegeval zou Duitschland het recht hebben uie ooit uitkwamen, van schrijver Paul de mijnen te koopen. In 't zelfde vlunsrhrift kan men non I Marguerite, lid der Fransche Academie Frankrijk is bevreesd dat de teruggave (en van het Eerelegioen. van Eupen als voorgaande zou gesteld Die In Frankrijk gereisd heeft en er de zijn en zulks eene teruggaaf van het Saar- boekuitstailinger. zag, en wie bier in onze gebied zou bespoedigen. En er is tegen- groote steden de zedelooze boeken en woordig heel weinig kans dat eene raad romans ziet die ons uit Frankrijk gezon- pleging in het Saargebied in het voordeel den worden, weet dat men in Frankrijk van Frankrijk zou uitvallen niet gewoon Is nauw tc zien in zedenza- Om Frankrijk niet te misnoegen hebben ken. En nochtans werd in Frankrijk zoo onze Ministers zich teruggetrokken zeg- hevlg protest aangeteekend tegen het gende dat van geheel de geschiedenis van uitgeven van dat boek, en dat door alle Eupen en de marken niets officieel was. eerlijke menschen katholieken en Wij hebben eenen geheelen oorlog door- andersdenkenden dat de schrijver, gemaakt met zijne ellenden en zijn nasleep voor zijn zedeloos schrijven, algemeene om toch niet te vallen onder dea hiel van verachting verwierf, uit de Fransche Aca- Duitschland. Wij mogen toch zeggen dat dernie gesloten en uit het Eerelegioen wij evenmin onder den hiel van Frankrijk geschrapt werd en in beide deze instel- willen liggen. lingen zijn slechts een gering getal Frankrijk verdedigt op gebied van han- kathoheken del en nijverheid de belangen van zijne Uit dit vuile schrijven nu werd een burgers tegen de Belgische mededinging film gemaakt waarvan het vertoon hier in die het als gevaarlijk beschouwt. Wij Belgie aanleidinggaf tot heftige tooneelen. zullen Frankrijk dat recht tot verdediging In Brussel werd hij verboden en ze niet ontzeggen. Maar dat Frankrijk zich verschieten daar pertank in geen kleinig-1 verstout van Belgie het recht te betwisten heid. In Antwerpen werd hij verboden en elders ook. Waar werd hij afgerold In Moeskroen en in Meenen, twee steden waarde socialisten baas zijn. In Iseghem, nu een drietal weken gele den werd deze schunnige film ook aange kondigd op de programma van het socia listen lokaal. 't vo'gende lezen Toen de socialisten in 1921 de regeering moesten verlaten stond de levensduurte aan 386 punten. Nu dat de Liberalen en de Katholieken ge durende 2 y. jaar alleen geregeerd hebben staat de levensduurte aan 500 punten En nu dat de socialisten nog maar pas \sen Vi jaar regeeren, samen met de meeste reaktionnairen staat de Levensduurte 680 punten waar is de tijd dat de Levens duurte aan 386 punten stond Overzien we 't socialist vlugschrift De Waarheid welk verspreid werd in de maand O 'gst 1924, en we vinden daar onder hoofding 't Duur Leven Immer waar is de tijd dat we het brood hadden aan 90 ctm. de kilo wanneer zullen we weer suiker heb ben aan 1,90 fr. de kilo hadden we nu maar de gelegenheid een kostuum te koopen voor 150 fr. wanneer krijgen we de boter aan 9 of 10 fr. de kilo welke werkman verlangt niet terug naar den tijd dat we lekker vleesch kunnen koopen aan 6 of 7 fr. de kilo en iedere phrase gevolgd «zoo als ten tijde toen Wauters minis ter was of zooals ten tijde der socialistische ministers en onder geheel dien artikel staat e/ Wie voor het goedkoop leven is, stemt voor de socialisten We hebben nu 4 socialisten die deel u't maken van de regeering, we hebben nu Wauters teiug als Minister van Nijver heid, Handel en Arbeid en waar blijft 't goednoop leven 't Bruin broed kost ru 2 80 fr. de kilo. De suiker betaalt men 4 fi. de kilo. - Een kostuum kan men nog krijgen voor 3 tot 400 fr. Voorde boter is het nu 18tot 20 fr. de k. 't Vleesch is voor een werkman niet meer kooplijk. In 1924 betaalde men 14 fr. voor een kilo koffie, en nu kost dezelfde kilo koffie 25 fr. Socialisten, Wauters is nu terug minis ter. Vraagt hem eens waar 't goedkoop leven blijft, of moet Messiaen eerst alvorens 't leven kan de uitbetaling van die zes milliard marken teelschen onverschillig onderwelken vorm volgens het ons past, dat gaat een beetje I te ver.^^H Wij willen goede .vrienden en beste Igeburen zijn van Frankrijk, maar dat wil niet zeggen 'dat wij bereid zijn enze on miskenbare belangen ten offer te brengen noch den grondslag van ons recht, dat bij f et verdrag van Versailles erkend is, prijs dat ze maar boven uw hoofd groeien, geen van hen wast boven uw hert, boven I minister worden uw moederschap I I afslaan. Moeders, onder uw dak schuilen toor- Een ander punt van hun programma teldulfjesjonge, filssche, vlugge er was eene heffing op't kapitaal, ten bevallige dochters. Wat zijn die llevt bedrage van 5 milliard en de "socialisten schepsels wazig teerEi, terwijl ze zich zitten thans met de grootste kapitalisten, zoo hartstochtelijk voor den spiegel op- aan dezelfde regeeringstafel en van een schikken zij weten waarom schijnen heffing op 't kapitaal nog niets in 't ver- ze soms niet te gelooven dat hun edelste schiet nit zal voor later zijn alswanneer tooisel hunne eerbaarheid is. Sommige er geen groote kapitalen meer zullen be onder hen zien er geen erg in, dat deze staan in 'tland, maar nog enkel de kleine verengelde deugd in allerhande bijeen- kapitalen vootbandig zullen zijn. Of aan- De burgemeester greep in en verbood te geven. Als Belgie nog een vrij land is, kort en goed die rotte vertooning, tot dan moet het ook In volle vrijheid volgens groot genoegen der eerlijke bewoners en zijn eigen belang kunnen handelen. Wij tot groot spijt en nijd der socialisten die kunnen de Fransche inmenging best mis- protestenen vluchtschriften hierover uit- sen. gaven en zelfs tot in de gemeenteraad toe R Wp,Lhnpkip nnrW IA iaar kabaal mieken maar er met schaamte *aee KDOeKje onoer 14 jaar uitkwamen. Sommige knapen en meisjes, welke d Mr Messiaen weet dat toch, maar hij lagere scholen hebben afgeloopen en niet gebaart ons niet te verstaan. Nu is hij meer schoolplichtig zijn verzoeken om een klaar ingelicht en onze bevolking ook. werkboekje (e ontvangen ttn elnfe op Wat de socialisten hebben willen ver- fabriek, werkhuis of werkwinkel aange- toonen is een schunnige film, waar de nomen te worden om alzooeenigen steun verrotting van het zedenbederf opgehe- in het huisgezin aan te brengen. Het meld wordt. ongeluk wil nu dat eronder die meisjes Wat in die groote steden vuil en afstoo- ot knechten kinderen zijn die nog geen 14 telijk is, zou in onze W-st-Vlaamsche jaar oud zijn steden als proper moeten doorgaan I Het Thans heeft de Minister van Arbeid zedelijk peil staat laag genoeg, heeren zich bepaald uilgesproken dat men zich socialisten, zonder dat gij het weinige van moet houden aan den tekst v? n artikel 3 eerbare gevoelens dat bij velen nog over- der wet van 1 October 1919 op den vrou blijft doet Instorten. wen- en kinderarbeid. Ingevolge is het De leiJers der socialisten hebben ge- onwettig en verboden werkboekjes af te meend te moeten politieke munt slaan uit leveren aan kinderen die, hoewel niet meer het verbod van den heer Burgemeester schoolplichtig, niet ten volle 14 jaar oud van Iseghem, maar het zal tegen hun zijn eigen hoofd waaien. Nu ten minste weten n0i, npliikheid de menschen ginderen hier ook hoe u ver die kerels te betrouwen zijn met hun- De Staat Belgie als patroon heeft offl-( ne opvoeding door den cinema, hoe hoog eieren in zijnen dienst. Er zijn Ie- veet zij staan in zedenbegrippen, en dat al wat officieren en er wordt beslis! er eenlge af de socialisten op gebied van zeden en te danken. De officieren die het aftrappen godsdienst betrachten, effenaf verderfe- krijgen drie jaar vaste wedde, waarna lijk is. Klare wijn. pensioen. Dit zijn tenminste eerlijke con- vrlendelijke raad doorM Janson in volle Kamer toegesnauwd aan M. Poullet. De democratische regeering van M Poullet Is ervan onder getrokken en eene regeering van Bankiers waaruit alle Cru istene Democraten zorgvuldig uitge sloten werden, heeft de plaats ingenomen. Welnu, noch het vertrouwen, noch de uitgevluchte rniiliarden zijn niet terugge komen Op 17 Juni smeekte M. Francqui, wer kelijk hoofd der bankiers-regeering, allen die hunne kapitalen op den vreemde geplaatst hadden, het geld in 't land terug te brengen. Er was geen gehoor in Israël. De twaalf uitgevluchte rniiliarden bleven weg. Op 8 juli herhaalde minister Houtart in antwoord op de rede van M Van Over- bergh In den Senaat, de uitlatingen van M Francqui. Maar de rniiliarden bleven weg. Drie dagen later vroeg M. Jaspar, on gerust over den toestand de volmacht der dictatuur. Hij verklaarde dat het was om deze die zich schuldig gemaakt had den aan kapitaaivlucht te kunnen in dwang houden. N g immer was er van de rniiliarden niels te zien. Einde Juü, voor de aanhoudende en zich nog uitbreidende paniek, als de dic tatuur, moest vaststellen dat de uitge vluchte kapitalen niet terug keerden, zelfs niet in voldoende maat om over 300 mil- lioen te beschikken, noodig om de kas bons te betalen, nam zij het besluit de betaling van de kastbons te schorsen. Eigenaardig genoeg de eerste uitzon dering aan den algemeenen regel inzake voorschot op de kasbons voor dringende betalingen, was voorbehoud ;n aan ban kiers en aan zakenmannen, dwz. juist aan dezen die het meest schuldig waren aan het uiH luchten der kapitalen I Twintig dagen na het besluit der dicta tuur is er van de twaalf uitgevluchte rnii liarden geen cent teruggekomen. In 1922 veroordeelde de Belgische mili taire rechtbank te Aken vier Dujischfirs ter dood, die zij beschouwde ais de moor denaars van Luitenant Graff. Zes maan n» -..5 ton Mt WF 1 ■mmW* 4'r y a rjs» V - .Ui-: f Ifll? wEJSmtSxMZJi&Éi. van de Gemeenten van het Zuiden van het Arrondissement Vper. Het Volk tijdens de openluchtmis op de Groote Markt. Op Zondag 22 Oogst had de T- bede vaart plaats naar de Graven van den Yzer. fn de eerste jaren na den oorlog ging de bedevaarttocht naar de graven van enkele bij name genoemden, wier leven als Soldaat en Vlaming gekenmerkt was geweest door een gansch bijzonderen adel, uit wier dood een bijzondere opwekking ptak tot gansch een volk. Zoo werd achtereenvolgens een huldegroet gebracht bij het graf van Joe Englisch, de gebroe ders Raemdonck en Renaat de Rudder. Vervolgt ns werd de plaats bezocht alwaar de geschondene graven ons herinnerden aan een grievend onrecht door Belgie tegenover Vlaanderen gepleegd. Dit was de bedevaart naar de geschondeue Gra ven van Oeren en Alveringhem. Sinds drie jaar wordt de bedevaart gemaakt naar Dlksmuide, alwaar op het breed uitgestrekt Yzerveld hulde gebracht wordt aan al de broeders gevallen in den groo- ten oorlog. Veel zal er geschreven worden over de bedevaart die Zondag plaats greep, omdat zij eene gebeurtenis daarstelt die eenig is in de geschiedenis van Vlaan deren. Daar hebben 60 tot 70 duirend Vlamin- volk zij zijn, die de gewapende macht der gendarmen best kunnen missen. Steeds is men, onder den indruk van die overgroote massa volk, die stilaan geheel de Yzervlakte vervult welke dor het Comiieit aangekocht werd en die ver schlllige hektaren beslaat. Aldaar zal de Eerste Paal geslegen zijn vooi Vlaande derens Yzergedenkteeken dat later torenhoog zal oprijzen. Luidsprekers laten de rede hooren we! ke door verschillige vooraansiaande Vla mingen gehouden wordt. Al de sprekers vertolken de innigste gevoelens van liefde en dankbaarheid tot de gesneuvelde slachtoffers van dien gruweiijken oorlog Na de rede van Prof. Daels brengen Moederke De Rudder, Lievtke Englisch de gezusters Van Raemdonck en nog en kele andere weduwen en weesjes, gebukt onder het wee, de eerste slagen op den paal van Vlaanderens Yzermonument. Na enkel zlelverheifende aanspraken na de Trouw aan Vlaanderen door de massa gezongen, knielen die 60 duizend pelgrims op den Yzergrond, die door drengd werd met het bloed onzer geval lere jongens en allen bidden een Onze Vader en een Wees Gegroet tot troost en hulp voor de zielen onzer duurburen en den later evenwel, verklaarden drie Duitsche politie-agenten, dat zij de daders waren en zij werden door de rechtbank te Stettin tot dwangarbeid veroordeeld. Er waren dus twee tegenstrijdige von nissen. De Belgische regeering stemde er In toe, de zaak te onderwerpen aan een arbitragehof, bestaande uit een Belgischen en een Duitschen rechter, benevens een Zwitser als Voorzitter. Dit hof heeft thans verklaard, dat de veroordeelden van Settin ais demoorde naar worden beschouwd. De Belgische regeering heeft in verband hiermede, deze die te Aken veroordeeld werden gratie verleend. Zij handhaaft evenwel haar recht op schadevergoeding door Duitschland te betalen. De Vader van Luitenant Graff, de Ge neraal Graff, die grootmeester der fascis ten is en patriotard van stiel, is echter om de beslissing der Belgische rëgeering niet tevreden. Thans heeft hij, als protest, het la waaierig besluit genomen zijne decoralië i terug te zenden aan het Belgisch gouver nement. Maar hij heeft als schadevergoeding bij de dood van zijn zoon 200 000 fr ontvan-j Yzerveld. gen. De decoraliën zendt hij terug, maar de 200.000 frhoudt hij. De ouders onzer gesneuvelde soldaten die krijgen geen 200 000 fr. Die mogen het met een klein pensioentje gedoen. Het debat reeds enkele weken geleden in de Socialistische Federatie over de deelname aan de regeedng werd gisteren avoni besloten met een dagorde vin het comitelt, waarin gezegd wordt dat een partijcongres zal bijeengeroepen worden In October, vóór de heropeningder Kamer om de kwestie te bespreken. üe dagorde, de socialistische ministers aanzeggende uit de regeering tq, treden, was afgewezen geworden. Guido. gen, innig verbroederd, eene dankbare, 'diepgevoelde hulde gebracht aan hen, die om ons hun schoone, jonge leven geofferd hebben. De plechtigheid ving aan met eene H Mis tot lafenis der zielen van de geval len Vlamingen. Het autaar stond opge richt tegen den gevel van de Bank van Handel en Nijverheid. Het Is niet te beschrijven wat men ge voelde van indrukwekkenden ernst, gedu rende die Mis. Gansch de markt van Diksmuide, en die is na Sint Niklaas, de grootste van geheel ons land, was bezet door eene dicht opeengepakte menigte die in chrlsie-ie ingetogenheid de H. Mis volgde. Hoe aandoenlijk was het oogen- blik der H. Consecratie, als het zilveren belgerinkel weerklonk, als die duizenden en nog duizenden biddende Vlamingen in een vroom gebaar op de knieën vielen, wijl de 400 Vlaggen die boven de hooiden wuifden en klapperden eerbiedvol neder- bulgden. Wij kunnen er niet aan twijfelen of het oog van den algoeden God moet vreugde vol nedergebukt hebben opdie Ingetogene, smeekende Vlaarnsche massa. Na de mis begon de optocht naar het D' Daels in den Stoet omringd van het Inrichtingscomiteit en Familieleden van Gesneuvelden. tot heil en sterkte voor Vlaanderen. Ook voor Vlaanderen werd er gebeden. Voor Vlaanderen, opdat Vlaanderens zonen steeds eendrachtig zouden wezen als op dit oogenblik. Voor Vlaanderen, opdat het moge verrijzen uit zijne zedelijke puinen zooals het, Goddank, uit zijne stoffelijke puinen verrezen is. Voor Viaan deren, opdat het net het behouden zijner taal, zijner zeden en gebruiken ook zijnen Katholieken Godsdienst zou bewaren, die immer de schoonste parel zijner kroon zal uitmaken. Na de bedevaart werd in den namiddag eene bijeenkomst belegd voor de Vossen en B Vossen. Deze vergadering stond ge heel en gansch in het teeken van anti- milliarisme en amnestie. Intusschen werden er op de Groote Markt gezamentlijk liederen uitgevoerd, wijl de Gentsche turnmaatschgppij Gan- da eene reeks groepen levende beelden te zien gaf. Het groot aantal personen die op dit oogenblik de Markt vervulden, be wijst hoezeer deze vertooning, die uiterst kunstig was, in den smaak viel. Op korten tijd zijn alle heibergen van de Markt, van groote en kleine straten vervuld. Men laat zich een glas bier lek ker smaken. Reeds rijden langs alle kan- Af ieders, Weduwen. Kinders v Ge neuvelden h mde i de geel en zwarte linten,en hrlpe de ee'ste paal van het Gedenktee- kenin den grondkloppe i: Moeder Derudder, het zoontje en dichtertje van Joe English. Bertenplaats, 8, Kleine Markt) rojKtriiigho Wie het niet gezien heeft kan zich moei lijk Inbeelden wat het is eene menschen- zee als deze in beweging te brengen. Het duurde anderhalf uur alvorens de laatste bedevaarders van de~ffiarkt we^ konden geraken. Alles gebeurde nochtans in de groot3te orde en de Vlamingen hebben dan, even als in het verder verloop der plechtigheid, getoond welk een tuchtvol, ordelievend ten proppensvolle auto's »ej. De treinen, die 42 duizend bedevaarders naar Diks muide gebracht hebben, voeren ze terup jaar hunne haardstede. Ook de trams zijn zwaar beladen. Elkeen gaat near huis vergenoegd het zijne bijgedragen te hebben tot die groot- sche hulde welke Vlaanderen op heden gebracht heeft aan de nagedachtenis der Helden van den Yzer. Mengelwerk van «De Poperinqhenaar» 35 Dat is altijd zoo... Ik heb .vrouw Ruya gezien... en de schilder is' bijna genezen. 't Was percies of hij daar dood lag. De dokter had zijn familie toch doen ko men I Ja, maar hij stelde ze seffens gerust. 't Zal dien schilder leeren nog naar de zwarte heks te gaan. En te voren had hij met Estelle Ruya gewandeld, beweren ze. En Mandus, dat gij nog zit te droomen en te koppen om dat meisje. Ge kunt ver draaid toch wel een andere vinden dan een, die u voor den zot houdt. Zet het uit uw kop en Iaat ze loopen met haar Bruggeling I Spreek er nu niet van, zei moeder. Maar 't verlet me Mandus zoo als een triestlgaard te zien... Estelle Ruya moet toch niet peinzen, dat ze een prinses is. Ze mocht gelukkig zijn, dat ze een vent als Mandus kon krijgen. Maar de onnoozele lutte wil nog hooger zeker I 't Moet een heere zijn, percies of die schilder de dochter van zijn pachter zou meedoen als mevrouw naar Brugge. O, wie weet, wat er gelogen wordt I hernam moeder. Mat waarom zocht EsttI'e dan ruzie met '«loej^hij h at gaan IL'l iU! i. ,Ji op de knieën imeeken loch nog met hem te verkeeren Neen, neen. Ha, dan ware hij stapelzot. Dat hij ze rap vergeet. Mandus zelf antwoordde niet. Hij was zeer onrustig. Na het maal ging hij het stalwerk verrichten. Moeder bewaakte hem. Ze vreesde nog altijd, dat hij toch naar de gendarmen zou loopen in zijn opgewonden ge moedstoestand. De avond viel haar zeer lang. Maar eindelijk was ze met haar man en met Mandus alleen. Nu moest boer Loos de vreeselijke be kentenis hooren. Moeder vond het een zware taak... Vader, zei ze, Ik moet u wat vertel len en Ik vraag u kalm te blijven. Gij alleen moogt het hooren. Wat hebben we nu Luister... Ge hebt over Estelle Ruya gesproken, 't is waar, dat ze zich niet goed gedraagt, maar Ik ben zeker, dat het de schuld van dien schilder Is. Waarom hoort ze naar zijn schoonen praat I Ze heeft zooveel schuld als hij I Misschien Neen, dat is zeker I Ze verkeerde met Mandus en ik noem dat gemeen be drog. Maar wat is er verder, want ge kijkt zoo serieus, percies of Mandus geen andere vrouw zou vinden dan die dochter van Ruya. Mandus trekt zich dat sterk aan. Hij is zot I Neen, vaderhernam vrouw Loos. Dat is trouw. Mandus trok het zich te sterk aan en was kwaad op den schilder. En gisteravond was Mandus op den berg en hij zag den schilderen Estelle te gare. En wat later zag hij den schilder alleen en toen is hij als zot geworden. Boer Loos verbleekte, want hij begon de waarheid te vermoeden. Toen heeft Mandus den schilder geslagen, vervolgde vrouw Loos. Dus geen ongeluk... Neen... maar ieder peinst het... En ge sloegt om dien mensch te vermoorden I zei boer Loos met heesche stem. O, vergiffenis, vader I smeekte Mandus... Blijf kalm I drong moeder aan.' Voor zoo'n slunse zoudt gij een moord doen... u voor uw leven in 't kot I doen steken, ons in 't verdriet en de schande brengen Stii, vader... Niemand moet het hooren. Boer Loos was rechtgestaan. Hadt ge den schilder een rammeling gegeven... ja, dat had ik kunnen verstaan en de vent verdiende het. Maar een moord willen doen. Ha, dat gaat verre I Zoo iets van mijn jongen moeten hooren. De vader smoorde een snik. Ja, het is erg, erkende moeder, maar I Mandus heeft er zoo om geleden en mij alles oprecht bekend... Maar 't is toch gebeurd Christus vergaf een moordenaar aan 't kruis Onze jongen Is geen moor denaar Hij had er een kunnen zijn I God heeft het belet. O, ge moet nu ook barmhartig zijn, pleitte moeder. Mandus weende, in 't gevoel van zijn schuld. Hoe is dat al gebeurd vroeg de boer. Zijn vrouw verhaalde het in plaats van haar zoon... Boer Loos luisterde zonder het verhaal te onderbreken. Maar 't verdriet over dit wreed gebeuren wrongzichop zijn wezen. En toen moeder geëindigd had, was het even stil. 't Is toch wreed, zeer wreed, zei Loos toen. O, Mandus, dat ge tot zoo iets geraakt zijt. Ge hadt al een tijd verdriet over Estelle en ge wildet het niet toonen. Ge deedt of Estelle u onverschillig was.En zoo werd de verbittering erger bij u. En uit verbittering en haat komen slechte dingen voort. O, dat ge toch meer met moeder en mij gesproken hadt I Dat is waar, stemde moeder toe.Een mensch mag zijn verdriet niet opkroppen. Die schilder had dood kunnen zijn, hernam Loos. O, peins toch eens... een moordenaar zijn, gij onze jongen I Ik spreek nog niet vari het gerecht of het gevang... maar die schuld op uw geweten, j de dood van een mensch. En dan toch ook ja, het gerecht.het gevang I Moe-| der, ge weet toch zeker, dat de schilder betert Ja,ja. Vrouw Loos vertelde nog eens in bij- zonderheden haar bezoek aan vrouw Ruya. Er wordt dus aan een ongeluk ge- pelnsd vroeg boer Loos. Ja. En de schilder zelf, weet niet beter Neen. Hij herinnert zich niets van een aan val... Maar dat kan nog komen, ais 't op klaart in zijn hoofd. Zijn memorie heeft misschien wat geleden nu... O, dat peins Ik niet, oordeelde vrouw Loos. Het gebeurt nog. Dan zal de schilder Albijn Vrieze betichten, zei Mandus. En leder zal ge looven, dat Vrieze het gedaan heeft, omdat hij dikwijls den schilder bedreigt. Maar dat mag nietDan geef ik mij aan. Ja, jongen, het ware uw plicht, er kende vader. Maar de schilder zal genezen en aan een ongeluk blij ven peinzen, en niet beter weten I Alles kan zoo onder ons blijven, 't Is al een strenge les voor Mandus. En Mandus heeft veel geleden, schrommelijk veel verdriet en benauwdheid gehad. En nog I riep Mandus uit. O, het brandt op mijn hart. ik had een moorde naar kunnen zijn, ik heb willen moorden. Ja, dat Is erg, sprak zijn vader. Ik beef er van. Zeker is het erg, hernam vrouw Loos, en heel erg. Maar voor alle kwaad Is er vergiffenis. Mandus heeft oprecht berouw. Van heel zijn leven zal hij die daad en dien nacht niet vergeten... Wat gebeurt is kunt ge niet meer uitwisschen merkte vader op. Christus vergaf den moordenaar op 't kruis en zei hem Heden zult ge met mij in het Paradijs zijn Mandus moet boetvaardig bidden en zoo zal er ruste komen in zijn gemoed. En natuurlijk zijn kwaad belijden waar het behoort. Nog lang zat het drietal samen. Er was te veel onruste in het gemoed om te slapen. Eindelijk toch begaf Mandus zich naar zijn kamer. Moeder bad nog een heelen tijd, voor haar zoon lag z geknield en voor de genezing van Floris Verschalde. Genezen. Den volgenden morgen slond Floris van zijn rustbank op. Moeder aan uw arm zal ik naar Ruya wandelen zei hij. Ik kan het best, ik voel me beter I Mevrouw Verschalde verzette zich te gen dat voornemen. Ze vreesde dat haar zoon zijn krachten overschatte. In elk geval moest Floris wachten tot de dokier er geweest was. Adeleide kwam 't eerst. Dora trok zich terug, toen ze de zuster van Fi "ris zag naderen over den wegel. Adeleide beweerde dat vader laai op gestaan was.Hij had zlchden vorigen dag wat vermoeid. Adeleide moet eens komen hooien, hoe het met Floris was. O, ik ga straks naar vader mee, verzekerde Floris. Ik ben er weer boven op. De rust van gisteren heeft me goed gedaan. En dan (wee nachten slapen. Dus ge verlaat dit huis? vroeg Adeleide. Ja maar Ik hoop er dikwijls teiua te keeren. Floris kon niet ingaan op de vooroor- deelen -an zijn zuster, 't Ware hem of hij Dora zou verloochenen. Maar te Brugge zult ge nog 't best verpleegd worden, zei Adeleide. Ge moet mee reizen n"ar huis. Ik heb geen verpleging meer noodig. En niemand te Brugge zal me beter kun- een verzorgen dan Dora het gedaan heeft. Dora en moeder natuurlijk... maar Dora had me 't eerst onder handen en kon alle gevaar weg houden. Nu, ik ga eens gauw aan vader ver tellen, dat ge zoo veel beter zijt, hernam Adeleide. Die nog deed als of er geen Dora Viota bestond. Ze vertrok na een vluchtlgen groet. Nog altijd die koppigheid, zei Floris. Of 't is eigenlijk hoovaardij. Dat wel zal veranderen, beweerde Mevrouw Verschalde.Heb geduld,jongen. O, ik zal veel geduld toonen, moe der. Ik blijf Dora trouw, maar Ik zou gaarne verzoening willen tusschen haar en vader en Adeleide. Uw vader komt wel tot een ander inzlcl-t. Nog niet Ik denk,dat vader Adeleide stuurde omdat hij uit dit huis wil weg blijven en die vermoeidheid een voor wendsel is I O, ik begrijp het niet. Vader weet nu toch, dat Dora beschaafd en ont wikkeld Is. Hij weet dat ze mijn leven redde I En dan toch in die vijandige hou ding volhouden I Vader bekent niet gaarne ongelijk. Zoo Is hij altijd geweest. Dora keerde terug en van zelf viel het gesprek over haar. Dora, nu verhuis ik naar mijn kosi- huis, maar ik kom u met moeder bezoe ken, zei Floris. ft Vervolgt) In begin van Oogstmai nd 1925,belegde Cr B u siert, Voorzit er van den Provin cieraad, te Yper eene vergadering om de moge'ljkhcid In fe siuieeren van de ge meenten van het Zuiden van het Arron dissement van electriciteit te bedienen. De v-rgade iiig werd druk bijgewoond en al de gemeenten stemden er volgaarne in toe dat middels beraamd werden om eëctrlsche kracht op hun grondgebied 'e brengen. Daar verscheidene gemeenten vioegtr j contracten gertoten hadden voor langf n termijn met eene gasmaatschappij die haar ie h'en afgestaan had aan «La Sociélé Générale Beige de Dislributlon E'ecfr que scheen weldra de eenioe weg om tot eene spoedige oplossing te komen van met bovenvermelde Maatschappij in onderhandelingen te komen. En nu is een ontwerp van vergunning gereed om voorgesteld te worden aan de volgende gemeenten Reninghelst, Westoutre, Dranoutre, Locre, West-Nieuwkerke, Ploegsteert, Keinir.e', Wulve.ghem, Meessen, Wyt- schaete, Neerwaasten, Dickebusch, Voor- rnezeele, Hollebeke, Houthem, Zandvoor de, Gheluwe, Gheluvelt, Becelaere, Zllle- beke, Brlelen, Elverdinghe en Boesinghe. Willende de zaak vooruit en doordrij ven roept D' Biutsaert nog eens al de Burgemeesters en alwie in de kwestie der electiificatle belang stelt tot eene verga- dedng die zal plaats hebben te Yper in he! Hótel Contirental op Zaterdag 4 S ptember 1926, om 10 u. 's morg. Dr BRUTSAERT. LINOLEUM - BALATUM TOILE-C1RÉE - BEDDEVELLEN MEUBELPAPIER OROOTE KEUS TER TKOUWB bij SANSEN-VANNESTE GASTHUISSTRAAT, 15, POPERINGHE ALLE BUREELMEUBELEN te THIELT.opZONDAG29OOGST 1926 Sprekers Kamerheer, Frans VAN CAUWELAERT, Burgemeester van Ant werpen Staatsminister, A. VAN DE VYVERE. Afslag op de Spoorwegen. De Heer Minister verleent eenen afslag van 50 °/o voor al de personen die op Zondag 29 Augustus het Congres der Kroostrijke Gezinnen te Thielt willen bijwonen. De bonden mogen vanaf 15 Augustus hunne kaarten aanvragen bij Heer Oscar Kerckhof, schrijver van 't Provinciaal Verbond te lngelmunster. De leden der plaatselijke bonden vragen ze aan hun bestuur. Deze kaarten moet men voorleggen bij t aanvragen zijner reiskaart in de statie. Nabij de papierfabrieken Montgolfier, Frankrijk, te Grosbert-les-Annonay, had men een mijn geplaatst in een werf welke men aan 't afbreken ls. De mijn ontplofte ontijdig en een arbeider, Frede ric Gamier werd gedood. Een Portu- geesch werkman liep erge kwetsuren op. Een 18-jarige jongen, Louis Lannier, student aan de normaalschool van Rennes, nam in gezelschap van zijn vader, die onderwijzer is te Saint-Maio, een bad voor het casino van Parasne. Op zeker oogenblik weid hij door een geweldige baar medegesleurd en hij verdween zon der dat men hem hulp kon bieden. De genaamden Georges Roth, 21 jaar oud, beenhouwersgast, herkomstig uit Zwitserland, en Jufvr. Alice Chardonnet. hotelbediende, waren per bootje op het neer van Allier uitgevaren. Opeens e lominelde het bootje zoo geweldig dat ut omkantelde Beide jongelieden ver dwenen in de diepte. Hunne lijken wer den niet weergevonden. In de gemeente Saint-Philibert (Frank rijk) heeft een ijzingwekkend ongeluk plaats gehad. De landbouwer Jules Tag- not, beklom eene ladder welke tegen een strooiwagen was geplaatst. Zijn knecht üe achter hem kwam, hield een strooi vork in de hand. Plots gleed de ladder uit en beide mannen vielen ten gronde. Tag- jot kwam op de vork terecht die hem in den rug drong en hem de long doorboor de. De toestand van den gekwetste is hopeloos. Het gewelf der kerk van Saint Genis, te Labastide-Castel-Amouroux, (Frank- k) is eenige uren na de eerste mis, plots ingestort. Het hoogaliaar en het hoogkoor berden onder de puinen bedolven. Gansch het gebouw is met instorting bedreigd. Het 11 jarig knaapje Dost, uit de Nieu we Boteringstraat, te Rotterdam, geraakte Donderdag al spelend onder een vracht auto. De ongelukkige jongen, ijselijk verpletterd, bleef ter plaatse dood. O vei de gemeente Zuidzande (Neder land) brak een hevig onweder los. Een kind, dat in eene weide speelde, werd verrast, door den bliksem getroffen en op den slag gedood. Dertig dagen geleden waren twee 25 jarige jongelieden bij Gen ia in de zee gaan baden. Een van hen werd door een haal ingezwolgen. Zaterdag vernam men uit Triest dat daar een haai gevangen werd die 4 meters lang is en 500 kilos weegt. Toen men het dier opensneed, ont dekte men in de maag een menschelijk hoofd, twee handen en twee beenen, die volgens de geneesheeren de overblijfse len zijn van den bader bij Genua. Nabij Rirnnicu, in Rumenië, is een rei zigerstrein uit de sporen gesprongen en gedeeltelijk omgekanteld. Drie reizigers werden gedood en veie andere werden erg gekwetst.

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1926 | | pagina 1