ZONDAG 19 APRIL 1931. - WEEKBLAD 35 CENTIEMEN n-wm» .m™,-n,,,,,.,- „j 28" JAAR. N 16
ZEDELIJKHEID
ZONDER GODSDIENST
BOND DER KR. GEZINNEN
DE ONTROQMER
4MELOTTE
WONINGFONDS
DE POPERINGHENAAR
TIEN BLADZIJDEN
DE FAMILIEVERGOEDINGEN
Ontroomers MELOTTE, N. V.
Remicourt
VELEN SPREKEN OVER afslag
DE FIRMA FL. VANDEVOORDE
31, Boterstraat, YPER
PAST HEM TOE!
WANNEER DE BERG NIET
TOT MAHOMED KOMT
DE KATHOLIEKE WERELD
KORTE BERICHTEN
VAN WIJD EN ZIJD
POLITIEK OVERZICHT
DE TOESTAND IN SPANJE
KONING ALFONS XIII
AFGETREDEN
Het voorloopig bewind is samengesteld met
Alcola Zamora als voorzitter.
fiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin^ fhrmffffiffllh» ÉÊÈÉÊÊktoËÊSSih giiiiiiiiiiiHiiiiniiiiiiiiüiiiniiiiiiiHiiiiniinnr^
^iiiiiiiiHiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiI JaPji m-
H Abonnementsprijs ÊKÊk HHHmB H Alle annoncen zijn g
imiTlK Pil K K KTNISHFMA A KS»
f=fi mmim dl Unlil I9TMwtflwwfl i i
I' Kleine Berichten: g W^&SÊÊiïr BB80"®®®» ™"l'dip^®,BÖ58 ^ÊP* K^^(»SBi^jjiiMia«5^p|i» %g/mm US I 8S»2^ ppHïg s Verkoopingen: jg
1 fr. per regel j f!|!||!|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||!|||||!!||||||||||||||||||||||||^ j gewonen-egel I
|SS5?'.1I I JBrawaa.r.'Sl notarieel-, annoncen. en nieuwsblad voor poperinghe en omstreken Iecn,^"X^r.lt«u,SI0S;i iPrlteA„»—^1
Ivuillilllllllllllllillllllllllllllllilllllll 1 bui-eel dat hun bedient, en niet aan ons. antwoord bij zijn schrijven te voegen. l!!lllllllll!llll||||!lllllll!l!ll!lllll!l!!llllll||||H|
illlll>ltll!lini!lllll!l!lllll!lllll!lllll>l!lll!ll!llii,^ iiiil!l!!!llllllll!!llllll!llll!ll!!!lllllll!ll!!llillilllllll!lllllllllllllllililllllll!!ll!lllillillllli!!lllll!llllllllllllll Telefoon Nr 9. Uitgever SANSEN-VANNESTE, Poperinghe. Postcheck Nr 15.570. ^llllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllliiiiiiiin iillilill!lll!lll!!!!lllll!illlll)l!!llll!!!lll!lll!l!!lUig
Tolstoï zegt ergensDe poging om eene
moraal te grondvesten zonder positieven
godsdienst, doet me denken aan kinderen
die 'n mooien struik verplanten, maar de
zen, ontdaan van zijn wortelen, in den grond
zetten
En hij heeft gelijk.
Want zedelijkheid bestaat gewoonweg niet
zonder godsdienst.
Godfried Kurth, onze roemvolle landge
noot, noemt de zedeleer zonder godsdienst
eene loutere hersenschim.
Voor den godsdienstigen. mensch is de
grondslag van zijn zedenleer het Goddelijk
gezag.
Dat gezag kan 'en zal hem straffen, of
kan en zal hem loonen.
Prachtiger basis kennen we niet!
't Is het compas van zijn leven, in zijn
handel en wandel, zelfs als het kwaad, aller-
verlokkendst is, en het goed allerlastigst.
Voor den mensch met eene zoogenaamde
onafhankelijke zedenleer, kan geen Godde
lijk gezag hem op het lastig pad der deugd
ondersteunen.
Voor hem bestaat er maar één leventje,
dat bovendien niet lang duurt, maar ver
welkt gelijk eenen bloem.
En als er voor 'zoo'n mensch zich netelige
toestanden voordoen, waarin de plicht, de
heilige plicht in strijd komt met de ondeugd
die zoo veriokkend en verleidend wezen kan,
wat zal zijne onafhankelijke zedenleer dan
vermogen?
Volmondig hooren wij steeds de opwer
ping onzer tegenpartij:
Laat de moraal bij vele godsdienstige lie
den niet erg- te wenschen over? En zijn er
niet '.eel deftige, brave menschen die geen
godsdienst belijden?
Een opheldering a. u. b.
Onder de christenen vindt men er die in
theorie aanhangers zijn van de christene
zedénieer, en in practijk beoefenen zij de
onafhankelijke zedenleer. Altijden overal
heeft men uitzonderingen aangetroffen.
Dat men onder ongodsdienstige lieden er
ook wel aantreft die deftig schijnen te leven,
meet ook geen verwondering teweegbrengen.
Vergeten we toch niet dat we sinds zoo
veel eeuwen leven in een atmosfeer van
christelijke zeden, dat de invloed van chris
telijke voorouders zulke diepe wortelen heeft
geschoten, dat vele ongodsdienstigen de
christelijke zedenleer naleven zonder dat zij
ze in theorie aanvaarden.
Maar opgepast!
Zulke moraal, die niet meer door gods
dienst gevoed wordt en blootgesteld is aan
zooveel verleiding, droogt snel uit, en sterft
gelijk een plant zonder wortelen.
Want het is een feit, dat waar de christe
lijke zedenleer daalt, en de goddelooze ze
denleer den troon bestijgt, overal als venij
nige vruchten op rotten bodem, misdrijven,
zelfmoorden, echtbreuken en euveldaden van
allen aard overvloedig ontstaan.
De machtige denker Brunetière, werd eens
ondervraagd door een opsteller van het blad
Le Gaulois», aangaande de goddelooze
zedenleer.
- Wat mij aangaat sprak de geleerde
en ik zal nimmer uitscheiden het te ver-
kondigen, de zedenleer is uit pure natuur
godsdienstig.
Daar bestaat geen zedenleer zonder be-
krachtiging. Ja, onze daden in dit sterfelijk
leven zullen gestraft en beloond worden in
het toekomende leven, 'want indien het
i. anders ware... zou het plichtbesef eene
- fopperij zijn...
En hoe wilt ge met eene ongodsdienstige
i. zedenleer dat eene maatschappij kunne
bestaan? Gaat maar aan de menschen pre-
diken zich niet over te leveren aan hunne
i' neigingen, hunne driften, niet de wet des
sterksten te volgen, wanneer gij hun ver-
zekert dat dit leven het einde is van
alies...
Zoodat, volgens u, onderbrak de
dagbladschrijver de zedenleer niet kan
bestaan zonder godsdienst?
Dat houd ik staande, was het ant-
woord van Brunitière. Indien de leerstel-
seis die wij veroordeelen, moesten zege-
pralen, dan zouden wij heel eenvoudig
terugkeeren tot den toestand van wilden.
En nu stellen wij een prac.tische vraag:
Waarom wagen zooveel katholieken zich
op dat u'.terst gevaarlijk terrein, dat onver
mijdelijk naar leekenmoraal leidt, met hun
ne kinderen toe te vertrouwen aan godde
looze scholen?
Aangenomen zelfs dat de ouders een gods
dienstig voorbeeld geven, bewerkt zulke
school altijd een schadelijken indruk op het
kind, en die indruk is blijvend voor gansch
het leven.
Waarom lezen zooveel katholieken, gods
dienst-vijandige dagbladen?
Hunne broze godsdienstkennis, kan haast
niet meer het kaf van het koren onderschei
den. Daarom is het niet te verwonderen, dat
de H. Kerk, die - de zorgen heeft voor de
christelijke moraal harer kinderen, onop
houdelijk terugkomt op het verbod van god
delooze school en pers.
Alleen in de christelijke zedenleer schuilt
het geluk van onszelven, van onze huisge
zinnen, en van gansch ons volk.
GLADIUS.
RH»
met verlaagden melkbak
draaiende op eene spil
voorstaanders des vooruitgangs.
Over enkele weken werden er door een of
ander weekblad uit de Provincie onnauw
keurige inlichtingen verspreid, over de wer
king' van dezen Machtigen Bond en inzon
derheid over het Woningfonds.
Wij houden eraan, bij middel der Druk
pers, juiste inlichtingen te geven en den wa
ren toestand over de werkingen mede te
deelen.
Vooraf dient erop gewezen dat de Bond
dor Kroostrijke Gezinnen, eene inrichting is
buiten alle politiek, en niets anders beoogt
dan de belangen te verdedigen van ALLE
kinderrijke gezinnen.
Door het aanhoudend' streven heeft de
Bond bekomen, benevens de afslag in win
kels, magazijnen en onderwijsgestichten,
groote prijsvermindering op trams en spoor
wegen; Vrijstelling' of verkorting' van le
gerdienst Gezinsvergoeding en Geboorte
toelagen Vermindering van Belastingen
en Erfenisrechten Leeningen, zonder in
trest, om Studiën voort te zetten Bouw-
premien door Staat, Provincie en zelfs reeds
door vele Gemeentebesturen toegekend.
Voor het ontstaan van het Woningfonds,
waren er slechts 5 Kr. Gez. welke de
Bouwpremie aanvroegen. Thans zijn er reeds
meer dan 30 omdat zij door het Woning
fonds het eerste geld ontvingen om een hui-
zeke te kunnen bouwen.
Hier volgt een kort, doch welsprekend
overzicht over de werkzaamheden van het
Woningfonds:
Tot op 31 December 1830 waren er in
West-Vlaanderen ingediend in
Fonds A 1301 aanvragen
Fonds B 709
Reeks B2 353
Totaal 2263
Daarvan werden uitbetaald tot op 31 De
cember 1330:
in Fonds A
voor een bedrag van 1.850.200 fr., zonder intr.
in Fonds B
voor een bedrag van 720.000 fr., aan 3
in Fonds B2
voor een bedrag van 1.071.066 fr., aan 3
Totaal 3.651.266 fr.
Voor gansch het Land werden volgende
sommen uitbetaald:
In Fonds A voor een bedrag van 9.973.170 fr.
In Fonds B voor een bedrag van 4.345.000 fr.
In Fonds B2 voor een bedrag van 6.785.319 fr.
Totaal 21.103.489 fr.
Het is onjuist te beweren, dat de aanvra
gen in West-Vlaanderen gedaan, uitbetaald
zijn geworden tengevolge eener gift van
500.000 fr., bedrag dat door het Middenbe
stuur te Brussel verdeeld is geworden tus-
schen alle Provinciën, Gezien West-Vlaande
ren. als andeel in deze gift enkel over 67.000
fr. heeft kunnen beschikken, is het onzin te
beweren dat men hiermede de Kroostrijke
Gezinnen jp. .W^.Vl. gered heeft.
De Begrooting van Arbeid en Nijverheid,
voorziet eene nieuwe toelage van 25 millioen,
aarop reeds 8 millioen voorschot werd be
taald.
Het is te hopen dat de 17 millioen, niet
lang meer zullen uitbijven, om aan de, met
ongeduld wachtende, Kroostrijke Gezinnen,
toe te laten hunne verplichtingen te volko
men.
Ten huidigen dage hangt alles af van de
macht. In W.-Vl. heeft men zulks begrepen.
Bij de 25.600 Kr. Gez., ingeschreven in 1930,
zijn reeds 2.000 nieuwe Gezinnen, in 1931
bijgekomen.
En nu vooruit... Tegen 't einde van 't jaar,
naar de 30.000 Kroostrijke Gezinnen in
West-Vlaanderen.
Namens het Namens het
Provin. Woningsfonds Prov. C. der Kr. G.
De Voorzitter De Voorzitter
HIL. DEPRAETERE. EM. ALLEWAERT.
verschijnt deze week op
Zie ons Mengelwerk op bladzijden 5 en G.
DE WET VAN 4 AUGUSTUS 1930
wers
De toepassing der wet.
De wet van 4 Augustus 1930 heeft de ver
plichte veralgemeening der familievergoe
ding ingevoerd. Deze wet is reeds in voege
sedert 1 Januari 1931, doch alleen voor de
ondernemingen met meer dan 250 arbeiders.
Opgepast! Vanaf 1 April aanstaande
wordt de toepassing der wet uitgebreid tot
de ondernemingen met een getal arbeiders
of bedienden vanaf 101 tot 250.
Op 1 Juli aanstaande wordt de wet van
kracht in de ondernemingen met 11 tot 100
arbeiders of bedienden.
Op 1 October 1931, voor de ondernemingen
met 6 tot 10 arbeiders; en op 1 Januari 1932,
voor de ondernemingen met 1 tot 5 arbei
ders.
Al de Patroons moeten zich bij eene kas
aansluiten.
Deze wet legt al de patroons der verplich
ting op zich vóór deze datums aan te slui
ten bij eene kompensatiekas voor familie
vergoeding, in dewelke zij moeten storten:
65 centiemen per mannelijken arbeider en
35 centiemen per vrouwelijk lid van hun
personeel, per dag werkelijk geleverden
arbeid. Deze kompensatiekassen staan on
der toezicht van den Staat, en zorgen voor
de uitbetaling' der vergoedingen aan de
families.
De patroons, die zich bij zulke vrije kom
pensatiekas niet willen aansluiten, worden
van rechtswege aangesloten bij de Hulpkas
van den Staat, in dewelke zij dezelfde bij
dragen moeten storten, en bovendien nog
een bijzondere bijdrage voor de beheers
kosten, wat niet het geval is voor de vrije
kassen.
De Vergoedingen
De kompensatiekassen moeten de volgen
de vergoedingen uitbetalen per maand:
15 fr. voor het 1" kind: 20 fr. voor het
2''; 40 fr. voor het 3"; 70 fr. voor het 4",
en 100 fr. voor elk kind van het 5° af. Dit
zijn minimumvergoedingen. De kompensa
tiekassen kunnen deze verhoogen, indien
hunne middelen het toelaten.
Wel ver zijn wij van den tijd, waarop de
fabrikant van een automobiel tegen den koo-
per kon zeggen: U kunt bij ons de car
rosserie in elke gewenschte kleur "gelakt
krijgen, mits het maar zwart is
De automobiel is thans een populair ver
voermiddel geworden, gemeengoed van alle
lagen der bevolking en met haar populari-
satie kwamen voor den aspirant-automobi
list de jaren des onderscheids. Niet langer
stelt hij zich tevreden met een confectie ■•-
automobiel, doch zoekt onder de vele goede
merken, die op onze markt zijn, den wagen,
die niec alleen zijn smaak bevredigt, doel
ook voor zijn* beroep hqt meest geschikt is,
Natuurlijk mag de Série-auto niet' op één
lijn worden gesteld met den wagen, die op
bestelling van den r !nt speciaal wordt ge-
carrosseerd en dan ook een slordig
centje meer kost netgeen niet wegneemt,
dat er wel geen constructeur zal te vinden
zijn die, het aandurft om één enkel model
te blijven bouwen.
Kapitaal en organisatie der fabriek spre
ken hier een woordje mede: het zijn slechts
de machtigen onder de automobiel-concerns,
die hun positie op de markt kunnen hand
haven. Tot hen behoort de Chevrolet Motor
Company, onderdeel der machtige General
Motors Corporation, die nu met een serie
van negen verschillend gecarrosseerde wa
gens op de markt komt, een gamma zóó
compleet, dat het zoowel de sportieve jon
gelieden als den op rijper leeftijd gekomen
zakenman bevredigen.
Mijnheer A. wil een open wagen, hij is
bovenal sportman en houdt van de natuur,
in den zomer gaat hij per auto naar Zwit
serland, het gaat er dus bij hem om, dat
zijn gezin van vier personen zoowel als
hijzelf de beschikking hebben over een vra
gen, die hen van het fraaie berglandschap
volop kan doen genieten. Niets waarschijn
lijker dan dat zijn keus valt op een Chevro
let Phsston.
Juffrouw B. is doktores. Een vijfpersoons-
wagen is voor haar gebruik te groot, een
open tweezitter biedt te weinig beschutting
tijdens de koude winterdagen, wanneer zij
haar patiënten bezoekt. De Sport-Coupé is
als 't ware voor haar «aangemeten en bieat
toch weer genoeg ruimte om in de vacantia
confortabel een aantal valiezen en wat ver
der tot de uitrusting eener moderne vrouw
behoort, te vervoeren.
Menschen van het kaliber van den Heer C.
vinden in de Chevrolet Convertible Coupé
den aangewezen wagen. C. vertegenwoordigt
een groote firma, waarvoor hij iederen dag
op weg is. Doch monsters of stalen heeft
hij niet bij zich. Een tweepersoons-
coupé, die bovendien het voordeel heeft om
in enkele minuten in een open cabriolet te
kunnen worden getransformeerd, is voor zijn
doel uitstekend geschikt. Wilhij 's Zondags
een of twee vrienden medenemen, dan vin
den deze met gemak piaats in de ruime
dickey „se^t..
De coquette Coupé de Ville 'werd tot 'mi
toe vrijwel uitsluitend op bestelling ge
maakt, terwijl Mevrouw thans gaat winke
len in haar eigen Chevrolet Town-Car
zooals dit model door de constructeurs wordt
genoemd. Mijnheer was wel zoo vriendelijk
om haar voor de rest van den middag' zijn
chauffeur af te staan.
Al deze modellen zagen wij in de Zaal
Lapierre te Yper, waar de Chevrolet kara
vaan haar tenten heeft opgeslagen dit
in figuurlijken zin opvatten, a. u. b. Het pleit
voor den goeden smaak van de organisators
dezer reizende tentoonstelling, dat het blauw
en beige der decors, die den achtergrond
vormen voor de wagens, met de kleuren
mengeling der verschillende modellen sa
menvloeit tot een harmonisch geheel.
Wij moesten ons beperken tot een sum
miere vermelding van enkele modellen, er
zijn er evenwel nog andere in de - Zaal
Lapierre te Yper ondergebracht: een Sport
Roadster; een Victoria Cabriolet (vier-on-
der-de-Kap), welk type steeds meer bijval
vindt; een tweedeurige Coach zoowel als een
vierdeurs Sedan en eindelijk een Sedan de
Luxe, die voorzien is van een grooten, me
talen reiskoffer.
Wij vertellen U niet hoe de nieuwe Che
vrolet, die uitgerust is met den bekenden
zes cylinder motor, zich op den weg ge
draagt; er staat buiten de tentoonstelling
een Chevrolet voor U klaar, die U zelf kunt
besturen en bestudeeren.
De Show is open op Donderdag 23 April
van 9 tot 22 uur. na welken datum de kara
vaan haar reis door ons land voortzet. Ten
einde een zoo groot mogelijk aantal belang
stellenden gelegenheid te geven om de com
plete serie nieuwe Chevrolet te zien, worden
allo belangrijke centra van ons land bezocht.
HET TEKORT AAN PRIESTERS
IN FRANKRIJK.
Een herderlijk schrijven van Mgr Gonon,
bisschop van Moulins, werpt een schril licht
op het tekort aan priesters in Frankrijk. De
bisschop smeekt zijn geloovigen de priesters,
die' de zielezorg van verscheidene parochies
waarnemen, met de noodige verkeersmidde
len te voorzien. Hij herinnert er aan dat,
niettegenstaande de ontstentenis der Zon
dagmis, het een plicht blijft den dag des
Heeren te heiligen. Hij treft dan ook de
noodige maatregelen voor die parochies waar
geen mis kan plaats hebben. Óp een bepaald
uur zullen de klokken luiden. Wanneer de
geloovigen vergaderd zijn. wordt vooral de
rozenkrans gebeden. Daarop zingt de verga
dering - Kyrie Eleison en - Gloria dan
leest een leek het Evangelie van den dag
met een kommentaar voor. Dat wordt ge
volgd door de lezing van drie of vier hoofd
stukken uit den diosesamen catechismus en
de dienst eindigt met het zingen van het
Credo. Waar het mogelijk is, zullen de pries
ters zelf de hierboven vermelde godsdienst
oefeningen 's namiddags leiden en ten slotte
den zegen geven met het Allerheiligste.
Zijnerzijds stichtte de bisschop van Car
cassonne, Mgr Coste, eer. instituut van
Helpsters der geestelijkheid Dezen wor
den opgeleid om de priesters behulpzaam te
zijn in hun ministerie: godsdienstonderricht,
ziekenbezoek, zorg voor kerk en altaar, goe
de pers, enz., vooral in de parochies waar
geen priester is.
De private scholen van den staat Mi-
choacan in Mexico, die haast allen katho
liek zijn en welke door den voormaligen
gouverneur, generaal Cardenas, gesloten
werden, worden heropend met oorlof van
de federale regeering.
De jongste volkstelling in Zwitserland
wijst uit dat er thans 2.320.764 protestanten
en 1.670.764 katholieken zijn.
1920, hebben de protestanten een aanwinst
van 90.167 en de katholieken een van 85.240
ts boeken.
Statistieken toonen aan dat de voor
uitgang van 't katholicisme in de Vereenigde
Staten van Amerika vijfmaal zoo groot is
als de toeneming der bevolking.
Uit Japan komt af en toe het bericht
van merkwaardige bekeeringen. In Fukuoka
kwamen de secretaris van den plaatselijken
Anglikaansehen bisschop, en een genees
heer met 'gansch zijn gezin, van 't protes
tantisme tot de Katholieke kerk over.
Te Milaan werd van 12 tot 14 April,
onder eerevoorzitterschap van kard. Schus
ter, en onder leiding van Graaf Dalla Torrc,.
f eerste Katholiek, Nationaal Kinema-
öngres gehouden.
y'"Het Congres der Katholieke Italiaan-
scbé Hoogeschooljeugd (Pucini) dat dezer
dagen te Ferrara moest plaats hebben, werd
door de regeering verboden.
Haast al tie katholieke leden van het
Diplomatisch Corps in den Haag volgden
tijdens de Goede Week eene retraite, die
gepreekt werd door Pater de la Brière, S. J.
iBaansgaBSHSBinsaasKsissBBsaQsasa!
FLINKE REDE VAN M. SAP.
Op Tweede-Paasclidag kwamen te Thielt
500 afgevaardigden der aktiekomiteiten uit
al de gemeenten van het arrondissement
Roeselare-Thielt bijeen, om eene uiteenzet
ting te hooren over den politieken toestand
van het land.
Het was M. Sap. Volksvertegenwoordiger
van dat arrondissement, die aan het woord
kwam.
M. Sap heeft doorgesproken en hij heeft
welgedaan. Zccals wij er hier reeds meer
maals op gewezen hebben, de politieke toe
stand is slecht en noch ophemelen noch weg
moffelen zullen daar niet aan verhelpen.
Er moet .klare taal komen. Er moet ern
stig' werk geleverd worden en het is tijd daar
toe, meer dan tijd.
M. Sap wees er op dat de Regeering aan
hare taak te kort gebleven is. Er moet seffens
eene ernstige bespreking aa*gevat worden
over de Onderwijskwestie. Parademanceuvers
noch halve oplossingen kunnen ons niet meer
voldoen. De regeering moet weten dat we
zulks onmogelijk kunnen aanveerden.
't Is waar dat het onverstand en het ge
brek aan moed bij de Regeering de katho
lieke partij in Vlaanderen ondermijnt, dat
onze beste lcrachtsn naar 't frontisme loo-
pen, dat de scheidsgedaehte veld wint en
ten slotte dat het bestaan van Be!gie in ge
vaar kan gebracht worden.
M. Sap zegde het geheel juist: Indien de
Regeering Jaspar de Vlaamsohe kwestie kan
en wil oplossen, zooveel te beter, we zullen
haar steunen en dankbaar zijn. Maar indien
zo zich onmachtig voelt, dat ze dan heenga
zoo rap ^r.cgelijk, liever morgen dan over
morgen en liever vandaag dan morgen.
Kwestie landsverdediging en bewapening
Jóng M. Sap uit van het princiep clat ons,
land door een leger moet kunnen verdedigd
zijn. Dat is zijn recht. Doch dat princiep is
op verre na niet algemeen aangenomen en
de ontwapeningsgedachte wint rap veld, ook
in katholieke middens.
M. Sap wees op de onvoldoende voorlich
ting en de verkeerde voorstellingen der re
geering in zake landsverdediging en was van
gedacht dat het de katholieke Vlamingen
onmogelijk .is de kredieten te stemmen, in
dien ze niet juist weten waartoe zij zich
verbinden.
Zonder twijfel gaat geheel Vlaanderen
akkoord met M. Sap, waar hij vroeg dat de
Regeering met de militaire ontwerpen nog
wat zou wachten en intusschen haar tijd
zou gebruiken om het Vlaamsche vraagstuk
op te lossen.
Als er nu daden volgen op die woorden,
dan zouden de bijeenkomst van Thielt en de
uiteenzetting van M. Sap nog politieke ge
volgen kunnen hebben in het Land en voor
al in Vlaanderen.
IN CRISISTIJD.
De Socialisten hebben met de Paaschdagen
Congres gehouden. Jaarlijksche gewoonte.
Er is ook naar gewoonte veel geredevoerd
en maar weinig practisch uitgewerkt. Dit
echter is toch duidelijk gebleken uit de vier-
daagsche palabers, dat in het socialistisch
kamp de meeningen sterk uiteenloopen, en
dit niet alleen nopens kwesties van bijko
menden aard. maar zelfs en voornamelijk
nopens hoofdkwesties.
Verdeeldheid nopens de bewapening en
het landverweer verdeeldheid nopens het
vrcuwcnstemrecht, verdeeldheid nopens de
schoolkwestie, verdeeldheid nopens de ver
hooging der bijdrage.
Of is het misschien geen verdeeldheid als
een voorstel aanveerd is met 305.790 stemmen
tegen 254.357 en 24.954 onthoudingen?
Ze moeten toch durven de Socialisten om
midden den crisistijd, wanneer een groot
aantal arbeiders, leden der roode bonden,
werkloos zijn de bijdrage der leden te willen
verhoogen met 50 t. h.
De verhooging werd toch gestemd met de
cijfers hierboven aangehaald, en de Peu-
ple in zijn verslag voegt er bij dat die stem
ming' begroet werd met toejuichingen
Natuurlijk, vele roode heertjes die van de
verhooging gaan profiteeren, waren ook op
het Congres aanwezig en die hadden, van
hun standpunt gezien, reden om toe te
juichen.
Maar de werkloozen. die nog meer dan
vroeger van hun steungeld moeten afdok
ken, en de arbeiders der roode fabrieken,
wier loonen reeds viermaal verminderd wer
den, die hebben gewis de verhooging' der bij
drage niet toegejuicht.
Sedert de laatste volkstelling van 't jaar bracht worden.
GP DE TAALGRENS.
Te Herzeeuw werd de petitie om tweetalig
heid te verkrijgen in de mededeelingen en
berichten door den Gemeenteraad in den
doofpot gestopt.
In het Komensche werd het rnakerf zulker
petitie door het optreden der gendarmerie
onmogelijk gemaakt.
In het Henegouwsche werden sinds een
jaar vier gemeenten bewerkt. Tot nu toe
werd geen gevolg gegeven aan de ingediende
petitie.
Ceen enkele vlaamsche gemeente in Hene
gouw, geen enkele gemengde gemeente in
West-Vlaanderen schikte ooit de innerlijke
dienst of de briefwisseling' ten gunste van
haar bevolking.
Dit zijn al zooveel wettig erkende overtre
dingen der taalwet.
In betrek met de volksoptelling op de taal
grens komen zooveel wetsverkrachtingen aan
den dag, dat men den uitslag der volkstel
ling, bijzonder wat betreft het taalgebruik,
in geenen deele ais ernstig mag aanzien.
DE NIEUWE PRESIDENT?
Terwijl President Doumergue een laatste
officieel bezoek brengt aan Tunis, is men in
Frankrijk fel bekommerd met de vraag wie
de nieuwe President zal zijn.
De verkiezing moet plaats hebben den
13 Mei, te Versailles. Op de Nationale ver
gadering zullen ongeveer 850 stemmen uitge-
M. Briand zou veel kans hebben, maar hij
verlangt niet President der Republiek te
worden. Nu spreekt men veel van M. Dou-
mer, de voorzitter van den Senaat, ook M.
Painlevé, minister-voorzitter, of Jean Hen-
nessy of M. Maginot en nog veel andere.
DE AUTO-ONGELUKKEN.
De auto-ongelukken zijn aan de orde van
den dag. De verlofdagen, de aankomende
feesten, de kermissen zijn al zooveel gelegen
heden om de immer langer wordende lijst
ongelukken, in elk blad dagelijks vermeld,
aan te dikken.
Vóór den oorlog, toen het autoverkeer nog
zeer weinig uitbreiding had genomen, werd
er van overheidswege geëischt dat de chauf
feur van het voertuig een technisch examen
moest afleggen en een rijbewijs kon voorleg
gen, aldus bewijs leverend van zijn vaardig
heid als auto-bestuurder.
En nu dat de auto's met honderden langs
de straten bollen en dat met eene steeds
groeiende snelheid,- wordt er van geen rijbe
wijs meer gesproken. Men schijnt zich om de
vaardigheid van den autobestuurder hoege
naamd niet meer te bekommeren. Dat de
autogeleiders verzekerd zijn tegen gebeurlij
ke ongelukken is goed aan te nemen. Maar
wat te zeggen van de geleiders die misbruik
daarvan maken en als ware meesters der
baan, het de voetgangers bijna onmogelijk
maken?
Wanneer worden afdoende maatregelen
genomen cm de voetgangers, vooral ouder
lingen en kinders, tegen de woede der dood
rijders te beschermen? Zouden eenige nieu
we borden aan den ingang van steden en
gemeenten de maximum-snelheid vermelden
de, daar niets aan kunnen verhelpen? Maar
van onderhouden dier voorschriften is er
toch geen sprake.
ER KOMT TEGENWERKING.
Daar komt leven in de brouwerij! De mi
litaire ontwerpen hebben nu reeds sommige
groepen wakker geschud. Wel spoedig zullen
andere volgen. De politieke voormannen heb
ben zich nogal gedwee vóór den militairen
wagen laten aanspannen, maar met de mas
sa kiezers zal dat zoowel niet gaan.
En de tegenstand duikt op uit verschillen
de hoeken. De Assemblée Walionne is hee-
lemaal niet ingenomen met het plan Gallet,
dat een deel der Waalsche streek zonder
strijd aan den veroveraar zou prijsgeven.
West-Vlaanderen weet wat het is oorlog
voeren. Daar wil men van geen oorlog meer
weten en daarom gaat uit .West-Vlaanderen
ccn zucht op naar wereldvrede door ontwa
pening.
Thans komen de Vereenigde Katolieken
van Antwerpen stand te nemen tegen de
ontwerpen der regeering'. Wil men Antwer
pen maken tot een wereldhaven dan moet
Antwerpen ontdaan zijn van den knellenden
band der forten, die het in zijne uitbreiding
smachten.
Het besluit der groote vergadering der
Antwerpsche Katholieken was: Wachten en
eerst de Vlaamsche kwestie oplossen. Senator
Lebon werd flink toegejuicht wanneer hij
vlakaf verklaarde de kredieten in de huidige
voorwaarden niet t« stemmen.
Dat de Vossen op hunne vergadering te
Brussel eens te meer den oorlog aan den
oorlogverklaard hebben en zich uitgespro
ken hebben voor algemeene ontwapening,
moet zeker niet gezegd worden.
Als het zoo voort gaat, dan mogen wij
zeggen dat de militaire verdedigingsplannen,
zooals ze de Regeering wilde doordrijven, er
niet kernen. Al zijn de redens van tegen
stand geheel verschillend, dit doel moet be
reikt worden dat de militairen ditmaal hun
zin niet krijgen. Met een tijdje te wachten,
nu er toch geen onmiddellijk oorlogsgevaar
ons bedreigt, heeft Belgie veel te winnen.
Dat men eerst de uitspraak der ontwape
ningsconferentie afwachte, dan is er nog
meer dan tijd genoeg om Belgie in een mili
tair pak te steken.
IN SPANJE.
Zondag hadden de Gemeenteverkiezingen
plaats in Spanje. Er werd een belangstelling
aan den dag' gelegd waarvan men in Spanje
geen voorgaande heeft. Deze verkiezing was
van groot belang om den gemoedsstemming
van het spaansche volk te leeren kennen,
daar het de eerste verkiezing was die volgde
op het dictatoriaal regiem.
Uit de uitslagen der gemeenteverkiezingen
blijkt dat de republikeinen zegepralen. De
voorstanders van 't grondwettelijk regiem en
de tegenstanders der dictatoriale regeering
hebben zich dus onomwonden uitgesproken
voor een wijziging van 't bestaande bewind
in Spanje.
CONGRES DER V. O. S.
Na Zaterdag namiddag het nieuw lokaal
V. O. S. te Brussel ingehuldigd te hebben,
werd Zondag hst Algemeen Congres van de
V. O. S. te Brussel gehouden. De. ruime zaal
was te klein om de honderden afgevaardig
den te bevatten.
De V. O. S. bloeit. Vóór drie jaar was hij
gevallen op 161 bonden. Nu telt hij er 670
met duizenden leden. De afdeeling West-
Vlaanderen heeft op haar eigen meer ledsn
dan de Landsbond zelf in 1927. Ook de
Vlaamsche Invaliedenbond en de Vrouwen
V. O. S.-bonden hebben hun wordingsperiode
doorgemaakt en ontwikkelen zich snel.
Het Congres besprak het vlaamsche stand
punt van V. O. S., de anti-militaristische
werking en ook de stoffelijke belangen der
Vlaamsche Oud-Strijders.
Hst Congres sprak zich uit voor eenzijdige
ontwapening van Belgie, tegen de kredieten
die gevraagd worden voor den fortenbouw
en voor de vredespolitiek door de verzoening
van alle volkeren.
Dfe motie dat de leden Parlementairen, die
voor de nieuws legerkredieten stemmen, van
rechtwege uit V. O. S. gesloten zullen wor
den, werd bij groote meerderheid van stem
men aangenomen.
De vergadering nam ten slotte een motie
aan waarbij ieder lid van V. O. S. dat lid is
van de Vlaamsche Militie, van de Fraternel-
ies of iedere inrichting, formatie, bende op
militairen leest geschoeid, drie maanden uit
stel krijgt cm ontslag te nemen hetzij van
die inrichting of van V. O. S. of uitgesloten
wcrdi. uit V. O. S.
DE BELGISCHE BOERINNEN.
De Belgische Boerinnenbond hield dit jaar
voor de zesde maal haar studiedagen. Ze
werden ingericht in het klooster van het
H. Hart te Heverlee.
Heerlijke, deugddoende lessen v/erden ge
geven aan de 500 jeugdige boerinnen die de
studiedagen volgden.
Hoe most de boerinnen jeugd zich houden
tegen de benarde tijden die nog kunnen ko
men?
Zij rnoet haar karakter vormen. Zij meet
wilskracht bezitten om zich te kunnen aan
passen. Da boerinnenjeugd moet hst boeren
en het tuiniersbedrijf instudeeren en mede
beleven, om te kunnen uitmaken welke uit
gaven winstgevend zijn en welke niet; zij
moet medewerken aan al wat nauwgezette
zorgen vergt; zij moet het bedrijfsboekhou-
den in handen nemen; zij moet nog werken
aan de bevordering van het familieleven,
door vroolijk, aangenaam, voorkomend te zijn
en stichtend.
Wdt denken wij nu over de godsdienstige
en over de zedelijke krisis?
In onzen landbouwersstand is er onder dit
opzicht gewonnen, maar ook verloren.
Er is gewonnen meer kennis, meer beleven
van godsdienst, er is oneindig veel mssr
apostolaat.
E!r is ook verloren en onder andere de
fierheid over zijnen godsdienst; er zijn veel.
oneindig' veel heidensche zeden gedrongen in
de gewoonten van ons volk.
Tegen deze verliezen hebben de boerinnen-
gilden een groot arbeidsveld te bewerken;
zij vermogen veel en vooral de jeugdafdes-
lingen kunnen veel, wanneer zij het gildele-
ven opwekken.
Mochten deze studiedagen van nut zijn,
niet alleen voor degene die de' lessen volvden,
maar cok voor al de andere, voornamelijk de
leden van den Boerinnenbond, daar zij in
hun bondsblad en op. hunne vergaderingen
neg meer zullen vernemen o/ar de besluiten
die tijdens de lessen genomen wérden.
BE PLAGERIJEN IN HET LEGER
DUREN VOORT.
De eilaas, beruchte feiten tegen vlaam
sche jongens, in de artilleriekazerne te Gent,
toen zelfs de private briefwisseling van som
mige studenten, uit hun zakken en brieven-
tasschen werd gehaald, krijgen neg staar
tjes.
Op 1 October 1930 vond men bij den stu
dent G. een brief geschreven door H. uit
Kruibekc. Einde Februari 1931 werd de brief
van K. door Kap. V. S. te berde gebracht. Op
het blad stond een Gezellezégel; vervolgens
waren volgende uitdrukkingen bezwarend:
1. «Ik denk aan de boeien van Vlaanderen,
welke Goddank, zullen breken.2. Het Ne-
derlandsch dat we hier te ho.oren krijgen is
erbarmelijk. 3. Vliegt de blauwvoet, storm
cp zee.
Die brief, geschreven drie weken -vóór de
incidenten van Gent, werd er moedwillig
mede in verband gebracht.
Gevolg: de Vlaamsche jongen verloor zijn
galons en werd als soldaat naar Berchem
Sestr.ura.
Op den dienst van H. kon men niets af
keuren.
Het wordt ten slotte hoe langer hoe na
tuurlijker, dat dn vlaamsche studenten er
voor bedanken, cm reserveofficier te worden.
NATIONAAL EUCHARISTISCH KONGKES
TE RIJSSEL.
Het achtste Nationaal Eucharistisch Kon-
gres, dat van 1 tot 5 Juli zal worden gehou
den te Rijssel, belooft te zullen worden een
grootsehe godsdienstige betooging', strekken
de tot herdenking van de stichting der In
ternationale Encharistische Kongressen over
de geheele wereld. Dit verheven werk is
een halve eeuw geleden tot stand gekomen.
Het Rijsselsch Kongres zal worden voorge-
eten door een Pauselijk Legaat.
Meer dan 50 aartsbisschoppen en bis
schoppen, geheel het Belgisch Episcnnaat,
met Z. E. Kardinaal Van Roey aan 't hoofd
en vooral ook de eerbiedwaardige Kerkvoogd
van Namen, Mgr Hc-ylen, voorzitter dor In
ternationale Eucharistische Kongressen, heb
ben den organisators reeds hunne komst
toegezegd. Voorts verwacht men afgevaardi
gingen uit alle landen der wereld, om niet
te spreken 'van ontelbare 'Frarsclier..
Het aantal der personen, die op Zondag
5 Juli zullen deelnemen aan de groote pro
cessie tot slot van de plechtigheden, wordt
op meer dan honderdduizend geraamd.
PROVINCIERAAD
VAN WESTVLAANDEREN.
Bij kon. besluit van 2 April wordt de Pro
vincieraad van V/est-Vlaanderen in buiten
gewone zitting bijeengeroepen tegen Dinsdag'
den 21 April 1931, te 10 uur 's morgens, om
te beraadslagen over:
1. Wijzigingen aan de provinciale begroo
ting van 1930;
2. Wijzigingen aan de Provinciale begroo
ting van 1931;
3. Herinvoering van de Provinciale taks op
de honden;
4. Krediet voor buitengewone wegenwer-
ken tot bestrijding der werkloosheid, en
daartoe noodige geldmiddelen;
5. Herziening van 't besluit van 26-2-1930
over de Provinciale pensioenkas der Provin
cie- en Gemeentebedienden;
6. Inrichting van een Provincialen op-
zichtsdienst voor het Meisjesberoepsonder-
wijs;
7. Aanvraag tot wijziging der verordening
op de werkioozenfondsen;
8. Electrificatie van 't Noord-Oosten van
Brugge; akkoord met de Maat. Centrales
électriques des Flandres;
9. Grenswijziging der Gemeenten Beer-
nem. en St Joris bij Brugge;
10. Aanhechting der Gemeente Uytkerke
aan Blankenberghe.
ACHTERUITGANG VAN HET
PROTESTANTISME IN AMERIKA.
Een protestantsehe dominé heeft in het be
kende tijdschrift Current History een ar
tikel geschreven waarin hij verklaart dat
een derde der grootste Protestantsehe kerk
genootschappen sedert langen tijd geen toe
name van het ledental kon boeken. In het
afgeloopen jaar is het ledental der Metho
disten met, 25.000 leden achteruitgegaan. Ook
de Zondagsscholen worden minder bezocht,
de bijdragen voor missie en zending zijn
reeds belangrijk gedaald; de godsdienstige
onverschilligheid wordt ook op het platteland
steeds grooter.
HOOG BEZOEK.
Het bezoek van kanselier Bruening en van
M. Curtius, minister van buitenlandschc za
ken van het Duitsche rijk, aan Engeland, is
vastgesteld op 5 Juni.
Men meldt ook dat de Engelsche vloot
binnenkort een bezoek zal brengen aan Kiel
en voor 't eerst sedert 1914 de duitsche wa
teren weer zal binnenvaren.
HET ALBERTKANAAL.
Officieel wordt bevestigd dat voor hei ka
naal Antwerpen-Luik, de oude lijn zal be
houden blijven. Men had boringen gedaan
op verscheidene plaatsen, om den weg to
verkorten en dus min kosten te doen, maar
men ontmoette te veel drijfzand en water.
Dienvolgens zal de oude richtingslijn be
houden worden. GUIDO.
Belgische Fabriek
Chieorei WYPELIEK-TAFFIN
Naaml. Vennootschap, VPER.
DE REPUBLIEK UITGEROEPEN
IN VELE STEDEN
Dinsdagavond om 5 L u. werd uit Madrid
gemeld: Koning Alfons is afgetreden. De
republiek is uitgeroepen te Barcelona on
verschillige groote steden van Spanje.
Te Barcelona werd de repu'olikeinsche vlag
op de officieele gebouwen geheschen. Het
portret van koning Alfons werd op de open
bare plaats verscheurd.
Koning Alfons heeft Madrid verlaten.
