HET NOTARIÉEL EN NIJVERHEIDS5ANNONCENBLAD
A lil Mlfl bullfl AA
Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
Zondag 15" Januari 1928.
30 Centiemen
25e Jaar. - Nr 3
Hoe moet een Katholiek
zijn geweten vormen
MOOI ROZEKEN
Geen samengaan
Uit tiet herle vend Vlaanderen.
Politiek Cverzicht.
Abonnementsprijs per Jaar
In Stad 14.00 fr. In Belgie p. post 16.00 fr.
Amerika en andere landen 34 fr.
Frankrijk en Congo 28 fr. (Fr. g. 20 fr.)
TARIEF DER PRIJZEN
Berichten Verkoopingen
Eene inlassching o fr. 90 per regel
2 en 3 Inlassch. o f r. 80 per regel
Vonnissen Róuwberichten
1 fr. 5o per regel 11 6 frank
HERHAALDE ANNONCEN
PRIJZEN OP AANVRAAG.
Alle annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Donderdag noen ingezon
den worden.
Kleine berichten tegen den Vrijdag noen.
Uitg. SANSEN VANNESTE, Drukker
Gasthuisstraat, l5, Poperinghe
Telefoon 9. Postcneck 15.570.
rnmm Tllfi ff PI! k k
SPHKIJKEM.
Wie zich wreekt stelt zich gelijk met zijnen
vijand. Wie vergeeft,is boven hem verheven.
Samuel Smiles.
Arbeid is de hoogste zedelijkheid
Malebranche.
De dood is de weergalm van 't leven.
Bossult.
Men kan niet instaan voor zijn moed, als
men Looitjiet gevaar gekend heeft.
Dk Claude: Bernard
Wat waard is gedaan te worden, is waard
go d gedaan te worden. Gumo Gezklle
Een goede raad is als sneeuw hoe zachter
hij valt. hoe langer hij blijft liggen
Men begrijpt niet alleen met het verstand,
maar ook met het hart. Rosalie Loveling.
Menschen zonder karakter, zijn gezichten
zonder uitdrukking Renaat Descartes
Nu er eene teugellooze vrijheid van
drukpers bestaat, en kwaad en valsch-
heid evenveel burgerrecht verkregen
hebben als goed en waarheid, gaan
alle schrijvers en schrijvelaais er op
los om hun gedachten, recht of krom,
neer te pennen, en ze de wijde wereld
in te zenden met de meening Daar
zè, 'k lieb ik nu eens de waarheid gezeid
En als iemand eens een gedrukt
artikel geriskeerd heeft, dan verkeert
hijalgauw inuenzoeten waan een nieu
we v aarheid ontdekt te hebben, een
geleerde te zijn, al ware zijn gedacht
nu nog zoo halfsch .en er nevens ge
moet dan ook niet meer verwachten
dat zulke menschen de deugd van
leerzaamheid bezitten...
Zoolang die teugelloosheid in ge
dachten, godsdienst en zeden
aanraakt, ligt daarin minder gevaar
misschien, want een geleerde haalt
eens monkelend de schouders op en
gaat ongestoord zijn weg voort en
onze schrijver komt er van af met de
beschaming van zijn naïviteit en on
wetendheid.
Doch erger is 't, wanneer die ban-
delooze gedachten vrijheid overslaat
tot het heiligdom van geloof en zeden:
seffens slaan de menschelijke harts
tochten daarbij, voeren menschen en
volkeren soms mee tot die vele schijn-
ware gedachten en meeningen, en
't wordt een echte zieleramp.
Zoo hebben de hervormers van de
XVI eeuw hetvrij onderzoek gehul
digd ze zijn dan ook uitgeloopen op
duizend en één sekten, die wanhopig
trachten elkaar te verstaan, maar ein
digen moeten met een altijd grooter
versnippering van eenheid en gedach
ten omdat ze in zich dragen het
princiep of de oorzaak van afdwaling
het teugellooze vrij onderzoek.
De Meester heeft zich aangepast
aan onze psychologie en aan onze
verstandelijke zwakheid voor wat be
treft godsdienst en zeden vooral Hij
heeft in Zijne Kerk een leergezag inge
steld, dat in Zijne Naam en Zijne hulp
alleen berechtigd zou zijn de godsdienstige
en zedelijke waarheid voor te houden aan
menschen en volkeren Hij is zoo ver
gegaan, om aan 't menschelijk ver
stand de noodigé berusting in de
waarheid te geven, dat Hij aan Zijne
Kerk Zijne eigene onfaalbaarheid
heeft medegedeeld...
Wat brengt nu die goddelijke steun
in 't voorhouden der waarheid voor
ons mee
Hij geeft ons eene geloofszekerheid
daar waar de Kerk Haar volle leerge
zag gebruikt nopens andere punten,
die de H. Kerk in haar dagelijksch
onderwijs volgens de omstandigheden
voorhoudt, geeft ons de goddelijke
steun aan Zijne Kerk eene zekerheid
die ver overtreft de menschelijke zekerheid
uit zuiver menschelijk zoeken verwor
ven. Onder die waarheden zijn er
zelf waarvan we geloofszekerheid
hebben.
Bij wie berust dat leergezag
Bij den Paus in zijne volheid en bij
de Bisschoppen met en onder den
Paus. Want, zegt Leo XII al hebben
de Bisschoppen het gezag niet in zijne
volheid, noch een algemeen en opperste
gezag, nochtans zijn ze niet te aanzien
als de simpele plaatsvervangers van den
Paus, want ze hebben een eigen gezag
(Enc. Satis cognitum.)
En, zegt Mgr Lambrecht men
merke hier wel op, dat de voorstellin
gen, welke door de Pauzen en de Bis
schoppen geschieden, DOOR ZICH ZEL-
VEN GEZAG HEBBEN, terwijl de andere
die door de Universiteitende Sernina-
rieii, de Pastoors en Priesters geschieden,
maar gezag hebben voor zooveel zij met
de leering der Pauzen en Bisschoppen
overeenstemmen (Verklaring van
den mechelschen catechismus B.
I. bladz. 5o.)
Dit laatste ware van belang mocht
er een Priester spreken tegen de uit
spraak van zijn Bisschop.
Aan het recht om te leeren, beant
woordt bij de geloovigen de plicht de
voorgestelde waarheden aan te kle
ven en er naar te handelen.
Daaruit volgt seffens deze STELRE
GEL VAN KATHOLIEKE GEWETENS
VORMING: WE MOETEN ONS GEWE
TEN VORMEN NAAR OE LEERING
VAN PAUS EN BISSCHOPPEN.
ONS WOORD, zegt Leo XIII,
MOE T DE LEI DDR A A D WEZEN
ZOOWEL VAN UW GEDACH
TEN ALS VAN UWE ACTIE o
(Aanspraak van i8g3.)
Een protestant vormt zijn geweten
volgens het vrij onderzoek, 1.1. z. vol
gens zijn eigene opinie een katholiek
vormt zijn geweten volgens de voorstelling
en het oordeel der Kerk.
Een protestant zal zeggen Ik
meen het zoo over dat geloofspunt,
over die gewetenszaak een katho
liek, wanneer de Kerk gesproken
heeft, moet zeggen «Gods Kerk oor
deelt zoo óver dat punt, dus ik aan
vaard het, dus moet ik het doen
Maar... zou het niet volstaan u dan
te onderwerpen, wanneer de Kerk
haar volle gezag gebruikt heeft en
onfaalbaar is Nogmaals bijlange
niet... Immers «.wanneer men de onder
werping omschrijft verschuldigd aan de
zielenherders en vooral aan den Paus
dan mag men niet gaan denken dat het
volstaat de dogma's aan te kleven... Het
is zelfs niet voldoende vast en rechtzinnig
te aanvaarden die leeringen die nooit
door een plechtige uitspraak der Kerk
bepaald werden, maar die door de ge
wone en algemeene leering der Kerk aan
ons geloof voorgesteld worden...
De geloovigen moeten het daarenbo
ven als een plicht aanzien zich te laten
besturen en leiden door 't gezag der Bis
schoppen, en vooral door 't gezag van den
Apostolischen Stoel...(Leo XIII, Enc.
Sapientiae Christianae.)
nietl Met één woord gezeidHET OORDEEL
OVER DE ZEDELIJKHEID VAN EEN
DAAD BERUST BIJ DIN PAUS EN DE
BISSCHOPPEN (en bij de andere Pries
ters in zoover zij met Paus en Bis
schoppen overeerstemmen), EN EEN
KATHOLIEK MOET ZIJN GEWETEN
VORMEN VOLGENS DAT 00R0EEL EN
NIET NAAR EIGEN OPINIE.
Als ge nu eens, in 't licht van deze
princiepen, de doening van ons mo
derne wereldje bekijkt, d^n zoudt ge
inderdaad beginnen begrijpen waar
om Paus Pius XI, bij den aanvang
van zijn pontilikaat eene' veroordee
ling moest uitspreken van 't geen Hij
noemthet zedelijk en juridisch moder
nisme, dat is o. a. de dwaling van die
genen die betuigen de katholieke
princiepen over gezag van Paus en
Bisschoppen te erkennen, maar in de
praktiek handelen alsof zij die niet
erkennen. (Enc. Ubi arcano Dei,
1922.)
Kijkt immers maar toe algemeene
losscheuring van gehoorzaamheids
banden. En de grond-oorzaak van
gezagscrisis Ze ligt in de heerschen-
de gedachten, in die teugellooze los
bandigheid van gedachten buiten de
Kerk om, en tegen hare leering in.
Ongehoorzaamheid in den wil is gesproten
uitononderworpenheid in het oordeel.
Wilt gij een slaande voorbeeld
Neem enkel het lezen van gazetten.
Elk jaar wordt met aandrang van
op den predikstoel de Brief der Bis
schoppen afgelezen o'-'er de slechte
drukpers Menschen, krachtens het
gezag ons door Jesus-Christus ge
schonken, herhalen wij u het verbod
slechte bladen te lezen zonder bijzon
dere toelating, en 't is zware zonde
die te lezen...
En onze brave menschen... ze zijn
katholiek zulle ze luisteren eens,
en... lezen maar eftënop wat hun goed
schijnt, weze Het nu nog na oermere
Heure Le Soir oi 't zoogezeid
neutrale Laatste Nieuws(want
neutraal of onverschillig staan tegen
over God en Kerk is niet enkel een
schelmstuk, maar ook een praktische
onmogelijkheid)... Ze lezen, en waar
om O, ze hebben vele fedens
waarvan toch geene enkele tellen kan
tegenover het kerkelijk verbod... Maar
zij oordeelen... en ze handelen volgens
eigen opinie... maar tegen het oordeel der
Kerkelijke Overheid in... Dat is eenvou
dig zedelijk modernisme.
Nog een voorbeeld in denzelfden
zin De nationalistische bladen en
schriften werden door de Bisschoppen
uitdrukkelijk veroordeeld, en werden
op zware zonde verboden. Maar weet
ge hoe Nationalisten hun geweten
vormen Ze beweren ook katholiek te
zijn
Mogen we die gazette lezen
vragen ze eens aan malkaar.
Hewel, als gij peinst dat ge ze
moogt lezen, ge moogt ze dan lezen
Ha, als GIJ peinst dat is üw
oordeel, en gij moogt handelen volgens
uw oordeel tegen het oordeel en de
uitspraak van de Bisschoppen in I...
Hoort ge die modernistische gewe
tensvorming
Die voorbeelden zouden we kunnen
vermenigvuldigen op velerlei gebied...
Hoe ver zijn we er van af, van die
liefdevolle evangelische volgzaamheid
tegenover onze herders Dat de
eerste en diepste aandrang uwer zielen
weze uwe gevoelens, uwe gedachten, uwe
besluiten eensluidend te maken met de
onze, zoo sprak Leo XIII. Niet enkel
on je bevelen, maar ook onze begeerten en
raadgevingen moeten u heilig zijn, alsof
ze van Christus kwamen, en weest altijd
seffens bereid er u naar te schikken
A an uwe Bisschoppen, die de H Geest
aan uw hoofd heejt geplaatst, moet gij
allen, Priesters en Leeken, uwen eerbied
en uwe onderwerping betuigen 't is als
ge hén volgt 'en hun gehoorzaamt dat ge
zult de gemeenschapsbanden met den
Opperherder, den Paus van Rome, ster
ker maken (aan de'iersche bede
vaarders 1893).
Doch onze menschen gaan de inspi
ratie van hun leven, van hun gedach
tenleven vooral, putten aan bladen en
Mengelwerk v. «De Poperlnghenaar» 18
door JAC. BALLINGS
(«O»
Enkelen liepen Etienne en de poli
tieagenten achterna, om 't fijne van
de historie te vernemen, anderen ver
drongen zich rond Mimi, die daarbui
ten kennis lag.
Haalt ergens wat azijn, gebood
Siemken, die naast Mimi zat neerge
knield, haalt ergens wat azijn en gaat
een beetje achteruit, toe, want 't is
niet goed zoo rond iemand staan, in
dichten kring, als men in bezwijming
ligt.
Maar daar was niemand van de
Sparrebekenaars, die 't waagde in een
van <lie groote hotels om azijn te
gain...
Kan dit niet dienen, Siemken
riep Sut van Dolders en hij kwam met
zijnkanneken genever voor den da:
Gustarien had uit Mimi'shandtascl
je een zakdoekje genomen en er wat
uit Sut zijn kanneken opgegoten. Dan
wreef re over het marmer bleek gelaat
van 't oewustelooze meisje enliethaar
den prikkelgeur van den drank op-
snuivtn.
Ev«n later opende Mimi de oogen.
Veiwonderd keek ze rond, verbaasd
al die menschen daar rond haar te
nen itaart, maar plots flitste deherin-
I tijdschriften, die er een andere leering
op na houden dan Paus en Bisschop
pen. En nochtans dan, en dan alleen,
zal er een vol en welig katholiek leven
heropbloeien, wanneer onze men
schen, onze gestudeerden vooral, zich
gaan voeden aan den lavenden en
sterkenden kost van de kerkelijke en
vooral van de pauzelijke leenngen,
wanneer ze hun geweten gaan vormen
niet meer naar eigen goeddunken,
maar naar de kerkelijke uitspraken,
en wanneer ze liefde genoeg bezitten
om zich seffens te plooien naar de
waarheid.
Dat bekome ons de Goede Meester
tot heil van vele zielen...
Bemerking.
Het artikel Mogen de Vlaamsche
Nationalisten zich nog katholiek noe
men op ii-I2-'27 in «De l'operin-
ghenaar verschenen, is beantwoord
geworden met aanvallen op personen
en allerlei verdachtmakingen, alhoe
wel het betoog principieel was en eene
zeer elementaire katholieke waarheid
voorlegde.
Daardoor wordt zeker de waarheid
en het goede niet gediend.
Schrijver van dit artikel verklaart
't geen ten andere uit den zakelij-
ken inhoud van 't stuk reeds genoeg
moest blijken dat hij niet de plaat
selijke verhoudingen van Poperinghe
in het oog had die hij ten andere
onvoldoende kent maar enkel van
katholiek standpunt uit (en dat is het
eenig ware standpunt de huidige
veroordeelde nationalistische politiek
beoordeelde. (Want de Bisschoppen
hebben geen kwakkels in de lucht
eroordeeld, maar de nationalistische
politiek, zooals ze concreet gevoerd
wordt.)
Men gelieve ook goed op te merken
dat Schrijver goed onderscheid maak
te tusschen privaat en openbaar leven
bij onze Nationalisten, en enkel dit
laatste niet-katholiek noemde.
Hier het privaat leven bijslepen is ver
warring stichten. De benaming ka
tholieke Nationalisten kan ten
andere op niets anders slaan dan op
het openbaar leven.
Met die persoonlijke aanvallen kan
Schrijver zich niet inlaten, en, ze ne
men niets af van de waarheid van zijn
betoog.
Vlamingen verdedigt uw
Vlaamsch Yzergedenkteeken
In het Antwerpsch franskiljonsch
dagblad La Métropole verscheen
over enkel dagen een smadelijk arti
kel, geteekend door den viel Anver-
sois waarin deze ook onder andere
£gn a an vu 1 ticiPt tPQPTi VloanJoronc
Yzergedenkteeken, dat hij gewoon
weg une saleté noemt. Het is
tijd zegt hij, dat het uit zij met die
vuiligheid. Zijn wij Belgen ja of neen,
en zullen de h.h. activisten eindelijk
een verbond van vaderlanders op hun
weg vinden, dat vast beslotenis HUN
VAART TE STUITEN Vergeet
dit Comité, dat ik een smaad-Comité
zal heeten, dat onze aan den Yzer
evallen zonen Belgen zijn
Woorden als vuiligheid activis
ten en smaad-coinité hoeven geen
verder commentaar, wat ech er wel
de aandacht der Vlamingen verdient
is dat die oude Anversois een ver
bond van ware vaderlanders op
roept, VAST BESLOTEN HET
BEDEVAARTWERK IN ZIJN
VAART TE STUITEN
Het eenige antwoord van ALLE
VLAMINGEN MOET HIEROP
ZIJN, dat zij met dubbel meer hard
nekkigheid de inzamelingen voor het
YZERMONUMENT moeten door
drijven, en dat de Vlamingen, die
reeds een penning stortten, zich niet
mogen bepalen bij deze enkele gift.
Maar dat zij moeten penning op pen
ning storten tot de 600.000 frs die er
noodig zijn, er wezen. De letters
Alles voor Vlaanderen. Vlaanderen
voor Kristus moeten dubbel-groot
en dubbel-hoog oprijzen in de Yzer-
vlakte, getuige van de trouw van
gansch een volk tegenover de ontrouw
der machthebbers.
Vlamingen, het sekretariaat der
Yzerbedevaarten verwacht uwen
steun, richt de inzamelingen in, daar
waar men nog twijfelt of wacht, brengt
een klein plaatselijk Komiteit samen
en gaat er op los. De komende lijsten
die in de bladen verschijnen zullen,
moeten Vlaanderens klare antwoord
zijn en het bewijs dat zijn liefde voor
de dooden en hun ideaal, niet in woor
den, maar in daden wordt uitgedrukt.
Stort uw penning voor de Dooden
(Het Sekretariaat is gevestigd bij Cl.
De Landtsheer, Groote Kaai, Tem-
sche, Postcheck. 113.465.
Een trouwe Yzerbedevaarder
Het verbond van Katholieke Krin
gen heeft het jaar ingezet met een
beraadslaging! over den politieken
toestand.
De uiteenzetting gedaan door den
heer Carton de Wiart, heelt veel stof
opgejaagd en roering gebracht niet
alleen op de vergadering zelf, waar
hij reeds duchtig tegengesproken
werd, maar zoowat in alle politieke
middens.
Er werd namelijk eene mogelijk
heid van samenwerking bepleit van
de Katholieken en de Liberalen, in
dien de Liberalen den struikelsteen
tot die vereeniging, de school kw estie,
wilden laten varen.
Het is eene zeer gewaagde stelling
te willen beweren dat enkel de
schoolkwestie de Katholieken van de
Liberalen scheidt. Zouden er dan
geen andere zijden der godsdienstige
kwestie te belichten vallen? En zijn
er dan geen punten meer van econo-
mischen en socialen aard waarbij de
Liberalen hemelsbreed verschillen
met de Katholieken
Het zijn mannen van orde Op
de vergadering der K. Kr. waren er
die- hoegenaamd niet wilden weten
van de Liberalen als mannen van orde
te betitelen. De Liberale Partij is Ko
ningsgezind, zij heeft zelfs evenveel
eerbied voor den gendarm als voor
den rechter. Maareerbiedigt en .erkent
zij wel het hoogste gezag op aarde,
het wijs gezag der IJ. Kerk of is zij
zelfs van zin op te' houden het te
bestrijden
In politiek is alles mogelijk, zegt
men. Doch er zal nog veel, zeer veel
water naar de zee moeten loopen
vooraleer in ons land Liberalen en
Katholieken te zamen naar de stem
bus zullen trekken.
Alle Katholieke Vlaamsche dag
bladen zijn niet malsch gevallen op
de ongelukkige uiteenzetting van M
Carton de Wiart. Allen zijn het eens
om te verklaren dat zulk samengaan
op zijn minst ontijdig, zoo niet vol
strekt' onmogelijk is.
Ook Waalsche bladen bevatten
harde waarheaen voor rekening onzer
Conservatieve Heeren, die zoo bitter
weinig rekening houden met de echte
geestesgesteltenis onzer Katholieke
bevolking en onder ander na het ver
slag der vergadering gegeven te heb
ben zeptLe Pays Wallon
Onderlijnen wij eerst het jeit dat
geen enkele spreker den durf gehad heeft
kortaf te vragen aan de afgeveerdigden,
in Patria vereenigd, wanneer en hoe de
Vereeniging der K. Kr. betrekkingen
zou aanknoopen met het Verbond der
Christ ene Werklieden.
Een toenadering, geboren uit den
huidigen politieken toestand, werd ge
daan Wii zijn de eerste, ffp.we.est. nifi eies
erover geluk te wenschen. Maar aal is
niet voldoende.
De eenheid in de rechterzijde moet
ook buiten het Ministerie gevormd wor
den. Zij moet bestaan in de arrondisse
menten, in de gemeenten.
Zij moet vooral bestaan in de harten.
Een dag zal misschien komen dat het
nuttig zal zijn te spreken met de Libera
len. Die mogelijkheid kan bestaan Maar
eerst moet er gesproken worden met de
Christine Democraten die men, opzette
lijk af niet, wat te veel verwaarloost, als
men ze niet openlijk bestrijdt en waarvan
men weigert elk voorstel, dat de eenheid
in de hand moet werken, in aanmerking
te nemen.
Eerst eenheid bij de Katholieken
De Liberalen kunnen wachten
Deze flinke taal moet door eiken
goedgemeenden Katholiek, 't zij Vla-
ming of Waal toegejuicht worden.
Le Pays Wallonvraagt zich
ook nog af of de Liberalen zelf wel dit
verstandshuwelijk wenschen te
zien volgen op het eenvoudig samen
gaan in het Ministerie.
Daarop antwoordde de Flandre
libérale een dezer dagen
Hoe vurig ook ons verlangen weze
tegen de wanordelijke elementen een
sterken dam van behoudsgezinde liberale
krachten op te werpen, daarop geldt
slechts één antwoord Neen, de Libe
ralen zullen nooit het gezag (l'autoritéj
der Kerk in politiek opzicht erkennen
De Liberalen zullen de inmenging der
Kerk bestrijden overal waar deze pe%en
zal zich op te dringen
't Is klare wijn, klaar genoeg om
aan de voormannen van het v'erbond
der K. Kringen, of aan wien het ook
zijn moge, den lust te ontnemen nog
dergelijken drank op te gieten en te
bewijzen dat het van Katholiek stand
punt uitgaande, voor ons, Katholie
ken, onmogelijk is ooit met Liberalen
samen te gaan.
«DE POPERINGHENAAR» is het mees
te verspreidde blad der streek ge hebt er
dus voordeel bij uwe aankondigingen in te
plaatsen.
LINOLEUM - BALATUM
TOILE-CIRÉE - BEDDEVELLEN
MEUBEL PAPIER
- GROOTE KEUS TER TROUWE
bij SANSEN-VANNESTE
gasthuisstraat, 15, POPERINGHE
- Alle Bureelmeubelen -
Wvtseliaete. - üe Kerk.
De weinige menschen die in 1918-19
naar Wytschaete gekomen zijn, heb
ben het beeld der verwoesting onzer
gemeente voorzeker goed bewaard.
Waar eertijds de levendige roode dak
jes lachend opdoken tusschen het
groen onzer prachtige bosschen, was
het na den oorlog een echte woestenij.
Inderdaad, de grond honderdmaal
omgekeerd en doorschoten, waar dis
leis manshoogte groeiden, waar aller
lei ongedierte zich voedde aan de
lijken, waar doodshoofden u aangrijns
den, en waar grauwe obuskoppen
dreigend uit den grond staken, de
eertijds zoo vruchtbaregrond vertoon
de heel goed het beeld der dood cn
der vernieling.
Wie had toen kunnen en durven
denken dat daar op die eigene plaats,
de kerk, de huizen, de straten er weer
komen zouden.
Doch na lijden komt verblijden.
Nauwelijks waren eenige menschen
terug, of er werd voor een houten
kerkje gezorgd, een gelijk het stalletje
van Betheleem, waar de wind door
«pieren guurae, ne nrerwaarcre
Heer Verscheure, vroeger onderpas
toor, kwam er nu als pastoor.
Wat al mizerie men tegenkwam is
ongelooflijk. Op zekeren nacht, bij
overmaat van ongeluk, vloog de kappe
weg, door een stormwind opgetild en
meegetrokkrn. Een bewijs dat het
kon waaien, hier op de bloote hoog
vlakte. De slaapkamer van den Eerw.
Pastopr paalde aan de kerk, en de
deur ervan, die in het kerkje kwam,
voorzien van eenigegaatjes deed dienst
als biechtstoel. Nog drie houten ker
ken hebben we gehad, tot dat we
eindelijk onze schoone, groote stee-
nen kerk kregen, waardig om als
woonst te dienen van God zelve.
Onze nieuwgebouwde kerk bemerkt
men uren in 't ronde. In zuiver gothi-
schen stijl staat zij er als een juweeltje
te pronken. Van buiten is de kerk
heel fraai. Boven den ingang is er het
beeld aangebracht in mozaïek van St
Medard. Doch van binnen is de kerk
een kunststuk Ze is in ruw steen, niet
geplakt. De slanke, arduinen pilaren
houden drie gewelven in de hoogte:
Wat een koppeling en samenspel der
lijnen, ze warrelen er dooreen, om jelk
op zijn arduinen pilaartje te zameri te
loopen. Een pracht zijn de arduinen
biechtstoelen met eikenhout beslagefi.
Schoone beelden versieren reeds tie
kerk en een hoogaltaar, communie
bank en preekstoel zijn in maak.
't Schijnt dat het hoogaltaar iets bij
zonders zijn zal.
De kerk is gebouwd door M. Caste
lein, aannemer te Ghistel. Hij heeft
eer gehaald van zijn werk. Het ge
bruikte materiaal is van eerste hoeda
nigheid en alles tot in de laatste bij
zonderheden verzorgd, zelfs opge
smukt. Den heer Leborgne, bouw
meester van Charleroi leverde het
plan. Hij kan slechts geluk gewenscht
om zijn kunde en goeden smaak.
Een woordje oudere Geschiedenis.
Uit« den alouden stoet van Vlaen
deren, door P. Lansens, Brugge
1841 Wytschaete een parochie in
Ide provincie West-Vlaenderen, tus-
Ischen Yperen en Waesten gelegen,
I bestond reeds ten jare q3l en wordt
door Meyerus Widischate genoemd.
Sanderus noemt deze parochie in het
latijn Pagus amplae magnitudinis,
om welke reden men zou kunnen gis
sen, dat zij haren naam van de hooge
weerde of schatting harer gronden,
die zeer vruchtbaar zijn, ontleend
heeft. Echter heeft men op te merken,
dat volgens Hoeufft (Taalkundige bij
dragen blz. 109) schate zoowel als
schote eene verweerplaats beteekent.
Zoo wordt Braschote bij Antwerpen
Braschate genoemd voor eenen
voorschoot zeide men eertijds ook
voorschate. In oude handvesten wordt
de a dikwijls in o verwisseld. Wyt
schaete werd in 1066 door Philips I,
koning van Frankrijk aan het klooster
van Meessen geschonken. Zij heeft
voor Kerkpatroon den Heyligen Me-
dardus. Er heeft voortijds een fraei
kasteel gestaan.
Uit het woordenboek der belgische ge
meenten, Eug. de Seyn, 1925
Wvtschaete bevolking 3521 zielen.
Oppervlakte262gHa. Heuvelig, steen-
klei-zandachtige grond. Landbouw
suikerij, tabak, vlas. Verschillende
beken, onder andere de Wambeke.
In961 \Vïdisgatin 1066 in territorio
Yprensi Widegas of Wideschat in
1123 Widescath in 1146 Widescat.
De Heerlijkheid Wytschaete, om
trent 7 Ha. groot, hing af van die van
Vormezeele, alsook vele achterleenen
in dit dorp. Wytschaete behelsde nog
drie achterleenen komende onder de
Heerlijkheid van de «Grand Haye
te Waasten, en twee andere, toebe-
hoorende aan de Kasseleinte Yper.
Op het einde van hetoude regiem was
Ferdinand Theodore de Moucheron,
Heer van Wytschaete.
Bevolking in 1815 282(1 inwoners in 1876
3103 inw in 189035,27.
Hoogte'82.33 m. boven de zeespiegel.
Te Wytschaete'waren de volgende heer
lijkheden Ter Plaetse (laatste bezitter: M.
de Moucheron), Wytschaete (laat-te bezitter:
M. Godschalck), De Naveghem, de Borre-
walstraete en Piloots. Heerschip, met nog
25 achterleenen.
De familie Wyts stamt af van deze
van Bethune. Een zoon van deze kreeg
ajs erfdeel de Heerlijkheid van Wyt
schaete, waaraan hij zijn naam ont
leende. Dit bevestigt een opschrift,
dat eertijds op een steen in de Kerk
van Houplines te lezen was.
Josse en zijn broeder Wyts, zijn
bekend als zijnde de ridders die
in 1421 den Hertog Filips de
Goede hielpen in de oorlogen, die hij
voerde met den Koning van Engeland,
tegen Karei VII, Koning van Frank
rijk.
Eustachius Wyts, zoon van Jan en
Hendriks van den Houtte, was raad
gever van Filips de Goede en eere
burger der stad Damma. Het was in
zijn huis dat Karei de Stoute trouwde
met Margaretha van York, zuster van
den Koning van Salisburg. Dit huwe
lijk werd voltrokken door den bisschop
van Salisburg, in tegenwoordigheid
van den Apostolischen Nuntius en de
bisschoppen van Mans de Trèves,
Utrecht, Cambrai en Sarepta.
1914-18. Het dorp werd heelemaal
verwoest. Men heeft er hardnekkige
gevechten geleverd, alles is onder
mijnd geweest. Alles is verdwenen.
De oude Kerk had 3 groote beuken
Haar dikke, vierkante toren bewaarde
eene klok uit de 16e eeuw, met een
vlaamsch opschrift die nu nog be
staat.
nering aan 't gebeurde door haar
geest...
Siemken en Gustarien hadden haar
recht geholpen.
O, 'tiswreed... 'tiswreed, snikte
het arm meisje, wat zal mama zeggen
als ze dat te weten komt. 't Is haar
dood 't is haar dood
Ze poogden het droeve meisje op
alle manieren te troosten. Maar kon
den hier wel hartelijke woorden en
blijken van genegenheid baten
Waren ze niet allen getuigen ge
weest van het feit datEtienne, als een
spitsboef, door de gerechtsdienaars
werd weggeleid?
Hadden ze allen niet hooren roepen:
't is 'n dief, 't is 'n dief
Siemken had Mimi nu naar een van
de drankhuizen op den dijk geleid en
voor haar een goede tas koffie besteld.
't Is wreed 't Is wreed her
haalde het arm kind gedurig, terwijl
de tranen over haar wangen rolden.
Ik wil Etienne zien, zei ze even
later.
Zou dat mogelijk zijn vroeg
Siemken.
Ik ga naar 't politiebureel, klonk
het beslist.
Siemken zat in een moeilijk parket.
Ging hij met Mimi mede naar 't po
litiebureel dan moest hij de Sparre
bekenaars op het strand alleen laten.
Hij had reeds stemmen van misnoegd
heid gehoord.
Konden zij het helpen of gebeteren,
dat die deugniet van Etienne gestolen
had
Moesten zij het nu bezeuren? Ze wa
ren naar de zee gekomen om zich eens
te vermaken, en als Siemken nu met
Mimi door de stad ging dolen, dan
was er niemand die hen in de groote
stad den weg kon wijzen.
Wacht even, sprak Siemken tot
het meisje, ik ga even tot bij 't volk en
ben aanstonds terug.
Hij ging naar de leden van 't gezel
schap, die in groepjes stonden te
praten.
Hij legde 't geval uit.
Kwalijk mochten ze 't niet nemen,
dat hij bij Mimi bleef. Wilden zij een
bad nemen dan konden ze ginder aan
dat huisje hun kaartjes halen. Met die
kaartjes konden ze een zwemkostuum
bekomen en ingang tot een kabien...
Binnen een uur zou hij terug zijn.
Er werd nog wel een beetje gemop
perd... maar 't gezelschap trok toch
naar de plaats waar de kaartjes ver
kocht werden. Een half uurtje later
zaten demeesteledender Sparrebeek-
sche Veloclub in 't bad.
Dat was me een vreugd en genot.
Eerst waren ze wel een beetje be
deesd... maar naderhand werden ze
stouter... ze duikelden over den kop,
wierpen naar elkaar met water... dans
ten en ploeterden... entrokken leelijke
gezichten als ze onverwachts een gulp
van dat gezouten nat te slikken
kregen.
Aan Etienne... aan de ellende van
Mimi dacht er niemand meer.
Siemken was dus met zijn lieveken
op zoek naar het politiebureel, in de
hoop dat het meisje met haar broeder
zou mogen spreken.
Maar ze moesten onverrichter zake
terugkeeren. De commissaris was af
wezig en de dienstdoende overste
achtte het niet in zijn bevoegdheid
daarvoor toelating te verleenen.
Het eenige wat ze te weten kwamen
was, dat er sedert eenige weken in
verschillende badplaatsen herhaalde
lijk gestolen werd op 't strand. Het
waren vooral handtaschjes van de
dames waarop de dief of de dieven het
hadden gemunt. Politiebeambten in
I burgerkleeding hielden nu sedert
j eenige dagen strenger dan ooit een oog
in 't zeil. En zoo gebeurde het, dat
Etienne, die met eenige slampampers
uit Brussel naar de badsteden was af
gezakt, in de val liep.
Sedert den avond waarop hij Koze-
ken op haar kamertje inde Steenstraat
had aangevallen, was hij uit de stad
gevlucht.
Niemand wist waarheen. Zelfs zijn
ouders wisten niet waar de rekel uit
hing. Maar nu zouden ze 't natuurlijk
weten. En dat was het vooral wat
Mimi zoo voor mama deed vreezen.
Madame Clothilde geleek de oude
lustige huisvrouw van vroeger niet
meer. Zoo vroobjk en opgewekt zij er
eertijds uitzag, zoo afgemarteld en
teneergeslageu zag zij er nu uit. Po-
lydoor had gemeend dat de buiten
lucht haar opknappen zou maar 't
viel heel anders uit.
Het leven was hier zoo heel anders
dan te Brussel, .vaar zij haar drukke
bezigheden had in winkel en huishou
ding, wat haar gedurig afleiding be
zorgde. Hier had ze niets te doen...
dan te denken... dan te denken op
Etienne... Waar zat de jongen?... Wat
deed hij
Toen Mimi dien avond thuis kwam
zag Clothilde dadelijk dat er iets ge
beurd was.
Wel hoe is de reis afgeloopen
vroeg Polydoor luchtig, toen het
meisje met Siemken en Gustarien
binnenstapte.
We hebben goed weer gehad,
gaf de bode ontwijkend ten antwoord.
Maar Mimi begon plots te snikken.
Wat nu, wat nu riep de vader
verwonderd uit.
Verrast keken moeder en vader op.
Wat is er gebeurd Wat is er ge
beurd riep Clothilde ontsteld uit.
Mimi besefte, dat ze door haar ge
ween argwaan had opgewekten meen
de nu met een uitvlucht, haar ouders
gerust te stellen.
Och niets... niets..., 't zijn de
zenuwen.
Jawel... daar is iets. drong de
moeder aan. Ik wil hebben dat gij
spreekt.
Dan zich tot Siemken wendend, ze-
ze met een smeekenden oogslag toe
Siemken, vertel op Ik wil weten, wat
er gebeurd is... en met angstige slem-
me Iets met Etienne misschien
En wijlSiemkennogaarzelde, drong
ze verder aan
Ontken het niet... ik weet het...
Een Nieuwjaarsbrief.
In «De Tijd», het flinke dagblad
derChriste Arbeiders, heefteen groep
voormannen uit de Christene Werk
liedenorganisatie van het Vlaamsche
latld een Open Nieuwj 'arsbrief, ge
richt aan Z. M. Koning Albert, laten
verschijnen.
Het was geen gewone Nieuwjaars
brief.
Een nieuwjaarsbrief bevat gewoon
lijk een aantal lieve leugentjes die bij
den bestemmeling een zalig gevoel n
van tevredenheid doen ontstaan.
Deze nieuwjaarsbrief was niet zoo.
Naasteen dosis heilwenschen stonden
er een geheelen boel waarheden, har
de vVaarheden die den bestemmeling
hier onze Koning, meer tot ernstig
nadenken dan tot zoete vreugd zullen
stemmen.
De tijd is uit dat een gebaar van
hooger hand genoeg was om de beste
en innigste gevoelens tot zwijgen te
brengen.
De Christene Arbeiders hebben in
hunnen Nieuwjaarsbrief eene onge
woon klare, duidelijke en krachtige
taal gesproken. Nu kent de Koning
de verlangens der Christene Werklie
den in betrek met het Militaire Vraag
stuk. Zal er rekening mede gehouden
worden Wij weten het niet. De
naaste toekomst zal het uitwijzen.
Doch de Koning en de verantwoor
delijke personen zijn verwittigd. Het
stond in den brief zwart op wit
Wordt geen democratische oplos
sing voor het (militair) vraagstuk
voorgehouden dan wordt Je Minister
van Landsverdediging in minderheid
gesteld en moet de Regeering aftre
den
Flink gesproken Goed gesproken
Onze Koning was in de laatste tij
den niet bijzonder gelukkig met zijn
tusschenkomen in de zaken die met
de politiek van 't land verwant zijn.
Noch als Katholieken noch als Vla
mingen hebben wij veel redens om
ons te beloven met zijn optreden. Er
werd geen rekening genoeg gehouden
met het feit dat het Katholieke
Vlaanderen nog immer den grootsten
steun vormt van het Koningdom.
Wij verwachten er ons aan dat de
steun der Christen Vlaamsche Arbei
ders de woestijn niet zal geklonken
hebben. Mochten wij ons niet nog
maals bedrogen zien.
De advokaten krijgen les
Advokaat Paul Struye heeft in de
Balie der Hoofdstad waarbij ongeveer
1100 advokaten ingeschreven zijn, een
voordracht gehouden over Jan Frans
Vonck, een advokaat die in de Bra-
bantsche omwentelingeen aanvoerder
Die advokaat van 140 jaar geleden
kende heel goed de beide landstalen.
M. Struye voegde er volgende be
schouwingen aan toe
En thans zien wij dat van de 1100
advokaten, die bij de balie van Brus
sel zijn ingeschreven, 8 10 misschien
zich niet kunnen uitdrukken in de taal
van de helft der bevolking.
Deze toestand heeft iets pijnlijks
en vernederends voor ons.
gouden wij dan niet in staat zijn
oni hetzelfde te doen als de mannen
van den buiten van 140jaar geleden?
En toch, welk een bevrediging zou
een dergelijke krachtinspanning
brengen.
Wanneerde eenheid van onze Waal
sche en Vlaamsche provincies in 1790
zoo gemakkelijk verkregen werd, is
het dan niet in zekere mate, omdat de
leiders beide landstalen volkomen
kenden, voor haar dezelfde achting
en eenzelfden eerbied hadden, omdat
niemand in de cultuur, welke hem van
vader geërfd was, een rang van min
derwaardigheid zag
Dat deze les thans niet vergeten
worde.
DeVlaamsche Leergangen te Leuven.
De vereeniging Vlaamsche leer
gangen te Leuven komt verslag uit
te brengen over haar derde jaar be
staan. De uitslag is goed, zeer goed
zelfs.
De openbare besturen zijn de
Vlaamsche Leergangen getrouw ge
bleven. West-Vlaanderen en Oost
Vlaanderen betaalden hun bijdragen
voor 1927, hetzij 20.000 en 7-5oo fr. In
den provincieraad van Antwerpen
werd door een ongelukkig toeval, de
subsidie voor 1927 verworpen sedert
de algemeeoe vergadering echter
schreef de Raad in de begrooting voor
1928 eene toelage van 5o.ooo fr. Uit
West-Viaanderen hebben we verno
men dat het bedrag van 20.000 fr.
voor het volgend jaar tot 3o.ooo fr
verhoogd is Het verlies van verleden
jaar is dus slechts tijdelijk geweest,
en de Beheerraad brengt gaarne hulde
aan de leden van de Bestendige De
putaties en van de Provinciale Raden
die de belangen van het Vlaamsche
volk in deze hebben gediend, met
ik voel het... Gansch den dag heb ik
op den jongen gedacht gansch den
dag heb ik mij zoo ongerust gevoeld.
juist of er een ongeluk op handen
was...
Mimi keek naar Siemken. Zij immers
ook was 's morgens in den trein zoo
ongerust geweest.
Maar Polydoor had ongemerkt op
Siemken gewenkt.
De twee mannen gingen naar buiten.
Wat is er gebeurd vroeg de
vader.
De bode aarzelde nog even om de
waarheid te zeggen.
Siemken spreek op... ik wil we
ten wat er hapert. Is 't met Etienne
De bode knikte
Ruzie gehad vorschte Polydoor
verder uit.
Neen, sprak de andere, L zal
'tiu twee woorden zeggen.Ze hebben
Etienne aangehouden. Hij heeft ge
stolen.
Polydoor schrok en balde de vuisten.
Maar op 't zelfde oogenblik klonk'er
een schreeuw in huis.
He' was moeder, die stillekens
naar T achterhuis geslopen was en
door bet half geopend venster het ge
sprei had atgeluisterd.
Dadelijk snelde Polydoor naar
binnen.
Siemk' n volgde.
Z» vond en Clothilde neergezeten op
de afwaschbank. Met dwaze oogen
keekze hen aan en nam gjeen de min
ste notitie van Mimi en Gustarien die
haar met zoete en vriendelijke woor
name aan de leden van de Frontpartij
in den Antwerpschen Provincieraad,
die de Vlaamsche Leergangen met
klem verdedigen en de toelage stem
den.
De belangstelling van de Vlaamsche
gemeentebesturen voor dit werk is
steeds groeiend. Onder de talrijke
gemeenten die eene toelage zonden in
1927 vinden wij Poperinghe met 5oo
fr. Crombeke, Sint Jan bij Yper,
Staden met elk 200 fr. Oostvleteren
met 5o fr. en Zuydschote met 25 fr.
Door de gemeenten te zamen werd
er meer dan 28 duizend frank gestort.
Het aantal persoonlijke stortingen
is ook aangegroeid tot groote 48 (lui
zend frank. Vereenigingen als Boe
renbonden, Davidsfondsen, enz zon
den ook eene bijdrage.
Stilaan komt er ook roering in de
studentenwereld.
De Vlaamsche Leergangen hebben
geen andere bedoeling dan het wel
zijn en den vooruitgang van de
Vlaamsche studenten. Hoe zouden
zij afzijdig blijven Verschillige stu
dentenbonden zijn als tooneelgroep
opgetreden ten voordeele der Vlaam
sche Leergangen.
Daar bestaat in bet land maar één
Katholieke Universiteit en daar is
maar één mogelijkheid om voor ons
Katholieken een volledig onderwijs
in eigen taal te bekomen en dat is aan
de Hoogeschool van Leuven. Die
mogelijkheid wil de vereeniging
«■Vlaamsche leergangen» helpen be
spoedigen en het is verheugend dat
het wantrouwen, dat tegen haar be
stond, aan 't verdwijnen is.
I11 het Davidsfonds.
1927 is voor het Davidsfonds een
triomfjaar geweest.
Deze kultureele vereeniging sprong
van i3o afdeelingen met i83g5 leden
einde 1926 op 208 afdeelingen met
3i.6l81eden einde 1927. Eene aanwinst
van 78 afdeelingen en 12.223 leden,
dat kan nog tellen.
West-Vlaanderen won 20 afdeelin
gen en 2.126 leden. Bravo! 'tis een
volledige ontwaking.
Al deze duizenden genoten van het
geestelijk brood dat het Davidsfonds
en zijn afdeelingen voor hen brak.
1927 zag vier boeken verschijnen
Opgang Het licht en de duisternis
De Vlaamsche houtsnede en nu
laatst Pastor Denys. Vier prachtige
boeken die in duizenden huisgezinnen
verspreid werden.
Welk een heerlijk Vlaamsch positief
werk.
Daarbij komen nog tal van voor
drachten, muziek- en tooneélavonden
daargelaten nog de afzonderlijke wer
king der onderafdeelingen openbare
boekerijen, studiekringen, leergangen
-»I, uil-
spraak, enz.
Uit hetgeen hierboven aangehaald
is, blijkt eens te meer hoe het Vlaam
sche volk aan 't rijpen is voor de
Vlaamsche zaak. Wat er sommigen
ook van meenen, de massa die aan
't davidsfondsen gaat, komt in een
midden waar haar Vlaamsch bewust
zijn wordt wakker geschud en is ge
wonnen voor Vlaanderens Vlaamsche
toekomst.
Het Davidsfonds wil bloeien en wil
in 1928 zijn 5o duizend leden berei
ken. Dan komt als feestgeschenk een
vijfde boek bij. Het is aan het Vlaam
sche volk dat leest, dat zijn eigen
schoonheid waardeert, dat zijn eigen
kunst wil in huis hebben zulks moge
lijk te maken.
Intusschen het Davidsfonds weze
gedankt om wat het in Vlaanderen
aan degelijk werk doet.
In Poperinghe kan men zich als lid
aangeven bij M. Em. Dekeirsgieter,
Schoolbestuurder.
Ruzie in de communistische partij.
Het geschil tusschen Stalin en
Trotski heeft ook zijn weerslag in de
Belgische communistische partij
een der twee communistische Kamer
leden, Jacquemotte, is voor Stalin,
terwijl zijn collega van Overstraeten
het met Trotski houdt. In een bijeen
komst van het bestuur der partij is het
omtrent de leiding van het partijor
gaan de Drapeau Rouge tot een
twistpartij gekomen het bestuur ver
deelde zich in twee groepen, l3 tegen
i3, maar tot een definitieve scheuring
kwam het echter nog niet.
Vanwege Keizerin Charlotte.
De erfgenamen van wijlen Keizerin
Charlotte hebben op naam van ieder
der overlevende Belgische gewezen
vrijwilligers, die den Mexicaanschen
veldtocht medegemaakt hebben, op
de spaarkas de som van 3i25 fr. ge
stort.
Verkiezingen in Frankrijk.
De wetgevende verkiezingen zullen
in Frankrijk plaats hebben op 22 April
voor de eerste stemming en op 29
April voor de tweede.
t
den toespraken.
Kom moeder, kom,'tismisschitn
niet waar, 't kan best zijn dat Etienne
onschuldig is.
Bij het hooren van den naam van
haar zoon scheen ze het bewustzijn
weer te krijgen.
Ik wil er naartoe gaan, sprak ze
beslist... ik wil... dadelijk... nu nog
van avond.
Maar vrouw toch, troostte Poly
door, dat is nu onmogelijk... daar is
geen trein meer.
Dan huren we een auto.
Ze ging de slaapkamer in en begor
zich inderdaadjvoorde reis te kleeden
Even later kwam ze terug in huis.
Ik ben geree I, zei ze.
De kamerklok sloeg tien uur.
Kom, kom, Clothilde, bega nu
geen dwaasheid, smeekte Polydoor.
Als ge niet wilt meegaan, zal ik
den weg alleen wel vinden, sprak zij
bedaard, terwijl ze op de voordeur
toestapte. 't Is mijn bloedeigen kind,
dat ze ginder hebben aangehouden...
Zonderzich verder om ietsofiemand
te bekommeren trok ze de deur open
en stapte naar buiten. Polydoor had
haastig een hoed opgezet en volgde.
Mimi meende ook mee te loopen,
maar hij gebood haar terug te keeren.
Het meisje gehoorzaam de snikkend.
Gustarien bleef haar gezelschap
houden, terwijl Siemken met Polydoor
en Clothilde meeliep naar het dorp,
waar Heesels de autoverhuurder
woonde.
Als ze daar aankwamen werd er
hun gezegd dat de baas met zijn snor-
rewagen voor drie dagen op reis was
naar de Ardennen.
Dan ga 'k naar de statie, sprak
de moeder, en wacht daar op den
eersten trein die morgen naar Gent
rijdt.
l'olydoor schrok.
Was dat nu de taal van een mensch
met gezonde hersens Ging zijn vrouw
krankzinnig worden
Toe, ^Clothilde, zei hij teeder,
terwijl hij zijn arm in die van zijn
vrouw legde, ge weet toch wel dat de
statie 's nachts gesloten is. Kom meê
naar huis... rust u uit... en dan ver
trekken we morgen vroeg samen.
Siemken deed ook zijn best om haar
te overhalen...
Ten slotte liet Clothilde zich bepra
ten en keerde naar 't gehucht lerug.
Op reis zou ze echter niet meer
gaan.
Met zware koortsen lag ze 's ander
daags te bed en de dokter die er bij
geroepen werd trok een bedenkelijk
gezicht.
Och ja... Clothilde sukkelde reeds
maanden. Bepaald ziek naar lichaam
was ze niet ze ging, ze at, ze dronk,
maar diep, heel diep in haar gemoed
was er iets dat haar geene rust liet...
de smart over den jongen die van
huis wcggeloopen en naar zijn moeder
niet meer omzag. ('t Vervolgt).
Leest en Verspreidt
D£ POPERINGHENAAR