De eude Beüüerssiitis
ie Pomgise
Sanaioriüm De Louie
ZONDAG 7 DECEMBER 1930.
WEEKBLAD 35 CENT IEMEN
27" JAAR. N 49.
Notarieel-, Armoncen- en Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
Telefoon Nr 9. Uitgever SANSEN - VANNESTE, Poperinghe. Postcheck Nr 15.570.
Voor* de K' A- d.
I MELOTTE
met verlaagden melkbak
draaiende op eene spil
voorstaanders des vooruitgangs.
I
is tie
Ont-
roomer
van al
de
bou-
wers
öntroomers MELOTTE. N. V.
Remicourt
Mad. VANOENDRIESSCHE
Politiek Overzicht
Abonnementsprijs
per Jaar:
(per ppst)
In 't Land: 18 fr
In Stad17 fr
Frankrijk: 35 fr
Anderelanden: 40 fr
TARIEF
Kleine Berichten:
1 fr. per reek;
minimumprijs per
inlassching4 fr.
rnmmwm
Postabonnenten in Belgie die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't post-
bureel dat hun bedient, en niet aan ons.
Wie inlichtingen begeert over aankondi
gingen, wordt verzocht een postzegel voor
antwoord bij zijn schrijven te voegen.
Alle annoncen zijn
vooraf te betalen
en moeten tegen den
Donderdag noen
ingezonden wordexx.
Kleine berichten
tegen den
Vrijdag noen.
TARIEF
Notarieele
Verkoopingen;
90 cent.
per gewone regei
Annoncen:
Prijzen op aanvrwi#
Een der werken die in onzen huidigen
levensstrijd meest de aandacht en de steun
van alle Katholieken verdient, is wel het
werk tot zedelijke verheffing der arbeiders
jeugd
serieus op..., dat zijn al uitvindsels van de
priesters om u van het plezier te verwijderen
en u heel braafjes te houden!... Daar Iee-
ren zij over oneerbaren omgang tusschen
jongens en meisjes, verkeerde gedachten
over liefde en huwelijksleven. Daar zijn fa
brieken waar jongens en meisjes in dezelfde
Stenden zullen altijd bestaan. Ge zult' Plaats etcn> den schaftijd overbrengen, ne
vens elkaar moeten veranderen van kleede
ren. Welke gevaren voor onze dierbare jeugd
zoo te leven in die atmosfeer, in dat modder
van onzedelijkheid en bederf; ook zien we
dat er jongens en meisjes gevonden worden
die totaal zijn bedorven, dat iri hen alle
edele gevoelens zijn gedoofd en aan 17 jaar
lichamelijk geknakt.
Ik herinner me nog zoo goed, dat, toen ik
onderpastor was, een moeder die haar kind
rein en deugdzaam had opgevoed, met de
schort om haar hoofd, weenend kwam jam
meren om het verval van haar meisje. Zoo
braaf, zoo onschuldig was ze toch; in drie
weken herken ik ze niet meer; ze is gansch
bedorven
Het heeft me steeds mijn hart doen bloe
den, te zien hoe zooveel goede jongens slechts
weinige weken aan den arbeid alle edele
gaven van reinheid en geloof hadden ver
loren
Toen ik bij Zijn Eminentie den Kardinaal
werd geroepen en een ganschen namiddag
het vraagstuk der arbeidende jeugd besprak,
heb ik hem bekend dat moest ik zelf in die
omgeving, in dat midden van zonde en be
derf hebben geleefd ik zelf niet zou kunnen
hebben weerstaan aan de zonde.
Men zegge nu niet: de wetgeving kan deze
toestanden doen ophouden. Doch men ver-
gete niet dat de wetgevers hoe goed ook
bezield, onbekwaam zijn dit naar een goed
einde te brengen. Zeker zou het toezicht op de
treinen, in de autobussen, in de werkplaatsen
moeten verscherpen, maar hoe goed de wet
geving ook zij, nooit zal zij den mensch in
wendig veranderen.
Ook de patroons zijn onbekwaam het kwaad
totaal tegen te houden, 't Is waar, enkelen
onder hen zijn bekommerd om het zieleheil
van hun arbeiders, maar zij zelf bekennen
dat ze onmachtig staan om een dam op te
werpen tegen den stroom van ongodsdienstig
heid en onzedelijkheid waardoor het ar-
beidsmidden wordt overweldigd.
Maar hoeveel fabrieken zijn er niet waar
daar niet wordt naar omgezien, waar slechte
gesprekken en handelingen geduld worden,
fabrieken die eerder zwijnstallen zouden
mogen genoemd worden.
Er wordt ons soms opgeworpen: maar het
meerendeel van die Jongens, en meisjes wer-..
altijd armen onder u hebben heeft O. L.
Heer gezegd en voor wie wil nagaan welk
afmatend leven op zedelijk en lichamelijk
gebied de arbeidersjeugd thans beleeft:
van den vroegen morgen weg per trein
of autobus;
heel den dag weg van huis;
's avonds laat terug
en dan aan welke gevaren zij vanaf haar
prilste jeugd blootgesteld is, moet de hoogste
goedkeuring en de mildste hulp gaan naar
dezen die aan liet bestrijden van dit zedelijk
verval hun beste krachten spannen.
Overal worden nu bonden ingericht voor
de K. A. J. (Kristen Arbeiders Jeugd) en de
ziel daarvan is de Z. E. H. Kan. Cardyn, van
Brussel.
We hoorden hem spreken te Yper, 14 da
gen geleden, ter gelegenheid der inhuldiging
van het Christen Volkshuis en het bezoek
van Minister Heyman. Al de aanwezigen
hingen aan zijn lippen; elk was diep ge
troffen door de woorden van den Eerweer
den Voordrachtgever en door de overtuiging
waarmede hij zijn zaak bepleitte. Hieronder
geven we deze aanspraak terug.
Gij allen die het goed meent, leest ze,
herleest ze en helpt aan het werk. De Jeugd
is de toekomst; helpt eraan om ze gods-
dienstlg-fier en rein te behouden. Steunt
de werken der K. A. J., zedelijk en geldelijk,
en God zal het U locnen, want 't is een der
edelste werken van naastenliefde!
x
REDE VAN Z. E. H. KAN. CARDYN
in de feestzaal van het Christen Werkersver-
bond te Yper, op 23 November 1939.
Ik breng als priester mijn eerbiedige hulde
aan minister Heyman, die evenals ik uit een
arbeidersfamilie gesproten, door aanhouden
de wilskracht, door taaie werkzaamheid er
toe gekomen is zulk een hooge waardigheid
te bekleeden en reeds daardoor als voorbeeld
voor onze arbeidende jeugd mag gesteld
worden. Ik spreek mijn bewondering uit voor
hem die is een toonbeeld van den echten
christen, den man, van diepe godsdienstige
overtuiging, die er voor uitkomt vooral, van
oprecht innig familieleven.
X
Men beweert dat onze christene arbeiders
beweging de socialisten steeds naaapt. Wat
'n onwaarheid! Een verheugend feit was het
dat wij de eersten waren om een veiligheids-
tentoonstelling in te richten te Luik, te zien
hoe in die groote stadszaal, naast den Bis
schop, de socialistische Gouverneur en over
heden zich verplicht zagen in het openbaar
hulde te brengen aan hetgeen wij voor de
arbeiders hadden bewerkt. Waren wij de
eersten te Luik, we waren ook de eersten te
Charleroi en te Gent.
De socialisten zeggen dat zij het monopo-
lium hebben de werkersbelangen te verdedi
gen. Maar wij, bezorgd voor onze arbeiders
die dikwijls slachtoffer zijn van ongevallen
waardoor ze verminkt worden of er het leven
bij laten, richtten de eerste Veiligheidsten
toonstelling in te Gent. Een andersdenkende
Gouverneur, een socialistische schepen van
Gent, zagen zich gedwongen op hun beurt
hun bewondering uit te spreken voor het
geen wij uit bekommernis en liefde voor den
werkman hadden teweeggebracht.
Wij apen de socialisten na! Maar de Ka
tholieke Arbeidersjeugdbeweging heeft de
taak op zich genomen de werkersjongens en
-meisjes te ontwikkelen, te beschermen en
te verdedigen. Wij wilen een heiligen kruis
tocht ondernemen om van onze bedreigde
jeugd, verkeerende in de grootste gevaren,
binst de moeilijkste jaren van hun leven,
een geslacht te vormen dat eere doet aan de
Kerk en aan onzen dierbaren arbeiderstand.
x
xx
Een massa jonge arbeiders en arbeidsters
van 14, 15, 16 jaar moet huis en omgeving
verlaten en verre naar het werk vertrekken.
Dat huidige arbeidersleven brengt voor hen
in hun vormingstijd, in de beslissende perio
de van hun leven, in de moeilijkste jaren,
onzeglijke gevaren bij. Is het niet om er bij
te weenen hoe jongens gisteren nog onge
schonden en godsdienstig, hoe meisjes nog
onschuldig en braaf, die thuis en gedurende
acht jaren in de school een uitstekende op
voeding kregen, na enkele weken dat zij
naar den arbeid trekken, hun reinheid en
deugd hebben verloren?
Daar zijn verschillende oorzaken van dit
verval, en vooreerst de verplaatsing zelf:
Dat mee gaan dat verre weg zijn allen
ondereen: mannen, vrouwen, gehuwden, jon
gelingen, 's morgens vroeg of 's avonds laat,
per trein, tram of autobus. Geweten is het
dat autobussen reden met 'n opeengehoopte
menschenmassa in het duister zonder eeni-
ge verlichting al binnen. Dan verblijven in
verre verwijderde middens die heel en al
ontsnappen aan alle controol, aan alle waak
zaamheid van ouders, priesters, geburen.
Daar is eilaas niets meer dat hun weerhoudt.
Het is dan ook niet te verwonderen dat ze
zich gauw vrij gevoelen en weldra aan alles
meedoen.
x*
Die jongens en meisjes die gister nog ter
school gingen en als kind aanzien, worden
nu als groote mensehenbehandeld. Ze
gaan om met mannen, vrouwen, gehuwden,
goeden en slechten, socialisten, communis
ten, bedervers. Iemand moet al een uitge
sproken en schandelijke bederver zijn om
uit een 'fabriek weggezonden te worden.
Zij, de minderjarigen van 14, 15, 16 jaar
zullen een loon ontvangen in de gelegen
heid zijn er over te beschikken, voortdurend
aangezet worden om er een deel van achter
te houden of er misbruik van te maken. Ze
zuilen voortdurend hooren: krijgt ge maar
zooveel? Ik houd 40, 50 fr. te week ach
ter en ga naar cinema en danszaal. Kreeg
ik zooveel niet ik ging elders wonen!
x
X X
Wat treurig is om zeggen, het arbeidsmid
del! is in het algemeen een oorzaak van be
den in den huiskring christelijk opgevoed,
velen onder hen werden in katholieke scho
len gevormd. Maar wij zeggen: niemand is
gevormd aan 14 jaar, de beste opvoeders
van de wereld zijn niet bij machte te maken
dat de onbezonnen jongen, het onervaren
meisje, zoo geworpen in dat midden van be
derf en rotheid, gaaf en deugdzaam blijve,
zoo er van andere zijde niet krachtig worde
inbegrepen.
We willen niet langer dat de bloem, de
hoop, de toekomst van onzen arbeidersstand
verga in dit slijk van zonde en onzedelijk
heid. Dat moet een einde nemen! Maar hoe?
Een nieuwe aanpassing is noodig. We
hebben een organisatie op touw gezet die
zou behooren ingericht te worden in ieder
stad en dorp, die worden moet de machtigste
organisatie van gansch het land. Van in de
school reeds wit ze al de katholieke arbei
dersjongens en -meisjes vereenigen in de
K. A. J. (Katholieke Arbeidersjeugd) en
V. K. A. J. (Vrouwelijke, Katholieke Arbei
dersjeugd).
Wat wil deze organisatie. Ze wil zijn 1)
een school, 2) een maatschappelijke dienst,
3) een vertegenwoordigend lichaam.
-
X X
In onze vergaderingen, in onze studiekrin
gen en studiedagen, in onze recollecties en
retraiten, willen we onze arbeidersjeugd
vormen tot diep overtuigde jongens en meis
jes; we willen ze opleiden tot het beroeps
leven, hun de waardigheid en den plicht van
den arbeid aanleeren, ze leeren eerlijk zijn.
Men klaagt over het gemis aan plichtbesef
bij onge werklieden, maar wie heeft het
hun geleerd anders te doen? Wij willen onze
jeugd tot een heerlijke en ontwikkelde jeugd
opleiden.
De socialisten staan beducht voor onze
jeugdorganisaties. Zij hebben gepoogd ons
na te apen, maar al hun pogingen misluk
ten. Zij kunnen geen edele jeugd vormen;
«we hebben geen vat meer op de jeugd», zeg
gen ze; want hun ontbreekt de ziel voor de
vorming ervan, hun ontbreken de geestelijke
rijkdommen.
Wij voeden door onze prachtige tijdschrif
ten De Jonge Werkman voor de jongens,
in Lentelevenvoor onze meisjes, door
gansch onze inrichting, die jongens en meis
jes op; we leeren ze zien, zich ontwikkelen,
christelijk oordeelen en handelen, hun plicht
volbrengen en met liefde; we leeren hun den
mond stoppen in de autobussen of op het
werk: «Hebt ge u vandaag nog niet gewas-
schen?... Uw asem riekt!... Loopt naar den
zwijnenstal, daar is uw plaats!... We lee
ren ze hun godsdienst kennen en verdedi
gen, durven uitkomen met hun herkennings-
teeken, zich gedragen als oprechte- fiere
christenen, werken en zich opofferen voor
hun organisatie, ja apostels worden bij hun
werkbroeders en werkzusters.
Arbeiders, daar is een schat waaraan nie
mand raken mag: dat is het christelijk
huisgezin. Daarom leeren wij aan onze jonge
arbeiders en arbeidsters dat de ziel van het
miesje van den werkman zooveel waard is
als de ziel van het meisje van een millionair
of milliardair; we zullen onze jongens zich
zelf en hun werkzusters leeren te eerbiedigen
en te beschermen opdat ze later waardig het
vaderschap zouden kunnen dragen. In onze
V. K. A. J. willen we onze werkmeisjes vor
men opdat ze later huismoeders worden die
haar kinderen als engelen van reinheid en
deugd opvoeden; zij moeten de draagsters
worden van het geslacht waaruit de verlos
sers voor den arbeiderstand worden geboren!
Ouders, zendt ons uw zonen, zendt uw
dochters naar onze organisatie; we zullen
derf. Daar hoort onze jeugd spotten meter van maken verstandige, reine, fiere, diep-
den godsdienst, met de H. Mis, met de H.1 christelijke arbeiders die uw loon en uw
Communie, met de biecht, met de hel.1 kroon zullen uitmaken hier op aarde en ook
"Alleman doet zoo...; niemand neemt dat hierboven.
xx
Onze organisatie wil ook zijn een maat
schappelijke dienst. We willen onze werkjon
gens en- meisjes voorbereiden tot den ar
beid, ze helpen een beroep te kiezen dat
overeenkomt met hun gezondheid en arbeids
toestand, zorgen voor bestendigheid in het
werk, een voogdij van ouderen en goeden
voor de schachten inrichten, zoeken naar
meer veiligheid, meer zindelijkheid en ge
zondheid op de fabriek, doen waken over de
eetmalen, schaftijden, verplaatsingen, ar
beidsduur, vrije aandacht schenken aan on
gezonde en gevaarlijke" bedrijven, aan het
loon der jeugdige arbeiders.
We hebben ook een spaardienst. ingericht.
Ouders, steunt onze pogingen, maakt dat
een spaarboekje bij ons hebben, zoodat ze
wekelijks iets wegleggen. Zoo kan de jon
gen en het meisje wanneer ze willen trou
wen, hun huis geheel of ten deele aankoopen.
Dat moet niet meer gedaan worden, wanneer
men reeds 23 jaar getrouwd is. Dit moeten
ze kunnen ze willen trouwen, dan is er
geen vrees dat ze hun huwelijksplichten niet
zullen nakomen.
x x
Onze jeugdorganisatie wil ook, uit naam
Van hare duizenden leden tusschenkomen
voor hen bij de patroons, bij de wetgevers
om betere levensvoorwaarden te verkrijgen;
ze zal tusschenkomen om ze te beschermen,
te verdedigen, om zedelijkheidsmaatregelen
te doen treffen, om bedervers te verwijderen,
kortom zal onze -organisatie als vertegen
woordigend lichaam optreden om voor onze
jonge arbeiders dit te bekomen wat waardig
is van den mensch en van een christen!!
Dierbare arbeiders, we willen de arbeiders
jeugd opleiden tot diep christelijke mannen
en vrouwen die niet alleen bekommerd zijn
met hun loon en stoffelijken welstand, zelf
zuchtig scharrelen om eenige stoffelijke goe
deren die als zand door de vingers glijden,
maar die ook bezorgd zijn voor hun eeuwige
zaligheid. We willen dat ze aan God opdragen
het sacrificie van hun werk, dat ze, evenals
de priester aan het altaar het onbloedig
offer van Calvarie vernieuwt, ook het sacri
ficie van den goddelijken Werkman van
Nazareth zouden offeren, namelijk het sa
crificie van hun zweet en hun arbeid en
alzoo onze fabrieken herscheppen in heilig
dommen en kerken en tempels.
Ons wordt door de socialisten opgeworpen
dat we zijn de uitdoovers van het verstand,
dat we van onze arbeiders willen dutsen ma
ken. Maar wie onze werking nagaat, deze
moet. inzien hoe breed we, het verstand ont
wikkelen, den wil versterken om van de ar
beiders te maken prachtmenschen ter eere
Gods en onzen werkersstand!
Ons wordt gezegd dat we werken voor
geld: ziet deze handen, daar kleeft geen
vuilnis van goud aan. Arm geboren, wil ik
arm sterven. Gesproten uit een arme familie,
heb ik na al de ellende waarin onze werkers-
jeugd verkeerd gezien te hebben, gezworen
ze weer te winnen voor Christus.
Mijn vader was een ongeleerde, die nochi
lezen noch schrijven kon, maar een ver-!
standig man die tien kinderen moest groot
brengen. Zekeren avond wanneer de anderen
te bed waren, ben ik naar beneên gekomen
en zei: Vader, laat me a. u. b. voortleeren.
Maar jongen sprak hij, wij zijn arme
menschen, ge moet gaan werken en geld
verdienen voor uw jongere broeders en zus
ters. Vader, ik zou willen priester wor
den! Dan werd de man die niet gauw ont
roerd werd, doodsbleek en sprak: «Och
vrouw, waar hebben we dat geluk verdiend?
Nu zullen we dubbel wroeten om dit te
mogen beleven.De arme man werd hem
eilaas dat geluk niet gegeven. Enkelen tijd
vooraleer ik dit priesterkleed mocht dragen,
komt een telegram: «Kom naar huis, vader
erg ziek Ik mocht hem niet levend terug
zien. Maar met de hand op zijn lijk heb ik
dan gezworen dat ik mijn leven zou opoffe
ren voor het welzijn van den arbeider!...
Kajotters, Kajotsters, laat u niet verlei
den door verdeelers noch scheurmakers;
a. u. b. één hart en één ziel. uw leiders zullen
u nooit bedriegen of verraden. Ze droomeri
voor u de heerlijkste droomen, de prachtigste
toekomst. Door hen wordt ge beschermd,
verdedigd, opgevoed.
Wij zijn aan 't opbouwen. Onze organisatie
groeit. Uit verschillende landen van Europa,
zelfs van andere wereldcleelen, komt men
op inlichting, erover op ons secretariaat.
Onze werking wordt de ziel van andere lan
den, ze wordt de spil van een internationale
Katholieke arbeidersjeugdactie.
Over twee duizend jaar werd een werk
manskind geboren dat de Verlosser werd
van het mensehdom. Weldra wordt het
Kerstfeest gevierd. Jongens en meisjes van
Vlaanderen, sluit u aan bij ons, weest apos1-
telen bij ons, dan wordt Christus terug b:j
ons geboren, dan wordt het nieuwe Kersi-
'dag: de geestelijke hergeboorte van Christus
in Vlaanderen.
DE ONTROOMER
land-
De bakkersgilde of gilde van St Obrecht,
alzoo genaamd naar heur patroon, schijnt
in de St Janskerk ter stede reeds bestaan te
hebben in 1296. Inderdaad, in een perkamen
ten handbeek dat de eigendommen en ver
plichtingen der gilde vermeldde, en in
't kerkarchief vroeger bewaard werd, stond
eene gifte aangeduid, door zekeren Willem
a# Vaec, gedaan, en bedragende honderd
dertig roeden lands en eene somme gelds te
betalen telken jare op Bamisse en Half-
maarte. Het stuk was gedagteekend uit
't jaar 1296, acht dagen in 't ingane van
April
Het reeds besproken handboek der gilde
droeg als hoof ding: Deisen bouck behoort
toe der ghilde van Sint Obrecht, Sinte Jans
te Poperinghe, ende was ghemaect in 't jaer
ons Heeren duust vijfhondert ende vier en
twintich den 7" dach in Maerte Op dit
oogenbiik waren Frans Werren deken, Wal-
lin de Conynck, Willem de Reckemaeekere,
Louwyck Kieken en Gheleyn Staessen be-
leeders der voorzeide gilde. Ook in het
Recueil des chartes du Prieuré de St Ber-
tin a Poperinghestaat eene oorkonde van
21 Maart 1457 waarin vijf personen ver
meld worden als 't bestuur hebbend der
St Obrechtsgilde.
De bakkersbond had ten zijnen dienste
een autaar en een kapelaan der Janskerk.
Zoo werd den 16" Maart 1511 eene overeen
komst gesloten tusschen de kerkmeesters
van St Jan en de deken en vinders der
St Obrechtsgilde, waardoor deze laatste het
recht behielden dat ze reeds bezaten, een
kapelaan aan te stellen om de gilde te die
nen. Deze kapelaan zou hebben, gebruiken
en ontvangen, de Vervallen obyten, salue
ende andere rechten van de kereke ende
zulke periminencien ende vrijheit als vroe
ger.
Het belang en de rijkdom der bakkersgilde
blijkt onder andere hieruit dat ze een huis
ter beschikking stelde van haar kapelaan en
dat de St Janskerk bijna al hare goederen
aan de St Obrechtsgilde te danken had.
We weten dat den 2" in Wedemaand (Juni)
1563 honderde huizen te Poperinghe af
brandden, waaronder eene behuusde hof-
steide bewoond door E. H. Jakob Everaert
op St Jans en kapelaan der St Obrechtsgilde.
Het huis was gelegen ten Zuid-Westen der
kerk en was eene gifte van Frans de Vondt
en zijne vrouw Marie aan de St Obrechts
gilde.
Den II Mei 1751 werd op aanvraag van
dep Z. E. H. Ignatius- Proventier S. T. L. Ka»
nunnik der hoofdkerk te Yper en aldaar
president van 't Bisschoppelijk Seminarie,
aan de St Janskerk eene relikwie van
St Obrecht geschonken door Dom Bernard
Legoeul, abt en het kapittel der reguliere
kanunnikken van Kamerijk. Die relikwie,
nog bewaard ter St Janskerk, is een deel
van het armbeen van den heiligen kerk
voogd. Het oorspronkelijk bewijsstuk dier
gifte draagt de drie blazoenen van den abt
Legoeul, van het kapittel en van Z. E. H.
Proventier.
Het oude St Obrechtsaltaar binnen de
Janskerk werd afgebroken in 1770 en alles
verkocht, hout en beelden, voor 82 ponden,
10 schelle parisis. Het huidige altaar besteld
den 14 October 1768, werd geleverd door
Jakob Costenoble, meester-schrijnwerker ter
stede, die voor zijn werk, met inbegrip van
de beelden, een kruis en vier houten kande
laars en al het bijwerk, 1872 ponden parisis
ontving den 18" April. Het altaar werd ge
schilderd en verguld door Pieter Van Heule
ten jare 1777 voor de som van 960 pond
parisis.
Het St Obrechtsaltaar is thans toegewijd
aan het H. Hart: de leerling moest wijken
voor den Meester. Maar nog staat het beeld
van St Obrecht of Authbertus, als bisschop
mét myter, staf en boek aan een der steun
pijlers van den toren. En den 6" en 13" Juli
1879 prijkte neg op den praalwagen van het
mirakel in de vierhonderdjarige processie
ter eere van O. L. Vrouw van St Jan, de
H. Autbertus, bisschop van Kamerijk, al
hier als patroon der bakkers vereerd De
oude kerkrekeningen vermelden jaargetijden
en requiemmissen voor de overleden gilde-
broeders en nu nog wordt jaarlijks op
13" December, feestdag van St Obrecht, eene
mis gedaan in de St Janskerk voor de leden
van den bakkersbond.
Een woordje nog over St Obrecht (in
't fransch St Aubert). Waar, wanneer en uit
welke ouders hij geboren werd, is onbekend
mr.ar wij weten dat hij van in zijne jeugd
uitmuntte in wijsheid en deugd. Den
21 Maart 633 werd hij bisschop gewijd van
de vereenigde bisdommen van Kamerijk
(Cambrai) en Atrecht (Arras). Al verbleef
hij gaarde in de eenzaamheid om er te bid
den. toch stond hij altijd ten dienste van
eikendeen, had eene groote voorliefde voor
armen, zieken en ongelukkigen.Van heinde en
verre kwam men luisteren naar zijne onder
wijzingen en zijn raad inwinnen: dit deed
ook meermaals de toenmalige Frankische
koning Dagobert I.
De machtigste familien vertrouwden hem
de opvoeding toe hunner kinderen. Onder
deze wordt gerekend Landelyn, die, later
van het pad der deugd afgeweken, bekeerd
werd door gebeden van zijn gewezen leer
meester, St Obrecht, door hem priester ge
wijd en door zijn invloed geheiligd, vier
kloosters stichtte, onder ander de beroemde
abdijen te Lobbes en te Aulne. 't Was ook
onder den invloed van St Obrecht dat Ma-
delgar, later St Vincentius geheeten, zich uit
de wereld terugtrok en kloosters bouwde te
Hautmont en op de plaats die de stad Soig-
nies werd. De vrouw van Madelgar en hare
zuster verzaakten ook aan de wereld, ontvin
gen het kloosterkleed uit de handen van Sint
Obrecht, en stichtten: de eerste,de H. Walde-
trudis, een klooster te Castrilocus (nu Ber
gen geworden)de tweede, de H. Aldegonde,
een klooster langs de Samber (waar de stad
Maubeuge ontstond).
St Obrecht stond in vriendschappelijke
betrekkingen met andere heiligen van zijn
tijd. Hij ontving de bisschopswijding uit de
handen van den H. Acharius, bisschop van
Noyon en Doornik, bijgestaan door twee
andere kerkvoogden. Met zijn vriend. Sint
Amand, ging hii de kerk wijden die de
H. Ghislenus gebouwd had te Ursidongus
(nu de stad St Ghislain geworden). Met
St Elooi bezorgde hij het overbrengen der
relikwieën van den H. Fursy naar Péronne.
Volgens sommigen zou hij met S. Omaar
of Audomarus de overblijfselen) van S. Vaast
uit de hoofdkerk van Atrecht naar eene na
bijgelegen plaats gebracht hebben waar later
eene abdij gebouwd werd.
Hoe groot ook de glorie was der wonderen
die hij wrocht, der bekeeringen die hij be
kwam, der betrekkingen die hij onderhield,
toch bleef St Obrecht in diepen ootmoed alle
eer aan God geven. Hij stierf rond 663 en
werd begraven in de St Pieterskerk te Ka
merijk. Een deel zijn relikwieën werd over
gebracht op aanvraag van keizer Otto de
Groote naar Magdeburg in Duitschland en
zoo werd St Obrecht de beschermheilige van
twee groote steden: Kamerijk en Magdeburg.
Hij wordt dikwijls voorgesteld met een ezel
die twee manden brood draagt op den rug
en eene beurs aan den hals, en is de patroon
der bakkers in Belgie en Noord -Frankrijk.
Zijn leven werd op bevel van Geeraard I
van Kamerijk rond 1015 geschreven door
Fulbert, die later bisschop van Chartes werd.
Van St Obrecht mag en moet getuigd wor
den dat hij den christen godsdienst in Hene
gouwen deed herleven en bloeien en dat hij
een der grootste bisschoppen was van het
Frankische rijk der VII" eeuw.
Tandmeester
DIXMUDESTRAAT - 47 - YPER.
DAGELIJKSCHE RAADPLEGINGEN
van 8 tot 12 uur en van 2 tot 5 uur.
Op Vrijdag 21 November hebben de zieken
uit Houthem hun intrede gedaan in het,
voor hen, nieuw gebouwd Sanatorium De
LovieDe zieken zijn den Heer Dr Brut-
saert ten zeerste dankbaar omdat zij wel
weten dat het door zijn tusschenkomst is,
dat zij nog voor den aanvang van den win
ter Houthem hebben mogen verlaten.
Houthem die weliswaar een stukje van hun
eigen geworden was, maar die hen niet lan
ger meer kon herbergen.
In De Lovie zijn de zieken verwelkomd
geweest door den Heer Dr Brutsaert, die
niets ontzien heeft, zelfs de beste uren van
zijn dagelijksch werk, en dit gedurende
gansch het jaar, geofferd heeft om dien dag
te bespoedigen
Dat het Sanatorium tot in de kleine
puntjes nog in orde niet is, kan iedereen
begrijpen, de zieken het best. Het is niet in een
jaar dat men een werk, dat zooveel kennis
en zorg vergt, voltooit. Allen zijn van nu af
reeds overtuigd datTdit West-Vlaamsche Sa
natorium aan de spits zal staan van al de
gelijksoortige inrichtingen van geheel het
land, en dit niet alleenlijk door zijn Jichtige
en luchtige gebouwen, maar ook door de ver
zorging en verpleging dat de zieken er zullen
ontvangen vanwege den liefdevollen Dokter
bestuurder Heer Sierens en de Liefdezusters
van Cortemarck. Het was bewonderings-
waardig hoe Dokter en Zusters geslameurd
hebben, ja, zich afgebeuld hebben tijdens
de verhuizingsdagen om al de voldoening
mogelijk te schenken aan de zieken, die wei
nig of niets geleden hebben in de verwarring
door de verhuizing veroorzaakt. De Zusters
die rechtstreeks in aanraking waren met de
zieken verdienen een bijzonder woordje lof
en dank, want die hadden het meer dan
lastig. Beste Zusters, uwe nederigheid laat
niet toe hier uwe namen te noemen, maar
eens zullen zij bekend zijn, wanneer God in
het aanschijn van iedereen zal getuigen dat
datgene ge aan de zieken deedt aan Hem
gedaan was.
De provincie West-Vlaanderen heeft een
groote toelage gestemd voor het oprichten
van het Sanatorium. Het is dus klaar en
duidelijk dat dit gesticht voor de West-
Vlamingen is en dat deze steeds den voor
rang zullen genieten; dan volgen de andere
Vlamingen, de Walen en lest no laest de
vreemdelingen, die maar zullen genomen
v/orden als er plaatsen overblijven. Een ding
is zeker, een West-Vlaamsche zieke zal nim
mer ofte nooit geweerd worden, ware het
zelfs noodig daarom een vreemdeling weg
te sturen. Op dit oogenbiik zijn er .(54) vier
en vijftig West-Vlamingen verpleegd in De
Lovie Het is voor iedereen duidelijk dat
het Sanatorium met de inkomst van die
zieken niet kan bestaan en dus verplicht is
ook zieken op te nemen uit- andere gouwen.
Het doel van het bestuur bestaat niet enkel
in het feit De Lovie tot het best ingericht
Sanatorium van het land te maken, maar
ook in het streven naar prijsverlaging. Nu
reeds zijn de kostgangsprijzen het laagst van
bijna al de Sanatoria's van Belgie, en dit
verdient de aandacht van de werken van
Openbaren Onderstand onzer gemeenten.
Het weze hier gezegd dat het Sanatorium
ingericht is ter verpleging van mannen aan
getast door tering onder welken vorm ook:
-(lieraandoening, beentering, longtering, enz.,
alle ziekten van dezefden aard.
En tot slot van dit artikel sturen wij een
woordje van dank aan al diegenen die ons
hebben bijgestaan en geholpen in de ver
huizing. Uw werk is aan uw lijdende broe
ders ten goede gekomen.
Sanatorium «De Lovie», steeds voorwaarts
in de goede richting! gezonden en zieken
zullen u dankbaar zijn.
Gebruikt Chicorel WYPELIER-XAFFUN
't is de beste.
DAVIDSFONDS.
Het Hoofdbestuur van het Davidsfonds,
bij monde van zijn dagelijks bestuur, en in
naam van zijn 70.000 leden, verspreid over
heel het Vlaamsche land,
gezien uit ondervinding de Vlamingen wan
trouwig staan tegenover diensten van open
baar nut;
gezien in 't bizonder, de vertegenwoordi
ging van het Vlaamsche volk in de minder
heid staat in den beheerraad van het Natio
naal Instituu voor Radio-Omroep;
gezien bovendien het particulier initiatief,
en inzonderheid de Katholieke Vlaamsche
Radio-Omroep, bewijs hebben geleverd dat
zij aan het luisteraarspubliek volle bevredi
ging kunnen en willen schenken;
oordeelt dat het N. I. R. machtmisbruik
zou plegen indien het de bestaande om-
roepvereenigingen, die blijk hebben gegeven
van radio-bevoegdheid en in 't verleden ver
diensten hebben vergaard, zou wegcijferen;
oordeelt dat trouwens de eerste bestem
ming van het N. I. R. moet zijn een billijke
verdeeling van den zendtijd onder de parti
culiere radio-organismen te waarborgen;
waar zendtijd ongebruikt zou blijven, kan
het N. I. R. zorgen voor aanvullende pro
gramma's;
en oordeelt dat bij de gebeurlijke Vlaam
sche N. I. R. programma's de leidfhg daar
van moet berusten in handen van Vlamin
gen, waarvan het Vlaamsche volk weet dat
zo in zijn kultuurstrijd met hem staan.
REGEERINGSGEZAG.
Dat op dit oogenbiik regeeringsgezag ont
breekt, leidt tot een angstige diagnose. De
toestand in Vlaanderen is slechts te norma-
liseeren door herstel van autoriteit gegrond
vest op liefde, door herstel van zedelijkheid
in de verhouding van de Belgische Saats-
leiding tot de Vlamingen. Wie als onpolitiek
toeschouwer de weifelende regeeringshande-
lingen tegenover de Ecole des Hautes Etu
des heeft gevolgd krijgt een indruk van
krachteloosheid, van zedelijke inzinking. De
maatregels die men treft moeten tweeledig
kunnen geïnterpreteerd worden, of men mag
aan de eene (de liberale) zijde niet weten
wat men gedwongen is aan de andere zijde
(de Vlaamsche-katholieke) toe te staan. Zoo
verliest de regeering elk voordeel welke ze
anders zou halen uit een logischen maatregel
van bescherming tegenover de Staatshooge-
schoo! welke ten dienste der Vlaamsche ge
meenschap werd gesteld.
Het is tijd dat de Katholieke Vlamingen,
zich inspireerend op den nood der tijden,
zich met klem uitspreken voor een sterk en
eerlijk regeeringsgezag, voor een noodzake
lijke energie in het Staatsbeleid. Met een
toestand zooals deze welke thans heerscht
digkrediteert de Brusselsche autoriteit zich
eiken dag ellendiger, maar niet slechts de
Brusselsche autoriteit, ten slotte zou het
democratisch staats- en regeeringswezen zelf
in algeheele ongunst geraken.
Rechtsomkeer te Brussel, en spoedig, liet
is heel laat.
DE ONKOSTEN
VAN DE EEUWFEESTVIERING.
Op een vraag van den H. Piérard, betref
fende de onkosten van de eeuwfeestviering
antwoordde de minister:
Een krediet van 31.870.000 frank werd voor
de viering van de eeuwfeesten op de begroo
ting uitgetrokken.
De berekening werd nog niet opgemaakt.
IN DE KAMER.
In de Kamer werd Woensdag een wetsont
werp besproken, de Naaml. Maatsch. van
Belgische Spoorwegen machtigend eene lee
ning aan te gaan van 600 miljoen. De spoor
wegen werden in regie uitgebaat krachtens
de wet van 23 Juli 1926. De maatschappij
heeft een aantal werken moeten afmaken,
die door den Staat waren begonnen. Die
werken moesten meer dan 1 miljard kosten.
Een volledig plan van eerste inrichting is
geraamd op 2.318 miljoen frank. Het reizi-
gersvervoer is met 15 gedaald, vergeleken
bij het vorig jaar. Van de voorloopige werk
lieden, ten getalle van 12.600 in October 1929,
waren er in October 1930 nog slechts 4.800
in dienst.
De tijdelijke werklieden daalden van 7.800
op 1.800.
Die cijfers zijn gehaald uit het verslag
van M. Petit.
DE CRISIS DER BESTENDIGE
DEPUTATIE VAN OOST-VLAANDEREN.
Wij vernemen dat de voor Dinsdag aan
gekondigde bijeenroeping van den Provin
cieraad van Oost-Vlaanderen om over te
gaan tot de verkiezing van nog vier leden
der Bestendige Deputatie, en bespreking van
de begrooting, werd afgelast en voor onbe-
paaiden tijd verdaagd.
DE AANVULLINGSTOELAGE AAN DE
OUDERDOMSGEPENSIONEERDEN
Wij hebben reeds gemeld dat in 1930 een
aanvullende toelage zal worden uitbetaald
aan de bejaarde lieden die recht hebben op
een ouderdomspensioen. Die toelage bedraagt
18.75 t. h. van bet pensioen.
Om bedoelde toelage te kunnen uitbetalen
wordt er, om op de Begrooting van het Mi
nisterie van Nijverheid, Arbeid en Sociale
Voorzorg te worden ingeschreven voor het
dienstjaar 1930 een krediet van 47.000.000
frank geopend.
DE VERPLICHTE AANSLUITING DER
GEMEENTEN BIJ HET CRISISFONDS.
De Kamer zal deze week het wetsvoorstel
op de verplichte aansluiting van de ge
meenten bij het crisisfonds in behandeling
nemen. De tusschenkomst van de gemeenten
zal 10 t. h. van de uitkeeringen bedragen.
De H. Heyman heeft evenwel een amen
dement ingediend luidens hetwelk de toela
gen van het crisisfonds voor 10 t. h. ten be-
zware van de gemeenten vallen op wier
grondgebied deze arbeiders of bediende»
gedomicilieerd zijn.
IN DEN
KATHOLIEKE VLAAMSCHEN LANDDOND
De algemeene vergadering van den Kath.
Vlaamschen Landsbond kwam Zondag juist
op een tijd dat de spanning in Vlaanderen
een hoogtepunt bereikt
De vergadering was zeer talrijk bijge
woond en de besprekingen werden met de
meeste belangstelling gevplgd.
De vergadering bleek het volkomen eens
met den Voorzitter M. Bouweraerts om aan
te nemen dat bij het rechtsherstel in Vlaan
deren geen reden voorhanden zijn om re
kening te houden met het bestaan der onbe
duidende atalminderheid.
M. Smeesters, van Kortrijk, gaf een prach
tig overzicht van de kwestie van het lager
en middelbaar onderwijs.
Dan kwam M. Van Cauwelaert aan het
woord.
De tijd is gekomen om het Vlaamsche
vraagstuk in Belgie volledigop te losse»
in den kortst mogelijken tijd en op geheel
afdoende wijze.
Het Vlaamsche vraagstuk staat boven de
tijdelijke regeeringscombinatie en ook boven
elke persoonlijkheid.
In het Katholiek zoowel als ih het
Vlaamsch belang moet het vrij onderwijs
dergelijke eerlijke maatregels treffen dat
het zich niet hatelijk make door het ver
moeden te laten ingang vinden, dat zijn
vrienden onder den dekmantel van een ver-
