HET NOTARIEEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
MOOI ROZEKEN
Uiaanderens iJzergedenkieeken
Abonnementsprijs per Jaar
Zondag 16" October 1927.
25 Centiemen
24e Jaar. Nr 42
EEN HARDE WAARHEID
STUDIEREIS NAAR CONGO
Politiek Overzicht.
Dinsdag morgen om 8 uur werd eene Prinses geboren.
GOUDEN BRUILOFT TE WAT0U
HONGAARSCH KINDERUUERK
Verwoeste Gewesten
Provincie West-Vlaanderen
In Stad 12.50 fr. In Belgie p. post 15,00 fr.
Amerika 31 fr. Andere landen 23.50 fr.
TARIEF DER PRIJZEN
Berichten Verkoopingen
Eene inlassching o IV. cjo pei regel
2 en 3 Inlassch. o fr. fcio per regel
Vonnissen Rouwbekichtkn
i Ir 5o per regel II 6 frank
HERHAALDE ANNONCEN
PRIJZEN OP AANVRAAG.
Alle annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Donderdag noen ingezon
den worden.
Kleine berichten legen den Vrijdag noen.
Uitg. SANSEN VANNESTE, Drukker
Gasthuisstraat. 15, Poperinghe
Telefoon 9. Postcheck 15.570.
DflDTO TW1 UPNA AS
"Ur uUfl iiHLli A Aii
iii u i
v r pj
Met statistieken kan men alles be
wijzen, zelfs (ie waarheid.
Sir Bekcley.
Niemand kan een rijke arm maken,
zonder de armen nog armer te maken.
Lord Balfour.
Een man, die nooit van mewing
verandert, verbetert ook nooit zijn
fouten. Dean Inge.
Een kind volproppen met keni is,
zooals men tegenwoordig doet kan
men'geen opvoeding noemen.
Lord South-Dark.
Het geheim van't geluk bestaat niet
in te doen wat men graag wil, maar
in graag te willen wat men doet.
u De Zakenwereld».
Hoewel het dagblad-wezen m ons
kindeken op veine na niette vergelij
ken valt niet dat van andere landen
Engeland, f rankrijk, Duitschland, en
zelts het kleine Holland, waar het dag
blad zoo'n uitbreiding nam als gedach
ten-zaaier en informatie op allerlei
gebied, dat het waarlijk een intigree
rend deel van hel volksleven geworden
is toch is bij ons de invloed van het
dagblad niet te onderschatten ten
goede often kwade.
Doch dit is een harde waarheid
onze katholieke dagbladpers kwijnt
tegenover de goddelooze of zoogezegd
onzijdige, en wij dragen er voor een
groot deel de schuld van.
Wat ziet men immers gebeuren
Treed een Café binnen kijk rond
om u m den reiswagen van den trein.
Welke dagbladen leest men er
Hoevele jongelingen, zoo pas maar
uit onze katholieke onderwijsgestich
ten vrijgekipt, hoevele christenen, le
den van onze burgersbonden en katho
lieke vereenigingen koopen en lezen
in het openbaar de dagbladen waarin
hun geloof en hunne politieke overtui
ging worden aangevallen 't gaat zoo
ver, dat de vijanden zelfs verstomd
staan over zulke houding.
Zij spreken er over en terecht
Wat moet uwe jiers toch een armza
lig ding zijn zei, eenige weken
geleden, een liberale heer, tot een
mijner vrienden vermits gij zoo
gretig op onze bladen valt, en de uwe
in het openbaar niet durft lezen
Zaagt ge ooit een liberaal onze katho
lieke dagbladen koopen en lezen in
topenbaar
Zeggen zij ook ik wil het voor en
het tegen lezen? Neen maar onze
tegenstrevers gaan daarin heel wat
verstandiger te werk zij haten al te
zeer de goede drukjiers om ze dooi
hun geld en voorbeeld te steunen en
te verspreiden.
Welnu waarom zouden wij niet doen
zooals zij Waarom zouden wij hun
ne pers dezelfden haat niet toedragen,
die zij gevoelen voor de onze
Er bestaat in dit opzicht een droeve
lichtzinnigheid in onze rangen.
Zien we met vele katholieken gere
geld slechte dagbladen koopen
1) Wel is waar, antwoorden zij met
een versleten drogreden Oh, mijn
overtuiging staat vast genoeg wat
kwaad zou me dat kunnen doen
Aan die lichtzinnigen die me zeggen
dat hun gelooi vast genoeg staat, geel
ik tot antwoord IVte geregeld slech
te bladen leestwordt, buiten zijn weten,
stillckens aan, een zeer verdraagzaam,
dat is eert onverschillige Lhnsten.
Het geloot iseen gaveGodsstraffe
loos stelt men ze niet bloot aan ge
varen Niemand ontgaat die langza
me, onvermoeide vergiftiging door de
dwaling en het kvvaaa 1 De ondervin
ding bewijst het alle dagen.
2) Onlangs nog was ik in een huis
waar de Uermère Heure op tafel
lag. En ik maakte die menschen, die
als katholieken gekend zijn, daarover
mijn bemerking.
Oh mijnheer, 't is maar voor
'1 sportnieuws, wij lezen de rest niet.
Nu, 'k gelooi daarvan wat ik wil,
zei ik, maar in alle geval gij onder
steunt niet uw centen een slecht blad.
Och, kom, een numerotje min of
meer kan de liberale ol socialistische
bladen noch armer nocii rijker maken.
Wat, een numerotje min ol meer
Zijn er in Belgie dagelijks vijl duizend
christenen die aldus redeneeren, üan
verkoopt een slecht blad dagelijks
ruim 5ooo nummers meer, en dergelij
ke inkomst volstaat om het blad boven
water te houden en het te doen bloei
en 1 Op die wijze betalen wij zelfde
wapens waarmee men ons bestrijd.,
waarmee men ons dooden zal.
o La Derniére Heure is een anti
katholiek en zedeloos blad er. mag in
geen katholieke huizen ingang vinden.
3) Maar, ginder hoor ik een Soir »-
lezer fluisteren 'k Heb zoo'n infor
matie-blad noodig, nujn zaken eischen
Jat
Laat het waar zijn, dat de zaken zoo
ets kunnen vergen van den christen
nensch, dan is uat nog geenszins ver-
schoonend voor de lichtzinnige open-
jaarheid dier aankoopen en lezingen
Daarbij, zijn de zaken hier niet dik
wijls een machteloos voorwendsel
Kent gij voor handelsinlichtingen
geen katholieke bladen die daarin
sven of beter beslagen zijn, en zijn er
wel, geel u de moeite ze te onder
zoeken.
En mochten onze tegenstrevers ons
laarin nog voor zijn, is liet dan niet
grootelijks onze schuld Indien al de
catholieke handelaars, indien al de
brave lieden die reklaam vannoode
lebben, zich wenden tot dedagbladen
hunner partij, zouden die bladen dan
Moest men onze Yktatüéclie Landbou
wers er eens kunnen toe brengen de
LoinainiStreek door te reizen, dan ben ik
overtuigd dat ze in groot getal ter plaats
zouden blijven, in stede van in Vlaanderen
hopeloos uit te zien naar een hofstede. Gij
zult in de gelegenheid gesteld worden om
u zelf te overtuigen van de groote vrucht
baarheid en demonnietelijken rijkdom dier
eindelooze vlakten en het doet mij génoe-
gen te hooien dat uw plan is eenigen lijd
te verblijven op de hofstede van Selemo
Daar zult ge twee Belgen ontmoeten aan
het werk, die er volop gelukkig leven sinds
jaren, die reeds vergroeid zijn met Congo,
hun tweede vaderland, en die u zullen zeg-
gen dat ze sterven willen op congoleeschen
- bodem De heeren Maurice en Michel
Vermeersch, die uit uw streek herkomstig
zijn, zullen u, met de kalmte en den een
Een Landbouwtentoonstelling in Congo.
Vgl; De Poperinghenaar van q" Oct. n
IV. - Het Speciaal Comiteit van Katanga
of C. S. K.
Het zou ondankbaar zijn geen woord te
reppen over het aanzienlijke werk tot stan
gebracht door hel Speciaal Comiteit van
Katanga gewoonweg betiteld de C.S.K.
dat de zware taak draagt Katanga te belu
ten en uit te baten. Dit machtig organisme
heeft sinds jaren uitstekende diensten bewe
zen aan de kolonie en zulks vooral op gebied
van landbouw en veeteelt. Het is voldoende
den algemeenen bestuuider er van. den heer
Pale, die ons de heele geschiedenis van de
C. S. K blootlegde gedurende de verschei
dene ontmoetingen die we met hem mochten
hebben, te hooren spreken om te beselfen
welke wilskracht en welke offers noodig zijn
geweest om het resultaat van heden te berei
ken. Het bewijs moest geleverd worden da
Katanga, in hoofdzaak mijnstreek, ook vat
baar was voor landbouw en hoe kon men
beter dergelijk bewijs leveren dan door
feiten?
Het Speciaal Comiteit week voor niets
achteruit, noch voor den lastigen arbeid
noch voor de zware geldelijke offers van den
beginne en bouwde maar hofsteden, waar
met de medewerking van veeartsen en land
bouw ingenieurs, vee heengebracht werd.
Hulp werd op allerlei wijze verleen»! aan de
kolonisten en menig goed geslaagde land
bouwtentoonsteliing kon reeds ingericht
worden Het bezoek dat we brachten aan d
hotstede Droogmans in gezelschap va
len heer N ockermaji, veearts, loonde de
meeste waarborgen voor de toekomst, vot
ip gebied van veeteelt Op deze hoeve, die
'en waar toonbeeld is van orde en netheid,
kan men een piachtigen veestapel bewonde
ren met producten van allerlei ingevoerde
rassen die er in groot getal vertegenwoordigd
ijn, zooals Friesland. Short Horn, Devon,
Jersey en Avreshire. We mogen gerust be
weren dat het Speciaal 'omiteit van Katanga
hier den grooten spoorslaggaf aan landbouw
veeteelt en dat het er ten volle in slaagde
ze economische zijde van dé streek te
ontwikkelen, voor zooveel zulks menschelijk
•sproken mogelijk was
We zullen ons verder breedvoeriger op
houden met landbouw en veeteelt, wanneer
we de Lomami zullen bereikt hebben.,
vant déze liitgestrekTë ér'övëfvnicTitbn
1 rovineie. niet zonder reden genoemd Het
.and van Belofte door de landbouwers
an Transvaal en Rhodesia die er met gretige
oogen naartoe zien. zal ons daartoe volop
gelegenheid bieden, daar we er verscheidene
weken doorgebracht hebben.
liet veel machtiger zijn Wat
iron van inkomsten voor de goede
iers geopend, en voor dé slechte, ge
floten
Mengelwerk v. «De Poperinghenaar» 5
door
JAC. BALLINGS
uO»
Maar 't was madame Clothilde, die
zeil het eerst van heengaan sprak.
't Wordt laat, zei ze, 't is tijd
voor den kleine om slapen te gaan.
Tante Ursula bracht wel ten berde,
dat éénmaal geen gewoonte is, en dat
het manneken 's anderendaags een
uurken langer kon blijven liggen en
Polydoor stelde voor, een ïijtuig te
laten komen, om moeder en zoon naar
huis te voeren.
Daarvan wilde de weduwe echter
niet hooren.
Weet ge wat sprak toen de oude
vrouw.
't Is een wandeling... we gaan
mee totin de Stoofstraat.
Daartegen wist de weduwe Lemar-
let niets in te brengen Even latei-
stapte het viertal in de richting van de
Beurs en Etienneken, die anders zoo
zot was van tante Ursula, wou haar
nu geen handje geven Het manneken
wilde mordicus, dat zijn moeder en
Polydoor hem ieder aan een polleken
vast hielden.
Een poosje later landden ze in de
aan. Polydo >r meende aan
VI. -- Het vliegwezen in Congo.
De SABENA
Het kon niet uitblijven of ook in Congo
moest het vliegwezen zich ontwikkelen de
afstanden zijn er zoo groot, vergeleken met
die waaraan wij in ons land gewoon zijn, dat
de regeling van de verkeersmiddelen er altijd
op het voorplan zal staan onder de bijzon
derste punten die in onze kolonie op een
dringende oplossing wachten. Ook heeft de
maatschap pij Sabena het aangedurfd
geregelde diensten tusschen de bijzonderste
steden van Congo in te richten, zoodat Elisa-
bethstad maar op twee dagen afstand meer
ligt van Leopoldstad, aan de overzijde van
de grens, terwijl men met de gewone ver
keersmiddelen van twintig tot dertig dagen
noodig heeft. 'De diens' is bijzonder goed
ingericht, met daling in de voornaamste
centra, zooals Kanda-Kanda. Francqui-Ha
ven, Luebo. Bandudu. Leopoldstad, Matadi
en Boma Het getal luchtreizigers neemt dan
ook voortdurend toe, te meer daar al de mo
elijke maatregelen genomen zijn om in
veiligheid te reizen zoo valt op te merken
dat nooit 'snachts gevlogen wordt en dat alle
veertig Kilometer een hulpplein aangelegd
is 0111 de toestellen toe te laten gelijk waar
noodlandingen te doen.
De hier afgebeelde photo toont een vlieg
toestel aan dat bij Bandudu een noodlanding
V. -- De B. T. K. (Bourse de Travail
du Katanga. - Werkbeurs van Katanga).
Zuid-Katanga is op ver na niet zoo vrucht
baar als menige andere streek van Congo,
daar het essentieel een mijnstreek is xvaar-
an de ertsen vaak de bovenlaag van den
„rond innemen het gevolg er van is dat de
inheemsche bevolking er zeer dun gezaaid is
en dat de negers zich bij voorkeur vest gden
in streken van grooter voortbrengstvermo
gen. Welnu, de uitbating der mijnen bracht
mede dal men juist daar een dichte bevolking
van noode had om onder haar voldoende
werkkrachten te kunnen aanwerven. De
werkbeurs van Katanga kwam dra tot stand
met als doel het aanwerven en het verdeelcn
van allerlei werkkrachten onder de verschei
dene ondernemingen der streek, alsook het
nvoeren en naar hun streek terugbrengen
van inboorlingen die in Katanga wenschten
werkzaam te zijn. Tegelijkertijd streeft de
werkbeurs er naar den stoffelijken toestand
van den inboorling te verbeteren en hem tot
bekwamen vakman op te leiden. Gesteund
door de Regeering zendt de B T. K. iangs
alle zijden agenten uit, die voor opdracht
hebben in de naburige streken werklieden
an te werven eens dat huil werkcontract
ten einde is worden de inboorlingen naar
hun streek teruggevoerd De invloed en de
werkzaamheid van de B. T. K. zijn zoo groot
geweest dat men zonder overdrijven mag
taande houden dat de twee derden der
werklieden die in de nijverheid van Katanga
een broodwinning vinden, er door haar toe
doen aangebracht werden.
Al de voorwendsels die het lezen
van slechte bladen bij de katholieken
moeten verschoonen, zijn hier niet te
weerleggen. Trouwens we kunnen ze
meestal schuiven op den rug van dit
afzichtelijk wangedrocht het men
schelijk opzicht»
Oh, wat vreezen vele christen men
schen toch voor kaloten te worden
aanzien Laten we toch eens katho
lieken zijn van één stuk Schijnt zoo
gij zijt, en zijt zoo ge schijnt Men
koojie derhalve de katholieke bladen,
om aan onze dagbladpers den dubbe
len steun van ons geld en ons voor
beeld te verleenen
Een die 't zag.
Stoofstraat
de
woning tc nümen> maar
Etienne liet
?'jl) tedder niet los. Hij
moest mee naar binnen. Tante L'rsula
en madame Clothilde praamden hem
al even tel, toch even in huis tekomen.
In zijn hart wenschte Polydoor niets
liever.
- En nu ga ik eens een goede koffie
maken, zei madame Clothilde, als ze
mantel en hoed had afgelegd.
- O voor nnj niet voor mij niet,
protesteerde Polydoor. Maarzij nam
aelf zijn muts uit zijn handen, tei wijl
ze hem glimlachend aankeek. Etien
neken was inmiddels op zijn knieën
gekropen en zat te roepen van ju...
peerdeken ju
Maar 't duurde niet lang of het
baasje was moe gespeeld. Het vlijde
zijn hoofdeken tegen de breede borst
van zijn nieuwen vriend... zijn kijker
tjes vielen toe en toen madame Clot
hilde terug binnenkwammet de koffie,
was de kleine gerust ingeslapen.
Polydoor zelf sliep dien nacht zoo
gerust niet. Gedurigzag hij de wonder
zoete oogen van de mooie weduwe.
Het zal dus niemand verwonderen
dat Polydoor. die vroeger bijna nooit
in het middengedeelte van de hoofd
stad kwam, nu geregeld in die buurt
te vinden was
Wie een doel wil bereiken, moet de
middelen gebruiken en het geschikste
middel om de schoone weduwe op
hem te doen denken, was Etienneken
over hen; te doen spreken. Twee drie
maal per week stapte de verliefde ke
rel dan ook een speelgoed winkel
binnen, kocht er h teen of ander voor
werp voor zijn kleinen vriend. Dan
spiedde hij van op de straat ol uit een
moest doen als passagieis voerde het mede
den Procureur-Generaal van Luebo, alsook
len luitenant vliegenic r Fabry, die in moto
len aLtand Brussel-Elisabethstad kwam af
leggen. De moto van den luitenant hij
taat di rweede op de afbeelding is opge
borgen in het vliegtuig dat spijts zijn nood
landing - geval dat zich uiterst zelden voor
loet enkel met weinig vertraging toe
kwam.
VII. De AGRI
De«Agri» - afkorting voor Agriculture,
Landbouw is liet provinciaal bureel, waar
lies vat met den landbouw in Katanga
erband houdt, behandeld wordt We werden
er ontvangen door den bestuurder, heer
Lebeau, die overgelukkig was reizigers uit
het moederland te ontmoeten die in den
landbouw der kolonie belang stelden Hij
gaf ons dan ook dadelijk een volledig over
zicht van den toestand van den landbouw in
Congo lk laat hem maar liever zelf aan het
woord
De bevoorrading is een der belangrijkste
problemen in Katanga, waarvan de oplos-
sing met den dag dringender wordt Wan-
neer men de ofncieele statistieken nagaat,
moet men met weemoed vaststellen dat
ontzettende hoeveelheden levensmiddelen
hier moeten ingevoerd worden en zulks is
des te pijnlijker, daar wij,gezien de vrucht-
baarheid van den bodem,eerder aan uitvoer
zouden moeten doen.De oorzaak van dezen
toestand ligt niet elders dan in het gebrek
aan vakmannen, die den landbouw kennen
en het is treurig om aanzien dat zooveel
'jonge Belgen en vooral Viamingen, die
terecht als de werkzaamste en begaafdste
landbouwers der wereld mogen beschouwd
worden, tot hiertoe nog niet eens ingezien
hebben welke rijke toekomst voor hen
weggelegd ligt in de rijke landbouwstreken
van onze kolonie En nochtans ziet men ze
alle dagen uitwijken naar Frankrijk, waar
ze enkel nog de slechtste hofsteden kunnen
bekleeden en naar verre streken, zooals
«Canada, waar ze zes maanden per jaar
sneeuw hebben en waar de resultaten ver
beneden deze staan die ze in Congo zouden
bereiken.
De nijverheid heeft hier een vluchtgeno-
men, waarvan gij met eigen oogen getuigen
zijt geweest de landbouw en de veeteelt
echter hebben op verre na niet gelijken tred
gehouden met de nijverheid. Nochtans
maken de vorderingen van de nijverheid de
uitbreiding van den landbouw noodzakelijk
en verzekeren zij aan de landbouwers een
buitenmate winstgevend bedrijf De Regee-
ring heeft haar plicht gekweten en alwie
bekend staat met de voortdurende pogin
gen van den Algemeenen Bestuurder van
het Ministerie van Koloniën, den Heer
Leplae, zal hem de hulde brengen die hij
zoo ruimschoots verdient.
herberg het ventje af en overhandigde
het baasje de kleine geschenken.
Datduuidezoo een heele poos en
zou misschien nog lang geduurd heb
ben als tante Ursuladie lont rook niet
recht op 't doel was afgegaan.
Zij beredderde de zaken op haar
eigen handje, en zoo gebeurde 't dat
driema anden na de redding, Polydoor
Dijkers met de weduwe Lemarlet in
't huwelijksbootje stapte. Toen de
stoet uit de kerk kwam, stond Mieken
Snep tusschen de kijkers en beweerde
ze, dat ze 't vroeger reeds voorspeld
had, dat die schoone weduwe niet
lang zonder man zou gebleven zijn.
Het was alleszins een gelukkig hu
welijk.
Een dochterken werd geboren
Mimi. Het moet gezegd worden dat
Polydoor tusschen de twee kinderen
geen onderscheid maakte en zijn aan
genomen zoon met evenveel liefde en
genegenheid als zijn eigen kind be
handelde.
Toen Rozeken den brief kreeg om
naar Brussel te komen was Etienne
een-en-twintig en Mimi zeventien jaar
oud.
Het was een heerlijke lente dag. De
lucht hing vol muziek. Vogels knet
terden in 't groenende hout, biekens
gonsden over en weêr, vlinderkens
stoeiden en gedragen op den wind,
galmde over de wijdsche velden, het
lustig lied van de stoere werkers op
het land...
Opgeruimd stapte R"zeken over de
groote baan naar de spoorhalte van
het naaste dorp. Ze zag er uit om te
voud hen eigen, zeggen welke mogelijkhe
den onze kolonie biedt op landbouwgebied.,
Ze zullen u vertellen over de moeilijkhedeiv
van het eerste uur en over den weg dien ze
reeds hebben afgelegd- Meer dan gelijk
wie zijn zij bevoegd0111 hierover te spreken.
want Maurice Vermeersch, gewezen iu-
specteur van Landbouw, kwam hier a
voor 21 jaar met de eerste zending Leplfie
en hij heeft dus gestaan voor de wilden
en de onbekende vlakte, waar allerlei hi
derpalen moesten uit den weg geruimd
worden. Twintig jaar lang heelt hij de
Lomami in alle richtingen doorkruist ;gee
wonder dan ook dat alwie in Congo spreekt
over landbouw, onmiddellijk en instim
matig denkt aan dien wakkeren pionier, die
geen andere heerschzucht koestert dan. de
«ontwikkeling van den landbouw in de
kolonie Het bewijs er van is dat men 1111
nog het aanleggen van proefvelden aan hen
toevertrouwt en dat ik hem heden no;
zaden toestuur met de zekerheid goede
resultaten te bekomen. Aan zijn zijde zult
«gij zijn broeder Michel vinden, die als
landbouwkundige zijn 18 jaren koloniaal
leven doorbracht in talrijke veefokkerijen
van Katanga en Uelé. Hij leeft voor den
veeteelt en ik mag gerust verzekeren dat hij
er uitgebreide kennissen van heeft en dat
ik zelden een persoon aantrof die zoo erva
ren was op dat gebied. Het schoonste ge-
tuigenis ligt wel nierin dat de negers bewe
ren, niet dat hij het vee kent maar dat het
vee hem kent
Indien ge tusschen Elisabethstad en de
Lomanie weinig of geen paarden zult ie
zien krijgen, zult gij er daar vinden en wel
«een heele fokkerij. Gij zult er in groote
hoeveelheid koeien, schapen, geiten, ezels,
muilezels, hoenders, duiven en honden ont-
waren tot zelfs den getemden olifant van
Michel en de tijgerkal die ook deel uit
maakt van hun dierenverzameling Veel
beter dan ik zullen die kolonisten, die van
Noord tot Zuid bekend slaanu de overtui-
ging bijbrengen door hun tot stand ge-
brachte werk, dat de toekomst van de
«landbouwersin de Lomani gelegen is Ik
ben er zelf meermalen geweest, al degenen
die in de gelegenheid zijn gaan er naartoe
en gij zult stellig de eenige bezoekers niet
zijn gedurende uw oponthoud.
Na dit verhaal, dat we zoo vaak bevestigd
vonden door talrijke personen van aanzien,
vanaf den Gouverneur der provincie tot den
veearts en den landbouw-ingenieur van het
district, waren we ongeduldig om, na een ver
blijf van vijftien dagen in Elisabethstad. den
weg in te slaan naar de Lomamiprovincie
langs Panda, Tshilongo, Bukama. Kamina en
Kisamba Een reisje van ongeveer 1100 kilo
meters of tien maal den afstand van Poperin
ghe naar Brussel. We verlaten Elisabethstad,
nog onder den indruk van de bedrijvigheid
der «Union Miniêre» en tal van andere nij
verheidsontginningen van de handelskoorts
van al die belgische en vreemde firma's
iim.itiu)»iudi, ouueico, juuuur, v^oimnuusr
Sedec enz en ons ongeduld is des te gYooter.
laar de mannen die we nu opzoeken mannen
uit de streek zijnen nog wel Poperinghena-
ren Zonder twijfel zal het de wensch zijn van
al de lezers der streek dat ik toekomende
week reeds een uitgebreide beschrijving geef
van de hofstede van Selemo, waar de ge
broeders Vermeersch zulk prachtigwerk ver
richt hebben, om dan eenige inlichtingen te
verschaffen over het leven vanden inboorling
in zijn midden.
LEOPOLD FORREST.
(Wordt Vervolgd).
Het nieuw militair wetsvoorstel.
Over een paar weken hebben wij
aan de Ypersche Socialisten de vraag
gesteld oi zij wel waren voor het so
cialistisch wetsvoorstel op den mili
tairen diensttijd, met al cle verplich
tingen die eruit zouden volgen.
M. Missiaen geeft ons een stellig
bevestigend antwoord, waarvoor wij
hem bedanken.
Hij gaat echter niet akkoord met
ons waar wij het hebben over de
voorbereiding tot den kazernedienst,
die wij militair noemen. Daartegen
komt hij heftig op.
Deze kwestie is veel te belangrijk
om erbij te spelen op woorden. Als
hij ermede gediend is willen wij toe
geven dat het woord militaire voor
bereiding niet voorkomt in het wets
voorstel. Meer zelfs. De Memorie
van toelichting doet al het mogelijke
om te beweren dat er van militaire
voorafrichting geen spraak kan zijn.
En toch, spijts dat gewild verduiken
der juiste naam, zijn wij ervan over
tuigd dat, moest het socialistisch
voorstel, zooals het voorgelegd is,
wet worden, wij zouden staan voor
een groote militariseering van geheel
de Belgische jeugd.
Het verwondert ons dat het de So
cialisten zijn, die zich steeds als anti
militaristen uitgeven, die zulks zouden
willen.
Wij zijn ook overtuigd dat veel
menschen, zelfs onder deze die met
de socialisten medebetoogen, meenen
dat het nieuwe socialistisch wetsvoor
stel eene vermindering van militaire
lasten zal zijn, als het in de werke
lijkheid eene vermeerdering ervan zal
uitmaken.
(fin te kunnen komen tot de 6 maan
den Kazernedienst moet deze vooral
gegaan zijn door een geheel stelse
van voorbereiding.
De jongelingen worden ingedeeh
in deze welke een on der wijzersgesticlu
volgen en deze die niet meer ter
school gaan.
Wat de eersten betreft, in al de
ondeiwijsgestichten door.den Staat
bestuurd en geldelijk ondersteund zal
de lichamelijke opvoeding verplich
tend zijn. Deze last is niet al te groot
Er wordt echter niet gezegd wat er
zal gedaan worden met de leerlingen
die gestichten volgen waar de Staat
niets te zeggen heelt. Zouden de leer
lingen dier vrije scholen zich aan den
gewonen regel der niet-schoolgaanden
moeten onderwerpen, wijl deze der
Staats- oi ondersteunde scholen zou
den vrijgesteld zijn Groote moeilijk
heid voorwaar.
Maar dit is niets vergeleken met
hetgeen er zal geëischt worden van
de jongelingen van 14 jaar. of welke
niet meer ter school gaan. En bemerk
wel de groote massa en werkersjon
gens zijn daarin begrepen.
Verbeeld U een oogenblik hoe de
wet zou werken. Al de jongelingen
van 14 lot 18 jaar van de 2600 gemeen
ten van ons land zouden gedurende
4 jaren des Zondags mogen optrekken
naar eene speelplaats om er aan licha
melijke opvoeding te doen. Ik zeg
niet aan soldaatje spelen, want men
zal het een anderen naam geven, 't Is
scoutisme wa bedoeld wordt. Het
practisch programma voor deze bij
eenkomsten gedurende 4 jaar zou lui-
Ien tucht, s imenhoorigheid, kame
raadschappelijke omgang, geest van
initiatief, lezing van kaarten, verken
ningen, oriënteeringen, verbindingen
maken, kampeeren, enz., enz.
En dat al zou verjrlichtend zijn en
dat noemen de socialistischeopstellers
van het wetsvoorstel kinderspel
waaraan de kinderen zullen gewoon
worden als aan een tweede natuur
Wij, wij noemen dat militaire voor
bereiding.
Jammer dal de Socialisten in hun
voorstel niet bepalen wat er zal ge-
laan worden met deze die niet of on
regelmatig die verplichte oefeningen
zullen volgen, hoeveel keeren die
oefeningen zullen plaats hebben, wel-
e de voorwaarden zullen zijn voor
eene maatschappij om als toegelaten
aanzien te zijn, waar die oefeningen
zullen plaats hebben, enz. Al die be
palingen moeten komen bij koninklijk
besluit, juist omdat de Socialisten er
ie verantwoordelijkheid niet van dur
en dragen. De dwang die eruit vloeit
is zoodanig groot dat zij aan hunne
olgelingen de zuivere waarheid niet
durven zeggen.
En ti» du.t V. 1V7 X7 J7 IAIIXÖL ZJ J ctdl lidllg j
dan zullen de jongelingen van 18 jaar
een examen mogen afleggen en als zij
dat examen gelukken, dan zullen
zij inderdaad maar 6 maanden Kazer
nedienst meer moeten doen.
En als zij aan 18 jaar niet gelukken
het examen, wat dat? Wel, dan
uilen ze tot hun 20e jaar moeten
voortdoen. Het was hier dat wij ge
waagd hadden van een mogelijk ver
dichte voorbereiding. Het komt ons
geheel natuurlijk voor dut men die
jongelingen, die nog niet goed zijn
voor soldaat te spelen, hun zulks zal
ïanleeren.
En als ze in een tweede examen niet
elukken, dan weten de Socialisten er
nogeens geen weg mede en een ko
ninklijk besluit zal nader beslissen.
Hoe meer men onderzoekt wat er
ractisch in dat wetsvoorstel op de
zoogenoemde zes maanden» beslo
ten ligt, hoe meer men overtuigd ge
raakt dat wij hier staan voor een
verzwaring der gezamenlijke militaire
erplichtingen in plaats van een ver
lichting ervan.
Nog een paar bemerkingen.
Wij gaan volledig akkoord met het
ontwerji waar het gaat de terugroe
pingen. Daar is er werkelijk vermin
lering. Zijn de terugroepingen er
noodig, tot daar. Maar nogeens hoe
min, hoe beter.
De Socialisten doen best niet te
wijzen op de vorige stemmingen der
Katholieken, want ook de Socialisten
staan, in zake diensttijd, niet al te
zuiver.
Hadden alle Socialisten den zes-
maandendienst werkelijk gewild, zij
hadden vroegere voorstellen kunnen
stemmen. Die droegen dan nog den
zwaren dwang niet van het nieuwe
stelsel.
Wij hopen dat deze korte uitleg,
over onze opvatting van de nieuwe
militaire wet, M. Missiaen ten volle
zal bevredigen en dat hij, als anti-mi
litarist, zoo weinig mogelijk' zal mede-
helpen om onze jeugd te vermilitari-
seeren.
vriendschap die Frankrijk voor ons
beweert te koesteren.
Bij dcbespielüógen óverhel Fransrh
handelsverdrag met Duitschland, be
loofde Frankrijk aan onze regeerin
dat er niets zou gedaan windei
zonder Belgie te raadplegen. .Ma:
Frankrijk heeft met Duitschland zi jne
handelsovereenkomst gesloten. De
vroegere v ijanden werden beschouwd
als meest-begunstigde nalie en niet
alleen werd aan ons land geen ken
gegeven van den nieuwen staat vai
zaken, maar het blijkt nu, dat Franl
rijk aan Duitschland toegevingen heelt
edaan, die onze nijverheid en onzen
handel met Frankrijk duur te stan
zullen komen.
Zoo erg is het, dat de Belgische
nijverheid, en in 't bijzonder de kleine
ondernemingen, het zullen moeten op
geven om hare producten in Frankrijk
if te zetten.
Daartegenover staat de om zoo te
zeggen naieve houding van Belgie,
dat de binnenlandsche markten wijd
openstelt voor de Fransehe koopwa-
en. Belgie immers, alhoewel een
kleine natie, neemt den derden rangl Een blijde gebeurtenis.heeft .het gezin van onzen'Kroonprins verheugd,
in onder de reeks der afnemers van I Dinsdag is eene prinses geboren die den naam dragen zal van Joeepna-
Franschen uitvoer. Toende Belgische! Charlotta.
ambassadeur te Parijs hierover bij Moge God het koninklijk wicht zegenen en beschermen, en mocht het
M.Poincarré zijn sjiijt en de ontstem-lstrekken tot geluk en eer van zijn Ouders en grootouders en tot heil en
ming van ons land ging uitdrukken, voorspoed van het land.
verklaarde de Fransehe Minister-Pre-
HENRI C0RN1LLE ROMANiE D'HEERE.
stelen, heupsch en lrisch, en de oogs
kens, twee ondeugende oogskens,
schitterden vanlevenslust en vreugde,
Ze ging naar Brussel... de stad van
weelde en pracht de stad van bewe
ging en geneugten. Hoe gezellig was 't
daar rond te wandelen door drukke
straten, te slenteren in de grootste
magazijnen, te vertoeven in de prach
tige cafés met spiegels en gulden luch
ters, waar er, uit keurig geslepen
glaasjes, allerhande fijne dranken
werden gedronken. En de theaters
dan Wat speelden ze daar schoone
stukken zoo heel anders dan op
't dorp stukken met prachtige scher
men en een weelde van gulden schil-
terlicht... stukken, met ^oete meesle
pende muziek, die de zinnen in
beroering bracht. En wat 'n rijkge-
kleed vrouwvolk. Hoe vonkten hier
paarlen en flikkerden ringen en spelden
en sierlijke haartooisels. En wat een
fijn gekleede heeren, die door hun
aardig spel de menschen deden lachen
Brussel Ach ze zou er willen wo
nen... ze zou er willen blijven niet
alleen om de weelde en 't genot van
de stad zelf... maar wel eersten vooral
om kortbij Etienne te zijn.
Etienne 1 wat had hij in den lesten
tijd schoone kaarten gezonden en
hartelijke brieven geschreven. Alles
verstond ze wel niet, want 't was in
't Iransch, maar hij noemde haar gedu
rig ma chère petite cousine ma
douce Rosette Hij gebruikte zulke
zeemzoete woordjes, en was altiid
zoo vriendelijk en gedienstig. F.n hij
kon haar met zijn donkereoogensoms
Van je vriendjes...
De manier waarop onze Zuiderbu
ren ons behandelen bij de kwestie van
de tol-tarieven is verre van de groote
zoo aardig bezien, dat ze onwillekeu
rig haar kijkers moest neerslaan.
Ja, Etienne ze herinnerde zich nog,
hoe ze eens met hem naar de kinema
was geweest, een schoone kinema,
waar veel volk kwam, jonge heenjes,
jonge juffertjes. En ze hadden duide
lijk gezien dat een koppel juist voor
haar, elkander aan 't kussen was en
Etienne had haar toen ook gezoend.
Het scheen dat dit een kinema was,
waar niets dan jong volk kwam, vooral
jonge meisjes. Maar ze had er wel
eens enkele oude heeren gezien, defti
ge heeren met zwarte jassen. En
Etienne had haar gezegd, dat die
ouwe rakkers daar 'nlieveken kwamen
zoeken.
En gaan die meisjes dan zoo maar
mee had ze vol afschuw gevraagd.
Wel ja... om de centen.
Dat vond ze laag., dat vond ze ge
meen, maar Etienne verzekerde haar
dat meer dan een buitenmeisje, dat
naar de stad kwam dienen, haar eer
en deugd voor 'n handvol geld ha
verkocht.
Hoe is 't mogelijk had zij her
haald.
Ja, zei Etienne, wat wilt go er
aan doen Die meisjes komen naar de
stad., dikwijls moeten ze een gedeel
te van hun loon afstaan... met hun
dorpsc.he kleeren willen ze niet blijven
loopen. Ze willen juffer spelen. Dan
blijft er hun niets over dan te... stelen
of zich zelf te verkoopen.
Ze had wel eens van de gev 'ren der
groote stad gelezen, er wel eens in be
dekte woorden van hooren vertellen
sident, dat Belgie toch overtuigd moest I
blijvenvande Fransehe genegenheid I
Het is prachtig
Nood breekt wet» en de Franschenl
schijnen dit spreekwoord in eere te
houden, niettegenstaande zij het vroe
ger wel eens delfuitschersals misdaad
aanrekenden, dit spreekwoord toe te
passen.
Het besluit is klaar en het is niet de
eerste maal dat er op gewezen wordt
taksen en sujiertaksen op de Fran
sehe weelde-artikelen dringen zich op. I
Wij moeten ook een meer-sober leven
voeren en onze betalingsbalans zal er
door verbeteren en ten slotte zullen
de Franschen er misschien van b wust
worden, dat de vriendschap niet alleen
met zoete woorden gediend is.
Longtering genezen door operatie.
Het Wetenschappelijk West-Vl.
geneeskundig genootschap vergade -I
de dezer dagen in het Sanatorium te
Sysseele. Vijfenzestig genèesbeen t
waren aanwezig, niet alleen om del
instellaties te bezichtigen, maar om
een ware revelatie op gebied van
longtering-genezing te kunnen bewon-1 Qp Kermiswoensdag, 4 October, werd de gouden Bruiloft gevierd van
deren. Drieylaamschegeneesheeren. pjenri Cornille, 74 jaar, geboren te Kemmel en Romanic D'Heere, 70 jaar,
de Dokters Sebrechts, De Winter en I geboren te Loo.
Goftaert, hebben het genezen van Met den auto van M. Omer Verbouwe werden zij ten huize afgehaald,
longteringlijders door operatie ver-I ijjj 't inkomen van 't dorp opgewacht door de muziekmaatschappij St Cecilia
wezenlij kt.I rachtige uitslagen wer- en (Jani omringd van kinderen en kleinkinderen en eenige gemeenteraads-
den reeds bekpmen. Onze Vlaamschch«.a«„ .1». u„.k i«.-gdciu wca. xnrc m» van uSii»uaameiu «era
geneesheeren Dopen niet op met hun- opgedragen.
ne wetenschappelijke kennis, dochl Na de mis werden zij ontvangen op't stadhuis en geluk gewenscht door
ditmaal zal de nieuwe behandeling van rjen Heer Burgemeester Georges Dejonghe.
longteringhjders den meesten opgang I 's Namiddags vereenigde een lekker feestmaal de jubelende familie,
maken.
Een goede maatregel.
AI de voorloopige werklieden aan I
den dienst van Wegen en Werken,
voor den oorlog aangenomen, mogen
niet afgedankt worden. Al de voorloo
pige werklieden die voor 1 October I
1924 nog niet afgedankt geweest zijn,
moeten ook terug in dienst genomen
worden. Dit ook voor den dienst van
Wegen en Werken. Al de werklieden,
voor al de diensten, die op 1 October
1927 zestig jaar oud zijn worden ver
plichtend op pensioen gesteld. Zij
krijgen voor de berekening van hun
pensioen elk twee jaar dienst meer en
zullen volgens hunnen ouderdom een
aantal maal 25 dagen loon ontvangen.
Deze maatregel is niet van toepassing
voorde toekomst. De spooragenten
hebben reden om tevreden te zijn.
Deze maatregel zal aan de Nat.l
Maatschappij van spoorweg 26 mil-1
lioen kosten.
Het Christen Syndikaat van spoor-1
wegen heeft zijn deel aan het verkrij
gen dezer voordeelen.' "Guido.
Enkele kinderen met hun pleegouders, uit de streek,
Maandag laatst, vertrekkensgereed in de statie van Yper.
Leening 1922 aan 5 t. h. van
10 October ig2J.
Serie 9.468 Nr 19 wint 250.000 fr.
Serie 31.892 Nrs 4 en 14 winnen
100.000 fr.
De andere nummers van die series
en al de nummers van serie 144.643
zijn uitbetaalbaar met 300 fr.
elk
VOOR
De Provinciale Commissie tot Be
vordering van den Tuinbouw en de
Kleinveeteelt, laat weten dat zij be
slist heeft, evenals vorige jaren, gedu
rende het winterseizoen 1927-1928,
hare medewerking te verleenen voor
het inrichten van voordrachten in den
schoot vanlandenaarsbonden, hoeren
gilden, holbouivinaatschappijen, enz.
De aanvragen moeten vóór 5 No
vember e. k. ingediend worden bij de
Provinciale Commissie tot Bevordering
van den Tuinbouw en de Kleinveeteelt,
Provinciaal Bestuur, Burgplaats,
BRUGGE. De aanvragers worden
verzocht in hun verzoekschrift naam
en adres op te geven van den voor
drachtgever en melding te maken van
INSCHRIJVINGSLIJST.
Vorig bedrag fr. 87.450,54.
Totaal na de zesde lijst fr. 92.330,261 het te behandelen onderwerp.
Alle giften kunnen ook rechtstreeks
gestuurd worden Sekr.Cl.L)e Landts-| Zendt ons TWEE frank in postzegels en
heer, Groote Kaai, 1 emsche. Post- ge ontvangt wekelijks «De Poi-eringhenaak»
checkrekening 113.465. |per post van nu tot Nieuwjaar.
maar dat het er zoo brutaal toeging,
dat eenvoudige dorpmeisjes na enkele
maanden, soms alle eergevoel verloren
hidden, en als vuile straatdeernen te
koop waren voor een stukkleergoed...
dat wist ze niet.
Naar die kinema gaan we niet
meer, had ze tegen Etienne gezegd.
't Is overal eender, kindje, was
zijn antwoord geweest. Kinemas zijn
plaatsen van rendez-vous 't is
daarom dat die dingen zooveel bijval
hebben en luchtig had hij er bijge
voegd daar is een vlaamsch liedje en
dat zingt de voetjes zeggen 't onder
tafel ik zie u geerne Dat ge de voet
jes in de kinemas kost zien.
Ja, dat alles herinnerde zij zich nog
allemaal en nog veel andere dingen,
die Etienne haar ve.teld had.
Onwillekeurig dacht ze nu ook weer
aan de schoone prentkaarten en har
telijke brieven, waarmede haar neef
haar in den lesten tijd verraste. Die
brieven vooral getuigden va., een bij
zondere hartelijkheid.
Gisteren had ze er nogeen gekregen
met de tijding dat hij haar aan de
Noordstatie zou komen afhalen.
En... nu was ze op weg naar de
statie...
Het bommeltreintje zou haar tot
het naburig stadje voeren en daar zou
ze den sneltrein nemen.
De sneltrein ze zat er zoo gaarne
in...
Da. ging dan invliegende vaartdoor
de landdouwen... en velden... langs
kleine dorpjes en gehuchten die verlo
ren lagen in eene eindelooze vlakte..
Huizen en boomen... molens en ker
ken... bosschen en vijvers, 't draaide
allegaar voorbij, wippeling. Nauwe
lijks had ge het oog op die beelden of
roef... wegwaren ze al. En dan die
telegraafpalen, met hun wegijlend
dradennet. Ze moest er altijd om la
chen. 't Was of zoo'n telegraafdraad
plotseling in den grond terugzonk,
terwijlde draden in wijde golving, hun
best deden, om den vliegenden trein
in vaart te volgen. Dat reisje op een
eigen was reeds een genot.
Maar een grooter genot was het
toch voor enkele dagen in Brussel te
mogen vertoeven.
't Gaf haar altijd zoo'n eigenaardig
gevoel, wanneer de trein in de wijde
hall binnenreed en de kaartjesknip
pers, de portieren der rijtuigen open-
smeten met een langgerekt
Bruxelles 1 tout le monde descend
Bruxelles
In een wip was ze op 't gelijkvloers
en werd ze meegetroond in den dich
ten drom van reizigers. Maar, daar
ontwaarde ze Etienne.
Hij had zijn studentenmatsop. Wat
een kranige kerel... en wat was hij
groot geworden, groot en struisch, op
dat jaar dat ze hem niet meer gezien
had.
Etienne bemerkte Rozeken nu ook.
Blij, de hand gulweg uitgestoken,
kwam hij op haar af... dan, zonder
aarzelen druk. hij (■•m paar maische
zoenen op de lipjren van 't dorpmeisje
en fluistd de 'k ben kontent dat ge
gekomen zijt.
Lachend keek ze op. ('t Vervolgt).
NOG BIJ DE BEGRAVING VAN
t MADAME TACK
(Fa var ge}' de hrFavarge)
TE RIEUWOAPPELLE.
Uittreksel van eenige versjes uit een
treurdicht van Meester Verthé, uitge
sproken door Margriet Bolliou op
t open graf van Moederke Tack.
Hel was <le vrouw der vrouwen
Zoo sterk in iedre deugd
Ze was de trouw der trouwen
Van in haar prilste jeugd.
De Ijzer was heur ruste
Die met zijn wondre zang
Heur lieflijk huisje kuste
Haar heele leven lang.
Een Engel op dees aarde
Was zij in al heur doen.
Een Engel gouden waarde
Gekranst in bloemfestoen.
Het oorlogsveld hadt gij alras,
Waar 't anderen vergaten
Weerom bebloemd in 't vette gras,
En 't weldoen nooit gelaten,
Nu zijt ge heen, O IJzerbloem,
Mijn hart verbeet U niet 1
Uw geur en kleur, blijft als een roe»
De stroom zingt voort uw lied
Rust zacht hier in ons midden
Binst avond, en binst morgen rood,
Zal 'k nooit vergeten hier te bidden
Voor U, o Vrouwe, tot den dood.
Dat God U 't loon mocht geven
Te tronen naast zijn zij
Voor 't weldoen binst uw leven,
Aan and'ren, gul en blij.
De armen wist ze wonen.
Ze kend' hun wee en nood,
En ging hun liefde toonen
Tot in nun armen dood.
Die schaamlen in hun huisken
Vergeten van elkeen
Ontvingen 't laatste kruisken.
Van n'edel hart als geen.
En stond geen brood in 't kasken.
Geen vuur al in den heerd,
Weldra was 't warme asschen
En d'armoe weg geweerd
En binst die bange tijden
Van oorlog en van wee
Bracht zij in al dat lijden
Voor ieder zalving mee.
Ze stond hieraan den Ijzer
Als moeder van elkeen,
Geen enklevari den Ijzer
Die haar geen kind en scheen
Waar Vorst en eed'le Gade
Om lacht en troosting kwam,
Zij dan hun hart er meê laadde
En deel in droefnis nam.
TToe edel was heur woning
In weid' en boom gezet,
Daar woonde ook de Koning,
Wel'k' op de wereld let.
O edel hart, van ons. gerukt.
Voor 't laatste nmu TJ ziet.
De tijd had't ou lijf gebukt
Maar 't w r-ir v h h'h- i